രമണൻറെ പ്രചാരം

കെ.എം. ജോർജ്

ഒരു പുസ്തകത്തിൻറെ വിജയമോ അപജയമോ നിർണ്ണയിക്കുന്നത് കലാനിരൂപകൻമാരോ പുസ്തക വ്യാപാരികളോ? പുസ്തകവ്യാപാരിയുടെയും കലാനിരൂപകൻറെയും മതിപ്പ് എപ്പോഴും യോജിച്ചുവരണമെന്നില്ല. പേരെടുത്ത ആളുകളെക്കൊണ്ട് അവർക്കു പ്രത്യേകം പ്രാവീണ്യമുള്ള വിഷയത്തിൽ, പുസ്തകമെഴുതിച്ച് ഏറ്റവും നിയുക്തമായ സന്ദർഭത്തിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച് ധാരാളം പണം സമ്പാദിക്കുന്ന പുസ്തക വ്യാപാരികൾ, പ്രചാരത്തെ സംബന്ധിച്ച് നല്ല കണ്ണുള്ളവരാണ്. ഇംഗ്ലീഷുഭാഷയിൽ ഇപ്രകാരം പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തുന്ന ചില ഗ്രന്ഥങ്ങൾക്ക് ഒരു വർഷം തന്നെ അഞ്ചും എട്ടും പതിപ്പുകൾ ആവശ്യമായി വന്നിട്ടുള്ളത് നമുക്ക് അപരിചിതമല്ല. പക്ഷേ, മലയാളഭാഷയിൽ പാഠ്യപുസ്തകക്കമ്മിറ്റിക്കാരുടെ കാരുണ്യമോ, സാമൂഹ്യസംഘടനകളുടെ പ്രേരണയോ കൂടാതെ ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽ വീണ്ടും മുദ്രണം ചെയ്യേണ്ടിവരുന്ന കൃതികൾ തീരെ ഇല്ലെന്നുതന്നെ പറയാം. നമ്മുടെ നാട്ടിൽ ഏതെങ്കിലും ഒരു പുസ്തകത്തിൻറെ ആയിരംപ്രതികൾ ഒരു വർഷം കൊണ്ടു വിറ്റഴിഞ്ഞാൽ അതൊരു വിജയമാണെന്നു സങ്കോചം കൂടാതെ പറയാം. അപ്പോൾ ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഏതെങ്കിലുമൊരു പുസ്തകത്തിൻറെ 15,000 പ്രതികൾ വിറ്റഴിഞ്ഞു എന്നു പറഞ്ഞാൽ അതൊരത്ഭുതം തന്നെയല്ലേ? പുസ്തകവ്യാപാരമണ്ഡലത്തിലെ ഒരു അത്ഭുതമാണ് രമണൻ.

112 കന്നിയിൽ രമണൻറെ 1,000 പ്രതികൾ മുദ്രണം ചെയ്തുവെങ്കിലും അവ വിറ്റുകഴിയുന്നതിനു രണ്ടു വർഷം തന്നെ പോരാതെവന്നു. 114ധനുവിൽ 1,000 പ്രതികൾ തികച്ച് അടിപ്പിക്കുന്നതിൻ രമണൻറെ കർത്താവിൻ ധൈര്യമില്ലാതിരുന്നതിനാൽ 500 കൊണ്ട് നിർത്തി. അതു ചെലവാകുന്നതിൻ മൂന്നു വർഷം തികച്ചും വേണ്ടിവന്നു. പിന്നെ മട്ടൊന്നുമാറി. 117ലും 118ലും ആയിരം പ്രതികൾ വീതം ചെലവായി. 119ൽ ആറായിരമായി വർദ്ധിച്ചു. 120ൽ പതിമൂവായിരമായി. ഇങ്ങനെയായിരുന്നു രമണൻറെ പ്രചാരത്തിൻറെ ഗതി.

ഇതിൽനിന്നും രമണനെക്കുറിച്ചും തൽക്കർത്താവായ ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയെക്കുറിച്ചും പലതും പഠിക്കാൻ കഴിയുമെന്നു മാത്രമല്ല, മലയാളത്തിലെ പുസ്തകവ്യാപാരികൾ, വായനക്കാർ, സാഹിത്യനിരൂപകൻമാർ എന്നിവരെക്കുറിച്ചും ചിലതൊക്കെ നമുക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കുന്നതാണ്. ഒരു കവിയുടെയോ, കൃതിയുടെയോ ശരിയായ മാഹാത്മ്യം നേരത്തെ മനസ്സിലാക്കി, ദൂരദൃഷ്ടിയോടുകൂടി പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനു തുനിയുന്ന പുസ്തകവ്യാപാരികൾ നമ്മുടെ നാട്ടിൽ ഇല്ലെന്നുതന്നെ പറയാം. ഉണ്ടെങ്കിൽ രമണൻറെ രണ്ടാംപതിപ്പ് കേവലം 500 പ്രതികൾ മാത്രം ആകുകയില്ലായിരുന്നു. പുതിയ കൃതികൾ വായിച്ചുനോക്കി അഭിപ്രായം പറയുന്നതിൽ ഉത്സാഹം കാണിക്കുന്ന സാഹിത്യനിരൂപകൻമാർ കേരളത്തിൻറെ പലഭാഗങ്ങളിലുമുണ്ട്. അഞ്ചു വർഷംകൊണ്ട് 1,500 പ്രതികൾ വാങ്ങിത്തീർത്തത് ഈ സാഹിത്യരസികൻമാരും ചില ഗ്രന്ഥശാലകളുമത്രേ. അതുവരേയും രമണൻ സാധാരണ വായനക്കാരുടെ മധ്യത്തിൽ പടർന്നുപിടിച്ചില്ല. അവരുടെ നോട്ടത്തിൽ അന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ കത്തിയെരിയുന്ന ഒരു പന്തം ആയിരുന്നില്ല. പുകയുന്ന ഒരു കൊള്ളി മാത്രം. ആ കൊള്ളി കൈരളിയുടെ ഉള്ളിൽ വച്ച് നിരൂപകൻമാർ വിഭിന്നോദ്ദേശ്യങ്ങളോടുകൂടി കുറേനാൾ ഊതിക്കൊണ്ടിരുന്നു. അപ്പോൾ അതു ക്രമേണ പറ്റിപ്പിടിച്ചു. അൽപസമയം കൂടെ പുകതന്നെ പടർന്നുനിന്നുവെങ്കിലും, ഒടുവിൽ പെട്ടെന്ന് ആളിക്കത്തി. ആകപ്പാടെ അന്തരീക്ഷം ഉജ്ജ്വലപ്രഭാപൂരിതമാക്കിത്തീർത്തു. ഇങ്ങനെയാണ് രമണൻ ഏതൊരു മലയാളിയുടെയും ശ്രദ്ധയെ ആകർഷിച്ചത്. ഇന്ന് രമണൻ പേരെടുത്ത ഒരു കവിയുടെ പേരെടുത്ത ഒരു കൃതിയാണ്. എങ്കിലും 112ൽ അതു പേരെടുക്കേണ്ട ഒരു കവിയുടെ പേരെടുക്കേണ്ട ഒരു കൃതിമാത്രമായിരുന്നു. ഈ യോഗ്യത അറിയുന്നത്, ഗുണദോഷവിവേചനം ചെയ്ത് മൂല്യംനിർണ്ണയനം ചെയ്വാൻ പ്രാപ്തിയുള്ള ചുരുക്കം ചിലർ മാത്രമാണ്. അവരിൽനിന്നും ഈയഭിപ്രായം സാധാരണ വായനക്കാരിലേക്ക് സംക്രമിക്കാൻ നാലഞ്ചുവർഷം തന്നെ വേണ്ടിവന്നു. അതു കഴിഞ്ഞപ്പോൾ രമണൻ പേരെടുത്തു വരുന്ന ഒരു കവിയുടെ പേരെടുത്ത ഒരു കൃതിയായിത്തീർന്നു.

രമണൻറെ അസാമാന്യമായ പ്രചാരത്തിൻ ആസ്പദം ബാഹ്യവും ആന്തരികവുമായുള്ള കാരണങ്ങളാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് 119മുതലുള്ള അഭൂതപൂർവ്വമായ പ്രചാരം ഏറിയകൂറും ബാഹ്യമായ കാരണങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചാണിരിക്കുന്നത്. 118നു ശേഷമാണ് രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം ഭാരതീയരെ പല വിധത്തിലും സ്പർശിച്ചത്. മലയാളി യുവജനങ്ങൾ ആയിരക്കണക്കിനു യുദ്ധസംബന്ധമായ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെട്ടു. നാണയം കണക്കുവിട്ടു പെരുത്തു. വീട്ടിലും വെളിയിലും പണം ധാരാളമായി. അതോടുകൂടി വായിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രതിപത്തിയും വളരെ മടങ്ങു വർധിച്ചു. അങ്ങനെ പത്രങ്ങളും പുസ്തകങ്ങളും ധാരാളം ചെലവായിത്തുടങ്ങി. പക്ഷേ, മറ്റു പുസ്തകങ്ങൾ നൂറുനൂറായി ചെലവായപ്പോൾ, രമണൻ' ആയിരക്കണക്കിനാണ് വിറ്റഴിഞ്ഞത്. അപ്പോൾ ബാഹ്യമായ ഇക്കാരണത്തേക്കാൾ പ്രധാനമായി, സ്ഥായിയായി എന്തോ ഒരു പ്രത്യേക മെച്ചം രമണന് ഉണ്ട് എന്നു സമ്മതിക്കാതെ തരമില്ല. ആ മേൻമയുടെ ഘടകങ്ങളെക്കുറിച്ചാണ് ഇനിയും ചിന്തിക്കേണ്ടത്.

രമണൻ ഒരു നാടകീയ ഗ്രാമീണ വിലാപകാവ്യം ആണെന്നു ഗ്രന്ഥാരംഭത്തിൽതന്നെ പറയുന്നുണ്ട്. ഈ സമസ്തപദത്തിൽ വിലാപകാവ്യം' എന്ന പദത്തിനാണല്ലോ പ്രാധാന്യം. നാടകീയമായ ഘടനയോടുകൂടി ഈ കാവ്യത്തിൽ 14 രംഗങ്ങളുള്ളതിൽ അവസാനത്തെ രംഗം മാത്രമാണ് ശരിക്കുള്ള വിലാപം. ആ വിലാപത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള പശ്ചാത്തലം സൃഷ്ടിക്കുകയാണ് ആദ്യത്തെ 13 രംഗങ്ങളും ചെയ്യുന്നത്. സാധാരണ വിലാപകാവ്യങ്ങളിൽ മരണം വരെയുള്ള പ്രാരംഭങ്ങൾ വളരെ ചുരുക്കമായി മാത്രമേ പരാമർശിക്കുകയുള്ളൂ. അവയിൽ കഥാപരമായ രസം വളരെ കുറഞ്ഞിരിക്കും. പക്ഷേ, രമണൻ ഒരു നല്ല കഥാതന്തുവിൽ കോർത്തിണക്കിയ ലക്ഷണസംയുക്തമായ ഒരു നാടകമാണ്. യവനരുടെ ദുരന്തനാടകങ്ങളുടെ സാങ്കേതികരീതിയെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന ഘടനയും ഗതിയുമാണ് നാം രമണനിൽ കാണുന്നത്. ഇടക്കിടെ രംഗപ്രവേശം ചെയ്യുന്ന ഗായകസംഘം യവനനാടകങ്ങളിലെ കോറസ് (Chorus) സമ്പ്രദായത്തെ അനുകരിച്ചാണ്. ഗായകസംഘം കൃതിയുടെ പ്രാരംഭത്തിൽ വന്നു പാടുന്നത് പ്രസ്താവന (Prologue) ആയി ഗണിക്കാവുന്നതാണ്. കഥയുടെ പുരോഗമനത്തെ സംസ്കൃത യവനനാടകങ്ങളുടെ രീതി പിടിച്ച് അഞ്ചു ഘട്ടങ്ങളായും തിരിക്കാവുന്നതാണ്.

ഇംഗ്ലീഷിലെ പാസ്റ്ററൽ എലിജീസ് (Pastoral Elegies) എന്നതിനു പകരമായിട്ടാണ് ഭാഷയിൽ ഗ്രാമീണ വിലാപകാവ്യം എന്നു പ്രയോഗിക്കുന്നത്. ഗ്രാമദേശങ്ങളിലെ ഇടയജനങ്ങളായി കഥാപാത്രങ്ങളെ ചിത്രീകരിക്കുക എന്നുള്ളതാണ് ഈ പ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ പ്രത്യേകത. ഗ്രാമീണരംഗങ്ങളുടെ ചൈതന്യവും ലാളിത്യവും ഭംഗിയായി വർണ്ണിച്ച് കാവ്യഗാത്രത്തിൽ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിൻ ഇവിടെ സാധിക്കുന്നു. ഇക്കാര്യത്തിൽ സ്വതസിദ്ധമായ വാസനയും ഉത്സാഹവും ബാല്യംകൃതികളിൽപ്പോലും പ്രദർശിപ്പിച്ച ചങ്ങമ്പുഴ, രമണനിൽ പ്രശംസാർഹമാംവണ്ണം വിജയിയായിട്ടുണ്ട്. കാവ്യത്തിൻറെ തുടക്കംതന്നെ അതിൻ ഉത്തമനിദർശനമാണ്.

മലരണിക്കാടുകൾ തിങ്ങിവിങ്ങി
മരതകക്കാന്തിയിൽ മുങ്ങിമുങ്ങി
കരളും മിഴിയും കവർന്നുമിന്നി
കറയറ്റൊരാലസൽ ഗ്രാമഭംഗി...''

എന്നിങ്ങനെ തുടങ്ങി

തളിരും മലരും തരുപ്പടർപ്പും
കളകളം പെയ്തു പെയ്തങ്ങുമിങ്ങു
മിളകിപ്പറക്കുന്ന പക്ഷികളും
പരിമൃദുകല്ലോല വീണമീട്ടി
പ്പതറിപ്പതഞ്ഞുപോം ചോലകളും
ഒരു നല്ല ചിത്രം വരച്ചപോലെ...''

നാം എല്ലാം സുവ്യക്തം കണ്ടുകഴിഞ്ഞു. ഭാഷയിൽ ഇന്നുവരെ വിലാപകാവ്യപ്രസ്ഥാനം അധികം തഴച്ചു വളർന്നിട്ടില്ലെങ്കിലും നമുക്ക് അഭിമാനപൂർവ്വം സ്മരിക്കാവുന്ന രണ്ടുമൂന്നു വിലാപകാവ്യങ്ങൾ ഉണ്ട്. എന്നാൽ ഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യമായി ആദ്യം രംഗപ്രവേശം ചെയ്തത് രമണനാണ്. പാശ്ചാത്യസാഹിത്യങ്ങളിൽ ഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യങ്ങൾ വളരെ എടുക്കാനുണ്ടെങ്കിലും നാടകീയമായ സാങ്കേതികമാർഗ്ഗത്തോടുകൂടിയ കൃതികൾ വളരെ വളരെ കുറവുതന്നെയാണ്. അങ്ങനെ അപൂർവ്വമെന്നു തന്നെ പറയാവുന്ന ഒരു പ്രസ്ഥാനത്തെയാണ് രമണനിൽകൂടെ തൽക്കർത്താവ് അവതരിപ്പിച്ചത്. രമണൻറെ പ്രചാരത്തിൻ ഒരു പ്രധാനഹേതു ഇതാണെന്നു പറയുന്നതിൽ തെറ്റില്ല. താരതമ്യേന പറയുമ്പോൾ വിലാപസ്വഭാവവും ഗ്രാമീണതയും നാടകീയത്വവും പോലെ മറ്റൊന്നും മനുഷ്യഹൃദയത്തെ ശക്തിയായി ആവർജ്ജിക്കുകയില്ല. ബർനാഡ്ഷായുടെ നാടകങ്ങളിലെപ്പോലെ വിസ്തരിച്ചു കൊടുത്തിട്ടുള്ള രംഗനിർദ്ദേശങ്ങളും, ഗായകസംഘത്തിൻറെ വർണ്ണന, പ്രസ്താവന, കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സംഭാഷണം, ആത്മഗതം എന്നിവയും ഒത്തുചേർന്ന് രമണൻ ഒന്നാംതരമൊരു പദ്യനാടകമായി പരിണമിച്ചിരിക്കുന്നു. മേൽക്കാണിച്ച മൂന്നുഭാവങ്ങളും പരസ്പരം പരിപോഷകങ്ങളായി വർത്തിക്കുന്നുവെന്നുവരികിലും, അവയിൽ നാടകീയത്വം മറ്റു രണ്ടിനും മീതെ തലയുയർത്തി നിൽക്കുന്നുവെന്നാണ് എൻറെ അഭിപ്രായം. രമണൻറെ അസാമാന്യപ്രചാരത്തിൻ അത് ഒരു കാരണമായും ഞാൻ ഗണിക്കുന്നു.

ഹൃദയസമ്പന്നനെങ്കിലും ദരിദ്രനായ ഒരു യുവാവ്, സാമുദായികമായി വളരെ ഉയർന്ന നിലയിലുള്ള ഒരു കന്യകയെ സ്നേഹിക്കുന്നു. തൻറെ അനുരാഗം അസ്ഥാനത്തിലാണെന്നു ബലമായി ശങ്കിക്കുന്ന അയാൾ വികാരങ്ങൾ മർദ്ദിച്ചമർത്തിവയ്ക്കുന്നതിനു ശ്രമിക്കുന്നുവെങ്കിലും കാമുകിയുടെ നിർബന്ധപൂർവ്വമായ പ്രേരണയ്ക്ക് ഒടുവിൽ വശംവദനായി സ്വജീവിതം അവൾക്കായി അർപ്പണം ചെയ്യുന്നു. കാര്യങ്ങൾ ഇവർ ഉദ്ദേശിക്കുന്നതുപോലെ മുമ്പോട്ടു പോകുന്നില്ല. ആ കന്യകയ്ക്ക് ഉയർന്ന നിലയിലുള്ള ഒരു വരനെ അവളുടെ പിതാവ് നിശ്ചയിക്കുന്നു. അവളുടെ മനസ്സിൽ ആദ്യമൊരു വടംവലി ഉണ്ടായെങ്കിലും ഒടുവിൽ അവൾ മനസ്സോടെ പിതൃനിശ്ചയപ്രകാരം വിവാഹവേദിയിൽ പ്രവേശിക്കുന്നു. ഈ കഠിനവാർത്ത അറിഞ്ഞപ്പോൾ ആ കാമുകനുണ്ടായ ഭയങ്കരമായ നൈരാശ്യവും ജീവിതത്തോടു തോന്നിയ കയ്പും ആത്മഹത്യയിൽ പരിണമിക്കുന്നു - ഇതാണ് രമണനിലെ കഥാവസ്തു.

ഈ കഥാവസ്തുവിൽ വിശേഷിച്ചെന്തെങ്കിലുമൊരു മെച്ചമോ, ഭാവസ്ഫുരണമോ, ഉണ്ടെന്നു പറയാൻ നിവൃത്തിയില്ല. എന്നു മാത്രമല്ല, പല പ്രണയകഥകളുടെയും അസ്ഥിപഞ്ജരം ഏതാണ്ട് ഇതുപോലെ ഇരിക്കയും ചെയ്യുന്നു. പിന്നെ എന്തുകൊണ്ടാണ് രമണൻ അനുവാചകൻമാരെ ഇത്രമാത്രം ആകർഷിക്കുന്നത്? പ്രതിപാദനത്തിൻറെ വൈശിഷ്ട്യം കൊണ്ടാകരുതെന്നില്ല. പക്ഷേ, അതുകൊണ്ടു മാത്രമാണെന്നു തോന്നുന്നില്ല. ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ എഴുതിയിട്ടുള്ള മറ്റു ചില കൃതികൾ പ്രതിപാദനത്തിൽ രമണനെ അധഃകരിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, അവയ്ക്ക് ഇത്രത്തോളം ആകർഷണശക്തി അനുഭവത്തിൽ കാണുന്നില്ല. ഈ കഥ വെറുമൊരു കെട്ടുകഥയല്ല. ഇതിവൃത്തത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം യാഥാർത്ഥ്യം അങ്ങോളമിങ്ങോളം ഓളംവെട്ടിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. ഇതിലെ രമണൻ ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയും, മദനൻ ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയുമാണ്. രണ്ടുപേരും കൈരളിയുടെ അഭിമാനഭാജനങ്ങളും. ഇങ്ങനെ ഒരു സംഭവം വാസ്തവത്തിൽ ഉണ്ടായതുമാണ്. ഈ സംഗതിയാണ് രമണൻ ഇത്രയധികം ഹൃദയദ്രവീകരണശക്തിയും തൻമൂലം പ്രചാരവും ഉണ്ടാക്കിക്കൊടുത്തത്.

അതുകൊണ്ട് സത്യമായിട്ടുള്ളതെല്ലാം മനുഷ്യമനസ്സിനെ ആകർഷിക്കുമെന്നു വിധിക്കാൻ പാടില്ല. സത്യം ഉള്ളതുപോലെ പച്ചയായിപ്പറഞ്ഞാൽ അതിനു വിശേഷിച്ചൊരു രസവുമില്ല. അതുപോലെ തന്നെ അസത്യവും. ഇന്നു തിങ്കളാഴ്ചയാണ് എന്നു പറയുമ്പോൾ അതു സത്യമായാലും അസത്യമായാലും അതിൽ രസജനകമായി ഒന്നും തന്നെയില്ല. സത്യമാണെന്നു തോന്നിക്കുന്ന അസത്യവും, അസത്യമാണെന്നു തോന്നിക്കുന്ന സത്യവുമാണ് മനുഷ്യരെ ആകർഷിക്കുന്നത് അവിടെയാണ് സൗന്ദര്യം വന്നുകയറുന്നതും. ഉദാഹരണമായി, നാടകാഭിനയത്തിൽ നാം കാണുന്ന വേഷങ്ങൾ സത്യമാണെന്നു തോന്നിക്കുന്ന അസത്യങ്ങളാണ്. ഓച്ചിറ വേലുക്കുട്ടി വാസവദത്തയുടെ ഭാഗം അഭിനയിക്കുമ്പോൾ വാസവദത്തയെപ്പോലെ തന്നെയിരിക്കുന്നു' എന്ന് നാം ആത്മഗതം ചെയ്യുമെങ്കിലും വാസ്തവത്തിൽ വേലുക്കുട്ടിയാണ് അവൾ എന്നറിയുന്നതിലാണ് അതിൻറെ രസം. മറിച്ച് നല്ല സാഹിത്യകൃതികളിലൊക്കെ നാം കാണുന്നത് അസത്യമെന്നു തോന്നിക്കുന്ന അഗാധസത്യങ്ങളാണ്. ശാരദ'യിലെ വക്കീലൻമാരുടെ കൊളമ്പ് (Club), ഏതെങ്കിലും ദേശത്ത് ഉണ്ടായിരുന്നതായി നാം അറിയുന്നില്ല. എന്നാൽ ആ സങ്കൽപത്തിനുള്ളിൽ പ്രത്യേക സത്യം (Particular truth) ഇല്ലെങ്കിലും സാമാന്യസത്യം(General truth) നിറഞ്ഞു തുളുമ്പുകയാണ്. ഒരുപക്ഷേ, ഇവിടെ അസത്യം' എന്നു പറയുന്നതിനു പകരം സങ്കൽപം' എന്നു പറയുന്നതായിരിക്കും ഭേദം. ഏതായാലും സത്യത്തിൻറെയും സങ്കൽപത്തിൻറെയും സമീചീനമായ സമ്മേളനമില്ലാതെ ഉത്തമകലാസൃഷ്ടി സാദ്ധ്യമല്ലെന്ന് നിസ്സംശയം പറയാം. രമണനിൽ സാമാന്യസത്യത്തിനേക്കാൾ പ്രത്യേക സത്യത്തിനാണു കൂടുതൽ ശക്തിയുള്ളത്. ആ പ്രത്യേകസത്യത്തെ നിറപ്പകിട്ടുള്ള സങ്കൽപവസ്ത്രങ്ങളണിയിച്ച് അത്യന്തം ചേതോഹരമാക്കിച്ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇവിടെയാണ് യഥാർത്ഥശിൽപം നാം കാണുന്നത്; ഇവിടെയാണ് സൗന്ദര്യം വഴിഞ്ഞൊഴുകുന്നത്.

രമണനിലെ വിഷയവും കഥാവസ്തുവും പ്രതിപാദിക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലെ പറ്റിയ മറ്റൊരു കവി മലയാളത്തിൽ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. വിഷാദാത്മകകവിയെന്നു പേരെടുത്ത അദ്ദേഹം വാസ്തവത്തിൽ കരയുവാനായ് പിറന്നൊരു കാമുകൻ'' തന്നെയായിരുന്നു. ഒരു കാമുകൻ എന്ന നിലയിൽ ശൃംഗാരത്തോടും, കരയുവാനായ് പിറന്നവൻ എന്ന നിലയിൽ കരുണത്തോടും പ്രത്യേകം പക്ഷപാതം ഈ കവിക്കുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട ഈ രണ്ടു രസങ്ങളുമാണ് രമണൻറെ ജീവൻ. രമണൻറെ അത്ഭുതാവഹമായ വിജയത്തിനു മറ്റൊരു കാരണം ഇതാണ്. കരുണത്തെ അതിൻറെ മൂർദ്ധന്യത്തിൽ കൊണ്ടുവരുവാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു പ്രത്യേകം പ്രാഗൽഭ്യമുണ്ടെന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ മിക്ക കൃതികളും വിളിച്ചുപറയുന്നു. ഇതിലെ ശൃംഗാരസ്ഫുരണം വൈഷയികവിഭ്രമമായി അധഃപതിക്കുന്നില്ല. രമണനിലെ യഥാർത്ഥവിലാപമായ അവസാനത്തെ രംഗം വായിക്കുമ്പോൾ ആരും പൊട്ടിക്കരഞ്ഞുപോകും. വിലാപകാവ്യത്തിൽ സാധാരണ കാണാറുള്ള തത്ത്വചിന്താപ്രൗഢിയും അടക്കവും രമണനിൽ ഇല്ലെന്നുതന്നെ സമ്മതിക്കണം; എങ്കിലും മലവെള്ളച്ചാട്ടം പോലുള്ള ആ വികാരപ്രവാഹത്തിൽ ഏതൊരു ഹൃദയമാണ് ഇളകിപ്പോകാത്തത്?

"പണ്ടു നിൻ കാമസങ്കൽപലതയിലെ
ച്ചെണ്ടായി നീയോമനിച്ചതാണിജ്ജഡം
ഇന്നലെയോളം നിനക്കുവേണ്ടിച്ചുടു
കണ്ണീരിൽ മുങ്ങിക്കുളിച്ചതാണിജ്ജഡം,
നിന്നെക്കുറിച്ചുള്ള സംഗീതമിത്രനാൾ
നിന്നു തുളുമ്പിക്കളിച്ചതാണിജ്ജഡം''.

എന്നിങ്ങനെ രമണൻറെ ജഡത്തെ കണ്ടുകൊണ്ട് മദനൻ പറയുന്ന വാക്കുകൾ തികച്ചും മർമ്മഭേദകങ്ങളാണ്.

"ലജ്ജയില്ലല്ലോ നിനക്കു-നീ നോക്കു കൊ-
ന്നിജ്ജഡം, നീയിജ്ജഡത്തേയറിയുമോ?''

എന്ന ഭാഗം വായിക്കുമ്പോൾ അമർഷം പൂണ്ട കവിയുടെ ബാലിശസ്വഭാവത്തോടാണ് നാം സഹതപിക്കുന്നത്. ഇവിടെ സങ്കൽപഭംഗി കൂടാതുള്ള യാഥാർത്ഥ്യത്തിൻറെ നഗ്നത നമുക്കു ദൃശ്യമാകുന്നു. ഇങ്ങനെയുള്ള സന്ദർഭങ്ങൾ രമണനിൽ തുലോം വിരളമാണെന്നു പറയാം.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകൾ എവിടെ കണ്ടാലും തിരിച്ചറിയത്തക്കവണ്ണം അവയ്ക്ക് ഒരു പ്രത്യേക വ്യക്തിമുദ്രയുണ്ട്. സരളമധുരമായ പ്രതിപാദനമാണ് അതിന്നൊരു പ്രധാനകാരണം. അന്യാദൃശമായ ഈ പ്രതിപാദനരീതിയെ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതകളിൽ ധാരാളമായി വർണ്ണിച്ചുകാണുന്ന, കൊച്ചു പൂഞ്ചോലയോടുപമിക്കാവുന്നതാണ്.

മൃദുലമംഗള സംഗീതലോലയാ
യൊഴുകിടുന്നൊരിക്കൊച്ചുപൂഞ്ചോലയിൽ''1

ആ കാവ്യസരണിയുടെ അഴകും ഒഴുക്കും പ്രതിഫലിച്ചുകാണുന്നു:

പരിമൃദുകല്ലോല വീണമീട്ടി-
പ്പതറിപ്പതഞ്ഞുപോം...''2

ഗതിയിൽ ധാരാളം വൈവിധ്യവും ചൈതന്യവും പ്രകടമാകുന്നു.

ആ പൂഞ്ചോലയ്ക്കു വലിയ ആഴമില്ല. അടിത്തട്ടുവരെ കാണത്തക്കവണ്ണം അതിലെ ജലം നിർമ്മലവുമാണ്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത വായിക്കുമ്പോൾ ഒരു സാധാരണക്കാരൻ നിഘണ്ടുവോ, സൂചിതകഥാഗ്രന്ഥമോ തേടിപ്പോകേണ്ട ആവശ്യമില്ല. സംസ്കൃതപദങ്ങളോടോ, പ്രയോഗരീതികളോടോ, യാതൊരു താൽപര്യവും അദ്ദേഹം കാണിച്ചിട്ടില്ല. അതു പാണ്ഡിത്യക്കുറവുകൊണ്ടാണെന്നു ചില അസൂയക്കാർ പറഞ്ഞുവന്നുവെങ്കിലും അതു ശരിയാണെന്നു തോന്നുന്നില്ല. ഇനി ശരിയാണെങ്കിൽത്തന്നെ, അതുകൊണ്ടാണു കവിതകൾ ഈ വിധത്തിൽ ആയതെങ്കിൽ ഭാഷാസാഹിത്യത്തിൻ അത് ഒരു അനുഗ്രഹമായിട്ടാണു തീർന്നിരിക്കുന്നത്. കാരണം തനി മലയാളപദങ്ങളുടെ മാധുര്യവും സൗന്ദര്യവും, മിഴിവും കഴിവും, എത്രമാത്രമാണെന്നു ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളിൽ തെളിഞ്ഞു കാണുന്നുണ്ട്. ചില കവികളുടെ ഭാഷ ലളിതമാണെങ്കിലും, ആശയങ്ങൾ ദുർഗ്രഹമായിക്കാണാറുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആശയങ്ങളും അവ പ്രകാശിപ്പിക്കാനുപയോഗിക്കുന്ന ഭാഷയും ഒന്നുപോലെ ലളിതസുന്ദരങ്ങളാണ്.

ലാളിത്യത്തോടെ ചേർന്നുതന്നെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ ശബ്ദസൗഭഗവും എടുത്തുപറയേണ്ടതാണ്. അദ്ദേഹത്തിൻറെ വരണ്ട തൊണ്ടയിൽ സംഗീതത്തിൻറെ കണികപോലും ഇല്ലായിരുന്നുവെങ്കിലും, ആ ഹൃദയനിർഝരിയിൽ സംഗീതമാധുരി ഓളമടിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു.

സുഖദശീകരമിളിതശീതള
സുരഭിലാനിലനിളകവേ
മൃദുലനിദ്രതൻ മടിയിൽനിന്നുമെൻ
വ്രണിതമാം ജീവനുണരവേ.''

നോക്കുക, ശബ്ദഭംഗിയുടെ ഒരു അസുലഭനർത്തനം! ഇത്തരം കവിതാഖണ്ഡങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളിലല്ലാതെ എവിടെയാണു കാണുക! സംഗീതാത്മകങ്ങളായ ഭാഷാവൃത്തങ്ങളാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഉപയോഗിക്കുന്നത് രമണനിൽത്തന്നെ കേകയും കാകളിയും മാത്രമല്ല, താരതമ്യേന അപ്രസിദ്ധങ്ങളായിക്കിടന്നിരുന്ന ഗുണമേറും ഭർത്താവും' ഓമനക്കുട്ടനും' അത്യന്തം ഹൃദയാവർജ്ജകങ്ങളാകുംവണ്ണം പ്രത്യക്ഷീഭവിക്കുന്നു. മരിച്ചു കിടന്നിരുന്ന ചില മനോഹരവൃത്തങ്ങളെ ചങ്ങമ്പുഴ രമണൻ മുഖേന പുനർജ്ജീവിപ്പിച്ചുവെന്നു മാത്രമല്ല, ചിരഞ്ജീവികളാക്കിച്ചമയ്ക്കയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു.

വൃത്തങ്ങളുടെ വൈവിധ്യവും സംഗീതാത്മകത്വവും പോലെ, ആകപ്പാടെ പ്രതിപാദ്യത്തിൻ ഒഴുക്കും കൊഴുപ്പും കൊടുക്കുന്ന ചില പൊടിക്കൈകൾ ചങ്ങമ്പുഴ പ്രയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. ചില പദങ്ങളുടെ താളക്രമമനുസരിച്ചുള്ള ആവർത്തനം, ആസ്വാദ്യമായ അന്ത്യപ്രാസം, ഇവയൊക്കെ അതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

പണ്ടുനിൻ കാമസങ്കൽപലതയിലെ...''

എന്നു തുടങ്ങിയുള്ള ഭാഗത്ത് 'ഇജ്ജഡം' എന്ന പദവും

"കാനനച്ഛായയിൽ...
ആനവവീഥികളീവസന്ത
ശ്രീവിലാസത്തിൽതെളിഞ്ഞിരിക്കും;
ഇപ്പോളവിടുത്തെ മാമരങ്ങൾ
പുഷ്പങ്ങൾകൊണ്ടു നിറഞ്ഞിരിക്കും;
കൊച്ചുപൂഞ്ചോലകൾ വെണ്നുരയാൽ
പൊട്ടിച്ചിരിക്കുകയായിരിക്കും''

എന്ന ഭാഗത്തിലെ 'ഇരിക്കും' എന്ന പദവും താളക്രമമനുസരിച്ച് ശ്രവണപുടങ്ങളിൽ വന്നു പതിക്കുമ്പോൾ ഒരു പ്രത്യേക സുഖമുണ്ടെന്നു സകല സഹൃദയരും സമ്മതിക്കാതിരിക്കയില്ല. ഇതുപോലെയും വേറെ വിധത്തിലും അന്ത്യപ്രാസമുള്ള ഭാഗങ്ങൾ രമണനിൽ ധാരാളമുണ്ട്.

"മലരണിക്കാടുകൾ തിങ്ങിവിങ്ങി,
മരതകകാന്തിയിൽ മുങ്ങിമുങ്ങി,
കരളും മിഴിയിൽ കവർന്നുമിന്നി,
കറയറ്റൊരാലസൽ ഗ്രാമഭംഗി''

എന്നിങ്ങനെയുള്ള രമണനിലെ ആദ്യത്തെ വരികളിൽത്തന്നെ, മലയാളകവിതകളുടെ കൂടപ്പിറപ്പായ ദ്വിതീയാക്ഷരപ്രാസത്തെ ഉപേക്ഷിച്ചിട്ട് അന്ത്യപ്രാസത്തെ ആലിംഗനം ചെയ്യുന്നതായിക്കാണാം. പ്രാസപ്രയോഗം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൃതികളിൽ ധാരാളമായിട്ടുണ്ട്. എങ്കിലും പ്രാസത്തെ ജയിക്കുന്ന ശബ്ദഭംഗി അദ്ദേഹം പ്രയോഗത്തിൽ കാണിച്ചിട്ടുള്ളതാണ് എന്നെ ഏറ്റവും സ്പർശിച്ചത്. അന്ത്യപ്രാസത്തിൽ ഇത്രത്തോളം ശ്രദ്ധിച്ചിട്ടുള്ള മറ്റൊരു മലയാളകവി ഉണ്ടെന്നു തോന്നുന്നില്ല. ഈ പുതുമയും വൈവിധ്യവും രമണൻറെ പ്രചാരത്തെ സഹായിച്ചിരിക്കണം.

ആകെക്കൂടി നോക്കുമ്പോൾ രമണൻ അടുക്കിലും ആശയത്തിലും ഒരു നാടകമാണെങ്കിലും, ആവിഷ്കരണരീതിയിൽ ഒന്നാംതരം ഒരു ആത്മഗീതം (Lyric) ആണ്. അതിലെ കഥാപാത്രങ്ങൾ ആട്ടിടയരാണെങ്കിലും ഒന്നാംതരം കവിതളാണ് അതിലെ കഥാവിഷ്കരണത്തിൻറെ നാടകീയത്വം, ഗ്രാമീണഛായ കലർന്ന വിലാപകാവ്യത്തിൻറെ പുതുമ, സത്യസങ്കൽപങ്ങളുടെ സുന്ദരമായ സമ്മേളനം, കവിക്കു യോജിച്ച ശൃംഗാരകരുണരസങ്ങളുടെ സന്നിവേശം, സർവ്വോപരി ലാളിത്യസംഗീതാത്മകത്വാദികളാൽ പരിശോഭിതമായ പ്രതിപാദനം എന്നിവകൊണ്ട് രമണൻ ഭാഷാസാഹിത്യത്തിൽ ഒരു അപൂർവ്വസൃഷ്ടിയായിട്ടുണ്ട്. ഇതൊക്കെ ആലോചിക്കുമ്പോൾ കലാപരമായ മേൻമയാണ് രമണൻറെ പ്രചാരത്തിനു മുഖ്യഹേതുവെന്ന് സംശയംകൂടാതെ പറയാം.

രമണൻ

കോഴിക്കോടൻ

ഏത് ഭാഷയിലായാലും സാഹിത്യത്തിൻറെ വികസനത്തിൻ ധാരാളം ഉപകരിക്കുന്ന മാർഗ്ഗമാണ് തർജ്ജുമ. അനുകരണപ്രവണതപോലും സ്വാംശീകരണത്തിലൂടെ സാഹിത്യത്തിൻറെ വളർച്ചയെ സഹായിക്കുന്നു. ഏത് സാഹിത്യത്തിൻറെ പുരോഗതിയിലും കാണാം ഈ കാലഘട്ടം, തെളിഞ്ഞുനിൽക്കുന്ന ഈ മൈൽക്കുറ്റി. സർവ്വസ്വതന്ത്രയായി നിൽക്കാൻ തക്ക കരുത്തും അതുല്യംപ്രഭാവവും നേടിയ ഇംഗ്ലീഷുസാഹിത്യത്തിലും പതിനേഴും പതിനെട്ടും നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ ഈ ദശാസന്ധിയുണ്ടായിരുന്നു. ലാറ്റിൻ മുഖേന ഫ്രഞ്ചുകാവ്യരീതിക്കും നിരൂപണസമ്പ്രദായത്തിനും വലിയ രൂപഭേദങ്ങൾ വന്നു. യൂറോപ്പാകെ പ്രശസ്തിയുടെ മുടിചൂടിയ കാലമായിരുന്നു അതെന്ന് കാണാം സാഹിത്യചരിത്രം ചികഞ്ഞുനോക്കിയാൽ. തൻമൂലം ഇംഗ്ലീഷുകാരും മറ്റുപലരും നിരൂപണത്തിലും നിർമ്മിതിയിലും ഈ രീതി പിന്തുടർന്നു. ജോണ്സണ്, പോപ്പ് തുടങ്ങിയ മഹാരഥൻമാർ പരന്ത്രീസുമാതൃകകളുടെ ചുവടുപിടിച്ചാണെഴുതിപ്പോന്നിരുന്നത്. ഇതുകൊണ്ടിംഗ്ലീഷിനൊരു കുറവും വന്നിട്ടില്ല. എന്നല്ലാ പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിനെ സമ്പന്നമാക്കിയതും ചൈതന്യധന്യമാക്കിയതും ഈ കാഴ്ചപ്പാടാണെന്നുപോലും പറയണം.

നമ്മുടെ സാഹിത്യം ഒരു മുപ്പതു മുപ്പത്തഞ്ചാണ്ടുകളായിട്ട് ഇംഗ്ലീഷുമാതൃകകളെ അനുകരിച്ചാണ് കലാശം ചവിട്ടിപ്പോന്നിട്ടുള്ളത്. ഇന്നും ഏറെക്കുറെ അങ്ങനെ തന്നെ. എന്നാൽ തർജ്ജുമയിലും അനുകരണത്തിലും വന്നുചേർന്നിട്ടുള്ള നോട്ടക്കുറവുകൾ കുറച്ചൊന്നുമല്ല. അതിനാൽ കൈരളി, തൻറെ മലയാളിത്തംതൊടുകുറിയുടെ വടിവിലും ഉടുതുണിയുടെ ഞൊറിയിലും കൂടിക്കാണാവുന്ന സ്വച്ഛതയും സരളതയുംകളഞ്ഞുകുളിച്ച്, അഴകും ആഭിജാത്യവും നശിച്ച് കോലംകെട്ടവളായിട്ടുണ്ട്. കണ്ടമാനം കട്ട് കുട്ടിച്ചോറാക്കിയും കോപ്പിയടിച്ചും അവളെ കള്ളത്തിയാക്കാനും ഭാർഗ്ഗവക്ഷേത്രത്തിലെ യശഃപ്രാർത്ഥികളായ സാഹിത്യചോരൻമാർ മടിച്ചിട്ടില്ല.

ഏതെങ്കിലുമൊരു പൊട്ടനിഘണ്ടുവും മുന്നിൽ തുറന്നുവെച്ച് വാക്കിൻ വാക്ക് തിരഞ്ഞെടുത്ത് കവാത്തുനടത്തിയാൽ തർജ്ജുമയായി എന്നാണ് പരിഭാഷകരുടെ നാട്യം. ഡിക്ഷണറിയും വേണ്ട ചില സവ്യസാചി''കൾക്ക്. ഭാഷയുടെ പിടിയും വേണമെന്നില്ല. അങ്ങു നടത്തും തർജ്ജുമ, ടെലിപ്രിൻററിലെന്നപോലെ. എത്രയെത്ര നല്ല പുസ്തകങ്ങളാണെങ്ങനെ ആണും പെണ്ണുമല്ലാതാക്കിത്തീർത്തിട്ടുള്ളത്? ഇരുഭാഷകളിലും അസാമാന്യമായ അവഗാഹവും അനിതരസാധാരണമായ സാമർത്ഥ്യവും ആവശ്യപ്പെടുന്ന ഒരു ഗൗരവമേറിയ ജോലിയാണിത്. വഷളായ വിവർത്തനങ്ങളുടെ പേരെടുത്തുപറഞ്ഞ് ഈ ഭാഗം വഷളാക്കാനോ ചുമ്മാ തൽക്കർത്താക്കളുടെ ദ്വേഷം സമ്പാദിക്കാനോ തൽക്കാലം ഒട്ടൊരുക്കവുമില്ല. പക്ഷെ, നമ്മുടെ ഗ്രന്ഥാലയക്കാരും വായനശാലകളും അത്തരം തർജ്ജുമകളെ കഴിയുന്നതും ബഹിഷ്കരിക്കയാവും കൈരളിയുടെ ആരോഗ്യത്തിൻ നല്ലത്.

അനുകരണത്തിൽ മുഖ്യമായ പിഴവുകൾ രണ്ടു രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്പ്രദായവ്യത്യാസം പാടെ മറന്ന് തീരെ ഇംഗ്ലീഷുമട്ടിൽ അല്ലെങ്കിൽ പരന്ത്രീസുരീതിയിൽ കഥകളും കവിതകളും നിർമ്മിക്കുന്നതു നിമിത്തമാണ്. ഇതിൻറെ കർണ്ണകഠോരമായ ഒരു ഉദാഹരണം, റേഡിയോവിലൊരു നാടകത്തിൽ ഒരു നാൾ കേട്ടതാണ് ഓർമ്മയിൽ തേട്ടിവരുന്നത്.

നായികയും നായകനും കുട്ടിക്കാലം മുതൽക്കേ ഒന്നിച്ചു കളിച്ചുവളർന്നവരാണ്. ഒരേകളിപ്പാട്ടമൊരേ കളിക്കൂത്തൊരോകളിത്തൊട്ടിലൊരേവികാരം; ഒരാൾക്ക് മറ്റാൾ തണൽ '' ഈ നിലയ്ക്കായിരുന്നു നാലപ്പാടൻ പറഞ്ഞപോലെ അവരുടെ കുട്ടിക്കാലം. ആ പ്രായത്തിൽ നിന്നു തെറ്റി, കാന്തവും ഇരുമ്പുംപോലെ അന്യോന്യം ആകർഷിക്കുന്ന അനുരാഗപദ്ധതിയിലെത്തിക്കഴിഞ്ഞതിന്നു ശേഷം പെണ്ണ് ചെക്കനെ നാലഞ്ചുപ്രാവശ്യം ബാലാ'' എന്ന് വിളിക്കുന്നത് കേട്ടു. യൂറോപ്പിൽ, അനുരാഗിണിയായ ഒരു മദാമ്മ സായ്പിനെ ഓമനപ്പേർ വിളിക്കുന്നത് സാധാരണമാണ്. ബോബെന്നോ, ഹാരിയെന്നോ, ടെഡ്ഡിയെന്നോ അവൾ നിശ്ശങ്കം പേർ വിളിക്കുന്നു. ഇതിലാർക്കും മുഷിച്ചിലില്ല. അതാണവരുടെ രീതി. എന്നാൽ നമ്മുടെ നാട്ടിൽ ഒരു യുവതി കാമുകനെ അപ്പൂ'' എന്നോ കുട്ടാ'' എന്നോ വിളിച്ചാൽ നാട്ടുകാർ അവളെപ്പറയുക അധികപ്രസംഗി'' യെന്നത്രെ. ഹിന്ദുക്കൾക്കിടയിൽ സ്വന്തം പുരുഷൻറെ പേർ ഉച്ചരിക്കാൻ തന്നെ പാടില്ല. ഇതിനുവേണ്ടി, ഭർത്താവിനെ സാറെ'ന്നും ഏട്ടനെ'ന്നും വിളിക്കുന്ന മഹിളാമണികളെ കണ്ടിട്ടും കേട്ടിട്ടും ഉണ്ട്. ഒന്നെനിക്കറിയാം: എൻറെ ഭാര്യ എന്നെ എത്ര ഇമ്പത്തോടെയായാലും പേരെടെത്തുവിളിച്ചാൽ എനിക്ക് പ്രേമമോ സന്തോഷമോ അല്ല തോന്നുക. ഏതായാലും ഈമാതിരിയൊരബദ്ധം നാടകകൃത്തിന്ന് പിണഞ്ഞതെങ്ങിനെയാണെന്നെനിക്ക് മനസ്സിലായില്ല. സ്വന്തം രാജ്യത്തിലെ സമ്പ്രദായങ്ങൾ അറിയാഞ്ഞിട്ടാവുമോ? അങ്ങനെയായിക്കൂടെന്നില്ല. ജനിച്ചതോ വളർന്നതോ എല്ലാം ബിലാത്തിയിലോ പാരീസ്സിലോ മറ്റോ ആണെന്നും വരാം. എന്തുതന്നെയായാലും, യാതൊരു മാപ്പും നിവൃത്തിയില്ലാത്ത കുറ്റമത്രെ ഇത്.

ഒന്നിച്ച് ഈവനിങ്ങ് വാക്കിനു' പോവുക, ഡാൻസ്' ചെയ്യുക, ഹോട്ടലിൽപ്പോയി ഒന്നിച്ചൂണ് കഴിക്കുക എന്നിവയൊന്നും തന്നെ കല്യംാണത്തിൻ മുമ്പ് ഇവിടെ അധികം സമുദായക്കാർക്കിടയിൽ സാർവ്വത്രികമായിക്കഴിഞ്ഞ സമ്പ്രദായങ്ങളല്ല. യൂറോപ്യൻരീതികളിലെ ഈ പുതുമയിൽ നമ്മുടെ ചെറുപ്പക്കാർ പലർക്കും കൗതുകവും ഹരവും തോന്നിയിട്ടുണ്ടാകാം. എന്നാൽ, നമുക്കാമാതിരി ചിട്ടകൾ വന്നുചേർന്നിട്ടില്ലാത്തതുകൊണ്ടു സ്വയം മറന്നെന്തെങ്കിലും ചിലതെഴുതിക്കൂട്ടിയാൽ അതിൻ മലയാളിത്തം തീരെയില്ലാതെ മദാമ്മ സാരിയുടുത്ത ഒരനുഭവത്തിൽ കലാശിക്കുന്നു.

കഥകളിലും നാടകങ്ങളിലും മറ്റും ഈമാതിരിപ്പിഴവുകൾ നല്ല എഴുത്തുകാരിൽപ്പോലും കടന്നുകൂടിയതുകാണുമ്പോഴാണ് സങ്കടം. ഫ്രാൻസിലേയോ റഷ്യയിലേയോ നിയമങ്ങളും ചട്ടങ്ങളും സാമുദായികസമ്പ്രദായങ്ങളും മലയാളത്തിൽ നടക്കുന്നതായിച്ചിത്രീകരിച്ചാലതെത്രമാത്രം അസുഖപ്രദമായിരിക്കും? എന്നാൽ ഇതെല്ലാം എളുപ്പത്തിലഴിച്ചുമാറ്റി പേരുകൾ വേറെയിട്ടു രാജ്യസമ്പ്രദായം മാറ്റി പൂർണ്ണമായ ഒരു ഒറിജിനൽ മലയാള കഥയെഴുതുവാൻ കെൽപുള്ളവരും നമ്മുടെയിടയിലുണ്ട്, കേട്ടോ. ഉള്ളതില്ലെന്നു പറയരുതല്ലോ.

കവിതയിലും മറ്റും ശവകുടീരം' പോലുള്ള വൈദേശീകമായ ആശയങ്ങൾ വന്നുചേരുന്നതും ഇതുപോലെയാണ്. ശ്രീ.ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ചരമത്തെ അനുസ്മരിച്ച്, ആയിടെ കോളേജുമാസികയിലേക്ക് ഒരു വിദ്യാർത്ഥി, കൈരളി ഒരു ശവകുടീരത്തിൽ അശ്രുക്കൾ പൊഴച്ചുനിൽക്കുന്ന ഒരു ചിത്രം വരച്ചുകൊണ്ടുവന്നതു ഞാനോർക്കുന്നു. പത്രാധിപർ അത് സീകരിക്കുകയുണ്ടായില്ല. ഞാനെൻറെ ആ ചങ്ങാതിയോടു ചോദിച്ചു: അല്ലിഷ്ടാ, താൻ ഏതെങ്കിലുമൊരു ഹിന്ദുവിൻറെ ശവകുടീരം മലയാളത്തിലെങ്ങാനും കണ്ടിട്ടുണ്ടോ?'' മറുപടി പറയാതെ സുഹൃത്തമ്പരക്കുന്നതു കണ്ടപ്പോൾ ഞാൻ പറഞ്ഞു: ഉണ്ടാക്കുവാൻ തരമില്ല; എന്തെന്നാൽ, മരിച്ചാൽ ദഹിപ്പിക്കലാണ് നമ്മുടെ ആചാരം. അതിന്നുശേഷം എല്ലും മറ്റുമെടുത്ത് പേരൂരോ തിരുന്നാവായയോ മറ്റോ പുഴയിൽക്കൊണ്ടുപോയി ഒഴുക്കുകയും.'' സന്യാസിമാരുടെ സമാധിയെന്നു പറുയന്നത് സുദുർല്ലഭമായി അങ്ങും ഇങ്ങും ചിലപ്പോൾ കേട്ടിട്ടും പത്രത്തിൽ വായിച്ചിട്ടും ഉണ്ട്. ഇതല്ലാതെ, സാഹിത്യക്കാർക്കോ നേതാക്കൻമാർക്കുകൂടിയോ ഒരു കുടീരം പണിയിക്കുന്നത് അസാധാരണമാണ്. (ഗാന്ധിജിയുടെയും നെഹ്റുവിൻറെയും സമാധിഘട്ടങ്ങൾ വിസ്മരിച്ചുകൊണ്ടല്ലിപ്പറയുന്നത്) അപ്പോൾ, ഈ ആശയം ഇവിടെ കടന്നുവന്നത് പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഇംഗ്ലീഷു കവിതയിൽനിന്നായിരിക്കാനേ വഴിയുള്ളൂ. ചിത്രകാരനായ എൻറെ സുഹൃത്തിൻ ഈ ആശയം കിട്ടിയത് യശശ്ശരീരനായ ചങ്ങമ്പുഴയിൽ നിന്നുതന്നെയാവണം:

"ഇക്കല്ലറതൻ ചവിട്ടുപടിയിലൊ
രൽപമിരുന്നു കരഞ്ഞേച്ചുപോകണേ!'' (രമണൻ)

പരിഷത് ത്രൈമാസികത്തിൻറെ ഒരു പഴയ ലക്കത്തിൽ ഇങ്ങനെ ഒരു കവിത മലയാളീകരിച്ചു ചേർത്തതും ഓർമ്മവരുന്നു. കവി ഏതാണ്ടിങ്ങനെ വിലപിക്കുന്നു: വഴി കടന്നു പോകുന്നവരെ, നിങ്ങളീക്കുടീരത്തിൻമേൽ ഇടയ്ക്കെങ്കിലും അശ്രുക്കൾ വീഴ്ത്തൂ. ഇതിൻമേൽ കല്ലെറിയരുതേ. എന്നും മറ്റും. കുടീരം തന്നെയില്ല ഹിന്ദുക്കൾക്ക്. ശ്മശാനത്തിൽപ്പോയി അശ്രുക്കൾ പൊഴിക്കുന്ന സമ്പ്രദായവുമില്ല. ശവദാഹം കഴിഞ്ഞ സ്ഥലത്ത്, വല്ല മാവിന്തയ്യോ തെങ്ങിന്തയ്യോ ചിലപ്പോൾ വെച്ചെന്നുവരാം. പിന്നെ എന്തിനാണീതട്ടിപ്പും കോമാളിത്തങ്ങളുമെല്ലാമെന്ന് നൊടിയിട അമ്പരന്നുപോവുകയാണ്!

ഇപ്പറഞ്ഞതൊന്നും സാരമില്ല, ഇതിലും കുഴപ്പം പിടിച്ച ചില കലാരൂപങ്ങളുടെ ആവിർഭാവമാലോചിച്ചാൽ. ഒരു ഉദാഹരണമാണ് പാസ്റ്ററൽ പോയട്രി'. യൂറോപ്പിൽ, ഗ്രീസിലാണിതിൻറെ ജനനം. ഏഥെൻസുപോലുള്ള വന്നഗരങ്ങളിൽ മഹാബഹളത്തിൽ താമസിച്ചുവന്നിരുന്ന ചിലർക്ക്, നാട്ടുമ്പുറത്തെ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ച്പ്രത്യേകിച്ച് ആടുമേച്ച് കാടുമേടുകളിൽ ആടിപ്പാടി സൈ്വരവിഹാരം ചെയ്തിരുന്നവരുടെ ജീവിതമാധുര്യത്തെക്കുറിച്ച്അസൂയ തോന്നിയിരുന്നു. നമ്മുടെയിടയിലും വലിയ പട്ടണങ്ങളിലെ എട്ടാം നിലയിലോ പത്താം നിലയിലോ ഉള്ള ഒരു ചെറിയ അപ്പാർട്ടുമെൻറിൽ താമസിച്ചു വീർപ്പുമുട്ടുമ്പോൾ, ഹരിതസുന്ദരമായ ഉൾനാട്ടിലേക്കൊരുല്ലാസയാത്ര നടത്താൻ കൗതുകം തോന്നിയാലത്ഭുതമെന്തുള്ളൂ? മദിരാശിയിൽവെച്ച് ഒരു ചങ്ങാതി നാട്ടുമ്പുറക്കാരനായ എന്നെ കുറെക്കൊല്ലം മുമ്പ് അഡയാറിൻറെ ഗ്രാമീണസൗന്ദര്യം കാണാൻ ക്ഷണിച്ച കഥ ഇവിടെപ്പറയാവുന്നതത്രെ. വൃക്ഷത്തണലും സ്വച്ഛന്ദമായൊഴുകിപ്പോകുന്ന അരുവിയും ചേർന്ന അഡയാറിൻറെ സുന്ദരസുഖശീതളച്ഛായ ആ മനുഷ്യനെ എന്തെന്നില്ലാതെ ആകർഷിച്ചിരുന്നു. അയാളെസ്സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം അത് അത്ഭുതം വരെച്ചെന്നെത്തുന്ന അന്തമില്ലാത്ത ആനന്ദവുമായിരുന്നു. ഉൾനാട്ടുജീവിതത്തിലെ സുഖത്തെപ്പറ്റിയുള്ള ഇത്തരം ചിന്തകളിൽ നിന്നത്രേ ആരണ്യകകാവ്യങ്ങളുടെ ഉത്ഭവം.

ആടുകളെമേച്ചാടിപ്പാടി യാതൊരു ബുദ്ധിമുട്ടും കഷ്ടപ്പാടും അറിയാതെ സുഖജീവിതം നയിക്കുന്നുവെന്ന് നാം കരുതിപ്പോരുന്ന ഇവരുടെ പ്രേമജീവിതം പ്രത്യേകിച്ച് സുന്ദരവും ആകർഷണീയവുമായി തോന്നുന്നതിൽ അത്ഭുതമില്ല. ഗ്രീസിൽനിന്നു യൂറോപ്പിലാകെപ്പരന്നൊഴുകി ഈ കവിതാരീതി. പാസ്റ്ററൽ പോയട്രി' എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഇടയക്കവിതാരൂപമിങ്ങനെയാണ് ഇംഗ്ലണ്ടിലുമെത്തിയത്. അജപാലൻമാർക്കിടയിൽ, രോഗദാരിദ്ര്യാദി കഷ്ടപ്പാടുകൾ ഒന്നും ബാധിക്കയില്ലെന്നു സമ്മതിച്ചാൽക്കൂടി ഇമ്മാതിരി കാവ്യസമ്പ്രദായത്തിൽ രാജ്യം മാറുംതോറും പിഴവുകൾ ഒരുപാടു കടന്നുകൂടാനിടയുണ്ട്. ഒരുദാഹരണം മാത്രം പറയാം: മിൽട്ടൻ, സ്പെൻസർ മുതലായ പ്യൂരിട്ടൻ'' കവികളാണ് ഈ മാതിരി കവിതകൾ അധികവും എഴുതിയിട്ടുള്ളത്. പ്യൂരിട്ട''ൻമാരെപ്പോലെ ക്രിസ്തുമതത്തിൽ ഇത്രയും കർശനമായ നിഷ്കർഷയുള്ള വേറൊരു വിഭാഗത്തെ കാണ്മാൻ പ്രയാസമാണ്. വിശുദ്ധ വേദപുസ്തകത്തിൽനിന്നു വ്യത്യാസപ്പെട്ടതും അന്യജാതിക്കാരുടെ പുരാണങ്ങളിൽനിന്നെടുത്തതും ആയ ആശയങ്ങൾ ഹറാം'' ആണിക്കൂട്ടർക്ക്. വിഷയം പ്യൂരിട്ടാനിസം, പ്യൂരിട്ടൻ ക്രിസ്തീയ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ; ഉപമകളും ഉദാഹരണങ്ങളും ഗ്രീക്കുപുരാണങ്ങളിൽ നിന്ന്. പരസ്പരം ഇത്രയേറെ വിരുദ്ധമായ രണ്ടന്തരീക്ഷം ആലോചിക്കാൻ വയ്യ. ഗ്രീസ്സിലെ ദേവൻമാരുടേയും ദേവിമാരുടേയും പേരുകളും നടപടിസ്സമ്പ്രദായങ്ങളും ധാരാളം കാണും സ്പെൻസറുടെ കവിതയിൽ. ക്രിസ്തുമതത്തോടൊന്നുകൊണ്ടുമിണങ്ങാത്ത ഈ പ്രയോഗത്തിൻ പ്രൊഫസർമാർ പറയാറുള്ള ഒഴികഴിവ് അതന്നത്തെ കാവ്യസമ്പ്രദായമായിരുന്നു എന്നു മാത്രമത്രെ!

നമ്മുടെ ഭാഷയിലേക്ക് ഈ അഭിനവ കലാരൂപം ഇറക്കുമതി ചെയ്യപ്പെട്ടപ്പോൾ വന്നുചേർന്ന വൈരുദ്ധ്യങ്ങൾ അവിടംകൊണ്ടുമവസാനിക്കുന്നില്ല. ഒന്നാമതായിച്ചോദിക്കട്ടെ, ഹിന്ദുക്കളുടെയിടയിൽ ആട്ടിടയൻമാർക്കെന്തു പ്രാധാന്യമാണ് പരികൽപിച്ചിട്ടുള്ളത്? പശു അവർക്ക് വലിയൊരെണ്ണമാണ് കാമധേനുവാണ്. യാദവകുലത്തിലെച്ചില ഇടയൻമാർക്ക് പ്രത്യേകിച്ച്, സാക്ഷാൽ ശ്രീകൃഷ്ണൻ അവരുടെയിടയിൽപ്പെട്ടതുമൂലം ഒരു പ്രത്യേകം സൗന്ദര്യവും മാധുര്യവുമാണ് നൽകപ്പെട്ടു പോന്നിട്ടുള്ളത്. കൃഷ്ണഗാഥയുടെ ആദ്യഭാഗങ്ങൾ ഒന്നാന്തരം പാസ്റ്ററൽ പോയട്രി'യായിക്കരുതാം. ആട്ടിടയൻമാരെ നാം സാധാരണ കാണുന്നതെവിടെയാണ്? കിഴക്കൻ ജില്ലകളിൽ കോയമ്പത്തൂരും മറ്റും ഉടുത്തമുണ്ട് തലയിൽക്കെട്ടി കരിമ്പടം പുതച്ച് ചെമ്മരിയാടിനെ ആട്ടിത്തീറ്റി നടക്കുന്ന ചില വർഗ്ഗക്കാരെ കണ്ടിട്ടുണ്ട്. ഇവരുടെ ജീവിതത്തിലെ സൗന്ദര്യമോ മാധുര്യമോ ഏതെങ്കിലുമൊരു കവി തമിഴിലോ സംസ്കൃതത്തിലോ രേഖപ്പെടുത്തിവെച്ചതായി കേട്ടറിവില്ല.

കേരളത്തിലെക്കഥ പറയുകയേ വേണ്ട. ആട്ടിടയവർഗ്ഗത്തെക്കാണുകയില്ല. ചെറിയ കുട്ടികൾ ഒറ്റയ്ക്കും തറ്റയ്ക്കും ആടുകളെ തെളിക്കുന്നതു ചിലപ്പോൾക്കാണാമെങ്കിലും അവരൊരു വർഗ്ഗമല്ല. അജപാലബാലൻമാർ വളരുന്നതോടെ ഈ ജോലി അവർ ഉപേക്ഷിക്കുന്നു. കന്നു നോക്കുന്നവരുണ്ട്. കൃഷിപ്പണിക്ക് അവരത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്. എന്നാൽ ആട്ടിടയൻ നമ്മുടെ സമൂഹത്തിൽ പ്രത്യേകമായ യാതൊരു പ്രാമാണ്യവും നാം വകവെച്ചുകൊടുത്തിട്ടില്ല.

സത്യമിതായിരിക്കെ, ചങ്ങമ്പുഴ ഈയൊരു വർഗ്ഗം കേരളത്തിലുണ്ടെന്നും അവരുടെ ജീവിതസൗന്ദര്യം മധുരമനോഹരമാണെന്നും വരുത്തിത്തീർക്കാൻ വേണ്ടി തൻറെ ദിവ്യമായ തൂലിക ചലിപ്പിച്ചത് വങ്കത്തമായില്ലേ? അനുകരണലഹരിയിലെത്രതന്നെ മുങ്ങിയാലെന്ത്, മയങ്ങിയാലെന്ത്, സ്വന്തം ദേശത്തെപ്പറ്റി മറക്കാൻ പാടുണ്ടോ? മലയാളിത്തം രമണനി'ലുണ്ടെങ്കിലത് അതിലെക്കഥാപാത്രങ്ങൾ ആ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നു എന്നുള്ളതിൽ മാത്രമാണ്. വാസ്തവികത തന്നെയില്ലിതിൽ, എന്നിട്ടുവേണ്ടെ മറ്റെന്തെങ്കിലുമുണ്ടാകാൻ? മലനാട്ടിൻറെ ഗ്രാമീണസൗന്ദര്യം വർണ്ണിക്കുകയാണെന്ന് വേണമെങ്കിൽപ്പറയാം. പക്ഷെ, അവിടെയുമുണ്ട്, ചില കുഴപ്പങ്ങൾ. രാവിലെത്തുടങ്ങി അന്തിയാകുംവരെ യാതൊരു ദുഷ്ടചിന്തകളും ഇടപാടുകളുമില്ലാതെ പ്രേമിച്ചും ഗാനംപൊഴിച്ചും കാലം കഴിച്ചുകൂട്ടുന്ന ഒരു വർഗ്ഗത്തെച്ചിത്രീകരിച്ചത് ആദർശസുന്ദരമായ ഒരു സങ്കൽപത്തിൽ മനസ്സിൻ തെല്ലിട മേയാൻ തരപ്പെടട്ടെ എന്ന് കരുതിയാവും എന്നു സമാധാനിക്കുക.

യശശ്ശരീരനായ കവിതിലകൻ ശങ്കരന്നമ്പ്യാർ മിൽട്ടൻറെ "ലിസിഡാസ്'' അതേ രീതിയിൽ മലയാളത്തിലേക്ക് തർജ്ജുമ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഒഥെല്ലോ'വിനെ ഉദ്ദാളന'നാക്കിയപോലെ ലിസിഡാസി'നെ ലോകദാസ'നാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്നു മാത്രം. ഒരു പുതിയതരം കവിതാരീതി നമ്മുടെ ഭാഷയ്ക്ക് നേടിക്കൊടുന്നതിലെന്താണബദ്ധമെന്നാവാം അദ്ദേഹത്തിൻറെ ചോദ്യം. അത് ന്യായമാണുതാനും. എങ്കിലും ഏതിനം ചേർക്കുന്നതും മലയാളിത്തത്തിന്നിടിവണച്ചുകൊണ്ടായാൽ അത് സാഹിത്യത്തിൽ ഒരു സ്ഥിരതാമസക്കാരനായി ജീവിക്കുകയില്ല.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'രമണൻ' എന്ന നാടകീയ ഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യം മാത്രമല്ല, എല്ലാ ഇടയർക്കവിതയും അനുകരണ പ്രവണതയുടെ അനിഷ്ട സന്താനമായിട്ടേ തോന്നിയിട്ടുള്ളൂ. കൃഷ്ണഗാഥയിലും മറ്റും അസാമാന്യ സൗന്ദര്യമുണ്ടെന്നു സമ്മതിക്കുന്നു. അജപാലകൻമാരെപ്പോലെ ഇല്ലാത്ത ഒരു കൂട്ടരെക്കുറിച്ചല്ലല്ലോ ആ കവിത. ഹിന്ദുമതത്തിലെത്രയോ പ്രാധാന്യം കൽപിക്കപ്പെട്ട ഗോക്കളെ മേച്ചു നടന്നിരുന്ന ഒരു വർഗ്ഗത്തെക്കുറിച്ചാണ് ആ കഥ. അതിലും വിശേഷിച്ച് ഭഗവൻമാരിൽ വെച്ച് രസികശിരോമണിയായ ശ്രീകൃഷ്ണൻറെ ലീലകൾ അതിലെ പ്രധാനാംശമായിത്തീരുകയും ചെയ്തു. ഇതുപോലെയാണ്, ചങ്ങമ്പുഴയവതരിപ്പിച്ച നാടകീയാരണ്യകവിലാപകാവ്യമെന്ന് ശഠിക്കാൻ ചങ്കൂറ്റം കുറച്ചൊന്നും പോര.

ഒരു ഫിലിം കാണുമ്പോലെ മനോഹരമായ രമണൻറെ അവതാരികയിൽ, അതിലെ ചില അനൗചിത്യങ്ങളുടെ നേരെ മുണ്ടശ്ശേരി കണ്ണുചിമ്മിയതിൽ അത്രയ്ക്കാക്ഷേപമില്ല. എന്നാൽ, രമണനും മലയാളകവിതയും'' എന്ന തൻറെ നിരൂപണഗ്രന്ഥത്തിൽ മറ്റെല്ലാം പറഞ്ഞു സമർത്ഥിച്ച സുകുമാർ അഴീക്കോട് ഇക്കാര്യം മാത്രം ഉപന്യസിച്ചു കാണാത്തതിലെനിക്ക് സങ്കടമുണ്ടുതാനും. രമണ'ന്നെത്രെ പതിപ്പുകളുണ്ടായാലും കൊള്ളാം, മധുരനാരങ്ങപോലെയോ ഉണക്കമുള്ളൻപോലെയോ അതിൻറെ എത്ര തന്നെ കോപ്പികൾ വിറ്റഴിഞ്ഞാലും കൊള്ളാം, മലയാളത്തോടൊന്നുകൊണ്ടും ഇണങ്ങാത്തതായിപ്പോയി ഈ കലാരൂപമെന്ന കാര്യം ഒരു വിലാപവസ്തുവായവശേഷിക്കുന്നു.

രമണാ, നീയെന്നിൽനിന്നാരഹസ്യം - ഇനിയും മറച്ചുപിടിക്കയാണോ?

അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ

ഇനിയും മറച്ചുപിടിക്കുന്ന ആ രഹസ്യം എന്താണ്? മറച്ചുപിടിക്കുന്നതു കൊണ്ടാണല്ലോ അതു രഹസ്യമായത്. എന്താണാ രഹസ്യം? എന്തിനാണത് മറച്ചുപിടിക്കുന്നത്? പ്രത്യേകിച്ചും ഇനിയും എന്തൊക്കെയോ സംഭവിച്ചിട്ടും, കാലം ഇത്രയുമായിട്ടും.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ രഹസ്യങ്ങളുണ്ടെന്നോ? അവിടെയും എന്തെങ്കിലും മറച്ചുപിടിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നോ? അസംബന്ധം! അതും രമണൻ പോലെ ഏതാണ്ട് ജൻമനാ മലയാളിക്കു ഹൃദിസ്ഥമായ ഒരു കൃതിയിൽ എന്തെങ്കിലും ഒളിച്ചുവച്ചിട്ടുണ്ടെന്നോ? ഒറ്റ വായനയ്ക്കു മുമ്പേ തന്നെ എല്ലാം മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയുന്ന ഈ ഋജുരേഖീയകഥാകാവ്യത്തിൽ, അഥവാ നാടകീയാഖ്യാനത്തിൽ, എന്തെങ്കിലും അന്തസ്സന്നിവേശം ചെയ്യേണ്ടതായിട്ടുണ്ടോ? ഉള്ളതൊക്കെ പുറത്തിടുന്ന രചനാസമ്പ്രദായമല്ലേ ഇവിടെ കാണുന്നത്? സുഗ്രഹമായ ഈ കൃതിയിലും എന്തിനാണീ സന്നിവേശാന്വേഷണം? ഉള്ളതിൽ കൂടുതൽ വ്യക്തമാകുന്നതുകൊണ്ടുവരുന്ന അവ്യക്തത അങ്ങനെ വല്ലതും ഈ ലളിതകഥനത്തിൽ ഉണ്ടോ? കറയൊറ്റൊരാലസൽ ഗ്രാമഭംഗിയിൽ പരസ്പാരാനുരാഗം കൊണ്ട് പ്രകൃതിയെ കോരിത്തരിപ്പിക്കുന്ന രമണൻറെയും ചന്ദ്രികയുടേയും ഹൃദയസ്പൃക്കായ കഥ.വസന്തകാലപുഷ്പം പോലെ ഇതളിതളായി മന്ദം മന്ദം വിടർന്ന് സുഗന്ധം പൊഴിച്ച് കാറ്റുവന്നാലും നാണിച്ചു കുണുങ്ങുന്ന ഈ ലാവണ്യദർശനത്തിൽ എന്തിൻ ദുർഗ്രഹത ആരോപിക്കണം? വിമർശസിദ്ധാന്തങ്ങൾക്ക് ഇവിടെ പ്രവേശനമില്ല. ശരിതന്നെ. വിമർശം ഇവിടെ അനുഭൂതി മധുരിമയ്ക്കുവഴങ്ങി നിൽക്കണം.... എങ്കിലും ചന്ദ്രികേ, ആ കൃതിയിൽതന്നെ വന്നു വഴിമുടക്കുന്ന ഈ ഈരടി, രമണൻ ഇനിയും മറച്ചുപിടിക്കുന്ന രഹസ്യം ആവിഷ്കരിക്കുന്ന വരികൾ, അവഗണിക്കണമെന്നോ? രമണൻ എന്ന കഥാപാത്രത്തിലും കാവ്യനാടകത്തിലും എല്ലാ കാര്യങ്ങളും അത്രമേൽ സുവ്യക്തമാണോ? എന്തിനു പിന്നെ മദനൻഒരർഥത്തിൽ ഗ്രന്ഥകർത്താവു തന്നെഈ അസുഖകരമായ ചോദ്യംചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്ക് ഇണങ്ങാത്ത ചോദ്യം എടുത്തിടുന്നു? രഹസ്യമെന്തോ ഉണ്ടെന്നും അത് അനാവശ്യമായി ഇനിയും മറച്ചുപിടിക്കയാണെന്നും മദനനിൽ നിന്നും രമണൻ മാത്രമല്ല, വായനക്കാരനിൽ നിന്നു കൃതിയും മറച്ചുപിടിക്കയാണെന്നും വാദിച്ചു കൂടായ്കയില്ല.

മദനൻ മനസ്സിലാക്കാൻ വിഷമമുള്ള എന്തോ ഒരു ഘടകം രമണൻറെ വ്യക്തിത്വത്തിൽ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. ചിരകാല സുഹൃത്തുക്കളായിട്ടും മദനനോട് രമണൻ അതു വെളിപ്പെടുത്തുന്നില്ല. അതുകൊണ്ടാണ് ഈ ചോദ്യം ഒരുപക്ഷേ മദനൻ ഊഹിച്ചെടുത്തിരിക്കാം ആ രഹസ്യം. തനിക്കറിയാമെങ്കിലും എന്തിനാണ് രമണൻ തന്നിൽനിന്നും അത് ഒളിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നത്? രമണനും ചന്ദ്രികയും തമ്മിലുള്ള അനുരാഗമാവാം ഇവിടെ സൂചിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന രഹസ്യം. അനുരാഗരഹസ്യം അടുത്ത സുഹൃത്തിനോടുപോലും പറയാൻ വിഷമമുള്ളതാണെന്ന് സുഹൃത്തിനറിയാമോ എന്തോ? എങ്കിൽ ഇങ്ങനെ ചോദിക്കുമോ?

ഒറ്റക്കൊമ്പിലെ രണ്ടു പൂക്കൾ പോലെ ആയിരുന്നിരിക്കാം അവർ. രണ്ടു പേർക്കും സമാനതകൾ ധാരാളം. ഒരേ ഗ്രാമക്കാർ. ആട്ടിടയൻമാരെന്നു കവിസങ്കേതം. ഒരാളിൽ മറ്റേയാളിൻറെ അംശം കാണാതെ വരില്ല. മദനനിൽ അവികസിതനായ ഒരു രമണൻ ഉണ്ടെന്നു തോന്നും, അതുപോലെ രമണനിൽ വികസിതനായ ഒരു മദനനും. എങ്കിലും അവർക്കിടയിൽ ഒരു നിലാപ്പറ്റു വന്നുവീണു. രമണൻ അതിൽ ആകർഷിതനാകുന്നു. (നിർ)ഭാഗ്യവാനായ മദനൻ രഹസ്യത്തിനു ചുറ്റും തുമ്പിതുള്ളുന്നു. എന്താണോ രഹസ്യമെന്നു പറയ്? എന്തിനാണതിങ്ങനെ മറച്ചുപിടിക്കുന്നേ'' എന്നൊക്കെ ഉന്തിയും നുള്ളിയും രസിക്കുന്നുണ്ടാവാം; രസിപ്പിക്കുന്നുണ്ടാവാം. ഒന്നാംഭാഗം ഒന്നാം രംഗത്തിൽ, പ്രത്യക്ഷമായി കാണാവുന്നത്, മദനൻറെ ഈ ചോദ്യത്തിനു വഴങ്ങി രമണൻ തൻറെ രഹസ്യം തോഴനോടു പറയുന്നതാണ്. തരളചിത്തനും സരളചിത്തനുമായ രമണൻ രഹസ്യം വെളിപ്പെടുത്തുന്നതായി നമുക്ക് തോന്നുന്നു.

മമ മനം നീറുന്നു കഷ്ട,മെൻറെ
മദന, നീയിങ്ങനെ ചൊല്ലരുതേ!~
പറയൂ, പരസ്പരം നാമറിയാ
തൊരു രഹസ്യം പോലും നമ്മിലുണ്ടോ?
പരിഭവിയ്ക്കായ്കെന്നൊടിപ്രകാരം,
പറയാം ഞാനെല്ലാം, നീ കേട്ടുകൊള്ളൂ.

" അധഃപതിതനാ''യ തൻറെ ആഗ്രഹം സഫലമാകുകയില്ലെന്നുള്ള രമണൻറെ വിഷാദത്തെ തുടച്ചു നീക്കാൻ മദനൻ ശ്രമിക്കുന്നു. ചന്ദ്രികയുടെ പ്രണയം ലഭിക്കുമോ എന്ന സന്ദേഹം മാത്രമാണ് രമണൻറെ വിഷാദമെന്ന് മദനൻ കരുതുന്നു. വെള്ളിനക്ഷത്രത്തോടടുത്താൽ പുൽക്കൊടി കരിഞ്ഞുപോകുമെന്ന ഭയം മുൻകാഴ്ച രമണനിലെ കാമുകകവി ഗായകനുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നു. അതുകൊണ്ടാവാം ആകർഷണവും. നാലാം രംഗത്തിൻറെ അവസാനം ഗായകസംഘവും ഈ വിചാരം ഉറപ്പിക്കുന്നു.

ഏകാന്ത കാമുകാ, നിൻറെ രഹസ്യങ്ങൾ
ലോകം മുഴുവനറിഞ്ഞുപോയി,

പ്രണയരഹസ്യത്തെക്കാൾ വലിയ ഒരു രഹസ്യം രമണനെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുണ്ടെന്നുള്ള സൂചന ഉടനെ നമുക്കു കിട്ടുന്നു.

കുറ്റപ്പെടുത്തലിൻ കൂരമ്പേൽക്കാൻ പട
ച്ചട്ട നീവേഗം തിരഞ്ഞുകൊള്ളൂ.
തങ്കക്കിനാവേ, നീ താലോലിക്കുന്നൊര
സ്സങ്കൽപ്പലോകമല്ലിപ്രപഞ്ചം!

പ്രണയരഹസ്യത്തെക്കാൾ വലിയൊരു രഹസ്യം രമണൻറെ മനസ്സിൽ ഉള്ളതുകൊണ്ടാണ് രമണൻ വിഷാദിയായി കാണപ്പെടുന്നത്. മദനനും രമണനും തമ്മിലുള്ള അടിസ്ഥാനവ്യത്യാസം രണ്ടുതരം ജീവിതവീക്ഷണങ്ങൾ തമ്മിലുള്ളതു തന്നെ. രമണനെ ബാധിക്കുന്ന അജ്ഞാതവും അജ്ഞേയവുമായ ഭീതി മദനനെ തീണ്ടുന്നതേയില്ല. രമണൻറെ മനോരഹസ്യം മദനൻ നാടകാന്ത്യം വരെ പിടികിട്ടുന്നില്ല. സദാ ഉള്ളിലേക്കു നോക്കുന്നവരുടെ നിഗൂഢസത്യം, രഹസ്യസ്വത്വം, സദാ വെളിയിലേക്ക് ദൃഷ്ടിപായിക്കുന്നവർക്കു മനസ്സിലാക്കാൻ വിഷമമാണ്. ഈ വ്യത്യാസം ശക്തവും രൂക്ഷവുമാകുന്നത് മൂന്നാം ഭാഗം മൂന്നാംരംഗത്തിലെ രമണൻറെ ആത്മഹത്യ ചിത്രീകരിക്കുന്നിടത്താണ്. കരുണരസത്തിനു പകരം ഭയാനകബീഭത്സമാകുന്ന ഈ രംഗത്തിലെ രമണൻറെ ആക്രോശങ്ങളും പൊട്ടിച്ചിരിയും ആദ്യം നാം പരിചയപ്പെടുന്ന രമണൻറെ സ്വഭാവത്തിൻ അനുയോജ്യമാണോ എന്ന് സംശയം തോന്നാം. ഒരു പക്ഷേ, മദനൻ ഇത്തരമൊരു ആത്മാവിഷ്കാരം ഇഷ്ടമായിരുന്നു എന്നു വരാം. ഇവിടെ രാസപരിവർത്തനം നടക്കുന്നു. രമണൻ ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയും മദനൻ ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയുമാണെന്നു വന്നാൽ, ഇടപ്പള്ളിയുടെ സൗമ്യസാത്ത്വികതയ്ക്കു ചേർന്നതല്ല, ഈ മൂന്നാം രംഗത്തിലെ ആത്മഗതം എന്നു തോന്നാം.

ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്ന ഒരു മാനസികഘടനയാണോ ഇവിടെ കാണുന്നത്? ഇവിടെ രാഘവൻപിള്ളയാകുന്ന രമണനെ ചങ്ങമ്പുഴയാകുന്ന മദനൻ ആവേശിച്ചിരിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയിൽ എതിർപ്പിൻറെ അംശമുണ്ട്. രാഘവൻപിള്ളയ്ക്ക് അതില്ല എന്നു പറയാം. ഏതാണ്ട് ഇടപ്പള്ളി കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ രീതിയിലാണ് ആ കേൾക്കുന്ന വികൃതമായ പൊട്ടിച്ചിരി അഥവാ ചങ്ങമ്പുഴ രാഘവൻപിള്ളയുടെ സ്വരമാണ് നാം ഇവിടെ കേൾക്കുന്നത്. കൃഷ്ണപിള്ളയും രാഘവൻപിള്ളയും സുഹൃത്തുക്കളുമായിരുന്നു. ഒരു നാട്ടുകാരായിരുന്നു, അവരുടെ കാവ്യശൈലികളിൽ സമാനതകൾ ധാരാളമുണ്ട്. എങ്കിലും അതിലേറെ പ്രധാനമായ വ്യത്യസ്തതകളും ഉണ്ട്. ഇടപ്പള്ളിയുടെ മണിനാദം'' എന്ന കവിതയിലെ മധുരവിഷാദമല്ല രമണ''ൻറെ അന്ത്യഗാനത്തിൽ നാം കേൾക്കുന്നത്. രണ്ട് മണിമുഴക്ക''ങ്ങളും തമ്മിൽ വലിയ അന്തരമുണ്ട്. ഇടപ്പള്ളിയുടെ വരികൾ ആരംഭിക്കുമ്പോൾ തന്നെ അതിൻറെ ലോലസൗകുമാര്യം വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവൻറെ അടിയറപറച്ചിലാണവിടെ കേൾക്കുന്നത്. അലർച്ചയല്ല. ബീഭത്സത്തിൻറെ ലാഞ്ഛന തീരെയില്ല ഇടപ്പള്ളിയുടെ മണിനാദ''ത്തിൽ; അതിൻറെ താണ്ഡവമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രമണൻറെ ആത്മാഹുതി പ്രഭാഷണത്തിൽ മുഴങ്ങുന്നത്. ഇടപ്പള്ളി മണിമുഴക്കം മധുരമെന്നു പറയുന്നു.

മണിമുഴക്കം- മരണദിനത്തിൻറെ
മണിമുഴക്കം- മധുരം, വരുന്നു ഞാൻ!

ആ മാധുര്യം രമണൻറെ നിലവിളിയിലുണ്ടോ?

മണിമുഴക്കം- മരണം വരുന്നൊരാ-
മണിമുഴക്കം- മുഴങ്ങുന്നു മേൽക്കുമേൽ
ഉയിരുപൊളിക്കുമെന്തു തീച്ചൂളയാ-
ണുയരുവതനു മാത്രമെൻ ചുറ്റുമായ്!

ധൂളികാപാളി, വിഷവായു, ശുഷ്കപാഷാണപഞ്ജരം, കൃമികീടരാശിതൻ... ആഹാരകേദാരശേഖരം: ഈ ബിംബങ്ങൾ ആവാഹിക്കുന്നത് അനുഭവസ്ഥനല്ലാത്ത കേവലനിരീക്ഷകൻറെ നാടകീയതയാണ്. "മണിനാദം'' എങ്ങനെ "മരണമണിമുഴക്ക''മാകുന്നു! എത്ര സംയമനത്തോടെയാണ്, കാവ്യഭാവനയുടെ മൃദുലതന്ത്രികൾക്കുപോലും പോറലേൽപ്പിക്കാതെയാണ് ഇടപ്പള്ളി ആ കവിത രചിച്ചത്? വ്യക്തിയുടെ ആത്മഹത്യയ്ക്കു പകരം ഇവിടെ കാണുന്നത് കവിയുടെ ആത്മഹത്യാനാടകമാണ് എന്നു പറയുന്നത് അൽപ്പം കൂടിപ്പോയേക്കുമോ? (മരക്കൊമ്പിനു ബലമുണ്ടോ എന്നു നോക്കിയിട്ട് - ഹാ - ഹാ എന്നൊക്കെയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതുന്നത്.)

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തന്നെ "സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട''ത്തിലോ "മനസ്വിനി''യിലോ കാണുന്ന ആത്മനിയന്ത്രണശക്തി ആർദ്രവിലാപസ്മൃതികളെ പേടകത്തിലാക്കാൻ പോന്നതാണെന്നു നമുക്കറിയാം. രമണൻറെ മരണരംഗത്തിലെ ബീഭത്സത്തെക്കാളും, കഠിനവും കഠോരവുമാണ് നാലാം രംഗത്തിലെ മദനൻറെ നീണ്ട പരിദേവനം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആത്മാർത്ഥതയെ ഇവിടെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്നില്ല. മദനനിൽക്കൂടെ ആവിഷ്കൃതമാകുന്ന കാവ്യചേതന ഇടപ്പള്ളിയുടെ കവിവ്യക്തിത്വവുമായി യോജിക്കുന്നില്ല എന്നു തോന്നിപ്പോകുന്നതിൽ അപാകതയുണ്ടോ? ഇവിടെയാണ് നാം വീണ്ടും ആ "രഹസ്യം'' എന്തെന്നു ചോദിക്കാൻ മുതിരുന്നത്. രമണനെ - ആദ്യരംഗങ്ങളിലെ രമണൻ ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയുടെ അന്തസ്സത്ത ആവഹിക്കുന്നുണ്ടെന്നതിൽ സംശയമില്ല - അലട്ടുന്ന വിഷാദം മരണോൻമുഖമായി ഒഴുകുന്ന ജീവിതമെന്ന സമസ്യതന്നെയാണ്. ആത്മഹത്യയിലവസാനിക്കുന്ന ആ മൃത്യുവാഞ്ഛ(death wish) ഏറ്റുപറയുന്ന ഇടപ്പള്ളി തൻറെ അകാലമരണമായിത്തീരുന്ന വ്യക്തിയെ കുറ്റപ്പെടുത്തുകയോ അപഹസിക്കുകയോ അവരുടെ നേർക്ക് അട്ടഹസിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നില്ല. അതാണിതിൻറെ കാവ്യമര്യാദ. അപങ്കിലയായ അവളെ'' കുറ്റപ്പെടുത്താൻ ഇടപ്പള്ളിയിലെ കാമുകകവി ബദ്ധപ്പെടുത്തുകയില്ല. അദ്ദേഹത്തിൻറെ വിശ്വാസം പ്രണയനാടകമെന്നും ഇതുവിധം/നിണമണിച്ചിലിൽ എത്താതിരുന്നിടാ'' എന്നാണല്ലോ. ഈ വിധിമതസ്വീകാരം വിധി നിഷേധിയാകാനുള്ള ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ ത്വരയിൽ നിന്ന് നേരേ വിപരീതമാണ്. ഇടപ്പള്ളിയും ചങ്ങമ്പുഴയും കവികളെന്ന നിലയിലും ഒരുപക്ഷേ കാമുകരെന്ന നിലയിലും വിരുദ്ധ ധ്രുവങ്ങളെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു എന്നുപോലും നമുക്ക് തോന്നിപ്പോകന്നു. അതു മുഴുവൻ ശരിയല്ല. ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ഒരിടപ്പള്ളി കുടികൊണ്ടിരുന്നു. ഹേമന്തചന്ദ്രിക''യിലെപ്പോലെ ലീലാലോലുപനല്ലാത്ത, മനസ്സിൽ അകൽച്ച തോന്നിയാലും മനസ്വിനി''യായി കരുതാനുള്ള ആത്മബലം കളഞ്ഞുകുളിക്കാത്ത, പിശാചാകുമ്പോഴും പാടാൻ ആശിക്കുന്ന, ഒരു ഹൃദയാലു, ജീവിതവാഞ്ഛയോടൊപ്പം മുഴുവനും കീഴ്പെടുത്താനാവാത്ത മരണമോഹത്തോടു മല്ലിട്ടിരുന്ന, താഴെയുള്ള സ്നേഹ(പ്രേത)കുടീരത്തെ സാക്ഷിനിർത്തി താരകങ്ങളോടു സല്ലപിക്കാൻ കഴിയുന്ന, മഹത്വാംശമുൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരു കവിമനസ്സ് ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇടപ്പള്ളിയിൽ നിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു മദനപരിവേഷവും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നു.

അനുമോദനം വെറും വ്യർഥം, ഹാ! പി
ന്നനുശോചനത്തിനെന്തർഥം!

എന്നു മന്ത്രിക്കാൻ കഴിവുള്ള ഒരു വലിയ മനസ്സിനെ സദാ അലട്ടിയിരുന്നതാണ് ആ പരിവേഷം.

അബ്ദമൊന്നു കഴിഞ്ഞിതാ വീണ്ടും
അസ്സുദിനമതെൻ മുന്നിലെത്തി...
സ്നേഹമൂർത്തിയായ് മിന്നുമൊരോമൽ
ഗേഹലക്ഷ്മിയെക്കാണിച്ചു തന്നു.

എന്നുമൊക്കെ എഴുതുന്ന തൂലികയ്ക്ക് പിംഗള, ഗൊണോറിയ'' എന്നും എഴുതാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഈ വൈരുദ്ധ്യം ഇടപ്പള്ളിയിൽ കാണാൻ സാധ്യമല്ല. ഇടപ്പള്ളിക്കില്ലാത്ത ഈ പരിവേഷം രമണ''നിലെ രമണൻറെ അവസാനഘട്ടത്തെ ആവേശിക്കുന്നു എന്നു മനസ്സിലാക്കാൻ ഈ കാഴ്ചപ്പാട് സഹായിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രമണനും (പ്രത്യേകിച്ച് പിൽക്കാല രമണനും) ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം മനസ്സിലാക്കുമെങ്കിൽ, എങ്ങനെ ഇടപ്പള്ളിയുടെ നാടകീയചിത്രീകരണത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വ്യക്തിത്വം അന്തസ്സന്നിവേശം ചെയ്തിരിക്കുന്നു എന്നു വ്യക്തമാകും. വാക്കിലോരോന്നും എട്ടു പത്തർഥം/വാ പൊളിച്ചും പൊളിപ്പിച്ചു കൊന്നും'' കാവ്യരചന നടത്തുന്നയാളല്ല ചങ്ങമ്പുഴ. പക്ഷേ അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിതയിൽ ആന്തരികമായ ഒരു തലം ഉണ്ടെന്നുള്ളത് നിഷേധിക്കാൻ വയ്യ. വളരെ സ്നേഹത്തോടും മതിപ്പോടും കൂടിയാണ് മുണ്ടശ്ശേരി രമണ''ൻറെ അവതാരിക രചിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഒന്നാം ഭാഗത്തിലെ ചില രംഗങ്ങൾ ആശാൻറെ ലീല''യിലെ സന്ദർഭം ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു എന്ന് ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുള്ളത് രസനീയം തന്നെ. എങ്കിലും മുണ്ടശ്ശേരിയുടെ വിലയിരുത്തൽ സത്യസന്ധവും, ന്യായയുക്തവും സമതുലിതബോധം പ്രകാശിപ്പിക്കുന്നതുമാണ്.

ലിംഗശ്ലേഷണങ്ങൾക്കരികെ കുന്തിച്ചിരുന്ന് യാതൊരു ഹൃദയസാത്മ്യവുമില്ലാതെ ഒരുവക മായികാർഥങ്ങൾ ഞെക്കിത്തുറപ്പിച്ച് അതൊരു വലിയ കലാവിദ്യയാണെന്ന് ദുർവാശി പിടിച്ച്, സാഹിത്യത്തിനു വേണ്ടി അത്യാർത്ഥിയോടെ വരുന്ന പാവപ്പെട്ട മലയാളികളെ അമ്പരപ്പിക്കാനും വഞ്ചിക്കാനും അദ്ദേഹത്തിനു തോന്നിയില്ലല്ലോ എന്നോർത്താണ് അനുഗ്രഹമെന്നു പറഞ്ഞത്. പിന്നെ അർഥസാന്ദ്രിമയുടെ കാര്യം... ധ്വനിദീക്ഷണകൊണ്ടുണ്ടാകേണ്ടതു തന്നെ. അതിലദ്ദേഹത്തിൻ നിഷ്കർഷം ഇനി വരേണ്ടതായിട്ടാണിരിപ്പ്. പക്ഷേ, അതൊരു പോരായ്കയല്ല. ഇക്കാവ്യത്തിൽ നാടകീയമാണല്ലോ രൂപം. പാത്രഭാഷണങ്ങളിൽ തുറന്നുപറയലുകൾക്കാണ് അധികം ഔചിത്യമെന്ന് പ്രസിദ്ധം. ഒന്നും രണ്ടും ഭാഗങ്ങളിൽ സംഭാഷണങ്ങളോരോന്നിനും ആകപ്പാടെ ഒരടുക്കുണ്ട്. ധ്വനികാര്യത്തിൻറെ ഒരെത്തിനോട്ടം തന്നെ. അപ്പുറത്തേക്കു കടന്നപ്പോൾ പറഞ്ഞുപറഞ്ഞേറിപ്പോയി (മുണ്ടശ്ശേരി 1948ൽ)

എങ്കിലും "പറയാനുള്ളത് അദ്ദേഹമങ്ങ് പറഞ്ഞാൽ ഉടനെ മനസ്സിലാകുന്നു'' എന്ന് മുണ്ടശ്ശേരി ഒഴുക്കിക്കളയുന്നത് ആർക്കും ഗുണപ്പെടുന്നില്ല - പ്രത്യേകിച്ചും "പറഞ്ഞുപറഞ്ഞങ്ങേറിപ്പോയി'' എന്നുകൂടി വരുമ്പോൾ.

"രമണൻ'' ആകെക്കൂടെ എടുത്തുനോക്കിയാൽ ഈ ദുരന്തത്തിലവസാനിക്കാനാണെങ്കിൽ - (അതും രണ്ടു രംഗങ്ങളിൽ ഊന്നിപ്പറയുന്ന കാര്യം - ഒന്നിൽ ആത്മഹത്യാപ്രഭാഷണം തുടർന്ന്, സമുദായഭർത്സനം, സ്ത്രീഭർത്സനം ഇത്യാദി ഒരു Anticlimax തന്നെ). എന്തിനാണ് അതിമനോഹരമായ ആ ഗ്രാമപ്രകൃതിവർണനം കൃതിയുടെ ആരംഭത്തിൽ കൊടുത്തത്? ഇങ്ങനെയൊരു ദുരന്തം നടക്കാനുള്ള പശ്ചാത്തലമല്ലെന്നു മാത്രമല്ല, അതിൻറെ വിപരീതം സൂചിപ്പിക്കുന്ന പ്രകൃതിഭംഗി. ആത്മഹത്യയാകുന്ന മഹാദുരന്തത്തെ, പ്രണയഭംഗമെന്ന ശോകാർദ്രസംഭവത്തെ, അവതരിപ്പിക്കാൻ ആ ഭുവനൈകസ്വർഗം തന്നെ വേണമായിരുന്നോ? കറയറ്റൊരാലസൽ ഗ്രാമഭംഗി കൊടിയ ദുഃഖത്തിനു വിപരീതഭാവത്തിലുള്ള തുടക്കമായി ഭവിക്കുന്നു. ഇവിടെ തിണപ്പിണക്കമാണ് കാണാൻ കഴിയുന്നത്. ദുരന്തം നടക്കാത്ത, നടക്കാനിടയില്ലാത്ത, സ്ഥലമെന്നു തോന്നിപ്പിച്ച ശേഷം അവിടെത്തന്നെ ആ മരങ്ങളിൽ ഒന്നിൻറെ ബലമുള്ള കൊമ്പിൽത്തന്നെ തൂങ്ങിമരണം അവതരിപ്പിക്കുന്നത് സരളത തന്നെയോ? അവസാനരംഗത്തിൽ അനന്തമായി നീളുന്ന ഭർത്സനങ്ങളുടെയിടയിൽ രമണരഹസ്യം വീണ്ടും സൂചിതമാകുന്നു.

പശ്ചാത്തലഭംഗിയും ജീവിതദുരന്തത്തിൻറെ അനിവാര്യമായ ക്രൂരതയും തമ്മിലുള്ള വൈരുദ്ധ്യം കവിയുടെ തൂലികയിൽനിന്ന് ചാടി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.

കുഞ്ഞുമേഘങ്ങളൊളിച്ചു കളിക്കുമാ
മഞ്ഞണിക്കുന്നിനും കാടിനും പിന്നിലായ്
അന്തിമേഘങ്ങൾ നിരന്നു നീലാംബര
മന്തരംഗം കവർന്നുല്ലസിച്ചീടവേ
എത്ര ദിനാന്തത്തിലിപ്പുഴവക്കിൽവ

ന്നുദ്രസം തൈത്തെന്നലേറ്റേറ്റിരുന്നു നാം!
അന്നൊക്കെയെന്നോട് വർണിച്ചു വർണിച്ചു
ചൊന്നുനിന്നാത്മരഹസ്യങ്ങളൊക്കെയും
ആയിരം മിന്നൽക്കൊടികളിളക്കിവ
ന്നാവതെന്തിപ്പോൾ ദഹിപ്പിപ്പൂമൻമനം!

രമണൻറെ ഇടപ്പള്ളിക്കവിതയുടെ തന്നെ - ആത്മരഹസ്യങ്ങൾ അറിയാമായിരുന്ന ചങ്ങമ്പുഴ കൃതിയെ മൊത്തത്തിൽ - പ്രബന്ധതലത്തിൽ രഹസ്യാത്മകമാക്കി നമുക്ക് അറിവു പകരുന്നു. ആ രഹസ്യം തന്നെയാണ് വായനക്കാരൻറെ അറിവ്. ജനപ്രിയം നേടിയ രമണനിൽ' ഒരു നിഗൂഢകലാരഹസ്യം ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്നു എന്നു തോന്നിപ്പോകുന്നതിൽ തെറ്റുണ്ടെങ്കിൽ ക്ഷമിക്കുക; തെറ്റില്ലെങ്കിൽ ക്ഷമയോടെ സ്വീകരിക്കുക! ഒരു കാര്യം ശ്രദ്ധേയമാണ്. യാതൊരു നിഗൂഢതയുമില്ലാത്ത കവിത എന്ന് പരക്കെ വിശ്വസിക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അതിസരളമെന്ന് കരുതുന്ന "രമണ''നിൽ ആവർത്തിച്ചുവരുന്ന "രഹസ്യ''ത്തിൻറെ സ്വഭാവം രമണൻറെ പ്രണയകാര്യത്തിൽ മാത്രമല്ല, രമണൻറെ വ്യക്തിത്വത്തിൽ മാത്രവുമല്ല, കൃതിയുടെ മൊത്തം ഘടനയിൽ തന്നെ അന്തസ്സന്നിവേശം ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇതു കാവ്യരഹസ്യം എന്നുതന്നെ തോന്നിപ്പോകുന്നു. മാത്രമല്ല, ജീവിതരതിയിൽ സന്നിവേശം ചെയ്തിരിക്കുന്ന, പ്രത്യക്ഷാവബോധമല്ലാത്ത, ഉപബോധതലത്തിലുള്ള, മരണാഭിലാഷം തന്നെയാണെന്നും വന്നുകൂടായ്കയില്ല. ജീവിതത്തിലെ ഒരടിസ്ഥാനഭാവം തന്നെയാണ് സാഹിത്യത്തിലും അടിസ്ഥാനമായി വരുന്നത്. മനുഷ്യമനസ്സിൻറെ അജ്ഞാതഗഹ്വരങ്ങളിൽ കുടിയിരിക്കുന്ന ഈ ഭാവം കാവ്യത്തിൽനിന്ന് വായനക്കാരൻ മനസ്സിലാക്കിയെടുക്കാൻ പ്രേരിതനാകുന്നു. മൃത്യുവിലേക്ക് നീങ്ങുന്ന തീർത്ഥയാത്രയ്ക്കുള്ള ഉൾപ്രേരണ വഹിക്കുന്ന കൃതികളാണ് ലൈലാമജ്നു, ലീല, റോമിയോയും ജൂലിയറ്റും, ഹീര-രഞ്ഝാ തുടങ്ങിയ കഥകൾ, കൃതികൾ. ഈ പരമ്പരയിൽ മലയാളത്തിൻറെ വകയാണ് "രമണൻ''. "രമണ''ൻറെ ജനപ്രീതിക്കു കാരണമായ അനേകം കാര്യങ്ങളിൽ സമൂഹമനസ്സിലെ ഈ ഉപബോധാവബോധം - ജീവിതം എന്തെല്ലാം വളവും തിരിവും ഉണ്ടെങ്കിലും ഒരു നിശ്ചിതബിന്ദുവിലേക്കാണ് നീങ്ങുന്നതെന്ന ഭീതി - മൃത്യുൻമുഖമായ ജീവിതഗതിയുടെ ദുർമന്ദഹാസം മദിക്കുന്ന മദനനിലും രമിക്കുന്ന രമണനിലും എന്ന പോലെ വായനക്കാരനിലും സ്വാധീനത ചെലുത്തുന്നു എന്നു പറഞ്ഞ് ചുരുക്കട്ടെ.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തത്ത്വശാസ്ത്രം

കേസരി ബാലകൃഷ്ണപിള്ള

ജീവിതത്തില്‍ കാണുന്ന ധാര്‍മ്മികവും ഭൗതികവുമായ തിന്‍മയെ പരിഹരിക്കാനുള്ള ഉദ്യമത്തില്‍നിന്നു പൗരസ്ത്യതത്ത്വശാസ്ത്രവും, മനുഷ്യന്‍റെ ജിജ്ഞാസയിലും അത്ഭുതത്തിലും നിന്നു പാശ്ചാത്യതത്ത്വശാസ്ത്രവും ഉത്ഭവിച്ചു എന്നു സാധാരണയായി ഇന്നു പറഞ്ഞുവരുന്നു. രണ്ടിന്‍റേയും ഉത്ഭവം ഒന്നുപോലെ തിന്‍മയകറ്റുവാനുള്ള ഉദ്യമത്തില്‍നിന്നാണെന്നു പറയുന്നതാണ് ചരിത്രപരമായ പരമാര്‍ത്ഥം. ചരിത്രാതീതകാലത്തെ പശ്ചിമ ഏഷ്യയില്‍നിന്ന് അന്നത്തെ അസംസ്കൃതവും അതിപ്രാചീനവുമായ പൗരസ്ത്യതത്ത്വശാസ്ത്രം വഹിച്ചുകൊണ്ട് പടിഞ്ഞാറന്‍ ദിക്കുകളില്‍പോയി കുടിയേറിപ്പാര്‍ത്തവരാണ് ഇന്നത്തെ യൂറോപ്യന്‍മാരുടെ പൂര്‍വ്വികര്‍. കേവലം ജിജ്ഞാസയാണ് തത്വശാസ്ത്രത്തിന്‍റെ ജനനി എന്നതു വാസ്തവമാണെങ്കില്‍, സയന്‍സിന്‍റെ മൗലികസിദ്ധാന്തങ്ങള്‍‍ക്കു തുല്ല്യം സനാതനമായ ഒരു തത്വശാസ്ത്രമുണ്ടെന്നുള്ള ലീബ്നിറ്റ്സിന്‍റെ അഭിപ്രായം ശരിയായിരുന്നേനെ. എന്നാല്‍, ആദികാലം മുതല്‍ക്ക് ഇന്നുവരെ വിഭിന്നതത്ത്വശാസ്ത്രങ്ങള്‍‍ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇതും പ്രസ്തുത അഭിപ്രായം ശരിയല്ലെന്നു സ്ഥാപിക്കുന്നുണ്ട്.

തിന്‍മയകറ്റുവാനുള്ള പ്രസ്തുത ഉദ്യമത്തിന്‍റെ ഫലങ്ങളിലൊന്നാണ് ജിജ്ഞാസ. ജിജ്ഞാസ അനന്തരം മതം, സയന്‍സ് എന്നിവയെ ജനിപ്പിച്ച ആദിയില്‍ മതവും കലയും സയാമീസ് യുഗളങ്ങളെപ്പോലെ കലര്‍ന്നാണിരുന്നത്. മതത്തിന്‍റേയും സയന്‍സിന്‍റേയും, തള്ളയായ ജിജ്ഞാസയുടെ സോദരിയാണ് കല. മതവും കലയും തമ്മില്‍ നടന്ന വേഴ്ച നിമിത്തം സ്വര്‍ഗ്ഗമെന്ന ആശയവും, പ്രസാദാത്മകത്വവും, പ്രാചീനസയന്‍സും കലയും തമ്മിലുണ്ടായ വേഴ്ച നിമിത്തം, നരകമെന്ന ആശയവും, വിഷാദാത്മകത്വവും പില്‍ക്കാലത്ത് ജന്‍മമെടുക്കുകയുണ്ടായി. സ്വര്‍ഗ്ഗമെന്നതു കേവലം ചില ചിന്തകര്‍ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുള്ളത് ഇവിടെ സ്മരണീയമാണ്. നരകത്തിന്‍റെ കഥയും ഇതുതന്നെ. മനുഷ്യന്‍റെ മനസ്സില്‍ ഒരു മൗലികമായ പരിവര്‍ത്തനം വരുത്തുന്നതാണ് സ്വര്‍ഗ്ഗവും നരകവും എന്നാണ് ഇതിന്‍റെ അര്‍ത്ഥം. ആധുനികസയന്‍സിനാകട്ടെ കലയുമായുള്ള വേഴ്ചയില്‍ വിഷാദാത്മകത്വവും പ്രസാദാത്മകത്വവും കലര്‍ന്ന, അഥവാ സ്വര്‍ഗ്ഗവും നരകവും കലര്‍ന്ന മനസ്ഥിതിയുള്ള കലാകാരന്‍മാരെ ജനിപ്പിക്കുവാന്‍ സാധിക്കുകയും ചെയ്തു.

ജീവിതാനുഭവങ്ങള്‍‍നല്‍കിയ `വിജ്ഞാനം' (നോളഡ്ജ്) കലാകാരരില്‍ ജനിപ്പിക്കുന്ന `ജ്ഞാനം' (ഇല്ലൂമിനേഷന്‍) വൈരാഗ്യത്തില്‍ (സെല്‍ഫ് റിനണ്സിയേഷന്‍) കലാശിച്ചാല്‍ അവര്‍ റൊമാന്‍റിക് ഹൂമനിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനക്കാരായോ, ശുദ്ധ പുരോഗമന (വീരപുരോഗമന) സാഹിത്യ പ്രസ്ഥാനക്കാരായോ ഭവിക്കുന്നതാണ്. ഈ ജ്ഞാനം വൈരാഗ്യത്തില്‍ കലാശിച്ചില്ലെങ്കില്‍ അവര്‍ പരാജയ പ്രസ്ഥാനക്കാര്‍ (റിയലിസ്റ്റ്സ്) ആയിത്തീരും. ജീവിതാനുവങ്ങളില്‍നിന്ന് ഈ ജ്ഞാനമോ, വൈരാഗ്യമോ നേടാത്തവരാണ് മാറ്റൊലിക്കവികള്‍. ഇന്നത്തെ പാശ്ചാത്യമനശാസ്ത്രത്തിന്‍റെ സാങ്കേതികപദങ്ങള്‍‍പ്രയോഗിച്ചു കുറേയൊക്കെ ശരിയായി ഈ മൂന്നുതരം സാഹിത്യകാരന്‍മാരെ ഇങ്ങനെ വിവരിക്കാം: വീരപുരോഗമനസാഹിത്യകാരരുടെ തത്ത്വശാസ്ത്രം ലെനിന്‍റെ `മെറ്റീരിയലിസ്റ്റിക് ആബ്സൊല്ല്യൂട്ടിസം' (ഒരുതരം `നാച്ചുറല്‍ റിയാലിസം') റൊമാന്‍റിക്ക് ഹ്യൂമനിസ്റ്റുകളുടേത് ജാസ്പറുടെ `എക്സിസ്റ്റന്‍സ്` ഫിലോസഫിയുടെ ഒരു വകഭേദം; പരാജയപ്രസ്ഥാനക്കാരുടേത് `നാച്ചുറല്‍ റിയലിസ'വും ഹുസ്സെറലിന്‍റെ `ഫിനോമിനോളജി' യും കൂടിക്കലര്‍ന്ന ഒന്നും. മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴ ജ്ഞാനമാര്‍ഗ്ഗത്തില്‍ക്കൂടി ചരിച്ചിരുന്ന സന്ദര്‍ഭങ്ങള്‍‍അധികവും, വൈരാഗ്യത്തിലൂടെ ചരിച്ചവ കുറഞ്ഞുമിരുന്നിരുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു തന്‍റെ വിജ്ഞാനത്തില്‍നിന്നു ലഭിച്ച ജ്ഞാനം, അഥവാ തത്ത്വശാസ്ത്രസിദ്ധാന്തം എന്താണ്? ഇതിന്‍റെ വിശദീകരണത്തിനുവേണ്ടി വ്യക്തിപരമായി ചങ്ങമ്പുഴയുമായുള്ള എന്‍റെ ബന്ധത്തെപ്പറ്റി രണ്ടുവാക്ക് ആദ്യമായി പറഞ്ഞുകൊള്ളട്ടെ. രണ്ടുതവണ മാത്രമേ ഞാന്‍ ചങ്ങമ്പുഴയെ കണ്ടിട്ടുള്ളൂ. ഒരിക്കല്‍ ഒരു പതിനാലു കൊല്ലത്തിനുമുമ്പ് തിരുവനന്തപുരത്തെ എന്‍റെ `കേസരി' ഓഫീസില്‍ വെച്ച് തനിച്ചും, മറ്റൊരിക്കല്‍ ഒരു രണ്ടുകൊല്ല ത്തിനുമുമ്പ് പറവൂരില്‍ ഞാന്‍ താമസിക്കുന്ന വീട്ടില്‍ വച്ച് ശ്രീ കോവൂരിനോട് ഒന്നിച്ചും. ശ്രീ കോവൂര്‍ യാത്ര പറഞ്ഞു മുറ്റത്തിറങ്ങിയതിനുശേഷം ചങ്ങമ്പുഴയും ഞാനും തമ്മില്‍ പിരിയാന്‍ പോകുന്ന നിമിഷത്തില്‍ `നിങ്ങളില്‍നിന്നു ഭാഷയ്ക്ക് ഇനിയും അധികം സംഭാവനകള്‍‍വേണ്ടിയിരിക്കുന്നു എന്ന് ഓര്‍ക്കണേ!' എന്നു ഞാന്‍ പറയുകയുണ്ടായി. ഇതിന് ഉദ്ദേശം ഒരു വര്‍ഷത്തിനുമുമ്പാണ് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കത്തനുസരിച്ച് `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസഥിമാട' ത്തിന് ഒരു മുഖവുര ഞാന്‍ എഴുതിക്കൊടുത്തത്.

ഞങ്ങളുടെ ഒടുവിലത്തെ കൂടിക്കാഴ്ചയ്ക്കുശേഷം കുറേ നാള്‍‍കഴിഞ്ഞ് താന്‍ ഇവിടെ വന്നതിന്‍റെ ഫലമായി `യവനിക' എന്ന ലഘുകാവ്യം പൂര്‍ത്തിയാക്കിയെന്നും, സ്വതന്ത്രമായി ഒരു എക്സ്പ്രഷനിസ്റ്റ് നോവല്‍ എഴുതാന്‍ തുടങ്ങിയെന്നും, പക്ഷേ, അതു നീങ്ങുന്നില്ലെന്നും കത്തുമുഖേന അദ്ദേഹം എന്നെ അറിയിച്ചു. കത്തില്‍ പ്രസ്താവിച്ചിരുന്ന കാവ്യമായ `യവനിക' പുറത്തുവന്നപ്പോള്‍‍ഒടുവില്‍ ഞങ്ങള്‍‍തമ്മില്‍ കണ്ടപ്പോള്‍‍ഞാന്‍ പിരിയുന്നേരം ചെയ്ത അപേക്ഷയ്ക്കുള്ള മറുപടിയുംകൂടി അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ സകല പരാജയകാവ്യങ്ങളെപ്പോലെ ആത്മചരിത്ര ഏടുകളായ ആ സിമ്പോളിക് കാവ്യത്തില്‍ ഞാന്‍ കാണുകയും ചെയ്തു.

ഒരു മാറ്റൊലിക്കവിയുടെ പാണ്ഡിത്യവും വാഗ്മിത്വവുംകൊണ്ടു വഞ്ചിതനായ ഒരു രാജാവ് അദ്ദേഹം ഒരു യഥാര്‍ത്ഥ കവിയായ നായകന്‍ ശേഖരനെ തോല്‍പ്പിച്ചു എന്ന് രാജസദസ്സില്‍ വച്ചു വിധിക്കുകയും, തന്‍റെ കണ്ഠത്തില്‍ കിടന്നിരുന്ന വജ്രമാല ആ പണ്ഡിതനു സമ്മാനിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇതുകണ്ടു നിരാശക്കുണ്ടില്‍ വീണ ശേഖരന്‍ വിഷംകുടിച്ചുകൊണ്ടു മരിക്കാന്‍ സന്നദ്ധനായിക്കിടന്നു. രാജസദസ്സിലെ ഗാനങ്ങളും വാദങ്ങളും യവനികയുടെ പിന്നിലിരുന്നു കേട്ടുകൊണ്ടിരുന്ന രാജപുത്രി അജിതകുമാരി അന്നുരാത്രി ശേഖരന്‍ കിടന്നിരുന്ന കുടിലില്‍ച്ചെന്ന് ശേഖരനാണ് യഥാര്‍ത്ഥകവിയെന്നും, അച്ഛന്‍റെ വിധി തെറ്റാണെന്നും പറഞ്ഞുകൊണ്ട് ആസന്നമരണനായ ആ യുവാവിന്‍റെ മുടിയില്‍ തന്‍റെ കഴുത്തില്‍ കിടന്നിരുന്ന പൂമാലയെടുത്തു ചൂടി. അപ്പോള്‍,

`ശിഞ്ജിതങ്ങള്‍! - കവിയുടെ കണ്ഠ-
മൊന്നു ചാഞ്ഞു... മിഴികള്‍‍മറിഞ്ഞു.
`വൈകി, ദൈവീ!... ' മുഖത്തുടനേതോ
വൈകൃതംവന്നു... വൈഖരി നിന്നു
ഉത്തരക്ഷണമക്കവിവര്‍യന്‍
മെത്തയിന്‍മേല്‍ മരവിച്ചുവീണു!...
കെട്ടു ദീപം! - നിഴല്‍ച്ചുരുള്‍‍കൂന്തല്‍-
ക്കെട്ടഴിഞ്ഞു നിലാവു കരഞ്ഞു!

ഈ വരികളിലെ `വൈകി' എന്ന ഒറ്റപ്പദത്തില്‍ എനിക്കുള്ള മറുപടി ഞാന്‍ കണ്ടു. അഭ്യസ്തവിദ്യരായ സഹൃദയലോകത്തിന്‍റെ ഭൂരിഭാഗവും തന്‍റെ കാവ്യങ്ങളെ പ്രശംസിക്കാതെയിരിക്കുന്നതുകണ്ട് നൈരാശ്യപ്പെട്ട് താന്‍ മരണത്തിലേക്കു നയിക്കുന്ന ഉഗ്രമായ ഒഴുക്കില്‍ മനഃപ്പൂര്‍വ്വം എടുത്തു ചാടിക്കളിഞ്ഞതുനിമിത്തം അഭ്യസ്തവിദ്യസഹൃദയലോകത്തിലെ അല്‍പപക്ഷത്തിന്‍റെ പ്രതിനിധിയെന്ന നിലയില്‍ ഞാന്‍ ചെയ്ത പ്രശംസയും അപേക്ഷയും വൈകിപ്പോയി എന്നാണ് ഇതിലെ ധ്വനി. എന്‍റെ അനുമാനത്തിന്‍ രണ്ടു കാരണങ്ങളുണ്ട്. എന്നെ സന്ദര്‍ശിച്ചതിന്‍റെ ഫലമായിട്ടാണ് `യവനിക' പൂര്‍ത്തിയാക്കുവാന്‍ സാധിച്ചതെന്നുള്ള പ്രസ്തുത കത്തിലെ പ്രസ്താവനയാണ് ഇവയിലൊന്ന്. പ്രൈവറ്റ് ജീവിതത്തില്‍ തലയിടുന്നതുകൊണ്ട് എന്നെ അത്യന്തം വേദനിപ്പിച്ചിരുന്നതും, പ്രഥമദൃഷ്ടിയില്‍ അദ്ദേഹത്തെയും ഇതുപോലെ നൊമ്പരപ്പെടുത്തിയിരുന്നേക്കാവുന്നതുമായ ഒരു നിര്‍ദ്ദയശസ്ത്രക്രിയയും കൂടി `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' മുഖവുരയില്‍ ഞാന്‍ നടത്തിയിരുന്നു. ഒരു യഥാര്‍ത്ഥകവി എങ്ങനെ മാറിമാറി വരുന്ന ജീവിതാനുഭവങ്ങളെ ആവിയാക്കി (എതീറിയലൈസ്) അവയ്ക്ക് ഏകരൂപം കൊടുത്ത് അവയില്‍നിന്ന് ഒരു ദര്‍ശനകോടി അഥവാ തത്ത്വശാസ്ത്രം നേടുന്നു എന്നു പ്രത്യക്ഷപ്പെടുത്തി അദ്ദേഹം കാമിച്ചിരുന്ന പ്രസ്തുത സഹൃദയഭൂരിപക്ഷത്തിന്‍റെ പ്രശംസ കൂടി നേടിക്കൊടുത്ത് ആസന്നമാണെന്നു ഞാന്‍ അന്നേ കണ്ടിരുന്ന വിപത്തില്‍നിന്ന് അദ്ദേഹത്തെ രക്ഷിക്കുവാനുദ്ദേശിച്ചു മാത്രമാണ് ഈ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തിയിരുന്നത്. 'സൃഷ്ടിക്കുന്നതായാല്‍ മരണത്തെ ജയിക്കാം' എന്നുള്ള റൊമാങ് റൊള്ളാങ്ങിന്‍റെ വാക്കുകള്‍‍ഉദ്ധരിച്ച് ജീവിച്ചിരിക്കുവാന്‍ അദ്ദേഹത്തോട് അഭ്യര്‍ത്ഥിച്ചുംകൊണ്ടും ഞാന്‍ ആ മുഖവുര അവസാനിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. ഇങ്ങനെയുള്ള ആ മുഖവുരയെപ്പറ്റി അദ്ദേഹം ആ കത്തില്‍ത്തന്നെ നല്ല അഭിപ്രായം പുറപ്പെടുവിച്ചിരുന്നതാണ് പ്രസ്തുത അനുമാനത്തിന് എനിക്കു പറയുവാനുള്ള ശേഷിച്ച കാരണം.

ഞങ്ങള്‍‍തമ്മിലുള്ള ഈ ബന്ധത്തിന്‍റെ കഥ ഇവിടെ എടുത്തു വിളമ്പിയത് ഔദ്ധത്യം നിമിത്തമോ ആത്മപ്രശംസയ്ക്കുവേണ്ടിയോ, ഏതെങ്കിലും ഒരു വ്യക്തിയേയോ സ്ഥാപനത്തേയോ പഴിക്കണമെന്നുദ്ദേശിച്ചോ അല്ല . ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് അനുഭവജന്യമായ ഒരു തത്ത്വശാസ്ത്രമുണ്ടെന്നും, ഇതില്‍ അദ്ദേഹം ഗാഢമായി വിശ്വസിച്ചിരുന്നുവെന്നും, അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ തേങ്ങിക്കരച്ചിലുകള്‍‍പല കവികളിലും കാണാറുളള കേവലം നാട്യമല്ലെന്നും സ്ഥാപിക്കുവാനാണ് ഞാന്‍ ഇങ്ങനെ ചെയ്തത്.

എന്താണ് ഈ തത്ത്വശാസ്ത്രം? ഓരോരുത്തനും അവന്‍റെ കഴിവനുസരിച്ച് വികസിക്കുവാന്‍ ഇന്നത്തെ സമുദായം അനുവദിക്കുന്നില്ല എന്നതാണ് ഈ തത്ത്വശാസ്ത്രം. ഇതിനെപ്പറ്റിയുള്ള വിലാപങ്ങളും ആക്ഷേപങ്ങളുമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കവിതകളില്‍ ഭൂരിഭാഗത്തിലും അടങ്ങിയിട്ടുള്ളത്. സാര്‍വ്വത്രികമായ സ്നേഹവും സഹിഷ്ണുതയും ഇതു പരിഹരിക്കുവാനുള്ള ഒരു മാര്‍ഗമാണെന്ന് അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചിരുന്നു. സ്ത്രീയെ സ്നേഹത്തിന്‍റെയും സഹിഷ്ണുതയുടെയും സിമ്പളാക്കി അദ്ദേഹം രചിച്ചിട്ടുള്ള ഉത്തമകവിതകളില്‍ പലതും സിമ്പോളിസ്റ്റ് സാങ്കേതികമാര്‍ഗ്ഗത്തെപ്പറ്റി ഒരു ഗന്ധവുമില്ലാതെ പലരും പച്ചശൃംഗാരകാവ്യങ്ങളായി പരിഗണിച്ച് അദ്ദേഹത്തെ പഴിക്കുകയും ചെയ്തു.

പ്രസ്തുത വികാസത്തിന്‍ ചങ്ങമ്പുഴ കണ്ട തടസങ്ങളെ രണ്ടുതരമായി വിഭജിക്കാം. ഒന്ന് സാമ്പത്തികവും മറ്റേത് മാനസികവുമാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്ന സാമ്പത്തികതടസ്സങ്ങളെക്കുറിച്ച് എല്ലാവര്‍ക്കും അറിവുള്ളതിനാല്‍ അവയെ ഇവിടെ വിവരിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല . ആദിയില്‍ ഈ സാമ്പത്തികതടസ്സങ്ങള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു നേരിടേണ്ടിവന്നിരുന്നുവെങ്കിലും അചിരേണ അഭ്യസ്തവിദ്യരല്ലാത്ത ജനസാമാന്യം അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ അനന്യസദൃശമായ പ്രതിഭ ജന്‍മവാസനകൊണ്ടറിഞ്ഞ് അദ്ദേഹത്തെ മുക്തഹസ്തം സഹായിച്ചതുനിമിത്തം ഇവ ഏറെ നാള്‍‍നിലനിന്നിരുന്നില്ല . ഇടതും വലതും പക്ഷക്കാരുള്‍പ്പെട്ട അഭ്യസ്തവിദ്യരുടെ ഭൂരിഭാഗത്തില്‍നിന്നാണ് പ്രസ്തുത മാനസികതടസ്സങ്ങള്‍‍ജനിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കൃതികളോട് അവര്‍ കാണിച്ച അഭിനന്ദനവൈമുഖ്യമാണ് ഈ തടസ്സം.

സാഹിത്യശാസ്ത്രപരമായ വിസ്തൃതവിജ്ഞാനത്തിന്‍റെ കുറവാണ് പ്രധാനമായി പ്രസ്തുത അഭിനന്ദനവൈമുഖ്യം അഭ്യസ്തവിദ്യരില്‍ ജനിപ്പിച്ചത്. മറ്റു കാരണങ്ങളും ഇവരില്‍ ചിലര്‍ക്ക് ഉണ്ടായിരുന്നേക്കാം. എങ്കിലും മനഃശ്സാത്രജ്ഞന്‍മാര്‍ `പെര്‍സിക്യൂഷന്‍ മേനിയ' (ശത്രുപീഡാഭ്രമം) എന്നു പേരിട്ടിട്ടുള്ളതു കുറെ ബാധിച്ചിരുന്ന ചങ്ങമ്പുഴ കണ്ട വ്യക്തിപരമായ വൈരമല്ല പ്രസ്തുത ഭൂരിപക്ഷത്തിന്‍റെ നിലയ്ക്കു കാരണം. ഈ ഭ്രമത്തിന് ഒരുദാഹരണം ചുവടെ ചേര്‍ത്തുകൊള്ളുന്നു.

`ഭീമപ്രചണ്ഡപ്രതികാരമേ, നിന്‍റെ
ഹോമകുണ്ഡത്തില്‍ ദഹിക്കണം ഞാന്‍.
എന്നസ്ഥിയോരോന്നൊടിച്ചെടുത്തിട്ടു നിന്‍
വെന്നിക്കൊടികള്‍‍പറത്തണം ഞാന്‍
മജ്ജീവരക്തം തളിച്ചു തളിച്ചു നി-
ന്നുജ്ജ്വലദാഹം കെടുത്തണം ഞാന്‍:
ആകട്ടെ, ഞാനിന്നതിനുമൊരുക്കമാ-
ണേകാന്തതേ, നീ സമാശ്വസിക്കൂ!''

(സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം)

ഇതിലെ ഒടുവിലത്തെ രണ്ടു വരികള്‍ ‍ഈ ലേഖനത്തില്‍ പിന്നീടു പ്രതിപാദിക്കുവാന്‍ പോകുന്ന മനഃപൂര്‍വ്വമായുള്ള മരണവരണത്തെ സംബന്ധിച്ച് വായനക്കാര്‍ പ്രത്യേകം ഓര്‍മ്മിക്കേണ്ടതാണെന്നും ഇവിടെ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചുകൊള്ളട്ടെ. ഇവരില്‍ ചിലര്‍ക്കുണ്ടായിരുന്നേക്കാവുന്ന വ്യക്തിവൈരവും അസൂയയും ചങ്ങമ്പുഴ ഇവരില്‍ എല്ലാവര്‍ക്കും ആരോപിക്കുകയുണ്ടായി. ഇതുനിമിത്തമാണ് ഇവര്‍ തന്‍റെ കവിതാപ്രയത്നങ്ങളെ അഭിനന്ദിക്കാതെയിരിക്കുന്നതെന്ന് അദ്ദേഹം വിചാരിക്കുകയും ചെയ്തു.

ഖണ്ഡകാവ്യപ്രസ്ഥാനത്തില്‍, ഗുരുകാവ്യം, ലഘുകാവ്യം, പാട്ടുകാവ്യം, നടനനൃത്തകാവ്യം, അഥവാ തുള്ളല്‍, ഫുച്ചൂറിസ്റ്റ് കാവ്യം, സര്‍റിയലിസ്റ്റിക് കാവ്യം, മുക്തകം ആദിയായ പലതരങ്ങളും പല പ്രസ്ഥാനങ്ങളുമുള്ളത് ഇവരില്‍ അധികംപേരും അറിഞ്ഞിരുന്നില്ല . അറിഞ്ഞിട്ടുള്ളവര്‍തന്നെ, ക്ലാസിക്ക് പ്രസ്ഥാനക്കാര്‍ മഹാകാവ്യമൊന്നുമാത്രമേ ശ്രേഷ്ഠമായിട്ടുള്ളൂ എന്നു വിചാരിച്ചിരുന്നതു പോലെ, ഗുരുകാവ്യം ഒന്നു മാത്രമേ ശ്രേഷ്ഠമായിട്ടുള്ളൂ എന്നു വിശ്വസിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. വിശ്വസാഹിത്യത്തിന്‍റെയും, അയല്‍നാടുകളായ തമിഴകാദികളിലെ സാഹിത്യത്തിന്‍റെയും ഇന്നത്തെ ഗതിയില്‍ ഇവര്‍ ശ്രദ്ധ ചെലുത്തിയിരുന്നതുമില്ല . ചങ്ങമ്പുഴ പ്രസ്ഥാനത്തോട് ഒരുവിധം സാദൃശ്യമുള്ള `ഇശൈ' പ്രസ്ഥാനം തമിഴരുടെയിടയ്ക്ക് ഇന്നു പ്രാബല്ല്യ ത്തില്‍ വന്നിരിക്കുന്നു. സംഗീതത്തിനു സര്‍വപ്രാധാന്യം കൊടുത്തു പ്രാചീനശീലുകളില്‍ ദൈനന്ദിനജീവിതകാര്‍യങ്ങളെ പ്രതിപാദിക്കുന്ന പാട്ടുകാവ്യങ്ങളെ സൃഷ്ടിക്കുന്നതാണ് ഈ `ഇശൈ' പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ ആദര്‍ശം.

സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍‍ക്കു തമ്മില്‍ ഉച്ചനീചത്വങ്ങളില്ലെന്നും, അവയില്‍പ്പെട്ട കൃതികള്‍‍ക്കുതമ്മില്‍ മാത്രമേ ഇതുള്ളൂ എന്നുമുള്ള പരമാര്‍ത്ഥം അദൈവതമനസ്ഥിതിനിമിത്തം ഈ ഭൂരിപക്ഷക്കാര്‍ അറിഞ്ഞിരുന്നില്ല . കൂടാതെ ഇവരില്‍പ്പലരും, മതത്തിലോ, രാഷ്ട്രീയവിപ്ലവത്തിലോ ചെന്നവസാനിക്കുന്ന വൈരാഗ്യപന്‍ഥാവില്‍ ചങ്ങന്‍വുഴ ഉറച്ചുനില്‍ക്കാതെയിരുന്നതിനെ അഭിനന്ദനത്തിന്‍ ഒരു ഗണനീയമായ പ്രതിബന്ധമായി വിചാരിക്കുകയും ചെയ്തു.

`സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' മുഖവുരയില്‍ ഞാന്‍ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിരുന്നതുപോലെ ചങ്ങമ്പുഴ ഉള്‍പ്പെടുന്ന സ്ത്രീചിത്തരായ കവിവര്‍ഗ്ഗം സാമ്പത്തികതടസ്സങ്ങളെക്കാളധികം മാനസികതടസ്സങ്ങള്‍‍ക്കു പ്രാമുഖ്യം കല്‍പ്പിക്കുന്നതാണ്. വേരു കുറഞ്ഞും, ഇല അധികവുമുള്ള ചെടികള്‍‍ക്കു വായുവില്‍നിന്നാണ് അധികമായി പഞ്ചസാരയുടെ ഒരു ഘടകമായ കാര്‍ബണ്ഡൈ ഓക്സൈഡ് ഗ്യാസ് വലിച്ചെടുത്തു തങ്ങളുടെ കനികള്‍‍ക്കു കൂടുതല്‍ മാധുര്‍യം നല്‍കുവാന്‍ സാധിക്കുന്നു എന്ന് റേഡിയോ ആക്ടീവ് കാര്‍ബണ് പ്രയോഗിച്ചു കാലിഫോര്‍ണിയായിലെ നാലു ശാസ്ത്രജ്ഞന്‍മാര്‍ ഈയിടെ കണ്ടുപിടിക്കുകയുണ്ടായി. ഇത്തരം ഒരു ചെടിയോട് ചങ്ങമ്പുഴയെ ഉപമിക്കാം. അഭ്യസ്തവിദ്യരുടെ അഭിനന്ദനമായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴച്ചെടിക്കു വേണ്ടിയിരുന്ന കാര്‍ബണ്ഡൈ ഓക്സൈഡ് ഗ്യാസ്. ഈ ചെടിയുടെ വികാസത്തിനും ഇതു കൂടിയെ മതിയാവൂ. എന്നെപ്പോലുള്ള ഏതാനും കിറുക്കന്‍മാരുടെ ദുര്‍ബ്ബലശ്രമത്തിനും മരണപര്‍യന്തം ഇത് അദ്ദേഹത്തിനു നേടിക്കൊടുക്കുവാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല .

ഈ അഭിനന്ദനമനഃസ്ഥിതിക്കു വേണ്ട വിശാലമായ സ്നേഹവും സഹിഷ്ണുതയും അദ്ദേഹം സ്ത്രീവര്‍ഗ്ഗത്തിലാണ് അധികമായി കണ്ടത്. തന്നിമിത്തം ചങ്ങമ്പുഴ സ്ത്രീയെ ഇതിന്‍റെ സിമ്പളായി സ്വീകരിച്ചു. പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ ശൃംഗാരമയങ്ങളായി തോന്നുന്ന കാവ്യങ്ങള്‍‍ധാരാളമായി രചിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇതും പ്രസ്തുത കൂട്ടരുടെ ആക്ഷേപത്തിനു കാരണമായി ഭവിച്ചു. ഇവരുടെ അഭിനന്ദനം കൂടി ലഭിച്ചിരുന്നുവെങ്കില്‍ താന്‍ എത്രയധികം വികസിക്കുമായിരുന്നു എന്ന് `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' ത്തിലെ അതിമനോഹരമായ ഒരു കവിതയായ `ഒരു കഥ' എന്നതില്‍ ചേര്‍ക്കുന്ന പ്രകാരം അദ്ദേഹം സിമ്പോളിക് ഭാഷയില്‍ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിരുന്നു:

``ഒഴിയുവതോ വിധിവിഹിതം?-
പികസദൃശനാമ-
ക്കഴുകനിലാസ്സുകൃതലത-
യ്ക്കിയലുകയായ് പ്രേമം!
ഗൃദ്ധ്രമീ ഞാൻ, ചെമ്പകമേ,
വിസ്മരിക്കുകെന്നെ
ബുദ്ധിശൂന്യയല്ല നീ, കെ-
ടുത്തരുതേ നിന്നെ!-
`പാട്ടുപാടും പൂങ്കുയിലായ്
നീയണഞ്ഞു മന്നിൽ
പാട്ടുപാടും പൂങ്കുയിലായ്
നീയടിയും മണ്ണിൽ
കഷ്ടകാലമാക്കുയിലിൻ
രണ്ടു നാലു തൂവൽ
കെട്ടിവെച്ചു കാണും, പക്ഷേ,
നിന്‍ ചിറകിനുള്ളിൽ.
ഉദയരവിക്കഭിമുഖമായ്ക്കളകളവും പെയ്ത-
ങ്ങുയരുക നീ ചിറകടിയോടവ കൊഴിയും താനേ!...
ഏവമോതി, ജ്ജീവനാമ-
ക്കോകിലത്തിനായി
പൂവണിപ്പൊൻചെമ്പകം തൻ
മുഗ്ദ്ധചിത്തമേകി
ശുദ്ധിവായ്ക്കുമാലതയ്ക്കായ്-
ജ്ജീവിതമർപ്പിച്ചാ-
ഗ്ഗൃദ്ധ്രവും നൽപ്പൂങ്കുയിലായ്
ത്തീരുവാൻ ശ്രമിച്ചു.
കാലദോഷം തീർന്നശേഷ-
മാക്കഴുകൻ വീണ്ടും
കാർകുയിലായ്ത്തീർന്നു, മേന്‍മേൽ-
കാകളി പകർന്നു''

ഏറിയകൂറും അജ്ഞതയില്‍നിന്നും അസഹിഷ്ണുതയില്‍നിന്നും ജനിച്ച സഹൃദയലോകഭൂരിപക്ഷത്തിന്‍റെ പ്രസ്തുത പ്രതികൂലഭാവം ചങ്ങമ്പുഴയില്‍ കൊടുംനൈരാശ്യം ജനിപ്പിക്കുകയാണു ചെയ്തത്. ഈ നൈരാശ്യത്തെ `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' ത്തിലെ `സൗഹൃദമുദ്ര' എന്ന ലേഖനക്കവിതയില്‍ അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ വിവരിച്ചിരുന്നു:

``ക്ഷിതി നരകസമാനമായി, ധർമ്മ-
ച്യുതിയുടെ ചൂടിലെനിക്കു വീർപ്പുമുട്ടി
മൃതിയണവതിനാശയായി - പക്ഷേ,
മുതിരുകയില്ലിവനാത്മഹത്യചെയ്യാൻ!
അതിനു, മൊരുവ, നൽപ്പമൊക്കെ വേണം
മതിഘടനയ്ക്കൊരു മാർദ്ദവം, മഹത്ത്വം
ചതിയൊടഖിലദൗഷ്ട്യമൊത്തെഴുന്നെൻ
മതിയിതിനില്ല തിനുള്ള മേന്‍മപോലും!''

കൊടും നൈരാശ്യംനിമിത്തം തന്‍റെ തോഴൻ ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയെപ്പോലെ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുവാൻ തനിക്ക് ധൈര്‍യമില്ലെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ ഇതിൽ പറയുന്നുണ്ട്. എങ്കിലും ഈ കവിതയിൽതന്നെ,

``ഒരുപിടിമണലിന്നു മേന്‍മെയന്തു-
ണ്ടൊരുദിനമാ മണൽ മണ്ണടിഞ്ഞിടില്ലേ ?
വരുവതു വരൂ, മാക്രമിക്കൂ, മയ്യോ,
പൊരുതുകിലും ഫലമില്ല , കാലുതെറ്റും!
തടയുവതിലൊരമി, ല്ലൊഴുക്കാ-
ക്കടയൊടെടുത്തു മുറിച്ചുകൊണ്ടുപോകും.
വിടപികഥയിതാണു, പിന്നെ വാഴ-
ത്തടയുടെയോ? - വിജയിപ്പൂ, ഹാ വിധേ! നീ!''

എന്ന ഭാഗത്തിലും

``മരണങ്കൊണ്ടെന്നെ ഞാൻ വരിയുകയാണനുദിനം
മമശബ്ദമിടിവെട്ടുമിടിവാൾ വീശും
സമതതൻ സമരത്തിനെന്നാത്മസിദ്ധികൾ
സകലം സമർപ്പിപ്പാൻ സന്നദ്ധൻ ഞാൻ!

എന്നു `ഗളഹസ്തം' എന്ന ആക്ഷേപകവിതയിലും, `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തില്‍നിന്നു മുകളില്‍ ഉദ്ധരിച്ചിരുന്ന ഭാഗത്തിലെ ഒടുവിലത്തെ `ആകട്ടെ, ഞാനെന്നതിനുമൊരുക്കമാ' ണെന്നു തുടങ്ങുന്ന വരികളിലും, `യവനിക' യിലും നിന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ അകാലമരണം അദ്ദേഹം തന്നെ നൈരാശ്യം ഹേതുവായി മനഃപൂര്‍വം വരുത്തിവെച്ചതാണെന്നു ഞാന്‍ ദൃഢമമായി വിശ്വസിക്കുന്നു. ഇപ്രകാരം ഇഞ്ചിഞ്ചായി മരിക്കുന്നതിനുള്ള നിശ്ചയം അതിധീരനായ ഒരുവനില്‍ മാത്രമേ ജനിക്കുകയുള്ളൂ. തന്നെപ്പോലെയുള്ള പ്രതിഭാശാലികളും അതിധീരരുമായ അനേകായിരം യുവാക്കന്‍മാരുടെ ആത്മഹത്യകൊണ്ടുമാത്രമേ സമുദായത്തിലെ അസഹിഷ്ണുത മാറുകയുള്ളൂ എന്ന് അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈ ആത്മഹത്യയ്ക്ക് കാരണക്കാര്‍ പ്രസ്തുത സഹൃദയഭൂരിപക്ഷവുമാകുന്നു.

തന്‍റെ തത്ത്വശാസ്ത്രം മുഖേന താന്‍ സമുദായത്തില്‍ കണ്ട പ്രസ്തുത കുറവിന് വൈരാഗ്യവേളകളില്‍ മറ്റൊരു പരിഹാരമാണ് ചങ്ങമ്പുഴ നിര്‍ദ്ദേശിച്ചത്. മാര്‍ക്സിന്‍റെ സിദ്ധാന്തങ്ങളുടേയും ചാര്‍വ്വാകദര്‍ശനത്തിന്‍റെയും വരണമാണ് ഈ പരിഹാരമാര്‍ഗ്ഗം. `ചുട്ടെരിക്കിന്‍', `ഗളഹസ്തം' മുതലായ ആക്ഷേപകവിതകളിലും, സംഗീതത്തിന്‍റെ മൂര്‍ത്തീകരണമായ `തുയിലുണരു' പാട്ടിലും മറ്റും അദ്ദേഹം ഈ പരിഹാരമാര്‍ഗ്ഗം നിര്‍ദ്ദേശിച്ചിട്ടുണ്ട്. `ചുട്ടെരിക്കിന്‍' എന്നതില്‍നിന്ന് ഒരു ഉദാഹരണം ഉദ്ധരിക്കുന്നു:

``ജടയുടെ സംസ്കാരപ്പനയോലക്കെട്ടൊക്കെ-
പ്പൊടികെട്ടിപ്പുഴുകുത്തിച്ചിതലുമുറ്റി
ചികയുന്നോ? - ചിരിവരും - ചിലതിനിയുമുണ്ടെന്നോ?
ചിതയിലേക്കവയെടുത്തെറിയൂ വേഗം!
അറിയാനിനിയുലകില്‍ നമുക്കുള്ളതൊന്നെന്തന്നോ?
പറയാം ഞാന്‍ - അരിവാളിൻ തത്ത്വശാസ്ത്രം!
.........................................
ഇതുവരെയും, ഹാ, നമ്മെ വഴിതെറ്റിച്ചഴൽമുറ്റി-
ച്ചിവിടം വരെയെത്തിച്ചു കാവിവസ്ത്രം
ഇനിയുമതിൻ പുറകെയോ? - തിരിയുവിൻ, തിരിയുവിൻ
തുനിയല്ലേ നിഴലുകളെപ്പിന്തുടരാൻ!
ഭജനകൾ പാടി നാം, ഭസ്മക്കുറി ചൂടി നാം
ഭരദേവതമാരുടെ പടിയും കാത്തു
വയറെങ്ങനെയിപ്പോഴും? - (പവിഴക്കതിരിടമുറ്റം വയലുകൾ !) -
വയറൊട്ടി വരളുന്നെന്നോ?

വരളും, വരളും നിങ്ങൾക്കിനിയും വരളും, നിങ്ങൾ
വനവീഥിയിലേക്കുള്ളീ വഴിയേ പോയാൽ!''

സമുദായത്തിനു ജീനിയസ്സുള്ളവരെ (പ്രതിഭയുള്ളവരെ) കൊല്ലുവാന്‍ വേണ്ട ശക്തിയുണ്ടെങ്കിലും, അതിനു ജീനിയസ്സിനെ (പ്രതിഭയെ) ഹനിക്കുവാന്‍ ശക്തിയില്ലെന്ന് ഒരു നിരൂപകന്‍ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതു വാസ്തവമാണ്. എന്നെങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രത്യേകതരം ജീനിയസ്സുള്ള ഒരു മഹാകവിയെ ഇനി എന്നെങ്കിലും കൈരളിക്കു കിട്ടുവാന്‍ സാധിക്കുമോ എന്നു ഞാന്‍ ബലമായി സംശയിക്കുന്നു. തന്‍റെ കെല്‍പു മനസ്സിലാക്കി അദ്ദേഹം തന്നെ ഇത് ഇങ്ങനെ `യവനിക' യില്‍ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിരുന്നു:

`എത്ര ലോകം തപസ്സു ചെയ്താ ലാ-
ണെത്തിടുന്നതൊരിക്കലിശബ്ദം!''

തങ്ങളുടെ ഭാഷ നിലനില്‍ക്കുന്നിടത്തോളം കാലം കേരളീയര്‍ ഏറ്റവും അധികമായി ഓമനിക്കുവാനിടയുള്ള രണ്ടേരണ്ടു മഹാകവികള്‍മാത്രമേ ഇന്നുവരെ ഈ മണ്ണില്‍ ജനിച്ചിട്ടുള്ളൂ. കുഞ്ചന്‍ നമ്പ്യാരും ചങ്ങമ്പുഴയുമാണ് ഇവര്‍. ചരമക്കുറിപ്പുകളില്‍ പതിവുള്ള ഭംഗിവാക്കല്ല ഇത്. `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' മുഖവുരയിലും ഞാന്‍ ചങ്ങമ്പുഴയെസ്സംബന്ധിച്ച് ഇതു ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിരുന്നു. ചരിത്രാതീതകാലംമുതല്‍ക്കുള്ള കേരളചരിത്രഗവേഷണം എനിക്കു നല്‍കിയ വിജ്ഞാനത്തെ ആസ്പദിച്ചാണു ഞാന്‍ ഇങ്ങനെ പറയുന്നത്. ആദികാലം മുതല്‍ക്ക് ഇന്നുവരെ കേരളീയജനതയുടെ സ്വഭാവത്തില്‍ അഞ്ചു ഘടകങ്ങള്‍‍വിട്ടുമാറാതെ നില്‍ക്കുന്നുണ്ട്. നടനത്തിലും നൃത്തത്തിലുമുള്ള ഭ്രമം, സംഗീതഭ്രമം, ഹാസ്യഭ്രമം, നേരിയ വിഷാദാത്മകത്വം, ക്ഷണികമായ വികാരപാരമ്യം എന്നതാണ് ഇവ. ശ്രേഷ്ഠമായ ഒരു `മുത്തമിള്‍' മഹാകാവ്യമായ - ഇശൈയും (സംഗീതവും), ഇയലും (സാഹിത്യവും) നാടകവും കലര്‍ന്ന ഒന്നെന്നാണിതിന്‍റെ അര്‍ത്ഥം - `ചിലപ്പതികാര'ത്തിന്‍റെ കര്‍ത്താവ് ഇളംകോഅടികളേയും, ചെറുശ്ശേരിയേയും, ഉണ്ണായിവാര്‍യരേയും, സ്വാതിതിരുനാളിനേയും, ഗോവിന്ദമാരാരേയും, കുഞ്ചന്‍ നമ്പ്യാരേയും, കുമാരനാശാനേയും, വള്ളത്തോളിനേയും, ചങ്ങമ്പുഴയേയും, ഇ.വി.യേയും, സഞ്ജയനേയും സീതാരാമനേയും കൈരളിക്കു ജനിപ്പിക്കുവാന്‍ സാധിച്ചത് അവളുടെ പ്രസ്തുത സ്വഭാവഘടകങ്ങള്‍‍നിമിത്തമാണ്.

കുഞ്ചന്‍ നമ്പ്യാര്‍ തന്‍റെ കൃതികള്‍‍മുഖേന കേരളീയരുടെ ജന്‍മവാസനകളായ നടനനൃത്തഭ്രമം, സംഗീതഭ്രമം, ഹാസ്യഭ്രമം എന്നിവയെ ഒന്നിച്ചു തൃപ്തിപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയാകട്ടെ, അവരുടെ ജന്‍മവാസനകളായ സംഗീതഭ്രമം, നേരിയ വിഷാദാത്മകത്വം, ക്ഷണികമായ വികാരപാരമ്യം എന്നിവയെയാണ് തന്‍റെ കൃതികള്‍‍മുഖേന തൃപ്തിപ്പെടുത്തിയിരുന്നത്. ഇതാണ് ഇവര്‍ രണ്ടുപേരേയും പറ്റി മുകളില്‍ പറഞ്ഞതു പറയാനുള്ള എന്‍റെ പ്രധാന കാരണം.

അല്‍പം പരിഹാരമില്ലാത്തതായ ഒരു കുറ്റവുമില്ല . ദരിദ്രനായി ജനിച്ചുവളര്‍ന്ന്, സാമാന്യം ധനികനായി ജീവിച്ച്, ദരിദ്രനായി അകാലചരമമടഞ്ഞ മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴയോട് തങ്ങളുടെ ഒരു വിഭാഗം മുഖേന കേരളീയസമുദായം ചെയ്ത കുറ്റത്തിന് ഒരു പരിഹാരം വേണമെങ്കില്‍ അവര്‍ക്കു ചെയ്യാം. കേവലം അനുശോചനയോഗങ്ങള്‍‍കൊണ്ടു സംതൃപ്തിയടയാതെ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കൃതികള്‍‍പൂര്‍വ്വാധികം ധാരാളം വിറ്റഴിക്കുവാന്‍ ഭഗീരഥപ്രയത്നം ചെയ്യുക, തങ്ങളുടെ പ്രതിനിധികളായ കേരളത്തിലെ ഇന്നത്തെ ജനകീയ ഗവണ്മെന്‍റുകളെക്കൊണ്ട് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കുടുംബത്തിനു പെന്‍ഷന്‍ അനുവദിപ്പിക്കുക എന്നിവയാണ് പ്രസ്തുത പരിഹാരത്തിന്‍റെ ഘടകങ്ങള്‍.

രമണന്‍ ഒരു മിത്ത്

ഡോ.എം.എം. ബഷീര്‍

ഒന്ന്

ഒരു കൃതി മഹത്തായ കൃതിയായി എന്നു കരുതപ്പെടുന്നത് എന്തുകൊണ്ടാണ്? ഒരു കൃതി ജനകീയകൃതിയായി കരുതപ്പെടുന്നത് എന്തുകൊണ്ടാണ്?

മഹത്തായ കൃതിയെക്കുറിച്ച് സാഹിത്യനിരൂപകര്‍‍ക്ക് ചില സങ്കല്‍പങ്ങളുണ്ട്. പ്രമേയം സാധാരണമോ അപൂര്‍‍വമോ ആവാം. എന്നാല്‍ ഇതിവൃത്തം യുക്തിനിബദ്ധമാവണം; കഥാപാത്രചിത്രീകരണത്തില്‍ ശ്രദ്ധവേണം; കഥാപാത്രങ്ങള്‍‍മനുഷ്യോചിതമല്ലാത്ത മട്ടില്‍ പെരുമാറാന്‍ പാടില്ല . എല്ലാ പ്രവൃത്തികള്‍‍ക്കും സ്വാഭാവികതയും യുക്തിയും വേണം. നായകനാവട്ടെ, പ്രതിനായകനാവട്ടെ, വിചാരവും വികാരവും പ്രവൃത്തിയും തമ്മില്‍ സംയോജിക്കണം. വരാന്‍ പോകുന്ന ഒരു ചെറിയ സ്വഭാവചലനം പോലും മുന്‍കൂട്ടി കാണുകയും അതിനുളള ന്യായീകരണം സൂചിപ്പിച്ചു മുന്നേറുകയും വേണം. പെട്ടെന്നു മനഃപരിവര്‍‍ത്തനം സംഭവിക്കുകയോ സ്വഭാവച്യുതി വന്നുപെടുകയോ ചെയ്യരുത്. രചനാശില്‍പത്തില്‍ അംഗാംഗിപ്പൊരുത്തം വേണം. ഓരോ ഘടകവും പരസ്പരപൂരകമാവണം. എല്ലാം ചേര്‍‍ന്ന് അവാച്യമായ അനുഭൂതി പകരണം. പോരാ, കാവ്യം ജീവിതദര്‍‍ശനത്തിലേക്കു നയിക്കണം. ഭാഷയുടേയും ശൈലിയുടെയും കല്‍പനകളുടേയും ചേതോഹരമായ ആവിഷ്കാരഭംഗികളിലൂടെ വായിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് എന്താ യിരുന്നുവോ അതില്‍നിന്നു വ്യത്യസ്തനായ ഒരു മനുഷ്യനായി പരിവര്‍‍ത്തിപ്പിക്കാന്‍ സാധിക്കണം. ഇത്തരത്തില്‍പ്പെട്ട കൃതികള്‍‍സാഹിത്യത്തില്‍ വളരെ അപൂര്‍‍വമായിട്ടേ സംഭവിക്കാറുള്ളൂ, എന്നതാണ് മഹത്തായ കൃതിയുടെ മറ്റൊരു സവിശേഷത.

മഹത്തായ കൃതിയുടെ നേരെ വിപരീതദിശയിലാണ് ജനകീയ കാവ്യങ്ങളുടെ നിലപാടുതറകള്‍. സാമാന്യജനങ്ങളുടെ അഭിരുചികളെ താലോലിക്കുകയോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന പ്രമേയം, ഋജുവായ ഇതിവൃത്തം, ദുര്‍‍ബ്ബലമായ കഥാപാത്രങ്ങള്‍, ശിഥിലമായ ഭാവരൂപശില്‍പങ്ങള്‍, ഇക്കിളിപ്പെടുത്തുന്ന വൈകാരികഘടകങ്ങളുടെ ആവിഷ്കാരം, ഭാഷയിലും ശൈലിയിലും ആവര്‍‍ത്തനങ്ങള്‍. അതിഭാവുകത്വം-ഇതൊക്കെ ജനകീയകാവ്യങ്ങളുടെ പൊതുസ്വഭാവമാണ്. പലപ്പോഴും മഹത്തായ കൃതികളെ പിന്ത ള്ളിക്കൊണ്ട് ജനമനസ്സുകളില്‍ ഇത്തരം കൃതികള്‍‍നേടുന്ന വിജയം അത്ഭുതാവഹമാണ്. നിരൂപകരുടെ മുക്തകണ്ഠമായ പ്രശംസകള്‍‍നേടിയ എത്രയോ കൃതികള്‍‍മനുഷ്യര്‍‍ വായിക്കാതെ പോകുന്നു. നിരൂപകര്‍‍ ദോഷങ്ങളുടെ കണക്കെണ്ണി ദൂരത്തുമാറ്റിവച്ച എത്രയോ കൃതികള്‍‍സഹൃദയരുടെ നിത്യമായ ആരാധനയ്ക്കും ആവര്‍‍ത്തിച്ചുള്ള ആസ്വാദനത്തിനും വിധേയമായി സാഹിത്യത്തിന്‍റെ വിശാലമായ ലോകത്തു ജീവിക്കുന്നു. അത്തരത്തില്‍ പെട്ട ഒരു കാവ്യമാണ് സഹൃദയര്‍‍ നെഞ്ചിലേറ്റിനടക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ `രമണന്‍'

രണ്ട്

സാഹിത്യനിരൂപകര്‍‍ സാഹിത്യതത്വങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ഒട്ടേറെ കുറവുകളും കുറ്റങ്ങളും എടുത്തുകാട്ടിയിട്ടുള്ള കാവ്യമാണ് രമണന്‍. സത്യസന്ധനായ ഒരു നിരൂപകന്‍ മഹത്തായ കൃതിയെക്കുറിച്ചുള്ള അന്‍വേഷണത്തില്‍ അത്തരം ചിന്ത കള്‍‍അനുചിതമെന്നു വിധിക്കാനും വിഷമം. കാവ്യാന്ത രികമായ അത്തരം അന്‍വേഷങ്ങളും ചിന്ത കളും വ്യര്‍‍ത്ഥം എന്നു പോലും തോന്നിക്കുന്ന അനുഭവങ്ങളാണ് പ്രഖ്യാതമായ പല ജനകീയകാവ്യങ്ങളുടേയും ചരിത്രം നമ്മെ പഠിപ്പിക്കുന്നത്. സാഹിത്യത്തിന്‍റെ മാനദണ്ഡങ്ങള്‍‍അക്കാദമികമായ തലങ്ങളില്‍ മാത്രം ഒതുങ്ങിപ്പോകുന്ന ഒരവസ്ഥ. എല്ലാ കൃതികളും ജനകീയസാഹിത്യമാകുന്നില്ല . വളരെ ചുരുക്കം കൃതികള്‍‍മാത്രമേ അത്തരത്തിലുള്ള ജനകീയ പരിഗണനയ്ക്കു വിധേയമാകുന്നുള്ളൂ. അപ്പോള്‍‍അതിന്‍റെ അടിസ്ഥാനം എന്ത ് എന്ന അന്‍വേഷണം ആവശ്യമായി വരുന്നു.

അച്ചടിച്ച കോപ്പികളുടെ എണ്ണം നോക്കി കൃതിയെ വിലയിരുത്തുന്നതു ശരിയോ? ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ വില്‍പനയുണ്ടായിട്ടുള്ള കൃതി എന്ന ഖ്യാതി രമണനുണ്ട്. അതിന്‍റെ പേരില്‍ രമണനെ സ്തുതിക്കുന്നത് വികലമായ നിരൂപണരീതിയുടെ പ്രകടമായി നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഒരു കൃതിക്കു വെറുതെ ജനമനസ്സുകളെ ആകര്‍‍ഷിക്കാന്‍ സാധിക്കുമോ? എഴുപതു വര്‍‍ഷമായി ജനങ്ങളെ കബളിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ഒരു കൃതിക്കു നിലനില്‍ക്കാന്‍ കഴിയുമോ? അപ്പോള്‍‍ജനമനസ്സുകളെ സംതൃപ്തമാക്കാന്‍ പോന്ന എന്ത ോ ചില സവിശേഷതകള്‍‍ആ കൃതിയിലുണ്ട് എന്നു തന്നെ മനസ്സിലാക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

നിയമങ്ങളും തത്വങ്ങളും നിരര്‍‍ത്ഥകമായിപ്പോകുന്ന ചില സന്ദര്‍‍ഭങ്ങള്‍‍സാഹിത്യത്തിലുണ്ട്. നിരൂപകന്‍മാരുടെ നിശിതമായ വിമര്‍‍ശനങ്ങള്‍‍ക്കു പാത്രമാവുകയും വികാരദൗര്‍‍ബല്ല്യ ങ്ങളുടെ വൃത്തവാര്‍‍ത്തികഭാഷ്യമായി ഇകഴ്ത്തപ്പെടുകയും ചെയ്ത രമണന്‍ ഇതിവൃത്തത്തിലോ സാമൂഹികപ്രതിബദ്ധതയിലോ ദാര്‍‍ശനികാവിഷ്കാരത്തിലോ ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള പുതുമ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നില്ല . ഒരു പ്രണയകഥ. ഉന്നതകുലജാതയായ ഒരു യുവതി. അധഃകൃതനും ദരിദ്രനുമായ യുവാവ്. അവര്‍ പ്രേമബദ്ധരാവുന്നു. ദിവ്യമായ പ്രണയം കുറെക്കഴിഞ്ഞപ്പോള്‍‍വീട്ടുകാര്‍‍ അന്‍വേഷിച്ചു കണ്ടെത്തി വരനെ സ്വീകരിച്ച് അവള്‍‍സുഖകരമായ ജീവിതം തേടാനുറച്ചു. അവളുടെ വിവാഹദിവസം അവന്‍ കെട്ടിത്തൂങ്ങി മരിച്ചു. ഈ കഥയ്ക്ക് ഇടപ്പള്ളി രാഘവന്‍പിള്ള എന്ന കവിയുടെ ജീവിതവുമായി ബന്ധമുണ്ട്. ഇടപ്പള്ളി രാഘവന്‍പിള്ള ഒരു സ്ത്രീയെ സ്നേഹിച്ചു. ഒരു കവിയെ വിവാഹം കഴിച്ചാല്‍ ജീവിതം സുഖകരമായിരിക്കില്ല എന്നു മനസ്സിലാക്കിയിട്ടാവാം മറ്റൊരാളെ അവള്‍‍വിവാഹം കഴിച്ചു. വിവാഹദിവസം രാഘവന്‍പിള്ള കൊല്ല ത്തുള്ള ഒരു വീട്ടില്‍ കെട്ടിത്തൂങ്ങി മരിച്ചു. ഏതാണ്ട് ഇത്തരത്തിലുള്ള ഒരു പ്രേമബന്ധം തന്നെയാണ് കീറ്റ്സ് എന്ന കവിയുടെ ജീവിതത്തെയും അപകടപ്പെടുത്തിയത്. ഫാനിബ്രൗണ് എന്ന യുവതിയുമായി കീറ്റ്സിന്‍ ഉത്കടമായ പ്രേമമായിരുന്നു.

`ഹാ! വിവൃതകവാടയനാരതംമൃതി'എന്ന് ഒറ്റ വാക്യത്തില്‍ ലീലയുടെ ഭര്‍‍ത്താവിനെ ശരിപ്പെടുത്തിയ കവിയെ കുട്ടിക്കൃഷ്ണമാരാര്‍‍ `കുമാരനാശാന്‍റെ ലീല' എന്ന ഉപന്യാസത്തില്‍ കഠിനമായി വിമര്‍‍ശിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ യുക്തിരഹിതമാണ് ജീവിതം. എന്നാല്‍, സാഹിത്യം യുക്തിഭദ്രമാവണം. സാഹിത്യവും ജീവിതവും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം അതാണ്. പക്ഷേ, സാഹിത്യത്തിലും ജീവിതത്തിലും അസ്വാഭാവികതകള്‍‍പലപ്പോഴും കടന്നുകൂടാറുണ്ട്.

ഒരു സാഹിത്യകൃതി എന്ന നിലയില്‍ രമണനില്‍ ഇതിവൃത്തത്തിലും പാത്രചിത്രീകരണത്തിലും ഭാവരൂപശില്‍പഘടനയിലും യുക്തിഭംഗങ്ങള്‍‍കടന്നുകൂടിയിട്ടുണ്ട്. രമണനിലെ യുക്തിഭംഗങ്ങള്‍‍കവി, ജീവിതത്തെ അതേപടി സ്വീകരിച്ചതുകൊണ്ട് സംഭവിച്ചതാണ്. സമചിത്തനും വൈകാരിക ദൗര്‍‍ബ്ബല്ല്യ ങ്ങളെ അതിജീവിച്ചവനുമായ രമണന്‍, ചന്ദ്രിക മറ്റൊരാളെ വിവാഹം കഴിക്കാന്‍ പോകുന്നു എന്നറിഞ്ഞ് സ്വയം കുറ്റപ്പെടുത്തുകയും പരിതപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വിവാഹദിവസം ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നു. ആ പ്രവൃത്തി സ്വാഭാവികമല്ല എന്നും അത്തരമൊരു ചപലചിത്തനെയല്ല ആദ്യം മുതലേ കവി കാട്ടിത്തന്നെതന്നും അതുപോലെ പെട്ടെന്നു പിതാക്കളുടെ നിര്‍‍ബന്ധത്തിനു വഴങ്ങി തന്‍റെ നിസ്തുലപ്രേമത്തെ നിരാകരിക്കുന്നവളല്ല ചന്ദ്രിക എന്നും നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അവര്‍ അങ്ങനെ ചെയ്യുന്നതുകൊണ്ട് കാവ്യം യുക്തിഭദ്രമല്ലാത്തതായിപ്പോയി എന്ന നിരൂപണം തള്ളിക്കളയാനാവില്ല . പക്ഷേ, നിരൂപണതത്വങ്ങള്‍‍ഒപ്പിച്ചുള്ള ലക്ഷണമൊത്ത ഒരു കാവ്യം രചിക്കുകയായിരുന്നില്ല ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ലക്ഷ്യം. അത്തരത്തിലുള്ള ഔചിത്യങ്ങളെക്കുറിച്ചൊക്കെ അറിയാത്ത ആളുമായിരുന്നില്ല ചങ്ങമ്പുഴ.

മൂന്ന്

പാട്ട്, നാടോടിപ്പാട്ട്, മണിപ്രവാളം എന്നിങ്ങളെ മൂന്നു കൈവഴികിളിലായിട്ടായിരുന്നല്ലോമലയാളകവിത വളര്‍‍ന്നത്. വടക്കന്‍പാട്ടുകളും തെക്കന്‍ പാട്ടുകളും ഉള്‍പ്പെടുന്ന നാടന്‍ പാട്ടുകള്‍‍നാടോടിജനതയെ കാവ്യസംസ്കാരത്തിന്‍റെ ഫലമായിരുന്നു. നാടന്‍ പാട്ടുകളുടെ വായ്ത്താരിശ്ശീലുകള്‍‍നൈസര്‍‍ഗ്ഗികതയുടെയും സ്വയമേവാഗതത്വത്തിന്‍റെയും പ്രതിഫലനമായിരുന്നു. ജീവിതത്തിന്‍റെ നാനാതുറകളിലുള്ള മനുഷ്യരുടെ ദുഃഖത്തിന്‍റെയും വേദനയുടെയും ഹര്‍‍ഷോന്‍മാദത്തിന്‍റെയും താളലയസമ്മിശ്രമായ അനുഭൂതിഭാഷ്യങ്ങള്‍‍ഹൃദയത്തില്‍നിന്നു ഹൃദയത്തിലേക്ക് ഒഴുകിയതാണ്. ആ സംസ്കാരം ഉള്‍‍കൊണ്ട ഒരു കവിയുടെ ഹൃദയത്തില്‍നിന്നുയര്‍‍ന്ന കാവ്യഭാവനയുടെ സാക്ഷാത്കാരമാണ് രമണന്‍.

നാടോടിപ്പാട്ടുസംസ്കാരത്തിന്‍റെ സ്വാധീനതയാണ് ചെറുശ്ശേരിയുടെ കൃഷ്ണഗാഥ, പൂന്താ നത്തിന്‍റെ ജ്ഞാനപ്പാന, ശ്രീകൃഷ്ണകര്‍‍ണ്ണാമൃതം തുടങ്ങിയ കൃതികളില്‍ കാണുന്നത്. മലയാളത്തിന്‍റെ തനതായ നാടന്‍ സംസ്കാരമൂല്ല്യ ങ്ങളുടെ ബോധപൂര്‍‍വ്വമായ കാവ്യസാക്ഷാത്കാരമാണ് ആ കൃതികളില്‍ കാണുന്നത്. നാടോടിപ്പാട്ടുകള്‍‍ജനസമൂഹത്തിന്‍റെ സൃഷ്ടിയാണ് എന്നാണ് ഫോക്കുലോര്‍‍ പഠനക്കാര്‍‍ നിരീക്ഷിക്കുന്നത്. എങ്കിലും കാവ്യസ്ഫോടനത്തിന്‍റെ ആദ്യനിമിഷങ്ങളില്‍ ഏതോ ഒരു വ്യക്തിമനസ്സ് പ്രവര്‍‍ത്തിച്ചിട്ടുണ്ട് എന്ന കാര്യത്തില്‍ സംശയമില്ല . കവിത വ്യക്തിമനസ്സുകളില്‍ നിന്നേ രൂപപ്പെടുകയൂള്ളൂ. സമൂഹത്തിനു കവിത സൃഷ്ടിക്കാന്‍ കഴിയില്ല . ഒരു വ്യക്തിമനസ്സില്‍ നിന്നൊഴുകിയെത്തിയ കാവ്യബീജത്തെ മറ്റുള്ളവര്‍‍ പൊലിപ്പിച്ചെടുക്കുന്നു. അതില്‍ കാലാകാലങ്ങളില്‍ പല കൂട്ടിച്ചേര്‍‍ക്കലുകളും കിഴിക്കലുകളും നടക്കുന്നു. അങ്ങനെയാണ് വായ്ത്താരികളിലൂടെ നാടന്‍പാട്ടുകളും നാടന്‍ പാട്ടുകാവ്യങ്ങളും നമ്മുടെ മുന്നില്‍ എത്തുന്നത്. ആ പാരമ്പര്യത്തിന്‍റെ സ്വാധീനതയില്‍പ്പെട്ട് പില്‍ക്കാലത്ത് എഴുതപ്പെടുന്ന കാവ്യങ്ങള്‍‍ക്ക് സാര്‍‍വത്രികമായ പ്രചാരം സിദ്ധിക്കാന്‍ കാരണം നാടോടിസംസസ്കാരത്തിന്‍റെ സ്വാധീനത തന്നെയാണ്. കൃഷണഗാഥയ്ക്കും പൂന്താ നം കൃതികള്‍‍ക്കും ഇത്രമാത്രം പ്രചാരം ലഭിച്ചത് അതുകൊണ്ടാണ്. ആ ഗണത്തില്‍പ്പെടുത്തേണ്ട ആധുനികകാലത്തെ സവിശേഷമായ കാവ്യമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രമണന്‍. ചങ്ങമ്പുഴ നാടോടിപ്പാട്ടു സംസ്കാരത്തിന്‍റെ കവിയാണ്. അദ്ദേഹം ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ താത്പര്യത്തോടെ വായിച്ച കൃതികള്‍‍നാടോടിക്കാവ്യങ്ങളും അതിന്‍റെ സംസ്കാരം ശരിക്കും ഉള്‍‍കൊണ്ട കൃഷ്ണഗാഥയുമാണ്. കൃഷ്ണഗാഥ നാല്‍പതു പ്രാവശ്യം വായിച്ചിട്ടുണ്ട് എന്ന് അദ്ദഹം തുറന്നുപറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. ഒരു പണ്ഡിതകവിയായി അറിയപ്പെടാന്‍ ആഗ്രഹിച്ച കവിയല്ല ചങ്ങമ്പുഴ. ഒരു നാടോടിക്കവിയായി ജീവിക്കാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുകയും അങ്ങനെ കാവ്യഗന്ധര്‍‍വ്വനായിത്തീരുകയും ചെയ്ത അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ നാടോടിക്കാവ്യമാണ് രമണന്‍. രമന്‍റെ അച്ചടിച്ച പതിപ്പുകള്‍‍നഷ്ടപ്പെട്ടാലും കാവ്യാസ്വാദകരായ കേരളീയരുടെ നാവിന്ത ുമ്പില്‍ രമണന്‍റെ ഈരടികള്‍‍ഉണ്ടാവും.

നാല്

നാടോടിസംസ്കാരത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്ന കഥാകാവ്യങ്ങള്‍‍കാലക്രമേണ മിത്തുകളുടെ സ്വഭാവം കൈക്കൊള്ളാറുണ്ട്. വടക്കന്‍ പാട്ടുകള്‍‍അതിനുള്ള ഉദാഹരണമാണ്. കാവ്യങ്ങളില്‍ കാണുന്ന കഥയുടെ സാര്‍‍വ്വത്രികസ്വഭാവവും, കാവ്യഘടനയിലും രൂപഭാവശില്‍പങ്ങളിലും പാത്രചിത്രീകരണങ്ങളിലും കാണുന്ന ലാളിത്യവും ആവര്‍‍ത്തനങ്ങളുമെല്ലാം മിത്തിന്‍റെ രൂപവത്കരണത്തിനു സഹായകരമാണ്.

മിത്തുകള്‍‍പൂര്‍‍വകാലസംസ്കാരത്തെ മാത്രമല്ല ഉള്‍‍കൊള്ളുന്നത്. ആധുനികരായ, പ്രതിഭാശാലികളായ എഴുത്തുകാര്‍‍ സ്വന്തം കൃതികളില്‍ മിത്തുകള്‍‍സൃഷ്ടിക്കാറുണ്ട്. മാര്‍‍ക്വസിന്‍റെ `ഒണ് ഹണ്ട്രഡ് ഇയേഴ്സ് ഓഫ് സോളിറ്റിയൂഡ്' എന്ന നോവലില്‍ ഒരാധുനിക മിത്ത് സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുണ്ട്.

സേതുവിന്‍റെ `പാണ്ഡവപുരം' എന്ന നോവലില്‍ ഒരു മിത്തുണ്ട്. അത്തരം മിത്തുകള്‍‍എഴുത്തുകാരുടെ സൃഷ്ടിയാണ്. അവ പ്രതിഭയെ ആശ്രയിച്ചു നില്‍ക്കുന്ന മിത്തുകളാണ്. രമണന്‍ അത്തരത്തില്‍പെട്ട ഒരു മിത്തുകാവ്യം അല്ല . അത് കാലത്തിന്‍റെ നിരന്ത രമായ ഉപയോഗം കൊണ്ട് നാടോടിസംസ്കാരത്തില്‍ ഇഴുകിച്ചേരുകയും ജനമനസ്സുകളില്‍ സ്വാധീനത ചെലുത്തുകയും ചെയ്ത കാവ്യമാണ്. അങ്ങനെ മിത്തിന്‍റെ നിലവാരത്തിലേക്കു കടന്നുകയറിയ കാവ്യമാണ് രമണന്‍.

മിത്തുകള്‍‍ഒരു സമൂഹത്തിന്‍റെ മനസ്സിനെയും സ്വഭാവത്തെയുമാണ് പ്രകടമാക്കുന്നത്. ഒരു സമൂഹത്തിന്‍റെ പ്രതീക്ഷകള്‍, പ്രേമഭംഗങ്ങള്‍, പ്രേമസാഫല്ല്യ ങങള്‍, മൂല്ല്യ ബോധങ്ങള്‍, ഭീതികള്‍‍ഇവയുടെയൊക്കെ പ്രതീകാത്മകമായ ആവിഷ്കാരങ്ങളാണ് മിത്തുകള്‍. പ്രാകൃതമായ കഥകളുടെയും ഭ്രമങ്ങളുടെയും കാരണരഹിതമായ അഭിപ്രായങ്ങളുടെയും ഒക്കെം ആവിഷ്കാരങ്ങളാണ് മിത്തുകള്‍‍എന്ന തെറ്റിദ്ധാരണ പൊതുവിലുണ്ട്. മിത്തുകള്‍‍മനുഷ്യരുടെ സമകാലികപ്രശ്നങ്ങള്‍‍ക്കു പരിഹാരം നിര്‍‍ദ്ദേശിക്കുന്നില്ല . മഹത്തായ സാഹിത്യത്തെ സൃഷ്ടിക്കുന്നുമില്ല . പക്ഷെ അവ അഗാധമായ സത്യത്തെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. മിത്തുകള്‍‍മനുഷ്യമനസ്സുകളുടെ സങ്കീര്‍‍ണ്ണമായ അനുഭവകഥകളാണ്. ചിലത് വസ്തുതകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മറ്റുചിലത് ഫാന്‍റസിയുമായി ചേര്‍‍ന്നുകിടക്കുന്നു. മനുഷ്യജീവിതത്തിന്‍റെയും വിശ്വപ്രകൃതിയുടെയും ആന്ത രികമായ അര്‍‍ത്ഥത്തിന്‍റെയും ആശയത്തിന്‍റെയും പ്രകടനമാണ് മനുഷ്യന്‍ മിത്തുകളിലൂടെ സാധിക്കുന്നത്. മനുഷ്യസമൂഹത്തില്‍ എവിടെയും ദൃശ്യമാകുന്ന ചലനാത്മകമായ വസ്തുതതയാണ് മിത്ത്. അത് കാലത്തെ അതിജീവിക്കുന്നു. ഭൂതത്തെയും ഭാവിയെയും ബന്ധിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് വര്‍‍ത്തമാനത്തെ പ്രകാശമാനമാക്കുന്നു. മിത്തിനും പുതിയ നിരൂപകര്‍‍ നല്‍കുന്നു നിര്‍‍വ്വചനവും വ്യാഖ്യാനവും രമണന്‍ ഇണങ്ങും.

രമണന്‍ ഒരു സമൂഹത്തിന്‍റെ കാവ്യമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. അത് ഒരു സമൂഹത്തിലെ കുപിതയൗവനങ്ങളുടെ പ്രതീക്ഷകളുടെയും സ്വപ്നങ്ങളുടെയും പ്രേമഭംഗത്തിന്‍റെയും ഭീതിയുടെയും വൈകാരികാനുഭവങ്ങളെ ആവിഷ്കരിക്കുന്നു. അത് സമകാലികമായ ഒരു പ്രശ്നത്തിനും പരിഹാരമാകുന്നില്ല . അതിനെ മഹത്തായ സാഹിത്യസൃഷ്ടിയായി നിരൂപകര്‍‍ വിലയിരുത്തുന്നതുമില്ല . അത് ജീവിതാനുഭവങ്ങളുടെ യാഥാര്‍‍ത്ഥ്യങ്ങളുമായി എവിടെയൊക്കെയോ പൊരുത്തപ്പെടുന്നു. പലേടത്തും ഭാവനാസമ്പന്നമായ ഫാന്‍റസിയായി അനുഭവപ്പെടുന്നു. ജീവിതത്തിന്‍റെയും വിശ്വപ്രകൃതിയുടെയും ആന്ത രികമായ അര്‍‍ത്ഥം കണ്ടെത്താന്‍ രമണന്‍ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. എവിടെയുമുള്ള മനുഷ്യന്‍ എക്കാലത്തെയും പ്രേമാഭിലാഷങ്ങളുടെ നിത്യഭാസുരമായ പ്രതീകമായി രമണന്‍ പരിവര്‍‍ത്തനപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.

ജീർണകാൽപനികാദർശനത്തിൻറെ - സ്വാധീനം

കെ.എം. വേണുഗോപാൽ

ഫ്രഞ്ച് സിംബലിസ്റ്റുകളുടെ ജീർണകാൽപനിക (Decadent) ആദർശം മലയാള കാവ്യപാരമ്പര്യത്തെ നേരിട്ട് സ്വാധീനിച്ചതായി പറയുക വയ്യ. കൃത്രിമമായതിനോടും മനുഷ്യനിർമ്മിത നഗരങ്ങളോടും ഫ്രഞ്ച് സിംബലിസ്റ്റുകൾ പ്രദർശിപ്പിച്ച തൃഷ്ണ മറ്റൊരു മുഖഭാവത്തോടെ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത് മലയാളകവിതയിലെ ആധുനികതാപ്രസ്ഥാനത്തിൽ മാത്രമാണ്. എന്നാൽ എ.ഡി. 1945 ൽ മദിരാശിയിൽ വച്ച് രചിച്ച പാടുന്ന പിശാച്' ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൃതികളുടെ കൂട്ടത്തിൽ ഒറ്റപ്പെട്ടുനിൽക്കുകയും ജീർണ്ണകാൽപനികാദർശം വിളംബരം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. തനിക്കു ലഭിച്ച കാൽപനികപാരമ്പര്യത്തിനു വിരുദ്ധമായി മനുഷ്യപ്രകൃതത്തിലെ പൈശാചികതയെക്കുറിച്ചെഴുതുന്നതിലൂടെ കലാപരമായ ഒരു തെറ്റുതിരുത്തുകയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ. പദശിൽപത്തിലും ഭാവശിൽപത്തിലും ഉള്ള വിചിത്രതകളോടെ മലയാള കാവ്യലോകത്ത് ഏകശൃംഗമായി നിലനിൽക്കുന്നു പാടുന്ന പിശാച്'. വസ്ത്രധാരണത്തിലും ലൈംഗികതയിലും മാത്രം നവീനത ദർശിക്കുന്ന സമൂഹത്തിൻറെ യാന്ത്രികനവോത്ഥാനത്തിനെതിരെയുള്ള കലാപമായി ബോദ്ലയറുടെ കവിതകൾ നിരീക്ഷിക്കപ്പെടുന്നുവെങ്കിൽ അതേ മാനദണ്ഡങ്ങളുപയോഗിച്ച് പാടുന്ന പിശാചി'നെയും ദർശിക്കാവുന്നതാണ്. പാടുന്ന പിശാചി'നെ സിംബലിസ്റ്റ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചു പരിശോധിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു കാരണം ജീർണകാൽപനികാദർശവുമായുള്ള ബന്ധമാണ്. രണ്ടാമതായി, പാടുന്ന പിശാച്' എന്ന അടിസ്ഥാന പ്രതിരൂപത്തിൽനിന്നു വികസിച്ചു നിൽക്കുന്ന കവിതയുടെ പ്രത്യയശിൽപം.

ആനന്ദം നിറഞ്ഞുനിൽക്കുന്ന വിസ്മയകരമായ ഒരു ലോകം തനിക്കു ചുറ്റും വിരിഞ്ഞുനിൽക്കുന്നത് മറ്റാരെക്കാളും തീക്ഷ്ണമായി അറിയുന്നത് കാൽപനിക മനസ്സുള്ള കവിയാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ആ ആനന്ദം നഷ്ടമാവുന്ന അവസ്ഥയും അയാൾക്കസഹനീയമാണ്. ഈ അസഹനീയതയിൽ ചുറ്റുപാടുകൾ ദയാരഹിതമായി അയാൾക്കനുഭവപ്പെടുന്നു. ഒരു കുഞ്ഞിൻറെ നൈർമ്മല്യംവും നിഷ്കളങ്കതയും ഹൃദയത്തിലുള്ളതുകൊണ്ട് ചെയ്യുന്ന ഓരോ ചെറിയ തെറ്റും അസഹനീയമായ ഒരപരാധബോധമായി അയാളിൽ നിറയുന്നു. നിലനിൽക്കുന്ന സദാചാരത്തിനു വിരുദ്ധമായി മറ്റൊരാളുടെ ഭാര്യയും ആറുമക്കുടെ മാതാവുമായ ഒരു സ്ത്രീയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ അനുരക്തനായി കഴിയുന്ന കാലമാണിത്1. നിരസിക്കാനാകാത്ത ഒരു പാപബോധം അദ്ദേഹത്തിൻറെ മനസ്സിനെ അലട്ടി. പക്ഷേ, പാപകർമ്മം പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന ഹൃദയസുഖം കവിക്കു നിഷേധിക്കുവാനാകുന്നുമില്ല, അതുകൊണ്ട് പാപത്തെ വാഴ്ത്തുക, സ്വയം നിന്ദിക്കുക, ലോകത്തെ കുറ്റപ്പെടുത്തുക, മനസ്സിൻറെ വികൃതഭാവങ്ങളെ വിളിച്ചുണർത്തുക, പശ്ചാത്തപിക്കുക മുതലായവയിലൂടെ ആ മനസ്സു കടന്നു പോകുന്നു. ആ മാനസികാവസ്ഥയുടെ ആവിഷ്കാരമാണ് പാടുന്ന പിശാച്.

1. എം.കെ. സാനു, ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള; നക്ഷത്രങ്ങളുടെ സ്നേഹഭാജനം

കുമ്പസാരകവിത(confessional poetry) യുടെ സ്വഭാവം ഈ കവിത പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നതായി നിസ്സംശയം പറയാം. ഞാൻ ഒട്ടേറെ മനഃക്ലേശം അനുഭവിച്ചിരുന്ന ഒരു സന്ദർഭത്തിലാണ് ഏതാണ്ട് ആത്മകഥാരൂപമായ ഈ കൃതി എഴുതിയത്''2 എന്ന് അദ്ദേഹം തന്നെ കുറിക്കുന്ന വാക്യത്തിലെ ആത്മകഥാരൂപമായ കൃതി' എന്ന പ്രയോഗം ശ്രദ്ധാർഹമാണ്. മാത്രമല്ല, അതിൽ അക്കാലത്തെ എൻറെ മനോവ്യാപാരങ്ങൾ അതേപടി കാണാവുന്നതാണ്' എന്നുകൂടി കുറിക്കാൻ അദ്ദേഹം മടിക്കുന്നില്ല. ഇപ്രകാരം, മനോവ്യാപാരങ്ങളെ നിയന്ത്രണമില്ലാതെ തുറന്നു കാട്ടുകയാണല്ലോ കുമ്പസാരത്തിൻറെ രീതി. ശുദ്ധമായ അഹന്തയുടെ ആവിഷ്കാരമാണ് കുമ്പസാരരചനകളെന്നും അതുകൊണ്ടുതന്നെ അവ ആനന്ദദായകമാണെന്നും ഓസ്കാർ വൈൽഡ് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. തൻറെ പാപങ്ങൾ ഒരു പുരോഹിതനു മുന്നിൽ കുമ്പസാരിക്കാതെ ലോകത്തിനുമുന്നിൽ തുറന്നുപറഞ്ഞതുകൊണ്ടാണ് മനുഷ്യവർഗ്ഗം റൂസോയെ സ്നേഹിക്കുന്നത്.3

ഒരു ദർശനങ്ങളിലും അഭയം കണ്ടെത്താൻ കഴിയാതിരുന്ന ആ കവിക്ക് ഫ്രഞ്ച് സിംബലിസ്റ്റുകൾക്ക് പ്രിയങ്കരമായിരുന്ന നരകദർശനം അനിവാര്യമായിത്തീർന്നത് എങ്ങനെയെന്നു നോക്കാം. കാൽപനിക കവികളുടെ രചനകളിൽ മിക്കവാറും വിഷാദം നിറഞ്ഞുനിൽക്കാൻ ഒരു കാരണം ഒരു മനുഷ്യബന്ധവും തൻറെ അഭിനിവേശത്തെ തൃപ്തമാക്കുന്നില്ല എന്ന തോന്നലാണ്. രണ്ടാമത്തേത് തന്നെ തൃപ്തിപ്പെടുത്താത്ത എല്ലാറ്റിലുമുള്ള അവിശ്വാസവും. കാൽപനികമായ വിഷാദങ്ങൾക്കപ്പുറം ഒരു പ്രവാസിയുടെ ഗൃഹാതുരത്വം പാടുന്ന പിശാചി'ൽ നിറഞ്ഞുനിൽക്കുന്നുണ്ട്. ഹൃദയകുമാരി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ നരകദർശനത്തിൻറെ പ്രത്യേകതയിലേക്ക് വിരൽ ചൂണ്ടുന്നുണ്ട്.

അദ്ദേഹത്തിനിഷ്ടപ്പെട്ട ലഹരികളോ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഭാവനയെ ഉത്തേജിപ്പിച്ച പ്രേമത്തിൻറെ ലഹരിയോ അല്ല അദ്ദേഹത്തിനു നരകം കാണിച്ചുകൊടുത്തത്. ഇടപ്പള്ളിയെപ്പോലെ ചങ്ങമ്പുഴയും ബാഹ്യലോകത്തെ ഒരു കപടനാടകമായിക്കണ്ടെങ്കിലും ആത്മാർത്ഥതയുടെ രക്തസാക്ഷിയായി സ്വയം സങ്കൽപിച്ച് ആനന്ദിക്കുകയും ദുഃഖിക്കുകയും ചെയ്തു. എങ്കിലും അദ്ദേഹം പ്രപഞ്ചത്തിൻറെ വൈരുദ്ധ്യങ്ങളുടെ മുന്നിൽ തോറ്റുകൊടുത്തില്ല.സ്വന്തം വൈരുദ്ധ്യങ്ങളുടെ മുന്നിൽ സ്വന്തം മനഃസാക്ഷി തോറ്റുപോയപ്പോഴാണ് അദ്ദേഹം കാൽപനിക നരകത്തിൻറെ ചില ആഴങ്ങൾ കണ്ടത്.4

2. പാടുന്ന പിശാച്മുഖവുര 3. Oscar Wilde, The critic As Artist: The Works of Oscar Wilde 4 ഹൃദയകുമാരി

നരകത്തിൻറെ സന്നിധിയിലാണ് താൻ എന്നറിഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് കാവ്യത്തിനാമുഖമായി നാലുവരികൾ അദ്ദേഹം എഴുതിച്ചേർത്തത്.

Poet's true function I know not
Nor wish to know
Call me not a POET, since tis'
Seeds of sin I sow.

പാപത്തിൻറെ വിത്തുകളാണ് താൻ വിതയ്ക്കുന്നത് എന്നത് കവിയുടെ പ്രത്യക്ഷാനുഭവമാണെങ്കിലും ബോദ്ലയർ എന്ന ഫ്രഞ്ച് കവിയുമായുള്ള ആത്മീയസംവാദം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യജീവിതത്തിൽ ഗുണാത്മകമായ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയതായി കേസരി മുതൽ വി.രാജകൃഷ്ണൻ വരെയുള്ള വിമർശകർ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.5

ജീവിതകാലമത്രയും ഒരു മഹർഷിയുടെയും സാമൂഹികവിരുദ്ധൻറെയും മാനസികാവസ്ഥകൾക്കിടയിൽ ഉത്കണ്ഠ പൂണ്ട് ഉഴറിനടന്ന ബോദ്ലയറുടെ ആത്മദർശനങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിവ്യക്തിത്വത്തെ ചലിപ്പിച്ചതായി തെളിവുണ്ട്. ബോദ്ലയർ ഒരു കലാശൈലിയോ ദാർശനിക വീക്ഷണമോ ആയി മാറ്റിയെടുത്ത സാത്താനിസം (Satanism) ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഭാവനാലോകത്തിൽ സ്വാഭാവികാഭിനിവേശം ഉണർത്തിയായി തോന്നുന്നു. ഈ പാപോസന അതിൻറെ സഹജമായ തീവ്രതയോടും അനൽപമായ നാട്യങ്ങളോടുംകൂടി പാടുന്ന പിശാചിൽ' പൂർണ്ണസാക്ഷാത്കാരം കണ്ടെത്തുകയാണ്* എന്ന് രാജകൃഷ്ണൻ പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ആകെ പതിനാറു ഖണ്ഡങ്ങൾ ഉള്ള ഈ ലഘുകാവ്യം പാപത്തിൻറെ ശബളാഭമായ ചിത്രം വരച്ചുകൊണ്ടാണ് ആരംഭിക്കുന്നത്.

5.കേസരി എ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള, സ്പന്ദിക്കന്ന അസ്ഥിമാടംഅവതാരിക *ഡോ. വി. രാജകൃഷ്ണൻ, ആളൊഴിഞ്ഞ അരങ്ങ്.

നീളവേ ചില്ലൊളിപ്പുള്ളികൾ, മാ
നീലിച്ച പീലി നിവർത്തി നിർത്തി,
കണ്ണഞ്ചിടും സപ്തവർണ്ണങ്ങളൊത്തുചേർ
ന്നെണ്ണയൊലിക്കും കഴുത്തുനീട്ടി,
പത്തി വലിച്ചു വിരിച്ചു വാലിട്ടടി
ച്ചത്രയ്ക്കവശമായ് വാപിളർത്തി,
മിന്നൽക്കൊടിപോൽ പിടയുമാ നാവുകൾ
മുന്നോട്ടു മുന്നോട്ടു ചീറ്റി നീട്ടി,
ഉത്കട പ്രാണദണ്ഡത്താൽപ്പുളയുമോ
രുഗ്രസർപ്പത്തെയും കൊക്കിലേന്തി;
തഞ്ചത്തിൽ തഞ്ചത്തിൽ തത്തിജ്വലിക്കുന്ന
മഞ്ചാടിച്ചെങ്കനൽ കണ്ണുരുട്ടി;
ആരാലെൻമുന്നിലൊരാണ്മയിലായി വ
ന്നാടി നിൽക്കുന്നു, ഹാ, പാപമേ നീ:

അതിമനോഹരമായ പീലികളും ആകാരഭംഗിയുമുള്ള മയിൽ ആരെയും വശീകരിക്കും. എന്നാൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വാങ്മയചിത്രത്തിൻ ഭീകരമായ വശ്യതയാണുള്ളത്. മഞ്ചാടിച്ചെങ്കനൽ കണ്ണുരുട്ടി രക്തമൊലിക്കുന്ന കൂർത്ത കൊക്കുമായി കവിയുടെ മുന്നിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത് പാപമയൂരമാണ്. പത്തി വലിച്ചു വിരിച്ചു വാലിട്ടടിച്ച് മിന്നൽക്കൊടിപോലെ പിടയുന്ന നാവുകൾ മുന്നോട്ടു ചീറ്റി ഉത്കടപ്രാണദണ്ഡത്താൽ പുളയുന്ന ഒരുഗ്രസർപ്പം ആ പാപമയൂരത്തിൻറെ കൊക്കിൽ കിടന്നു പിടയുന്നുണ്ട്. സർപ്പം എന്ന പ്രതീകം ആദിപാപത്തെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട് പ്രാണവേദനയോടെ പുളയുന്ന ഉഗ്രസർപ്പത്തെയും കൊത്തിപ്പിടിച്ചുകൊണ്ട് ഉൻമാദനൃത്തം ചെയ്യുന്ന മയിൽ പാപത്തെ സംബന്ധിക്കുന്ന സങ്കീർണ്ണദർശനം അഭിവ്യഞ്ജിപ്പിക്കുന്നു. പിശാചിൻറെ നിഗൂഢവശ്യത മുഴുവൻ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ് പാപമയൂരത്തിൻറെ വന്യമായ നൃത്തം. തൻറെ മനസ്സിലെ തമോവാസനകളുടെ മുഴുവൻ സാക്ഷാത്കാരമാണ് ഈ വാങ്മയചിത്രത്തിലുള്ളത്. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് സ്വകീയമായുള്ള രചനാരീതിക്കു വിരുദ്ധമാണ് ഈ പ്രതീകകൽപന. ലോകത്തിൻറെ മുഴുവൻ കാപട്യത്തിനു മുന്നിൽ തൻറെ ആത്മാർത്ഥഹൃദയം പരാജയപ്പെട്ടതിനെക്കുറിച്ച് നിരന്തരം കരഞ്ഞ കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. തൻറെയുള്ളിലെ തമോഗുണങ്ങളെയും ഹിംസാത്മകമായ പാപവ്യഗ്രതയെയും തുറന്നു കാട്ടുന്നതിലൂടെ താൻ തന്നെ വളർത്തിയെടുത്ത ഗന്ധർവരൂപത്തെ പിച്ചിച്ചീന്തുകയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ. ആരാധകസങ്കൽപത്തിലുള്ള സ്നേഹഗായകൻ പിശാചായി മാറിയ ചിത്രം പാപമയൂരത്തിൻറെ ചിത്രത്തിനു പൂരകമായി കവിദർശനത്തിലെ സാത്താനിസത്തിനു തീക്ഷ്ണതയേറുന്നു.

*ഡോ. വി. രാജകൃഷ്ണൻ, ആളൊഴിഞ്ഞ അരങ്ങ്.

ഓടക്കുഴലൊരു കയ്യിൽ, ക്കൊടുന്തല
യോടു മറ്റൊന്നി,ലൊന്നിൽക്കുഠാരം,
വേറൊന്നിൽ മദ്യചഷകം, സ്ഫുലിംഗങ്ങൾ
പാറും ഗരളമൊരു കരത്തിൽ,
രക്തമിറ്റിറ്റു വീഴും കുടർമാലകൾ
തത്തിക്കളിക്കുന്ന ഹസ്തമേകം,
ശ്രീലസൗരഭ്യമെഴും മലർമാലകൾ
ചേലഞ്ചി മിന്നുന്ന ഹസ്തമന്യം,
ഹസ്തമൊന്നിൽ ഗീത; മറ്റൊന്നിൽ കാമാഗ്നി
കത്തുന്ന പൂരപ്രബന്ധകാവ്യം
എന്തു വൈരുദ്ധ്യം; ഹാ, മാറിപ്പോ, മാറിപ്പോ
ചെന്തീവമിക്കും കൊലപ്പിശാചേ...

പാപമയൂരത്തിൻറെ ചിത്രത്തിനുള്ളത്രതന്നെ തീക്ഷ്ണതയും രൗദ്രതയും ഈ പ്രതിരൂപത്തിനുമുണ്ട്. കവിഹൃദയത്തിൻറെ താമസഭാവങ്ങളുടെ ആവിഷ്കാരം വീണ്ടും സംഭവിക്കുന്നത് എട്ടാം ഖണ്ഡത്തിലെ വേതാളരൂപത്തിലാണ്. സ്നേഹത്തോടെ അടുത്തുവരികയും ചിരിച്ചും ചുംബിച്ചും മയക്കുകയും ചെയ്തിട്ട് അത്യുഗ്ര നഖങ്ങൾ കൊണ്ട് പള്ളപൊളിച്ചു ചീന്തി ചുടുരക്തം കോരിക്കുടിച്ച് കുടർമാലയും ചാർത്തി പൊട്ടിച്ചിരിച്ചുമലറിയും നൃത്തം ചെയ്യുന്ന വേതാളരൂപം മുമ്പ് സൂചിപ്പിച്ച രണ്ടു പ്രതിരൂപങ്ങളുടേയും പൂരകമായി വർത്തിക്കുന്നു. ഈ മൂന്നു പ്രതീകങ്ങളും പകർന്നുതരുന്ന താമസഭാവം കവിയെ ബോദ്ലയർ ഉൾപ്പെടുന്ന സാത്താനിക്'സ്കൂളിലാണ് ഉൾപ്പടുത്തുന്നത് എന്നു നിസ്സംശയം പറയാം.

എന്നാൽ ബോദ്ലയറുടെ സത്താനിസ'ത്തോട് ചങ്ങമ്പുഴയുടേതിനുള്ള സാദൃശ്യവും വ്യത്യസ്തതകളും മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്. തിൻമയെ സൗന്ദര്യവത്കരിക്കുവാനുള്ള പ്രേരണ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യഹൃദയത്തെ തലോടിപ്പോയ പല ഭ്രമങ്ങളിൽ ഒന്നു മാത്രമായി കരുതരുതെന്ന് വി. രാജകൃഷ്ണൻ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നുണ്ട്.

തൻറെ കാവ്യജീവിതത്തിൻറെ അവസാനത്തെ മൂന്നുനാലു വർഷങ്ങളിൽ സ്വന്തം ആത്മാവിൻറെ നിഗൂഢതകൾ തേടിയുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻറെ അലച്ചിൽ മുമ്പില്ലാത്ത വ്യാപ്തിയും ഗൗരവവും നേടിയെടുത്തതായി ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു.... ഒരു ഭാഗത്ത്, എതിരാളികളുടെ സംഘടിതമായ ശകാരപരമ്പര, സ്നേഹിതൻമാരിൽനിന്ന് പിണഞ്ഞ ചതിയുടെ ഓർമകൾ, വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന സാമ്പത്തിക ക്ലേശങ്ങൾ, ദാമ്പത്യത്തിലെ സ്വരച്ചേർച്ചയില്ലായ്മ, പ്രേമജീവിതത്തിലെ പീഡകൾ, സ്വന്തം അസ്ഥിമാടത്തിൻറെ സ്പന്ദനങ്ങൾ അടുത്തടുത്തു വരികയാണെന്ന തോന്നൽ. ഇവയുടെയെല്ലാം പരിണതഫലമായുണ്ടായ ആത്മീയോത്കണ്ഠ വേറൊരു ഭാഗത്ത്1. എന്നിങ്ങനെ ചങ്ങമ്പുഴയെ വേട്ടയാടിയ പ്രശ്നങ്ങൾ രാജകൃഷ്ണൻ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. ഇതുപോലെയുള്ള ഭൗതികസാഹചര്യങ്ങൾ മാത്രമായിരുന്നില്ല ബോദ്ലയറുടെ സാത്താനിസത്തിനു ഹേതു, അദ്ദേഹം Arcadia എന്ന രോഗത്താൽ ഗ്രസ്തനായിരുന്നു. ഇച്ഛാശക്തി തകരുന്നതിലൂടെ മനുഷ്യൻ എല്ലാ പൈശാചികശക്തികൾക്കും അകപ്പെട്ടു പോകുന്ന അവസ്ഥയാണത്. വെറുപ്പും സംത്രാസവും വിരസതയും കലർന്നു നിൽക്കുന്ന ഒരു മാനസികാവസ്ഥ. തിൻമയുടെ പൂക്കൾ' എന്ന സമാഹാരത്തിൻറെ പ്രാരംഭത്തിൽത്തന്നെ ഇതു വ്യക്തമാകുന്നുണ്ട്.

പുറംപകിട്ടു മാത്രമുള്ള നമ്മുടെ കഷ്ടജൻമത്തിൻറെ ക്യാൻവാസിനെ അലങ്കരിക്കാൻ വിഷവും ബലാംഗവും ദാഹിക്കുന്ന തീയും പരാജയപ്പെട്ടെങ്കിൽ നമ്മുടെ ഭീതി മാത്രമാണ് അതിനു കാരണം. ഇവിടെ കുറുക്കൻമാരും വേട്ടപ്പട്ടികൾക്കുമിടയ്ക്ക്, മുരൾച്ചകൾക്കും ഓരിയിടലുകൾക്കുമിടയ്ക്ക്... അലറുന്ന, മുരളുന്ന രൂപങ്ങൾ. നമ്മുടെ അതീന്ദ്രിയപാപങ്ങളുടെ മൃഗാലയത്തിൽ കൂടുതൽ ഹീനമായ, പിശാചമായ ഒന്നുണ്ട്, ഒരു ചിഹ്നവും കാട്ടാതെ ഭൂമിയെ വിഴുങ്ങുന്ന അതിൻറെ പേർ വിരസത എന്നാണ്.'2

1. ആളൊഴിഞ്ഞ അരങ്ങ് 2. Charles Baudelaire, Floers of Evil

തൻറെ ജീവിതകാലത്ത് ആവിയന്ത്രത്തിൻറെ യുഗം (Steam Age) ഉദയം ചെയ്യുന്നതിൻ കവി സാക്ഷിയായി, യന്ത്രങ്ങളുടെയും പരസ്യങ്ങളുടെയും കലവികൾ നിറഞ്ഞ, അന്ധവിശ്വാസജടിലമായ കൃത്രിമവെളിച്ചങ്ങളുടെ ഉദയം. യഥാർത്ഥ സംസ്കൃതിയെക്കുറിച്ചുള്ള അറിവ് ആവിയന്ത്രങ്ങളിൽനിന്ന് രൂപപ്പെടുത്താനാവില്ലെന്ന് അദ്ദേഹമറിഞ്ഞു. ആദിപാപത്തിൻറെ ശേഷിപ്പുകൾ ഇല്ലാതെയാകുമ്പോഴാണ് സംസ്കൃതിയുടെ പുരോയാനം സാധ്യമാകുന്നത്. ബോദ്ലയറുടെ അസ്ഥിരമായ ക്രോധം, ബൂർഷ്വാസികളുടെ നൈതികതയോടുള്ള വെറുപ്പ്ഇതെല്ലാം കുടുംബത്തിൽനിന്നും സുഹൃത്തുക്കളിൽനിന്നും തെറ്റിപ്പിരിയാൻ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ചു. സ്നേഹവും സഹതാപവും വെറുപ്പും ഇടകലർന്ന ഒരു വികാരമായിരുന്നു സ്വന്തം അമ്മയോടുപോലും തോന്നിയത്. അദ്ദേഹത്തിൻറെ മൃഗതൃഷ്ണ നിറഞ്ഞ പ്രകോപനങ്ങളും കയ്ക്കുന്ന വാക്കുകളും മറ്റാരെയും പ്രകോപിപ്പിച്ചതിനെക്കാളേറെ അദ്ദേഹത്തെ തന്നെ മുറിവേൽപ്പിക്കുകയാണുണ്ടായത്. ചെയ്തുപോയ കർമ്മങ്ങളും നഷ്ടമായിപ്പോയ സിദ്ധികളും പാഴായിപ്പോയ കാലത്തിൻറെ ഓർമ്മയും ഉണർത്തിയ പശ്ചാത്താപം അന്ത്യകാലങ്ങളിൽ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ജീവിതത്തിൽ ഇരുട്ടുവീഴ്ത്തി. എന്നാൽ ഒരിക്കലും പരാജയത്തിനു വഴിപ്പെടാതെ അവസാനനിമിഷം വരെ അദ്ദേഹം ജീവിതത്തോടു പൊരുതുകയായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടുതന്നെ അനുഗൃഹീതനായ ഒരു ദുർബലജീവിയുടെ അറപ്പുളവാക്കുന്ന കഥയല്ല, മഹനീയമായ പരാജയങ്ങൾക്കു വഴിപ്പെട്ട ശക്തനായ ഒരു മനുഷ്യൻറെ ധീരോദാത്തമായ ദുരന്തമാണ് ബോദ്ലയറുടേത്* എന്ന് ക്രിസ്റ്റഫർ ഐഷർവുഡ് പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ആ ജീവിതത്തിൻറെ അന്ത്യരംഗങ്ങൾപോലും നമ്മെ തളർത്തുകയില്ല. കാരണം ബോദ്ലയർ പരാജയപ്പെടാൻ വിസമ്മതിച്ചുകൊണ്ടാണ് മരിച്ചത്നമുക്കെല്ലാം ഒരു മുന്നറിയിപ്പും പ്രചോദനവുമായി.

പാപത്തെ സംബന്ധിക്കുന്ന സങ്കീർണ്ണദർശനം അഭിവ്യഞ്ജിപ്പിച്ചുകൊണ്ടാരംഭിക്കുന്ന പാടുന്ന പിശാച്' അവസാനിക്കുന്നതാകട്ടെ.

എല്ലാം വിധിയിൽ സമർപ്പിച്ചിടുന്നു ഞാൻ
ഇല്ല ഗത്യന്തരം; മാപ്പു നൽകൂ.

എന്നിങ്ങനെ നിസ്സഹായ ഭാവത്തോടെയാണ്. ഈ രണ്ടു ഭാവങ്ങൾക്കുമിടയിൽ ആത്മപീഡനാസക്തി, പരപീഡനവാഞ്ഛ, പരിഹാസം, ആർദ്രത, സമൂഹവിദ്വേഷം ആത്മോപാലംഭം മുതലായ ഭാവങ്ങളും കടന്നുവരുന്നുണ്ട്. ഈ സ്വരഭേദങ്ങളുടെയെല്ലാമിടയിൽ ഒരുപോലെ കവിയുടെ ആത്മാർത്ഥത സ്പന്ദിച്ചു നിൽക്കുന്നു എന്നതാണ് പാടുന്ന പിശാചി'ൻറെ പ്രത്യേകത. പതിനാറാമത്തെ ഖണ്ഡത്തിലെ അവസാനത്തെ നാലു വരികളിൽ മാത്രമാണ് പൈശാചികമായ തൻറെ നിലപാടിനെക്കുറിച്ച് കവി ദുഃഖിതനാകുന്നത്. അന്ത്യഖണ്ഡത്തിൽപ്പോലും തൻറെ പരാജയം മഹനീയമാണെന്നു തിരിച്ചറിയാൻ കവിക്കു കഴിയുന്നുണ്ട്.

നിങ്ങൾക്കു നെറ്റിചുളിയാം, ചുളിഞ്ഞിട
ട്ടിങ്ങുള്ളിലൊട്ടും കുലുക്കമില്ല
പെട്ടെന്നുയരാം വികാര,മതിലല്ല
തട്ടിച്ചുനോക്കണ്ടതെൻ മൊഴികൾ
ആ വികാരം ശമിക്കുമ്പോൾ പ്രശാന്തത
താവിക്കുളിർത്തിടുമന്തരംഗം
ആ നല്ല നേരത്തു നിങ്ങളെ നോക്കുവിൻ
മാനസക്കണ്ണു തുറന്നു നിങ്ങൾ
എന്നിട്ടു സത്യത്തെ മുന്നിർത്തി,യേവം ഞാൻ
ചൊന്നതിൽ നിങ്ങൾ വിധിയെഴുതിൻ

എന്നിങ്ങനെ തൻറെയുള്ളിലെ ചെകുത്താനെ നിഷേധിക്കാതിരിക്കുകയും വായനക്കാരൻറെയുള്ളിലെ പാടുന്ന പിശാചിനെ പാരമാർത്ഥ്യത്തിൻറെ വെളിച്ചത്തിലേക്കു നയിക്കുകയും ചെയ്യാനുള്ള ധാർഷ്ട്യം കവി പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു.

വേപിതമാം ശിഖരങ്ങളെങ്കിലും
വേരുറപ്പുണ്ടുടൻ വീഴുകില്ല

എന്ന ഉറച്ച വിശ്വാസം കവിക്കുണ്ട്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഈ വർഷകാളിമതീരും വെളിച്ചങ്ങൾ പൂകിടും' എന്ന ദുർബലമായ പ്രത്യാശ ഉപേക്ഷിച്ച് വേരുപൊട്ടുന്നതിലും തനിക്കു ദുഃഖമില്ല എന്ന് കവി തറച്ചെഴുതുന്നത്. പരുഷയാഥാർത്ഥ്യങ്ങളെ മുഴുവൻ തിരസ്കരിക്കുകയും മായികസ്വപ്നങ്ങളിൽ മാത്രം മുഴുകുകയും ചെയ്യുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയെ പാടുന്ന പിശാചി'ൽ കാണുക വയ്യ. ആദ്യത്തെ പത്തു ഖണ്ഡങ്ങൾക്കു മാത്രമാണ് അൽപമെങ്കിലും ഭാവഗീതാത്മകതയുള്ളത്.

കണ്ണടച്ചേകാന്തയോഗിപോൽ പാടത്തു
ചെന്നിരിക്കുന്ന വെണ്കൊറ്റിയെക്കാൾ
കാടും മലകളും വർണിച്ചു പാടുന്ന
കാർകുയിലാണെനിക്കേറെയിഷ്ടം'

എന്നദ്ദേഹം തൻറെ ആദർശം വിളംബരം ചെയ്യുന്നു. കൊറ്റിയുടെ വെണ്മയെക്കാൾ കുയിലിൻറെ കറുപ്പിൻ ഇവിടെ കവി മൂല്യംം കൽപിക്കുന്നത് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്. ഈ കറുപ്പ് കാവ്യത്തിലെ തമോഭാവങ്ങൾക്ക് മുഴുവൻ ബാധകമാണ്. സ്വന്തം പ്രേയസിയുടെ മൃദുലകോമളമായ ശരീരത്തിൽ കൂർത്തുമൂർത്ത നഖങ്ങളാഴ്ത്തി പീഡിപ്പിച്ചുകൊല്ലുന്ന വേതാളമായി സ്വയം ചിത്രീകരിക്കുന്നിടത്താണ് ഈ തമോഭാവത്തിൻറെ ആധിപത്യമുള്ളത്. സ്വന്തം ആത്മാവിലെ ഒരു യാഥാർത്ഥ്യമായതുകൊണ്ട് ഉദാരമായ മനുഷ്യസ്നേഹനാട്യത്തെക്കാൾ അത് മൂല്യംവത്തായി കവി കരുതുന്നു. മോഹിനി എന്ന കാവ്യത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ഒരു ദശകത്തിനു മുമ്പുതന്നെ ഈ മനോഭാവത്തിൻ ആവിഷ്കാരം നൽകിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. അതിനുചിതമായ രീതിയിൽ ഹിംസാത്മകമായ ഒരു ശൈലിയും അദ്ദേഹം അവലംബിക്കുന്നു.

നിന്നെപ്പിടിച്ചു രക്തം കുടിച്ചു
മത്തടിച്ചാർത്തു രസിച്ചിടട്ടൊന്നു ഞാൻ

എന്ന വരികളിൽ താളംപോലും ഹിംസാത്മകമായി അനുഭവപ്പെടുന്നു. ഇപ്രകാരം വെർലയിൻ, റിംബോ, ബോദ്ലയർ തുടങ്ങിയവരുടെ നരകദർശനത്തിൻറെ അപൂർവത ചങ്ങമ്പുഴയെയും പിന്തുടർന്നിരുന്നതായും അത് പാടുന്ന പിശാചി'ൽ സാക്ഷാത്കാരം നേടുന്നതായും കാണാം.

സുതാര്യദർപ്പണങ്ങളിലെ വികൃതപ്രതിഫലങ്ങളുടെ കെണിയിലകപ്പെട്ട് പിശാചായി മാറുന്ന മനുഷ്യൻറെ ആത്മാലാപത്തിൻ ദാർശനികമായ ഉൾക്കരുത്തുണ്ടാകുന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്.

ചണ്ഡവാതങ്ങളുടെ ഭാരംപേറി ഇഴഞ്ഞുനീങ്ങുന്ന ജീവികൾ യുറാനസ് എന്ന ഗ്രഹത്തിലുണ്ട്. എൻറെ വർഗത്തിലെ കുറ്റവാളികൾക്കായി അഭിശപ്തമായ ആ ഭൂമിതന്നെ ഞാൻ തിരഞ്ഞെടുക്കട്ടെ'1എന്ന് ഷെനെ പ്രസ്താവിച്ചതുപോലെ പീഡയെ ആശ്ലേഷിക്കുവാനുള്ള മനോഭാവം പാടുന്ന പിശാചിലും കണ്ടുവല്ലോ. കള്ളനെന്നു മുദ്രകുത്തപ്പെട്ടപ്പോൾ കള്ളനായിത്തന്നെ തുടരാൻ ഷെനെ എടുത്ത തീരുമാനം അസ്തിത്വവാദപരമായി ഒരു മഹത്തായ തീരുമാനമായിരുന്നുവെന്നാണ് സാർത്ർ പറയുന്നത്2. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ നിസ്സഹായമായ ഏകാന്തതയെ ഈ കൃതിയിൽനിന്ന് ആത്മാവുകൊണ്ട് സ്പർശിച്ചറിയാൻ കഴിയുന്ന ഏതൊരനുവാചകനും സ്വയം പിശാചായി അവരോധിക്കാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻറെ പ്രവണത സമാനമായ ഒരു ദാർശനിക പ്രവണതയാണെന്നു കാണുവാൻ കഴിയും.

പലരും കരുതുംപോലെ ഒരു പലായനവാദിയുടെ പാഴ്പേച്ചുകൾപ്പുറം ലോകത്തെക്കുറിച്ച് സങ്കീർണ്ണമായ ഒരവബോധംകൂടി ചങ്ങമ്പുഴയിലുണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് ഈ കാവ്യം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. തൻറെ കാലത്തിൻറെ സവിശേഷക്രമം അപൂർണമായിരിക്കെത്തന്നെ അതിനെ പൂർണതയോടെ ഭാവനയിൽ കാണുവാൻ അദ്ദേഹത്തിനു കഴിഞ്ഞു. വർത്തമാനകാലത്തെ പൂർണതയിൽ ദർശിക്കാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മയാണ് ഭാവിയെ പ്രവചിക്കുന്നതിൽനിന്ന് നമുക്ക് ബാധയാവുന്നത്. ധാർമ്മികമായും സൗന്ദര്യാത്മകമായും ചങ്ങമ്പുഴ ഈ സിദ്ധി ആർജ്ജിച്ചുകഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഇപ്രകാരം കാലത്തെക്കുറിച്ച് അവബോധമുള്ള ഒരു മനുഷ്യനെ വിശകലനം ചെയ്യുക പ്രയാസമാണ്. ഓരോ കാലത്തിൻറെയും കണ്ടെത്തലുകളുടെ സൂക്ഷ്മബോധം അയാളിലുണ്ടായിരിക്കെത്തന്നെ ആ കാലത്തിൻറെ അർത്ഥശൂന്യമായ കർമ്മങ്ങളും അയാളെ ബാധിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ടുതന്നെയാണ് ബോദ്ലയറിലെന്നപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയിലും തൻറെ കാലത്തിൻറെ മണ്ടത്തരങ്ങൾകൂടി ഉൾപ്പെടുന്നത്. താൻ ജീവിച്ചിരുന്ന കാലത്തെക്കുറിച്ച് സാന്ദ്രമായ അവബോധമുണ്ടായിരിക്കുമ്പോഴും കാലത്തെ മിഥ്യയായിക്കാണാനുള്ള പ്രവണത ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ കാവ്യജീവിതത്തിൽ നിരന്തരം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നതിതുകൊണ്ടാണ്.

വർത്തമാനം ഭൂതമായ് സ്വയം മാറുന്നു
വർത്തമാനത്തിലണയുന്നു ഭാവിയും
ഭൂതം ഭാവിയായ് മാറുന്നി,തബ്ഭാവി
ഭൂതമായ്ത്തീരുന്നു വർത്തമാനം വഴി
വൃത്തമാണേവം സമസ്തവും

എം.കെ. സാനു സൂചിപ്പിക്കുമ്പോലെ ഭൂതവർത്തമാന ഭാവികളെല്ലാം കൂടിക്കുഴഞ്ഞുകിടക്കുന്നതാണ് കാലമെന്നും അതിനെ അതിവർത്തിക്കുന്ന നിത്യതയുടെ നീലാകാശത്തിൽ ഇന്ദ്രചാപവർണങ്ങൾ രചിക്കുകയാണ് കവിതയുടെ ധർമ്മമെന്നുള്ള വീക്ഷണം മിക്കവാറും സ്ഥിരമായി അദ്ദേഹത്തിൽ ആധിപത്യം ചെലുത്തുന്നതായും കാണുന്നു'.3

കാലപ്രവാഹത്തിൽ ചാടിമറിഞ്ഞ ആത്മതോഴൻറെ ചിത്രം കാവ്യപശ്ചാത്തലത്തിൽ പരിവേഷദീപ്തിയോടെ നിലകൊള്ളുന്നുവെന്ന് രാജകൃഷ്ണൻ സൂചിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.4 കവിയുടെ നഷ്ടമായ സ്വത്വത്തെ ഇടപ്പള്ളിയുടെ ചിത്രം കൂടുതൽ ദീപ്തമാക്കുന്നുണ്ട്. ഈ സങ്കൽപം മുന്നിൽവെച്ചുകൊണ്ടാണ് കലാകാരനെക്കുറിച്ച് ഒരു പ്രത്യേക വീക്ഷണം രാജകൃഷ്ണൻ നിരീക്ഷിക്കുന്നത്. നീത്ഷെയുടെ സങ്കൽപത്തിലെ അപ്പൊളോണിയൻഡയനീഷൻ ഘടകങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിട്ടുമാറാത്ത വൈപരീത്യമാണ് സ്ഫോടകമായ സത്യദർശനത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയെ എത്തിക്കുന്നത് എന്ന അദ്ദേഹത്തിൻറെ നിരീക്ഷണം തെറ്റിദ്ധാരണാജനകമാണ്. പ്ലാറ്റോണിക് പ്രയാണത്തിൻറെ ദിവ്യലോകവും സ്വന്തം പ്രകൃതത്തിലെ തമോഭാവങ്ങളും തമ്മിലുള്ള കാൽപനിക സംഘർഷം ആണ് പാടുന്ന പിശാചി'ലുള്ളത്. കുറേക്കൂടി സൂക്ഷ്മമായി, കവിയുടെ 'എപ്പിസൈക്കി'യും അബോധമനസ്സും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം. തൻറെ ജീവിതവീധിയിൽ വന്നുനിൽക്കുന്ന അത്ഭുതാംഗി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ എപ്പിസൈക്കി'യാണ്. മനസ്സിൻറെ മനസ്സ് എന്നാണ് ഈ സംജ്ഞയുടെ ഏകദേശ അർത്ഥം. സകല സൗന്ദര്യത്തിൻറെയും നൻമയുടെയും മൂർത്തീഭാവമാണവൾ. മാംസവും ആത്മചൈതന്യവും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം സങ്കീർണ്ണമാകുന്ന യോഗനിഷ്ഠമനസ്സുള്ള എഴുത്തുകാരിലാണ് അപ്പൊളോണിയൻ - ഡയനീഷൻ സംഘർഷം സാധാരണ കാണുന്നത്. ക്രിസ്തുവിനെപ്പോലെ പീഡിതനാകുന്ന അന്തിക്രിസ്തുവിൻറെ രക്തം പുരണ്ട മുഖം ഓർമ്മയിൽ സൂക്ഷിക്കാതെ നീത്ഷെയുടെ ദാർശനികഭൂമിയിലേക്കിറങ്ങുകൂടി സാധ്യമല്ല. മനുഷ്യൻറെയും അതിമാനുഷൻറെയും ഏറ്റവും പ്രത്യാശാരഹിതമായ ദുരന്തത്തെ മുന്നിർത്തി മാത്രമേ ഡയനീഷ്യസിൻറെ ഉൻമാദനൃത്തത്തെ നമുക്കു കാണാനാവൂ. ഷോപ്പനോവറിലൂടെയും വാഗ്നറിലൂടെയും കടന്നുവരുന്ന നീത്ഷെ തൻറെ ദുരന്തദർശനത്തിൻറെ ഉൻമാദസ്പർശമുള്ള വിവേകത്തിലാണ് ദുരന്തനാടകത്തിൻറെ പിറവിക്കു നിമിത്തമാകുന്ന ദിവ്യജോഡികളായി അപ്പോളോയെയും ഡയനീഷ്യസിനെയും കാണുന്നത്. പ്രപഞ്ചത്തിൻറെ സൗന്ദര്യവും ലയാത്മകതയും സ്വപ്നം കാണുകയാണ് അപ്പോളോ. വ്യതിരിക്തപ്രതിഭാസങ്ങളുടെ ഇളകിമറിയുന്ന കടലിൽ ധ്യാനനിമഗ്നനായി പ്രകാശം നിറഞ്ഞ മിഴികളോടെ പ്രശാന്തിയോടെ ഇരിക്കുന്ന അപ്പോളോ. ഡയനീഷ്യസ് ഈ ശാന്തിയെ തകർക്കുന്നു. പ്രതിഭാസങ്ങളുടെ സമുദ്രത്തിലെ ഇളകിമറിയുന്ന തിരകളിലേക്ക് ഡയനീഷ്യസ് സ്വയം എറിഞ്ഞുകൊടുക്കുന്നു. മനുഷ്യനും മൃഗവും സഹോദരൻമാരായിത്തീരുന്നു. മരണമെന്നത് ജീവിതത്തിൻറെ ഒരു മുഖംമൂടി മാത്രമാകുന്നു. ഈ രണ്ട് ദേവൻമാരും പരസ്പരം ഏറ്റുമുട്ടുന്നു. ആരും കീഴ്പ്പെടാതെയാകുന്നു. ട്രാജഡി പിറക്കുന്നു.* സങ്കീർണമായ ഈ ദുരന്തദർശനമല്ല പാടുന്ന പിശാചിലുള്ളത് എന്ന് വ്യക്തമാണല്ലോ.

അധോലോകത്തിലെ നിശാമുഖങ്ങളെ വലംവച്ചു കടന്നുപോയ സഞ്ചാരിയുടെ യാത്രാമൊഴി എന്ന നിലയിൽ പാടുന്ന പിശാചിൻ മലയാളത്തിലെ വിഷാദകവിതകളുടെ കൂട്ടത്തിൽ അന്യാദൃശ്യമായ സ്ഥാനമുണ്ട് 5 എന്ന രാജകൃഷ്ണൻറെ നിഗമനം സത്യസന്ധമായിരിക്കാം. അവിടെയും അദ്ദേഹം ദസ്തേയവ്സ്കിയുടെ ശൈലീസങ്കീർണ്ണത ധ്വനിപ്പിക്കുന്നത് അനുചിതമാണ്. സ്വരരാഗസുധ'യുടെ മുഖവുരയിൽ കവി എഴുതി:

'ചിന്തിപ്പിക്കുന്നതിനേക്കാളേറെ എന്നെ ചിരിപ്പിക്കുകയും കരയിപ്പിക്കുകയും പുളകം കൊള്ളിക്കുകയും ചെയ്ത ചില നിമിഷങ്ങൾ സ്വർഗ്ഗത്തിൽനിന്നു പറന്നെത്തി അങ്ങോട്ടുതന്നെ പറന്നുപോയ ആ ചിത്രശലഭങ്ങൾക്കു പിൻപേ വെമ്പിക്കുതിച്ച എൻറെ കലാകൗതുകത്തിൻറെ കൈവിരലുകളിൽ പറ്റിയ ചില വർണരേണുക്കളാണ് ഈ പുസ്തകത്തിലെ ഈരടികൾ'.

ഇത് 'സ്വരരാഗസുധ'യ്ക്ക് മാത്രമല്ല, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യജീവിതത്തിനപ്പാടെ എഴുതാവുന്ന ഒരടിക്കുറിപ്പാണ്. സ്വന്തം ജീവിതാനുഭവങ്ങളുടെ വെളിച്ചത്തിൽ മാത്രം ലോകത്തെയും മനുഷ്യനെയും വ്യാഖ്യാനിക്കുകയും ആ അനുഭവങ്ങളുടെ വേലിയേറ്റങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് ജീവിതവീക്ഷണത്തിൽ മാറ്റംവരുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന ഈ കവിയിൽനിന്ന് ദസ്തേയവ്സ്കിയുടെ ദർശനസങ്കീർണത പ്രതീക്ഷിക്കുക വയ്യല്ലോ.

പാടുന്ന പിശാച് ഒരു കുമ്പസാരകാവ്യമാണെങ്കിലും ആ കുമ്പസാരത്തിനു പിന്നിൽ സ്വന്തം പാപത്തെ സംബന്ധിക്കുന്ന തെളിഞ്ഞ ബോധമില്ല എന്ന് എം.കെ. സാനു അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത് ശ്രദ്ധയോടെ കാണേണ്ടതുണ്ട്. 'പരമ്പരാഗതമായ സദാചാരബോധത്തിൽനിന്നു വിമുക്തനാകാനും അതിൻറെ ഫലമായി സമൂഹജീവിതത്തിൽനിന്ന് സ്വയം ഭ്രഷ്ടനാകുന്നതിൽ ഊറ്റംകൊള്ളാനും പാശ്ചാത്യരായ എഴുത്തുകാരെപ്പോലെ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഒരിക്കലും കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല'6 എന്നദ്ദേഹം സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

പാടുന്ന പിശാച്' എന്ന കാവ്യത്തിൽതന്നെ ഈ വൈരുദ്ധ്യം നിറഞ്ഞുനിൽക്കുന്നതു കാണാം. പിശാചാണെങ്കിലും പാടുന്നവനാണ്: ഗന്ധർവ്വനാണ്. ദുഷ്ടനാണയ്യോ ഞാൻ...' (10ാം ഖണ്ഡം) പാടും പിശാചു ഞാൻ...' (14ാം ഖണ്ഡം) വേതാളമാണു ഞാൻ...' (10ാം ഖണ്ഡം) എന്നും

ഞാനോ വെറും പിശാചില്ലൽപമെങ്കിലും
മാനവത്വത്തിൻ മഹത്വമെന്നിൽ (9ാം ഖണ്ഡം)

എന്നും മറ്റും തന്നിലെ പിശാചഭാവത്തെ ഉറപ്പിക്കാൻ കവി ശ്രമിക്കുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ ദേവനായിപ്പിറന്ന തന്നെ സാഹചര്യങ്ങളാണ് പിശാചാക്കിയത് എന്ന് വാച്യമായിത്തന്നെ പറയുന്ന കവിഭാവങ്ങളുമുണ്ട്.

കിന്നരനായിജ്ജനിച്ചവനാണു ഞാ
നെന്നെപ്പിശാചാക്കി മാറ്റി കാലം.

ആദ്യഖണ്ഡത്തിൽ രോഗാതുരമായ പ്രണയത്തോടെ പിശാചിനെ ഉപാസിക്കുന്ന കവി തുടർന്നു വരുന്ന ഖണ്ഡങ്ങളിൽ പിശാചിനെ ആട്ടിപ്പായിക്കുന്നുണ്ട്.

തുപ്പുന്നു ഞാനിന്നു നിൻമുഖത്തുഗ്ര
ദർപ്പമുൾക്കൊള്ളും കൊലപ്പിശാചേ

എന്നും മാറിപ്പോ, മാറിപ്പോ, ചെന്തീവമിക്കും കൊലപ്പിശാചേ' എന്നും

പോക നീ, പോക നീ ക്രൂരപ്പിശാചികേ
പോരേ കുടിച്ചതെൻ ജീവരക്തം.

എന്നും തന്നിലെ തമോഭാവങ്ങളെ ആട്ടിപ്പായിക്കുവാൻ കവി ശ്രമിക്കുന്നു. ഈ വസ്തുതകളുടെ വെളിച്ചത്തിലാണ് സേറ്റനിക് സ്കൂളി'ലെ എഴുത്തുകാരെപ്പോലെ പാപത്തിൻ സ്തോത്രം ചൊല്ലുന്നതിൽ ലഹരിയനുഭവിക്കുമ്പോഴും അവരെപ്പോലെ സ്വയം ഭ്രഷ്ടനായിക്കഴിയുന്നതിൽ ആഹ്ലാദമനുഭവിക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കഴിയുമായിരുന്നില്ല എന്ന് എം.കെ. സാനു കണ്ടെത്തുന്നത്. ഈ അഭിപ്രായത്തെ പൂർണമായും അംഗീകരിക്കാവുന്നതാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയെ അനുതാപത്തോടെ നിരീക്ഷിക്കുവാനുള്ള ഈ വിമർശകൻറെ ശ്രമത്തെയും അതിനു പിന്നിലെ ഹൃദയവിശാലതയെയും അംഗീകരിക്കാം. എന്നാൽ മനുഷ്യത്വത്തിൻറെ ആർദ്രദൗർബല്യംം പിശാചവേഷത്തെ നിരർത്ഥകമാക്കിക്കൊണ്ട് കാവ്യത്തിലുടനീളം മൃദുനാദമുയർത്തുന്നു എന്ന അഭിപ്രായം* ശരിയല്ല. കാവ്യത്തിൽ ആധിപത്യം ചെലുത്തുന്നത് തമോഭാവങ്ങളാണ്.ഇതാവിഷ്കൃതമാകുന്നതാകട്ടെ പ്രതിരൂപങ്ങളുടെ ശക്തമായ ഭാഷ ഉപയോഗിച്ചും. കാവ്യത്തിൽ സ്പന്ദിച്ചുനിൽക്കുന്ന ആ മൂന്നു പ്രതീകങ്ങളെക്കുറിച്ച് പാപമയൂരം, പിശാച്, വേതാളം മുമ്പുതന്നെ പരാമർശിച്ചുവല്ലോ. ഇപ്രകാരം പ്രതീകങ്ങളുടെ ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുന്നതിലൂടെയും, ആ പ്രതീകങ്ങളിലൂടെ സിംബലിസ്റ്റ് കവികളിൽ ചിലരുടെയെങ്കിലും ജീർണകാൽപനികമയ കാവ്യദർശനത്തെ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്നതിലൂടെയും പാടുന്ന പിശാച്, സിംബലിസ്റ്റ് പ്രവണതകൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നുവെന്ന് നിസ്സംശയം പറയാം. മലയാളത്തിലെ ലക്ഷണമൊത്ത കാൽപനികകവിയായി വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്ന ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ കാൽപനിക വിരുദ്ധസ്വഭാവം ഏറെ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന കവിതയും ഇതാണ്. ഒരിക്കലും കാവ്യോചിതമെന്നു കരുതാനാകാത്ത പദപ്രയോഗങ്ങളിലൂടെ, സഹജമായ ഗന്ധർവഭാവത്തെ നിഷ്ഠൂരമായി കൈവെടിയുന്നതിലൂടെ, ഏതാണ്ട് പ്രതികവിതയുടെ (antipoetry) സ്വഭാവവും പാടുന്ന പിശാച്' പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. സാഹിത്യപരമായി ഇത് എത്രയോ പ്രധാനമാണ്. ഈ പ്രവണതകളുടെ നിർമ്മലമായ വികാസമായിരുന്നു മലയാളത്തിലെ ആധുനികതാപ്രസ്ഥാനം എന്നോർക്കുമ്പോൾ പ്രത്യേകിച്ചും ഗ്രാമ്യഭാഷയും പത്രഭാഷയും മറ്റും ഇടകലർത്തിയുണ്ടാകുന്ന സ്വരസവിശേഷത പിൽക്കാലമലയാളകവികൾക്ക് മാതൃകയായിത്തീർന്നു. എന്നാൽ ഭാവദൗർബല്യംങ്ങളുടെ രമണനായി ചങ്ങമ്പുഴയെ നിരീക്ഷിക്കുകയും അദ്ദേഹത്തിൻറെ സ്വാധീനം മലയാളകവിതയെ ദോഷകരമായി ബാധിക്കുകയും ചെയ്തു എന്ന ധാരണയാണ് അധികമാളുകൾക്കുമുള്ളത്.

ഗീതഗോവിന്ദം - ദേവഗീത

കൊടുപ്പുന്ന

മൗലികപ്രതിഭാശാലിയായ ഒരു സ്വതന്ത്രകവി എന്നതോടൊപ്പം നല്ലൊരു കാവ്യവിവർത്തകൻ എന്ന അഭ്യർഹിതത്വം കൂടിയുണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക്. ഇംഗ്ലീഷിൽ നിന്ന് - ഇംഗ്ലീഷിലേക്കു കടന്നുവന്നിട്ടുള്ള ഇതരഭാഷാസാഹിത്യകൃതികളും ഉൾപ്പെടുത്താം - പ്രകൃഷ്ടങ്ങളായ പല കൃതികളും ഇദ്ദേഹം മലയാളത്തിലേക്കു വിവർത്തനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഒരു നല്ല വിവർത്തകനുണ്ടായിരിക്കേണ്ട യോഗ്യതയ്ക്കും ശക്യതയ്ക്കും മറ്റും ആ വക വിവർത്തനങ്ങൾ ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളാകുന്നുവെന്നു പറഞ്ഞാൽ തെറ്റാവുകയില്ല.

എന്നാൽ, സംസ്കൃതഭാഷയിൽനിന്ന് ഒരു കൃതികൂടി കൂട്ടത്തിൽ വിവർത്തനം ചെയ്തുകളഞ്ഞു, അദ്ദേഹം. ജയദേവകവിയുടെ വിഖ്യാതമായ ഗീതഗോവിന്ദമാണത്. മിക്കവാറും വിവർത്തനക്ഷമമല്ലാത്ത കൃതികളിലൊന്നാണതെന്നു പറയാം. ഗാനാത്മകതയും, ഗാനാത്മകതയ്ക്കു മാത്രം വഴങ്ങുന്ന ലളിതകോമളകാന്തപദാവലിയും തികഞ്ഞ ഒരു കൃതി അതിൻറെ തിൻമ നഷ്ടപ്പെടുത്താതെ മലയാളത്തിലേക്കായാലും വിവർത്തനം ചെയ്യുക അത്ര സുകരമല്ല. വിശേഷിച്ച്, സംസ്കൃതം തൊട്ടുതേച്ചിട്ടില്ലാത്ത'' (അങ്ങനെ ചങ്ങമ്പുഴതന്നെ ആ വിവർത്തനഗ്രന്ഥത്തിൻറെ അവതാരികയിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു) ഒരാളെ സംബന്ധിച്ചാകുമ്പോൾ ആ അസുകരത അധികമാവാനല്ലാതെ കുറയാൻ തരമില്ല. എങ്കിലും, ദേവഗീത എന്ന പ്രശസ്തമായ ഗീതഗോവിന്ദവിവർത്തനം, വിവർത്തനമെന്ന നിലയ്ക്കു പരിശോധനാർഹമാവേണ്ടതാണ്. അതിനുമുമ്പ് ഗീതഗോവിന്ദം, എന്ത്, എങ്ങനെ, എന്നൊന്നറിഞ്ഞു വയ്ക്കേണ്ടുതണ്ട്.

വൈഷ്ണവമതത്തിൻറെയും ഭക്തിയുടെയും അതിപ്രസരത്തെ മുക്തകണ്ഠം പാടിപ്പുകഴ്ത്തുന്ന കൃതികളിൽ പ്രധാനമാണ് ഗീതഗോവിന്ദം. ഭാരതത്തിൽ പതിനൊന്നോ പന്ത്രണ്ടോ നൂറ്റാണ്ടുകളാണ് വൈഷ്ണവപ്രഭാവത്തിൻറെ സുവർണ്ണകാലമെന്നു പ്രകീർത്തിക്കപ്പെടുന്നത്. ഭാരതത്തിലുടനീളമല്ലെങ്കിലും വംഗദേശത്ത് അതു മുറ്റിത്തഴച്ചു വളർന്നിരുന്നു. അധികാരസ്ഥാനങ്ങളുടെ പുരസ്കർത്തൃത്വം ആ വളർച്ചയ്ക്കു പിന്തുണ നൽകാതിരുന്നില്ല. ക്രി.പി. പന്ത്രണ്ടാംനൂറ്റാണ്ടിൽ വംഗദേശം വാണിരുന്ന ലക്ഷ്മണസേനനാണ് പുരസ്കർത്തൃത്വത്തിൽ മുന്നിട്ടുനിന്നത്.* തൻറെ കവിസദസ്സിൽ വൈഷ്ണവകവികൾക്ക് അത്യധികമായ പ്രാമാണ്യം അദ്ദേഹം കൽപിച്ചിരുന്നു. ആ വഴിക്കാണ് വൈഷ്ണവഭക്തിപ്രകർഷം തികഞ്ഞ ഗീതഗോവിന്ദം ആവിഷ്കരിച്ചത്. 15ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ മിഥിലയിലോ ബംഗാളിലോ ജീവിച്ചിരുന്നുവെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന വിദ്യാപതിയുടെ മൈഥിലഭാഷാരചിതമായ പദാവലിയും ഇവിടെ സ്മരണാർഹമാണ്. വൈഷ്ണവഭക്തിപ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ മികവുറ്റ രണ്ടു വിജയവൈജയന്തികളാണ് ഇവ.

ലക്ഷ്മണസേനൻറെ കവിസദസ്സിലെ പഞ്ചരത്ന'ങ്ങളിൽ പ്രമുഖനായിരുന്നു, ജയദേവൻ. ഗോവർദ്ധനൻ, ചരണൻ, ഉമാപതി, കവിരാജൻ (ധോയി) ഇവരാണു മറ്റു നാലുപേർ.

"വാച പല്ലവയത്യുമാപതിധരഃ

സന്ദർഭശുദ്ധിം ഗിരാം

ജാനീതേ ജയദേവ ഏവ ചരണഃ

ശ്ലാഘ്യോ ദുരൂഹദ്രുതേഃ

ശൃംഗാരോത്തരസൽപ്രമേയ രചനൈ

രാചാര്യഗോവർദ്ധന

സ്പർദ്ധീ കോപി ന വിശ്രുതഃ ശ്രുതിധരോ

ധോയീ കവിക്ഷ്മാപതിഃ''

(ഗീതഗോവിന്ദം പദ്യം 4)

പക്ഷേ, ഗീതഗോവിന്ദത്തെ അപേക്ഷിച്ചു പദാവലിക്കുള്ള സ്ഥാനം വളരെ പിന്നിലാണ്. ഒരുവേള ഗീതഗോവിന്ദത്തിൻറെ വികലാനുകരണമാണ് വിദ്യാപതിയുടെ കൃതി എന്നു പറയുന്നതാവും കൂടുതൽ ശരിയാവുക. ഏതായാലും ഗീതഗോവിന്ദം ഭക്തിപ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ പൂർണ്ണഭോഗവും പുഷ്കലഭാവവുമായ കാവ്യാവിഷ്കാരമാകുന്നു.

ഇതിൻറെ ഇതിവൃത്തം രാധാമാധവൻമാരുടെ പ്രണയകലഹവും തുടർന്നു വരുന്ന വിരഹവും പുനസ്സംഗമവും ഭോഗപ്രകാരവും മറ്റുമാണ്. കൃഷ്ണൻ ഇതരഗോപസ്ത്രീകളുമായി വിഹരിക്കുന്നതു കാണ്കെ രാധയ്ക്കുണ്ടാകുന്ന കാലുഷ്യം, മോഹം, അസൂയ, സഖിയുടെ മാദ്ധ്യസ്ഥ്യം, പശ്ചാത്താപം, അനുരഞ്ജനം, കേളീവിശേഷം ഈവകയൊക്കെയാണ് ഇതിൽ വർണ്ണിക്കപ്പെടുന്നത്. സംഭോഗശൃംഗാരത്തിൻറെ സമുജ്ജ്വലപ്രതീകമായിട്ടും ആ വഴിക്ക് ഭക്തിഭാവത്തിൻറെ മണിദർപ്പണമായിട്ടും ഇതു വാഴ്ത്തപ്പെടുന്നു. ശൃംഗാരം ഭക്തിയുടെയും ഭക്തി ശൃംഗാരത്തിൻറെയും പോഷകമാകാമല്ലോ.

ഗീതഗോവിന്ദത്തിൻറെ സംവിധാനം അസാധാരണവും അതിനാൽ അനന്യലഭ്യവുമാണ്. ആകെ പന്ത്രണ്ടു സർഗ്ഗങ്ങളുണ്ട്.* ഓരോ സർഗ്ഗത്തിനും ഓരോ മുദ്രാദാനവുമുണ്ട്. (സർഗ്ഗഭേദങ്ങൾ ഉള്ളതുകൊണ്ടാവണം, ഗീതഗോവിന്ദം മഹാകാവ്യമെന്നു വ്യാഖ്യതൃപ്രശംസയ്ക്ക് അർഹമാകുന്നത്) മുദ്രാനാമങ്ങൾ ഉള്ളടക്കത്തിൻറെ ഭാവതലത്തെ തെളിച്ചുകൂട്ടാൻ സമർത്ഥങ്ങളാണുതാനും.

* 1. സാമോദദാമോദരം, 2. അക്ലേശവകേശവം, 3. മുഗ്ദ്ധമധുസൂദനം, 4. സ്നിഗ്ദ്ധമധുസൂദനം, 5. സാകാംക്ഷപുണ്ഡരീകാക്ഷം, 6. ധൃഷ്ടവൈകുണ്ഠം, 7. നാഗരനാരായണം, 8. വിലക്ഷലക്ഷ്മീപതി, 9. മുഗ്ദ്ധമുകുന്ദം, 10. ചതുരചതുർഭുജം, 11. സാനന്ദദാമോദരം, 12. സുപ്രീതപീതാംബരം.

ഈ പന്ത്രണ്ടു സർഗ്ഗങ്ങളിൽ ഇരുപത്തിനാൽ അഷ്ടപദികളും തൊണ്ണൂറിലധികം ശ്ലോകങ്ങളുമുണ്ട്. ശ്ലോകങ്ങൾ പല വൃത്തങ്ങളിൽ നിബന്ധിക്കപ്പെട്ടവയും. അഷ്ടപദികൾ വ്യത്യസ്തതാളങ്ങളിലും രാഗങ്ങളിലും ഗ്രഥിക്കപ്പെട്ടവയുമാണ്. ഈ ശിൽപം അയഞ്ഞതും അതുകൊണ്ടു സ്വച്ഛന്ദംനിരർഗ്ഗളംപ്രവാഹഗതി ഉൾക്കൊള്ളുന്നതുമത്രേ. അന്തരന്തരാ ഹ്രസ്വവർണ്ണനങ്ങൾക്കും സന്ദർഭസൂചനങ്ങൾക്കും ആഖ്യാനകവിതാരീതി ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നു. ആകെക്കൂടി നോക്കുമ്പോൾ ശ്ലോകം, ഗീതം, വർണ്ണനം, ആഖ്യാനം എന്നിവയെല്ലാം ഇതിൽ അന്തർഭവിക്കുന്നു. രൂപത്തിൻറെ ഈ സവിശേഷതനിമിത്തമാവാം ഈ കൃതിക്കു മനോഹരമായ ഒരു ചലനാത്മകത കൈവന്നിട്ടുണ്ട്. കാവ്യാത്മകതയേക്കാളേറെ നാടകീയത. നാടകീയതയേക്കാളേറെ ഗാനാത്മകത. ഇവയുടെ മധുരോദാരസങ്കലനമാണ് ഗീതഗോവിന്ദം. ഈദൃശമായൊരു രൂപശിൽപം സംസ്കൃതസാഹിത്യത്തിൽ അന്യത്ര ദൃശ്യമാണെന്നു തോന്നുന്നില്ല.

രൂപശിൽപപരമായ ഈ പ്രത്യേകതയാൽ ആകൃഷ്ടരായിട്ടാവാം, വിദ്യാപതിയെക്കൂടാതെ മറ്റു പലരും ഗീതഗോവിന്ദത്തെ അനുകരിച്ചത്.* രാധാകൃഷ്ണൻമാരും സീതാരാമൻമാരും പാർവ്വതീശിവൻമാരുമാണ് അനുകൃതികളുടെ നായകൻമാരാകുന്നതും. പക്ഷേ, അനുകരണങ്ങളുടെ ആവിർഭാവം ഗീതഗോവിന്ദത്തിൻറെ അനനുകരണീയമായ ചാരുതയെ വർദ്ധിപ്പിക്കുകയേയുണ്ടായുള്ളൂ.

സംഭോഗശൃംഗാരം നിറഞ്ഞൊഴുകുന്ന ഈ കൃതിയെ മൂല്യംനിർദ്ധാരണവിഷയത്തിൽ പാശ്ചാത്യരും പൗരസ്ത്യരുമായ പണ്ഡിതൻമാർ വിഭിന്നാഭിപ്രായങ്ങളാണ് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്. ലൗകികപ്രേമത്തിൻറെയും സ്വർഗ്ഗീയപ്രേമത്തിൻറെയും ആകർഷണപഥങ്ങളിൽ മാറി മാറി സഞ്ചരിച്ച് ഒടുവിൽ ഐന്ദ്രിയബോധത്തിൽനിന്നു വിമുക്തമാകുന്ന മനുഷ്യാത്മാവിൻറെ പ്രതീകമാണ് ജയദേവൻറെ ഇതിവൃത്തമെന്ന് സർ വില്യം ജോണ്സ് പറയുന്നു. ലാസ്സർ എന്ന പണ്ഡിതൻ ഗീതഗോവിന്ദത്തിലെ കൃഷ്ണനെ, പ്രാപഞ്ചികസുഖങ്ങൾ ആസ്വദിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും അവസാനത്തിൽ മൂലസ്വരൂപമഹിമ വീണ്ടെടുത്തു നിത്യാനന്ദം കൈവരിക്കുന്ന ആത്മാവിൻറെ മനുഷ്യരൂപമായിട്ടാണു കാണുന്നത്. ലൈറ്റ് ഓഫ് ഏഷ്യ'യുടെ കർത്താവായ എഡ്വിൻ ആർനോൾഡും ഇതേ പക്ഷക്കാരനാണ്. രാധയെയും കൃഷ്ണനെയും നായികാനായകൻമാരായി തെരഞ്ഞടുത്തുവെന്നതിൽ കവിഞ്ഞ യാതൊരാദ്ധ്യാത്മികദ്ധ്വനിയും ഈ കൃതിയിൽനിന്നു ലഭിക്കുന്നില്ല'' എന്ന അഭിപ്രായമാണ് സംസ്കൃതസാഹിത്യചരിത്രകർത്താവായ കൃഷ്ണചൈതന്യ നിസ്തർക്കം അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത്. തുടർന്ന് ആരെയും അമ്പരപ്പിക്കുന്ന മറ്റൊരു കാര്യംകൂടി തുറന്നടിക്കാൻ കൃഷ്ണചൈതന്യ മടിക്കുന്നില്ല. ജയദേവൻറെ ഗീതം സംഭോഗശൃംഗാരത്തിൽ വാത്സ്യായനൻറെ ഗദ്യം പദ്യമാക്കിയതുപോലെയാണ് അനുഭവപ്പെടുന്നത്?''* ഗീതഗോവിന്ദം ശൃംഗാരപ്രേമിയായ ഒരു രാജാവിൻറെ സരസനായ ഒരു സദസ്യൻ എഴുതിയ ഒരു സുന്ദരകവനമായിട്ടേ ഈ ലേഖകൻ (കൃഷ്ണചൈതന്യ) അംഗീകരിക്കുവാൻ തയ്യാറുള്ളൂ''. ലൗകികമായ വീക്ഷണത്തിൽ ധ്വനിയും ധ്വനിക്കുമേൽ ധ്വനിയും ഏച്ചുകെട്ടിപ്പോകാതെ കൃഷ്ണചൈതന്യയുടെ നിഗമനം അഭിഗമ്യമാകാതിരിക്കില്ല.

* പ്രഭാകരൻറെ ഗീതരാഘവം, ഭാനുദത്തൻറെ ഗീതഗൗരീപതി, വിതലേശ്വരൻറെ ശൃംഗാരരസമണ്ഡനം, രാമപാണിവാദൻറെ ഗീതരാമം, നാരായണതീർത്ഥൻറെ കൃഷ്ണലീലാതരംഗിണിതുടങ്ങിയവ ഗീതഗോവിന്ദത്തെ അനുകരിച്ചു രചിക്കപ്പെട്ട കൃതികളാണ്. * സർദാർ കെ.എം. പണിക്കരും ഈ അഭിപ്രായത്തെ പ്രകാരാന്തരേണ ശരിവയ്ക്കുന്നു:

Nor was the dominance of the Kamasutra confined to Sanskrit poetry, with the growth of the regional language by the eleventh centuary, the Kamasutra had become so standard a work, that it could be said to have shaped the early love poetry in these languages.

K.M. Panikker - 'Studies in the Indian History'

ഗീതഗോവിന്ദത്തിൻറെ കലാപരമായ മൂല്യംം അതിൻറെ ശിൽപത്തെ മാറ്റിനിർത്തി കണ്ടെത്താൻ സാധിക്കുമോ? എന്നുവച്ചാൽ രൂപത്തിനപ്പുറം ഭാവതലത്തിൽ അതു മികവുറ്റതാണോ?

ഇവിടെ കുട്ടികൃഷ്ണമാരാരുടെ അഭിപ്രായം പ്രഥമതഃ രേഖപ്പെടുത്തട്ടെ: ..... ഇവയെല്ലാം അധരപാനാദികളായ മറ്റു ചടങ്ങുകളുടെ ആവർത്തനങ്ങളോടു കലർത്തിക്കൊണ്ടുമാണ്. ഈ ഭോഗ്യവസ്തുക്കളും ഭോഗപ്രകാരങ്ങളും അനുഭവിപ്പാനെന്നപോലെ പറഞ്ഞുകേൾക്കാനും സങ്കൽപിക്കാനും രസമുള്ളവതന്നെ. വാദമില്ല. എന്നുവച്ചു ഗ്രഹണിപിടിച്ച കുട്ടി അപ്പം, പഴം, പപ്പടം എന്നിരുന്നുരുവിടും പോലെ ഇവയെ മാലകോർത്തു കെട്ടിയാൽ കലാവിദ്യയാകുമോ? അതു കേൾക്കുമ്പോൾ ആളുകൾക്കുണ്ടാവുന്ന രസം സാഹിത്യരസമാകുമോ?'' "ഇല്ലെന്നു തീർച്ച. ലോകസാധാരണമായ രീതിയിലല്ല സാഹിത്യരസത്തിൻറെ അഭിവ്യക്തി''.

ഗീതാന്തരേഷു ശ്രമവാരി ലേശൈഃ
കിഞ്ചിൽ സമുച്ഛ്വാസിതപത്രലേഖം
പുഷ്പാസവാഘൂർണ്ണിതനേത്രശോഭി
പ്രിയാമുഖം കിം പുരുഷശ്ചുചുംബ'

(കുമാരസംഭവം)

എന്ന കാളിദാസപദ്യത്തിൽ ഒരൊറ്റ ചുംബനം കൊണ്ടു രതിഭാവം വ്യഞ്ജിക്കുമ്പോൾ,

ശിഷ്യതി കാമപി ചുംബതി കാമപി
കാമപി രമയതി രാമാം
പശ്യതി സസ്മിത ചാരുതരാമപ
രാമനുഗച്ഛതി വാമാം'

(കുമാരസംഭവം)

എന്നതിലെ ആശ്ലേഷചുംബനാദിപരമ്പരകൊണ്ടുപോലും അതു വ്യഞ്ജിക്കുന്നില്ല. കാരണം, ആദ്യത്തേതിൽ ഭാവ്യവ്യക്തി വരുന്നത് മതിയായൊരു വിഭാവവിശേഷത്തോട്ഗീതശ്രമവാരിലേശാദികളാൽ സവിശേഷം ഉദ്ദീപകമായ പ്രിയാമുഖത്തോട് - ചുംബനരൂപമായ അനുഭാവവിശേഷത്തെ ഉചിതമായി സംയോജിപ്പിച്ചതു കൊണ്ടാണ്; രണ്ടാമത്തേതിൽ കവിക്ക് അങ്ങനെയൊരു നോട്ടമേ ഇല്ല. ഇതിൻവിധം വിഭാവാനുഭാവങ്ങളെ (കാര്യകാരണങ്ങളെ എന്നും പറയാം) യഥോചിതം സംയോജിപ്പിക്കാതെ കണ്ടുള്ള - കാമപ്രസ്താവങ്ങൾക്കുള്ള - പേർ മറ്റൊന്നാണ്; ശൃംഗാരാഭാസം''1

ഗീതഗോവിന്ദത്തെ ഇത്രത്തോളം ഇടിച്ചുതാഴ്ത്തിപ്പറയാമോ? പറയണോ? ഒരു പ്രൗഢകാവ്യത്തിൻറെ നിലയ്ക്കല്ലല്ലോ ഗീതഗോവിന്ദത്തെ വിലയിരുത്തേണ്ടത്, ശിവകാമയ്യാ എന്ന പ്രസിദ്ധനായ പണ്ഡിതസഹൃദയൻറെ അഭിപ്രായം അധികം സ്വാഗതാർഹമായിത്തോന്നുന്നു:

Jayadeva's "Githa Govinda" is another work of art in Sanskrit with wonderful lyricism as one of its chief attractions. But it is, strictly speaking, a lyrical drama with several lyrics embedded in it. There lyrics, moreover, are songs, or compositions set to music and not mere poems. It is a work of art which defies all classifications.''2

1. ദേവഗീതയെക്കുറിച്ചുള്ള നിരൂപണം. 121 മീനം, മംഗളോദയം മാസിക 2. Sanskrit Literature' Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting.

ഗീതഗോവിന്ദം' ഭാവഗീതങ്ങളുടെ സമാഹാരമാണ്. ഭാവഗീതങ്ങൾകൊണ്ട് ആരചിക്കപ്പെട്ടൊരു ഗാനാത്മകനാടകമാണ്. അതിനാൽ മറ്റുതരത്തിൽ, ആ ഉൽകൃഷ്ടകലാശിൽപത്തെ സമീപിക്കുക ശരിയായിരിക്കയില്ല. മാരാരുടെ വിമർശനപരമായ സമീപനത്തിൽ വന്ന പന്തികേടിൻറെ പൊരുൾ അവിടെയാണു പ്രകടമാകുന്നത്. ഭാവഗീതങ്ങളിൽ വിഭാവാനുഭാവാദികൾ കണ്ടെത്താൻ ശ്രമിക്കേണ്ടതുണ്ടോ?

ഇപ്രകാരം സർവ്വഥാ പ്രകൃഷ്ടമായ ഗീതഗോവിന്ദത്തിൻ ബംഗാളിൽ എന്നപോലെ, ഒരുവേള അതിലും കവിഞ്ഞ നിലയിൽ, കേരളത്തിൽ വമ്പിച്ച പ്രചാരമാണ് ഉണ്ടായിട്ടുള്ളത്. ആ പ്രചാരത്തിൻ അനേകം നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ പഴക്കവുമുണ്ട്. ഇതൊരത്ഭുതമാണ്. ബംഗാളിൽനിന്നു കേരളത്തിലേക്ക് എങ്ങനെ ഈ കൃതി കടന്നുവന്ന് ക്ഷേത്രസോപാനങ്ങളിലും ഭജനമണ്ഡപങ്ങളിലും, കഥകളിസംഗീതത്തിൽവരെ സ്ഥാനംനേടി? ഇതിനു വ്യക്തവും കൃത്യവുമായ ഒരുത്തരം ചരിത്രപശ്ചാത്തലത്തിലായാലും കണ്ടെത്താൻ വിഷമമുണ്ട്. വൈഷ്ണവമതത്തിനും ഭക്തിക്കും ബംഗാളിലെന്നപോലെ കേരളത്തിലും ആ ഭൂതശതകങ്ങളിൽ പ്രചാരവും സ്ഥാനവും ഉണ്ടായിരുന്നിരിക്കണമെന്ന് ഊഹിക്കാനേ തരമുള്ളൂ. കഥകളിയുടെ ആവിർഭാവത്തോടുകൂടി അതിലേക്കും ഇതിൻറെ സ്വാധീനത പ്രവേശിച്ചു. മഞ്ജുതര' എന്നു കേട്ടിട്ടില്ലാത്ത കഥകളിപ്രിയൻമാർ ഉണ്ടാവില്ലല്ലോ.

" മഞ്ജുതരകുഞ്ജതലകേളിസദനേ
ഇഹ വിലസ രതിരഭസ ഹസിതവദനേ
പ്രവിശ രാധേ മാധവസമീപം.
നവഭവദശോകദളയശയനസാരേ
ഇഹര വിലസ കുചകലശതരളഹാരേ''

എന്ന പദം ഏതൊരു കഥകളിയുടെയും മുഖമുദ്രാഗാനമാണല്ലോ. കോട്ടയം തമ്പുരാനും കൊട്ടാരക്കരത്തമ്പുരാനും കാർത്തികതിരുനാൾ മഹാരാജാവും ഒക്കെച്ചേർന്നായിരിക്കണം ഗീതഗോവിന്ദത്തിലെ ഈ പദം കഥകളിയിൽ മാറ്റമില്ലാത്തവിധത്തിൽ നിബന്ധിച്ചത്. കഥകളിയുടെ ആവിർഭാവത്തിനുമുമ്പ് കേരളത്തിൽ ഗീതഗോവിന്ദം പ്രചാരപ്പെട്ടിരുന്നുവെന്നതിൻ ഇതൊരു തെളിവാണ്. ക്ഷേത്രസോപാനങ്ങളിൽ കൊട്ടിപ്പാടുക എന്ന ചടങ്ങ് പല നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കപ്പുറംതൊട്ടേ കേരളത്തിൽ ഒരു അനുഷ്ഠാനമായി ആചരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നുവല്ലോ. ഏതായാലും കേരളവും ഗീതഗോവിന്ദവും തമ്മിൽ ബഹുശതകപുഷ്കലമായ അഭേദ്യബന്ധം ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്നതിൽ സന്ദേഹമില്ല.

ഇങ്ങനെ കേരളജീവിതത്തോടു രക്തബന്ധം പുലർത്തിപ്പോന്ന ഗീതഗോവിന്ദത്തിൻ അധികം വിവർത്തനങ്ങൾ ഉണ്ടാവാനിടയില്ല; പല സംസ്കൃതികൾക്കും യഥാകാലം വിവർത്തനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, മന്ത്രശക്തിയോ അതിനുംമേലെ വല്ല ദിവ്യസിദ്ധിയോ ഗീതഗോവിന്ദത്തിൻ ഉണ്ടെന്ന് ധരിച്ചിരുന്നതുകൊണ്ട് അതിൻറെ യഥാസ്ഥിതരൂപത്തിനു മാറ്റം വരുത്തുക പാതകമാണെന്നു വിശ്വസിച്ചിരുന്നതുകൊണ്ടാവണം വിവർത്തനകുശലൻമാരാരും ആ ഗാനാത്മകകൃതിയിലേക്കു തിരിയുകയുണ്ടായില്ല. ഈ വിശ്വാസത്തെ ഉറപ്പിച്ചുനിർത്തുന്ന മട്ടിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ദേവഗീതയുടെ അവതാരികയിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നു: "ഇടപ്പള്ളി സ്വദേശിയായ പൊന്നാടി പുഷ്പകത്തു നമ്പ്യാർ ഗീതഗോവിന്ദം മലയാളത്തിലേക്കു വിവർത്തനം ചെയ്തതുമൂലം വിഷ്ണുക്ഷേത്രത്തിൽ വച്ചു പാമ്പുകടിയേറ്റു മരിച്ചുപോയെന്ന് ഐതിഹ്യമുണ്ടത്രേ.''

വാസ്തവത്തിൽ ഗീതഗോവിന്ദം മലയാളത്തിൽ വിവർത്തനം ചെയ്യാൻ ആരും ഉദ്യമിക്കാതിരുന്നത് ആവക വിശ്വാസംകൊണ്ടൊന്നുമല്ല; മറിച്ച് അത് അറ്റകുറ്റം' കൂടാതെ വിവർത്തനം ചെയ്യുക അത്ര എളുപ്പമല്ലെന്നു കണ്ടിട്ടാണ്. എന്നിരുന്നാലും ഈ കൃതിക്കു വിവർത്തനം ഉണ്ടാകാതിരുന്നില്ല. ആദ്യത്തെ വിവർത്തനം കുചേലവൃത്തകർത്താവായ രാമപുരത്തുവാര്യരുടേതാണ്. ചങ്ങമ്പുഴ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്ന നമ്പ്യാരുടെ വിവർത്തനം ചങ്ങമ്പുഴ പോലും നേരിട്ടു കണ്ടിട്ടില്ല. കൈകൊട്ടിക്കളിപ്പാട്ടിൻറെ മട്ടിലാണത്രേ ആ വിവർത്തനം. രാമപുരത്തുവാരിയരുടെ വിവർത്തനവും ചങ്ങമ്പുഴ കണ്ടിരിക്കാൻ ഇടയില്ല. അല്ലെങ്കിൽ ദേവഗീതയുടെ അവതാരികയിൽ ഒരു സൂചനയെങ്കിലും കാണുമായിരുന്നല്ലോ) *മാർത്താണ്ഡവർമ്മ മഹാരാജാവിൻറെ നിർദ്ദേശമനുസരിച്ചാണ് രാമപുരത്തുവാരിയർ ഭാഷാഷ്ടപദി' എന്ന പേരിൽ ഗീതഗോവിന്ദം വിവർത്തനം ചെയ്തത്. വാരിയരുടെതന്നെ ഒരു സമർപ്പണശ്ലോകം ഇവിടെ ഉദ്ധരിക്കാം:

*രാമപുരത്തുവാരിയരുടെ ഭാഷാഷ്ടപദിയുടെ ഒരു സംശോധിതസംസ്കരണം കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി 1977 ൽ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തി. സംസ്കരണകർത്താവ് പ്രൊഫ. ഒ.എൻ.വി. കുറുപ്പ്, കൊ.വ. 1065മാണ്ട് മീനമാസത്തിലെ വിദ്യാവിനോദിനി മാസിക (പുസ്തകം 1, നമ്പർ 6) യിലാണു ഭാഷാഷ്ടപദി ആദ്യമായി അച്ചടിച്ച രൂപത്തിൽ വന്നത്. ഗവ. ആർട്സ് കോളേജിൽ മഹാമഹോപാദ്ധ്യായ വെങ്കിട്ടരാമശർമ്മ ഭാഷാഷ്ടപദി വ്യാഖ്യാനസഹിതം എഡിറ്റുചെയ്തു പ്രിദ്ധപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടത്രേ.

ശ്രീ മാർത്താണ്ഡമഹീമഹേന്ദ്രനരുളി
ചെയ്തിട്ടു മന്ദോപി ഞാ
നാമൃഷ്ടാഷ്ടപദീഗതം പദകദം
ബം ഭാഷയാക്കീടുവാൻ.
സാമോദം തുനിയുന്നു തുഷ്യതു ഭൃശം
ശ്രീ പത്മനാഭോ മമ
സ്വാമീ രാമപുരേശ്വരശ്ച ഭഗവാൻ
കൃഷ്ണൻ പ്രസാദിക്കണേ''.

തൻറെ പുരസ്കർത്താവായ രാജാവിൻറെ ആജ്ഞ നിർവ്വഹിക്കാതിരിക്കാൻ പറ്റുമോ? (ചെറുശ്ശേരി കൃഷ്ണപ്പാട്ട് എഴുതിയതും രാജാജ്ഞയാലാണെന്ന വസ്തുത ഇവിടെ സ്മരിക്കാം) ഏതുനിലയ്ക്കും ഗീതഗോവിന്ദം മലയാളത്തിൽ വിവർത്തനം ചെയ്തുകിട്ടിയതു മലയാളഭാഷയുടെ ഭാഗ്യമാണെന്നു സമ്മതിക്കാതെ വയ്യാ. എന്നാൽ, പല മൂലശ്ലോകങ്ങളും വാരിയർ വിവർത്തനം ചെയ്തിട്ടില്ല. (ലബ്ധപാഠത്തിൽ എങ്ങനെയോ നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയതായിരിക്കാം) പദങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഈ ദുർഗ്ഗതി ബാധിക്കയുണ്ടായില്ല. പ്രഥമവിവർത്തനം എന്ന പദത്തെ മാറ്റിനിർത്തി നോക്കിയാൽ വാരികയുടെ മലയാളീകരണം സർവ്വഥാ നിർദ്ദിഷ്ടമെന്നോ തികച്ചും മൂലാനുസാരിയെന്നോ പറഞ്ഞുകൂടാ. സ്വതന്ത്രവിവർത്തനം അഥവാ ആശയാനുവാദം എന്നൊക്കെ പറയാമെന്നേയുള്ളൂ. എങ്കിലും ജയദേവൻറെ സരസ്വതിയെ വിരൂപിണിയാക്കാതെ സുരൂപിണിയാക്കി അവതരിപ്പിക്കാൻ വാരിയർക്കു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. ഉള്ളൂർ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു: കവിതയ്ക്കു കുചേലവൃത്തത്തോളം തന്നെ മാധുര്യമില്ലെങ്കിലും അതിൽ മനോഹരങ്ങളായ ഭാഗങ്ങൾ അവിടവിടെ ഉണ്ട്. വാരിയർ തൻറെ അഭിമതംപോലെയുള്ള രാഗത്തിലും താളത്തിലുമാണ് ഓരോ അഷ്ടപദിയും നിബന്ധിച്ചിരിക്കുന്നത്''* (കേരളസാഹിത്യചരിത്രം, വാല്യംം 3) ഈ പ്രസ്താവം സത്യസ്പർശിയല്ലെന്നു പറയാൻ തരമില്ല. ഒന്നുരണ്ടു മാതൃകകൾ മൂലത്തോടൊപ്പം ഉദ്ധരിക്കട്ടെ: സുപ്രസിദ്ധമായ മഞ്ജുതര' കാണുക:

അഷ്ടപദികളുടെ ജയദേവകൽപിതങ്ങളായ രാഗങ്ങളുടേയും താളങ്ങളുടെയും പട്ടിക: മാളവരാഗം, രൂപകതാളം; ഗുർജരീരാഗം, പ്രതിമണ്ഠതാളം; വസന്തരാഗം, രാമകരീരാഗം, ഏകദാളം; കർണ്ണാടരാഗം, ദേശാഖ്യരാഗം, വരാടീരാഗം, കേദാരരാഗം, ഗുണകരീരാഗം, യതിതാളം; ഭൈരവീരാഗം, ദേശവരാഡീരാഗം, ആഡവതാളം; വിഭാസരാഗം ഇങ്ങനെ പന്ത്രണ്ടു രാഗങ്ങളും അഞ്ചു താളങ്ങളുമാണ് അഷ്ടപദികൾക്കു വിധിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഈ രാഗങ്ങളിൽനിന്നും താളങ്ങളിൽനിന്നും ചില അഷ്ടപദികളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം വിവർത്തനത്തിൽ വാരിയർ മാറ്റംവരുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നാണ് ഉള്ളൂർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത്.

മഞ്ജുതരകുഞ്ജതലകേളിസദനേ
ഇഹ വിലസ രതിരഭസ ഹസിതവദനേ
പ്രവിശ രാധേ മാധവസമീപം.
നവഭവദശോകദളശയനസാരേ
ഇഹ വിലസ കുചകലശതരളഹാരേ.''

വടിവൊടു നീ വരവല്ലീഭവനേ
കുടിപൂകുക കൃഷ്ണനോടുകൂടി വിഹരിപ്പാൻ
നിരപരാധേ! നീതിമതി രാധേ
തെളിവേറുമശകിൻറെ തളിരുകളെക്കൊണ്ടുള്ള
തളിമമലങ്കരിക്ക നീ തരുണേന സാകം.''

രതിരഭസഹിതവദനേ', കുചകലശതരളഹാരേ' എന്നീ രണ്ടു സംബോധനകൾ വിവർത്തനത്തിൽ നഷ്ടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഈ സംബോധനകൾക്കുള്ള ഭാവദ്യോതകത്വം കണക്കാക്കുമ്പോൾ ആ നഷ്ടം' ദയനീയവും ഖേദകരവമാണ്. എന്നിരുന്നാലും വിവർത്തനം ചെയ്തിടത്തോളം ഉള്ളൂർ പറഞ്ഞമാതിരി മനോഹരമാകുന്നു.

വേദാനുദ്ധരതേ ജഗന്നിവഹതേ

ഭൂഗോളമുദ്വിഭൂതേ

ദൈത്യം ദാരയതേ ബലിം ഛലയതേ

ക്ഷത്രക്ഷയം കുർവതേ

പൗലസ്ത്യം ജയതേ ഹലം കലയതേ

കാരുണ്യമാതൻവതേ

മ്ലേച്ഛാൻ മൂർച്ഛയതേ ദശാകൃതികുതേ

കൃഷ്ണായ തുഭ്യം നമഃ''.

വേദം വീണ്ടൂ, ധരിച്ചൂ ഭൂവനമഥഭൂവം

നീരിൽനിന്നുദ്ധരിച്ചൂ

ഭേദിച്ചൂ ദൈത്യരാജം ബലിമരുണദഹോ!

ബാഹുജാൻ കൊന്നൊടുക്കി

രക്ഷോ രാജം വധിച്ചൂ, വരമുസലമെടുത്തൂ

ഭവാൻ ബുദ്ധനായീ

രക്ഷാർത്ഥം കൽക്കിയാംപോലിനി ദശവപുഷ്പം

കൃഷ്ണ വന്ദേ ഭവന്തം''.

'കാരുണ്യമാതൻവതേ' എന്നത് 'ഭവാൻ ബുദ്ധനായി' എന്നും 'മ്ലേച്ഛാൻ മൂർച്ഛയതേ' എന്നത് 'രക്ഷാർത്ഥം കൽക്കിയാം പോൽ' എന്നും വിവർത്തനം ചെയ്തതിൽ പന്തികേടില്ലെങ്കിലും സ്വാരസ്യലോപം സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. വാരിയരുടെ വിവർത്തനത്തിൽ സംസ്കൃതവിഭക്ത്യന്തപദങ്ങൾ പ്രയോഗിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതൊരു പ്രത്യേകതയാണ്. ആ കാലഘട്ടത്തിലെ ഭാഷാപ്രയോഗരീതിയാണ് അതെന്നു വിചാരിക്കാം. മണിപ്രവാളത്തിൻറെ സ്വാധീനത അന്നു നിലനിന്നിരുന്നല്ലോ. പൊതുവേ പറഞ്ഞാൽ വാരിയരുടെ ഭാഷാഷ്ടപദി ആദ്യത്തെ ഗീതഗോവിന്ദവിവർത്തനമെന്ന നിലയ്ക്കു സമ്മാന്യമായ സ്ഥാനം ഭാഷാഷ്ടപദിക്കുണ്ടുതാനും.

ഇതുവരെ പറഞ്ഞുവന്ന പശ്ചാത്തലത്തിൽവേണം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ദേവഗീതയെ സമീപിക്കാൻ. മലയാളഭാഷയുടെ ആകൃതിയിലും പ്രകൃതിയിലും വമ്പിച്ച മാറ്റം വന്നുകൊണ്ടിരുന്ന കാലഘട്ടത്തിലാണല്ലോ ചങ്ങമ്പുഴ സാഹിത്യവ്യാപാരത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടത്. ഗദ്യത്തിലും പദ്യത്തിലും സ്വരൂപപരമായും പ്രയോഗപരമായും അനുക്രമികമായ മാറ്റം ഈ കാലത്തു രൂപപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞിരുന്നു. കവിത്രയവും ഒപ്പം സാഹിത്യപഞ്ചാനൻ, കണ്ണൻ ജനാർദ്ദനൻ, മൂർക്കോത്തു കുമാരൻ തുടങ്ങിയ ഉപന്യാസകാരൻമാരും ഈ മാറ്റത്തിൻറെ ശിൽപികളാണ്. തുടർന്നു നവോത്ഥാനകാലത്തിൻറെ വക്താക്കളായ ചെറുകഥാകൃത്തുക്കളും നോവലിസ്റ്റുകളും കവികളും (തകഴി, കേശവദേവ്, ബഷീർ, പൊറ്റെക്കാട്ട്, ജി. വൈലോപ്പിള്ളി, പി. കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ മുതലായവർ) ഈ മാറ്റത്തെ കുറേക്കൂടി മുന്നോക്കം നയിക്കുകയുണ്ടായി. ചങ്ങമ്പുഴ ഇവരിൽവച്ച് അഗ്രാസനാധിപത്യമാണു വഹിച്ചത്. ചങ്ങമ്പുഴ ഗദ്യത്തിലും പദ്യത്തിലും തികച്ചും നൂതനവും അനന്യചുംബിതവുമായ രചനാരീതിയുടെയും ശൈലിയുടെയും പ്രഥമാവിഷ്കർത്താവാണ്. പദങ്ങൾ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിലും അവയെ സങ്കലനം ചെയ്യുന്നതിലും ചങ്ങമ്പുഴ പ്രദർശിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള ജൻമസിദ്ധമായ സവിശേഷരാമണീയകം അത്ഭുതാവഹമത്രേ.

മധുരകോമളകാന്തപദാവലിയാണു തൻറെ സരസ്വതിയെന്നും, വാക്കുകളുടെ സന്ദർഭശുദ്ധി ശരിക്ക് അറിയുന്നതു താൻ മാത്രമാണെന്നും, മുഖതഃ സ്വയം പ്രസ്താവിക്കുന്ന ജയദേവൻറെ ഗീതഗോവിന്ദം വിവർത്തനം ചെയ്യാൻ ഒരു കവിയുണ്ടെങ്കിൽ അതു ചങ്ങമ്പുഴ മാത്രമാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സരസ്വതിയും മധുരകോമളകാന്തപദാവലിയുമാണ്*. വാക്കുകളുടെ സന്ദർഭശുദ്ധി ജയദേവനെപ്പോലെ ചങ്ങമ്പുഴ അറിഞ്ഞിരുന്നോ എന്ന സംശയമേയുള്ളൂ. സംശയം വേണ്ടാ, അറിഞ്ഞിരുന്നില്ല എന്ന് ഉറപ്പിച്ചുതന്നെ പറയാം. (പല സ്വതന്ത്രകവിതകളിലും, ദേവഗീതയിലെ ചില ഭാഗങ്ങളിലും ദൃഷ്ടാന്തങ്ങൾ ഉണ്ട്)

സംസ്കൃതം തൊട്ടുതേച്ചിട്ടില്ലാത്ത മനുഷ്യനാണു താനെന്നു ചങ്ങമ്പുഴ ദേവഗീതയുടെ മുഖവുരയിൽ സാഭിമാനം പ്രസ്താവിക്കുന്നുണ്ട്. ( ഈ പ്രസ്താവത്തെ കുട്ടികൃഷ്ണമാരാർ ആഴത്തിൽ പതിയുമാറ് ആവോളം ഭർത്സിച്ചിരിക്കുന്നു.) സംസ്കൃതഭാഷയിൽ രചിക്കപ്പെട്ടൊരു കൃതി ആ ഭാഷയിൽ തികച്ചും അജ്ഞനായ ഒരാൾ ഏതു ഭാഷയിലേക്കായാലും വിവർത്തനം ചെയ്യുമ്പോൾ ഗീരുക്കളുടെ സന്ദർഭശുദ്ധി കൈമോശപ്പെടാമല്ലോ, എന്നാലും ഗീതഗോവിന്ദം വിവർത്തനം ചെയ്യാൻ താൻ എങ്ങനെ ധൈര്യപ്പെട്ടു എന്നതിൻ ചങ്ങമ്പുഴ ചില വിശദീകരണങ്ങൾ നൽകാതിരിക്കുന്നില്ല. ആ വിശദീകരണത്തിൻറെ ചില ഭാഗങ്ങൾ ഇവിടെ ഉദ്ധരിക്കാവുന്നതാണ്:

"ആദാം ക്ലാർക്കിൻറേയും എഡ്വിൻ ആർനോൾഡിൻറേയും ഗീതഗോവിന്ദപരിഭാഷകൾ നാലഞ്ചുകൊല്ലങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ഞാൻ ഇംഗ്ലീഷിൽ വായിക്കുകയുണ്ടായി.''

പണ്ഡിതാഗ്രസേരനായ കെവിഎം ഗീതഗോവിന്ദത്തിൻ ഒരു വ്യാഖ്യാനം എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തോട് നേരിട്ട് ചോദിച്ചിട്ടും എനിക്കതിൻറെ ഒരു പ്രതി ലഭിക്കാൻ സാധിച്ചില്ല. കിട്ടിയിരുന്നുവെങ്കിൽ ഈ പരിഭാഷ ഒന്നുകൂടി നിറംപിടിപ്പിക്കുവാൻ എനിക്കു സാധിക്കുമായിരുന്നു. ഞാൻ വിവർത്തനത്തിനായി അവലംബിച്ചിട്ടുള്ള ഏകഗ്രന്ഥം, ശൂലപാണിപാരശവതനൂജൻമാവായ രാജശ്രീ കെ.കെ. ഗോവിന്ദന്നായർ തർജ്ജമചെയ്തിട്ടുള്ള ലക്ഷ്മീധരവ്യാഖ്യാനമാണ്. സാരജ്ഞനായ ആ മഹാൻ ആരെന്നോ ഇപ്പോൾ ജീവിച്ചിരിപ്പുണ്ടോ എന്നോ എനിക്കറിഞ്ഞികൂടാ. ഏതായാലും ഈ വിവർത്തനസംരംഭത്തിൽ എനിക്ക് ഏകാവലംബമായി വർത്തിച്ച പ്രസ്തുത വ്യാഖ്യാനത്തിൻറെ പ്രണേതാവിനോട് എനിക്കുള്ള കൃതജ്ഞതയെ ഭക്തിപൂർവ്വം ഞാൻ ഇവിടെ രേഖപ്പെടുത്തിക്കൊള്ളുന്നു.'' (ദേവഗീതയുടെ മുഖവുര)

* ഇത്തരം ഒരു കൃതിക്കു മലയാളത്തിൽ വിവർത്തനം വേണമെങ്കിൽ അതു ശ്രീ ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ തൂലികകൊണ്ടുതന്നെയാണു വേണ്ടതും. നമ്മുടെ മധുരകോമളകാന്തപദാവലീവിരുതു കൂടിയ കവികളിൽ പ്രഥമഗണനീയൻ തന്നെയാണല്ലോ അദ്ദേഹം''. (കുട്ടികൃഷ്ണമാരാർ)

ഒരു കണക്കിൽ ഇത്രയൊക്കെ പരിചയം മതി വാസനാസമ്പന്നനായ ഒരു കവിക്ക് ഗീതഗോവിന്ദം പോലൊരു കാവ്യം വിവർത്തനം ചെയ്യാൻ. ഇംഗ്ലീഷ് അറിയാത്ത കുഞ്ഞിക്കുട്ടന്തമ്പുരാൻ, പറഞ്ഞുകേട്ടുണ്ടായ അർത്ഥബോധം വെച്ച് ഒഥല്ലോനാടകം വിവർത്തനം ചെയ്യുകയുണ്ടായല്ലോ. എം. ആർ. നായർ ആ വിവർത്തനത്തെ ആവോളം പുകഴ്ത്തുകയുമുണ്ടായല്ലോ.

പക്ഷേ ശരിയായ വിവർത്തനത്തിൻ ഉഭയഭാഷാവബോധം സമതുലിതമായ നിലയിൽ ഉണ്ടായിരിക്കണം. എന്നാലേ വിവർത്തനം കുറ്റമറ്റതാവുകയുള്ളൂ എന്നൊക്കെയാണ് വിവർത്തനവിദ്യാവിദഗ്ദ്ധൻമാർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത്. ശരിയായിരിക്കാം. എന്നാൽ, തികഞ്ഞ സഹൃദയത്വം തെളിഞ്ഞ ഉൾക്കാഴ്ചയുമുണ്ടെങ്കിൽ നല്ല വിവർത്തനം നിർവ്വഹിക്കാൻ സാധിക്കും. ചങ്ങമ്പുഴ ഈ വിഷയത്തിൽ ഒരിക്കലും പിന്നിലയിലായിരുന്നില്ലല്ലോ.

വിവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹം അന്യത്ര രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നതു കാണുക:

"പാശ്ചാത്യസാഹിത്യങ്ങളിൽനിന്നു കവിതകൾ, അതേപടി വിവർത്തനം ചെയ്താൽ അവയുടെ നിസ്സർഗ്ഗ സുഷമ നിശ്ശേഷം മങ്ങിപ്പോകുന്നതു കാണാം. അതിനാൽ അൽപം ചില സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ പരിഭാഷകനായ കവിക്ക് അനുവദിച്ചുകൊടുത്തേ മതിയാകൂ. ഇംഗ്ലീഷിൽ ഒരൊറ്റ വരിയിൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരാശയത്തെ അതിൻറെ ഗഹനതയ്ക്കും പ്രഭാദീപ്തിക്കും പറയത്തക്ക ഉടവൊന്നും തട്ടാതെ മലയാളത്തിലേക്കു സംക്രമിപ്പിക്കണമെങ്കിൽ നാലോ ആറോ വരികൾ വേണ്ടിവന്നേക്കും''. (സുധാംഗദയുടെ മുഖവുര)

"കവിതകൾ തർജ്ജുമചെയ്യുമ്പോൾ അതിലും കവിഞ്ഞ സ്വാതന്ത്ര്യം ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഞാൻ കാണിച്ചേക്കും. എന്നാൽ അതൊരിക്കലും അതിരുകവിഞ്ഞുപോകുവാൻ ഞാൻ എന്നെ അനുവദിക്കാറില്ല. ഇംഗ്ലീഷിലെ ഒരു വരിക്കു പത്തു വരികൾ ഉപയോഗിച്ചേക്കാമെങ്കിലുംഅവയിൽ എൻറെ സ്വന്തമായ ചില പൊടിക്കൈകളും ചായംപിടിപ്പിക്കലും കണ്ടേക്കാമെങ്കിലുംആ പതിരുകളൊക്കെ പാറ്റിക്കളഞ്ഞാൽ മൂലഗ്രന്ഥകാരൻറെ ധാന്യം അത്ര വലിയ തേയ്മാനമൊന്നും സംഭവിക്കാതെതന്നെ അവിടെ കിടക്കുന്നുണ്ടാകും''. (സുധാംഗദമുഖവുര)

ഈ പ്രസ്താവങ്ങളിൽനിന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിവർത്തനരീതി എന്താണെന്നും എങ്ങനെയാണെന്നും സ്പഷ്ടമാകുന്നുണ്ടല്ലോ. ഈ പ്രകരണത്തിൽ ഇംഗ്ലീഷിൻറെ സ്ഥാനത്തു സംസ്കൃതം എന്നു തിരുത്തിക്കുറിക്കുകയേ വേണ്ടൂ. ഒരു വരിയുടെ സ്ഥാനത്ത് അഞ്ചും ആറും വരികൾ വീതം ഗീതഗോവിന്ദവിവർത്തനത്തിലും സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടല്ലോ. എന്നിരുന്നാലും മൂലകവിയുടെ ആശയത്തിനു വലിയ ലോപമോ ച്യുതിയോ സംഭവിക്കാതിരിക്കാൻ ആവുന്നത്ര അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഏറിയപങ്കും മലയാളത്തിനു സുപരിചിതങ്ങളായ പദങ്ങളാകയാൽ ഗീതഗോവിന്ദവിവർത്തനത്തിൻ, ഇംഗ്ലീഷിൽനിന്നുള്ള വിവർത്തനത്തിനെന്നപോലെ പദവിഷയകമായ വൈഷമ്യം സംഭവിക്കാനില്ല. എന്നാൽ, ഗുരുതരമായ മറ്റൊരു ദുർഘടതയുണ്ട്. സന്ധിയും സമാസവും കലർന്ന സംസ്കൃതഭാഷാപ്രയോഗശൈലി അഴിച്ചെടുത്തു മലയാളത്തിലാക്കുക എളുപ്പമല്ല. ശൃംഖലിതമായ സമാസംകൊണ്ടു മാസ്മരമായ രചനാവൈശിഷ്യംശിൽപസൗന്ദര്യംമുറ്റിനിൽക്കുന്നൊരു കൃതിയാകുമ്പോൾ ആ ദുർഘടത ഇരട്ടിക്കാനേ തരമുള്ളൂ. ഇങ്ങനെ വരുന്നേടത്താണ് ഒരു വരിക്ക് അഞ്ചും ആറും വരികൾ ആവശ്യമാകുന്നതും ഗീരുക്കളുടെ സന്ദർഭശുദ്ധി നഷ്ടമാകുന്നതും. ഇത് ഒരുവിധത്തിലും ഒഴിവാക്കാനാവാത്ത ഒരു പാരതന്ത്ര്യമത്രേ. കുട്ടികൃഷ്ണമാരാർ, പ്രകൃത്യാ നേർത്തുകിടക്കുന്ന ജയദേവകാവ്യത്തെ ഇദ്ദേഹം കുറെക്കൂടി നേർപ്പിച്ചുവച്ചിട്ടുണ്ട്'' എന്നു പരാതിപ്പെട്ടതിൻറെ രഹസ്യം ഇതാണ്. പ്രത്യുത, വിവർത്തകനു സംസ്കൃതഭാഷയിൽ ദൃഢമായ വ്യുൽപത്തിയുണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിൽ, ഈ പരാതിപ്പെടൽ ഇത്രയ്ക്കു പ്രസക്തമാകുമായിരുന്നില്ല. ഏതാനും മാതൃകകൾ എടുത്തുകാണിക്കട്ടെ:

മേഘൈർമേദുരമംബരം വനഭുവഃ
ശ്യാമാസ്തമാലദ്രുമൈർ
ന്നക്തം ഭീരുരയം ത്വമേവ തദിമം
രാധേ ഗൃഹം പ്രാപയ.
ഇത്ഥം നന്ദനിദേശതശ്ചലിതയോഃ
പ്രത്യദ്ധ്വകഞ്ജദ്രുമം
രാധാമാധവയോർജയന്തി യമുനാ
കൂലേ രഹഃ കേളയഃ''
വിവർത്തനം:
കോടക്കാറിടതൂർന്നതാണു ഗഗനം
രാധേ!~തമാലാപ്തമി
ക്കാടൊട്ടുക്കിരുളാർന്നതാണു, നിശയാ
യോർത്താലിവൻ ഭീരുവും
വീടെത്തിച്ചിടുകാകയാലിവനെ നീ
താനെന്നേ നന്ദോക്തിയാൽ
കൂടിച്ചേർന്നു ഗമിച്ചു മാധവനുമ
ന്നുൾപ്രീതരായ് രാധയും.
യമുനയുടെ തടത്തിൽ മാർഗ്ഗമധ്യേ
സമുതിസുരമ്യനികുഞ്ജകങ്ങൾതോറും
അമലരവർ യഥേച്ഛമാസ്വദിച്ചോ
രലർശരകേളികളൻവഹം ജയിപ്പൂ.

ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതവൃത്തബദ്ധമായ ഒരു മൂലശ്ലോകത്തെ ഒരു ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം പോരാഞ്ഞ് ഒരു പുഷ്പിതാഗ്രകൂടി എടുത്താണു വിവർത്തനം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. വിവർത്തനത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഇതു ദയനീയമായ ഒരു പരാജയമാണെന്നതിൽ സംശയമില്ല. ഒരു പദ്യത്തിൻ ഒരു പദ്യമെന്ന നിലയ്ക്കായാലേ വിവർത്തനം ശിൽപഭദ്രമാകുകയുള്ളൂ. പദങ്ങളുടെ വിവർത്തനത്തിൽ ഒരു വരിക്ക് അഞ്ചോ ആറോ വരികൾ ആയാലും ക്ഷന്തവ്യമാണ്. പദ്യാനുപദ്യവിവർത്തനം കണ്ടിട്ടുള്ളവർക്ക് ഇത് അസഹ്യപീഡമാവാനാണിട. മാരാർ നേർപ്പിച്ചു' എന്നു പരാതിപ്പെട്ടതിൻറെ ഒരുദാഹരണമാണിത്. ഇങ്ങനെ നേർപ്പിക്കുകയാൽ അധികപദമെന്ന ദോഷം സംഭവിക്കുക സ്വാഭാവികമാണല്ലോ. ജയദേവൻ അടക്കിയൊതുക്കിവച്ച ഉള്ളടക്കത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ വലിച്ചഴിച്ചു ചിതറിയിട്ടിരിക്കുന്നു. സന്ദർഭശുദ്ധിം ഗിരാം ജാനീതേ ജയദേവ ഏവ'' എന്ന ജയദേവപ്രതിജ്ഞ ഇതിലധികം ശിഥിലമാകാനില്ല.

വാഗ്ദേവതാചരിതചിത്രിതചിത്തസത്മാ
പത്മാവതീചരണചാരണചക്രവർത്തീ
ശ്രീവാസുദേവരതികേളികഥാസമേത
മേതം കരോതി ജയദേവകവിഃ പ്രബന്ധം.

വാണിപാദപവിത്രചിത്രവിലസൽ
ച്ചേതോനികേതൻ നിജ
പ്രാണാധീശ്വരി പത്മതൻ നിരഘമാം
നൃത്തത്തിനുത്തേജകൻ
വേണുംപോൽ ജയദേവനാംകവിയിതാ
വർണ്ണിപ്പിതാത്താദരം
ചേണഞ്ചും വസുദേവനന്ദനരതി
ക്രീഡാവിലാസോത്സവം.''

മൂലം വസന്തതിലകവൃത്തത്തിലാണെങ്കിൽ വിവർത്തനം ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതത്തിലാണ്. ഈ വൃത്തഭേദം നിമിത്തം അർത്ഥപുഷ്ടിക്കു പതർച്ചയും, അധികപദത്തിൻ ഉയർച്ചയും സംഭവിച്ചിരിക്കുന്നു.

എന്നാൽ, എല്ലാ പദ്യവിവർത്തനങ്ങളും ഈ വിധത്തിലാണെന്നു പറഞ്ഞുകൂടാ. വൃത്താനുവൃത്തങ്ങളല്ലെങ്കിലും ഭദ്രരൂപങ്ങളായ പല വിവർത്തനപദ്യങ്ങളും ഇല്ലാതില്ല.

അതിക്രമ്യാപാംഗം ശ്രവണപഥപര്യന്തഗമന
പ്രയാസേനൈവാക്ഷണോസ്തരളതരഭാവം ഗമിതയോഃ
തദാനീം രാധായാഃ പ്രിയതമസമാലോകസമയേ
പപാത സ്വേദാംഭഃപ്രസര ഇവ ഹർഷാശ്രുനികരഃ''.

കാതോളം ഗമനം നടത്തിയതിനാൽ
ത്താന്താങ്ങളായ്ത്തീർന്നപോൽ
കാതര്യം കലരുന്നൊരക്കമനിതൻ
കാന്താർദ്രനേത്രങ്ങളിൽ
ജാതാനന്ദമയാശ്രുബിന്ദുനിവഹം
പ്രാണേശനെക്കാണ്കവേ
വീതാലസ്യമുദിക്കുമശ്രമജലം
പോലുൽപ്പതിച്ചൂ തദാ''.

ഭജന്ത്യാസ്തൽപാന്തം കൃതകപടകണ്ഡൂതിപിഹിത
സ്മിതം യാതേ ഗേഹാൽ ബഹിരവഹിതാളീ പരിജനേ
പ്രിയാസ്യം പശ്യന്താഃ സ്മരസമരസാകൂതസുഭഗം
സലജ്ജാ ലജ്ജാപി വ്യഗമദതിദൂരം മൃഗദൃശഃ''.

അൽപം പുഞ്ചിരി ചുണ്ടിൽ വന്നതു മറ
ച്ചീടാൻ നയത്തിൽ തിരി
ഞ്ഞപ്പോൾത്തന്നെ മുഖം ചൊറിഞ്ഞു വെളിയിൽ

പോയീടിനാരാളിമാർ
തൽപാന്തത്തിലണഞ്ഞനംഗരതി സാ
കൂതപ്രിയാസ്യേന്ദു ക
ണ്ടപ്പോളുൾത്രപയും ത്രപാഭരിതപോൽ
കൈവിട്ടിതേണാക്ഷിയെ''.

മൂലാനുസാരിയായ ചമൽക്കാരവിശേഷം, ഈ വിവർത്തനത്തിൽ വിലാസലാസ്യം നടത്തുകയാണ്; അൽപം ചില ന്യൂനതകൾ എടുത്തുകാട്ടാമെങ്കിലും.

ചുരുക്കിപ്പറഞ്ഞാൽ, ഗീതഗോവിന്ദത്തിലെ പദ്യങ്ങളുടെ വിവർത്തനത്തെക്കാൾ മനോഹാരിത പദങ്ങളുടെ വിവർത്തനത്തിലാണു ദൃശ്യമാനമാകുന്നത്. സർവ്വഥാ നിരാക്ഷേപമല്ലെങ്കിലും പദവിവർത്തനം ശയ്യാസുഭഗവും ആസ്വാദനക്ഷമവുമാകുന്നു എന്നല്ല, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ നിസർഗ്ഗജമായ കവിതപ്രതിഭ പദങ്ങളുടെ വിവർത്തനത്തിൽ സർവ്വോൽക്കർഷേണ വർത്തിക്കുന്നു. ഏതാനും മാതൃകകൾ ഉദ്ധരിക്കട്ടെ:

പ്രളയപയോധിജലേ ധൃതവാനസി വേദം
വിഹിതവഹിത്രചരിത്രമഖേദം
കേശവ, ധൃതമീനശരീര
ജയ ജഗദീശ ഹരേ!''

ജ്ഞാനമാർഗ്ഗമായ് മുക്തിയിങ്കലേ
ക്കാനയിക്കുമോ വേദങ്ങൾ
ഉൽക്കടപ്രളയാബ്ധിയിങ്കൽനി
ന്നുദ്ധരിച്ചുവഹിപ്പു നീ!
ജയ, ധൃതമകരശരീര, ഹരേ
ജയ കേശവ ജഗദീശ ഹരേ!''

ക്ഷിതിരതിവിപുലതരേ
തവ തിഷ്ഠതി പൃഷ്ഠേ
ധരണിധരണകിണചക്രഗരിഷ്ഠേ
കേശവ ധൃതകച്ഛപരൂപ
ജയ ജഗദീശ ഹരേ!''

നിത്യഭൂധരണത്തിനാൽത്തഴ
മ്പൊത്തു ചുറ്റും ഗരിഷ്ഠമായ്
വിസ്തൃതമാം നിൻ പൃഷ്ഠവേദിയിൽ
വർത്തിപ്പൂ വിശ്വമണ്ഡലം
ജയ ധൃതകമഠകരൂപ ഹരേ
ജയ കേശവ ജഗദീശ ഹരേ!''

അത്യധികം പ്രസിദ്ധമായ ആ മഞ്ജുതര' ഉണ്ടല്ലോ; ആ പദത്തിൻറെ വിവർത്തനം ഒന്നു കാണുക:

മഞ്ജുതരകുഞ്ജതലകേളിസദനേ
പ്രവിശ രാധേ മാധവ സമീപമിഹ
വിലസ രതിരഭസഹസിതവദനേ

നവഭവദശോകദളയശയനസാരേ
പ്രവിശ രാധേ മാധവസമീപമിഹ
വിലസ കുചകലശതരളഹാരേ''.

രതിരസരഭസജഹസിതേ രാധേ
രമിക്കുക നീ ചെന്നു നീ ഹരിസവിധേ
മലർവല്ലിക്കുടിലിൽ നീ കടന്നുചെല്ലൂ
മദനോത്സവങ്ങളിൽ പങ്കുകൊള്ളൂ!
കുചഹേമമയകുംഭതരളഹാരേ
കുളിർനവാശോകദളശയനസാരേ
രമിക്കുവാൻ രഹസ്യമായ് ഹരിസവിധേ
രതിരസഭരിതേ നീ ചെല്ലൂ രാധേ!''

മഞ്ജുതരകുഞ്ജതലകേളിസദനേ' എന്ന മൂലത്തിൻ മലർവല്ലിക്കുടിലിൽ' എന്ന വിവർത്തനം സുന്ദരമായിട്ടില്ലെങ്കിലും ആകെക്കൂടി ഈ പദങ്ങളുടെ വിവർത്തനസൗഭാഗ്യം സമീചീനമാകുന്നു. അതുപോലെ ധരണിധരണ കിണചക്രഗരിഷ്ഠേ' എന്നത് നിത്യഭൂധരണത്തിനാൽ തഴമ്പൊത്തു ചുറ്റും ഗരിഷ്ഠമായ്' എന്ന വിവർത്തനവും അക്ലിഷ്ടമനോഹരമാണ്.

കുറേ പദങ്ങൾ കൂടി:

രതിസുഖസാരേ ഗതമഭിസാരേ
മദനമനോഹരവേഷം
ന കുരു നിതംബിനി ഗമനവിളംബന
മനുസര തം ഹൃദയേശം
ധീരസമീരേ യമുനാതീരേ
വസതി വനേ വനമാലീ.

ഗോപീപീനപയോധരമർദ്ദന
ചഞ്ചലകരയുഗശാലീ
നാമസമേതം കൃതസങ്കേതം
വാദയതേ മൃദുവേണും
ബഹുമനുതേ തനു തേ തനു
സംഗതപവലചലിതമപി രേണും.
പതതി പതത്രേ വിചലതി പത്രേ
ശങ്കിതഭവദുപയാനം
രചയതി ശയനം സചകിതനയനം
ശ്യതി തവ പന്ഥാനം. (സ.5, പദം 11)

ഗോപികമാരുടെ തടമുലതഴുകും
പാണിതലോല്ലസിതൻ
ഗോപാലൻ വനമാലാകലിത
നുദാരനതിപ്രിയദൻ
മദനകുതൂഹലമരുളും സുലളിത
യമുനാതീരത്തിൽ
മദഭരിതാംഗികളഭിസരണത്തി
ന്നണയും രംഗത്തിൽ
മലയാനിലനലയിളകിയൊലിക്കും
ഹരതാവനാന്തത്തിൽ
മലരുകൾ ചിതറിപ്പരിമളമിളകും
വിജനനികുഞ്ജത്തിൽ

മദനമനോഹരവിഗ്രഹനായി
സ്മരവിവശൻ കണ്ണൻ
മരുവീടുന്നൂ തവ ഹൃദയേശൻ
മരതകമണിവർണ്ണൻ
ഗതിജിതമദഗജമത്തമരാള
വിലാസനിതംബിനി നീ.

ഗമനവിളംബനമരുതിനി
മമ സഖി പോവുക പോവുക നീ
നാമസമേതം പൂരിതമോദം
സൂചിതസങ്കേതം.
നാളീകാക്ഷൻ പൊഴിവൂ മുരളിയിൽ
നിരുപമസംഗീതം.

തവ തനുലതയെത്തഴുകും തെന്നലി
ലഴകിലുലാവീടും
തരളിതമലയജരേണവുമയി, നിജ
ബഹുമതി നേടീടും.

.........................

പറവകളിളകിപ്പരിചിനൊടുതിരും
ചിറകടി കേൾക്കുമ്പോൾ
പരിസരപരിധൃതവനമേഖലയിൽ
പച്ചിലയിളകുമ്പോൾ
നവസുമതൽപം നീ വരവായെ
ന്നോർത്തു വിരിച്ചീടും''.

അതിവാചാലമായെങ്കിലും ഈ വിവർത്തനം മധുരകോമളകാന്തപദാവലീ' കലിതമാകയാൽ ശ്രോത്രസന്തർപ്പകമായിരിക്കുന്നു. ന കുരു നിതംബിനി ഗമനവിളംബനം' എന്ന ഭാഗം ഗതിജിതമദഗജമത്തമരാളവിലാസനിതംബിനി' എന്നായപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴ പുനസ്സൃഷ്ടി നിർവ്വഹിക്കുകയാണു ചെയ്തത്. മൂലാതിശായിയായ പുനസ്സൃഷ്ടി എന്നു പറയാം. അത്രയ്ക്കു സ്വാതന്ത്ര്യം എടുക്കാമോ എന്നേ സംശയമുള്ളൂ.

ഇതുപോലെ ഉദ്ധരണീയങ്ങളായ പല പദങ്ങളും അവയുടെ വിവർത്തനങ്ങളും ഉണ്ട്. വിസ്തരഭയത്താൽ അതിലേക്കു കടക്കുന്നില്ല. ഉദ്ദാമമായ കാൽപനികസൗന്ദര്യം അതിൻറെ സർവ്വാംഗീണമായ ഭാവത്തോടുകൂടി തുടിച്ചുനിൽക്കുന്ന കൃതിയാണ് ഗീതഗോവിന്ദം'. അതിൻറെ പരമമൂല്യംം വികസ്വരവും എന്നാൽ വിനിഹിതവുമായിരിക്കുന്നത് രാധാകൃഷ്ണൻമാരുടെ ഐന്ദ്രജാലികമായ ക്ഷണികമായ അതോടൊപ്പം അനശ്വരമായ തിരോഭാവവിലോകനങ്ങളിലാണ്. ഹൃദ്ഗതവികാരങ്ങളുടെ ധമനീതന്ത്രികളെ ചലിപ്പിക്കാനും, അതിൽനിന്ന് ആഹ്ലാദകമായ നാദവീചികൾ ഉണർത്താനും അതു പര്യാപ്തമാകുന്നു. വളരെ ഹ്രസ്വകാലത്തിനുള്ളിൽ അമാവാസിയും പൗർണ്ണമാസിയും ആവിർഭവിച്ചാൽ എങ്ങനെയോ അങ്ങനെ. ഈ ഭാവവിശേഷത്തെ അഭിവ്യഞ്ജിപ്പിക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ദേവഗീതയ്ക്കു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടോ? ഏറെക്കുറെ ഉണ്ടെന്നുവേണം പറയാൻ. പക്ഷേ, മൂലകവിയായ ജയദേവനോടു തത്സമനായി നിൽക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു സാധിക്കുന്നില്ല. ആ സത്യം മറ്റാരേക്കാളുമേറെ ചങ്ങമ്പുഴ അറിയുന്നുണ്ടുതാനും.

ജയദേവഗീത പരിഭാഷ ചെയ്യുവാൻ
ഭയമുണ്ടെനിക്കു സമഭിജ്ഞനല്ല ഞാൻ
ദയവായ് ക്ഷമിച്ചു മമ മാപ്പു നൽകകണം
നയശീലരെൻറെ നവസാഹസോദ്യമം''.

എന്ന സമർപ്പണം ആ അറിവിനെയല്ലേ വ്യക്തമാക്കുന്നത്? അതോടൊപ്പം മറ്റൊരുതരം ഗർവ്വിഷ്ഠതയും ചങ്ങമ്പുഴ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. കേവലം പന്ത്രണ്ട് ദിവസം കൊണ്ടു വിവർത്തനം ചെയ്തുതീർന്നെന്നും, അത് സംസ്കൃതപണ്ഡിതൻമാരെ ആരെയെങ്കിലും ഞാൻ കാണിക്കുകയോ അഭിപ്രായമറിഞ്ഞു തെറ്റുകൾ തിരുത്തുകയോ ചെയ്തിട്ടില്ലെന്നും പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ഇത്രയ്ക്കു ധൃഷ്ടത കവിക്കല്ല, ഏതൊരാൾക്കും ഉണ്ടാവാൻ പാടില്ലാത്തതാണ്. ഗീരുക്കളുടെ സന്ദർഭശുദ്ധി ചിലേടങ്ങളിൽ വഴുതിപ്പോകാൻ കാരണം അതിർകടന്ന ഈ ആത്മവിശ്വാസമല്ലേ എന്നു ശങ്കിക്കണം.

ആവട്ടെ; ദേവഗീത, സംസ്കൃതഭാഷയിൽനിന്നു മലയാളത്തിലേക്കു വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ള കൃതികളിൽവച്ചു സമതുലിതമായ സമ്മാന്യത അർഹിക്കാതിരിക്കുന്നില്ല.

ഐതിഹാസികമായ സാഹോദര്യം

മഞ്ഞക്കിളികൾ

കേസരി ബാലകൃഷ്ണപിള്ള

സയൻസിൻറെ ഇന്നത്തെ സർവ്വദേശീയത്വം കലയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അത്രയധികം ഇന്നു ശക്തിപ്രാപിച്ചിട്ടില്ല. ദൂരം നശിപ്പിക്കാൻ പര്യാപ്തമായ ഇന്നത്തെ സയൻസിൻറെ കണ്ടുപിടിത്തങ്ങൾ ഇനി അതിവേഗം കലയിലും ഒരുവിധം പൂർണ്ണമായ സർവ്വദേശീയത്വം വരുത്തിവെയ്ക്കുന്നതാണ്. കലയ്ക്കു സർവ്വദേശീയത്വമുണ്ടായിരുന്ന കാലഘട്ടങ്ങൾ പണ്ടുമുണ്ടായിരുന്നു. ദൃശ്യകലകളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം രൂപസൗന്ദര്യം ഏതു രാജ്യക്കാരുടെയും കണ്ണിനും, ശ്രവ്യകലകളുടെ കാര്യത്തിൽ നാദം ഏതു രാജ്യക്കാരുടെയും ചെവിയ്ക്കും ഇമ്പം നൽകുന്നുണ്ട്. ഇതാണ് ഏതു ദേശീയകലയ്ക്കും സർവ്വദേശീയമാകുവാൻ വഴിതെളിയ്ക്കുന്നതും. സർവ്വദേശീയമാകുന്ന ഒരു കലയ്ക്കുപോലും, ഒരുതരം പ്രാദേശികത്വം ഒഴിച്ചുകൂടാവുന്നതല്ല, രാഷ്ട്രീയമല്ല, പരിതസ്ഥിതിപരമാണ് - ഭൂപ്രകൃതിപരവും, ഭാഷാപരവും, സംസ്കാരപരവുമാണ് - ഇത്. ഭാഷകൾക്കും ഭൂപ്രകൃതികൾക്കും തമ്മിൽ വ്യത്യാസമുണ്ടല്ലോ. സംസ്കാരങ്ങളും ഒന്നുപോലെയല്ല കാണപ്പെടുന്നതും. ഒരാളുടെ ദൃശ്യഭാവന പ്രായപൂർത്തി വരുന്നതിനുമുമ്പ് അതിശക്തിപൂർവ്വം പ്രവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും. തന്നിമിത്തം ചുറ്റുമുള്ള ഭൂഭാഗക്കാഴ്ചയിലെ നിറങ്ങളും, രൂപങ്ങളും, കുട്ടിക്കാലത്തു മനസ്സിൽ പ്രവേശിച്ച് അതിൽ പതിഞ്ഞിട്ടുള്ള ഐതിഹ്യാദിസംസ്കാരഘടകങ്ങളും, ആ മനുഷ്യൻറെ കലാരീതിയെ ശാശ്വതമായി ബാധിക്കുന്നതാണ്. ഇവയാണ് പ്രസ്തുത അനിവാര്യമായ പ്രാദേശികത്വം സർവ്വദേശീയമാകുന്ന കലകൾക്കുകൂടി നൽകുന്നത്. കാവ്യത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, വാസനാനുഗൃഹീതരായ കവികളുടെ അന്യഭാഷാകാവ്യപരിഭാഷകൾ ദേശീയകാവ്യങ്ങളെ സർവ്വദേശീയമാക്കുവാനും, ഇടുങ്ങിയ സഹൃദയത്വത്തെ വിശാലമാക്കുവാനും സഹായിക്കുന്നതാണ്. ഇത്തരം ഒന്നാണ് 42 ജപ്പാൻമുക്തങ്ങളും, എട്ടു ചീനക്കവിതകളുമടങ്ങിയ പ്രകൃതിഗ്രന്ഥം.

ഉത്തരചീനസംസ്കാരത്തിൻറെ ഒരു ശാഖയായ കൊറിയാസംസ്കാരവും, ദക്ഷിണചീനസംസ്കാരത്തിൻറെ ഒരു ശാഖയായ മലയാസംസ്കാരവും കലർന്നാണ് ജപ്പാൻസംസ്കാരം ഉത്ഭവിച്ചിട്ടുള്ളത്. പരിതസ്ഥിതികളുടെ വ്യത്യാസം മൂലം ചീനസംസ്കാരവും ജപ്പാനിലേതും തമ്മിൽ പിന്നീട് ഏറെക്കുറെ വ്യത്യാസപ്പെടുകയുണ്ടായി. ഇവ രണ്ടിൻറേയും ഉത്ഭവഐക്യം മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴ ധരിച്ചിരുന്നു. പ്രകൃതഗ്രന്ഥത്തിൻറെ തലക്കെട്ട് ഇതിൻറെ ഒടുക്കം ചേർത്തിട്ടുള്ള ഒരു ചീനക്കവിതയായ ഒരു വിലാപം' എന്നതിൻറെ,

".............. ഹാ കഷ്ടം ഞാനൊരു
മഞ്ഞക്കിളിയായി മാറിയെങ്കിൽ
പക്ഷപുടങ്ങളടിച്ചടിച്ചെൻ വീട്ടി
ലിക്ഷണമെത്താൻ കഴിഞ്ഞുവെങ്കിൽ!''

എന്ന ഭാഗത്തിൽനിന്നെടുത്തതിനും, ജപ്പാൻ കവിതകളും ചീനക്കവിതകളും പ്രകൃതകൃതിയിൽ കലർത്തിയിരിക്കുന്നതിനും ഒരു കാരണം ഇതാണ്. ചിത്രലിപികളാണ് ചീനരുടെയും ജപ്പാൻകാരുടെയും ഇടയ്ക്കു നടപ്പിലിരുന്നിരുന്നത്. തന്നിമിത്തം മറ്റൊരിടത്തും കാണാനില്ലാത്ത അടുപ്പം ചീനത്തും ജപ്പാനിലും ചിത്രകലയ്ക്കും കാവ്യകലയ്ക്കും തമ്മിലുണ്ടായിരുന്നതായി കാണാം. ഒരേ ബ്രഷ് തന്നെയാണ് ഇവർ ഈ ഇരു കലകളിലേയും കൃതികൾ രചിക്കുന്നതിൽ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. അതുകൊണ്ട് ഓരോ കവിതയേയും ഇവർ മഷിയിൽ ആലേഖ്യം ചെയ്യുകയും, ഇവരുടെ ഓരോ ലിപിയും ഒരു ചിത്രത്തിൻറെ സ്മരണ ഉദിപ്പിക്കുകയും ചെയതിരുന്നു. ഒരു കവിത ദൃശ്യരൂപമെടുക്കാത്ത ഒരു ചിത്രവും, ഒരു ചിത്രം രൂപമെടുത്തിട്ടുള്ള ഒരു കവിതയുമാണെന്നു പണ്ടത്തെ ഒരു ചീനയോഗി പറഞ്ഞിട്ടുള്ളതായി കുസ്ഹ്സി പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്. പ്രകൃതഗ്രന്ഥത്തിലെ പ്രസ്തുത കലർത്തലിനു മറ്റൊരു കാരണം ഇതാണുതാനും.

ഈജിപ്ത് തൊട്ട് അമേരിക്കയുടെ പശ്ചിമതീരങ്ങൾ വരെ ചരിത്രാതീതകാലത്തു പ്രചരിച്ചിരുന്ന ആസ്ത്രിക്ക് ഭാഷാകുടുംബത്തിൻറെ ഇരുശാഖകളായ ആസ്ത്രോനേഷ്യയിലേയും ആസ്ത്രോഏഷ്യാറ്റിക്കിലേയും പദങ്ങൾ ജപ്പാൻഭാഷയുടെ പദാവലിയിൽ കാണാമെങ്കിലും, ഇവയിൽ അധികവും ആസ്ത്രോഏഷ്യാറ്റിക് ശാഖയിൽ പെട്ടവയാണെന്ന് മത്സുമോട്ടോ എന്ന ജാപ്പനീസ് പണ്ഡിതൻ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആസ്ത്രോഏഷ്യാറ്റിക്കിൽ ഭാരതത്തിലെ മുണ്ഡാ, ഇൻഡോചൈനയിലെ മോണ്ഖ്മർ, നിക്കൊബാറീസ്, സുമേരിയൻ, ടിബറ്റോചീന ഭാഷാകുടുംബം, ബർമ്മീസ് എന്നിവയും, ആസ്ത്രോനേഷ്യനിൽ ഇൻഡോനേഷ്യൻ (മലയൻ) മെലോനേഷ്യൻ, പോളിനേഷ്യൻ മുതലായവും ഉൾപ്പെടുന്നതാണ്.

പ്രകൃതിസൗന്ദര്യത്തിൻറെ അതിലാളിത്യം, അഗ്നിപർവ്വതോൽപന്നങ്ങളും, പ്രായേണ നിരന്തരങ്ങളും സർവ്വസംഹാരികളുമായ ഭൂമികുലുക്കങ്ങൾ, ആദിനിവാസികളായ അയിനോവർഗ്ഗക്കാരുമായി രാജ്യചരിത്രത്തിൻറെ മധ്യകാലംവരെ നിത്യവും നടന്നുകൊണ്ടിരുന്ന പോരാട്ടങ്ങൾ എന്നിവയും, ജപ്പാൻകാരുടെ സ്വഭാവത്തിൻ ഒരു പ്രത്യേകമുദ്ര നൽകിയിരുന്നു. പ്രകൃതിസൗന്ദര്യം അവരുടെ കലാകൃതികൾക്ക് ഒരു അതിലാളിത്യം കൊടുത്തു. ഭൂമികുലുക്കങ്ങളും യുദ്ധങ്ങളും ജീവിതത്തിൻറെ ക്ഷണികത്വം അവരെ ധരിപ്പിച്ചു. ഇതുനിമിത്തം ജപ്പാൻകാർക്കു പാശ്ചാത്യസംസ്കാരവുമായി നിത്യസമ്പർക്കം സിദ്ധിക്കുവാൻ തുടങ്ങിയ എ.ഡി. 1868 വരെ അവരുടെ കാവ്യങ്ങളിൽ ബഹുഭൂരിഭാഗവും ക്ഷണനേരംകൊണ്ട് ആനന്ദം ജനിപ്പിക്കുന്ന മുക്തകങ്ങളുടെ (ഒറ്റശ്ലോകങ്ങളുടെ) രൂപമാണ് സ്വീകരിച്ചിരുന്നത്.

'ക്രിസാന്തേമം പുഷ്പവും വാളും' എന്ന കൃതിയിൽ അമേരിക്കയിലെ ഇന്നത്തെ പേരെടുത്ത ഒരു നരവംശശാസ്ത്രജ്ഞയായ ഡോക്ടർ റൂത്ത് ബെനെഡിക്റ്റ് ജപ്പാൻകാരുടെ സ്വഭാവത്തിലുള്ള പരസ്പരവിരുദ്ധഘടകങ്ങളെ സംക്ഷേപിച്ചു വിവരിച്ചിട്ടുള്ള ഒരു ഭാഗം ചുവടെ ഉദ്ധരിക്കുന്നു ഈ ചിത്രത്തിൽ വാളും ക്രിസാന്തേമം പുഷ്പവും ഒന്നുപോലെ രണ്ടു ഘടകങ്ങളാണ്. ആക്രമണനാക്രമണശീലങ്ങളും, യുദ്ധസുന്ദരകലാവാസനകളും, ഔദ്ധത്യമര്യാദകളും, ഋജൂത്വആനമ്യതകളും, വിനയധിക്കാരശീലങ്ങളും, ഭക്തിചിന്തകളും, ധൈര്യഭീരുത്വങ്ങളും, യാഥാസ്ഥിതികത്വമുൽപതിഷ്ണുത്വങ്ങളും അത്യധികമായി ജപ്പാൻകാരുടെ സ്വഭാവത്തിൽ കലർന്നിരുന്നു''. ദൈ നിപ്പോണ്' (വലിയ നിപ്പോണ്) എന്ന ജപ്പാൻകാരുടെ ഇടയ്ക്കുപേരുള്ള ജപ്പാനിലെ കലയിൽ പ്രകൃതഗ്രന്ഥത്തിലെ മുക്തകങ്ങളെപ്പോലെയുള്ള ചെറിയ കൃതികൾ മാത്രമേയുള്ളൂ എന്ന ലോകരുടെ സാധാരണമായ വിചാരം തെറ്റാണെന്നും, ജപ്പാൻ കലയുടെ താക്കോൽ ചിത്രകലയാണെന്നും, ജപ്പാനിലെ പ്രധാന കലാകൃതികൾ' എന്ന ഫ്രഞ്ചുകൃതിയിൽ ഗാസ്റ്റൻ മിഗ്യോങ് ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിരുന്നു. തോസസ്കൂളും', കസുഗസ്കൂളും' രണ്ടു ശാഖകളായ യമതോസ്കൂൾ' എന്ന ചിത്രകലാപ്രസ്ഥാനത്തിലെ ചിത്രങ്ങളിലാണ് ഏറ്റവുമധികം ദേശീയമുദ്രയും, ഏറ്റവുമധികം ശക്തിയും കാണുന്നതെന്നും, ഇവയെയാണ് ജപ്പാൻകാർ ഏറ്റവുമധികം ബഹുമാനിച്ചിരുന്നതെന്നും, ഹൊകസായ് മുതലായ പിൽക്കാലത്തെ സുപ്രസിദ്ധരായ ചിത്രകാരിൽ ആർക്കുംതന്നെ പ്രചണ്ഡമായ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ചിത്രീകരണത്തിലോ ഡ്രായിങ്ങിൻറെ എക്സ്പ്രസ്സീവായ (അർത്ഥഗർഭമായ) ലാഘവത്വത്തിലോ, യമതോസ്കൂളിൽപെട്ട മിൽസുനഗ, കെയോൻ എന്നിവരെ സമീപിക്കുവാൻ സാധിച്ചിട്ടില്ലെന്നുംകൂടി ഈ ഫ്രഞ്ചുകലാനിരൂപകൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. മതസംബന്ധമായ ജപ്പാൻകലാകൃതികളിൽ ഭാരതീയ ഐഡിയലിസം (വിജ്ഞാനവാദം) പ്രതിബിംബിച്ചിരിക്കുന്നതു കാണാം. ചീനചിത്രകലയിലുള്ളതിനെക്കാളധികം ലാഘവത്വങ്ങളുമുള്ള രേഖകളും, അധികം പ്രകാശമുള്ള വർണ്ണങ്ങളും ജപ്പാൻ ചിത്രങ്ങളിലുണ്ട്. സ്വദേശിചീനചിത്രങ്ങളെയും, സ്വദേശി ജപ്പാൻ ചിത്രങ്ങളെയും ഭാരതീയരുടെ ചിത്രങ്ങളിൽനിന്നു വേർതിരിക്കുന്ന ഘടകത്തെ ചുവടെ ചേർക്കുന്നപ്രകാരം ഒരു കലാനിരൂപകൻ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിരിക്കുന്നു. ഭാരതത്തിൽ ഒരു ചിത്രകലാകൃതി മതപരമായ ഒരു ആശയത്തെ ഉദാഹരിക്കുവാൻ വേണ്ടിയുള്ള തത്വശാസ്ത്രപരമായ ഒരു വിഭാവനയുടെ ഫലവും, ചീനത്തും ജപ്പാനിലും അതു മുഴുവൻ സൗന്ദര്യബോധം മാത്രം ഉദ്ദീപിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ദൃശ്യകലാവിഭാവനയുടെ ഫലവുമാണ്''

ജപ്പാൻ സാഹിത്യത്തിൻറെ പദ്യശാഖയിൽ മഹാകാവ്യങ്ങൾ ഇല്ലതന്നെ. ബാല്ലഡകുളും. രാഷ്ട്രീയഗാനങ്ങളും, പടപ്പാട്ടുകളും അതിൽ വളരെ അപൂർവ്വമായിട്ടേ കാണുന്നുളളൂ. വസൗ' എന്നു പേരുള്ള ബുദ്ധമതസ്തവങ്ങളെ വിഗണിച്ചാൽ, തനി മതകാവ്യങ്ങളും അതിൽ വിരളമാണെന്നു പറയാം. വിരഹം തുടങ്ങിയ കേവലം വികാരങ്ങളേയും പ്രകൃതിസൗന്ദര്യത്തെയും ചിത്രീകരിക്കുന്ന കവിതകളാണ് അതിൽ അധികമായി കാണുന്നത്. ഇവയിൽ അധികവും കൊട്ടാരക്കവികളുടേയും ഉയർന്ന തരക്കാരുടെയും കൃതികളുമാണ്. ജപ്പാൻ പദ്യത്തിൻറെ സുവർണ്ണകാലം നരകാലഘട്ടം' (എ.ഡി. 710784) ആയിരുന്നു. പ്രകൃതഗ്രന്ഥത്തിൽ പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള ഏതാനും മുക്തകങ്ങളുടെ കർത്താവായ കോക്കിനോമോട്ടോനോ ഹിറ്റോമാറോയും, അക്കഹിറ്റോയും ജപ്പാൻ കാവ്യലോകത്തിലെ അതുല്യംരായ രണ്ടു നക്ഷത്രങ്ങളും, നരകാലഘട്ടത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്നവരുമാണ്. ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ ഒരു കവിതാകോശമായ മന്യോഷൂ' പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ യാക്കോമോച്ചി എന്ന കവിയുടെ ഒരു കവിതയും പ്രകൃതഗ്രന്ഥത്തിൽ പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

നരകാലഘട്ടത്തിൽ ഭാരതീയസംസ്കാരത്തിൻറെ പ്രേരകശക്തി ജപ്പാനിൽ താൽക്കാലികമായി പ്രവേശിച്ചു പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നതിനെ ജർമ്മൻഭാഷയിൽ ഒരു വലിയ ജപ്പാൻസാഹിത്യചരിത്രം രചിച്ചിരുന്ന പ്രൊഫസ്സർ ഫ്ലോറെൻസ് ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുണ്ട്. ബ്രാഹ്മണമെത്രാൻ' എന്നു ജപ്പാൻകാർ പേരിട്ടിരുന്ന ബുദ്ധമതക്കാരനായിരുന്ന ബോധിസേനൻഭരദ്വാജൻ എന്ന ഭാരതീയബ്രാഹ്മണൻ മുഖേനയാണ് ഇത് ഏറിയകൂറുമുണ്ടായത്. കൊച്ചിൻചൈനയിലെ ചമ്പാരാജ്യത്തിൽ കപ്പലുടഞ്ഞപ്പോൾ കേറി രക്ഷപ്പെട്ട ഇദ്ദേഹം അവിടുത്തെ ഒരു ബുദ്ധമതഭിക്ഷുവിനോടുകൂടി ഇക്കാലത്തു ജപ്പാൻ രാജധാനിയായിരുന്ന നരനഗരത്തിൽ എ.ഡി. 736 ൽ ചെന്ന് അവിടെ താൻ മരിച്ച എ.ഡി. 760 വരെ പാർക്കുകയുണ്ടായി. അന്നത്തെ ജപ്പാൻ ചക്രവർത്തി ഷോമു (724 756) ഇദ്ദേഹത്തെ സ്വീകരിച്ചു പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. മുകളിൽ പറഞ്ഞ മന്യോഷൂ' എന്ന കവിതാകോശത്തിലെ ഒരു കവിത ഈ ഭാരതീയനെ സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ ഭിക്ഷുമഠത്തിൻറെ സ്ഥാനവും ശവകുടീരവും ഇന്നും ഈ നരനഗരത്തിൽ കാണാം. പിന്നീടു വീണ്ടും തിരയടിച്ചുവന്ന ചീന പരിഷ്കാരപ്രവാഹത്തിൽ ജപ്പാൻകാർ ഈ ഭാരതീയപ്രേരകശക്തിയെ വിസ്മരിക്കുകയും ചെയ്തു. ജപ്പാൻകവിതയിൽ കാണാവുന്ന ശ്ലേഷപ്രയോഗവും (കെനോഗെൻ), മറ്റു ചിലതും ഈ ഭാരതീയസംസ്കാരസമ്പർക്കത്തിൻറെ ഫലമാണെന്നാണ് ഫ്ളോറെൻസ് വിചാരിക്കുന്നത്.

ദൈഗോചക്രവർത്തിയുടെ കാലത്തു (എ.ഡി.898930) മറ്റൊരു കവിതാകോശമായ കോക്കിൻഷ്യൂ' പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ കവിയാണ് മഞ്ഞക്കിളികളി'ലെ കിനോത്സുരയുകി. ഈ കവിതാകോശത്തിൽ അഞ്ചു നഗ ഉത ദീർഘകവിതകൾ) മാത്രമേ കാണുന്നുള്ളൂ. പിന്നീടു യൂറോപ്യൻമാരുമായുള്ള സ്ഥിരസമ്പർക്കമുണ്ടാകുന്നതുവരെ 31 അക്ഷരം വീതമുള്ള ടൗക എന്ന തരം കവിതകളാണ് ജപ്പാനിൽ അധികമായി ജനിച്ചിരുന്നതും. പ്രകൃതഗ്രന്ഥത്തിലെ ഒടുവിലത്തെ എട്ടു ചീനക്കവിതകളിലൊന്നായ ലിഫ്യൂജെൻ' രചിച്ച ജീന ചക്രവർത്തി വൂടി (എ.ഡി. 502549) ലിയാങ് രാജവംശത്തിലെ സയോകുടുംബത്തിൽപെട്ടവനാണ്. ചീനത്തെ അശോകനാണെന്ന് ഇദ്ദേഹത്തെ വർണ്ണിക്കാം. എ.ഡി. 539 ൽ ഇദ്ദേഹം ഭാരതത്തിലെ ബുദ്ധമതഗ്രന്ഥങ്ങളും സംസ്കൃതകൃതികളും വാങ്ങിക്കൊണ്ടുവരാൻ ഒരു ദൗത്യസംഘത്തെ മഗധയിലേക്കു നിയോഗിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു.

വലിപ്പം കുറച്ചു ശക്തി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതു പരിണാമത്തിൻറെ ഒരു പോക്കാണ്. ഇതാണ് മുക്തകത്തിൻറെ മൗലികസ്വഭാവവും. ധ്വനി ഇതിൽ ഏറിയിരിക്കും. പദപ്രയോഗം കുറച്ചുകുറച്ച് ഓരോ ശ്ലോകത്തെയും ഓരോ രത്നമാക്കിയാൽ, ഭാവിതലമുറക്കാർ അതിനെ ദീർഘകാലം ഓർമ്മിക്കുമെന്നു പെർസ്യൻകവി നിസ്സാമി പറഞ്ഞിട്ടുള്ളതും, ഒരു ഒറ്റ പുല്ലിലയുടെ ഞരമ്പുകളിൽ അറിവിൻറെ പ്രവാഹം മുഴുവനും അടങ്ങിയിരിക്കുമെന്ന് ഇംഗ്ലീഷുകവി ഫ്രാൻസിസ്സ് തോംസണ് പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുള്ളതും ഇവിടെ ശ്രദ്ധേയമാണ്. മറ്റു സകലതരം കവിതകൾക്കും വേണ്ടതായ ഓർഗനൈസ്ഡ് റിഥിം (കാവ്യാത്മകതാളങ്ങൾ) മുക്തകങ്ങളും ഉൾക്കൊണ്ടിരിക്കും. ഒരു അനുഭവമോ, പല അനുഭവങ്ങളോ, ജനിപ്പിക്കുന്ന ഏകമനസ്ഥിതിയുടെ ഘടകങ്ങളെ തുടരെ ഒരു മുറയ്ക്കു വൈവിധ്യപൂർവ്വം ഉല്ലേഖങ്ങളോ സിംബളുകളോ മുഖേന ഒരുക്കുന്നതാണ് ഓർഗാനിക് റിഥിമിൻറെ ആവിഷ്കരണം. ദീർഘകവിതകളിൽ ഇടയ്ക്കിടയ്ക്കു കാണുന്ന അനിവാര്യമായ കവിതാത്മകത്വശൂന്യത മുക്തകങ്ങളിൽ കാണുന്നതുമല്ല.

മലയാളമുൾപ്പെടെ പല ഭാഷാസാഹിത്യങ്ങളിലും മുക്തകങ്ങളും, മുക്തകമാലകളും കാണാം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതാസമാഹാരങ്ങളിൽതന്നെ ചില നല്ല മുക്തകങ്ങൾ ഇടയ്ക്കിടയ്ക്കു ചേർന്നിട്ടുണ്ട്. പാശ്ചാത്യസാഹിത്യത്തിലെ സോണ്ണറ്റുകളും ഒരുതരം മുക്തകങ്ങളാണെന്നു പറയാം. നമ്മുടെ ഭാഷയിൽ മുക്തകങ്ങൾ കുറഞ്ഞുവരുന്നതിൻ ഒരു കാരണം ഇന്ന് ഏറെപ്രചാരം സിദ്ധിച്ചിട്ടുള്ള ദ്രാവിഡവൃത്തങ്ങളുടെ ബന്ധശൈഥില്യംമാണെന്നുള്ള അഭിപ്രായം ശരിയല്ല. വേണമെങ്കിൽ ദ്രാവിഡവൃത്തങ്ങളിലും ഒന്നാംതരം മുക്തകങ്ങൾ രചിക്കാൻ സാധിക്കും. ഇതു സഥാപിക്കുവാനായി പണ്ടു കേരളീയരും ഉപയോഗിച്ചുവന്നിരുന്ന ചെന്തമിഴിലെ സുപ്രസിദ്ധ മുക്തകമാലകളായ തിരുവള്ളുവരുടെ തിരുക്കുറളി' ൽനിന്നും, പതുമനാരുടെ നാലടി നാനൂറി'ൽനിന്നും ഓലോ മുക്തകം വീതം ചുവടെ ഉദ്ധരിക്കുന്നു:

"കുഴലിനിതിയാഴിനിതെൻ പതമ്മക്കണ്
മഴലൈച്ചൊർ കേളാതവർ''

കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ കൊഞ്ഞലുള്ള ചൊല്ലു കേൾക്കാത്തവർ മാത്രമേ കുഴൽവാദ്യം ഇനിയതെന്നും (മധുരമെന്നും)യാഴ്വാദ്യം ഇനിയതെന്നും പറയുകയുള്ളൂ എന്നാണ് ഇതിൻറെ അർത്ഥം.

" ചെൻറേ എറിപ ഒരുകാൽ, ചിറുവരൈ
നിൻറേ എറിപ പറയിനൈ, നൻറെ കാണ്!
മുക്കാലൈക്കൊട്ടിൻ ഉൾമൂടിത്തീക്കൊണ്ടെഴുവർ
ചെത്താരൈ ചാവാർ ചുമന്തു''.

അവർ മാർച്ചുചെയ്തു യുദ്ധപടഹം ഒന്നടിക്കുന്നു. കുറേനേരം അവർ കാത്തുനിൽക്കുന്നു. രണ്ടാമതും അവർ പടഹമടിക്കുന്നു. അവരുടെ ധൈര്യം കാണുക! മൂന്നാമതും പടഹധ്വനി കേൾക്കുന്നു. പടഹം മൂടിവെച്ചിട്ട് അവർ തീയ്യെടുത്തുകൊണ്ടു നടക്കുന്നു. ചത്തവരെ ചാവാത്തവർ ചുമന്നുകൊണ്ടുപോവുകയും ചെയ്യുന്നു''. ഇതാണ് ഇതിൻറെ അർത്ഥം.

ദ്രാവിഡവൃത്തപ്രയോഗം നല്ല മുക്തകങ്ങളുടെ രചനയ്ക്കു തടസ്സമാകുന്നില്ലെന്നു കാണിക്കുവാൻ പ്രകൃതഗ്രന്ഥത്തിൽനിന്നും രണ്ട് ഉദാഹരണങ്ങൾ ഉദ്ധരിക്കുന്നു

പേമാരി വാരിക്കോരിച്ചൊരിയും, നേരം, സൈ്വര്യം
താമസിക്കുവാൻ തക്ക താവളം, സ്വൽപം നേരം
അതുതാനീ നാം വാഴുമുലകംഞൊടിക്കകം
സ്മിതപൂർവ്വകം ചൊൽവൂ യാത്ര നാം നമോവാകം''.

ആ മലയിൽപ്പുല്ലുചെത്തി
നിന്നിടുന്ന ബാലാ
അരുതു ചെത്തരുതവിടെ നി
ന്നേവ,മവിടെ നിൽക്കുമപ്പുൽകൾ.
ഹൃദ്രമണൻ ജീവനാഥ
നുദ്രസമിങ്ങെത്തും:
ഭദ്രമദ്രിയിലെത്തൃണാവലി
മുറ്റി നിൽക്കണമെങ്ങും
നീളെ നീളെക്കണ്കുളിർക്കെ
നിൽക്കണമതെങ്ങും
നിജനിരുപമതുരഗത്തിന്നൊ
രമൃതഭക്ഷണമാകാൻ.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ദ്രാവിഡവൃത്തത്തിലുള്ള ഇത്തരം പരിഭാഷകളും, സംസ്കൃതവൃത്തത്തിലുള്ള പരിഭാഷകളും ഒന്നുപോലെ വളരെ നന്നായിട്ടുണ്ട്. സംസ്കൃതവൃത്തങ്ങളിലുള്ള രണ്ടെണ്ണം ചുവടെ ചേർക്കുന്നു:

അല്ലാമാനവനെക്കുറിച്ചു പറയാ
നാണെങ്കി, ലാർക്കായിടും
ചൊല്ലീടാൻ, പിഴപറ്റിടാ, തുലകിലീ
ന്നെന്തെന്നവൻ തൻമനം?
ചൊല്ലാളുന്ന പുരാതനത്വമെഴുമി
ഗ്രാമത്തിൽ മാറ്റം പെടാ
തല്ലീ, പെയ്യുവതി, ന്നതേ പരിമളം
പൂവിട്ട തൈച്ചെമ്പകം?''

പുറമെ നോക്കുകിൽ ചിഹ്ന
മൊരു ലേശവുമെന്നിയേ
കരിയും വസ്തുവീ മന്നിൽ
നരന്തൻ ചിത്തപുഷ്പമാം''.

ഒടുവിലുദ്ധരിച്ച ഒരു മുക്തകൻറെ ഒരു പരിഭാഷ മറ്റൊരു മാന്യൻ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. അതിനേക്കാൾ വളരെ നന്നായിട്ടുണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴയുടേത്.

കുറേക്കൂടി സാങ്കേതികനിരൂപണങ്ങൾ

ഇടപ്പിള്ളിക്കവികൾ

കെ.പി.ശങ്കരൻ

പൂവു പറിച്ചെടുത്ത് ചിലർ കൊണ്ടുപോയി അർച്ചനയ്ക്ക് ശ്രീകോവിലിൽ അർപ്പിക്കുന്നു. ചിലരാവട്ടെ, അരിക്കാശിൻ അങ്ങാടിയിൽ വിൽക്കുന്നു. കൊള്ളാം, രണ്ടും ശരിതന്നെ. എന്നാൽ, ഇതിനിടയ്ക്ക് അപൂർവ്വം ചിലരെങ്കിലും അലങ്കരണത്തിനു കാമിനിയുടെ മുടിയിലണിയുന്നുവെങ്കിൽ എന്താ വിരോധം? എന്നല്ല, അങ്ങനെ ചെയ്യുന്നതിൽ, ഒരുപക്ഷേ, കൂടുതൽ ഔചത്യംതന്നെയില്ലേ? പൂവിൻറെ നൈസർഗ്ഗികമായ സൗന്ദര്യം, സൗരഭ്യം, സൗകുമാര്യം, ഇതിനോടൊക്കെ അപ്പോഴല്ലേ തികച്ചും നീതി കാണിക്കുന്നുള്ളൂ? ഏതായാലും, ഇടപ്പിള്ളിക്കവികൾ അങ്ങനെയാണ് വിശ്വസിച്ചത്. അവർ പൂവ് അലങ്കരണത്തിനുപയോഗിച്ചവരത്രേ.

വിശദീകരിക്കാം: ഇടപ്പിള്ളിക്കവികൾക്കുമുമ്പിൽ നമ്മുടെ കവിത പൊതുവെ ധാർമ്മികദീപ്തിയിൽ തികഞ്ഞ നിഷ്കർഷ പാലിച്ചിരുന്നു. വഴിപോലെ ചെന്നു ഭഗവൽപാദാരവിന്ദങ്ങളിൽ വീണാ'ലേ പൂവിൻറെ ജൻമം ചരിതാർത്ഥമാവൂ എന്നായിരുന്നു അന്നത്തെ കവികളുടെ സാമാന്യസങ്കൽപം. ഇടപ്പിള്ളിക്കവികൾക്കു ശേഷമാണെങ്കിലോ, സമൂഹ്യലക്ഷ്യത്തിനായി നിയമേന നിഷ്കർഷ. ഭദ്രമായ സാമൂഹ്യപുനഃസംവിധാനത്തിനു പല മേഖലയിൽനിന്നുകൊണ്ട് പലരും പരിശ്രമിക്കവേ, തൻറെ മേഖലയിൽനിന്നുകൊണ്ട് താനും പരിശ്രമിക്കുക എന്നായി മാറീ അക്കാലത്ത് മിക്ക കവികളുടേയും ലക്ഷ്യം. കവിതകൊണ്ട് സത്വരവും പ്രത്യക്ഷവുമായ പ്രയോജനം പ്രതീക്ഷിക്കുന്ന ഈ കാലഘട്ടം, പൂവ് അപ്പപ്പോൾ വിറ്റു കാശാക്കാനാണ് വെമ്പുന്നത്. അഥവാ, ഈയിടെ നമ്മുടെ ഒരു കവി നിരീക്ഷിച്ചതുപോലെ, കായിൻപേരിലാണല്ലോ ഇന്നു പൂവ് മതിക്കുന്നതുതന്നെ! ഇതിനിടയ്ക്ക്, ഒരു ഭാഗത്ത് ധാർമ്മികദീപ്തിയിലും മറുഭാഗത്ത് സാമൂഹ്യലക്ഷ്യത്തിലും കവിത വ്യഗ്രത കാണിക്കുന്ന രണ്ടു ദശാസന്ധികൾക്കു നടുക്ക്, ഇടപ്പിള്ളിക്കവികൾ കവിതയെ കണ്ടത് കേവലസൗന്ദര്യാവിഷ്കാരത്തിൻ ഒരുപാധി എന്ന നിലയ്ക്കായിരുന്നു. കവിതയുടെ ധാർമ്മികദീപ്തിയിലാവട്ടെ, സാമൂഹ്യലക്ഷ്യത്തിലാവട്ടെ, അവർക്ക് കവിഞ്ഞ ഉൽക്കണ്ഠയൊന്നുമുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഈ നിഗമനത്തിന്നനുകൂലമായി, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആ പൂമാല' എന്ന അനശ്വരഗാനം ഇവിടെ അനുസ്മരിച്ചുകൊള്ളട്ടെ. പൂവിനെ ആരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചം' എന്നദ്ദേഹം ഓമനിച്ചു വിളിച്ചപ്പോൾ, ആ അലങ്കാരം മാത്രമല്ല, അന്തർഭവിച്ച കാവ്യവീക്ഷണവും ഒരു പുതുമയായി അനുഭവപ്പെട്ടിരിക്കണം.

കവിതയുടെ സാമൂഹ്യലക്ഷ്യത്തെക്കുറിച്ച് അതിരുകടന്ന ഉദ്ബോധനങ്ങൾ ഉന്നയിച്ചുതുടങ്ങുന്ന കാലമായിരുന്നു അത്സമൂഹത്തിൻറെ എല്ലാ തലത്തിലും നവോത്ഥാനത്തിൻറെ, നാനാമുഖമായ പരിവർത്തനത്തിൻറെ, ചുഴലിക്കാറ്റു ചുറ്റിയടിക്കുന്ന കാലം. ധാർമ്മികദീപ്തിയോട് ഒട്ടൊരനാസ്ഥ അന്നു സംഭവിച്ചുപോയത് അസ്വാഭാവികമല്ല. വിധ്വംസനത്തിനല്ലെങ്കിൽ വെല്ലുവിളിക്കെങ്കിലുമുള്ള ഒരു വാസന നവോത്ഥാനത്തിൻറെ മൗലികഘടകമാണല്ലോ. വർഷത്തിൻറെ കൊടുങ്കാറ്റി'നെ സ്വാഗതം ചെയ്തുകൊണ്ട്,

ഉൽക്കടപ്രഭാവോഗ്രനായ നിന്നിടിവെട്ടിൽ
ചക്രവാളാന്തം പോലും ചിതറിത്തെറിക്കട്ടെ!''

എന്നു ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ ആ വാസന ആവിഷ്കരിക്കുന്നുമുണ്ട്. അങ്ങനെ കവിതയുടെ ധാർമ്മികദീപ്തി എന്ന ആശയത്തെ അവഗണിക്കാനായിരുന്നു കാലഘട്ടത്തിൻറെ പ്രേരണ. പക്ഷേ, അതെത്രത്തോളം അവഗണിക്കുന്നുവോ, അത്രത്തോളം സാമൂഹ്യലക്ഷ്യത്തിൽ അതിൽ ശ്രദ്ധ പുലർത്താനും ആ കാലഘട്ടം പ്രേരിപ്പിച്ചിരുന്നില്ലേ? ഇടപ്പിള്ളിക്കവികൾതന്നെ ഈ പ്രേരണയ്ക്കു ഇടയ്ക്കൊക്കെ വഴങ്ങിയതിൻ പ്രശസ്തമായ ഉദാഹരണങ്ങൾ ഇല്ലായ്കയില്ല. എന്നാലും, ഇവിടെ ആവർത്തിക്കട്ടെ: അവർക്കു കവിതയുടെ പ്രത്യക്ഷപ്രയോജനത്തെച്ചൊല്ലി ഉത്കണ്ഠ കുറവായിരുന്നു. കമനീയമായ ആ കലാരൂപം അവരെസ്സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അനിവാര്യമായ ആത്മാവിഷ്കരണത്തിൻ, ലാവണ്യത്തിൻറെ കേവലപ്രകാശനത്തിൻ, ഒരുപാധി മാത്രമായിരുന്നു. പ്രത്യക്ഷപ്രയോജനത്തിൻറെ പ്രലോഭനം പലകോണിൽനിന്നും അവരുടെ കവിതയേയും മാടിവിളിക്കാതിരുന്നില്ല. നേരത്തെ അനുസ്മരിച്ച ആ പൂമാല'യുടെ ശൈലിയിൽ പറഞ്ഞാൽ,

സംഖ്യയില്ലാതെ കൂടിനാർ ചുറ്റും
തങ്കനാണയം തങ്കുവോർ
ആശയുൾത്താരിലേവനുമുണ്ട
പ്പേശലമാല്യംം വാങ്ങുവാൻ
എന്തതിൻ വിലയാകട്ടേ, വാങ്ങാൻ
സന്തോഷം ചെറ്റല്ലേവനും!''

ആർക്കാണ് സ്വന്തം ആശയസംഹിത പ്രചരിപ്പിക്കാൻ കവിതയെ കിട്ടണം എന്നു തോന്നാതിരിക്കുക! പക്ഷേ, ഒടുക്കം, 'കാട്ടിലാ മരച്ചോട്ടിൽ, പച്ചപ്പുൽത്തട്ടിലേകനായ്, ഉച്ചവെയ്ലേൽക്കാതുല്ലസിക്കുന്ന' ഒരാട്ടിടയകുമാരനാണ് ആ മാല കൊണ്ടുപോയർപ്പിക്കുന്നത് - "ആ മുരളിയിൽനിന്നൊരു വെറും കോമളഗാനം'' മാത്രം പ്രതിഫലമായി ലഭിക്കാൻ. ഈ സൂചന ശ്രദ്ധേയമായിത്തോന്നുന്നു.

............ നിൻറെ ചഞ്ചലൽച്ചിലമ്പൊച്ച
നെഞ്ചലിഞ്ഞൊരു യുവാവെങ്കിലും ശ്രവിച്ചേയ്ക്കാം''

എന്ന് പണ്ടു മഹാകവി ജീയും

സല്ലപിച്ചിരുന്നീടാമന്യോന്യം, ഹൃദയത്തിൻ
സംഗീതം ശ്രവിക്കുവാൻ നിങ്ങൾക്കും രസമല്ലേ?''

എന്ന് ഈയിടെ ശ്രീ. ഓ.എൻ.വി. യും പാടിയപ്പോൾ കവിതയ്ക്കു വിവക്ഷിച്ച പ്രയോജനമുണ്ടല്ലോ, അതിൽക്കവിഞ്ഞ് എന്തെങ്കിലും പ്രയോജനമേ ഉദ്ദേശിക്കാത്തവരത്രേ ഇടപ്പിള്ളിക്കവികൾ.

അപ്പോൾ പ്രത്യക്ഷത്തിൽ നിരുദ്ദേശമായ ആത്മാവിഷ്കാരം, നിർബാധമായ വികാരപ്രകാശനംഇതാണ് ഇടപ്പിള്ളിക്കവികളുടെ പ്രമുഖസ്വഭാവം. ഇതാവട്ടെ, ശുദ്ധകാൽപനികവിതയുടെ സ്വഭാവമാണുതാനും. അങ്ങനെ മലയാളകവിതയിലെ ശുദ്ധകാൽപനികവിലാസം എന്ന് ഇടപ്പിള്ളിക്കവികളുടെ സംഭാവനയെ മൊത്തത്തിൽ വിലയിരുത്താവുന്നതാണ്. ഇവിടെ ആശങ്കയോ ആശയക്കുഴപ്പമോ ജനിക്കാം. നമ്മുടെ കവിതയിൽ കാൽപനികവിപ്ലവത്തിൻറെ അവതാരകൻ ആശാനല്ലേ? ഒരുപക്ഷേ അദ്ദേഹത്തിന്നു മുമ്പുതന്നെയും അതിൻറെ ആദ്യചലനങ്ങൾ അങ്കുരിച്ചുകഴിഞ്ഞില്ലേ? ഏതായാലും അദ്ദേഹത്തെത്തുടർന്ന് അപൂർവ്വമായെങ്കിലും ഉള്ളൂരും, അതിസുലഭമായിത്തന്നെ വള്ളത്തോളും കാൽപനികപ്രവണതകൾ കാണിച്ചില്ലേ? ഇങ്ങനെയൊക്കെ ചോദ്യങ്ങൾ ഉയരാം. ശരിയാണ്, അതൊന്നും നിഷേധിക്കുന്നില്ല. എന്നാൽ, അതൊക്കെ ഭാഗികമായിരുന്നു. ആശാനായാലും ഉള്ളൂരായാലും വള്ളത്തോളായാലും കാൽപനികത്വത്തിൻറെ ചില ചില ഭാവങ്ങൾ ആവിഷ്കരിച്ചുവെന്നേയുള്ളൂ. അവരുടെയൊന്നും കവിത അടിമുടി കാൽപനികമാണെന്നവകാശപ്പെട്ടുകൂടാ. അന്യോന്യം മാത്രാഭേദമുണ്ടായാലും, അനിഷേധ്യമായ ക്ലാസിക്പാരമ്പര്യം അവരൊക്കെ പുലർത്തി. അതിനാൽ കലർപ്പറ്റ കാൽപനികത്വത്തിൻറെ യുഗം പിറക്കാൻ ഇടപ്പിള്ളിക്കവികളുടെ കാലത്തോളം കാത്തിരിക്കേണ്ടിവന്നു. ഇടപ്പിള്ളിക്കവികളാണ് കാൽപനികവസന്തത്തിൻറെ നാനാവർണ്ണങ്ങളും നാദലഹരികളും വിചിത്രഗന്ധങ്ങളും വിലാസവിശേഷങ്ങളും നമുക്കു കോരിപ്പകർന്നുതന്നത്. ശുദ്ധവും ശക്തവുമായ വികാരത്തിൻറെ സർവ്വകാന്തികളുംഒപ്പം അതിൻറെ ഭ്രാന്തികളുംഅവരുടെ കവിതയിൽ അടിമുടി പൂത്തുലയുന്നു.

മുൻവിധിയൊന്നും കൂടാതെ മഹാകവിത്രയത്തിൻറെ കവിതയിൽനിന്ന് ഇടപ്പിള്ളിയുടെ കവിതയിലൂടെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതയിലേക്ക് ഒരു സ്വച്ഛന്ദസഞ്ചാരം നടത്തിനോക്കിയാൽ ഈ ഋതുപരിവർത്തനം ശരിക്കും അനുഭവിക്കാം. ഇടപ്പിള്ളിയുടെ ആദ്യകൃതികൾ മഹാകവിത്രയത്തിൻറെ കവിത സമർപ്പിക്കുന്നതിൽക്കവിഞ്ഞ് പുതിയ സംവേദനങ്ങളൊന്നും സംഭാവന ചെയ്യുന്നില്ലെന്നു പറഞ്ഞാൽ ഏറെക്കുറെ ശരിയാണ്. നവസൗരഭം'' എന്ന പ്രഥമസമാഹാരത്തിൽ കാൽപനികമാനസികഘടനയുടെ പ്രതിഫലനം താരതമ്യേന വിരളമത്രേ. (അതിലെ തപ്തബാഷ്പ'ത്തിൽ ഉള്ളൂരിൻറെയും മുറ്റത്തെത്തുളസി'യിൽ വള്ളത്തോളിൻറേയും ശൈലി വേണമെങ്കിൽ നിരീക്ഷിക്കാം). രൂപത്തെക്കവിഞ്ഞ് ഏന്തിത്തുളുമ്പുന്ന ഭാവം അവിടെയില്ല. അസ്ഫുടമായ ഒരന്തരീക്ഷമോ അരൂപമായ ഒരസ്വാസ്ഥ്യമോ നവസൗരഭം' പകർന്നുതരുന്നില്ല. കാൽപനികത്വത്തിൻറെ ചില ചില വീചികൾ ആ സൗരഭത്തിലും സമ്മേളിക്കുന്നുണ്ടെന്നു മാത്രം. ആദ്യസാഹിത്യം' എന്ന കവിത ഒരുദാഹരണമാണ്. ഏകാന്തതയിലിരുന്നു പ്രപഞ്ചം നിരീക്ഷിച്ചപ്പോൾ പ്രകൃതിലാവണ്യം നിറഞ്ഞുതൂവിയ പ്രാകൃതമനുഷ്യൻറെ ഹൃദയം കവിഞ്ഞൊഴുകി; അതാണ് ആദ്യസാഹിത്യമായി അറിയപ്പെടുന്നത് എന്നു കവി കൽപിക്കുന്നു. കവിത ഒരുതരം കവിഞ്ഞൊഴുകലാണ് എന്ന ഈ കൽപന കാൽപനികവീക്ഷണത്തിൻറെ കാതലായ ഘടകമാണല്ലോ.

പിന്നെപ്പിന്നെയാവട്ടെ, ഇടപ്പിള്ളിക്കവിത കൂടുതൽക്കൂടുതൽ കാൽപനികമാവുന്നു. ഹൃദയസ്മിതം' എന്ന സമാഹാരത്തിലെ നിരാശ'യും രാഗിണി'യും മറ്റും ഈ അർത്ഥത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമാണ് എന്നു ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചുകൊള്ളട്ടെ. നിരാശയും വിഷാദവും നിഗൂഢതയോടുള്ള നിതാന്താഭിനിവേശവുംഅങ്ങനെ ഇവിടെവെച്ച് തികഞ്ഞ ഭാവതരളത ഇടപ്പിള്ളിക്കവിതയെ അനുഗ്രഹിക്കുകയായി. തുടർന്ന്, അതേ സമാഹാരത്തിലെ വ്യാമോഹം' എന്ന കവിതയിലെത്തുമ്പോൾ, ആ ഭാവതരളതയുടെ ലയം അത്രമാത്രം അപൂർവ്വവും അഭിരാമവുമായി അനുഭവപ്പെടുന്നു.

അനുദിനമാരെയോ കാത്തു ഞാനീ
യരുവിതൻ തീരത്തു വന്നിരിപ്പൂ
അവളെന്നെക്കഷ്ടം, കബളിപ്പിച്ചി
ട്ടകലത്തെങ്ങാനും മാഞ്ഞിരിപ്പൂ!''

എന്നാരംഭിച്ച്

ഇവിടെയെന്തെന്നുള്ളി? ലോമലാൾ?, ഞാ
നിവിടെയുണ്ടെ''ന്നോ? നീയെങ്ങുമില്ലാ!...''

എന്നവസാനിക്കുന്ന ആ കവിതയിൽ, അകലെയകലെ പറന്നുചെന്ന് അപ്രാപ്യമായ എന്തിനേയോ അണച്ചു പുൽകാൻ ചിറകു വിടർത്തുന്ന കാൽപനികകവിഹൃദയത്തിൻറെ അവിരാമമായ അസ്വാസ്ഥ്യം സജീവമായി സ്പന്ദിച്ചുനിൽക്കുന്നു.

ഇനിയങ്ങോട്ട് ഇടപ്പിള്ളിക്കവിത സ്വച്ഛന്ദമായ വിഷാദവിലാപം ഉച്ഛസ്ഥായിയിൽ തുടരുകതന്നെയാണ്. തുഷാരഹാരത്തി''ലെ അപരാധി' നോക്കുക:

അകളങ്കഹൃത്തുകളൊന്നുപോലും
തകരാതിരുന്നതില്ലിത്ര നാളും
കരയരുതംബുകണികയെങ്കിൽ
സൂരപഥമെത്താൻ കൊതിച്ചുകൂടാ.
പരിതൃപ്തിതൻറെ കവാടദേശം
പരുഷപാഷാണപ്രകീർണ്ണമത്രേ!
* * *
അഴകിൻറെ തൂവെള്ളിക്കിണ്ണമെല്ലാ
മഴലുനിറഞ്ഞവയായിരുന്നു,
സ്ഫടികാഭമാകുമരുവികൾത
ന്നടിയെല്ലാം പങ്കിലമായിരുന്നു! *****

നിഴലിൽ മുറുകെപ്പിടിച്ചു ഞാനെൻ
നിലവിട്ടു മേൽപോട്ടുയർന്നുപോയി,
നിയതിതൻ കൈവിരൽത്തള്ളലിനാൽ
നിലയറ്റ ഗർത്തത്തിലാപതിച്ചു!
പരിഭവത്തിൻറെ പരുഷനാദം,
പരിഹാസത്തിൻറെ വിളർത്ത ഹാസം,
പരിശൂന്യതതൻ നടന,മെൻറെ
പരിസരമയ്യോ, ഭയദമേറ്റം!
*****
അപടുവെൻ വീണയിലിത്രമാത്രം
അപശബ്ദം ഞാനൊന്നു മീട്ടിപ്പോയീ!
അപരാധിയാണു ഞാൻ ലോകമേ, നി
ന്നനുകമ്പയെന്നിലൊഴുക്കിടേണ്ടാ,
അവനമ്രശീർഷനായ് നിൽക്കുമെന്നി
ലവസാനമാല്യംമണിയിച്ചേക്കൂ!....''

ശബളാഭമായ ഈ ഭാവവികിരണത്തിലൂടെ ഇടപ്പിള്ളിക്കവിത കാൽപനികത്വത്തിൻറെ നാകമേഖലയിൽ ശാശ്വതപ്രതിഷ്ഠ നേടുന്നു. എല്ലാം കഴിഞ്ഞ് മണിനാദം' ശ്രവിക്കുമ്പോഴാവട്ടെ, മഹാകവിത്രയത്തിൻറെ സ്വരങ്ങളിലൊന്നും അനുഭവപ്പെടാത്ത മറ്റൊരു പുതിയ ലയസൗഭാഗ്യത്തിൻറെ ലഹരിയിൽ നാം അലിയുകയായി. അവിടെ വികാരത്തിൻറെ അനിയന്ത്രിതപ്രവാഹം തന്നെയത്രെ സംഭവിക്കുന്നത്. ഭാവം രൂപത്തിലൊതുങ്ങാതെ ഏന്തിത്തുളുമ്പുന്ന ആ പ്രകൃഷ്ടഗാനമൊന്നുമാത്രം മതി, ഇടപ്പിള്ളിക്കവിതയുടെ കാൽപനികപ്രശസ്തിക്ക് നിത്യപ്രതീകമായിട്ട്.

ഈ മണിനാദ'ത്തിൻറെ മന്ദ്രസ്വരം, അലയലയായി അതുയർത്തുന്ന വികാരത്തിൻറെ അനുരണനം, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഏതാണ്ടെല്ലാ ഗാനങ്ങളിലും ചെവിക്കൊള്ളാം. തുടക്കംമുതൽ ഒടുക്കംവരെ ഇങ്ങനെ ഒരിക്കലും തളരാത്ത തനി കാൽപനികലഹരിയോടെ പാടിയ കവി നമുക്കു വേറെയില്ല. ഇടപ്പിള്ളിക്കവിത തീരെ പരിചയിക്കാതെ മഹാകവിത്രയത്തിൽനിന്നു നേരെ ചങ്ങമ്പുഴയിലേക്കു പ്രവേശിച്ചാൽ, ഹരാശ്രമത്തിൽ ആകാലികമായി തെഴുത്ത വസന്തം കാളിദാസൻ വർണ്ണിക്കുന്നില്ലേ, അത്തരമൊരു വസന്തത്തിൻറെ ഒത്ത നടുക്കു പെട്ടെന്ന് എത്തിപ്പെട്ടപോലെ നാം അമ്പരന്നുപോവും. ഇങ്ങനെ സത്വരവും സമ്പന്നവുമായ ഒരു പൂത്തഴപ്പോ! ആ വസന്തം അവിടയുണ്ടാക്കിയ എല്ലാ വൈകാരികോത്തേജനവും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ ഈ കാൽപനികവസന്തം ഇവിടെയും ഉണ്ടാക്കുന്നു. അത്ര സഫലമാണ് ആ കവിതയുടെ സംക്രമണശക്തി. അതിനെ സ്തുതിച്ചവരും നിന്ദിച്ചവരും ഒരേപോലെ ആ ശക്തിക്കു തെളിവത്രേ.

ഹ്രസ്വമായ ജീവിതത്തിന്നിടയ്ക്കുതന്നെ ധാരാളം എഴുതാൻ കഴിഞ്ഞ കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. എന്നിട്ടും ഈ സംക്രമണശക്തി ഒരിക്കലും അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഒറ്റവരിക്കും നഷ്ടപ്പെടുന്നില്ല. ഇതൊരദ്ഭുതംതന്നെ. ഇതിനെന്താണാസ്പദം? ചങ്ങമ്പുഴ ആദ്യന്തം അനുഭൂതിമാത്രപ്രാണനായ കവിയായിരുന്നു. പ്രചണ്ഡവികാരങ്ങളുടെ നൈസർഗ്ഗികപ്രവാഹമായിരുന്നു, അല്ലാതെ പ്രശാന്തയിൽ അനുസ്മരിക്കപ്പെടുന്ന വികാരമായിരുന്നില്ല, അദ്ദേഹത്തെസ്സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം കവിത. അതിനാൽ വികാരമേ വേണ്ടൂ; അതിൻറെ നിയതമായ സംയമനത്തിനും സംവിധാനത്തിനും കാത്തിരിക്കാതെത്തന്നെ അദ്ദേഹത്തിനെഴുതാം. അപ്രകാരം സ്വന്തം ആത്മസത്തയുടെ അതാതു നിമിഷങ്ങളിിെ അനാച്ഛാദനം മാത്രമാണ് അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഓരോ കവിതയും. കമ്പി മുറുക്കി കാറ്റത്തുവെച്ച വീണയാണ് കാൽപനികകവിഹൃദയം. അന്തരീക്ഷത്തിലെ എത്ര നേർത്ത ചലനവും അതിൽ അനുചലനമുണർത്തുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന കവിയുടെ ഹൃദയത്തിൻറെ കമ്പി അയഞ്ഞുപോവുകയേയുണ്ടായിട്ടില്ല. ജീവിച്ച ഒരോ മാത്രയും പുതിയ അനുഭൂതികൾ നേടിക്കൊടുത്തു, അഥവാ പുതിയ അനുഭൂതികൾ തേടിത്തേടി ഓരോ മാത്രയിലും മാറി മാറി ജീവിച്ചു. എന്നിട്ട് അതു മുഴുക്കെ ഊഷ്മളമായി ഉദ്ഗാനം ചെയ്തു. അതേ, വികാരമാണ് കവിതയുടെ ജീവനെങ്കിൽ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്ക് ഒരു ബിന്ദുവിലും നിർജ്ജീവമാവേണ്ടിവരുന്നില്ല.

ആത്മവത്തയുടെ അനാച്ഛാദനമെന്നു പറഞ്ഞുവല്ലോ; ആ ആത്മവത്തയാവട്ടെ, അത്രമേൽ സവിശേഷമായിരുന്നു. മലയാളകവിത കണ്ടതിൽവെച്ച് ഏറ്റവും സജീവവും സംവേദക്ഷമവുമായ ആത്മവത്ത.

കപടലോകത്തിലാത്മാർത്ഥമായൊരു
ഹൃദയമുണ്ടായതാണെൻ പരാജയം!''

എന്നു കാവ്യജീവിതത്തിൻറെ തുടക്കത്തിലേ ചങ്ങമ്പുഴ തുറന്നുപറഞ്ഞത് അർത്ഥഗർഭമാണ്. അങ്ങനെയൊരു ഹൃദയമുണ്ടായതിൻറെ പേരിൽ താൻ തുടരെത്തുടരെ വിവശനാവേണ്ടിവന്നു, ഏതു ഭാവവും അതിൻറെ പ്രാകൃതരൂപത്തിൽത്തന്നെ തനിക്കനുഭവിക്കേണ്ടിവന്നു. ഒടുക്കം, ദ്രവപാകമായ തൻറെ ഹൃദയത്തെ ശിലീഭവിപ്പിച്ചേ പറ്റൂ എന്നു ബോദ്ധ്യപ്പെട്ടുതുടങ്ങി. എന്നിട്ട് സ്വയം പാടുന്ന പിശാചാ'യി മാറി എല്ലാം നിന്ദിക്കുകയും നിഷേധിക്കുകയും ചെയ്തുനോക്കി. ആദ്യത്തെ അനുതാപത്തിലായാലും അവസാനത്തെ അമർഷത്തിലായാലും ആവക വികാരങ്ങളുടെ ആത്യന്തികചൈതന്യം മുഴുവൻ തുളുമ്പിനിൽപ്പുണ്ട്. അതെല്ലാം തൻറെതന്നെ ഭാവങ്ങളായിരുന്നു; അതിനാൽ ഓരോന്നും അങ്ങേയറ്റം അവഗാഢമായി ആവിഷ്കരിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു.

ഞാനെന്നൊടോതുന്നിതോരോ പരാതികൾ,
സാനുകമ്പം സാന്ത്വനിപ്പിപ്പിതെന്നെ ഞാൻ,
ഞാനെൻറെ മുമ്പിൽ കരഞ്ഞിടുമ്പോ, ളെൻറെ
ഞാ,നെൻറെ ജീവ, നൊപ്പുന്നിതെൻ കണ്ണുകൾ!
എന്നെ ഞാൻ കിക്കിളികൂട്ടിച്ചിരിപ്പിക്കു
മന്നേരമെന്നെ ഞാൻ കെട്ടിപ്പിടിച്ചീടും!''

എന്നു സ്വയം ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുള്ളതുപോലെ, തിരിച്ചും മറിച്ചും തന്നെക്കുറിച്ച്, തൻറെ അതാതു ഭാവങ്ങളെക്കുറിച്ചുതന്നെ പാടുക അതേ ചങ്ങമ്പുഴ കാര്യമായും ചെയ്യുന്നുള്ളൂ. അങ്ങനെ തന്നെക്കുറിച്ചു പാടുമ്പോഴാണു താനും അദ്ദേഹത്തിൻറെ തരളസ്വരം അത്രമേൽ സഫലവും സംതൃപ്തവുമാവുന്നത്. ടാഗോറിൻറെ വിക്ടറി' യെ ആസ്പദമാക്കി യവനിക' രചിച്ചപ്പോഴും, അതിലെ നായകസ്ഥാനത്തു സ്വയം അവരോധിക്കാതിരിക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കഴിയുന്നില്ല. അഥവാ, അങ്ങനെ അവരോധിക്കാനവസരമരുളുന്നു എന്നതാവാം അദ്ദേഹത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ആ ടാഗോർക്കഥയ്ക്കനുഭവപ്പെട്ട ആകർഷണം. കാൽപനികതയിൽ വ്യക്തിക്കുള്ള പ്രാധാന്യം അതിൻറെ പ്രഥമാചാര്യനായി പരിഗണിയ്ക്കപ്പെടുന്ന റൂസ്സോ തന്നെ പ്രകടമാക്കിയിട്ടുണ്ടല്ലോ. നമ്മുടെ കവിതയിൽ ഈ പ്രാധാന്യത്തിനു ചൂണ്ടിക്കാട്ടാവുന്ന പ്രാമാണികദൃഷ്ടാന്തമത്രേ ചങ്ങമ്പുഴ.

എന്നല്ല, കാൽപനികതയുടെ എണ്ണമറ്റ മറ്റു പ്രതിഭാസങ്ങൾക്കും മികച്ച മാതൃക നമുക്ക് ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ. കവിഹൃദയം ഏതു നേരത്തും അനിർവാച്യമായ ഒരസ്വാസ്ഥ്യമനുഭവിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കണം എന്നു പറയാറുണ്ട്. കാൽപനികകവികളുടെ കാര്യത്തിൽ ഇതു വിശേഷിച്ചും അർത്ഥവത്താണ്. ചങ്ങമ്പുഴ ആദ്യന്തം അതനുഭവിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നുതാനും. എന്തിനാണോ ഹൃദയം കിടന്നുപിടയുന്നത്? എങ്ങോട്ടാണ് അതു ചിറകുവിടർത്തുന്നത്?

എൻമനം നീറുന്നു, സന്തതം ഞാ
നെന്തിനെന്നില്ലാതെ കേണിടുന്നൂ''

എന്ന് അദ്ദേഹംതന്നെ പറയുന്നതാണ് പരമാർത്ഥം. ഒന്നിനെക്കുറിച്ചും നിയതമോ വിശദമോ ആയ സങ്കൽപമല്ല ചങ്ങമ്പുഴ താലോലിക്കുന്നത്. എന്തും അവ്യക്തമായി, ആച്ഛാദിതമായി, അവശേഷിക്കട്ടെ അതിലാണദ്ദേഹത്തിന്നഭിനിവേശം. നഗ്നവും വിവൃതവുമായ എന്തും, വ്യക്തവും ഖണ്ഡിതവുമായ ഏതും, അരോചകമാണ്. യവനിക'' എന്ന കാവ്യം ഈ അർത്ഥത്തിൽ വിശേഷപഠനമർഹിക്കുന്നു. ആർ, എന്ത്, ഏത്, എപ്പോൾ ഇങ്ങനെ ഒട്ടാകെ എത്ര ചോദ്യങ്ങളാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ഉയരുന്നത്! കാൽപനികകവികൾക്ക് അസ്ഫുടത്തോടുള്ള ആരാധന അങ്ങനെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ അത്രമേൽ പ്രകടമാണ്.

ഇതിനോടു ബന്ധപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടുവേണം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ വിഷാദത്തെ വിലയിരുത്താനും. എന്തിൻറെ അഭാവത്തിലാണ് ആ വിഷാദം എന്ന് നിഷ്കൃഷ്ടമായി നിർദ്ദേശിക്കാൻ വയ്യ. ഏതായാലും ഇടക്കാലത്തു ചിലർ മനസ്സിലാക്കിയപോലെ സോഷ്യലിസ്റ്റ് സാമൂഹ്യവ്യവസ്ഥ സാക്ഷാൽക്കരിച്ചുകഴിഞ്ഞ ഒരന്തരീക്ഷത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ജീവിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും ആ വിഷാദത്തിൻ അത്രമേൽ വ്യത്യാസമുണ്ടാവുമെന്നു തോന്നുന്നില്ല. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിതയിലെ വിഷാദത്തിൻറെ അന്തർധാര അനുഭവങ്ങളിൽനിന്നല്ല, അയുക്തികമായ ഒരുതരം സവിശേഷമാനസികഘടനയിൽനിന്നാണ് ഉറവെടുക്കുന്നത് എന്നർത്ഥം. വിഷാദത്തിനെ അതിൻറെ പേരിൽത്തന്നെ സ്നേഹിക്കുകയാണ് ഈ കവി.

ഇനി അനുഭവങ്ങളാണെങ്കിലോ: അവയും എപ്പോഴും തനിക്കഹിതമായേ കലാശിക്കൂ. തൻറെ സംവേദനശീലമൊക്കെയുണ്ടോ സാധാരണ ലോകം വകവെയ്ക്കുന്നു! നശിച്ച ലോകം!~ക്രൂരവും പരുഷവുമാണത്. പൂമൊട്ടുകൾക്കു വിടരാവുന്നൊരുദ്യാനമല്ലതന്നെ ഈ ലോകം. തനിക്കതിൻറെ രീതി മനസ്സിലാവുന്നില്ല. അങ്ങനെ അപഗ്രഥിക്കാനാവാത്ത, അഭിനന്ദിക്കാനാവാത്ത, ലോകത്തോട് കവിയുടെ പ്രതികരണം സഹജമായും വിഷാദവിവശമായിപ്പോവുന്നു.

കഥയെമ്മട്ടായാലും, കണ്ടുനിന്നു
കരയുവാൻ മാത്രമെനിക്കറിയാം.
ക്ഷണികസൗന്ദര്യങ്ങൾ നോക്കിനോക്കി
ത്തകരുന്നു, ഹാ, മനം മാമകീനം
ഒരു പുഷ്പം വാടിക്കൊഴിഞ്ഞിടുമ്പോ
ളൊരു നെടുവീർപ്പെന്നിലങ്കുരിപ്പൂ!''

ഇതത്രേ സംവേദനശീലനയ കാൽപനികകവിയുടെ നിസ്സഹായത. ഈ ലോകവൈരാഗ്യത്തിൻറെ പരിണാമമാണ് ഏകാന്തതയോടുള്ള അഭിനിവേശം. സമൂഹത്തിൻറെ കലാപം പൊറുക്കാൻ വയ്യ. അതിൽനിന്നു ബഹുദൂരം പറന്നകന്ന് ശാലീനമായ ഒരു വിജനഹരിതമേഖലയിൽ മൃദുലസ്വപ്നങ്ങളേയും ലളിതസൗന്ദര്യങ്ങളേയും താലോലിച്ചു കഴിയാനാണ് കവിക്കു കൗതുകം. അപ്പോഴും, ആ സ്വപ്നങ്ങളും സൗന്ദര്യങ്ങളും അത്രത്തോളം ക്ഷണികമാണല്ലോ ആ വിഷാദം അനിവാര്യമാണെന്നു മാത്രം. ഒടുക്കം അപ്രാപ്യത്തിൽത്തന്നെ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു അനുരാഗം മുഴുവൻ. സാക്ഷാത്കാരിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽപിന്നെ ഒന്നിനുമില്ല മൂല്യം.

സിദ്ധിമൂലം മുഷിവുതട്ടാത്ത
സക്തിയെന്തുണ്ടീയൂഴിയിൽ!''

'മോഹിനി'യിലെ വിലക്ഷണസങ്കൽപത്തിൻറെ അർത്ഥശൂന്യതയെക്കുറിച്ച് പ്രശസ്തരായ പലരും പലതും പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതെന്തായാലും, കയ്യിൽ കിട്ടിയതിനു വിലയില്ലാതായിത്തീരുന്ന കാൽപനികവീക്ഷണം ആ കാവ്യത്തിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്നുവെന്ന് നിസ്സംശയം പറയാം.

എന്നും കൊതിക്കലാ,ണെന്നും ഭജിക്കലാ,
ണെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കലാണു സൗഖ്യം.
ഉണ്ടവയ്ക്കുള്ളിലൊരിക്കലും വാടാത്ത
ചെണ്ടിട്ടു നിൽക്കും പരിമളങ്ങൾ!~
ലോകത്തിലയ്യോ, കരഗതമാവുകി
ലാകാശപുഷ്പവും ശുഷ്കശഷ്പം''
(സങ്കൽപകാമുകൻ - സ്വരരാഗസുധ)

ഇതായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ യഥാർത്ഥമനോഭാവം. സങ്കൽപത്തിൻറെ നിത്യകാമുകനായിരുന്നു അദ്ദേഹം.

ഇങ്ങനെ യാഥാർത്ഥ്യങ്ങളെ വർജ്ജിച്ചിരുന്നു കിനാവു കാണണമെന്നു നിർബന്ധമുള്ള ഈ കവി തികഞ്ഞ വിപ്ലവകാരിയാണെന്നു തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പട്ടില്ലേ?' ഭാവത്രയം', 'വാഴക്കുല'- ഇതൊക്കെ ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ വിപ്ലവബോധത്തിൻറെ വിജയപതാകകളായി വിളികൊണ്ടിട്ടുമില്ലേ? എന്നാൽ ഒന്നു മറക്കരുത്: ഒരു തനി റൊമാൻറിക്കെന്ന നിലയിൽ നിലവിലുള്ള വ്യവസ്ഥിതിയെ അചോദ്യമായി അംഗീകരിക്കാനോ അനുമോദിക്കാനോ ആവുന്നില്ലെന്നു മാത്രം; അതിൽക്കവിഞ്ഞ്, സാധാരണ സങ്കൽപത്തിൻ നിരക്കുന്ന വിപ്ലവകാരിയല്ല ചങ്ങമ്പുഴ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ആത്മാവിൽ തരളചലനങ്ങളുണർത്തുന്നത് നിയതമായ വിപ്ലവബോധത്തേക്കാൾ നിഗൂഢമായ മിഥ്യാസ്വപ്നങ്ങളത്രേ. വിപ്ലവാനന്തരലോകത്തെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം വിശദമായി വിഭാവനം ചെയ്യുന്നുമില്ല. വിഭാവനം ചെയ്യുന്നത് "മധുരസ്വപ്നശതാവലി പൂത്തൊരു മായാലോക'' ത്തെയാണ്- "മലരൊളി തിരളും മധുചന്ദ്രികയിൽ മഴവിൽക്കൊടിയുടെ മുന മുക്കി കൽപന ദിവ്യമൊരഴകിനെയെഴുതാനുഴ''റുന്ന ആത്മവിസ്മൃതിയുടെ "അദൈവതാമലഭാവസ്പന്ദിതവിദ്യുൻമേഖല''യെ. ഏതെങ്കിലും ഭൗതികവിപ്ലവത്തിനുണ്ടോ അതാവിഷ്കരിക്കാനാവുന്നു! അഥവാ, "നീറുന്ന തീച്ചൂള''യിലെ" പാടാനും പാടില്ലേ'' എന്ന കവിതയിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്ന വീക്ഷണമുണ്ടല്ലോ, അതത്രേ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സത്യസന്ധമായ വിപ്ലവവീക്ഷണം. ഗാനത്തിൻറെ മാസ്മരലഹരിയിൽനിന്നുതന്നെ ഉണർത്തുന്നുവല്ലോഅതാണ് നഗ്നസാമൂഹ്യയാഥാർത്ഥ്യങ്ങളോടു കവിക്കുള്ള രോഷത്തിനാസ്പദം. അതിൽക്കവിഞ്ഞൊരു രോഷം എവിടെ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നുവോ അവിടെയൊക്കെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആവർജ്ജകമായ സ്വരത്തിൽ അതൊരപശ്രുതിപോലെ അനുഭവപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. "ദേവത'' എന്ന കാവ്യം ഇവിടെ ഉദാഹരണമായി ഓർത്തുപോവുകയാണ്.

വിപ്ലവബോധം പോയിട്ടു യുക്തിബോധംപോലും തനിക്കൊരു ശാപമാണെന്നാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഭാവിക്കുന്നത്. തന്നെസ്സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം യുക്തിബോധം നിഷ്പ്രയോജനം തന്നെ.

"ഭാവനയ്ക്കുണ്ടതിൻ സ്വന്തമായിട്ടൊരു
ഭാഷയും ഭാസുരശൈലികളും''.

താനതുകൊണ്ടു തൃപ്തിപ്പെട്ടുകൊള്ളാം. എന്തിനു യുക്തി? എന്തിനു ബുദ്ധി? വികാരസത്യം അവയ്ക്കതീതമത്രേ.

"യുക്തിതൻ, ബുദ്ധിതൻ വാസ്തവികത്വമ
ല്ലുത്തേജിതമാം വികാരസത്യം.
വസ്തുസ്ഥിതികൾതന്നർത്ഥവലയത്തി
ലെത്തിനിൽക്കാത്തൊരുച്ഛൃംഖലത്വം
ഉണ്ടതിൻ വ്യാപാരയാനത്തി,ലായതു
കണ്ടിടാൻ കണ്ണുകൾ വേറെ വേണം.
യുക്തി മണലാൽ കയറു പിരിക്കുവാൻ,
ബുദ്ധി വൻപാറ പിഴിഞ്ഞെടുക്കുവാൻ,
വൈഭഗഗർവ്വത്തിൽ യത്നിച്ചു യത്നിച്ചു
വയ്യെന്നൊടുവിൽ പകച്ചുനിൽക്കേ,
ദൂരത്തധിക്ഷിപ്തമായ് മുഖം താഴ്ത്തി നി
ന്നാരാൽക്കരയും വികാരമെത്തി,
ഇല്ലായ്മയിങ്കൽനിന്നായിരമായിരം
സ്വർല്ലോകരംഗങ്ങളാരചിപ്പൂ''

അതെ, വികാരം ഇല്ലായ്മയിൽനിന്നാരചിക്കുന്ന ആയിരമായിരം സ്വർല്ലോകരംഗങ്ങളാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയരുളുന്ന വിശിഷ്ടവിഭവങ്ങൾ. വെറും പാഴാകാശങ്ങളിൽ ആ കവിത അലർവാടിയാരചിക്കുന്നു. ഇതിൻറെ പേരിൽ പലരും തന്നെ പഴിക്കുന്നുണ്ട്. വിരോധമില്ല, താനാ പഴി കേട്ടുകൊള്ളാം. കാരണം, കീറ്റ്സിനെന്നതുപോലെ, ഭാവനയ്ക്കു സുന്ദരമായി തോന്നുന്നതെന്തോ അതാണ് തനിക്കു സത്യം.

സത്യസൗന്ദര്യമേ, നിൻ ഭക്തദാസൻ ഞാൻ
യുക്തിതൻ ദൃഷ്ടിയിൽ ഭ്രാന്തനായി!
നിത്യപ്രകാശമേ, നിന്നിലലികയാൽ
ബുദ്ധിതൻ ദൃഷ്ടിയിൽ ഭ്രാന്തനായ് ഞാൻ.
കല്ലെറിയുന്നു വിളർത്ത പരിഹാസ
പ്പൊള്ളച്ചിരികൾതൻ പേക്കൂത്തുകൾ.
ഭ്രാന്തൻ ഞാൻ, ഭ്രാന്തൻ ഞാൻ 'ഹന്ത സൗന്ദര്യമേ,

താന്തനാമെന്നെ നീ ഭ്രാന്തനാക്കി.
എങ്കിലും നീയെനിക്കേകുമീ ഭ്രാന്തിനാ
ലെൻകരൾ കോൾമയിർക്കൊൾവിതെന്നും
ഈ നിർവൃതിക്കൊള്ളലുൻമാദമാണെങ്കിൽ
ഞാനെന്നുമുൻമാദിയായിടാവൂ!''

ഇത്ര പ്രകടമായി യുക്തിയേയും ബുദ്ധിയേയും നിന്ദിക്കയും നിഷേധിക്കയും ചെയ്യുന്ന കവിയിൽനിന്നു സ്ഥായിയായ എന്തെങ്കിലും ദർശനം പ്രതീക്ഷിക്കുന്നതിൽ അർത്ഥമില്ലല്ലോ. മാത്രമല്ല, ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കൊരു ജീവിതസന്ദേശമില്ല എന്ന ആവലാതി, ഭംഗ്യന്തരേണ, അദ്ദേഹം തനി കാൽപനികകവിയാണ് എന്ന പൊരുളിൻറെ അംഗീകാരമത്രേ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ മുന്നിൽ നിമിഷങ്ങളേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ- ഓരോ തവണയും പുതിയ പുതിയ നിറഭേദത്തോടെ പറന്നണയുന്ന നിമിഷങ്ങൾ. അപ്പുറവും ഇപ്പുറവുമില്ലാത്ത അങ്ങനത്തെ എത്ര നിമിഷങ്ങളെയാണ് അദ്ദേഹം തൻറെ സമാഹാരങ്ങളിലെ അപൂർണ്ണകവിതകളിൽ പിടിച്ചെടുത്തിരിക്കുന്നത്! ആ കവിതയിലെ അതാതു സ്വരങ്ങൾക്ക് അന്യോന്യമനുഭവപ്പെടുന്ന അത്യന്തവൈരുദ്ധ്യത്തിന്നാസ്പദവും ഇതുതന്നെ. അപ്പപ്പോൾ വിരിയുന്ന നവകുസുമങ്ങളിൽ പറന്നെത്താനുള്ള അഭിനിവേശം മാത്രമേ പൂമ്പാറ്റയ്ക്കുള്ളൂ. അല്ലാതെ തോട്ടക്കൃഷിയിൽ അവഗാഹമില്ല. അതിനൊട്ടാഗ്രഹവുമില്ല. നിമിഷങ്ങൾ അന്യോന്യം ബന്ധപ്പെടുത്തി ആദിമദ്ധ്യാന്തസുഘടിതമായ ഒരു പൂർണ്ണജീവിതത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ സങ്കൽപിക്കുന്നതേയില്ല. എന്നിട്ടുവേണ്ടേ അതിൻറെ സന്ദേശം സമർപ്പിക്കാൻ? പിന്നെ ദർശനം, സന്ദേശം-ഇതൊക്കെ കവിതയിലെ വികാരാംശത്തിൻറെയല്ല, വിചാരാംശത്തിൻറെ പക്വഫലമാണല്ലോ. വിചാരാംശത്തെ വർജ്ജിച്ച കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. "ചിന്തിപ്പിക്കുന്നതിനേക്കാളേറെ എന്നെ ചിരിപ്പിക്കുകയും കരയിക്കുകയും പുളകംകൊള്ളിക്കുകയും ചില നിമിഷങ്ങൾ - സ്വർഗ്ഗത്തിൽനിന്നും പറന്നെത്തി അങ്ങോട്ടുതന്നെ പറന്നുപോയ ആ ചിത്രശലഭങ്ങൾക്കു പിമ്പേ വെമ്പിക്കുതിച്ച എൻറ കലാകൗതുകത്തിൻറെ കൈവിരലുകളിൽ പറ്റിയ ചില വർണ്ണരേണുക്കൾ'' എന്നു 'സ്വരരാഗസുധ''യ്ക്കെഴുതിയ മുഖക്കുറിപ്പിൽ അദ്ദേഹം തൻറെ ഈരടികളെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. ഈ വിശേഷണം 'സ്വരരാഗസുധ'യിലെ ഈരടികളെ മാത്രമല്ല, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ ആകെത്തന്നെ ശരിക്കും വിലയിരുത്തുന്നുണ്ട്.

ശുദ്ധമായ ഈ വികാരാംശത്തെ എത്ര സരളമായി, എന്നാൽ എത്രമേൽ സഫലമായി, ചങ്ങമ്പുഴ ആവിഷ്കരിക്കുന്നു! തൻറെ വികാരം മിക്ക സന്ദർഭങ്ങളിലും അതത്രയും വൈയക്തികവും സവിശേഷവുമായിരുന്നതുകൊണ്ട്, അതവതരിപ്പിക്കാൻ അന്നോളം പരിചിതമല്ലാത്ത നൂതനശൈലികളും സങ്കേതങ്ങളും അദ്ദേഹത്തിൻ ഉപയോഗിക്കേണ്ടിവന്നു. ഗാഢവും വിപുലവുമായ പാശ്ചാത്യകവിതാസമ്പർക്കം ഇവിടെ അദ്ദേഹത്തെ സഹായിച്ചു. തരുണഹൃദയത്തിലെ തരളപ്രണയത്തെ പൂവുപോലുള്ളൊരോമനക്കൗതുകം'' എന്നും മാച്ചാലും മായാത്ത മട്ടിലേതോ മാർദ്ദവമുള്ളതാണീ വികാരം' എന്നും രമണ''നിൽ ആവിഷ്കരിച്ചതുതൊട്ടു പരിശോധിക്കുകഎത്ര സാക്ഷാൽക്കാരസമർത്ഥമായാണ് ഈ വക മൃദുലഭാവങ്ങൾ അദ്ദേഹം സംവേദനം ചെയ്യുന്നത്. ഈ ആവിഷ്കാരങ്ങളിൽ പലതിലും പല ദോഷങ്ങളും ആരോപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അതിനൊക്കെ, ഒരുപക്ഷേ, അടിസ്ഥാനമുണ്ടാവാം. എന്നാലും ഒന്നു സമ്മതിക്കുകതന്നെ വേണം. അവയുടെ അപൂർവ്വത അത്രമേൽ ഹൃദ്യമാണ്. ലോലവും ക്ഷണികവുമായ അനുഭൂതികളുടെ സഫലമായ സംക്രമണത്തെസ്സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം, ഏതായാലും, ചങ്ങമ്പുഴ സമ്പന്നമാക്കി. എന്നല്ല, ഇത്തരം അനുഭൂതികളുടെ നിവേദനം മാത്രമാണ് കവിതയിൽ പദങ്ങളുടെ ധർമ്മം എന്നുതന്നെ അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചു. പദങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ സങ്കൽപത്തിൽ കന്ദുകക്രീഡയാടിടുമോമൽസുന്ദരികൾ സുശീലകൾ മാത്ര''മാണ്. ആ സ്വപ്നലോലകളെ ശപ്തസംഗ്രാമഭൂമിയിലേക്കയച്ചുകൂടാ. രോമഹർഷം വിതയ്ക്കുമക്കൈകൾ ഭീമഖഡ്ഗങ്ങളേന്തിക്കൂടാ' (യവനിക) ഈ സങ്കൽപത്തിൻ അനുരൂപമായി, കേവലസംഗീതധ്വനിയുള്ള പദങ്ങളോട് എന്തെന്നില്ലാത്ത ഒരനുരാഗം തന്നെയാണ് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക്. പദങ്ങളോടല്ല, അക്ഷരങ്ങളോടുപോലും. സ്വരരാഗസുധ''യിലെ മയക്കത്തിൽ' എന്ന കവിത ഈ സന്ദർഭത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമാണ്. ഞ്ജ, ന്ദ, ങ്ഗ, ണ്ഡ, മ്ബ ഈ അഞ്ചു ധ്വനികൾ അർദ്ധസുപ്തിയിലാടിക്കുഴഞ്ഞു. തൻറെ മുന്നിലെത്തിനിൽക്കുന്ന അർദ്ധനഗ്നോജ്ജ്വലാംഗികളായ അബ്ധികന്യ' കളായി, ശബ്ദവലീചീശതങ്ങളിൽത്തത്തി നൃത്തമാടും മദാലസമാരാ''യി കവിക്കനുഭവപ്പെടുന്നു. ഓമനത്വമുള്ള ഇത്തരം കോമളപദങ്ങളുടെ ഒരു കോരിപ്പകരൽതന്നെയത്രേ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത. എല്ലാ കവികളും പദകാമുകരാണ്; കാൽപനികകവികൾ വിശേഷിച്ചും; അതിലും വിശേഷിച്ച് ചങ്ങമ്പുഴ. പദങ്ങളെ കേവലമായ നാദചാരുതയുടെ പേരിൽ അദ്ദേഹം ലാളിച്ചു. അനിയന്ത്രിതമായ ഈ പദകാമം കാരണം, ധ്വനി മുതലായ രചനാമർമ്മങ്ങളിലൊന്നും കവിയുടെ കണ്ണു ചെല്ലുന്നില്ല. എന്നാലും പദങ്ങളങ്ങനെ നിലയ്ക്കാതെ മേൽക്കുമേൽ ഒഴുകിയെത്തുമ്പോഴും, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യശൈലി ഒരിക്കലും കലുഷമാവുന്നില്ല. അൻവയബോധത്തിലോ അർത്ഥഗ്രഹണത്തിലോ അതൊരിക്കലും ക്ലേശം സൃഷ്ടിക്കുന്നില്ല. പക്ഷേ അർത്ഥഗ്രഹണമെന്നു പറഞ്ഞില്ലേ; ഓരോ വാക്കിൻറേയും സങ്കേതസിദ്ധമായ അർത്ഥത്തിലല്ല, വാക്കുകളെല്ലാം ചേർന്നു സൃഷ്ടിക്കുന്ന സവിശേഷമായ ഒരു ഭാവത്തിലാണ് അദ്ദേഹം പലപ്പോഴും നിഷ്കർഷിക്കുക എന്നു മാത്രം. കാവ്യനർത്തകി' യുടെ കാര്യമോർക്കുക. അതിലെ ഓരോ വാക്കിനും നിയതമായി അർത്ഥം പറയാൻ ഞെരുക്കമുണ്ട്. പക്ഷേ, കവിത അവിടെ ശരിക്കും നർത്തനം നടത്തുക തന്നെ ചെയ്യുന്നു. ആ താളലയസൗഭാഗ്യം ആർക്കാവും നിഷേധിക്കാൻ? അത് കവിതയല്ല, ശുദ്ധസംഗീതമാണ് എന്നാണെങ്കിൽ, കവിതയെ ശുദ്ധസംഗീതത്തോടടുപ്പിക്കുക എന്നത് കാൽപനികകവികളുടെ കൗതുകങ്ങളിലൊന്നാണെന്നു മറക്കരുതല്ലോ.

എന്തായാലും, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ശുദ്ധവികാരത്തിൻറെ സ്വച്ഛന്ദാവിഷ്കാരമായതിനാലാണ് അതിൽ സംഗീതാംശം ഇത്രമാത്രം ഒരവിഭാജ്യഘടകമായി അനുഭവപ്പെടുന്നത്. ഛന്ദസ്കരണം' എന്നൊരു പ്രക്രിയയുണ്ട് കാവ്യരചനയിൽ എന്നു തോന്നുമാറ് ഇയ്യിടെ നമ്മുടെ നിരൂപണത്തിൻ വിചിത്രമായ ഒരു വെളിപാടുണ്ടായിട്ടുണ്ടല്ലോ. ഭാവം എന്ന സാധനം' ഛന്ദസ്സിൽക്കൊണ്ടുപോയൊഴിച്ച് സീലുവെയ്ക്കുകഅങ്ങനെയാണ് കവികൾ പതിവ് എന്നാണോ ധാരണ ആവോ! അത്തരമൊരു ധാരണ എത്രമേൽ അർത്ഥശൂന്യമാണെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത വ്യക്തമാക്കും. അതുപോലെ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ സംഗീതം ഉള്ളുപൊള്ളയായ വെറും ലല്ലലല്ലല' മാണ് എന്നു ഉപദർശനവും അനാസ്പദം തന്നെ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ പല അനുഭൂതികളും അങ്ങനെ ലല്ലലല്ലല' ങ്ങളാക്കിയേ ആവിഷ്കരിക്കാനാവൂ എന്നതാണ് സത്യം. അത്രമേൽ ഉല്ലംഘതയുണ്ട് ആ അനുഭൂതികൾക്ക്. അത്തരം ഉല്ലംഘതയുടെ നിമിഷങ്ങളിൽ ആരും താനേ പാടിപ്പോകും. പടുപാട്ടൊന്നു പാടാത്ത കഴുതയില്ല'' എന്ന് കുമാരനാശാൻ പ്രസ്താവിച്ചതിൻ അങ്ങനെയല്ലേ അർത്ഥം ധരിക്കേണ്ടത്? അല്ലാതെ പാട്ടൊക്കെ പടു'വാണെന്നും, പാടുന്നവനൊക്കെ കഴുത' യാണെന്നും ധരിച്ചാൽ കഷ്ടം തന്നെ!

എന്തോ ആവട്ടെ, കാവ്യജീവിതത്തിലുടനീളം പാടിയതുകൊണ്ടോ, പാടിയതിലേറെയും പടുപാട്ടായതുകൊണ്ടോ അറിഞ്ഞുകൂടാ ചങ്ങമ്പുഴയെ കഴുത' എന്നു വിളിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിലും, ആ അർത്ഥത്തിൽ വിശേഷിപ്പിക്കാൻ നമ്മുടെ പല പണ്ഡിതനിരൂപകരും ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നു. അതിലത്ഭുതമില്ല, അനുഭൂതി ബാഹ്യമായ അവരുടെ മാനദണ്ഡങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ശുദ്ധകാൽപനികഗാനങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അപ്രായോഗികമാണെന്നു കണ്ടപ്പോൾ അവർക്ക് അമർഷം വന്നുപോയെന്നേയുള്ളൂ. അഥവാ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ നിതാന്തവും നിരങ്കുശവുമായ വൈകാരികപ്രവാഹം അനാരോഗ്യകരമാണെന്ന് ആരാനും സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിൽത്തന്നെ, അതിലെന്താണബദ്ധം? കാൽപനികത്വം രോഗമാണെന്ന് ജർമ്മൻ മഹാകവിയായ ഗോയ്ഥേ തന്നെ പറയുകയുണ്ടായിട്ടില്ലേ? നമുക്കാവട്ടെ, ആ രോഗം കൂടുതൽ മാരകമായിത്തോന്നുന്നത് സ്വാഭാവികവുമാണ്. നാനൃഷിഃ കവിഃ'' എന്ന പാരമ്പര്യത്തിൽ വളർന്നുവന്ന നാം കവിതയിലെ വിചാരാംശത്തിൽ കവിഞ്ഞ ശ്രദ്ധ കാണിക്കാറുണ്ട് പൊതുവേ. കവികളുടെ മഹത്ത്വം അനുഭൂതിപ്പൊലിമയോടു പോരാ. ആശയഗരിമയോടുതന്നെ അൻവയിക്കണം. എന്നാലേ നമുക്കു തൃപ്തിയാവൂ. എന്നിരിക്കേ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മഹത്ത്വം സന്ദേഹാസ്പദമാവാം. പക്ഷേ, അതിൻറ മാദകത്വം സംശയാതീതമാണല്ലോ. കവിതയ്ക്ക് എന്നുമുണ്ടാവും അലസവും അരാജകവുമായ സ്വപ്നാടനത്തോടു കൗതുകം. അതുള്ളേടത്തോളം കാലം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മാദകത്വം അവശേഷിക്കയും ചെയ്യും.

ഈ മാദകത്വത്തിൽ മയങ്ങി ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു ധാരാളം അനുകർത്താക്കളുണ്ടായി. എങ്കിലും അക്കൂട്ടത്തിലാരും ഇടപ്പിള്ളിപ്രസ്ഥാനത്തിൽ ശാശ്വതപ്രതിഷ്ഠയാർജ്ജിച്ചതായോ ഇന്നും അവിടെ അടിയുറച്ചുനിൽക്കുന്നതായോ തോന്നുന്നില്ല. അതിനാൽ അവരെയൊന്നും ഈ സന്ദർഭത്തിൽ പരിഗണിക്കേണ്ടതുമില്ല. മിക്കവരും കവിതയ്ക്കു മാദകത്വം മാത്രം പോരാ, അത് കേവലലാവണ്യബോധത്തെ വിരുന്നൂട്ടിയതുകൊണ്ടു മാത്രമായില്ല എന്ന ബോധോദയംകൊണ്ടാണോ പിന്നീടാപ്രസ്ഥാനത്തിൽനിന്നു മാറിപ്പോയതും പോവുന്നതും? ആവോ? ചങ്ങമ്പുഴ ഏതായും അങ്ങനെ പരിഭ്രമിച്ചില്ല. മാദകത്വത്തിനു മാത്രം വേണ്ടി അനുവാചകർ തൻറെ കവിത തിരഞ്ഞെത്തും എന്നദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചു. ഇന്നല്ലെങ്കിൽ നാളെ; കലാപങ്ങളെല്ലാം കലങ്ങിത്തെളിഞ്ഞ്, കവിതയെക്കുറിച്ചുള്ള ധാരണയിൽ ശുദ്ധസൗന്ദര്യപ്രവണതയ്ക്ക് കുറെക്കൂടി ഭദ്രമായ സ്ഥാനമനുവദിക്കപ്പെടുന്ന സുന്ദരമായ ഒരു ഭാവിയിൽ. ഇന്ന് കമനീയചിന്തകൾ കോർത്തിണക്കി താൻ കെട്ടിയ കണ് കക്കും മാല അവഗണിക്കപ്പെട്ടേയ്ക്കാം. "അനുമാത്രമെമ്പാടുമായതിൽനിന്നനുഭവസൗരഭം വാർന്നൊഴുകി''യാലും, മൃദുലവികാരതരംഗകങ്ങളതിനു നിറപ്പകിട്ടേറെയേകി''യാലും, ആരും അതംഗീകരിച്ചില്ലെന്നുവരാം. എന്നാലും സമകൾ പലതും പറന്നുപോയി സമരാങ്കണങ്ങൾ ശാന്തമാവുമ്പോൾ, സമുദിതോൽക്കർഷങ്ങൾ പൂത്തുപൂത്തു സമതലം മുന്നിൽ തെളിഞ്ഞുമിന്നുമ്പോൾ', അപ്പോൾ നോക്കൂ, തൻറെ പുഷ്മാല്യംം,

"അണുപോലും വാടാതപ്പുണ്യഭൂവി
ലഴകിൽക്കുളിച്ചിന്നുമുല്ലസിപ്പൂ!
ജനചയാരാധനസേവനങ്ങ
ളനിശമതിൻമുന്നിൽസ്സംഭവിപ്പൂ''

തൻറെ കവിതയുടെ ശാശ്വതികത്വത്തെക്കുറിച്ച് ചങ്ങമ്പുഴതന്നെ പരോക്ഷമായി പ്രകടിപ്പിച്ച ഈ വിശ്വാസത്തെ ചോദ്യം ചെയ്യേണ്ടതുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നില്ല.

'മോഹിനി'യും 'മോഹിത'നും

കുട്ടികൃഷ്ണമാരാര്

ശ്രീമാൻ ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള എം.ഏ. ഒരു പതിറ്റാണ്ടിനുമുമ്പു 'മോഹിനി'' എന്നൊരു കവിത എഴുതി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു; അതു ബ്രൗണിങ്ങിൻറെ 'പൊർഫീറിയയുടെ കാമുകൻ' എന്ന കൃതിയുടെ ദുർബ്ബലമായ ഒരനുകരണമാണെന്നു സൂചിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് സഞ്ജയൻ അതിനു മോഹിതൻ'' എന്നൊരു പാരഡിയും പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. ഇക്കഴിഞ്ഞ കന്നിയിൽ ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ ആ ലഘുകൃതി പുസ്തകരൂപേണ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചപ്പോൾ "ഫലിതസാഹിത്യചക്രവർത്തിയായ സഞ്ജയൻറെ'' ആ സൂചന അബദ്ധമാണെന്നു മിതസ്വരത്തിൽ വിവരിച്ചു. അതിൻറെ ഒരു സംക്ഷേപമിതാണ്:

"മോഹിനിയിലെ നായകനായ സോമശേഖൻറെ മാനസികഘടനയിൽ സാഡിസമാണ് മുഴച്ചുനിൽക്കുന്നത്. ശാസ്തൃദൃഷ്ട്യാ വൈകൃതാത്മകമായ അവൻറെ ചിന്താഗതി അതിന്നനുരൂപവുമാണ്.... എന്നാൽ തത്ത്വോപനിഷ്ഠമായ ഒരു സരണിയിലൂടെയാണ് അവൻറെ ചിന്താപ്രവാഹം... സോമശേഖരനു സ്വന്തമായ ഒരു തത്ത്വശാസ്ത്രമുണ്ട്. അവൻ സൗന്ദര്യാരാധകനാണ്. കാമജന്യമായ സ്വാർത്ഥപ്രീതിക്കു വശഗമായിരുന്നു അവൻറെ ഹൃദയമെങ്കിൽ, മൃണ്മയമായ ശരീരത്തെ അവലംബിച്ചുനിന്നു ദുർല്ലഭവും സ്വർഗ്ഗീയവുമായ ആ സൗന്ദര്യത്തെ അവൻ അനുഭോഗയുക്തമാക്കിത്തീർക്കുമായിരുന്നു... 'ബ്രൗണിങ്ങി'ൻറെ പൊർഫീറിയയുടെ കാമുക'ന്നും സോമശേഖരന്നും തമ്മിലുള്ള മൗലികമായ ഒരു വ്യത്യാസം ഈ തത്ത്വത്തെ ആശ്രയിച്ചാണ് നിൽക്കുന്നത്. സാമുദായികമായ ഉച്ചനിചാവസ്ഥയെക്കുറിച്ചുള്ള ബോധം സഞ്ജനിപ്പിച്ച സ്വാർത്ഥസൃഷ്ടമായ നൈരാശ്യമാണ് പൊർഫീറിയയെ ഞെക്കിക്കൊല്ലുന്നതിൽ അവന്നു പ്രേരകമായി നിൽക്കുന്ന മനോഭാവം. സോമശേഖരനെ അതു തീണ്ടിയിട്ടുപോലുമില്ല...''

ഈ പുസ്തകം പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതിനു ഒരു കൊല്ലം മുമ്പുതന്നെ സഞ്ജയൻ ശ്രീ. എം.ആർ. നായർ മരിച്ചുപോയിരുന്നതുകൊണ്ട്, അദ്ദേഹത്തിൻ ഇതിനെപ്പറ്റി വല്ലതും പറയുവാനുണ്ടോ എന്നറിവാൻ ഇടയായതേ ഇല്ല. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ചരമത്തിനുശേഷം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച, 'ഹാസ്യാഞ്ജലി' യിൽ ആ പാരഡിമാത്രം ചിരിച്ചുംകൊണ്ടു നിൽക്കുന്നുണ്ട്.

എന്നിട്ടിപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ "സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട''ത്തിൻറെ അവതാരികയിൽ ശ്രീ. എ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള ഈ വിഷയത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വാദത്തെ അനുകൂലിച്ചുകൊണ്ട് അമിതസ്വരത്തിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നു: ഇതിലെ സാഡിസം സഞ്ജയനെ അരിശംകൊള്ളിച്ചു. "ഇന്നത്തെ മനഃശാസ്ത്രം അങ്ങാടിയോ പച്ചയോ എന്ന് സഞ്ജയൻ അറിഞ്ഞിരുന്നില്ല.'' (പേജ് 37) ഈ പുസ്തകത്തിനു "മാതൃഭൂമി''യിൽ അഭിപ്രായമെഴുതിയ കെ.സി.യാകട്ടേ എം.ആർ. നായരെ 'നേരിട്ടറിയാൻ സാധിച്ച ആളെന്ന നിലയിൽ' അദ്ദേഹം സൈക്കോളജി എന്നു പറയുന്ന മനഃശാസ്ത്രത്തിൻറെ പുരോഗതി നല്ലപോലെ പഠിക്കുകയും, ഫ്രോയിഡിൻറെ മാനസികാപഗ്രഥനമെന്നു വിളിക്കുന്ന മനഃശാസ്ത്രവിഭാഗവും അതിൻറെ വളർച്ചയും ശ്രദ്ധയോടെ വായിച്ചറിയുകയും ചെയ്തിരുന്നു എന്നും മറ്റും സാക്ഷി പറഞ്ഞു വിരമിക്കുകയും ചെയ്തു.

ഇതെല്ലാം കൂടി കണ്ടപ്പോൾ സാഹിത്യലോകം ഇതിനെ ഇങ്ങനെ വെറുതെ വിട്ടുപോകരുതെന്ന് എനിക്കു തോന്നി. ഒരു വശത്ത് ഒരു സാഹിത്യനിരൂപകൻ കൂടിയായ എം.ആർ. നായരും അദ്ദേഹം കൂട്ടിക്കൊണ്ടുവന്ന പ്രസിദ്ധ പാശ്ചാത്യമഹാകവിയായ ബ്രൗണിങ്ങും, ഇങ്ങേവശത്ത് ഒരു സാഹിത്യനിരൂപകൻകൂടിയായ എ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയും അദ്ദേഹത്തിൻറെ മഹാകവികളിലൊരാളായ ചങ്ങമ്പുഴയും. ഇവർ തമ്മിലുള്ള ഈ വാദത്തെപ്പറ്റി നാം നമ്മുടെ കഴിവിനൊത്തവണ്ണം പഠിക്കുകയും ചിന്തിക്കുകയും വേണം; എന്നിട്ടു വല്ലതും പറവാനുണ്ടെങ്കിൽ അതു പറയുകയും വേണം. നോക്കട്ടെ എന്നുറച്ചു ഞാൻ ആദ്യമായി ഇംഗ്ലീഷ് സാഹിത്യത്തിൽ നൈപുണ്യം നേടിയ ഒരു സുഹൃത്തിൻറെ സാഹായ്യത്തോടുകൂടി ബ്രൗണിങ്ങിൻറെ ആ കവിത വായിച്ചുപഠിച്ചു.

*****

എത്ര മനോഹരമായ കൃതി! നേരത്തെ കാറ്റും മഴയും പിടിച്ചിരുന്ന ഒരു രാത്രി, പെട്ടെന്ന് ആ കാമുകൻറെ കുടിലിലേക്ക് ആ കാമിനി കേറിവന്നു. കടന്ന ഉടനെ അവൾ വാതിലടച്ചു കുനിഞ്ഞിരുന്ന് അടുപ്പിലെ തീ എരിയിച്ചു. രണ്ടുവിധത്തിലും തണുത്തിരുന്ന ആ മുറിയെ രണ്ടുവിധത്തിലും ചൂടുപിടിപ്പിച്ചു. എന്നിട്ടവൾ തൻറെ നനഞ്ഞോലുന്ന മേൽക്കുപ്പായവും തൊപ്പിയും കയ്യുറയും മറ്റും അഴിച്ചുവെച്ച് ആ കാമുകൻറെ അരികിൽ ചെന്നിരുന്ന് അയാളെ വിളിച്ചു. അപൂർവ്വവും ആകസ്മികവുമായ ഈ സമാഗമത്താൽ അമ്പരന്നിരിക്കുന്ന അയാളിൽനിന്ന് ഒരൊച്ചയും പുറപ്പെടാഞ്ഞപ്പോൾ, അവൾ അയാളുടെ കയ്യെടുത്തു തൻറെ അരക്കെട്ടിനോടും, അയാളുടെ കവിൾ തൻറെ നഗ്നമായ ചമുലിനോടും അണച്ചു താൻ അയാളെ എത്ര മേൽ സ്നേഹിക്കുന്നുണ്ടെന്നു പറഞ്ഞു. ഏറെക്കാലമായി അവളുടെ അഭിമാനൗദ്ധത്യങ്ങൾ മൂലം, അവളുടെ ഉള്ളിലുള്ള വികാരത്തള്ളിച്ച വെളിപ്പെടാതെ കിടക്കുകയായിരുന്നു.

പൊർഫീറിയ തന്നെ ആരാധിക്കുന്നുണ്ടെന്ന്, ഒടുക്കം ഇത്ര പെട്ടെന്ന് ഇത്ര അനുഭവാത്മകമായി തെളിഞ്ഞപ്പോൾ അത്ഭുതംകൊണ്ടു ഹൃദയം വീർത്തുവീർത്തുവന്ന അയാൾക്ക് എന്തു ചെയ്യണമെന്നറിവില്ലാതായി. ആ നിമിഷത്തിൽ അവൾ അയാളുടെയാണ്, അയാളുടെ മാത്രമാണ്, സുന്ദരിയാണ്, പരിപൂർണ്ണയാണ്, പരിശുദ്ധയാണ്, ഉൽകൃഷ്ടയാണ്. അയാൾക്കിപ്പോൾ ചെയ്വാൻ തോന്നിയത്, അവളുടെ ഉലർന്നുകിടക്കുന്ന പൊൻപൂഞ്ചായൽ പിരിച്ച് അവളുടെ കൊച്ചുകഴുത്തിൽ ചുറ്റിമുറുക്കി വീർപ്പുമുട്ടിക്കുവാനാണ്; അയാളതു ചെയ്തു. അവൾക്കു വേദനിക്കുന്നില്ലല്ലോ എന്നയാൾ നോക്കി - ഇല്ല, സംശയമില്ല. അവളുടെ കണ്ണ് അയാൾ മിഴിപ്പിച്ചുനോക്കി. അതപ്പോഴും ചിരിക്കുന്നുണ്ട്, പക്ഷേ അവൾ മരിച്ചുപോയിരുന്നു. എന്തായാലും അവളാശിച്ചിരുന്നതുതന്നെയാണ് താൻ ചെയ്തതെന്ന് അയാൾക്കുറപ്പുണ്ട്. അവളിപ്പോഴും തൻറെ കൂടെ അന്നത്തെ ആ നിലയിലുണ്ട്. അയാൾ പറയുകയാണ്: "ഇതിനെപ്പറ്റി ഈശ്വരൻ ഇതുവരെ ഒരൊറ്റവാക്കും പറഞ്ഞിട്ടില്ല''. (ആസ്തികനായ അയാൾക്ക് ഇതുവരെ താൻ ചെയ്തതു പാപമാണെന്നു തോന്നിയിട്ടില്ലെന്നല്ലേ അർത്ഥം?)

*****

എന്തൊരു ചതിയാണ് ശ്രീമാൻമാർ ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള എം.ഏ.യും. ഏ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള ബി.ഏ., ബി.എല്ലും കൂടി എന്നെ ചതിച്ചുകളഞ്ഞതെന്നോർത്ത് ഞാൻ അത്ഭുതപ്പെട്ടുപോയി. ഇതിൽ ആ കാമുകന്നു "സാമുദായികമായ ഉച്ചനീചാവസ്ഥയെക്കുറിച്ചുള്ള ബോധം സഞ്ജനിപ്പിച്ച സ്വാർത്ഥസൃഷ്ടമായ നൈരാശ്യ'' മുണ്ടത്രേ!ഇങ്ങനെയല്ലേ, ഈ പാശ്ചാത്യസാഹിത്യവിദഗ്ദ്ധൻമാരെന്നു പറയപ്പെടുന്നവർ, ഇതിൽ പിന്നോക്കം നിൽക്കുന്ന നമ്മളാൽച്ചിലരെ പറഞ്ഞു പറ്റിക്കുന്നതെന്നുപോലുംചിലർ ചെയ്യുന്ന തെറ്റിനു പലരെ കുറ്റപ്പെടുത്തിക്കൂടെന്നറിഞ്ഞിട്ടും - ഞാൻ വിചാരിച്ചുപോയി.

ഉണ്ട്; പൊർഫീറിയ അഭിമാനൗദ്ധത്യങ്ങൾ മൂലമാണ് തൻറെ വികാരത്തള്ളിച്ചയെ ഇതുവരെ വെളിപ്പെടുത്താഞ്ഞതെന്ന് ആ കാമുകൻ പറയുന്നുണ്ട്. പക്ഷേ ആ അഭിമാനൗദ്ധത്യങ്ങൾ സാമുദായികമായ ഉച്ചനീചാവസ്ഥകൊണ്ടുതന്നെയാണെന്ന് ആരു പറഞ്ഞു? അവളുടെ സൗഭാഗ്യമദംകൊണ്ടോ വിദ്യാമദംകൊണ്ടോ കേവലം നൈസർഗ്ഗികമായ അധൃഷ്യതകൊണ്ടോ അല്ലെന്ന് ആരു പറഞ്ഞു? അവ ഇന്ന കാരണം കൊണ്ടുണ്ടായവയാണെന്നതിൽ കവിക്കു താൽപര്യമില്ലെന്നതാണ് പരമാർത്ഥം. ഈ പ്രണയാവിഷ്കരണം അപൂർവ്വവും ആകസ്മികവുമായിരുന്നു എന്നേ കവിക്കു കാണിക്കണമെന്നുള്ളൂ. താദൃശമായ സ്ഥിതിയിൽ ആ കാമുകന്നുണ്ടായ വികാരോദ്രേകമാണ് അയാളെക്കൊണ്ട് അത്രത്തോളം ചെയ്യിച്ചതെന്നു വരുത്തുകയാണ് അതിൻറെ പരമഫലവും. അതിനാൽ, ഒരുപക്ഷേ സാമുദായികമായ ഉച്ചനീചാവസ്ഥയാണ് കവിയുടെ മനസ്സിലുണ്ടായിരുന്നതെന്നു വന്നാൽത്തന്നെ, അതിനിവിടെ ഒരു പ്രാധാന്യവുമില്ല. ഇതുപോലെ ആ കാമുകനിൽ യാതൊരുവിധ നൈരാശ്യത്തിൻറെയും സ്പർശമുള്ളതായി കാണുന്നില്ല. നേരേ മറിച്ചു, നൈരാശ്യമെല്ലാം തീർന്ന് ആശ സഫലീഭവിച്ച ഒരു നിലയാണ് അയാൾക്കുള്ളത്?

ഇങ്ങനെ സാമുദായികമെന്നല്ലാ, രാഷ്ട്രീയമോ, മിഥോ രാഷ്ട്രീയമോ, കാർഷികമോ, വൈയവസായികമോ, കലാപരമോ, സംസ്കാരപരമോ ആയ എല്ലാ കാറ്റിൻറേയും മഴയുടെയും മുമ്പിൽ വാതിലടച്ചു തീവ്രമായ കാമവികാരത്തിൻറെ തീ മാത്രം കത്തിയെരിയുന്ന ആ കുടിലിൽവെച്ചു നടന്ന ആ സാഹസത്തിൻറെ അടിയിൽ കിടക്കുന്ന മനശ്ശാസ്ത്രതത്ത്വമെന്തെന്ന്, ആധുനികമനശ്ശാസ്ത്രത്തിൽ പാണ്ഡിത്യം നേടിയവർ - ചങ്ങമ്പുഴയും ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയുമൊഴികെ - ആലോചിച്ചു പറയട്ടെ, മനഃശാസ്ത്രം അങ്ങാടിയോ പച്ചയോ എന്ന വകതിരിവിനുമുമ്പ് അതൊരു മരുന്നാണെന്നുതന്നെ ധരിച്ചിട്ടില്ലാത്ത എന്നെപ്പോലുള്ളവർ എന്തു പറയാനാണ്? പറഞ്ഞാൽതന്നെ ആരു വിലവെയ്ക്കാനാണ്?

ഇനി നമുക്കു "മോഹിനി''യുടെ ഏടുകൾ മറിച്ചുനോക്കാം, സോമശേഖരൻറെ പതിവുകാരിയായ ആ മോഹിനി ഒരു "മഞ്ജുവാസന്തവാസരോത്സവരഞ്ജിതോദയ''ത്തിൽ

"കാമനീയധാമമായെന്നെ
ക്കാണണമിന്നെൻ കാമുകൻ''

എന്നുറച്ചൊരുങ്ങുന്നു. അവളൊരു സ്വർഗ്ഗീയസൗന്ദര്യക്കട്ടയാണെന്നു, നാലാം ഖണ്ഡത്തിൽ മൂന്നുവട്ടം വാച്യമായും നാലുവട്ടം വ്യംഗ്യമായും ഇടമുറിയാതെ പറഞ്ഞുറപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതല്ലാതെ അവൾക്കു ദിവ്യസിദ്ധികളൊന്നുമുള്ളതായി സൂചിപ്പിച്ചിട്ടില്ലാത്തതുകൊണ്ട്, ആ 'കാമനീയകധാമ'മാവൽ അണിഞ്ഞൊരുങ്ങൽ മാത്രമാവണമെന്നുവേണം ഊഹിപ്പാൻ; അഞ്ചാം ഖണ്ഡം ഈ ഊഹത്തെ ദൃഢീകരിക്കയും ചെയ്യുന്നു. അതിലവളുടെ ഒരു ലോലമായ വെള്ളസ്സാരി, രണ്ടു ലോലനൂപുരം, കഞ്ചുകം, പൊൻമണിമയമാലികകൾ, നറുംമുല്ലമാല എന്നിവയെ എടുത്തുവർണ്ണിച്ചിട്ടുണ്ട്; സ്മിതം, നുണക്കുഴി, ലോലലോചനത്തിൽനിന്നുള്ള മിന്നലേറ്റ് എന്നിവ അതിനുമുമ്പില്ലാത്തവയാവാൻ നിവൃത്തിയില്ലല്ലോ. ഈ ഉടുത്തണിഞ്ഞു പോകുന്ന സുന്ദരിയോടു വഴിക്കുവെച്ചു കവി, ആത്മാനുരൂപരായ വായനക്കാരേയും കൂട്ടി,

ഒന്നു കാണട്ടെ ഞങ്ങളും നിന്നെ,
യൊന്നവിടെ നീ നിൽക്കണേ!............
കണ്ടില്ലേ, നിങ്ങൾ കണ്ടില്ലേ, നോക്കൂ''

എന്നും മറ്റും 'മയിറ്റാൻ' ചെന്നിട്ടുള്ളതുകൊണ്ടും,

ഭൂമിയിൽ സ്വർഗ്ഗനിർവൃതി നേടും
സോമ, നീയെത്ര ഭാഗ്യവാൻ!''

എന്നസൂയപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതുകൊണ്ടും, ആ സാരിയും മറ്റും മുന്തിയവതന്നെയാണെന്ന് അസ്സലായി ധ്വനിക്കുന്നുണ്ട്.

ആ മോഹിനി വിചാരിച്ചതിനുംമുമ്പും കാര്യം പറ്റിക്കുകയും ചെയ്തു; തൻറെ കാമനീയകംകൊണ്ട് കാമുകനെ ഒരു "രോമഹർഷത്തിൽ മൂടണ'' മെന്നായിരുന്നു അവളുടെ ആഗ്രഹം; അവൾ കോണിപ്പടി കേറുന്ന കോമളശിഞ്ജിതം കേട്ടപ്പോഴേയ്ക്കുതന്നെ അയാൾ പിടഞ്ഞെഴുന്നേറ്റ് "രോമഹർഷവിവശനായ്!'' അതു നൂപുരത്തിൻറെ മാത്രം മിടുക്ക്; ആ വെള്ളസാരിയും മറ്റും കാണായപ്പോഴാകട്ടേ, "സ്തബ്ധനായതാ മാറുന്നൂ സോമൻ'' അപ്പോഴാണ് അയാൾക്ക് ആ സ്വന്തം തത്ത്വശാസ്ത്രത്തിൻറെ ഉദയമുണ്ടായത്:

ഇന്നലെവരെ നിന്നിലിത്രമേൽ
മിന്നിടാത്തൊരിസ്സൗഭഗം
മായികമാ,ണതാരറിഞ്ഞു ഹാ!
മായുകില്ലെന്നു ഭാവിയിൽ!
ഓർക്കിലാ രംഗം ദുസ്സഹ,മതൊ
ന്നോർക്കുവാൻപോലും വയ്യ മേ!....
മാമകാത്മാവിൽ നീയണിയിച്ച
രോമഹർഷങ്ങളൊക്കെയും
എന്നുമീവിധം നിൽക്കണമെങ്കി
ലെന്നെ വിട്ടു നീ പോകണം.

(ഇതേ സ്വാർത്ഥചിന്ത ആവർത്തിച്ചാവർത്തിക്കുന്ന പതിനാറുവരി ഇനിയുമുണ്ട്)

അത്യനഘമാമീ മുഹൂർത്തത്തി
ലുത്തമേ, നീ മരിക്കണം!
മാമകാശയം ക്രൂരമാണെങ്കി
ലോമനേ, നീ പൊറുക്കണേ!''

അവളാകട്ടേ, ആ അണിയഴകു പോകുമല്ലോ എന്ന വിചാരത്താലോ അവളെ കൊല്ലണമല്ലോ എന്ന വിചാരത്താലോ സങ്കടപ്പെട്ടു കണ്ണുനീർ തൂകിനിൽക്കുന്ന അയാളുടെ നേരെ "മന്ദഹാസം പൊഴിച്ച് ആടിയാടിക്കുഴഞ്ഞുചെന്ന്'' - (ദുഃഖിതരോട് അങ്ങനെയാണല്ലോ ഇടപെടുക!) - കാരണം ചോദിക്കുന്നു. ആശ്വസിപ്പിക്കുന്നു., ചുംബിക്കുന്നു, ആലിംഗനം ചെയ്യുന്നു, ഒന്നുകൊണ്ടും അയാളുടെ കാമവികാരം മാത്രം ഇളകുന്നില്ല. "അത്യനഘമാം...'' എന്ന ആ വിചാരം തന്നെ ആവർത്തിക്കുകയാണ്. ഇതുകണ്ടു പൊറുക്കാതെ കവി താൻ തന്നെ കേറിച്ചെന്ന്,

" എന്തൊരാനന്ദരംഗമാണിതിൽ
സ്സന്തപിക്കുമോ സോമ, നീ?
ഏതു ശാപത്താലീവിധം തവ
ജാതകം പ്രതികൂലമായ്?''

എന്നുണർത്തിനോക്കുന്നു കുലുക്കമില്ല! ഒടുവിലവൾ

"തന്നീടാമല്ലോ വേണമെങ്കിൽബ്ഭവാ
നിന്നു മൽപ്രാണൻ പോലും ഞാൻ!''

എന്നു പറഞ്ഞു. ക്ഷണത്തിൽ അയാളുടെ മുഖം "ക്ഷാത്രതേജോഭരിതമായ്'' - അയാൾ അവളുടെ മാറിൽ കഠാരം താഴ്ത്തി. (പാകത്തിൻ ഈ കഠാരം എവിടെനിന്നു കിട്ടിയോ ആവോ?) അവൾ മരണവികൃതിയൊന്നും കാണിക്കാതെ, ഈ കൊലയുടെ കാരണമറിയാഞ്ഞതിൽ വ്യസനിക്കുകമാത്രം ചെയ്തുകൊണ്ടു മരിച്ചു. അയാളാകട്ടേ, നെഞ്ഞത്തടിച്ചു നിലവിളിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ഒടുവിൽ ആ സ്വന്തം തത്ത്വശാസ്ത്രത്തിൽത്തന്നെ ഊന്നിനിൽക്കുന്നു.

കാലാന്തരത്തിൽ നശിച്ചുപോകുന്ന ദേഹസൗന്ദര്യം ആ ദേഹത്തെ തൽകാലംതന്നെ അങ്ങു നശിപ്പിച്ചാൽ ശാശ്വതമായി നിന്നുകൊള്ളുമെന്നു വിചാരിക്കുക; അതുതന്നെ ഒരാൾക്ക് പെട്ടെന്നുണ്ടായ ഒരു ബോധമാണെന്നല്ലാതെ അയാളതിനെപ്പറ്റി മുമ്പു വല്ലതും ചിന്തിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നു സൂചിപ്പിക്കാതിരിക്കുക; എന്നിട്ടത് ഒരാളുടെ സ്വന്തമായ തത്ത്വശാസ്ത്രമാണെന്നു കവിതന്നെ വാദിക്കുക; എന്നല്ല മേലുദ്ധരിച്ച "മാമകാത്മാവിൽ...'' എന്നുതുടങ്ങുന്ന അനേകം വരികളിൽ അയാളുടെ ചിന്തയിലുള്ള സ്വാർത്ഥപരത ആവർത്തിച്ചിരുന്നിട്ടും അയാളെ സ്വാർത്ഥചിന്ത തീണ്ടീട്ടുപോലുമില്ലെ''ന്നും പറയുകഇതിനെക്കുറിച്ചൊക്കെ ഞാൻ എന്താണ് പറയേണ്ടത്? ആ തത്ത്വചിന്ത ശരിയോ തെറ്റോ... എന്നൊരു ചോദ്യത്തിൻ ഇവിടെ വഴിയുണ്ട്, അതിനു സമാധാനം പറയേണ്ടതു കലാകാരനല്ല, നീതിശാസ്ത്രജ്ഞനാണ്!'' എന്നു ഗ്രന്ഥകർത്താവു പറയുന്നു. Mono mania (മോണോമേനിയ = ഏകതാനതോൻമാദം) എന്ന് ഇംഗ്ലീഷിൽ പറയുന്ന ഒരുതരം ഭ്രാന്തിനെ തത്ത്വശാസ്ത്രമെന്നും സ്വാർത്ഥത്തെ നിസ്വാർത്ഥതയെന്നും വ്യാഖ്യാനിക്കുന്ന കലാകാരനോട് ആരും ഒന്നും ചോദിക്കാൻ പോവില്ലെന്നതു മാത്രമാണ് ഇവിടെ സമാധാനം.

ഇതിൻറെയെല്ലാം പിന്നിൽ ഇനിയൊരു സാഡിസംകൂടിയുണ്ടെന്നുള്ളതാണ് മറ്റൊരു വിശേഷം. സാഡിസമെന്നതു കാമവികാരത്തിൻറെ പ്രേരണാഭേദത്താൽ ഇണയെ ദ്രോഹിക്കുകയാണെന്ന ബോധം തികച്ചുമില്ലാതെ ദ്രോഹിച്ചുപോകലാണെന്നാണ് ഞാൻ സാമാന്യമായി മനസ്സിലാക്കിയിട്ടുള്ളത്. കൊല്ലുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തെപ്പറ്റി പൂർണ്ണബോധത്തോടുകൂടിയും, അതല്ലാതെ കാമപരമായ യാതൊരു പ്രേരണയുമില്ലാതെയും, ഇണയിൽനിന്നു വരുന്ന കാമപ്രേരണകളിൽ അലിയാതെയും, ആലോചിച്ചും മടിച്ചും തീർച്ചപ്പെടുത്തിയും നിന്ന്, ഒടുക്കം ഒരു ക്ഷാത്രതേജസ്സോടുകൂടി ചെയ്യുന്ന കൊലയും സാഡിസമാകുമെന്ന് ഏതായാലും ഞാൻ ധരിച്ചിട്ടില്ല. പൊർഫീറിയയെപ്പോലെ മോഹിനിയും ഒരു പ്രാണവേദന കാണിച്ചിട്ടില്ലാത്തതുകൊണ്ടും മറ്റും, ഇണയുടെ പ്രാണവേദനയും കാണുന്നതിൽ രസമനുഭവിക്കുന്ന സാഡിസമാണ് ഇവിടെ ലക്ഷ്യമെന്നും പറഞ്ഞുകൂടാ.

പക്ഷേ, ലിംഗഭേദവൈജ്ഞാനികൻമാരിൽ അഗ്രഗണ്യനായ ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയും അദ്ദേഹത്തിൻറെ മഹാകവിയും അതിങ്ങനെയാണെന്നു തീർത്തുപറയുന്നു- നമ്മൾ കേട്ടുനിൽക്കുകതന്നെ

***

എന്നാൽ ഇന്ന ഒരു കൃതിയിൽ സാഡിസമുണ്ടോ, മറ്റേ കൃതിയിൽ സാഡിസമില്ലേ, അതോ നേരെമറിച്ചാണോ ഉള്ളത് എന്നീ വകയൊന്നും നോക്കിയിട്ടല്ല സഞ്ജയൻ "മോഹിനി''യെ ദുർബ്ബലമായ അനുകരണം എന്നാക്ഷേപിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ ആ ശാസ്ത്രതത്ത്വം അറിയാമായിരുന്നുവോ ഇല്ലയോ എന്ന വാദം ഇവിടെ അപ്രസക്തവുമാണ്. അദ്ദേഹം രണ്ടു കൃതിയിലേയും, വർണ്ണനീയമായ സംഭവത്തിൻറെ ഐകരൂപ്യത്തേയും, അതോടൊപ്പം അതു വർണ്ണിച്ചതിൽ മോഹനീകർത്താവിനുള്ള നാനാമുഖമായ അവൈദഗ്ദ്ധ്യത്തെയും ഉദ്ദേശിച്ചുമാത്രമാവണം അങ്ങനെ പറഞ്ഞത് - കലയാണ് അതിലെ ആക്ഷേപവിഷയം, അതിൻറെ ഉപകരണങ്ങളായ ശാസ്ത്രതത്ത്വവും ഉൻമാദഭേദവും സാരിയും മറ്റുമല്ലെന്നർത്ഥം. ആ അവൈദഗ്ദ്ധ്യങ്ങളെ ഇവിടെ എണ്ണിയെണ്ണിപ്പറവാൻ മിനക്കെടുക വയ്യെന്നുവെച്ചാണ് ഞാൻ മുമ്പു കഥാസംക്ഷേപം ചെയ്തേടത്തു കുറെയൊക്കെ സൂചിപ്പിച്ചുവെച്ചത്, ഒന്നുമാത്രം നോക്കുക: ഒരു കാമുകൻ പ്രിയതമയുടെമേൽ ഏൽപിക്കുന്ന കൊലയാണല്ലോ രണ്ടിലും വിഷയം, അതു സംഭവിക്കത്തവണ്ണം പെട്ടെന്നൊരു വികാരോദ്രേകമുണ്ടായതിനെ സർവ്വാത്മനാ വ്യഞ്ജിപ്പിക്കുന്നതിലാണ് കവിയുടെ കലാവൈദഗ്ദ്ധ്യം കാണേണ്ടത്. സോമശേഖരന്നാകട്ടെ. അവളൊരു പതിവുകാരി; ആ വെള്ളസാരിയും മറ്റുമാണ് അന്നൊരു വിശേഷമുള്ളത്. രണ്ടാം ഖണ്ഡത്തിൽ സരളകോമളപദാവലീമിളിതമായ ഒരു വസന്തവർണ്ണനകൂടിയുണ്ട് - പക്ഷേ, സോമൻ അതിൽനിന്ന് ഒന്നും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതായിട്ടല്ല ഭാവം. "കമ്രമായൊരാ ദൃശ്യമൊന്നിലും കണ്ണയിച്ചിടാതെ''യാണ് അയാളിരിക്കുന്നത് (എങ്കിൽ ആ വസന്തവർണ്ണന എന്തിനായിരുന്നു എന്ന് എന്നോടു ചോദിക്കേണ്ട) പിന്നെ. ആ കൊല നടക്കുന്നതും, ഒരു മുറുക്കം കൂടിപ്പോയ ആലിംഗനം കൊണ്ടെന്നപോലെ അത്ര പെട്ടെന്നും അവിചാരിതമായുമാണെന്നു ബ്രൗണിങ്ങു കാണിച്ചപ്പോൾ, ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതിയിലെ മൂന്നിലൊരുഭാഗം അതിനെ സ്ഥൂലകഠിനമാക്കുവാൻ വിനിയുക്തമായിരിക്കുന്നു. ഇതുമുതൽ, സഞ്ജയൻ എപ്പോഴും ആക്ഷേപിച്ചിട്ടുള്ള ചങ്ങമ്പുഴരചനയുടെ ആ വഴുവഴുപ്പുവരെയുള്ളതെല്ലാമാവണം അദ്ദേഹത്തെ അരിശം കൊള്ളിച്ചത്.

എന്നിട്ടു ബാലകൃഷ്ണപിള്ള പയുന്നു, "ഇതിലെ സാഡിസം സഞ്ജയനെ അരിശംകൊള്ളിച്ചു''എന്ന്. ഉവ്വ്, അരിശം കൊള്ളിച്ചു. അതിലെന്താണൊരു തെറ്റ്. സാഡിസം മനുഷ്യനിൽ താരതമ്യേന ലയിച്ചുകിടക്കുന്നുെണ്ടന്നും അതു ചിലപ്പോൾ ഇണയുടെ കൊലയോളം വളരാറുണ്ടെന്നുമല്ലാതെ, അതിൻറെ നേരെ അരിശംകൊണ്ടുകൂടെന്ന് ആരാണ് പറഞ്ഞിട്ടുള്ളത്? സാഡിസം മനുഷ്യൻറെ ഒരുൽകൃഷ്ടസ്വഭാവമാണെന്ന് ആരും പറഞ്ഞുകേട്ടിട്ടില്ല. ചങ്ങമ്പുഴയാകട്ടെ ഒരാളുടെ സാഡിസത്തെ ഒരു തത്ത്വശാസ്ത്രം കൊണ്ടു പൊതിഞ്ഞ് നിസ്വാർത്ഥകർമ്മത്തിൻറെ ഛായയിലാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴതന്നെ പറയുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ആഗ്രഹം സാധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിലും, ആ കൃതിക്ക് അങ്ങനെയൊരു ഭാവമുണ്ടുതാനും. ആ ഭാവം കണ്ടപ്പോൾ, അതിൻറെ വഞ്ചനയാൽ തങ്ങൾക്ക് അപായം വന്നുപോകാതിരിപ്പാൻ മാസോക്കിസക്കാരല്ലാത്ത മറ്റുള്ളവർ സൂക്ഷിക്കണമെന്ന് സഞ്ജയൻ ഉപദേശിച്ചു. സാഡിസം കണ്ടുപിടിച്ച ശാസ്ത്രജ്ഞന്നുപോലും അതിനെ വിഷയമാക്കി ലോകത്തിനു വല്ല ഉപദേശവും കൊടുക്കാനുണ്ടെങ്കിൽ, അതും 'സൂക്ഷിച്ചോളിൻ!' എന്നായിരിക്കുമല്ലോ.

ബാലകൃഷ്ണപിള്ള ആ അവതാരികയിൽ പ്രസ്തുത വിഷയത്തെസ്സംബന്ധിച്ചുതന്നെ തുടർന്നെഴുതിയിരിക്കുകയാണ്. "സഞ്ജയൻറെയും കൂട്ടരുടേയും സാഹിത്യചോരണവാദവും ദുർബ്ബലമാണ്'' എന്ന്. സഞ്ജയൻ ഈ കൃതിയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം തീർച്ചയായിട്ടും, ചങ്ങമ്പുഴയിൽ സാഹിത്യചോരണം ആരോപിച്ചിട്ടില്ല ('കൂട്ടർ' എന്തു ചെയ്തു എന്നെനിക്കറിഞ്ഞുകൂടാ), അനുകരണം - ചോരണമല്ല - ദുർബ്ബലമായിപ്പോയി എന്നതാണ് സഞ്ജയൻറെ സൂചന. അനുകരണമാണെന്നു സമ്മതിപ്പാൻ ഒരുക്കമുള്ള നിലയിലാണുതാനും ബാലകൃഷ്ണപിള്ള അടുത്ത ഖണ്ഡിക എഴുതിയിരിക്കുന്നത്. അതു ബലവത്തായിട്ടുണ്ടെന്ന് അദ്ദേഹം സ്ഥാപിക്കാഞ്ഞതെന്തേ?

ബാലകൃഷ്ണപിള്ള, ഒരു സാഹിത്യനിരൂപകനെന്ന നിലയിൽ കഴിവുണ്ടെങ്കിൽ, ഈ വഴിക്കൊക്കെ ആലോചിച്ച് അതിനു വല്ല സമാധാനവും പറയാനുണ്ടോ എന്നാണ് നോക്കേണ്ടിയിരുന്നത്.

പ്രകൃതത്തോടു യോജിപ്പുള്ള മറ്റൊരു കാര്യംകൂടി പറയട്ടെ. മഹാകവി വള്ളത്തോളിൻറെ 'തൂക്കുമരത്തിൻമേൽ വെച്ചും' എന്നൊരു കവിതയുണ്ടല്ലോ; അതിലെ കോമന്നു മീനാക്ഷി തന്നെ ഭർത്താവായി സ്വീകരിക്കുന്നില്ലെന്നതിലധികം, അവൾ മറ്റൊരുത്തൻറെ ഭാര്യയായിപ്പോയാലോ എന്ന സങ്കടമാണുള്ളത്; അതാണ് കോമന്നു സ്വന്തമായുള്ള തത്ത്വശാസ്ത്രംഅയാൾ അതിനെപ്പറ്റി, സോമശേഖരൻ ചെയ്തിതനേക്കാൾ വളരെയേറെ ആലോചിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. എന്നല്ല, മീനാക്ഷി മരിച്ചതിനുശേഷമാണെങ്കിൽ, താനും മരിക്കുവാൻ ഒരുക്കമാണ് സോമശഖരൻറേതിനേക്കാൾ നിസ്വാർത്ഥമായ തത്ത്വശാസ്ത്രം. ഈ കഥയില്ലായ്മ ഒരു നിസ്വാർത്ഥമായ തത്ത്വശാസ്ത്രമാണെന്ന് ആ കവിക്കു വാദമില്ലെന്നൊരു കുറവേ ഉള്ളൂ. അങ്ങനെയൊരുനാൾ കോമൻ മീനാക്ഷിയെ കുത്തിക്കൊന്നു. അയാളിലുമില്ലേ സാഡിസം? സോമശേഖരനുള്ളതിനേക്കാൾ ഒരു മാത്ര ഏറെയുണ്ടാവുമെന്നാണ് എനിക്കു തോന്നുന്നത്. പക്ഷേ, സാഡിസമുണ്ടെന്നതാണോ ആ കൃതിയുടെ മേൻമ. അതോ കവി അതിനെ അതിൻറെ നിലയ്ക്കു വർണ്ണിച്ചുവെച്ചതോ?

വള്ളത്തോൾ അമ്മാതിരി ഒരു സംഭവം അടുത്തെങ്ങോ നടന്നതായി കേട്ടിട്ടെഴുതിയതാണ് ആ കൃതി എന്നാണ് എൻറെ ഓർമ്മ. അതല്ല, ബ്രൗണിങ്ങിൻറെ ആ കൃതിയെപ്പറ്റി കേട്ട് അതിനെ അനുകരിച്ചെഴുതിയതാണെന്നും പറയാം. എന്നാലും, ആ അനുകരണത്തിനു വല്ല ദൗർബ്ബല്യംവും പറ്റിയിട്ടുണ്ടെന്ന് ഒരു സഞ്ജയനും പറയില്ല. പറഞ്ഞാലാരും സമ്മതിക്കയുമില്ല.

സമാനവിഷയകങ്ങളായ ഒന്നിലധികം കൃതികളെ ഒപ്പം വെച്ചുനോക്കുന്നതു സാഹിത്യവിവേചനത്തിൻ ഏറ്റവും ഉപയുക്തമാണെന്നു കണ്ടിട്ടുള്ളതുകൊണ്ടാണ് ഞാനീ അപ്രസ്തുത കൃതിയെക്കൂടി വായനക്കാരുടെ മുമ്പിൽ ക്ഷണിച്ചിരുത്തിയത്.

*****

ചങ്ങമ്പുഴസ്സാഹിത്യവും സഞ്ജയഫലിതവും തമ്മിലുള്ള അനർഹമാംവണ്ണം ഗാഢവും ദീർഘവും സങ്കീർണ്ണവുമായ ബന്ധത്തിൻറെ ഇടയിൽ കടന്നുനിന്ന് ഇങ്ങനെ പത്തുവാക്കു പറയേണ്ടിവന്നതിൽ എനിക്കു തുലോം വൈമനസ്യമുണ്ട്. എന്നാൽ അഭിജ്ഞനെന്നു കരുതപ്പെടുന്ന മറ്റൊരാൾ കേറിവന്നു ശുദ്ധമേ അബദ്ധം പറയുകയും, അതിൽ ആ മരിച്ചുപോയ മാന്യനെ പ്രതിവദിക്കുന്നതിനുപകരം അപവദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതു കാണുമ്പോൾ, അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഒരു സുഹൃത്തിൻ എങ്ങനെ അടങ്ങിയിരിക്കാൻ സാധിക്കും?

സാഹിത്യസല്ലാപം

സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം

മുണ്ടശ്ശേരി

1123 മിഥുനമാസം 4ാംനു ചങ്ങമ്പുഴ മരിച്ചു. 1120 മകരത്തിൽ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ ഈ കവിതാസമാഹാരത്തിൻ 1123 മിഥുനത്തിനുശേഷം അർത്ഥവ്യാപ്തി കൂടിയിരിക്കുകയാണ്. ഇതിലെ ഒന്നാമത്തെ കവിത-സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം-ഇന്നു വായിക്കുമ്പോൾ പൊട്ടിത്തരിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ തനിക്കുവേണ്ടി അഡ്വാൻസായി എഴുതിവെച്ച ചരമഗാഥയാണത്.
ചങ്ങമ്പുഴ മരിച്ചു എന്നതുകൊണ്ട് അദ്ദേഹത്തിൻറെ കൃതികൾ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. കരിന്തിരി ഇട്ടുവെച്ചിരുന്ന ബോംബുകൾ പലതും ഇപ്പോഴാണ് പൊട്ടിത്തെറിക്കുന്നത്.

മറ്റുള്ളവർ എന്തുമാവശ്യപ്പെടട്ടെ, താനുൾക്കണ്ണിൽക്കണ്ടതും തനിക്കു വിശ്വാസപ്പെട്ടതും മാത്രമെഴുതുക എന്നതൊരു സിദ്ധാന്തമാക്കിയിട്ടുള്ള ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ കൃതികൾ, വേറെ എന്തുതന്നെയായില്ലെങ്കിലും, വികാരസമുദ്ദീപകങ്ങളായിട്ടാണ് മിക്കവാറും അനുഭവം. തനിക്കകം പൊള്ളിക്കയോ കുളിർപ്പിക്കുകയോ ചെയ്ത വികാരത്തെ കാണത്തക്ക രൂപവും കേൾക്കത്തക്ക സ്വരവും നൽകി ഉയിർപ്പിക്കുക-അതിനാവശ്യമായൊരു നിർമ്മാണ ശക്തി അദ്ദേഹത്തിനുണ്ട്. പക്ഷേ വികാരത്തിനു കൊടുക്കുന്ന ആ രൂപത്തിനും സ്വരത്തിനും കുറേക്കൂടി സാംസ്കാരികപ്രൗഢമായൊരു ഗാംഭീര്യം ന്യായമായിട്ടിനിയും ആശിക്കരുതോ?- ബാഷ്പാഞ്ജലി'യും രമണ'നും വായിച്ച കാലത്ത് ഞാനെന്നോടു തന്നെ ചോദിച്ചതാണീച്ചോദ്യം. പിന്നീടു കയ്യിൽക്കിട്ടിയ ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളിലേതും ഇതിന്നുത്തരമാശിച്ചുകൊണ്ടേ ഞാൻ നിവർത്തിയിട്ടുള്ളൂ. ഓരോന്നിലും അധികം കണ്ടതു പുതിയ പുതിയ ശീലുകളിൽ ആ യൗവനോഷ്മളിമയുടെ അവ്യാഹതനിസ്സരണങ്ങൾതന്നെയാണ്. നൂറ്റൊന്നാവർത്തിച്ചിട്ടും ഓജോവീര്യങ്ങൾ അവയ്ക്കെത്രകണ്ടേറി? ഏറ്റവുമില്ല, ഇറക്കവുമില്ലെന്നാണ് ബുദ്ധിമാൻമാരെന്നു വന്നിട്ടുള്ള വായനക്കാരിൽ പലരും പറഞ്ഞുകേട്ടിട്ടുള്ളത്. ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ പുതുതായി എന്തു പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയാലും അത്ര ഗൗനിക്കേണ്ടതില്ലെന്നുവരെച്ചെന്നിട്ടുണ്ട്, അവർക്കഭിപ്രായം. മലയാളസാഹിത്യത്തിൻറെ അഭിവൃദ്ധിയെ കാംക്ഷിച്ച് അദ്ദേഹത്തെ അവഹേളിക്കുവാനും അനുശാസിക്കുവാനും പരമാവധി അകമ്പനീയനെന്നു വിധിക്കാനുമൊക്കെ ചിലർക്കൊരു കൗതുകംപോലും കാണുന്നു. പക്ഷേ എനിക്ക് അങ്ങനെ നൈരാശ്യപ്പെടാൻ കഴിയുന്നില്ല. പത്രങ്ങളായ പത്രങ്ങളിലെല്ലാം തുടർച്ചയായെഴുതി പ്രവൃദ്ധയശോധനരായിച്ചമയുന്ന പല കവികൾക്കും വേണ്ടിവരുന്നതുപോലെ ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കും കുറെ ഒഴുക്കൻകവിതകൾ എഴുതേണ്ടിവരുന്നുണ്ട്. എന്നുവെച്ചു തൻറെ സാംസ്കാരികമായ പുരോഗതിയുടെ നാഴികക്കല്ലുകൾ അവയ്ക്കിടയിൽ അദ്ദേഹം നാട്ടിയിട്ടില്ലെന്നു പറയാമോ? ഓരോ കവിതാസമാഹാരത്തിലുമുണ്ട്, സവിശേഷോൽകർഷങ്ങളായ രണ്ടും നാലും കവിതകൾ. ആൾത്തിരക്കിലും തലയെടുപ്പുള്ളവരെക്കാണാൻ കഴിയുമല്ലോ.

'സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' പേരിട്ട 20 കവിതകളുടെയും പേരിടാത്ത 58 കവിതാശകലങ്ങളുടെയും സഞ്ചയമാണ്. ഓരോ കവിതയും എഴുതിയ കാലം അതാതിനോടൊപ്പം കുറിച്ചിട്ടുണ്ട്. 1107 കഴിഞ്ഞ് 1120 വരെ ഒരു വ്യാഴവട്ടക്കാലത്തിൽ പരന്നുകിടക്കുന്നവയാണ് ഈ പുസ്തകത്തിലെ കൃതികൾ. പക്ഷേ പേരിട്ട കവിതകളിലധികവും 1119, 1120 എന്നീക്കൊല്ലങ്ങളിലെഴുതപ്പെട്ടവയാകയാലും, ആ 'അധിക'ത്തിൽ എണ്ണം പറഞ്ഞ കൃതികൾ മിക്കവാറും ഒതുങ്ങുന്നതിനാലും ഇപ്പുസ്തകം ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഇക്കഴിഞ്ഞ രണ്ടു കൊല്ലത്തെ മാത്രം കവിതാപരിശ്രമത്തിൻറെ സഞ്ചിതഫലമായിട്ടുവേണം കരുതുക; അതേസമയംതന്നെ കഴിഞ്ഞൊരു വ്യാഴവട്ടക്കാലമായി അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായ സാംസ്കാരികമായ വളർച്ചയ്ക്ക് അനുക്രമണികയായിട്ടും.

ശ്രീ. എ.ബാലകൃഷ്ണപിള്ള ഒരുവിധം യുക്തിയുക്തമായി വേർതിരിച്ചിരിക്കുംവണ്ണം പല പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെയും മാതൃകകൾ ഈ കവിതാസമാഹാരത്തിലുണ്ട്. പ്രസ്ഥാനവൈചിത്ര്യം എങ്ങനെയുമിരിക്കട്ടെ; ഇതിലെ എഴുപത്തെട്ടു കവിതകളിൽ സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം', പിതൃസ്മരണ' (പേജ് 5) നീലക്കുയിൽ' (പേജ് 4849) ആ കുഗ്രാമത്തിൽ', തെങ്ങുകളുടെ വിഡ്ഢിത്തം', പുലപ്പെണ്ണിൻറെ പാട്ട്', എന്നിത്രയും കൈരളിക്കഭിമാനാവേശങ്ങളായ നേട്ടങ്ങളാണെന്നുറക്കെപ്പറയാം; അതിമാനുഷൻ', ഒരു കഥ', ഭാവത്രയം', സർപ്പം', മരിച്ച സ്വപ്നങ്ങൾ', പട്ടിണിക്കാർ', എന്നിവയെക്കുറിച്ച് അൽപം പതുക്കെയും. ഓരോ അടിയിലും വിവക്ഷിതത്തെ ലളിതവും ഹൃദയാവർജ്ജകവുമായ ശൈലിയിൽ ആവിഷ്കരിക്കുന്നതോടൊന്നിച്ച് ഓരോ കവിതയിലെയും വിവക്ഷിതങ്ങളുടെ ആകെത്തുകയ്ക്ക്്, ഔചിത്യപൂർവ്വം അംഗോപാംഗങ്ങളിണക്കുന്നതിൽ അതിമാത്രം നിഷ്കർഷിച്ചു നവ്യവും രമ്യവുമായി രൂപംകൊടുക്കുവാൻ ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കൊരു വൈദഗ്ദ്ധ്യം സ്വതസിദ്ധമായുണ്ടെങ്കിൽ അതിൻറെ അത്യുച്ചശിഖരങ്ങളാണ് സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'വും പുലപ്പെണ്ണിൻറെ പാട്ടും'. ആദ്യത്തേതു പ്രണയമാത്രപ്രവണമായ ജീവിതത്തിൽ പറ്റിയ പരാജയത്താൽ കത്തിനീറുന്ന ഹൃദയത്തിൻറെ ഫിലോസഫി'യാണ്. ജീവിതത്തിലെ അസൂയാദിവൈരൂപ്യങ്ങളും സ്വന്തം പാപസമ്മതവും വിഷയസുഖങ്ങളോടും ലൗകികജീവിതത്തോടുമുള്ള കൈപ്പും വെറുപ്പും കൊടിയ നൈരാശ്യവും വേദാന്തചിന്തയിലേക്കു പോകുവാനുള്ള ഭാവവും'- അതേ, ഇവയെല്ലാം കൂടി നീറ്റിയെടുത്തതാണാ ഫിലോസഫി'. അതാണ്. ആ അസ്ഥിമാടത്തിൽ സ്പന്ദിക്കുന്നത്. ഉള്ളിൽക്കിടന്നൊരു മുഴക്കമുണ്ട്, അക്കവിതയ്ക്ക്. നമ്മുടെ ആത്മഗീതങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തിൽ ഏറ്റവും ആത്മാർത്ഥതയുള്ളൊരു കൃതിയായതാണ് അതിൻറെ വിജയം. പെട്ടെന്ന് അധരോത്തരീകൃതമായ സമുദായജീവിതത്തിൽവെച്ച് ആശ്വാസത്തിൻറേയും ആശാഭംഗത്തിൻറെയും നടുക്കിരുന്നു നാളെണ്ണുന്നൊരു ഗ്രാമീണനായികയുടെ പ്രിയോൻമുഖമായൊരു നെടുവീർപ്പാണ് പുലപ്പെണ്ണിൻറെ പാട്ട്' സ്വഗതങ്ങളോരോന്നും മൈനയെപ്പറഞ്ഞറിയിച്ചു ഹൃദയഭാരം കുറയ്ക്കുന്ന കുമാരനാശാൻറെ സാവിത്രിയെപ്പോലെ ആ പുലയപ്പെണ്ണ് ഓണക്കാലത്തു തൈമരക്കൊമ്പത്തണഞ്ഞു തത്തിക്കളിക്കുന്ന തത്തയോടു പ്രിയതമവൃത്താന്തം ചോദിച്ചറിഞ്ഞു സമാശ്വസിക്കുന്നതായുള്ള കൽപന പൊടിപാറിയിരിക്കുന്നു. പുൽമാടം ലോകമായിക്കഴിയുന്ന അവളുടെ ഭാവന യാതൊരു പന്തികേടും തോന്നിക്കാതെ കാടും കടലും കടന്ന്' ഇറ്റലിയോളമെത്തി യുദ്ധക്കളത്തിലങ്ങു നേരെ ചെന്നു പ്രാണേശ്വരനെക്കാണുകയാണ്. സുന്ദരവും സുശക്തവുമായ ആ സങ്കൽപം കവിതയെ മേഘസന്ദേശത്തിൻറെ തറവാട്ടിൽ ഒരു കൊച്ചുമരുമകളാക്കുന്നുണ്ട്. നമ്മുടെ രാജ്യത്തു വൈദേശികശക്തി ഭജനം മൂത്തു രായ്മ'യായതു നമ്മുടെ വിഡ്ഢിത്തം കൊണ്ടാണെന്നു തെങ്ങുകളെക്കൊണ്ടേറ്റു പറയിച്ചതു ഭേഷായി. ഇന്നത്തെ ഒരു പത്തിരുപതു ദേശാഭിമാനകവിതകളുടെ ശക്തിയുണ്ട്; ആ ഒരൊറ്റക്കവിതയ്ക്ക്. ഉത്തരാർദ്ധത്തിലെ ശബ്ദപ്പന്താട്ടം ഒരു കുട്ടിക്കളിയായിപ്പോയെങ്കിലും,

പിച്ചവാങ്ങാനുമ്മറത്ത
ന്നെത്തിനിന്നോരപ്പൂ
മച്ചിലിന്നു മെത്തമേലി
രുന്നു മത്തടിപ്പൂ
വീട്ടുകാർ നിലവറയിൽ
ക്കൈവിലങ്ങും ചാർത്തി
വീർപ്പുമുട്ടിപ്പട്ടണിയ്ക്കു
ചീട്ടുമായിരിപ്പൂ!
പറ്റി!തെല്ലുമോർത്തതില്ല
ന്നീയബദ്ധം ഞങ്ങൾ!!''
പട്ടകളുലച്ചുരപ്പൂ
കേരകൽപങ്ങൾ!!

എന്നവസാനിക്കുമ്പോൾ ആ ഖേദം തീർന്നു. ഭാവത്രയ'വും പട്ടിണിക്കാ'രും അവശ്യംഭാവിയായ സാമ്പത്തിക പരിവർത്തനത്തിൻറെ മുന്നറിയിപ്പുകളായിട്ടുണ്ട്. രൂപോൽകർഷം പോരാ; പക്ഷേ അതുണ്ടോ കാര്യവേശത്തിൽ മനുഷ്യർ ഓർക്കുന്നു? മരിച്ച സ്വപ്നങ്ങളും' ഒരു കഥ'യും സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടത്തിൻറെ അണിയറയാണ്. ആ കുഗ്രാമത്തി'ലെയും കൊച്ചിക്കായലോര'ത്തെയും സ്മരണകൾ ചില്ലിട്ടു സൂക്ഷിക്കേണ്ടവതന്നെ.

' കൊച്ചിയിലഴിമുഖത്തലമാലകൾക്കക
ത്തുജ്ജ്വലമാമാദിത്യബിംബം ഹാ മറഞ്ഞുപോയ്.
മാമകപിതാവിൻറെ ജൻമദേശത്തക്കാഴ്ച
മാനസത്തങ്കൽ, കഷ്ടം, സങ്കടം കൊളുത്തുന്നൂ!
അമ്മട്ടു മറഞ്ഞുപോയച്ഛനുമൊരിയ്ക്കല
ക്കണ്ണടഞ്ഞപ്പോൾ കൊച്ചുകുട്ട'നെക്കണ്ടില്ലല്ലോ!'

എന്നു വായിക്കുമ്പോൾ താനേ ഗൽഗദം വന്നുപോകുന്നു. നീലക്കുയിൽ' ഭാഷാപാണ്ഡിത്യത്തിൽനിന്നാണ് കാവ്യകലയ്ക്കു തീട്ടൂരം കിട്ടേണ്ടതെന്നു വാദിക്കുന്നവർക്കു പിടിച്ചില്ലെങ്കിൽത്തന്നെയും, അകൃത്രിമമായ ഗ്രാമീണസൗന്ദര്യത്തിൻറെ ഒരു കൊച്ചുറവയായിട്ടുണ്ടെന്നു കണ്ണുതുറന്നു ലോകം കാണുന്നവർ സമ്മതിക്കും.

ഈ കവിതകൾക്കുറവിടങ്ങളായ അനുഭവങ്ങൾ രണ്ടുമാതിരിയാണ്- ആഭ്യന്തരവും ബാഹ്യവും. ബാഹ്യാനുഭവങ്ങളെ - കവിക്കു ജനസമുദായത്തിലെ ഒരംഗമെന്ന നിലയ്ക്കുണ്ടായിട്ടുള്ള അനുഭവങ്ങളെ അവലംബിച്ചെഴുതീട്ടുള്ള തെങ്ങുകളുടെ വിഡ്ഢിത്തം', ഭാവത്രയം', പട്ടിണിക്കാർ' എന്നീ കവിതകളാണ് ഇക്കാലത്തെ പല നിരൂപകൻമാരെയും തൃപ്തിപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്. സമകാലികജീവിതത്തിൻറെ മർമ്മസ്പൃക്കുകളായ ആ ആഹ്വാനങ്ങൾ കേട്ട്, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത അഭികാമ്യമായൊരു അഭിനവമാർഗ്ഗത്തിലേക്കു കാലൂന്നിയിരിക്കുന്നതായി അവർ ആശ്വാസംകൊള്ളുന്നു. തെറ്റിപ്പോയി അവരുടെ അനുമാനമെന്നു പറഞ്ഞുകൂടാ. പക്ഷേ കാലോചിതകവിതകളിലൊന്നായ ആ പുലയപ്പെണ്ണിൻറെ പാട്ട്', കലാമോഹനത കൊണ്ട് സജാതീയങ്ങളായ മറ്റെല്ലാക്കവിതകളെയും വെല്ലുന്നുവെന്നത് എടുത്തുപറയാതിരിപ്പാനും ആഭ്യന്തരാനുഭവങ്ങളുടെ സന്ദേശങ്ങളാവാഹിക്കുന്ന സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' പോലെയുള്ള കൃതികളെ ഒരുവക വിടരോദനങ്ങളായിത്തള്ളാനും അവർ ധൈര്യപ്പെട്ടതു കലാശിൽപത്തിലധികം ചില ചില കാര്യങ്ങളോടുള്ള താൽപര്യാതിരേകത്തെ നിരൂപണത്തിനു മാനദണ്ഡമാക്കിയതു കൊണ്ടാകാം. ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ വ്യക്ത്യനുഭവസമർത്ഥങ്ങളായ വികാരങ്ങൾക്കും ഭാവനകൾക്കും സന്ദേശങ്ങൾക്കും സർവ്വോപരി വില കൽപിക്കുന്നൊരു കവിയാണെന്ന് ഇതിനകം പ്രസിദ്ധമായിരിക്കെ ആ നിലയിൽ അദ്ദേഹം വിജയിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്നതാണ് നാമാദ്യമാലോചിക്കേണ്ടത്. അദ്ദേഹം ആവശ്യപ്പെടുന്നതും അതാണ്. ഈ പുസ്തകം സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' എന്ന കവിത കൊണ്ടാരംഭിച്ചിരിക്കുന്നതും ആ പേർതന്നെ പുസ്തകത്തിനാകെ കൊടുത്തിരിക്കുന്നതും അദ്ദേഹം എല്ലാറ്റിനും മീതെ എന്തായിരിപ്പാനാശിക്കുന്നുവെന്നു വിളംബരം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. അവധാനപൂർവ്വം സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' ത്തിലെ കൃതികൾ വായിക്കുന്നൊരു സഹൃദയൻ കവിയുടെ നിലപാടുമായി വിയോജിക്കേണ്ടിവരുമോ? ഇല്ലെന്നാണെനിക്കു തോന്നുന്നത്. എന്തുകൊണ്ടെന്നാൽ ഇതിലെ ഏറ്റവും ഉൾക്കനമുള്ള കവിത സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' തന്നെയാണ്; അതോ, കവിയുടെ ഹൃദയോപപ്ലവത്തിൻറെ ഒന്നാംതരം വിജ്ഞാപനവും.

മേലെഴുതിയവ കഴിച്ചുള്ള അറുപതിൽപ്പരം കവിതകളിലധികവും, സ്വാനുഭവൈകോപവിഷ്ടനമായ കവിയുടെ പ്രണയാദർശോത്തീർണ്ണമായ ഫിലോസഫി' ഗ്രഹിക്കാൻ എത്രമാത്രമുപകരിച്ചാലും ശരി, അൽപോജസ്കങ്ങളാണ്. ഹൃദയഹാരികളായ രണ്ടോ നാലോ ഈരടികൾ അവിടവിടെ കണ്ടേയ്ക്കും, അത്രമാത്രം. പക്ഷേ പേരിട്ടു വിളിക്കത്തവിധം രൂപത്തിലോ ഭാവത്തിലോ യാതൊരു വൈചിത്ര്യവും അവയ്ക്കില്ല. പാടാത്തതു പാടാൻ മതിയായൊരു കവി പത്താവൃത്തി പടിയതുതന്നെ പടുപാട്ടായിപ്പാടണമോ, ആത്മാർത്ഥതയ്ക്കൊരു പോരായ്കയുമില്ല. എന്നാലും വ്യക്തിപ്രഭാവത്തെ ഒരു ദൗർബല്യംമായിക്കഴിയുവാൻ ബുദ്ധിമാനായൊരു കവി ഒരിക്കലുമനുവദിച്ചുകൂടാ. ജീവിതം', വൈരുദ്ധ്യം' എന്നീ കവിതകൾ വളരെക്കമനീയങ്ങളല്ലെങ്കിലും തത്വജ്ഞാനത്തിൻറെ പിഞ്ഛികയിളക്കി നമ്മെ ഒന്നാകർഷിക്കുന്നുണ്ട്. നിറങ്ങളിൽ പച്ച'യോടുള്ള പക്ഷപാതം എന്തോ പല രസികൻമാർക്കും ഉണ്ടാകാറുള്ളതാണ്. അത്ര കനപ്പെട്ടതല്ലെന്നു വെച്ചുപേക്ഷിച്ചാൽ ആ കവിതയിലെ കൽപനാനവത്വം കാണാതെ പോകും.

ഏറെക്കുറെ ആത്മവിശ്വാസത്തോടുകൂടി പെരുമാറാറായ നമ്മുടെ ചില കവികളെപ്പറ്റി പൊതുവെ ഒന്നു പറഞ്ഞുകൊള്ളട്ടെ. ആകസ്മികപ്രത്യവഭാസ്സായി അവരിലാരെയും കാണുന്നില്ല. ആ സ്ഥിതിക്ക് അവരിലോരോരുത്തരും അപ്പപ്പോൾ തോന്നുന്നതെല്ലാം രസനീയ സംസ്കാരാഢ്യങ്ങളായ കൃതികളായിത്തീരുക എന്നതസാധ്യം.

വിശ്വമഹാകവികളുടെ അനുഭവങ്ങൾ പോലും ഈ ഉത്സർഗ്ഗത്തിനു ഗമകങ്ങളായിരിക്കുന്നു. പിന്നെ നമ്മുടെ പരിമിതവിഭവൻമാരായ കവികളുണ്ടോ അതിനെ കവച്ചുകടക്കുന്നു? തങ്ങൾക്കു ജൻമായത്തമായി, അഭ്യാസഘർഷിതമായി കിട്ടിയ കഴിവിൽനിന്നു കണ്ട തരിശുനിലങ്ങളിലേയ്ക്കൊക്കെ ചാമ്പിച്ചാമ്പി വല്ലപ്പോഴും നല്ലൊരു വിളവെടുക്കാൻ പറ്റിയ പടവിലെത്തുമ്പോൾ വേണ്ടതു ശേഷിപ്പിക്കാതിരിക്കുന്നതു ബുദ്ധിപൂർവ്വകമല്ല. ഇതു പറയുന്നതുകൊണ്ട് ഇടയ്ക്കൊരിക്കലും പേനയെടുക്കരുതെന്നർത്ഥമാക്കരുത്. കലാജീവിതത്തിൻറെ ഓരോ ഘട്ടത്തിലും ആത്മവത്തയ്ക്കു പചയമല്ല, ഉപചയമാണുണ്ടായതെന്നു വിളംബരം ചെയ്യാൻ ആവശ്യമായ സത്വാംശത്തെ കരുതിപ്പിടിക്കണമെന്നേ ഇവിടെ വിവക്ഷിക്കുന്നുള്ളൂ.

വായനശാലയിൽ

സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം

എൻ. കൃഷ്ണപിള്ള -

ഇതേവരെയുണ്ടായിട്ടുള്ള ചങ്ങമ്പുഴകൃതികളുടെ കൂട്ടത്തിൽ പ്രഥമസ്ഥാനം ലഭിക്കുന്നതെന്ന് മി.ഏ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള വിധികൽപിക്കുന്ന ഒരു കാവ്യസമാഹാരമാണ് 'സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം'.

ഇരുപതു നീണ്ട കവിതകളും അന്ത്തിയെട്ടു നീളം കുറഞ്ഞ കവിതകളും ഈ ഗ്രന്ഥത്തിലുണ്ട്. അതിമാനുഷൻ, ഭാവത്രയം, ജീവിതം, പച്ച എൻറെ കവിത, തെങ്ങുകളുടെ വിഡ്ഢിത്തം തുടങ്ങി ചില കവിതകളൊഴിച്ചാൽ ബാക്കി മുഴുവനും തന്നെ സ്വന്തം പ്രണയവൃത്താന്തത്തെ ആസ്പദമാക്കി രചിച്ചിരിക്കുകയാണ്. പ്രാണഹർഷപ്രദസ്വപ്നസ്മൃതികളിൽ കേണലിഞ്ഞീടുന്ന സങ്കൽപവീചിക'ളെന്നും, പ്രേമാർദ്രമെൻമനം പുൽകും കിനാവുകൾ തൂമയിൽ വർണ്ണം പിടിപ്പിച്ചതാ'ണെന്നും ഗ്രന്ഥകാരൻ തന്നെ അവയെപ്പറ്റി അഭിപ്രായപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രേമഗാനങ്ങൾ ഇതിനകം നാം എത്രയോ കേട്ടിട്ടുണ്ട്. ഒരുപക്ഷേ ചങ്ങമ്പുഴ കാവ്യവ്യവസായം ആരംഭിച്ചതിനുശേഷം ഇന്നുവരെ പാടിയിട്ടുള്ളത് തൊണ്ണൂറ്റിയഞ്ചു ശതമാനവും പ്രേമഗാനങ്ങളാണ്. തപ്തസ്മൃതികളും തപ്തനിരാശയും ആനന്ദനിർവൃതിയും മധുരസ്വപ്നങ്ങളും നിറഞ്ഞ ആ പ്രണയകൃതികളെല്ലാം ഭാവനാസൃഷ്ടങ്ങളെന്നും അസ്ഥിമാടത്തിലെ ഏതദ്വിഷയകമായ കൃതികൾ സ്വാനുഭവജന്യങ്ങളെന്നും ഉള്ള ഒരു വ്യത്യാസം മാത്രമേ അവയ്ക്കു തമ്മിലുള്ളൂ. ആ വ്യത്യാസം ഗ്രന്ഥകാരനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം സർവപ്രധാനമായിരിക്കാം. പക്ഷേ അനുവാചകൻ ആ വ്യത്യാസം നിസ്സാരമാണ്. അവൻറെ അനുഭൂതി അന്നും ഇന്നും ഒന്നുതന്നെയാണ്. മായാത്ത ചില ജീവിതാനുഭവങ്ങൾക്ക് അനശ്വര പ്രതിഷ്ഠ നൽകുന്ന കവിസമ്പ്രദായം ആരാധ്യമാണെങ്കിലും ചെറുപ്പക്കാരായ സ്ത്രീപുരുഷൻമാർക്ക് അന്യോന്യമുണ്ടാകുന്ന കൗതുകത്തെ പർവതീകരിച്ചുകൊണ്ട് തുടരെത്തുടരെ നിർമ്മിക്കുന്ന ഇത്തരം കൃതികളുടെ ആരോഗ്യം ഭദ്രമല്ലെന്നാണ് ഇതെഴുതുന്ന ആളിൻ തോന്നുന്നത്. സ്ത്രീപുരുഷബന്ധത്തിൻ പ്രപഞ്ചഘടനയിലുള്ള സർവതോമുഖവും മർമഭൂതവും ആയ പ്രാധാന്യത്തെ വിഗണിക്കണമെന്നല്ല വിവക്ഷ. പക്ഷേ ഒരു യുവതിക്ക് യുവാവിനോടും യുവാവിൻ യുവതിയോടും തോന്നുന്ന താൽപര്യത്തെയും അഭിലാഷവിലംഘികളായ പരമാർത്ഥങ്ങളെയും പ്രതിബന്ധംകൊണ്ടു നേരിടുന്ന പരാജയത്തെയും പറ്റി ഒരച്ചിൽ പല പതിപ്പുകളെന്ന മട്ടിൽ എഴുതിവിടുന്ന പ്രണയകൃതികൾ ബലിഷ്ഠവും ആരോഗ്യപ്രദവുമായ പുരോഗതി സാഹിത്യത്തിൽ ഉണ്ടാക്കുമെന്നു വിചാരിക്കാൻ നിവൃത്തിയില്ല. എൻറെ ഒരു സ്നേഹിതൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടതുപോലെ അവ പരിഷ്കരിച്ച വെണ്മണികൃതികൾ മാത്രമാണ്. ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യജീവിതം ഇക്കാര്യത്തിൽ അനാശാസ്യമായ ഒരു മാതൃക അനുകരണഭ്രമക്കാരായ പല യുവകവികൾക്കും കാണിച്ചുകൊടുത്തിട്ടുണ്ടെന്നും നാം ഓർത്തിരിക്കേണ്ടതാണ്.

അതിമാനുഷൻ, ഭാവത്രയം, ജീവിതം, തെങ്ങുകളുടെ വിഡ്ഢിത്തം തുടങ്ങി മനോഹരമായ ചില കവിതകൾക്കൂടി ഈ സമാഹാരത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നില്ലെങ്കിൽ ഈ ഗ്രന്ഥം ഒരു 'നൂറു ശതമാനം പരാജയം' ആകുമായിരുന്നു. ഗാംഭീര്യവും ഊർജസ്വലതയും കാവ്യശക്തിയും വെളിപ്പെടുത്തുന്ന കൃതികളാണിവ. സുഭിക്ഷതയുടെ സുസ്മിതം കളിയാടിയ പ്രാചീനകേരളത്തെയും, വിശപ്പിൻറെ വിലാപം ഉയർന്നുപൊങ്ങുന്ന ഇന്നത്തെ മലയാളത്തെയും അഗ്നിയുടെ അട്ടഹാസം കേൾക്കേണ്ട ഭാവികേരളത്തെയും ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഭാവത്രയ'ത്തിൻ കലാസൗന്ദര്യം കുറവാണെങ്കിലും ചൈതന്യപ്രസരംകൊണ്ട് ആ കൃതി അനുഗൃഹീതമാണ്. ഗാനം വിതച്ചു വാൾ കൊയ്തെടുക്കുവാൻ' ചങ്ങമ്പുഴ ചിലപ്പോഴെങ്കിലും ചില യത്നങ്ങൾ ചെയ്യാറുണ്ട്. പക്ഷേ സുനിശ്ചിതവും സുഘടിതവും ആയ ഒരു പരിപാടി അദ്ദേഹത്തിനില്ല. താൽക്കാലികമായ ക്ഷോഭത്തിൻറെ കാവ്യമയമായ ആവിഷ്കരണമേ ആകുന്നുള്ളൂ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ചൂടുപിടിച്ച കവിതകളെല്ലാം തന്നെ. അത്തരത്തിലുള്ള കവിതകൾ തന്നെയും വളരെ കുറച്ചു മാത്രമേ ഈ സമാഹാരത്തിലുള്ളൂ. ഈ അംശത്തിൽ രക്തപുഷ്പങ്ങൾ'ക്ക് എത്രയോ താഴെയാണ് 'അസ്ഥിമാട' ത്തിൻറെ നില എന്നും സമ്മതിക്കാതെ തരമില്ല.

ഒരു ചിന്തകനായ കവി എന്ന നിലയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ഇതുവരെ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടില്ല. 'അസ്ഥിമാട' ത്തിൽ വളരെ നല്ല ഗായകനായ കവി എന്നുവേണം അദ്ദേഹത്തെ പറയുവാൻ. 'സകലതിനും മുന്നിൽ സംഗീതം. സംഗീതം വീണ്ടും വീണ്ടും; സദാ സംഗീതം' എന്ന ലക്ഷ്യം മുമ്പിൽ വെച്ചുകൊണ്ട് കാവ്യമെഴുതി ഒരാൾക്ക് ചിന്താംശത്തെ കുറച്ചൊക്കെ അവഗണിക്കാതെ തരമില്ല. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഒരു തത്ത്വചിന്താപദ്ധതിയേ ഇല്ല. പാടുക' എന്നതാണ് ആ കവിയുടെ വേദാന്തം. പക്ഷേ ചിന്തകൻറെ വേഷം കെട്ടി ചല സമയം അവതരിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സർവത്ര പരിഹാസ്യനാകാതെ നിവൃത്തിയില്ല. 'മനുജൻ വിധി നീക്കിടാവതല്ലെന്ന്' പറയുന്ന കവിതന്നെ 'നിയതിയെക്കൊണ്ടു പന്താടുന്നൊരീക്കൈയ്യുകൾ കണ്ടോ' എന്ന് കൈനീട്ടിക്കാണിക്കുമ്പോൾ മൗഢ്യമോർത്തു ചിരിക്കാനോ ആത്മാർത്ഥതയില്ലായ്മ കണ്ട് പുരികം ചുളിക്കാനോ മാത്രമേ നമുക്കു കഴിയുകയുള്ളൂ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ചിന്താലോകത്തിൽ ഇങ്ങനെ അനവധി വൈരുദ്ധ്യങ്ങളുണ്ട്. നിയതമായ ഒരു സന്ദേശം, ശുദ്ധവും ഗണനാർഹവുമായ ഒരു ചിന്താപദ്ധതി എന്നിവയില്ലാത്ത 'പാട്ടുപാടൽ' താൽക്കാലികമായ പ്രചാരത്തിനും പ്രസിദ്ധിക്കുമപ്പുറത്ത് നീളുമെന്നു തോന്നുന്നില്ല.

ഇനി പാട്ടുപാടുന്ന കാര്യത്തെപ്പറ്റി ചിലതു പറയട്ടെ. സാഹിത്യത്തിൽ സംഗീതം കലർത്തന്നത് തങ്കത്തിനു സുഗന്ധം പോലെ ഉത്കൃഷ്ടതയ്ക്കും നിദാനമാകും. സുകുമാരകോമളമായ ഒരു ശയ്യയുടെ ആധിപത്യം കാവ്യകലയുടെ വിജയത്തെ ബഹുദൂരം സഹായിക്കും. എന്നാൽ സാഹിത്യം ആലോചനാമൃതമാണെന്ന് നാം വിസ്മരിക്കരുത്. സാഹിത്യത്തിലെ സംഗീതം സാഹിത്യത്തെ അടിമപ്പെടുത്തുന്ന സംഗീതമാണെങ്കിൽ അതു സാഹിത്യത്തിനും സംഗീതത്തിനും ഒരുപോലെ ദോഷം ചെയ്യുകയേ ഉള്ളൂ. അർത്ഥം വേണമെന്ന് നിർബന്ധമില്ലെങ്കിൽ ശബ്ദഭംഗിയും ശയ്യാസുഖവും സൃഷ്ടിക്കാൻ ആർക്കുതന്നെ സാധിക്കുകയില്ല. പക്ഷേ ആ ശബ്ദഭംഗിക്ക് കാതുകളെ മാത്രം ആകർഷിക്കാൻ സാധിക്കുകയേ ഉള്ളൂ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശബ്ദവിലാസത്തെയും ശയ്യാസ്വഭാവത്തെയും പറ്റി പലപ്പോഴും എനിക്കു തോന്നിയിട്ടുള്ള ഒരഭിപ്രായമാണിത്. വര നഖര ഖര ശിഖര മിദലിത മാം ഹൃത്തിൽ' എന്ന് ശബ്ദം കൊണ്ടു ചെപ്പടിവിദ്യ കാണിച്ചാലും, മഞ്ജരിതമഞ്ജുലതാ കുഞ്ജക കദംബ മണ്ഡിതരസാല സാലമണ്ഡല ശതങ്ങൾ ചന്ദനലവംഗ കേലാ മല്ലികാമരിചകുന്ദ കർണികാര ജാതീഗന്ധബന്ധരങ്ങൾ... സംഗതനീഹാരധാരാസങ്കലിത ശൈല തുംഗശൃംഗമണ്ഡലസ്ഥമേഘമേചകങ്ങൾ... എന്ന് അശേഷം അർത്ഥരസികത്വമില്ലാതെ, ഇന്നത്തെ ചെറുതരം കവികളുടെ ആശ്ചര്യവും ആദരവും അർഹിക്കാൻ മാത്രം പര്യാപ്തമായ ശബ്ദക്കസർത്തുകൾ കാണിച്ചാലും അതിനെ വിശുദ്ധസുന്ദരമായ ഒരു കാവ്യശയ്യയെന്ന് പറയാൻ പാടില്ലെന്നാണ് എനിക്കു തോന്നുന്നത്. "അയ്യോ! പാവം! പാട്ടു നന്നായി. പക്ഷേ പാട്ടുമാത്രം, പാട്ടുമാത്രം, കവിത കാണുന്നില്ല'' എന്നൊരു തോന്നലാണ് കവിത വായിച്ചാൽ വായനക്കാരൻ തോന്നുന്നതെങ്കിൽ കാവ്യം വിജയമോ പരാജയമോ പ്രഖ്യാപനം ചെയ്യുന്നത്?

ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈ കാവ്യസമാഹാരത്തിൽ ശ്രീ. ഇ.കെ. നാരായണൻറെ കവിത കാണുന്നു. എങ്ങനെ അതു കടന്നുകൂടി എന്ന് - ബുദ്ധിഹീനതകൊണ്ടെന്നുതന്നെ സമ്മതിക്കട്ടെ മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയുന്നില്ല. അതുപോലെതന്നെ പ്രധാന കവിതകൾക്കിടയിൽ ചിലപ്പോൾ രണ്ടുവരിയായും നാലുവരിയായും ചിലപ്പോൾ അതിൽ കൂടുതലായും കാണുന്ന ചില കവിതകൾക്ക് ഈ സമാഹാരഗ്രന്ഥത്തിലുള്ള പ്രസക്തിയും ആലോചനയ്ക്കു പിടികിട്ടുന്നില്ല. മുഖവുര 44ാം പുറത്ത് കാണുന്ന സമാധാനം, കവിയുടെ ഓരോ നിമിഷവും വരുത്തിവെച്ച ചിത്തവൃത്തി നിരൂപകനെ ഗ്രഹിപ്പിച്ച് തൻറെ കാവ്യങ്ങളെ ആത്മചരിത്രപരമായും മനഃശാസ്ത്രപരമായും പഠിച്ചു വിമർശിക്കുന്നതിൽ അയാളെ സഹായിക്കണമെന്നുദ്ദേശിച്ചിരിക്കുന്നു' എന്നാണ്. എന്നാൽ ഈ കുട്ടിക്കവിതകൾ എല്ലാം കൂടി ചേർത്തുനോക്കിയിട്ടും ആത്മചരിത്രത്തിൻറെ ഒരു തുമ്പും മനഃശാസ്ത്രത്തിൻറെ ഒരു വാലും കിട്ടിയില്ലെന്ന് വ്യസനസമേതം തുറന്നുപറയുന്നു. അവയിൽ പലതും കവിതയാണോ എന്നു സംശയം തീർന്നിട്ടല്ലേ മറ്റു കാര്യങ്ങൾ പറയാൻ. ശ്രീ. നല്ലമുട്ടം പപ്പുപിള്ളയ്ക്ക് അയക്കുന്ന ഒരെഴുത്തും മൂത്തകുന്നം വിദ്യാർത്ഥികൾക്കു നൽകുന്ന ആശംസയും ഈ സമാഹാരഗ്രന്ഥത്തിൽ എന്തിനു ചേർത്തു? ഗ്രന്ഥത്തിൻറെ വലിപ്പം വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ എന്നേ ഒരു സമാധാനം കാണുന്നുള്ളൂ. ശാലീനതേ! നിൻറെ ശിശിരസ്മിതങ്ങളാൽ മാല കൊരുക്കുന്നിതെൻ മുഗ്ദ്ധകൗതുകം' ഒരു കവിത തീർന്നു. ആദർശസൗഭഗമുകാരമാർന്നപോലൊരു നീയാരു നീയപ്സരസ്സേ!'' വേറൊരു കവിതയായി. ആരു നീ ശങ്കരീ! സങ്കൽപസായൂജ്യ സാരസചേതന സംശുദ്ധി മാതിരി'' ഇനിയൊന്ന് എന്തൊരു ഭയങ്കരമായ നേരമ്പോക്കാണിത്. ഒന്നുകിൽ ചങ്ങമ്പുഴ നമ്മെ നിസ്സാരൻമാരായി കരുതി കളിയാക്കുന്നു. അല്ലെങ്കിൽ അദ്ദേഹം ആഴമേറിയ തെറ്റിദ്ധാരണയ്ക്കു വിധേയനായിരിക്കുന്നു. ബുദ്ധിയുള്ളവൻ ഈ പ്രവൃത്തി സഹിക്കുകയില്ല. "Stray birds'; Fire Flies' തുടങ്ങി എത്രയോ സമാഹാരകൃതികൾ നാം വായിച്ചിട്ടണ്ട്. അതിനുശേഷം ഇതൊന്നു കണ്ടാൽ ഗോഷ്ഠിയല്ലാതൊന്നുമില്ല' എന്ന് നമ്പ്യാരോടൊപ്പം പറയാതിരിക്കുന്നതെങ്ങനെ? ഈ ഗ്രന്ഥത്തിലെ അരയ്ക്കാൽ കവിതകളും കാൽക്കവിതകളും അരക്കവിതകളും മുക്കാൽ കവിതകളും മാറ്റിക്കഴിഞ്ഞാൽ വലിപ്പം കുഴപ്പത്തിലായേക്കാൻ മതി. ആ കവിതകൾ എഴുതുവാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് പരിപൂർണ്ണ അവകാശമുണ്ട്. പക്ഷേ അവ അച്ചടിച്ചുവിട്ട ധൈര്യം സർവതന്ത്രസ്വതന്ത്രനായ ഒരു കവിയുടേതല്ല; എന്തുമാകട്ടെ എന്നു കരുതുന്ന ഒരു തോൻന്യാസക്കാരൻറേതാണ്. ആ അന്ധമായ ധൈര്യം പരീക്ഷണത്തിനു തന്നെയായാലും പ്രയോഗിക്കുന്നത് വിവേകമല്ല. അതുകൊണ്ടുതന്നെയാണ് ഏതാണ്ട് ഒടുവിലത്തെ കൃതിയായ അസ്ഥിമാടം ഗ്രന്ഥകാരൻറെ പല കൃതികളെക്കാൾ താണ ഒരു പടിയിൽ നിൽക്കുന്നതെന്ന് തീർത്തു പറയാൻ കഴിയുന്നത്.

അതിമാനുഷൻ - ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഒരസ്തിത്വകവിത

കെ. രാഘവൻപിള്ള

വിഷാദശീലനായി കവി അസ്തിത്വദർശനത്തിൻറെ അടിയുറപ്പിൻ നിൽക്കുകയാണ് ഈ കവിതയിൽ.
നീണ്ട കവിതകളും ചെറിയ കവിതകളും ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. 1944ലെ അതിമാനുഷൻ' ഇവയ്ക്കിടയ്ക്കുവരും.

പലതുകൊണ്ടും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൃതികൾക്കിടയ്ക്കുള്ള ഈ കവിത ഒറ്റയ്ക്കു നിൽക്കുന്നു. വർഷങ്ങളായി നീണ്ടുനിന്ന ദുഃഖത്തിനും നൈരാശ്യത്തിനും, ആത്മനിന്ദയ്ക്കും ശേഷം ഒരു ധീരനൂതനഭാവം കൈക്കൊണ്ട് പരിമിതിയുടെ സംത്രാസത്തിൽനിന്ന് അപരിമിതിയുടെ ആത്മവിശ്വാസത്തിലേക്ക് കവി ഇവിടെ നീങ്ങുകയാണ്. ഈ കവിത ഒരു സംക്രമപുരുഷൻറെ രൂപം നൽകുന്നു. കവി ദുഃഖിതനും നിരാശിയുമായാൽ പ്രപഞ്ചത്തെ മുള്ളുകളുള്ള ഒരു കടുത്ത വസ്തുവായി കാണും. പല കവിതകളിലേയും ചങ്ങമ്പുഴ അത്തരക്കാരനാണ്. അതിമാനുഷൻ' എഴുതിയ കവി ഈ അവസ്ഥയ്ക്കപ്പുറം കടക്കുന്നു. സ്വന്തം സ്ഥിതിയിൽ കാലൂന്നിക്കൊണ്ട് മറ്റൊരു സ്ഥിതിയിലേക്കു ചലിക്കുന്നതാണല്ലോ മനുഷ്യൻറെ പുരോഗതി എന്നു പറയുന്നത്. അതിമാനുഷനി'ൽ കവി ചെയ്യുന്നത് അതാണ്. ദുഃഖം അനുഭവിക്കുന്ന കവി ധീരതയിലേക്ക് കാലെടുത്തുവയ്ക്കുന്നു. എല്ലാം പോയി എന്നു സാധാരണ വിലപിക്കുന്ന റൊമാൻറിക് കവി താൻ കരുത്തനായിത്തന്നെ അവശേഷിക്കും എന്നുറയ്ക്കുന്നു.

ഈ ഘട്ടത്തിൽ മരണത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ എങ്ങനെ കണ്ടിരുന്നു എന്നറിയുന്നത് ആവശ്യമാണ്. രണ്ടുമൂന്നു രീതിയിൽ അദ്ദേഹം മരണത്തെ നോക്കിയിട്ടുണ്ട്, വർണ്ണിച്ചിട്ടുമുണ്ട്.

മരണം-പേടിയ്ക്കേെണ്ടൻ-കണ്ണുചിമ്മലാണെൻറെ
മരുഭൂമിയും മലർവാടിയും രണ്ടും സ്വപ്നം

എന്നാണ് 'ജീവിതം' എന്ന കവിതയിൽ കവി തത്ത്വവിചാരം നിർവഹിക്കുന്നത്. ഒരു തോറ്റവൻറെ മന്ദഹാസവും കവിക്ക് ഇവിടെയുണ്ട്. 'നഷ്ടഭാഗ്യസ്മൃതി'യിലാകട്ടെ,

ഹാ! മരണത്തിൻ തണുത്ത ഹസ്തം
മാമകസുസ്മിതം മാറ്റുവോളം

എന്നിങ്ങനെ വിലപിക്കുന്നു.

അയ്യോ! തിമിരം, തിമിരം

എന്ന് ശിഥിലചിന്ത'യിൽ ഒരു ഭയപ്പാടാണ്.

ഈ ഇടങ്ങളിലെല്ലാം കവി ഒരുപോലെ ശങ്കിയാണ്, ഭീതനാണ്. ആകമാനനാശത്തിൻ ഇടകൊടുക്കുന്ന ഒന്നാണ് മരണം എന്നാണ് കവിയുടെ ഭയം. മരണത്തിനപ്പുറം ഇരുട്ടാണ്. മരണത്തിൽനിന്നടിച്ചുവരുന്ന ശീതശീതമായ കാറ്റിൽ കവി കോച്ചിവെറുങ്ങലിക്കുന്നു. 1930-കളിലെ കവിയുടെ അവസ്ഥയാണിത്.

1944 ൻറെ ആദ്യകാലത്തുപോലും മരണത്തിൻറെ മഹാശക്തിക്കു മുൻപിൽ കവി തല കുനിക്കുന്നു. ഈ പദ്യം നോക്കുക:

ലോകം ശാശ്വതമല്ല, ജീവിതസുഖ
സ്വപ്നങ്ങൾ മായും, വരും
ശോകം, മായികബുദ്ബുദങ്ങൾ മറയും,
പായും സരിത്സഞ്ചയം;
നാകം കാൽപനികാങ്കിതോത്സവലസൽ
ക്കാനൽജലം പിന്നെ,യെ
ന്തേകം, സത്യ,മനശ്വരം? മൃതിയതേ
മൃത്യോ! ജയിക്കുന്നു നീ.

മരണത്തിൻറെ മുൻപിൽ അശക്തനാണ്, അടിമയാണിവിടെ കവി. പിന്നീടങ്ങോട്ടു കവിയിൽ ഒരു മാറ്റം കാണാം, ആ വർഷം ഒക്ടോബറിൽ എഴുതിയ സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിലെ വരികൾ കാണുക:

മണ്ണടിഞ്ഞു ഞാനെങ്കിലുമിന്നും
എന്നണുക്കളിലേവ, മോരോന്നും
ത്വൽ പ്രണയസ്മൃതികളുലാവി
സ്വപ്നനൃത്തങ്ങളാടുന്നു ദേവി!

ഇവിടെ പട്ടടയ്ക്കപ്പുറമുള്ള ഒരു സ്ഥിതിയെ കവി കാണുന്നു എന്നതിൻ സംശയമില്ല എന്നാൽ അത് ഉറച്ച ഒരസ്തിത്വത്തിൻറെ കഥ പറയുന്നുണ്ടോ? ഇല്ലെന്നാണ് എനിക്കു തോന്നുന്നത്. മരണത്തെയും തൻറെ പ്രേമഭാവന അതിജീവിക്കും എന്നു പ്രേമലോലനായ കവി ആശ്വസിക്കയാണിവിടെ. ഒരു റൊമാൻറിക് കവിയുടെ പ്രേമഭാവന എന്നതിൽക്കവിഞ്ഞ് ഒരസ്തിത്വഗായകൻറെ ഉറച്ച ശബ്ദമായി ഇതിനെ എണ്ണാൻ കഴികയില്ല.

1944 ഒക്ടോബറിൽത്തന്നെ എഴുതിയ 'അതിമാനുഷൻ' എന്ന കവിതയിലെ കഥ ഇതിൽനിന്നു തികച്ചും വേറിട്ടതാണ്. അവിടെ മരണത്തിൻറെ മുൻപിൽ കവി തലയുയർത്തിത്തന്നെ നിൽക്കുന്നു. മരണത്തിനു നശിപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ഒന്നു തന്നിലുണ്ടെന്ന് കവി ഉറക്കെയും, ഉറപ്പിച്ചും പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു.

ഇന്നോളം പരകോടി മർത്യർതൻ ഹൃൽസ്പന്ദങ്ങൾ
നിന്നിട്ടും, ബ്രഹ്മാണ്ഡത്തിൻ ഭ്രമണം നിന്നിട്ടുണ്ടോ?

എന്ന് ആദ്യം കവി ചോദിക്കുന്നു. ഇവിടെ മനുഷ്യൻറെ നശ്വരത്വത്തെ എടുത്തുപറയുന്നു എന്നു തോന്നാം. ശരിതന്നെ. എന്നാൽ അസ്തിത്വവാദിയായ ഒരു റൊമാൻറിക് കവി ശരിറൊമാൻറിക്കിൻറെ രീതിയിൽ അവിടെയും, മനുഷ്യനെന്ന സാമാന്യപ്രതിഭാസത്തെക്കുറിച്ചല്ല ചിന്തിക്കുന്നത്. താൻ എന്ന പ്രത്യേക മനുഷ്യനെക്കുറിച്ചാണ്. മനുഷ്യാസ്തിത്വത്തെ സംബന്ധിച്ച ആലോചനയൊക്കെ മനുഷ്യരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം തൻറെ അസ്തിത്വത്തെ സംബന്ധിച്ചുള്ള ചിന്തയാണ്. ഒരു റൊമാൻറിക്കിൻറെ കാര്യത്തിൽ ഇത് ഏറെ സത്യവുമാണ്. ഇതു കവി മറ്റു രണ്ടു വരികളിൽ എടുത്തു പറയുന്നു.

ശരിയാണൊരിക്കലും നിന്നിട്ടി,ല്ലെന്നാ,ലെൻറെ
മരണംനോക്കിക്കോളൂമരവിപ്പിക്കും വിശ്വം!
മരണത്തിനപ്പുറം തൻറെ അസ്തിത്വത്തിൻറെ കൂടാരം കെട്ടുന്നു ഈ കവി.
അതിനാലെന്നെക്കാണ്കെയൊളിപ്പൂ പേടിച്ചോടി
മൃതിയെന്തിതു കേട്ടു ചിരിക്കുന്നുവോ നിങ്ങൾ?
അതിമാനുഷനാണ് ഞാൻ, അതേ, ഞാനല്ലാതി
ക്ഷിതിയിലിമ്മട്ടേകൻ ജനിച്ചിട്ടില്ലിന്നോളം.

ഇവിടെ കേവലമായ വികാരവിരേചനമല്ല കാണുന്നത്. വ്യക്തി തൻറെ അസ്തിത്വത്തെ മരണത്തിൻറെ അപ്പുറത്തുള്ള ഉറച്ച തറയിൽ നിർത്തുകയാണ്.

ഒരു സാധാരണ റൊമാൻറിക് കവി മരണത്തിൻറെ മുഖം കാണുമ്പോൾ കണ്ണടച്ചുകളയും. എന്നാൽ ഇവിടുത്തെ കഥ എന്താണ്? കവിയുടെ വാക്കുകൾ കേൾക്കുക:

അതിനാലൊരുദിനം ഞാനവസാനിക്കുമ്പോ
ളതിനോടൊപ്പം തന്നെ ലോകവും നശിച്ചേക്കും
.........................................................................................
.........................................................................................

അഖിലം നശിച്ചിട്ടേ നശിക്കൂ ഞാ,നെൻ നാശ
മഖിലത്തിനും നാശ, മതിമാനുഷൻ ഹാ! ഞാൻ.

കവി തൻറെ സത്തയെ പ്രപഞ്ചവുമായി തുലനം ചെയ്യുന്നു ഞാൻ നശിക്കുമ്പോൾ ലോകം അവസാനിക്കും' എന്ന് പ്രസ്താവിക്കുമ്പോൾ സ്റ്റീഫൻ ക്രേയിൻ എന്ന അമേരിക്കൻ കവി എഴുതിയ A Man Said To The Universe എന്ന കൊച്ചുകവിത ഓർമ്മയിൽ വന്നേക്കും.

A man said to the Universe:
"Sir I exist!"
"However", replied the universe
"The fact has not created in me
A sense of obligation".

എങ്കിലും പ്രപഞ്ചത്തിനു മുൻപിൽ ദുഃഖിയായി, പരാജിതനായി, നടന്നിരുന്ന റൊമാൻറിക് കവിയാണ് ഇപ്പോൾ ഞാൻ നശിച്ചാൽ നീ നശിക്കും; നീ നശിച്ചിട്ടേ ഞാൻ നശിക്കൂ;'' എന്നു മഹത്വം പറയുന്നത്. ഇത് ആത്മവിശ്വാസമേറുന്ന അസ്തിത്വത്തെ കാണിക്കുന്നു. സൃഷ്ടിസ്ഥിതി സംഹാരങ്ങൾക്കു കഴിവുള്ള ഈശ്വരൻറെ മഹത്വമാണ് കവി അവകാശപ്പെടുന്നത്.

മരണത്തെ അതിജീവിക്കുന്ന അസ്തിത്വത്തിൻറെ പതാക വഹിക്കുന്ന ഈ കവി ആ ഭാവത്തിൻ ഉല്ലേഖശബളമായ കാവ്യരൂപം നൽകുന്നതു കാണുക:

നിങ്ങളും, പുത്രൻമാരും, പൗത്രപൗത്രൻമാർപോലും
മണ്ണായി മണ്ണിൽച്ചേർന്നു മയങ്ങിക്കിടക്കുമ്പോൾ
കേവലം ശിശുവാം ഞാൻ കൈനീട്ടിപ്പൊന്താരക
പ്പൂവിറുത്തടുത്തങ്ങിങ്ങെറിഞ്ഞു വിനോദിക്കും.
അന്നു ഞാൻ കെടാൻപോകുമാദിത്യക്കനലൂതി
പ്പൊന്നന്തത്തിരി മോദാൽ കൊളുത്തും വീട്ടിന്നുള്ളിൽ.

അമ്പിളിപ്പൊൻകിണ്ണത്തിൽ കൈമുക്കി, ക്കളഭക്കൂ
ട്ടൻപിൽ ഞാൻ മെയ്യിൽ പൂശും രാവിലന്നുഷ്ണിക്കുമ്പോൾ
മഴയെന്നാംഗ്യം കണ്ടാലക്ഷണം പെയ്യും മേഘം
മതി'യെന്നാജ്ഞാപിച്ചാലക്ഷണം മതിയാക്കും.
മാമകഹിതം നോക്കിച്ചലിക്കും മരുത്തുകൾ
മാമകഹിതം നോക്കി സ്രവിക്കും സരിത്തുകൾ.

ഇങ്ങനെ പോകുന്നു കവിയുടെ അതിമാനുഷചിത്രത്തിൻറെ വർണ്ണന.

അസ്തിത്വത്തെ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്ന ഈ കവിതയിലെ കവിയെ മനസ്സിലാക്കണമെങ്കിൽ, റൊമാൻറിക് കവി ലോകത്തെയും അന്യമനുഷ്യനെയും നോക്കുന്ന രീതികൂടി നാം മനസ്സിൽ വയ്ക്കണം. റൊമാൻറിക്കവി സ്നേഹഗായകനാണെന്ന പൊതുധാരണ പുതുക്കേണ്ടതുണ്ട്. സ്നേഹഗായകനായിരിക്കാം. പക്ഷേ, ഏറെയും തന്നെത്തന്നെയാണ് സ്നേഹിക്കുന്നത് എന്നൊരന്തരമുണ്ടെന്നു മാത്രം. പ്രാണവായുപോലെ തന്നിൽ കയറിയിറങ്ങുന്ന വൈയക്തികമായ പ്രേമവാസനയിൽക്കവിഞ്ഞ് മനുഷ്യരാശിയുടെ സാകല്യംത്തിൻ അർത്ഥയുക്തമായ സ്നേഹത്തെ ചില കവിതകളിൽ മാത്രമേ ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന സ്നേഹഗായകൻ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചിട്ടുള്ളൂ. രക്തപുഷ്പ'ങ്ങളിലെ ചുവപ്പൻ കവിതകളിൽ പതിതരുടെയും ആലംബഹീനരുടെയും ആർദ്രരോദനങ്ങൾക്ക് കവി രൂപവും ശബ്ദവും നൽകുന്നു എന്ന കാര്യം ഇവിടെ തീരെ വിസ്മരിക്കുന്നില്ല.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിചര്യയിലെ വർണ്ണോജ്വലമായ ഒരു ഘട്ടത്തെ ഈ കവിതകളെഴുതിയ കാലം കുറിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതിനുള്ള പ്രാധാന്യം കുറയ്ക്കാതെ തന്നെ എടുത്തു പറയാവുന്ന ഒരു വസ്തുതയുണ്ട്. മനുഷ്യൻറെ വർഗ്ഗപരവും സാമ്പദികവുമായ ദുരന്തം നിറഞ്ഞ ഒരു ഘട്ടവിശേഷത്തെ വിഷയമാക്കുന്ന ഇത്തരം കവിതകൾ മനുഷ്യയാഥാർത്ഥ്യത്തിൻറെ ഗണ്യമായൊരു വസ്തുതയിലേക്കു നമ്മുടെ ചിന്താകുലമായ ശ്രദ്ധയെ ക്ഷണിക്കുമെങ്കിലും, ഇത്തരം പരിതഃസ്ഥിതികളെ ഉൾക്കൊണ്ടും എന്നാൽ അവയ്ക്കപ്പുറമായുള്ള ഒരു കാരണരഹിതമായ മനുഷ്യവ്യഥയിലേക്ക് ഇക്കവിതകൾ വിരൽ ചൂണ്ടുന്നില്ല. അത്തരം വ്യഥ മനുഷ്യൻറെ അഗാധമായ ഏകാന്തതയിൽനിന്നു രൂപംകൊള്ളുന്നു. ചിലപ്പോഴെങ്കിലും അതിൻറെ പരിഹാരം അതുപോലെതന്നെ അഗാധവും മനുഷ്യാവസ്ഥയാൽ മാത്രം പ്രേരിതവുമായ മനുഷ്യസ്നേഹവുമായിരിക്കും. ഇതുപോലെയുള്ള ഒരവസ്ഥയെയോ പരിഹാരത്തെയോ ചങ്ങമ്പുഴ അത്രയ്ക്കധികം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നെന്നു തോന്നുന്നില്ല.

'അതിമാനുഷനി'ലെ കവി മനുഷ്യാവസ്ഥയുടെ ഇത്തരം ഏകാന്തതയെ സ്നേഹത്തിൻറെ സാഹോദര്യംകൊണ്ട് നിർഭയമാക്കുകയല്ല ചെയ്യുന്നത്. അത്തരം ഏകാന്തതയെ അന്യമനുഷ്യൻറെ സ്നേഹത്താലോ, അന്യമനുഷ്യനോടുള്ള സ്നേഹത്താലോ സഹവാസനിർഭയമാക്കുകയല്ല ചെയ്യുന്നത്. ഏത് ആത്മവ്യക്തിത്വമാണോ ദുസ്സഹവും ഭീതിജന്യവുമായിത്തീർന്നിരിക്കുന്നത് അതിൻറെ അസ്തിത്വത്തിൽത്തന്നെ മനുഷ്യാവസ്ഥയുടെ അനശ്വരത നൽകുന്ന മരണനിരാസകമായ മരുന്ന് കുത്തിവെച്ച് അതിനെ ബലവത്താക്കുകയാണിക്കവിതയിൽ കവി ചെയ്യുന്നത്. മുന്നോട്ടു വളഞ്ഞ നട്ടെല്ലിനെ പിന്നിലേക്ക് ആഞ്ഞുനിർത്തി ഭയരാഹിത്യത്തിൻറെ കൊടി പറപ്പിക്കുന്ന ഒരു വെള്ളത്തൂണാക്കുകയാണിക്കവിത. അസ്തിത്വത്തിൻറെ അതിമാനുഷശക്തിയെ കവി ഇവിടെ ഉയർത്തിക്കാണിക്കുന്നു.

അന്യമനുഷ്യരോടുള്ള അന്യഥാഭാവം പല ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളുടേയും മുഖമുദ്രയാണ്. ലോകരംഗത്ത് അന്യമനുഷ്യരുടെ ഇടയിൽ അന്യഥാത്വത്തിൻറെ അരൂപമായ വ്യഥ അനുഭവിക്കുന്നത് മനുഷ്യാവസ്ഥയുടെ നിതാന്തശാപമാണ്. അസ്തിത്വത്തിൻറെ വഴുതിപ്പോയ സത്തയെ വീണ്ടും സംവേദനം ചെയ്യാൻ ഉഴറി സ്വന്തം പരിപാടികളിൽക്കൂടി എങ്ങനെയോ മുന്നോട്ടുപോകുന്ന മനുഷ്യവ്യക്തിക്ക് അവശ്യം കടന്നുപോകേണ്ട ഒരു സ്ഥിതിവിശേഷമാണിത്. അത്തരം സംഘർഷങ്ങൾ അതിൻറെ ഫലമനുസരിച്ച് വിജയാഹ്ലാദത്തിലോ പരാജയദുഃഖത്തിലോ പര്യവസാനിക്കും. വിജയത്തിനുവേണ്ടി അന്യമനുഷ്യനെ സ്വന്തം ഇച്ഛാശക്തിക്കു അടിപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു വിജയദാഹിക്ക് സംഗരവേദിയിലെ വിജയംകൊണ്ട് അന്ധമായ ഒരാഹ്ലാദം സിദ്ധിക്കാം. എന്നാൽ ഒരു റൊമാൻറിക് ഇത്തരക്കാരനല്ല. വിജയത്തിൻ ആവശ്യമായ ഇച്ഛാശക്തിയാലും വികാരരാഹിത്യത്താലും അനുഗൃഹീതനല്ല അയാൾ. അയാളുടെ തരളതയും, വികാരങ്ങളിൽക്കൂടി അന്യരോട് അയാൾക്കു സഹജമായുള്ള ബന്ധവും തന്നെ അയാളെ സമരം തുടങ്ങുന്നതു മുൻപ് പരാജിതനാക്കുന്നു. ഒട്ടുവളരെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളിൽ ഈ പരാജയത്തിൻറെ പരിദീനസ്വരം കേൾക്കാം. എന്നാൽ ലോകത്തിലേക്കു നോക്കി, ലോകത്തെയും തന്നെയും താരതമ്യപ്പെടുത്തി നിർദ്ദാക്ഷിണ്യമായ നിരാശയ്ക്ക് അടിമയാകുന്നതിൽനിന്ന് പിൻവാങ്ങി, തന്നിലേക്കുതന്നെ നോക്കാൻ ഒരു റൊമാൻറിക് തുടങ്ങുന്ന ഒരു നിമിഷമുണ്ട്. അതു വെളിച്ചത്തിൻറെയും, യുക്തിത്വബലത്തിൻറേയും നിമിഷമാണ്. അത് അസ്തിത്വത്തിൻറെ അലിഞ്ഞുപോകാത്ത തറയിൽ നിലയുറപ്പിക്കലാണ്. ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന റൊമാൻറിക് കവിയുടെ അത്തരം ഒരു നിമിഷത്തെ 'അതിമാനുഷൻ' പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു.

ഇത്തരമൊരു നിമിഷത്തിൽ അന്തർദൃഷ്ടികൊണ്ട് താൻ അർത്ഥം മനസ്സിലാക്കേണ്ട ഒരന്യനായിത്തീരുന്നു. മരണംതന്നെ, കവിക്കും അസ്തിത്വത്തെ തേടിപ്പോകുന്ന ഏതൊരാൾക്കും അന്യമനുഷ്യൻ ഒരു പ്രതിയോഗിയല്ലാതായിത്തീരുന്ന ഒരു ഘട്ടമുണ്ട്. പ്രതിയോഗിമനോഭാവം സ്വന്തം അസ്തിത്വത്തിൻറെ നിജരൂപത്തിൽ അന്ധനായിരിക്കുന്ന അവസ്ഥയുടെ ഫലമാണ്. അന്തർദൃഷ്ടികൊണ്ട് അസ്തിത്വത്തിൻറെ സ്വരൂപം പ്രത്യക്ഷമാകുന്ന അവസരത്തിൽ അന്യമനുഷ്യനും അസ്തിത്വാന്വേഷകനായ ഒരു വ്യക്തിയായി കണ്മുന്നിൽ കാണാറാകും. അതുപോലെതന്നെ മരണവും തന്നെ ആകമാനം നശിപ്പിച്ചു നാമാവശേഷമാക്കുന്ന ഒരു ശക്തിയല്ലെന്നും, ജനനംപോലെ തനിക്കുണ്ടാകുന്ന ഒരു സംഭവമാണെന്നും വ്യക്തമാകും. ഈ കാഴ്ച മരണത്തിൻറെ പല്ലു പറിക്കുന്നു. തൻറെ ദേശവും, അന്യമനുഷ്യരും, കാലവുമെല്ലാംപോലെ മരണവും തൻറെ യാത്രയ്ക്കുപകരിക്കുന്ന ഒരു താവളമാണെന്നും കാണുന്ന മനുഷ്യൻ മരണത്തിൻറെ ഭയങ്കരതയുടെ മൂടുപടം മാറ്റിക്കളയുന്നു.

എന്നാൽ നമ്മുടെ മരണംകൊണ്ട് അന്യർക്ക് നമ്മിൽ അവസാനമായി അധീശത്വം ലഭിക്കുന്നു എന്ന വസ്തുതയുമുണ്ട്. നമ്മുടെ മരണം അന്യൻ നമ്മുടെമേൽ കിട്ടുന്ന ഒടുവിലത്തെ വിജയമാകാം.

നിങ്ങളും പുത്രൻമാരും പൗത്രപൗത്രൻമാർപോലും
മണ്ണായി മണ്ണിൽച്ചേർന്നു മയങ്ങിക്കിടക്കുമ്പോൾ

എന്ന് 'അതിമാനുഷനി'ൽ എഴുതുന്ന കവി, തൻറെ മരണംകൊണ്ട് അന്യൻ നേടിയെടുക്കുന്ന അധീശത്വത്തെ അമ്പേ നിഷേധിക്കുകയാണ്.

ചങ്ങമ്പുഴ ഒരു ക്ലാസിക് കവിയായിരുന്നു എന്നുവരികിൽ അദ്ദേഹത്തിൻറെ മരണദർശനം എന്താകുമായിരുന്നു? ഒരു റൊമാൻറിക്കായ കവിയുടെ മരണദർശനം നാം അദ്ദേഹത്തിൻറെ പല കവിതകളിലും കണ്ടു. അസ്തിത്വത്തെ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്ന കവി മരണത്തിൻറെ മുഖത്ത് എങ്ങനെ ദൃഢമായി നോക്കുന്നു എന്നും നാം കണ്ടു.

ഈ കവി ഒരു ക്ലാസ്സിക് കവിയായിരുന്നു എങ്കിൽ എന്തായിരിക്കുമായിരുന്നു മരണത്തോട് അദ്ദേഹത്തിൻറെ നിലപാട്? ഇതിൻ ഉത്തരം പറയണമെങ്കിൽ എവിടുത്തെ ക്ലാസ്സിക് കവിയെയാണ് ഉദ്ദേശിക്കുന്നതെന്ന് എന്നുകൂടി പറയണം. ചങ്ങമ്പുഴ ഭാരതീയ ക്ലാസിക്പാരമ്പര്യത്തിൽ വാർത്തെടുത്ത ഒരു കവിയായിരുന്നെങ്കിൽ മരണദർശനമെന്താകുമായിരുന്നു എന്നതുതന്നെ ചോദ്യത്തിൻറെ അർത്ഥം. അത്തരം ഒരു കവിയായ വള്ളത്തോളിൻറെ മരണദർശനം നാം മുന്നൊരു ലേഖനത്തിൽ കണ്ടുവല്ലോ. എന്നാൽ ക്ലാസിക് കവി എന്നു മുദ്രകുത്താവുന്ന വള്ളത്തോൾ മരണത്തോടടുക്കുന്ന നിലപാട് റൊമാൻറിസിസത്തിൽനിന്ന് അസ്തിത്വവാദത്തിലേക്കു വന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വീക്ഷണത്തിൽനിന്ന് ഏറെ ഭിന്നമല്ല എന്നതാണ് വാസതവം. ഇതിനെന്താണ് കാരണം? സൗന്ദര്യാരാധകനായ വള്ളത്തോൾ നമ്മുടെ റൊമാൻറിക് കാവ്യപാരമ്പര്യത്തിലെ മേൻമയേറിയ ഒരു കണ്ണിയായിരുന്നു എന്നർത്ഥം. അതിനാൽ ഉറച്ച അസ്തിത്വത്തെ ഉൽഘോഷണം ചെയ്യുമ്പോൾ, അത്തരം ദാർഢ്യത്തെ അനുധാവനം ചെയ്യുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ജ്യേഷ്ഠഭ്രാതാവായിരിക്കുന്നു എന്നർത്ഥം. നേരെമറിച്ച് വള്ളത്തോളിനെക്കാൾ ഏറെയളവിലും ഏറെക്കാലവും വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ചോദനകൊണ്ടുതന്നെ ക്ലാസിസിസ്റ്റായിരുന്ന ഉള്ളൂരിൻറെ മരണദർശനം ഒരു യാഥാസ്ഥിതിക ക്ലാസ്സിസിസ്റ്റിൻറേതാണ്. മരണത്തിൻറെ അനിഷേധ്യതയും മരണാനന്തരമുള്ള ഒരു ജീവിതത്തിൻറെ സാധ്യതയും മനുഷ്യനെ മരണത്തിനു മുൻപിൽ പ്രശാന്തനും കർമ്മഫലവിശ്വാസിയുമാക്കുന്നു. അവിടെ സ്വന്തം അസ്തിത്വം ഉപയോഗിച്ച് മരണത്തോടുള്ള ഒരു വെല്ലുവിളിയില്ല.

ചങ്ങമ്പുഴ ഒരു മിസ്റ്റിക് കവി ആയിരുന്നു എങ്കിൽ ഏതുതരം മരണദർശനവും അസ്തിത്വദർശനവും അതിമാനുഷൻ' പോലെയുള്ള ഒരു കവിതയിൽ രൂപംകൊള്ളുമായിരുന്നു? എങ്കിൽ ഒരുവള സ്വന്തം അസ്തിത്വത്തെ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചുകൊണ്ടുള്ള ആ തലയുയർത്തിയ നിൽപ് കാണുകയില്ലായിരുന്നു. തന്നെക്കാൾ വ്യാപ്തവും അർത്ഥസമ്പന്നവുമായ മറ്റൊന്നിൻറെ ഭാഗമാണ് താൻ എന്നും അതിൽ നിന്നുള്ള വേർപാട് ദുഃഖഹേതുകവും അതുമായുള്ള ഏകീഭാവം ആനന്ദദായകവുമെന്നാണല്ലോ മിസ്റ്റിക്കിൻറെ ജീവിതതത്ത്വചിന്ത. അവിടെ മരണത്തിനും അപ്പുറത്തെഴുന്നുനിൽക്കുന്ന വ്യക്തിലബ്ധമായ അസ്തിത്വത്തിൻ പ്രസക്തിയില്ല. അത്തരമൊരു ശരീരാതീതദർശനത്തിൽ മരണമെന്ന ശാരീരികസംഭവത്തിൻ വളരെയേറെ അർത്ഥവുമില്ല. പുറത്തുനിൽക്കുന്നവനെ അകത്താക്കുന്ന ഒരു വാതിലിൽ കവിഞ്ഞ പ്രാധാന്യമൊന്നും മരണത്തിനില്ല. തന്നെയുമല്ല. ജീവിതത്തിൻറെ ബന്ധങ്ങളും ബഹളങ്ങളും വലിച്ചിഴച്ച് ഛിന്നിപ്പിക്കുന്ന യോഗാത്മകാനുഭൂതിയെ മരണം നിത്യവും നിശ്ചതിവുമാക്കുന്നു എന്നതും മിസ്റ്റിക്കിനെ ആഹ്ലാദചിത്തനാക്കും. അത്തരത്തിലുള്ള അസ്തിത്വമല്ല അതിമാനുഷനി'ൽ അനാവൃതമായിരിക്കുന്നത്. തികച്ചും വ്യക്തിഗതമായ അസ്തിത്വത്തിൻറെ മരണാനന്തരസംക്രമണമാണ്.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'അതിമാനുഷൻ' പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന മറ്റൊരു ചിന്താദിശയും ശ്രദ്ധയർഹിക്കുന്നു. ചില വരികൾ ഉദ്ധരിക്കട്ടെ.

പതിനോരായിരത്തി മുന്നൂറിൽപ്പരമായി
പകലും രാവും നൃത്തം ചെയ്തുവന്നെൻ മുന്നിൽ.
അത്രയുമാദിത്യൻമാരെന്നതിഥികളായി
ട്ടെത്തിയിട്ടുണ്ടെൻ വീട്ടിൽ എന്നാൽ ഞാനിന്നും ബാലൻ.
...........................................................................
...........................................................................
കേവലം ശിശുവാം ഞാൻ കൈനീട്ടിപ്പൊന്താരക
പ്പൂവിറുത്തെടുത്തങ്ങിങ്ങെറിഞ്ഞു വിനോദിക്കും.

മുകളിൽ ഉദ്ധരിച്ച വരികളിലെ,

എന്നാൽ ഞാനിന്നും ബാലൻ
കേവലം ശിശുവാം ഞാൻ.

എന്ന ഭാഗങ്ങൾക്ക് എന്തെങ്കിലുമർത്ഥമുണ്ടോ? ഇത് ഒരു പിന്നോട്ടു പോക്കിനെയല്ലേ കാണിക്കുന്നത്? വളർച്ചയുടേയും സംക്രമണത്തിൻറെയും സങ്കൽപത്തിൻ ഇവ വിരുദ്ധമല്ലേ? ജീവിതത്തിൻറെ കാഠിന്യത്തിൽനിന്നു രക്ഷപ്പെടാൻ കാട്ടുന്ന മാതൃഗർഭാഭിമുഖമായ പ്രയാണത്തിൻറെ കഥയാണിതെന്ന് ഒരു ഫ്രോയിഡിയൻ പറഞ്ഞാൽ അതിൽ തെറ്റുണ്ടോ? ആദ്യകാലസുരക്ഷിതത്വത്തിലേക്കുള്ള ഒരു പരാങ്മുഖപ്രയാണം വളർച്ചയാണു വേദനയെങ്കിൽ, വളരാതിരിക്കുക, ബാലനായിരിക്കുക, ശിശുവായിരിക്കുക, അത്രതന്നെ. ഈ വ്യാഖ്യാനത്തിൻ അതിലാളിത്യത്തിൻറെ ദോഷമുണ്ടെന്നു ഞാൻ കരുതുന്നു. സമൂഹം തനിക്കു കൽപിച്ചുതന്നിരിക്കുന്ന, അതായത് സമൂഹത്തിൻറെ കണ്മുന്നിൽ തനിക്കുള്ള വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ഉറകൾ ഊരിഞ്ഞുകളഞ്ഞ് കേവലമായ അസ്തിത്വത്തിനെത്തേടിയുള്ള ഒരു പ്രയാണത്തിൻറെ പ്രതിധ്വനി ഈ വരികളിൽ കേൾക്കാൻ നമുക്കു കഴിയും. അസ്തിത്വം അധികം സമൂഹം കൽപിച്ചുകൊടുത്ത വ്യക്തിത്വംഇതാണ് മനുഷ്യാസ്തിത്വത്തിൻറെ കണക്ക്. ഇതിൽ രണ്ടാമംശം ഉറവകളുടെ അട്ടികളാണ്. ഇവ ഊരിക്കളയുന്നത് അസ്തിത്വാന്വേഷണത്തിൻറെ അനിഷേധ്യമായ അംശമാണ്. അത് അസ്തിത്വത്തിൻറെ തനിമയിലേക്കുള്ള പോക്കാണ്. മനുഷ്യാസ്തിത്വത്തിനുള്ള കടപ്പാട് അന്ത്യവിശകലനത്തിൽ മനുഷ്യാസ്തിത്വത്തിനോടുതന്നെ. ഇത്തരം ഒരഭിനിവേശത്തെ, ഒരു സത്താന്വേഷണത്തെ, 'ബാലൻ', 'ശിശു' എന്നീ പദങ്ങളിൽ കവി ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിരിക്കുകയാണിവിടെ.

എന്നാൽ ഇത്തരമൊരു പര്യടനം കാലത്തിൻറെ റയിൽപ്പാളങ്ങളിൽ സംഭവിക്കുന്നതല്ല. സാധാരണയർത്ഥത്തിൽ 'ബാലനാകുക', 'ശിശുവാകുക' എന്നെല്ലാം പറഞ്ഞാൽ അതു കാലത്തിൻറെ വഴിയിൽക്കൂടി പിറകോട്ടു പോകുന്നതിനെക്കുറിക്കും. അതൊരു ചലനത്തെക്കുറിക്കും. അസ്തിത്വദർശനം ഒരനുഭൂതിയാണ്. അത് നീളമുള്ള ഒരു രേഖയിലല്ല വിടർന്നുവരുന്നത്; വർത്തമാനകാലം എന്ന ലോലമായ നിമിഷത്തിൻറെ നേർത്ത വേലികൾക്കുള്ളിലാണ്. അതേ, ഭൂതകാലത്തിനും ഭവിഷ്യത്കാലത്തിനുമിടയ്ക്കുള്ള ആ അചുംബിതമായ, നേർത്ത നേർത്തമേഖലയിൽ, അതിനാൽത്തന്നെ അതു കാലത്തിൻറെ ഭൂവിൽ ജനിച്ചതല്ലെന്നുകൂടി പറയാനാകും.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അതിമാനുഷനെ സ്മരണയിൽ കൊണ്ടുവരുന്ന ഒരിംഗ്ലീഷ് കവിതകൂടെ ഉദ്ധരിച്ചിട്ട് ഈ പ്രകരണം അവസാനിപ്പിക്കാം. കവിതയുടെ പേർ the Man Against The sky. കവി: എഡ്വിൻ ആർലിംങ്ടണ് റോബിൻസണ്, ഈ നീണ്ട കവിതയിലെ ഏതാനും വരികൾ മാത്രം കൊടുക്കാം:

Between me and the Sunset, like a dome
Against the glory of a world on fire
Now burned a sudden hill,
Bleak, round and high, by flame it height made higher,
With nothing on it or the flame to kill
Save one who moved and was alone upthere
To loom before the chaos and the glare
As if he were the last god going home
Unto his last desire.

ഈ ചിത്രം അതിമാനുഷനിലെ ചിത്രത്തിൻറെ തനിപ്പകർപ്പാണെന്നു പറയുന്നില്ല. എന്നാൽ ഒരു വ്യാഖ്യാതാവ് ഇങ്ങനെ എഴുതിയിരിക്കുന്നു. "This leads the poet to confront the darkness which life is, but a darkness not without gleams that seem to explain why we do not choose, to destroy ourselves.' ജീവിതത്തെ സംക്രമിക്കുന്ന മനുഷ്യാസ്തിത്വത്തിൻറെ കഥ അതിമാനുഷനിൽ പറഞ്ഞിരിക്കുന്നതിനെ ഈ കവിത അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്നു എന്ന് ഏറെക്കുറെ ശരിയായി പറയാം.

അർത്ഥത്തിൻറെ അതിർത്തികൾ

സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം

(ഒരാസ്വാദനം)

ജി

ഹാ, ഇത് ആ വനദേവതകളുടെ വിഹാരരംഗമായ ആ പഴയ വനിയാണ്
സുരഭിലങ്ങളായ പുഷ്പങ്ങളാൽ സുഭഗമായ ആ പഴയ വനി!
അമ്പിളി അത്ഭുതപുളകമുളവാക്കുന്ന പൂനിലാവാൽ
എൻറെ ആത്മാവിനെയും ഇന്ദ്രിയഗ്രാമത്തേയും
മൂർച്ഛിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടായിരുന്നു.
മുൻപോട്ട്, പിന്നെയും മുൻപോട്ട്, ഞാൻ നടന്നു.
താരമധുരമായ ഒരു ഗാനം കേട്ടു.
രാക്കുയിലായിരുന്നു ആ ഗായികഅവൾ പാടി,
അനുരാഗത്തേയും അനുരക്തവേദനകളേയുംകുറിച്ച് അവൾ പാടി:
അനുഗൃഹീത ഹൃദയങ്ങളെപ്പറ്റി, ഭഗ്നഹൃദയങ്ങളെപ്പറ്റി.
ആ ഗായികയുടെ ആഹ്ലാദം അത്ര ശോകാക്തമായിരുന്നു;
ഏങ്ങിക്കരയൽ അത്ര മാധുര്യാർദ്രമായിരുന്നു;
ചിരവിസ്മൃതങ്ങളായ കിനാവുകൾ എങ്ങനെ ഉണരാതിരിക്കും?''

പ്രസിദ്ധ ജർമ്മൻകവിയായ ഹെയിനെ' യുടെ ഒരു ഗാനസന്ദർഭമാണ് മുകളിൽ വിവർത്തനം ചെയ്തു ചേർത്തിരിക്കുന്നത്. ഇന്നു കേരളസാഹിത്യാരാമത്തിലേക്ക് കടന്നുചെല്ലുന്ന ഏതു ഹൃദയാലുവിനും ഈ ഗീതത്തെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു സുഭഗാന്തരീക്ഷം ഭാവനാഗോചരമാകും; അതിനെ ഹൃദ്യമുഖരമാക്കുന്ന ഒരു രാക്കുയിലിൻറെ മാദകഗാനം ആ ഭാവുകൻറെ ഹൃദയത്തെ മധുരോൽക്കണ്ഠാവ്യഗ്രമാക്കുകയും ചെയ്യും. ആ ആ രാക്കുയിൽ' ചങ്ങമ്പുഴ'യല്ലാതെ മറ്റാരാണ്? കേരളയുവലോകം അതിൻറെ ചില അവ്യക്തസ്വപ്നങ്ങളുടെ വ്യക്തപ്രതിധ്വനി ആ ഗായകൻറെ മുഗ്ദ്ധഗീതികളിൽ ശ്രവിച്ച് നിർവൃതി പ്രാപിക്കുന്നു. നമ്മുടെ വൃദ്ധൻമാർ അവരുടെ ഹൃദയപഞ്ജരത്തിൽനിന്ന് മറവിയുടെ അപാരതയിലേക്കു പറന്നുപോയ ചില അനുഭൂതികളുടെ ചിറകടികൾ അവയിൽ, ഒരിക്കൽക്കൂടി, മധുരമായ ഒരസ്വാസ്ഥ്യത്തോടെ കേട്ടുനിന്നുപോകുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ കേരളത്തിൻറെ കണ്ണിലുണ്ണി'യായിത്തീർന്നിരിക്കുന്നതു മറ്റൊന്നുകൊണ്ടുമല്ല.

സ്വൈരിണിയായ ഭാവനയും അദമ്യോഷ്മളമായ വികാരവുംകൊണ്ടു സമ്പന്നമായ ഒരു സുകുമാരഹൃദയമാണ്, ഇതരൻമാരിൽനിന്ന് ഒരു നല്ല കവിയെ വേർതിരിച്ചുനിർത്തുന്നത്. ആ ഹൃദയത്തിൻറെ ചലനാത്മകമായ ചൈതന്യത്തെ, വഞ്ചിക്കാതെ ആവിഷ്ക്കരിക്കാനുള്ള വൈഭവമാണ് അയാളുടെ സർവ്വസ്വവും. പ്രസ്തുത ചൈതന്യത്തിൻ ദീപ്തിയും വ്യാപ്തിയും കൂട്ടുന്നിടത്തോളം കവിതയ്ക്ക് ലാവണ്യവും സ്വാധീനശക്തിയും ഏറിവരും. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു വികാരാത്മകമായ ആ ചൈതന്യവും അതിനെ പ്രകാശിപ്പിക്കുവാനുള്ള കഴിവുമുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഗാനങ്ങളെ ആത്മാവോട് അടുപ്പിച്ചു പിടിച്ചു നോക്കുക; ഊഷ്മളമായ ചില മുഗ്ദ്ധവികാരങ്ങളുടെ സംക്രമം കൊണ്ട് അതു തത്തിപ്പോകും. മൃതങ്ങളോ വിസ്മൃതപ്രായങ്ങളോ ആയ പഴയ ചില വൃത്തങ്ങൾക്കു ജീവൻ കൊടുത്തതും ഗാനാത്മകത എന്ന ചിറകു മുളപ്പിച്ചതും ഈ ചലനാത്മക ഹൃദയചൈതന്യമാണ്.

ഈ ഹൃദയചൈതന്യത്തിൻ അമ്ലാനമായ ദീപ്തിയുണ്ട്; ജീവിതാനുഭൂതിയുടെ അന്തരീക്ഷത്തിലേയ്ക്കുള്ള വ്യാപനവ്യാപാരത്തിലാണ് മാന്ദ്യം. അവൾ പാടി, അനുരാഗത്തേയും അനുരക്തഹൃദയത്തിൻറെ വേദനകളേയും കുറിച്ച്; അനുരാഗത്തേയും അനുരക്തഹൃദയത്തിൻറെ വേദനകളേയും കുറിച്ച് അവൾ പാടി''; എന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതയെപ്പറ്റി അഭിമാനത്തോടും ആഹ്ലാദത്തോടും കൂടി ആവർത്തിച്ചാവർത്തിച്ചു പറയാവുന്ന എത്ര സന്ദർഭങ്ങളാണ് ഈ സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടത്തി'ൽത്തന്നെ. ഞാൻ അവൈചിത്ര്യം സൂചിപ്പിക്കുകയല്ല; അവൈചിത്ര്യം വസ്തുവിൽ മാത്രമാണ്; അനുഭൂതിയിലല്ല. പനിനീർപ്പൂവുകൾ മാറിമാറി എത്രതവണ മുകർന്നാലെന്താണ്? പരിമളത്തിൻറെ ആവർത്തനമോ അവൈചിത്ര്യമോ തൽഫലമായ അലംഭാവമോ പൂക്കളെ സ്നേഹിക്കുന്നവർക്കു തോന്നുമോ? പ്രേമത്തിൻറെ ബാഷ്പവും, പ്രേമോൽക്കണ്ഠകളുടെ നെടുവീർപ്പും, പ്രേമസ്മിതത്തിൻറെ പ്രകാശവും, പ്രേമഭംഗത്തിൻറെ അന്ധകാരവും മുഗ്ദ്ധപ്രേമത്തിൻറെ മഴവില്ലും കൊണ്ടു നിർമ്മിതമായ ഒരു നേർത്ത അന്തരീക്ഷത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആത്മാവ് ഭാവന വിടർത്തി പാടിപ്പാടിപ്പൊങ്ങുന്നു, പൊങ്ങിപ്പൊങ്ങിപ്പാടുന്നു.

താരകളേ, കാണ്മിതോ നിങ്ങൾ
താഴെയുള്ളൊരീ പ്രേതകുടീരം?
ഹന്തയിന്നതിൻചിത്തരഹസ്യ
മെന്തറിഞ്ഞു ഹാ, ദൂരസ്ഥർ നിങ്ങൾ?
പാല പൂത്ത പരിമളമെത്തി
പ്പാതിരയെ പ്പുണരുമ്പോൾ,
മഞ്ഞണിഞ്ഞു മദാലസയായി
മഞ്ജുചന്ദ്രിക നൃത്തമാടുമ്പോൾ
മന്ദം മന്ദം പൊടിപ്പതായ് കേൾക്കാം
സ്പന്ദനങ്ങളീക്കല്ലറയ്ക്കുള്ളിൽ!~
പാട്ടു നിർത്തിച്ചിറകുമൊതുക്കി
ക്കേട്ടിരിക്കുമതൊക്കെയും ഞങ്ങൾ
അത്തുടിപ്പുകളൊന്നിച്ചു ചേർന്നി
ട്ടിത്തരമൊരു പല്ലവിയാകും:

"മണ്ണടിഞ്ഞു ഞാനെങ്കിലുമിന്നും
എന്നണുക്കളിലേവമോരോന്നും
ത്വൽപ്രണയസ്മൃതികളുലാവി
സ്വപ്നനൃത്തങ്ങളാടുന്നു ദേവി!''

സാമുദായികനിയമങ്ങളൊന്നും കൂടാതെ ശുദ്ധപ്രേമത്തിൻറെ വാസനകൊണ്ടുമാത്രം കൊക്കുരുമ്മി' മരക്കൊമ്പിൽ മുട്ടിമുട്ടിയിരിക്കുന്ന രാക്കിളികളുടെ അനുകമ്പാമധുരമായ ഈ ഗാനധാര ഏതു കണ്പീലികളെയാണ് ആർദ്രങ്ങളാക്കാത്തത്? നക്ഷത്രങ്ങളുടെ ദിവ്യലോകത്തു പോലും മൃതൻറെ ജീർണ്ണാണുക്കൾക്കു നൃത്തോത്സവം മുതിർക്കാൻ ചൈതന്യമരുളുന്നതിനു കഴിവുള്ള പ്രണയമില്ലതന്നെ. ഈ കരുണകരുണമായ ഗാനം കേരളീയയുവഹൃദയത്തിൽ എന്നുമെന്നും അനുരണനം ഉളവാക്കുന്ന ഒരുത്തമരചനയാകുന്നു. ഈദൃശമായ വികാരവ്യഞ്ജകശക്തി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതയെ മിക്കപ്പോഴും ഉത്സാഹത്തോടെ, നിർബന്ധത്താലല്ലാതെ, അനുഗമിക്കുന്നു.

കവി പ്രസ്തുതശക്തിയെ മതിയായ കാരണത്തോടു കൂടി ആകാവുന്നതിലധികം വിശ്വസിക്കുന്ന ഒരവസത്തിലും അത് അദ്ദേഹത്തെ വഞ്ചിച്ചിട്ടില്ലെന്ന് ഞാൻ പ്രതിജ്ഞ ചെയ്യുന്നില്ല.

കരുണരസം കരകവിയും
കഥ പറയാംപക്ഷേ,
കരളുരുകിക്കരളുരുകി
ക്കരയരുതിന്നാരും'

എന്ന ഉപക്രമത്തോടുകൂടി ആരംഭിക്കുന്ന ഒരു കഥ' താദൃശസന്ദർഭങ്ങളിലൊന്നാണ്. കവിയുടെ അകൃത്രിമാനുഭൂതിക്കു പൂർണ്ണതയില്ലാഞ്ഞിട്ടല്ല, ജീവനില്ലാഞ്ഞിട്ടല്ല, അതിൻറെ ആവിഷ്കൃതിയിൽ ഈ പരാജയം പറ്റിയത്. സാമുദായികജീവിതനിയമമോ, ധാർമ്മികബോധപ്രേരണയോ നിമിത്തം തന്നെ കരയിച്ചതും സഹാനുഭൂതിയുള്ളവരെ കരയിക്കാവുന്നതും ആയ ആ കഥയ്ക്ക് അസ്വാഭാവികമായ ഒരു കനത്ത മൂടുപടം അദ്ദേഹം കൊടുത്തു. ഉദാരനും ധനികനുമായ ഒരരസികനായകനെ ഉപാശ്രയിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു വിലാസിനി സഭാര്യനും രസികനുമായ ഒരു കലാവിദഗ്ദ്ധനിൽ അനുരക്തയാവുന്നതും രണ്ടു കുടുംബജീവിതബന്ധം ശിഥിലമാകുന്നതും മറ്റും സാജാത്യംപോരാത്ത പ്രതിരൂപങ്ങളുടെ ഭാഷയിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്തുകൊണ്ടാണ്, ആ ഒരു കഥ' ആരെയും കരയിക്കാതെതന്നെ അവസാനിക്കുന്നതെന്ന് എനിക്കു തോന്നുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് സ്വതവേ അധികമില്ലാത്ത ശബ്ദാലങ്കാരഭ്രമംകൂടി ആ കവിതയിൽ കടന്നുകൂടി. കരുണമായ അനുഭവം വ്യഞ്ജിപ്പിക്കാൻ വളരെ അനുകൂലമല്ലാത്ത ഒരു രീതിയാണ് 'ഒരു കഥ'യിൽ.

പ്രേമത്തെസ്സംബന്ധിക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സിദ്ധാന്തം ആദർശാത്മകമായ കാൽപനികമാർഗ്ഗത്തിൽ സഞ്ചരിക്കുന്ന മറ്റു കവികളുടേതിൽനിന്ന്, അതിൻറെ ആരംഭത്തിലും വളർച്ചയിലും തീരെ ഭിന്നമല്ല; പരിണാമത്തിലാണ് ചിലപ്പോളന്തരം.

"കർമ്മബന്ധപ്രഭാവമേ, ഹാ, നിൻ
നർമ്മലീലകളാരെന്തറിഞ്ഞു!
മായയിൽജ്ജീവകോടികൾ തമ്മി
ലീയൊളിച്ചു കളികൾക്കിടയിൽ,
ഭിന്നരൂപപ്രകൃതികൾ കൈക്കൊ
ണ്ടൊന്നിനൊന്നകന്നിങ്ങുപോകാം.
കാലദേശങ്ങൾ, പോരെങ്കി, ലോരോ
വേലികെട്ടി പ്രതിബന്ധമേകാം.
ഉണ്ടൊരു കാന്തശക്തിയെന്നാലും
കണ്ടുമുട്ടുവാൻ ദേഹികൾക്കെന്നാൽ,
എന്നു കൂടിയിട്ടെങ്കിലും, തമ്മി
ലൊന്നുചേർന്നവർ നിർവൃതിക്കൊള്ളും.
മർത്ത്യനീതി വിലക്കിയാൽ പോലും
മത്തടിച്ചു കൈകോർത്തു നിന്നാടും''

ഈ ചിന്തനത്തിൻറെ ഗതി നമുക്കു സുപരിചിതമല്ലേ? ധ്രുവങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള അന്തരമുണ്ടെങ്കിലും പ്രേമത്തിൻ അത് അഗണ്യമാണ്.

" ഹാ, വിദൂരധ്രുവയുഗം, മുല്ല
പ്പൂവിതളിൻറെ വാക്കുകൾ മാത്രം''

എന്ന ധീരപ്രഖ്യാപനത്തിലെ ഭാവന എത്രമാത്രം സുകുമാരമാണോ അത്രമാത്രം നൂതനവും സുരഭിലവുമായി തോന്നുന്നു. മാംസം കളങ്കം താവിടാഞ്ഞാൽ സദാചാരമായി'' എന്ന് കാപട്യത്തെ ഉപഹസിക്കുന്ന കവിയുടെ ധാർമ്മികബോധം അദ്ദേഹത്തിൻറെ ചിന്തയ്ക്ക് ലാവണ്യമധികമാക്കുന്നു. പക്ഷേ, ഭോഗവാസനയുടെ ചിറകിലെ ഒരു തൂവലായിട്ട് ഇതിനെ കൽപ്പിക്കരുതാത്തതാണെന്ന് കലയുടെ സമുദായികമൂല്യംം നിർണ്ണയിക്കുന്ന ഘട്ടത്തിൽ നിരൂപകൻമാർ സിദ്ധാന്തിക്കാതിരിക്കയില്ല. ആന്തരവും ബാഹ്യവുമായ ശുദ്ധിയും പരസ്പരം ത്യാഗത്തിനുള്ള മത്സരവും ആണ്, പാവനപ്രേമത്തിൻറെ, അതെത്ര അദമ്യമായാലും, സ്വഭാവം.

ജീവിതം വിധിപരതന്ത്രമാണെന്നും, സങ്കുചിതഹൃദയയായ സാമുദായികനീതിയുടെ വളയം അതിൻറെ വികാസത്തെ ധ്വംസിക്കുന്നു എന്നും, വിശ്വസിക്കുന്ന ഒരു പൗരുഷത്തിൻറെ ആവലാതിയും, പല്ലു ഞെരിക്കലും, കയർക്കലും, ഒടുവിൽ കണ്ണീർ വാർക്കലും, ഈ രാക്കുയിലിൻറെ വികാരതുന്ദിലങ്ങളും മധുരകാന്തങ്ങളും ആയ പാട്ടുകളിൽ ഇടയ്ക്കിടയ്ക്ക് ഉണ്ട്. തൽഫലമായ വിഷാദാത്മകത പലപ്പോഴും മരണത്തിൻറെ സൈ്വരശാന്തമായ വള്ളിക്കുടിലിലേക്ക് കവിയെ തിരിച്ചുനിർത്തി നെടുവീർപ്പിടുവിക്കയും ചെയ്യുന്നു.

"മരണമേ, രാജിപ്പു നിൻമന്ദിരം!''
"പിന്നെയെ
ന്തേകം സത്യമനശ്വരം? മൃതി! അതേ,
മൃത്യോ! ജയിക്കുന്നു നീ''
"ഒഴിയുവതോ വിധിവിഹിതം?''
"" എന്തിനഥവാ വിധിയാണിതൊക്കെ''.

ഇങ്ങനെ മരണമാധുര്യത്തിൻറെയും വിധിതിക്തയുടെയും രോമന്ഥമാചരിക്കുന്ന കവി അതിമാനുഷ'നിൽ ആളൊന്നു മാറിയതുപോലെ ഉജ്ജ്വലപ്രഭാവനായി കാണപ്പെടുന്നു. ജർമ്മൻചിന്തകനായ നീഷെ', ഇന്ത്യൻ കവിയായ ഇക്ബാൽ, ഭാരതീയവേദാന്തിയായ അരവിന്ദഘോഷ്, ഇവരെല്ലാവരും മാനുഷമഹത്വത്തിൻറെ അപരിമേയതയെ വിശ്വസിക്കുന്നവരും അതിമാനുഷനെ (Superman) വിഭാവനം ചെയ്തിട്ടുള്ളവരും അത്രെ. കേവലം ഭൗതികമല്ലാത്ത ഒരു സത്തയില്ലെന്നു വിശ്വസിക്കുന്ന ആ ജർമ്മൻ തത്ത്വജ്ഞാനി സർവ്വശക്തനായ ഒരു മനുഷ്യനെ പരിണാമനിയമത്തിൽക്കൂടി കണ്ടെത്തുവാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. ദയ, സ്നേഹം മുതലായ വികാരങ്ങളല്ല, ശക്തി', ശക്തി ഇനിയും ശക്തി!' ഇതാണ് അദ്ദേഹത്തിൻറെ സിദ്ധാന്തം. ഇക്ബാൽ, ദൈവികമഹിമ തികച്ചും വിളഞ്ഞ, സ്നേഹവും ശക്തിയും ധർമ്മവും സൗന്ദര്യവും തികഞ്ഞ, ഒരു വ്യക്തിയെയാണ് മാനുഷികമഹിമയുടെ പരമോന്നതശൃംഗത്തിൽ ദർശിക്കുന്നത്. അരവിന്ദഘോഷിൻറെ അതിമാനുഷനും ഇക്ബാലിൻറെ അതിമാനുഷനോടൊപ്പമാണ് അടുപ്പം. ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയുെട കവിതയിലെ അതിമാനുഷൻ നീഷെ'യുടെ സങ്കൽപത്തിൻറെ തനിച്ഛായയിലാണ്.

ഉണ്ടെന്നുമില്ലെന്നുമായ്
നിങ്ങൾ പോരടിപ്പതു
കണ്ടൊളിച്ചിരിക്കുമാ
മായാവിയൊന്നുണ്ടല്ലോ
എന്താണാസ്സരസ്സൻറെ
പേർ? അതേ, ദൈവം' ദൈവ
മെന്തൊരത്ഭുതമെന്നെ
യന്വേഷിച്ചിങ്ങോട്ടെത്തും!
ഭൃത്യനാക്കണമെന്നെ!'
യെന്നു കേണിരിക്കും ഞാൻ
മൃത്യുവിനെക്കൊണ്ടന്നെൻ
ചെരിപ്പു തുടപ്പിക്കും''

ഈ വീരവാദത്തിൽ വിഷാദാത്മകതയില്ല, ജീവിതനൈരാശ്യമില്ല. ഹിരണ്യകശിപുവിൻറെ ശക്തിദർപ്പവും കവിയുടെ കലാശിൽപവും ഐക്യം പ്രാപിച്ചു ജൃംഭിതമായ ആകാശത്തോടെ പ്രത്യക്ഷമാകുന്നു.

" കേവലം വേലക്കാരി
പ്പെണ്ണായി നിൽക്കും കുനി
ഞ്ഞീവിശ്വപ്രകൃതി''

അതെ, മനുഷ്യൻറെ അന്തസ്സുള്ള ആ സങ്കൽപം അത്യാകർഷകമാണ്, പുഴുക്കൾ, കഷ്ടം, നിങ്ങൾ'' എന്ന അവജ്ഞാഗർഭമായ ഗർജ്ജനം ഇല്ലെങ്കിൽ.

പ്രേമാത്മകമായ ഒരു പ്രത്യേകാന്തരീക്ഷത്തിൽ മിക്കപ്പോഴും ഭ്രമണം ചെയ്യുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഭാവന വിടർത്തുന്ന ചിറക് ചിലപ്പോൾ തൻറെ രാജ്യത്തിൻറേയും ജനതയുടേയും ജീവിതയാഥാർത്ഥ്യത്തിൻമേൽ തടയാതിരിക്കയില്ല. ഭാവത്രയം', തെങ്ങുകളുടെ വിഡ്ഢിത്തം', ഒരു പുലപ്പെണ്ണിൻറെ പാട്ട് മുതലായ ഗീതികൾ അങ്ങനെയുള്ള അവസരങ്ങളുടെ വിലയുള്ള സംഭാവനകളത്രെ. ഇന്നലത്തെ സമ്പന്നവും സജീവവുമായ കേരളം, ഇന്നത്തെ ദാരിദ്ര്യശുഷ്കവും ദീനദർശനവുമായ കേരളം, നാളത്തെ ഊർജ്ജസ്വലവും, വിപ്ലവോൻമുഖവുമായ കേരളംഇവയാണ് ഭാവത്രയത്തിൽ അഭിമാനത്തോടെ, വിഷാദത്തോടെ, ആവേശത്തോടെ, ചിത്രണം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്.

"വിത്തനാഥൻറെ ബേബി'ക്കു പാലും
നിർദ്ധനച്ചെറുക്ക'ന്നുമിനീരും,
ഈശ്വരേച്ഛയല്ലാ,കി,ലമ്മട്ടു
ള്ളീശ്വരനെച്ചവിട്ടുക നമ്മൾ''

എന്നു ചങ്ങമ്പുഴ ധാർമ്മികരോഷത്താൽ ഗർജ്ജിക്കുന്നു. ദരിദ്രൻറെ ജീവിതത്തിനുത്തരവാദി കൃത്രിമമായ മാനുഷനീതിയാണ്, ആർത്ഥികവ്യവസ്ഥയാണ്; അതിനനുകൂലമായി നിൽക്കുന്ന മതതത്ത്വങ്ങളുണ്ടെങ്കിൽ അവയെ ചവിട്ടിത്തള്ളേണ്ടതുതന്നെ. തെങ്ങുകളുടെ വിഡ്ഢിത്തം' സരളസ്വഭാവവും സമ്പന്നവുമായിരുന്ന കേരളം മറുനാട്ടുകാരോടു മുൻപു പ്രദർശിപ്പിച്ച വിവേകരഹിതമായ ഔദാര്യത്തിൻറെ ബുദ്ധിശൂന്യത തന്നെ. തൻറെ പ്രിയതമൻ പട്ടാളത്തിൽച്ചേർന്നിരിക്കുന്ന ഒരു പുലയപ്പെണ്ണിൻറെ അകൃതപ്രേമമാണ് പുലപ്പെണ്ണിൻറെ പാട്ടിൽ.

"കത്തും പണവും വരുന്നുണ്ടെന്നാ
ലെത്തുന്നതില്ലാളുമാത്രം
പട്ടാളം! - ശമ്പളം കിട്ടും പക്ഷേ,
പട്ടിണിയാണതിൽ ബ്ഭേദം!''

എന്ന് അവൾ നാടു ചുറ്റിപ്പറന്നുവന്ന തത്തയോടു തുറന്നുപറയുന്നു. ആ മുഗ്ദ്ധയുവതി താദൃശമായ ഉൽക്കണ്ഠ മറ്റാരോടാണു പറയുക? ദാരിദ്ര്യത്തിൻറെ തീയിൽ പ്രിയതമനൊത്ത് അവൾ ആനന്ദനൃത്തം ചെയ്യും; പ്രിയതമനില്ലെങ്കിൽ വെള്ളിക്കുന്ന് അവൾക്ക് ചിതൽപ്പുറ്റ്.

അരോഗബലിഷ്ഠമായ ആ പുലയയുവാവിൻറെ ചിത്രം ഏതു കണ്ണിനേയും കുളുർപ്പിക്കുന്നവയാണ്. എണ്ണക്കറുപ്പുനിറം, വർക്കത്തെഴുന്ന മുഖം, മിന്നിത്തിളങ്ങുന്ന കണ്ണ്, ചിന്നിച്ചുരുണ്ട മുടി, തത്തക്കൊക്കുപോലുള്ള മൂക്ക് അവൻറെ വിക്കലിനുപോലുമുണ്ട് ഒരു രസികത്തം. നമ്മുടെ വയലുകളിൽക്കാണേണ്ട ഒരു പുലയയുവാവിൻറെ വാക് ചിത്രമാണിത്.

തത്ത്വചിന്തയുടെ ശൃംഗവും നമ്മുടെ രാക്കുയിലിൻ അപരിചിതമല്ല. ജീവിതം', അതിൻറെ സാനുക്കളിൽ നിന്നു മുഴങ്ങുന്ന ഒരു ഗാനമത്രേ.

"കാലമിപ്പൊഴുമെന്നെ
രാപ്പകലാകും കൊച്ചു
കാലടികളാലള
ന്നളന്നു നോക്കീടുന്നു.
യുഗസഞ്ചയമെത്ര
കഴിഞ്ഞു! കാൽത്തുമ്പത്തെ
നഖവിസ്തൃതിപോലും
തിട്ടമായില്ലെന്നിട്ടും''.

സത്യപ്രകാശവും അചുംബിതവും ആയ ഇതിലെ ഉല്ലേഖം വിചാരരമണീയമാണ്. അനാദിയും അനന്തവുമായ ജീവിതത്തിൻറെ അപരിമേയതയും പരിണാമസാധ്യതയും ഇതിലധികം ഒരാശയചിത്രത്താൽ വ്യക്തമാക്കുക ദുഷ്ക്കരം തന്നെ. ഇവിടെ പദപല്ലവങ്ങളുടെ തിക്കും തിരക്കും ഇല്ല. ഭാവനയാൽ ചെമ്പഴംകൊണ്ട്, കണ്ണിനെ പിടിച്ചുനിർത്തുകയും കരളിനെ ചർവ്വണോത്സുകമാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു പരിപക്വസങ്കൽപം തെളിഞ്ഞുകാണാം.

മരണം! പേടിയ്ക്കേണ്ടെൻ
കണ്ണുചിമ്മലാ, ണെൻറെ
മരുഭൂമിയും മലർ
വാടിയും രണ്ടും സ്വപ്നം!
ഞാനനശ്വരം, സൃഷ്ടി
സ്ഥിതിസംഹാരങ്ങളെൻ
ഗാനത്തിൻ ക്രമീകൃത
ഗതിഭേദങ്ങൾ മാത്രം''

ഇത്യാദി സന്ദർഭങ്ങളും മനോഹരങ്ങൾ തന്നെ.

'സൗഹൃദമുദ്ര'യിൽ ആത്മാർത്ഥതയുണ്ടായിരിക്കാം. യാഥാർത്ഥ്യവിരളമായ ആ പദ്യം മറ്റു നല്ല കവിതകളുടെ ഇടയിൽ സ്ഥലംപിടിക്കേണ്ടിയിരുന്നില്ല. അനുപമഗുണവാരിധേ!', അതുലപരാക്രമ', അലഘുതരസദീപ്തപൗരുഷോഗ്രാനല!' ഭാഗ്യസിന്ധുവിൻ പൊന്നലകളിൽ വാണിടുമാർദ്രരാജഹംസ!'' എന്നൊക്കെ ആ പൊല്ലീസ് ഇൻസ്പെക്ടറെ ചങ്ങമ്പുഴ പ്രശംസിക്കുമ്പോൾ സരസ്വതി ലജ്ജിക്കുന്നുണ്ടാവും. എന്നാലും ആ കത്തി'ലും കാവ്യാംഗനയുടെ നീലക്കണ്മുന ഉഴിഞ്ഞിട്ടള്ള സന്ദർഭങ്ങളില്ലെന്നില്ല.

"ഒരു പിടി മണലിന്നു മേൻമയെന്തു
ണ്ടൊ,രുദിനമാമണൽ മണ്ണടിഞ്ഞിടില്ലേ?
വരുവതു വരുമാക്രമിക്കുമയ്യോ
പൊരുതുകിലും ഫലമില്ല, കാലുതെറ്റും''

"തടയുവതിലൊരർത്ഥമില്ലൊഴുക്കാ
ക്കടയൊടെടുത്തു മറിച്ചു കൊണ്ടുപോകും
വിടപികഥയിതാണ്, പിന്നെ വാഴ
ത്തടയുടെയോ?വിജയിപ്പൂ, ഹാ, വിധേ നീ.''

ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു സഹജമായ ആ മധുരവിഷാദാത്മകതയുടെ ഈ കുമിളകൾക്കുവേണ്ടി മാത്രം ആ അലസപ്രവാഹത്തെ നോക്കിനിൽക്കാം.

നിരാഡംബരമെല്ലെങ്കിലും അനുദ്ധതമാണ് സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിൻറെ രചന. വികാരങ്ങൾ ഓളം വെട്ടുന്ന സന്ദർഭങ്ങളിലൊക്കെ സമുചിതമായ വിധത്തിൽ ശൈലി സരളമായിത്തീരുന്നു. യതിഭംഗങ്ങൾ വല്ല ദിക്കിലും കടന്നുകൂടിയാൽത്തന്നെ ഗാനാത്മകത അതിനെ വെളിപ്പെടുത്താതെ കാക്കുവാൻ സാമർത്ഥ്യമുള്ളതായിരിക്കുന്നുണ്ട്. രാക്കുയിലേ! പാടുക! പാടിപ്പാടി ഉയരുക! കാലം കൗതുകത്തോടുകൂടി നോക്കിനിൽക്കുന്നു.

അധോലോകത്തിൽ നിന്നുള്ള നിശാഗാഥ
(പാടുന്ന പിശാച് പുതിയ കാഴ്ചപ്പാടിലൂടെ)

വി രാജകൃഷ്ണൻ

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സർഗജീവിതത്തിൽ 'പാടുന്ന പിശാചി'ൻ സവിശേഷമായ സ്ഥാനമുണ്ട്. കൊല്ലവർഷം 1120ൽ മദിരാശിയിൽ നിയമപഠനത്തിനായി താമസിക്കുന്ന കാലത്തായിരുന്നു താൻ ഈ കവിത എഴുതിയതെന്ന് പുസ്തകത്തിൻറെ ആമുഖക്കുറിപ്പിൽ അദ്ദേഹം പറയുന്നു.2 1123 അവസാനത്തോടെ മാരകമായ രോഗബാധയെത്തുടർന്ന് അദ്ദേഹം മരിച്ചു. മരണത്തിനു മൂന്നുകൊല്ലം മുമ്പെഴുതിയ ഈ ദീർഘകവനത്തിൽ, അവസാനവർഷങ്ങളിൽ തന്നെ അടിക്കടി കീഴ്പ്പെടുത്തിപ്പോന്ന വിചിത്രവും വിക്ഷുബ്ധവുമായ മാനസികാവസ്ഥകളെ പരമാവധി സത്യസന്ധതയോടെ പ്രകാശിപ്പിക്കാൻ അദ്ദേഹം ശ്രമിക്കുകയുണ്ടായി. 'ആത്മകഥാപര'മെന്നു കവിതതന്നെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്ന ഈ കൃതിക്ക് അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തിയ തലക്കെട്ടിൽ മനസ്സിനെ മഥിക്കാൻ പോന്ന പല സൂചനകളും മറഞ്ഞിരിപ്പുണ്ട്. 'ഒട്ടേറെ മനഃക്ലേശം അനുഭവിച്ചിരുന്ന ഒരു സന്ദർഭത്തിൽ' എഴുതിയ ഈ കവിതയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ വർത്തമാനാനുഭവത്തിനെതിരെ നിന്നുകൊണ്ട് തൻറെ സാങ്കൽപികവും യഥാർത്ഥവുമായ അപരാധഭാരങ്ങളിലേക്കും, കൊതിയും വിധിയും തമ്മിലുള്ള ദുർമത്സരത്തിനിടയിൽ തനിക്കു കൈമോശം വന്ന ആദർശദീപ്തികളിലേക്കും ഒരു പര്യവേക്ഷണം നടത്തുന്നതു കാണാം. സ്വന്തം പ്രതിഭാവിലാസത്തിൻറെ ആസുരമായ പ്രഭവസ്ഥാനങ്ങൾ തേടിയുള്ള പ്രയാണവും പ്രത്യാഗമനവുമായി അത് ഒടുവിൽ മാറുന്നു. ആത്മാന്വേഷണത്തിൻറെ ഈ അപാരമുഹൂർത്തത്തിലാണ് അദ്ദേഹം ഒരു പാടുന്ന പിശാചായി തന്നെത്തന്നെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നത്. പാടുന്ന പിശാച് എന്ന അടിസ്ഥാന പ്രതിരൂപത്തിൽനിന്നാണ് കവി തൻറെ പ്രത്യയശിൽപം മെനഞ്ഞെടുത്തതെന്ന് കാണാൻ പ്രയാസമില്ല. തന്നിലെ പിശാചും ഗായകനും തമ്മിലുള്ള വേഴ്ചയെപ്പറ്റി, പിശാചായി രൂപാന്തരപ്പെടുന്നതിനു മുമ്പുള്ള തൻറെ അവസ്ഥയെപ്പറ്റി, തന്നിലുള്ള കളങ്കവും പുറംലോകത്തിലെ തിൻമയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെപ്പറ്റി - എല്ലാം വിയർപ്പും കണ്ണീരും പൊടിഞ്ഞുനിൽക്കുന്ന ഈരടികളിൽ കവി ഓർമിക്കുകയാണ്. പിശാചിൻറെ നേർക്കുള്ള ഉൻമാദാകർഷണം തൻറെ അസുലഭമായ ഗായകപ്രതിഭയുടെ അനിവാര്യശാപമാണ് എന്ന അംഗീകരണത്തിൽനിന്നാരംഭിക്കുന്ന ആ ആത്മാലാപം ഒടുവിൽ മനുഷ്യവർഗത്തിൻറെ നേരയുള്ള പ്രചണ്ഡാക്ഷേപമായി പറന്നുയരുന്നു. 'തിൻമയുടെ പൂക്കൾ' എഴുതിയ ഫ്രഞ്ചുകവിയായ ബോദ്ലെയറുടെ അവിസ്മരണീയമായ ചില അനുരണനങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈ നിലപാടിനെ ഊറ്റംകൊള്ളിക്കുന്നുണ്ട്.3 പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൻറെ രണ്ടാം പകുതിയിൽ ഫ്രാൻസിൽ രൂപം കൊണ്ട സിംബലിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കവികൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യജീവിതത്തിൽ ഗുണാത്മകമായ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയതായി കേസരി ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയെപ്പോലുള്ള വിമർശകൻമാർ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.4 ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'സാഹിത്യചിന്തകൾ' എന്ന ഗദ്യസമാഹാരത്തിലെ ചില നിരീക്ഷണങ്ങൾ ഈ സ്വാധീനശക്തിയുടെ ആഴമളക്കാൻ നമ്മെ സഹായിക്കുന്നവയാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശബ്ദബോധവും സംഗീതസിദ്ധികളും പാർണേസിയൻ കവിയായ വെർലെയിനുമായി അദ്ദേഹത്തെ അടുപ്പിക്കുകയുണ്ടായി (Paul Verlaine, 18441896). മറ്റെന്തിലും മീതെ ശബ്ദസംഗീതത്തിൻ ഊന്നൽ നൽകിക്കൊണ്ടുള്ള ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രചനാരീതിക്ക് വെർലെയിൻറെ കാവ്യകലയുമായി സുനിശ്ചിതമായ ചാർച്ചയുണ്ടായിരുന്നു. അതേസമയം ജീവിതകാലമത്രയും ഒരു മഹർഷിയുടെയും സാമൂഹ്യവിരുദ്ധൻറെയും മാനസികാവസ്ഥകൾക്കിടയിൽ ഉത്ക്കണ്ഠ പൂണ്ട് ഉഴറിനടന്ന ബോദ്ലെയറുടെ ആത്മദർശനങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിവ്യക്തിത്വത്തെ ചലിപ്പിച്ചതായി തെളിവുണ്ട്. ബോദ്ലെയർ ഒരു കലാശൈലിയോ ദാർശനികവീക്ഷണമോ ആയി മാറ്റിയെടുത്ത സാത്താനിസം' Satanismചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഭാവനാലോകത്തിൽ ഏതാണ്ടൊരു സ്വാഭാവികാഭിനിവേശം ഉണർത്തിയതായി തോന്നുന്നു. ഈ പാപോപാസന, അതിൻറെ സഹജമായ തീവ്രതയോടും അൽപമായ നാട്യങ്ങളോടും കൂടി, പാടുന്ന പിശാചി'ൽ പൂർണ്ണസാക്ഷാത്കാരം കണ്ടെത്തുകയാണ്. സിംബലിസ്റ്റ് കവിതയുടെ ധ്വനിസാന്ദ്രമായ വാങ്മയചിത്രവും, ആത്മകഥാപരമായ ഭാവഗീതത്തിൻറെ കൊച്ചുശകലങ്ങളും, പിന്നെ റിയലിസത്തോട് അടുത്തുനിൽക്കുന്ന പരിഹാസോക്തിയും ഇടകലർത്തി നിർമ്മിച്ച ഈ നീണ്ട കവിതയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ പതിവിൽനിന്നു വ്യത്യസ്തമായ ഒരു രൂപമാതൃക പരീക്ഷിച്ചതായും കാണാൻ സാധിക്കും. സ്നിഗ്ദ്ധതയ്ക്കും സംഗീതലാവണ്യത്തിനും പേർപെറ്റ തൻറെ ശിൽപാവബോധത്തിൻ തെല്ലിട വ്യതിചലിച്ചുകൊണ്ട് തൻറെ സൗന്ദര്യശിക്ഷണത്തിൻ പൊതുവിൽ അന്യമായ ചില സങ്കേതങ്ങൾ, അദ്ദേഹം ഇവിടെ സ്വീകരിക്കുന്നു. ഈ രൂപരീതിയുടെ സാധ്യതകൾ വിഭിന്നമായ തോതിൽ അദ്ദേഹത്തിൻറെ കാവ്യപ്രപഞ്ചത്തിൽ അങ്ങിങ്ങു ചിതറിക്കിടപ്പുണ്ട്. എന്നാൽ, ആ സാധ്യതകൾ ചേർത്തുവെച്ച് സ്വതന്ത്രവും സങ്കരവുമായൊരു കാവ്യശിൽപം ചമയ്ക്കാൻ അദ്ദേഹമൊരുമ്പെട്ടത് പാടുന്ന പിശാചി'ൽ മാത്രമായിരുന്നു. ഈ ശ്രമത്തിൽ അടങ്ങിയിട്ടുള്ള വെല്ലുവിളികളെന്നപോലെ അപകടങ്ങളും 'പാടുന്ന പിശാച്' സമ്മാനിക്കുന്ന സവിശേഷമായ സൗന്ദര്യാനുഭൂതിയുടെ ഘടകമാണ്.

1. NB: 1. കാൽപ്പനിക കവിഭാവനയിൽ നിറഞ്ഞുനിൽക്കുന്ന സാത്താൻറെ പ്രതിരൂപത്തെ മുന്നിർത്തി ഒരർത്ഥാന്വേഷണം.
2. 2. പാടുന്ന പിശാച്' പ്രസാധകൻമാർ: മംഗളോദയം ലിമിറ്റഡ്, തൃശ്ശിവപേരൂർ, മൂന്നാംപതിപ്പ് മെയ് 1963.
3. 3. Charles Baudelaire (18211867)Flower of Evil (1857)'
4. 4. കേസരി സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിനെഴുതിയ അവതാരിക നോക്കുകസാഹിത്യപ്രവർത്തക സഹകരണസംഘം പ്രസാധനം ചെയ്തു ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളുടെ രണ്ടാംഭാഗം പേജ് 499540.

ഒന്ന്

'കവിയുടെ ശരിക്കുള്ള കർത്തവ്യം എന്താണെന്ന് എനിക്കറിയില്ല; അറിയാനാഗ്രവുമില്ല. നിങ്ങൾ എന്നെ കവിയെന്നു വിളിക്കാതിരിക്കൂ. കാരണം ഞാൻ പാപത്തിൻറെ വിത്തുകൾ വിതയ്ക്കുന്നവനാണ്.' ഈ അർത്ഥം വരുന്ന ഒരു ഇംഗ്ലീഷ് കവിതാശകലം 'പാടുന്ന പിശാചി'ൻറെ ആരംഭത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ കുറിച്ചിട്ടുണ്ട്. കവിയുടെ യഥാർത്ഥമായ കടമ തനിക്കറിയുന്നില്ലെന്നും അറിയേണ്ട ആവശ്യമില്ലെന്നുമുള്ള പ്രഖ്യാപനത്തിൽ അടങ്ങിയിട്ടുള്ളത് ധാർഷ്ട്യമാണോ? അതോ ബോധപൂർവമായ പരിഹാസമാണോ? ഇതിനു നേർവിരുദ്ധമായി കവിയുടെ ദൗത്യബോധത്തെ ഉറക്കെ ഉദ്ഘോഷിച്ചുകൊണ്ടും ആ ബോധമില്ലാത്തവരെ കഠിനമായി ശകാരിച്ചുകൊണ്ടും ചങ്ങമ്പുഴ പാടിയിട്ടുള്ള ഒന്നിലധികം സന്ദർഭങ്ങൾ എടുത്തുകാട്ടാൻ പറ്റും. സാമൂഹ്യവിപ്ലവത്തിനുള്ള അനിവാര്യോപാധിയായി സാഹിത്യത്തെ നോക്കിക്കണ്ടിരുന്ന പുരോഗമനവാദികളുടെ ചേരിയിൽ നിന്നുകൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ പുല്ലാങ്കുഴലിനെ അഗ്നിവീണയാക്കി മാറ്റാൻ പണിപ്പെട്ട അവസരങ്ങളുണ്ട്. കാലം കവിക്കു കൽപ്പിച്ചുകൊടുത്ത അത്തരം വേഷങ്ങളൊന്നും - പ്രവാചകൻറെ, പരിഷ്കർത്താവിൻറെ ധർമ്മോദ്ബോധകൻറെതൻറെ ആത്മസത്യയുടെ അടിസ്ഥാനഭാവവുമായി ഇണങ്ങിപ്പോവുന്നതല്ലെന്ന തോന്നലായിരിക്കുമോ ഈയൊരു വിളംബരവുമായി മുന്നോട്ടുവരാൻ ഇപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു പ്രേരകമായിത്തീർന്നത്? ഏതായാലും കവിയുടെ കർത്തവ്യബോധം എന്ന ആശയത്തിൻറെ ഈ പൂർണതിരസ്കാരം, പാടുന്ന പിശാചി'ൻറെ ഭാവശിൽപത്തിലേക്കുള്ള ചെറുതാക്കോലായിത്തീരുന്നു. താൻ ജീവിക്കുന്ന സമൂഹത്തിൻറെ മൂല്യംസമീപനങ്ങളിൽ നിന്നും സദാചാരനിഷ്ഠകളിൽനിന്നും സ്വയം വിടർത്തുന്ന കവി, ചങ്ങമ്പുഴ പറയുംപോലെ, വ്യാവഹാരികാർത്ഥത്തിൽ കവിയല്ലാതായിത്തീരുന്നു. അയാൾ പാപത്തിൻറെ വിത്തുകൾ വിതയ്ക്കുന്നവനായി മാറുന്നു; ആ വിത്തുകളിൽനിന്ന് പൊട്ടിവിരിയുന്ന വിഷപുഷ്പങ്ങളുടെ മാദകസൗന്ദര്യം സങ്കീർത്തനം ചെയ്യുന്ന ഏകാന്തഗായകനായി പരിണമിക്കുന്നു. ബോദ്ലെയറുടെ തലമുറയ്ക്ക് ഏറെ പ്രിയംകരമായിരുന്ന ഈ സങ്കൽപം 'പാടുന്ന പിശാചി'ൻറെ ഒന്നാം ഖണ്ഡത്തിൽ വശ്യഭീകരമായ ഒരു മൂർത്തപ്രതീകമായി ഉയിർകൊള്ളുന്നു.

നീളവേ ചില്ലൊള്ളിപ്പുള്ളികൾ മിന്നു,മാ
നീലിച്ച പീലി നിവർത്തിനിർത്തി,
കണ്ണഞ്ചിടും സപ്തവർണ്ണങ്ങളൊത്തുചേർ
ന്നെണ്ണയൊലിക്കും കഴുത്തു നീട്ടി,
പത്തി വലിച്ചു വിരിച്ചു വാലിട്ടടി
ച്ചത്രയ്ക്കവശമായ് വാ പിളർത്തി,
മിന്നൽക്കൊടിപോൽ പിടയുമാ നാവുകൾ
മുന്നോട്ടു മുന്നോട്ടു ചീറ്റി നീട്ടി,
ഉൽക്കടപ്രാണദണ്ഡത്താൽപ്പുളയുമൊ
രുഗ്രസർപ്പത്തേയും കൊക്കിലേന്തി;
തഞ്ചത്തിൽ തഞ്ചത്തിൽ തത്തിജ്ജ്വലിക്കുന്ന
മഞ്ചാടിച്ചെങ്കനൽക്കണ്ണുരുട്ടി,
ആരാലെൻ മുന്നിലൊരാണ്മയിലായി വ
ന്നാടി നിൽക്കുന്നു, ഹാ, പാപമേ, നീ!

ജുഗുപ്സയും സൗന്ദര്യവും മാറി മാറി സ്ഫുരിച്ചുനിൽക്കുന്ന ആ നൃത്തം കവിയുടെ മനസ്സിൽ വന്യമായ ആഹ്ലാദമുണർത്തുകയാണ്. ചോര തുടിച്ചുനിൽക്കുന്ന കൂർത്ത കൊക്കുകൊണ്ട് തൻറെ ഹൃദയത്തെ ആഞ്ഞാഞ്ഞു കൊത്താൻ കവി മയിലിനോട് പറയുന്നു;

ഉത്തമമിത്രമേ സങ്കോചമെന്തിനു
കൊത്തിക്കുടിച്ചുകൊൾകെൻമനം നീ!

പാപമയൂരത്തിനു കൊത്തിക്കുടിക്കാനായി സ്വന്തം ഹൃദയത്തിൻറെ ഉള്ളറകൾ എല്ലാം മറന്നു തുറന്നിടുക എന്ന ഉദ്ധതമായ ഈ കൽപനയിൽ കവിതയുടെ സവിശേഷമായ വൈകാരികാവസ്ഥ അന്തർഭവിച്ചിരിക്കുന്നു. തിൻമയെയും അഴകിനെയും പരസ്പരം ബന്ധപ്പെടുത്തിക്കാണുന്ന അസാധാരണമായൊരു മാനസികനിലയാണത്. അമേരിക്കൻ റൊമാൻറിക് കവിയായ അലൻപോവിൽനിന്നു പകർന്നുകിട്ടിയതും ബോദ്ലെയറും റാംബൊയുമുൾപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് സിംബലിസ്റ്റ് കവിപാരമ്പര്യത്തെയാകെ ഹരംകൊള്ളിച്ചതുമായ ഈ മാനസികാവസ്ഥ മലയാളത്തിൽ ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തത് ചങ്ങമ്പുഴയായിരുന്നു. പാപത്തിൻറെയും തിൻമയുടെയും പൂക്കൾ കലയുടെ ലോകത്തിൽ മദഭംഗി തിരളുന്ന ഓർക്കിഡ് പുഷ്പങ്ങളായി വിടർന്നുനിൽക്കുന്ന കാഴ്ച ബോദ്ലെയർ തൻറെ കവിതയിലൂടെ കാട്ടിത്തന്നു. പതിതകളായ വേശ്യകളും സുന്ദരികളായ യാചകികളും കൊതി പരത്തുന്ന നീഗ്രോപ്പെണ്ണുങ്ങളുമടങ്ങുന്ന പാരീസ്നഗരത്തിൻറെ അധോലോകത്തെ തൻറെ കവിതയ്ക്കു വിഷയമായി തിരഞ്ഞെടുത്ത ബോദ്ലെയർ, മനുഷ്യാവസ്ഥയുടെ തിരസ്കൃതവും തമോമയവുമായ ഘടകങ്ങൾ കൂടി കലയുടെ തനതായ ലോകത്തിൽ അപൂർവമായ സൗന്ദര്യപ്രതിഭാസങ്ങളായി മാറുമെന്ന് സ്വന്തം സാഹിത്യജീവിതത്തിലൂടെ തെളിയിച്ചു. ഇളംപൈതലിൻറെ തലച്ചോറിനുള്ള കേവലമായ സ്വാദിനെപ്പറ്റി ഫലിതം പൊട്ടിച്ചു സമുദായമനസ്സാക്ഷിയെ നടുക്കംകൊള്ളിച്ച അദ്ദേഹം, വിചിത്രവും വിലക്കപ്പെട്ടതുമായ അനുഭവങ്ങൾ തേടിപ്പോവുന്നതിലൂടെ തൻറെ സൃഷ്ടികൾക്കു ഗൂഢമായ ആഭിചാരപ്രയോഗത്തിൻറെ സ്വഭാവം കൈവരുത്താൻ ശ്രമിക്കുകയുണ്ടായി. ജീർണതയിൽനിന്നു കലാസൗന്ദര്യം വാറ്റിയെടുക്കുന്ന ബോദ്ലെയറുടെ സാഹിത്യകലയുടെ ഒരംശത്തെ ആത്മസാൽക്കരിക്കുന്നതിൽ 'പാടുന്ന പിശാചി'ൻറെ ആരംഭഭാഗത്ത് ചങ്ങമ്പുഴ വിജയിച്ചിരിക്കുന്നു. 'എന്തിലും മീതെയായ് മന്നിൽ ഞാനിഷ്ടപ്പെടുന്ന' പാപമയൂരത്തോട് തൻറെ കരൾ കൊത്തിവലിക്കാൻ വ്യാമുഗ്ദ്ധനായ കവി നടത്തുന്ന അർത്ഥനയിൽ ലൈംഗികാനന്ദത്തിൻറെ ധ്വനി കലർന്നുകിടപ്പുള്ളതായി ചലർക്ക് അനുഭവപ്പെട്ടേക്കും. സുരതനിർവൃതിയുടെ ഓർമയുണർത്തുന്ന നിലവിളിയായി കരുതപ്പെടാവുന്ന ഒന്നാണ് 'കൊത്തുക, കൊത്തുകെൻമാനസം' എന്നത്. അങ്ങനെ അഭിലാഷവും ക്രൂരതയും സൗന്ദര്യമൂർച്ഛയും ഇടകലർന്ന വ്യാഖ്യാനാതീതമായ ഒരു വൈകാരികഭാവമാണ് കവിതയുടെ ആദ്യഖണ്ഡത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ സംവേദനം ചെയ്യുന്നത്.

അന്ത്യകാലത്ത് ക്ഷയം അതിൻറെ ഭീകരഫണം വിരുത്തി തൻറെ കരളുകളെ കൊത്തിക്കീറുന്ന വേളയിൽ എഴുതിയ ഒരു കവിതയിൽ ഇതിനോടു സാമ്യം വഹിക്കുന്ന ഒരു ഭാവാന്തർധാരയ്ക്ക് ചങ്ങമ്പുഴ ഈണം പകർന്നിട്ടുണ്ട്. വേദനയെ ലഹരിയായും, കവിതയെ ആ ലഹരിയിൽ മുഴുവനായി അമർന്ന തൻറെ തപ്തജീവനിൽനിന്നൊഴുകുന്ന മുരളീരാഗമായും സങ്കൽപിച്ചിട്ടുള്ള മനസ്വിനി' യിലെ ആ പ്രശസ്തപദ്യമാണ് ഞാനിവിടെ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്:

വേദന, വേദന, ലഹരിപിടിക്കും
വേദന ഞാനിതിൽ മുഴുകട്ടെ
മുഴുകട്ടെ മമ ജീവനിൽനിന്നൊരു
മുരളീമൃദുരവമൊഴുകട്ടെ!

തിൻമയെ സൗന്ദര്യസാൽക്കരിക്കാനും വേദനയെ സർഗോത്തേജനത്തിൻറെ ഉറവിടമായി കൊണ്ടാടാനുമുള്ള ഈ വാസന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിഹൃദയത്തെ തലോടിപ്പോയ പല ഭ്രമങ്ങളിലൊന്നു മാത്രമായിരുന്നു എന്നു കരുതുന്നതു തെറ്റായിരിക്കും. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സാഹിത്യപ്രവർത്തനത്തിൻറെ സമഗ്രപശ്ചാത്തലത്തിനെതിരെ വെച്ചു പരിശോധിക്കുമ്പോൾ ഈ പ്രവണതയ്ക്ക് പുതിയ അർത്ഥപ്രസക്തി കൈവരുന്നതായി കാണാം. തൻറെ കാവ്യജീവിതത്തിൻറെ അവസാനത്തെ മൂന്നുനാലു വർഷങ്ങളിൽ സ്വന്തം ആത്മാവിൻറെ നിഗൂഢതകൾ തേടിയുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻറെ അലച്ചിൽ മുമ്പില്ലാത്ത വ്യാപ്തിയും ഗൗരവവും നേടിയെടുത്തതായി ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സുഹൃത്തുക്കളും ജീവചരിത്രകാരൻമാരും നൽകുന്ന അൽപമായ തെളിവു വെച്ചുനോക്കുമ്പോൾ ഒട്ടേറെ തിരിച്ചടികൾ നിറഞ്ഞതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ അവസാനവർഷങ്ങൾ. ശരീരത്തെ കരണ്ടു തിന്നുന്ന വാതരോഗം ഒരു ഭാഗത്ത്. എതിരാളികളുടെ സംഘടിതമായ ശകാരപരമ്പര, സ്നേഹിതൻമാരിൽനിന്നു പിണഞ്ഞ ചതിയുടെ ഓർമകൾ, വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന സാമ്പത്തികക്ലേശങ്ങൾ, ദാമ്പത്യത്തിലെ സ്വരച്ചേർച്ചയില്ലായ്മ, പ്രേമജീവിതത്തിലെ പീഡകൾ, സ്വന്തം അസ്ഥിമാടത്തിൻറെ സ്പന്ദനങ്ങൾ അടുത്തടുത്തു കേൾക്കുകയാണെന്ന തോന്നൽ; ഇവയുടെയെല്ലാം പരിണതഫലമായുള്ള ആത്മീയോൽക്കണ്ഠ വേറൊരറ്റത്ത്. ഈ അനുഭവങ്ങളും, ഇവയ്ക്ക് ഒരു ചട്ടക്കൂടൊരുക്കുവാൻ സഹായിച്ച ബോദ്ലെയറുടെ സ്വാധീനതയും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പിൽക്കാലകവിതകളിൽ തെളിഞ്ഞുകണ്ട അന്തർമുഖമായ അന്വേഷണവാസനയ്ക്ക് പ്രേരകമായിത്തീർന്നിരിക്കണം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സർഗവീര്യം ബീജനഷ്ടമേതുംകൂടാതെ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന, ഭാവപരമായ ഏകാഗ്രതകൊണ്ടും രൂപത്തികവുകൊണ്ടും ഒന്നുപോലെ ശ്രദ്ധാർഹമായ ചില കവിതകൾ ഈ കാലയളവിനുള്ളിലാണ് എഴുതപ്പെട്ടതെന്ന സത്യം ഇവിടെ അനുസ്മരിക്കുന്നതു നന്നായിരിക്കും.

'ഒരു ദിവസം പുലരൊളിയിൽ' ഡിസംബർ 1942
'സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' ഒക്ടോബർ 1944
'കാവ്യനർത്തകി' ഏപ്രിൽ 1946
'മയക്കത്തിൽ' ജൂലൈ 1946
'കരയും ഞാൻ' ജൂലൈ 1946
' മനസ്വിനി' ഫെബ്രുവരി 1947

കവിയും പുറംലോകവും തമ്മിലുള്ള വഴക്ക് പരാതിപറച്ചിലിൻറെയും ആക്രോശത്തിൻറെയും നിലവിട്ടുയർന്ന് അപരിഹാര്യമായ ദാർശനികപ്രതിസന്ധിയായി രൂപംകൊണ്ടത് ഈ ഘട്ടത്തോടടുപ്പിച്ചായിരുന്നു. കരയും ഞാൻ കരയും ഞാൻ കരയും കവികളെ കഴുവിൽ കയറ്റുമോ ലോകമേ നീ' എന്ന് ഔദ്ധത്യത്തോടെ ചോദിച്ചുകൊണ്ട് അറുതിയില്ലാത്ത അഴലിനെ' മുറുകെപ്പുണർന്നു കഴിയാനുള്ള തൻറെ ആത്മീയസ്വാതന്ത്ര്യം ഉച്ചത്തിൽ വിളംബരം ചെയ്യാൻ അദ്ദേഹം സാഹസപ്പെട്ടു. പാടുന്ന പിശാചി'ൻറെ ആദ്യഖണ്ഡത്തിൽ പാപത്തിൻറെ മാദകോജ്ജ്വലമായ ചിത്രം വരച്ചുകാട്ടിയതിനുശേഷം ചങ്ങമ്പുഴ പ്രപഞ്ചത്തിൽ താൻ അനുഭവിക്കുന്ന അപരിചിതഭാവത്തെച്ചൊല്ലി ആടൽപ്പെടുന്നതു കേൾക്കുക:

എല്ലാരുമെന്നെ വെറുക്കുന്നുഞാനുമി
ന്നെല്ലാറ്റിനേയും വെറുത്തിടുന്നു.
എൻമനോഭാവത്തോടൈക്യത നേടുവാൻ
സമ്മതമുള്ളവരാരുമില്ല.
ഭീകരമാമീപ്പൊരുത്തമില്ലായ്മയാൽ
ലോകമെനിക്കു നരകമായി.
ഭീകരമാമീപ്പൊരുത്തമില്ലായ്മയാൽ
ലോകത്തിനു ഞാൻ ചതുർത്ഥിയായി.

പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിൻറെ അവസാനത്തിൽ റംബൊ പ്രഖ്യാപിക്കുകയുണ്ടായി. ഞാൻ എൻറെ അഹംബോധം, ഒരപരിചിതനാണ്' എന്ന്.* കീർക്കഗോർ അനുഭവിച്ച സംത്രാസത്തിനുശേഷം, ഷെല്ലിയുടെയും ഷാറ്റബ്രിയാൻറിൻറേയും കവിതകളിൽ കത്തിനിന്ന അവജ്ഞ കലർന്ന നിഷേധങ്ങൾക്കുശേഷം തൂലികയെടുത്ത ആർജവമുള്ള ഒരെഴുത്തുകാരനും കാൽപനികകവികൾ ഊട്ടിവളർത്തിയ ഊട്ടിവളർത്തിയ 'ഞാനെന്ന ഭാവ'ത്തിൻറെ അപാരമായ നിയോഗത്തിൽനിന്ന് - 'I' Complex ഒഴിഞ്ഞുമാറുക എളുപ്പമായിരുന്നില്ല എന്നതാണു വാസ്തവം. മലയാളസാഹിത്യത്തിലാണെങ്കിൽ, വ്യക്തിയുടെ സാന്ദ്രമായ ആത്മാവബോധം പരിസരങ്ങളുടെ കെട്ടുപാടുകളിൽനിന്നു കുതറിമാറി ഒറ്റയ്ക്കു നിലകൊള്ളുന്ന അനുഭവം ആദ്യമായി സാക്ഷാൽക്കാരംകൊണ്ടത് ഇടപ്പള്ളിക്കവിതകളിലൂടെ ആയിരുന്നു. മോഹനാദർശനങ്ങൾ കാന്തിപകർന്ന തൻറെ താരുണ്യത്തിൻറെ വികാസഘട്ടത്തിലൊരിക്കൽ ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ള സാമൂഹ്യനീതിയുടെ വിലക്ഷണയുക്തിയുമായിടഞ്ഞു. ആ സംഘട്ടനം അദ്ദേഹത്തിൻറെ അന്ത്യഗാനത്തിൻറെ വിഭവമായിത്തീർന്നു. അവഗണനയും എതിർപ്പും കാളിമ പരത്തിയ തൻറെ ജീവിതത്തിൽ കുറച്ചുനാൾ വെളിച്ചം വീഴ്ത്തിനിന്ന പ്രേമത്തിൻറെ ഏകതാരം പൊലിഞ്ഞതോടുകൂടി അതിരറിയാത്ത ഏതോ കൂരിരുളിൻറെ വിളുമ്പിൽ താൻ ഒറ്റയ്ക്കു നിൽക്കുന്നതായി അദ്ദേഹത്തിൻ അനുഭവപ്പെട്ടു. ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ ഇടപ്പള്ളിയേക്കാൾ പ്രായോഗികമതിയും ഊർജ്ജസ്വലനുമാണെന്നു തോന്നിച്ചിരുന്ന ചങ്ങമ്പുഴ, ഒരുപക്ഷേ ജീവിതത്തോടു കൂറേക്കൂടി ക്രിയാത്മകമായി പ്രതികരിച്ച ആളായിരുന്നു. അദ്ദേഹം വിശ്വാസങ്ങൾകൊണ്ടു പകിടകളിച്ചു. വികാരങ്ങളുടെ ലോകത്തിൽ ധാരാളിത്തത്തെ ഒരു കലയാക്കി വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിലൂടെ ആത്മവിസ്മൃതിയുടെ കിനാവള്ളികളിൽ ചുറ്റിപ്പിടിച്ചു. പേർഷ്യൻ കവിയായ ഓമർഖയ്യാമിൻറെ എപ്പിക്യൂറിയൻ ദർശനം തൻറെ കവിചേതനയിൽ പരിമളമണച്ചുനിന്ന കാലത്ത് ഒരു ചാരായക്കടയായി താൻ കണ്ട പ്രപഞ്ചം തൻറെ മുമ്പിൽ വെച്ചുനീട്ടിയ ഇന്ദ്രിയസുഖങ്ങളൊന്നും അദ്ദേഹം തട്ടിനീക്കിയില്ല. ഇങ്ങനെ പരക്കെ കരുതപ്പെടുന്നതുപോലെ, നിമിഷങ്ങളുടെ ലഹരിയിൽ ജീവിക്കുകയും നിമിഷങ്ങളുടെ പ്രേരണകൾക്കൊത്തു കരയുകയും അമർഷംകൊള്ളുകയും ചെയ്ത ഈ കവി തൻറെ ഹൃദയത്തിൻറെ അടിത്തട്ടിൽ വ്രണിതഹൃദയനായൊരു ഏകാകിയെ ഒളിപ്പിച്ചുനിർത്തിയിരുന്നതായി ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. തൻറെ ആദ്യകൃതിയായ 'ബാഷ്പാഞ്ജലി'യുടെ ആമുഖമായി ചങ്ങമ്പുഴ നൽകിയിട്ടുള്ള പ്രസ്താവന ഈ അവസരത്തിൽ എൻറെ മനസ്സിൽ ചേക്കേറുകയാണ്:

ശരിയായിരിക്കാം - ഈ ലോകമേറ്റം
നിരുപമാനന്ദദമായിരിക്കാം;
പ്രബലപ്രതാപാദി ജീവിതമാം
നറുപാൽക്കടലിൻ തരംഗമാകാം;
ഹതഭാഗ്യൻ ഞാൻ പക്ഷേ, കണ്ടതെല്ലാം
പരിതാപാച്ഛാദിതമായിരുന്നു!
സതതമെൻ കാതിൽ പതിച്ചതെല്ലാം
കരുണതൻ രോദനമായിരുന്നു!
എരിയുമെന്നാത്മാവിലേറ്റതെല്ലാം
ചുടുനെടുവീർപ്പുകളായിരുന്നു.

ഈരടികൾ ഉടക്കിനിൽപ്പുള്ള സഹതാപസാന്ദ്രമായ വിഷാദദർശനത്തോട് തൻറെ സാഹിത്യജീവിതത്തിലുടനീളം ഇതേ തരത്തിൽ കൂറു പുലർത്താൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കഴിഞ്ഞിട്ടില്ലെന്നുവരാം. ബാലിശവും ചിലപ്പോൾ അനാശാസ്യവുമായ കൗതുകങ്ങളുടെ പിന്നാലെ വെമ്പിനടന്നതിൻറെ ഫലമായി അദ്ദേഹത്തിൻറെ സൗന്ദര്യനിഷ്ഠയെന്നപോലെ ഒരെഴുത്തുകാരനെന്ന നിലയിലും മനുഷ്യജീവിയെന്നനിലയിലും, ഒരുപോലെ തനിക്കുണ്ടായ സവിശേഷമായ വിപരീതാനുഭവങ്ങളെച്ചുഴന്നുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻറെ ആന്തരികമായ ഉൾക്കാഴ്ചകൾക്കും ശിഥിലീഭാവം വന്നുകാണുമായിരിക്കാം.

NB: * Arthur Rimbaud 'The I the ego, is a stranger'

എന്നാൽ, യൗവനത്തിൻറെ ഉത്സവഭംഗികൾക്ക് ഉറക്കുത്തൂ വീണുതുടങ്ങിയ നാളുകളിൽ, മോഹഭംഗവും നിരാസവും നിറഞ്ഞ ഒരിടവേളയിലൂടെ കടന്നുപോയതിനുശേഷം സ്വന്തം മാനസികജീവിതവും ബാഹ്യലോകത്തിൻറെ പരുഷസത്യങ്ങളും പരസ്പരം സമാന്തരമായി നീങ്ങുന്ന കാഴ്ച അദ്ദേഹം എതിർപാർത്തു. ഭീകരമാമീപ്പൊരുത്തമില്ലായ്മ' യുടെ ചീളുകളാണ് ഇവിടെ പിശാചിൻറെ ഗാനധാരയിൽ തെറിച്ചുവീണു ചൂളംകുത്തുന്നത്. 'പാടുന്ന പിശാച്' എഴുതുന്നതിൻ ഒരു വ്യാഴവട്ടം മുമ്പായി ഓണപ്പൂക്കൾ' എന്ന കവിതാസമാഹാരത്തിലൊരിടത്ത് ചങ്ങമ്പുഴ കേഴുകയുണ്ടായി:

മൃദുലതന്ത്രികൾ മുറുകെ മീട്ടിയെൻ
ഹൃദയവല്ലകി ശിഥിലമായ്!

ചങ്ങമ്പുഴയെ രഹസ്യമായി എല്ലാക്കാലത്തും അലട്ടിപ്പോന്ന പ്രശ്നമായിരുന്നു ഇത്. ആത്മഗീതികൾ ഉതിർക്കാനായി അറ്റംവരെ വലിച്ചുമുറുക്കിയ തൻറെ സിരാതന്ത്രികളുടെ മൂകഗദ്ഗദങ്ങളെ തന്നിൽത്തന്നെ ഒതുക്കുക എന്നത്. മൃദുലവികാരങ്ങൾക്കു മുടങ്ങാതെ പൂപ്പാലികയൊരുക്കിയതിൻറെ ഫലമായി ഇതളുകൾ പിഞ്ചിപ്പോയ തൻറെ മനസ്സിനെ പുറംലോകത്തിൻറെ ദുസ്സഹപീഡകളിൽനിന്നു കാത്തുനിർത്തുക എന്നത്. പാടുന്ന പിശാചി' ൽ അനുനയങ്ങൾകൊണ്ടും അനുരഞ്ജനംകൊണ്ടുമൊന്നും തനിക്കു വഴങ്ങിക്കിട്ടാത്ത ലോകത്തിൻറെ വിചിത്രനീതിയുടെ മുമ്പിൽ അദ്ദേഹം തൻറെ ആത്മാവിനെ ആവരണങ്ങൾ ഊരിയെറിഞ്ഞ് അതിൻറെ പരമമായ നഗ്നതയിൽ പ്രദർശിപ്പിക്കാനൊരുങ്ങുന്നു.

സ്വന്തം കാലഘട്ടത്തിൽ താനനുഭവിച്ചിരുന്ന ഒറ്റപ്പെടലിനെച്ചൊല്ലിയുള്ള ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വികാരവായ്പ്, കലാകാരൻറെ സവിശേഷഭാഗധേയത്തെപ്പറ്റിയുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻറെ സങ്കൽപവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുകിടക്കുന്ന ഒന്നാണ്. ഇംഗ്ലീഷ് റൊമാൻറിക് കവികളായ കീറ്റ്സിൻറെയും ഷെല്ലിയുടെയും ബൈറൻറെയും ചുവടുപിടിച്ച്, കവിയെ, അല്ലെങ്കിൽ കലാകാരനെ കേന്ദ്രമാക്കിക്കൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴ പല കവിതകളും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. 'ആരാധകൻ', 'തിലോത്തമ', 'യവനിക', 'നർത്തകി' (അപൂർണം) എന്നീ നീണ്ട കവിതകളിൽ ഭൗതികവും ആത്മീയവുമായ പലതരം ദുരന്തങ്ങളിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന കലാകാരൻമാർ മുഖ്യകഥാപാത്രങ്ങളായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നതു കാണാം. ഈ വിഭാഗത്തിൽപ്പെട്ട കവിതകളുടെ കൂട്ടത്തിൽ തനിമ പുലർത്തുന്ന ഒരു മൗലികരചനയാണ് ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ' (ജൂണ് 1942). സാമാന്യജനങ്ങളുടെ താണതരം കലാഭിരുചികളുമായി പൊരുത്തപ്പെടാനാവാതെ, തൻറെ ആത്മദർശനത്തിൻറെ ഏകാന്തദീപ്തിയിൽ മുഴുകിക്കഴിയുന്ന ഒരു ചിത്രകാരൻ അവഗണനയും ദാരിദ്ര്യപീഡയുമേൽപ്പിച്ച ആഘാതത്താൽ മനസ്സിൻറെ സമനില നഷ്ടപ്പെട്ടു ഭ്രാന്താശുപത്രിയിൽ എത്തിപ്പെടുന്നു. അവിടെക്കിടന്നു മരിക്കുന്നതിനു മുമ്പായി അയാളുടെ മനസ്സിലൂടെ പാഞ്ഞുപോകുന്ന ചടുലചിന്തകളാണ് ഈ കവിതിയിൽ നാടകീയ സ്വയോക്തിയുടെ സങ്കേതമുപയോഗിച്ച് ചങ്ങമ്പുഴ പകർത്തുന്നത്. ചില വിശദാംശങ്ങളോ സ്ഥൂലവസ്തുതകളോ മാറ്റിനിർത്തിയാൽ, 'രമണനി'ലെ (1936) അജപാലഗായകൻ മുതൽ 'പാടുന്ന പിശാചി' ലെ ജീവിതരോഗാതുരനായ കവി വരെയുള്ള ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യപ്രപഞ്ചത്തിലെ കലാകാരൻമാരായ 'അന്യ'രുടെ (artistic outsiders) കൂട്ടത്തിൽപ്പെടുന്ന ഒരു കഥാപാത്രമാണ് 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരൻ എന്നു കാണാൻ കഴിയും.

ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ആദ്യമായി ജനപ്രീതിയും അംഗീകാരവും നേടിക്കൊടുത്ത 'രമണൻ' പാടിപ്പതിഞ്ഞ പ്രണയകാവ്യമായിട്ടാണ് ഇന്നു മലയാളവായനക്കാരൻറെ മനസ്സിൽ ജീവിക്കുന്നത്. 'രമണൻ' അതിൻറെ സൃഷ്ടിക്കാധാരമായ ഇടപ്പള്ളിയുടെ ശോകാന്തപ്രണയത്തെയും ഒപ്പം അദ്ദേഹത്തിൻറെ ആത്മഹത്യാപ്രവണമായ ആന്തരികജീവിതത്തെയും ഏതളവിൽ പുനഃസൃഷ്ടിക്കുന്നു, അല്ലെങ്കിൽ വികലീകരിക്കുന്നു എന്ന വിഷമം നിറഞ്ഞ ചോദ്യം നമുക്കു തൽകാലം ഒഴിവാക്കാം. എന്നാൽ. 'രമണ' നിൽ തൻറെ ആത്മമിത്രത്തിൻറെ പ്രേമാർപ്പണത്തിൻറെ കഥയിലൂടെ കേരളീയകൗമാരത്തിൻറെ ആവിഷ്കരണം കാത്ത് വിങ്ങിനിന്നിരുന്ന മോഹനിശ്വാസങ്ങൾ ശാലീനഭംഗിയോടെ പിടിച്ചെടുത്ത ചങ്ങമ്പുഴ അതോടൊപ്പം കുറച്ചുകൂടി പരോക്ഷമായ രീതിയിൽ, അവഹേളിതനും പീഡിതനുമായ കാൽപനികകവിയെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു സ്വകാര്യസങ്കൽപത്തിൻ ആദ്യരൂപം കൊടുക്കുകയുണ്ടായി. അഡോണസ്സി'ൽ ഷെല്ലി ചെയ്തതുപോലെ, തൻറെ സ്നേഹിതൻറെ ദുരന്തത്തെപ്പറ്റി വിലപിക്കുന്നതിലൂടെ ചങ്ങമ്പുഴ ഒരർത്ഥത്തിൽ തൻറെ തന്നെ വരുംവരായ്കകളെ ധ്യാനിച്ചു വിഷാദം കൊള്ളുകയായിരുന്നു. ഈ കവിതയിൽ, സാമ്പത്തിക വ്യത്യാസങ്ങളിൽ ചെന്നുമുട്ടി ചിതറുന്ന പ്രേമനാടകത്തിൻറെ അതിഭാവുകത്വം നിറഞ്ഞ അടരുകൾക്കുള്ളിലായി സംവേദനരഹിതമായ ആഢ്യമ്മന്യവ്യവസ്ഥിതിയുടെ മുമ്പിൽ ആത്മവിശ്വാസം നശിച്ച് അപരാധിയെപ്പോലെ നിലകൊള്ളുന്ന ഏകാന്തകലാകാരൻറെ മുഖച്ഛായ തെളിഞ്ഞുമായുന്നതു കാണാം. സ്വന്തം ഭാവനാജീവിതത്തിലൊഴികെ മറ്റെങ്ങും അഭയം കണ്ടെത്താൻ കഴിയാത്ത ബഹിഷ്കൃതനായ കാൽപനികകലാകാരനെ (Romantic Exile) ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള ഈ വിഹ്വലസങ്കൽപം പിൽക്കാലത്ത് ചങ്ങമ്പുഴയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ബാധയായി മാറുകയുണ്ടായി. 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരൻ ഈ സങ്കൽപത്തിൻറെ ആർദ്രപ്രതീകമാണ്. ചുറ്റുപാടുമുള്ളവരിൽനിന്ന് ആത്മാർത്ഥമായ അഭിനന്ദനം തേടിയലഞ്ഞ അയാൾ, തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെടുക എന്നത് തൻറെ വിധിയാണെന്നു ബോധ്യംവന്നപ്പോൾ, അപകർഷത്തിലും അമർഷത്തിലുമുരുകി തൻറെ വിചിത്രമായ അന്തർലോകത്തിലേക്കു പിൻവാങ്ങുന്നു. സമുദായമാണെങ്കിൽ അയാളെ ഭ്രാന്താശുപത്രിയിലടച്ചു പകരംവീട്ടുന്നു. അയാൾ അനുഭവിക്കുന്ന അന്യതാബോധത്തിൻറെ സ്വഭാവം വിളിച്ചോതുന്ന ഒന്നാണ്, പ്രതീകാത്മകമായ ഈ നടപടി. ആ വിഷമാവസ്ഥയെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന വേളയിൽ സ്വന്തം ഐഡൻറിറ്റിയുടെ അർത്ഥം തിരക്കാൻ അയാൾ നിർബന്ധിതനായിത്തീരുകയാണ്.

ഈ കഥാപാത്രത്തിൽനിന്ന് 'പാടുന്ന പിശാചി' ലെ കവിയുടെ പാത്രസങ്കൽപത്തിലേക്ക് അധികം അകലമില്ല. പ്രമേയപരമായിട്ടെന്നപോലെ രൂപത്തിൻറെ തലത്തിലും ഈ കവിതകൾക്കു സാമ്യമുണ്ട്. കാതരമായ പരിഹാസവും വെളിച്ചത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള വിലോലമായ അന്തർദാഹവും ഇടതിങ്ങിയ ചിത്രകാരൻറെ മനസ്സിൻറെ ആഴങ്ങൾ പരതാൻ ചങ്ങമ്പുഴ കൈക്കൊണ്ട ശിൽപമാർഗ്ഗം 'പാടുന്ന പിശാചി'ലെ രൂപസങ്കൽപത്തിൻറെ മുന്നോടിയായി പരിണമിച്ചു. ഓർമയുടെ ശ്ലഥപ്രവാഹവും, ഭ്രമകൽപനയും നാടകീയമായ അത്യുക്തിയും ചേർന്ന, അതിവാചാലതയുടെ പ്രസരമുള്ള ഒരു കാവ്യരീതിയുടെ സാദ്ധ്യതകൾ, 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴ'ലിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ചെറുതായി സ്പർശിക്കുകയുണ്ടായി. ഈ സാദ്ധ്യതകളാണ് 'പാടുന്ന പിശാചി'ൽ കുറെക്കൂടി പരപ്പിലും വിസ്തൃതിയിലും അദ്ദേഹം സഫലീകരിക്കാൻ ശ്രമിച്ചത്. എങ്ങും വേരുകളില്ലാതെ അലയുന്ന കുപിതരും ദുഃഖിതരുമായ യുവകലാകാരൻമാരെ നടുവിൽ നിർത്തിക്കൊണ്ട് അവരുടെ ആത്മീയസഞ്ചാരങ്ങളുടെ നിമ്നോന്നതങ്ങളിലൂടെ വായനക്കാരെ കൈപിടിച്ചു നടത്തുന്ന ദീർഘകവനങ്ങൾ ബൈറനും ഷെല്ലിയും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ഇത്തരമൊരു അവതരണരീതിയാണ് ചിലപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴ അറിയാതെ സംഭവിച്ചതാകാമിത് 'പാടുന്ന പിശാചി'നു വാർന്നുകിട്ടിയുള്ളത്.

രണ്ട്

'പാടുന്നപിശാചി'ൻറെ രണ്ടു മുതൽ പത്തുവരെയുള്ള ഭാഗങ്ങളിൽ ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ സ്വകാര്യജീവിതത്തിൽനിന്ന് ഏതാനും തുടിക്കുന്ന താളുകൾ ചീന്തി നിരത്തുന്നു. കൈവിട്ടുപോയ കൗമാരസ്വർഗ്ഗത്തിൻറെ ശാദ്വലസ്മൃതികളും, തമ്മിൽ പൊരുത്തപ്പെടാനാവാത്ത വ്യത്യസ്തഘടകങ്ങൾ പിണഞ്ഞുചേർന്ന സ്വന്തം വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ അന്തഛിദ്രങ്ങളും, തൻറെ ഉൾത്താപത്തിനു കുളിർമയണച്ചുകൊണ്ട് ദൂരെയൊരിടത്തു നിൽക്കുന്ന വശ്യമായൊരു പ്രേമസ്വപ്നത്തിൻറെ ദർശനമെല്ലാം ഇഴചേർന്നും ഇഴപിരിഞ്ഞും പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന ഒരയഞ്ഞ രേഖാരൂപമാണ് ഈ ഭാഗങ്ങളിൽ കവി ഒരുക്കൂട്ടിയിരിക്കുന്നത്. 'രമണ'നിലെ ലളിതദീപ്തി കലർന്ന പ്രകൃതിചിത്രങ്ങളുടെ ഛായ വഹിച്ചുകൊണ്ട് ആരംഭിക്കുന്ന ഈ കാവ്യഖണ്ഡങ്ങൾ ക്രമേണ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഗീതികലയുടെ ശക്തിദൗർബല്യംങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന ആത്മവിലാപമായി വികസിക്കുന്നു. പറുദീസാനഷ്ടം, പതനബോധം, അനുരാഗപൂജ എന്നീ മൂന്ന് അനുഭവബിന്ദുക്കളെ തൊട്ടുഴിഞ്ഞുപോകുന്ന ഇളകിമറിഞ്ഞ ആ ആത്മാലാപം, ഇന്നി'ൽ നിന്നു തുടങ്ങി, കാലത്തിൻറെ വ്യത്യസ്തതലങ്ങളിലൂടെ തെന്നിനടന്നതിനുശേഷം, 'ഇന്നിൽ' തന്നെ തിരിച്ചെത്തുന്നു. കവിത അവസാനിച്ചുകഴിഞ്ഞിട്ടും കവിതയ്ക്കാസ്പദമായ അനുഭവപ്രതിസന്ധി പരിഹാരമില്ലാതെ ബാക്കിനിൽക്കുന്നുവെന്നർത്ഥം. ഉള്ളടക്കത്തിലും വൈകാരികഘടനയിലും 'പാടുന്ന പിശാചി' നോടു സാദൃശപ്പെടുത്താവുന്ന എം.ടി. വാസുദേവന്നായരുടെ 'കാല'ത്തിൽ ഏതാണ്ട് ഈയൊരു പാറ്റേണ് കണ്ടെത്താനാവും.* ഈ നോവലിൽ വർത്തമാനനിമിഷത്തിൽ താനനുഭവിക്കുന്ന ആത്മീയപ്രതിസന്ധിയുടെ കാരണം ചികഞ്ഞുപോകുന്ന എം.ടി. കാലത്തിൻറെ പടവുകളിലൂടെ അസ്വസ്ഥനായി ചുറ്റിത്തിരിഞ്ഞതിനുശേഷം, ഒടുവിൽ വർത്തമാനനിമിഷത്തിൽത്തന്നെ മടങ്ങിയെത്തുന്നു. 'ഇന്നി' ൻറെ ദുഃഖസമസ്യയ്ക്ക് പരിഹാരമേതും നിർദ്ദേശിക്കാതെ ഹതാശമായ സ്വരത്തിൽ നോവൽ അവസാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇങ്ങനെ എഴുത്തുകാരൻ തൻറെ വ്യക്തിഗതമായ വിഷമപ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാനോ ആ പ്രശ്നങ്ങളുടെ ആഴം അളക്കാനോ മാധ്യമമായി സാഹിത്യരചനയെ ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതിപിൽക്കാലത്ത് പത്മനാഭൻറെയും മാധവിക്കുട്ടിയുടെയും എം.ടി. യുടെയും തലമുറയ്ക്ക് ഏറെ പ്രിയംകരമായിത്തീർന്ന രചനാതന്ത്രംമലയാളസാഹിത്യത്തിൽ ആദ്യമായി സ്വശക്തി വെളിപ്പെടുത്തിയത് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലായിരുന്നു എന്നു തോന്നുന്നു.

പണ്ട് മഞ്ഞുമ്മവെച്ച ചെമ്പനീർപ്പൂവുപോലത്തെ മനസ്സുമായി കൈയിലൊരു കൊച്ചുപുല്ലാങ്കുഴലുമേന്തി താഴ്വരപ്പച്ചകളിൽ സ്വപ്നം കണ്ടുനടന്ന നാളുകൾ കവി അയവിറക്കുന്നു. അജ്ഞാതനായ ആ ഗന്ധർവ്വബാലൻ ചുറ്റിനും കണ്ടതെല്ലാം സന്തോഷസാന്ദ്രമായിരുന്നു. അയാളുടെ ഇളംമനസ്സിലാണെങ്കിൽ ആദർശരശ്മികൾ കതിരിട്ടുനിന്നിരുന്നു. അകലെ തിളങ്ങുന്ന നക്ഷത്രങ്ങൾ ശീതളകരങ്ങൾകൊണ്ട് തന്നെ തലോടിയപ്പോൾ അയാൾ പുളകമണിഞ്ഞ് പാടാനാരംഭിച്ചു. അപ്പോഴാണ് എങ്ങുനിന്നെന്നില്ലാതെ വശ്യമായൊരു പ്രലോഭനമന്ത്രം അയാളുടെ കാതിൽ മുഴങ്ങിയത്:

എന്തിനാണീ മന്നിലാദർശസ്വപ്നങ്ങൾ
ചിന്തിച്ചു നോക്കൂ നീ മത്സുഹൃത്തേ!
തങ്കക്കിനാക്കളെപ്പൂവിട്ടു പൂജിച്ച
നിൻ കളിത്തോഴനിന്നെങ്ങുപോയീ?
നീയുമമ്മട്ടിൽ മരീചികതൻ പിമ്പേ
പായുകയാണയേ, മൽക്കിടാവേ!
ഈ മട്ടിലാണെങ്കിൽ നീയുമൊരിക്കൽ നി
ന്നോമനത്തോഴനെപ്പിന്തുടരും.
ഗാനത്തിൽ കാണുന്നതല്ല നാം കണ്മുന്നിൽ
ക്കാണുമീ ലോകമെന്നോർമ്മവേണം.

NB: * കാല' ത്തിലെ ആത്മകഥപരമായ അന്തർഭാവങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വിശദമായ ചർച്ചയ്ക്ക് രോഗത്തിൻറെ പൂക്കൾ' എന്ന പഠനലേഖനം നോക്കുക. ചങ്ങമ്പുഴ എം.ടി. ബന്ധവും ഇതിൽ ചെറുതായി സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ആ 'ഓമനക്കളിത്തോഴ' നെ പറ്റിയുള്ള പരാമർശം കവിതയിൽ ഇതൊന്നു മാത്രമേയുള്ളൂ. പക്ഷേ, അദ്ദേഹത്തിൻറെ ദർശനം കാവ്യപശ്ചാത്തലത്തിൽ പരിവേഷദീപ്തിയായി നിലകൊള്ളുംപോലെ ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയുടെ ഒറ്റപ്പെട്ട രൂപം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മനസ്സിൽ തൻറെ നഷ്ടപ്പെട്ട ആത്മസത്തയുടെ ഓർമയുമായി മേളിക്കുകയാണെന്നു കാണാൻ പ്രയാസമില്ല. ആ ഓർമയിൽ ഖിന്നത കലർത്തുന്ന വേറൊരു ഘടകമുണ്ട്. ഇടപ്പള്ളിയുടേതെന്നപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെയും കാവ്യപ്രചോദനത്തിൻറെ ഏറ്റവും നൈസർഗ്ഗികമായ ഉറവിടങ്ങളിലൊന്ന്, പ്രകൃതിയുമായുള്ള ആത്മൈക്യമായിരുന്നു. നക്ഷത്രങ്ങളുടെ നീലവെളിച്ചം തട്ടിയാണ് തൻറെ ഹൃദയസംഗീതം ഉറപൊട്ടിയതെന്ന കവിയുടെ പ്രസ്താവം അലങ്കാരഭംഗി കലർന്ന മേനിവാക്കല്ല; അതിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആദ്യഘട്ടങ്ങളിലെ ഭാവനാവ്യാപാരത്തെ സംബന്ധിച്ച സാന്ദ്രമായ രഹസ്യം അടങ്ങിയിരിപ്പുണ്ട്. കണ്ണഞ്ചും പൂ ചൂടിയ കാനനവല്ലികൾ കണ്ണാടി നോക്കുന്ന ആറ്റുവക്കും, ഉച്ചവെയിലരിക്കാത്ത പച്ചമരങ്ങളുടെ പൂന്തണലുമെല്ലം അദ്ദേഹത്തിൻറെ നിനവുകളിൽ താരള്യം ചേർത്ത നിശ്ചലഛായാദൃശ്യങ്ങളായി മാറി. ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയോടൊപ്പം താൻ വിദ്യയഭ്യസിച്ച പ്രകൃതിയുടെ വിശ്വഭാരതിയിൽനിന്നു പതുക്കെപ്പതുക്കെ വിട്ടകന്നതായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിജീവിതത്തിലെ ഒന്നാം പ്രതിസന്ധിക്കു തുടക്കംകുറിച്ച വസ്തുത. ഭൗതികോത്ക്കർഷത്തിൻറെ പ്രലോഭനങ്ങളിൽ മയങ്ങി, കാപട്യത്തിൻറെ പോർച്ചട്ട വാങ്ങിയണിഞ്ഞ്, പ്രയോഗികത്വത്തിൻറെ പാത പറ്റിച്ചേർന്നു നടക്കാൻ തുടങ്ങിയതോടുകൂടി അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിത്വത്തിൻറെ സ്വഭാവവും മാറിത്തുടങ്ങി. വിജയത്തെ ഉന്നംവെച്ചുകൊണ്ടുള്ള അന്ധവും ഏകാഗ്രവുമായ ആ പ്രയാണത്തിനിടയിൽ പ്രകൃതിയും പ്രകൃതിയുടെ കോമളപശ്ചാത്തലത്തിൽ തഴമുറ്റിയ തൻറെ ശാലീനമായ ഗ്രാമീണസംസ്കാരവും ചേർന്നു ഹൃദയത്തിൽ പാകിയ നിർമ്മലമായ സൗന്ദര്യഭാവങ്ങൾ ഓരോന്നായി ഇതളറ്റു വീണുതുടങ്ങി. അവയുടെ സ്ഥാനത്തു കൗശലത്തെയും ക്രൂരതയെയും കുടിയിരുത്താൻ പിന്നെ തനിക്കൊട്ടും ആലോചിക്കേണ്ടിവന്നില്ല.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിഷാദവാസനയുടെ വിഭിന്ന മുഖങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു കുറ്റബോധം. ലോകത്തെ പുച്ഛിക്കുകയും വെല്ലുവിളിക്കകയും ചെയ്യുന്ന അതേ അവസരത്തിൽത്തന്നെ തൻറെ ഹൃദയഗർത്തങ്ങളിൽ പതിയിരിക്കുന്ന ചാഞ്ചല്യവും ഭീരുത്വവും വിളംബരം ചെയ്യാൻ അദ്ദേഹം മടികാട്ടിയിരുന്നില്ല. ആസക്തിയും ഭീതിയും തീർത്ത മുഴുവിഭ്രാന്തിക്കുള്ളിൽ, സ്വയം വഞ്ചിക്കുകയും മറ്റുള്ളവരെ കബളിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടു കഴിഞ്ഞുകൂടുന്ന തൻറെ അവസ്ഥയെക്കുറിച്ച്, മധ്യഘട്ടത്തിലും അവസാനദിശയിലുമെഴുതിയ പല കവിതകളിലും അദ്ദേഹം നിരങ്കുശം മാഴ്കുന്നത് കാണാം. 'പാടുന്ന പിശാചി' ൽ ചങ്ങമ്പുഴ സംവേദനം ചെയ്യുന്ന ആത്മീയവ്യാകുലതയുടെ മുകൾപ്പരപ്പിലാകെ ഈ അപരാധബോധം കുമിളകുത്തുന്നതു കാണാൻ കഴിയും. ചുരുങ്ങിയ കാലത്തിനകം താൻ കൈവരിച്ച പ്രശസ്തിക്കും ഭൗതികസുഖത്തിനും വേണ്ടി തനിക്കു കൊടുക്കേണ്ടിവന്ന വിലയെച്ചൊല്ലി ഒരു നീണ്ട ആത്മപരിശോധനയ്ക്കു കവി തയ്യറാവുന്നു. താൻ കരുത്തോടെ നടത്തിയ ജീവിതപ്പോരാട്ടത്തിനിടയിൽ, തൻറെ മധുരസങ്കൽപങ്ങൾ വിറങ്ങലിച്ച്, താനൊരു യന്ത്രമായി മാറി. അകന്നിരുന്നവർ കാര്യലാഭത്തിനുവേണ്ടി അടുക്കുകയും, അടുത്ത തോഴൻമാർ ഓർക്കാപ്പുറത്ത് വഞ്ചനയനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കാഴ്ച തനിക്കു നിസ്സംഗതയോടെ കണ്ടുനിൽക്കേണ്ടിവന്നു. പ്രബലരായ എതിരാളികളോടു പയറ്റുമ്പോൾ അവരുടെ അതേ തന്ത്രങ്ങളുപയോഗിച്ച് അവരെ മലർത്താൻ താൻ പഠിച്ചു. ആത്മാർത്ഥസൗഹൃദം കടംകഥയും സ്നേഹം ഒരോർമയുമായി മാറിയ ഒരു പ്രേതലോകത്തിലാണ് പേരിനും പെരുമയ്ക്കും വേണ്ടിയുള്ള പരക്കംപാച്ചിലിൽ താനെത്തിപ്പെട്ടതെന്നു വൈകാതെ മനസ്സിലായി. ആ ലോകത്തെ ഭരിക്കുന്ന വിത്തപ്രതാപത്തിൻറെ തത്ത്വശാസ്ത്രം ക്രമേണ തൻറെയും മാനസികഘടനയുടെ ഭാഗമായിത്തീർന്നു. പക്ഷേ, തന്നെ 'കിന്നര'നെന്നു വിളിച്ചു കീർത്തിക്കുന്ന ആരാധകലോകത്തിനു തനിക്കു സംഭവിച്ച ഈ രൂപപരിണാമം കാണാൻ കഴിയാതെപോയി. തൻറെ ഭാവലോലമായ കവിതകളുടെ ഭംഗിയിൽ ഭ്രമിച്ച സഹൃദയൻമാർ തന്നെ ദേവനായി കൊണ്ടാടി. അവരുടെ ദൃഷ്ടിയിൽ താൻ വിഷാദാത്മകനും ശാന്തനും വിനയശാലിയുമായ സ്നേഹഗായകനായി വാണു. കവിതയിൽ നിർമലാനുരാഗത്തെ വാഴ്ത്തിപ്പാടിയ താൻ നിത്യജീവിതത്തിൽ കാമപ്പേക്കൂത്തുകളിൽ മദിച്ചുപുളയ്ക്കുന്നത് ആരുമറിഞ്ഞില്ല. സ്നേഹിക്കുന്നവരെ നോവേൽപിക്കാനും വിശ്വസിക്കുന്നവരുടെ കണ്ണിൽ പൊടിയിട്ടു കഴിയാനുമുള്ള തൻറെ വന്യവാസനയുടെ വലിപ്പം, അഭിനന്ദനക്കത്തുകളയച്ചു വീർപ്പുമുട്ടിച്ച കാവ്യാരാധകൻമാരുടെ ഊഹത്തിനുമപ്പുറത്തായിരുന്നു. യഥാർത്ഥ സ്വത്വവും പരസ്യപ്രതിച്ഛായയും തമ്മിലുള്ള ഈ വിടവ്, ആത്മാവിനെ വിപരീതകോടികളിലേക്ക് ഇഴയിട്ടു വലിക്കുന്ന വൈകാരികപ്രേരണകളുടെ പെരുകിവരുന്ന ഈ സമ്മർദ്ദം, ഉച്ചസ്വരത്തിലുള്ള ഒരു കുമ്പസാരത്തിലേക്കു കവിയെ തള്ളിവിടുന്നു:

ഓടക്കുഴലൊരുകയ്യിൽ,ക്കൊടും തല -
യോടു മറ്റൊന്നു,ലൊന്നിൽക്കുഠാരം
വേറൊന്നിൽ മദ്യചഷകം, സ്ഫുലിംഗങ്ങൾ,
പാറും ഗരളമൊരു കരത്തിൽ,
രക്തമിറ്റിറ്റുവീഴും കുടൽമാലകൾ
തത്തിക്കളിക്കുന്ന ഹസ്തമേകം;
ശ്രീലസൗരഭ്യമെഴും മലർമാലകൾ
ചേലഞ്ചി മിന്നുന്ന ഹസ്തമന്യം,
ഹസ്തമൊന്നിൽ ഗീത; മറ്റൊന്നിൽ കാമാഗ്നി
കത്തുന്ന പൂരപ്രബന്ധകാവ്യം -
എന്തു വൈരുദ്ധ്യം! ഹാ മാറിപ്പോ മാറിപ്പോ
ചെന്തീ വമിക്കും കൊലപ്പിശാചേ!....

സ്വയം നൊമ്പരമേൽക്കാനുള്ള ഉത്ക്കടമായ ആഗ്രഹമാണ്, ഈ ഈരടികൾക്കു പിന്നിലുള്ളതെന്നു മനശ്ശാസ്ത്രജ്ഞൻമാർ വ്യാഖ്യാനിച്ചേക്കാം. ഒരുപക്ഷേ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആന്തരികവ്യക്തിത്വത്തിൽ ആഴത്തിൽ വേരോടിയിരുന്ന നിത്യമായ കാമുകഭാവത്തിൻറെ രണ്ടുതലങ്ങളായിരുന്നു, സാഡിസവും മസോക്കിസവും. ഒരു ഭാഗത്ത്, പ്രിയജനങ്ങളെ ദുഃഖപാനപാത്രത്തിൻറെ അടിത്തട്ടു കാണിച്ചേ അടങ്ങൂ എന്ന അബോധമായ വാശി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആത്മബന്ധങ്ങളിലെല്ലാം ദുരന്തം നിറച്ചു. മറുവശത്ത്, തൻറെ തിൻമകളും ദൗർബല്യംങ്ങളും മറ്റുള്ളവരുടെ മുമ്പിൽവെച്ച് ഒന്നൊന്നായി എണ്ണിപ്പറഞ്ഞു സ്വയം ക്രൂശിക്കാനുള്ള വാസന അദ്ദേഹത്തിൻറെ ആത്മഭാവം തിരളുന്ന ഭാവഗാനങ്ങൾക്കു പിന്നിലെ വൈദ്യുതോർജ്ജമായി പരിണമിച്ചു. ആത്മപീഡനകൗതുകത്തിൻറെയും പരദ്രോഹവാസനയുടെയും ഭാവനാരീതികൾ 'പാടുന്ന പിശാചി' ലും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മറ്റു പ്രധാന കൃതികളിലും എങ്ങനെ പ്രവർത്തിക്കുന്നുവെന്ന് ഫ്രോയ്ഡിയൻ മാർഗ്ഗം പിന്തുടരുന്ന ഏതെങ്കിലും നിരൂപകൻമാർ അപഗ്രഥിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ എന്നു ഞാനാശിക്കുകയാണ്. എന്നാൽ, നേരത്തെ സൂചിപ്പിച്ചതുപോലെ, ഞാനിവിടെ 'പാടുന്ന പിശാചി'നെ വൈയക്തികമായ പാപനിവേദനം എന്ന നിലയിൽ മാത്രമല്ല, കലാകാരനെപ്പറ്റിയുളള ഒരു പ്രത്യേക വീക്ഷണം ഉൾക്കൊളളുന്ന ദാർശനികകവിതയായിക്കൂടി കാണാൻ ശ്രമിക്കുകയാണ്. ആ വീക്ഷണമാണെങ്കിൽ ജർമൻ തത്ത്വചിന്തകനായ നീത്ഷെ തൻറെ സൗന്ദര്യചർച്ചയിലൊരിടത്തു രൂപംകൊടുത്ത വിപ്ലവകരമായ ഒരു സങ്കൽപത്തെ ഓർമയിൽ ക്ഷണിച്ചുവരുത്തുന്ന ഒന്നാണ്. 'ദുരന്തനാടകത്തിൻറെ പിറവി' എന്ന വിഖ്യാതമായ താത്വികപ്രബന്ധത്തിൽ ഗ്രീക്ക് ട്രാജഡിയുടെ വികാസപതനങ്ങളുടെ ചരിത്രത്തിലേക്കു കണ്ണോടിക്കുന്നതിനിടയിൽ നീത്ഷെ ദുരന്തകലാകാരൻറെ ഇരട്ടമുഖങ്ങളെക്കുറിച്ചു പറയുന്നു.* ആ മുഖങ്ങളിലൊന്നു ശാന്തമാണ്, സമാർദ്രമാണ്, അനുധ്യാനപരമാണ്. അതു വെളിച്ചത്തിൻറെയും മാധുര്യത്തിൻറെയും സംസ്കാരത്തിൻറെയും നേർക്കു തിരിച്ചുപിടിച്ച ഒന്നാണ് (Appollonian) മറ്റേ മുഖം ആദിമമായ ഒന്നാണ്. അതു വേദനയെയും ക്രൂരതയെയും മേളക്കൊഴുപ്പിനെയും ആനന്ദമൂർച്ഛയെയും സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു (Dionysian). ഈ ദ്വന്ദ്വങ്ങളുടെ തുലനമോ ക്രമീകരണമോ ഒക്കെയാണു പ്രാചീന ദുരന്തനാടകങ്ങളിൽ കാണാൻ കഴിയുക. റൊമാൻറിക് വിപ്ലവത്തിൻറെ ആരംഭത്തോടുകൂടി ഈ ക്രമീകരണം തകിടംമറിഞ്ഞു കലാകാരൻറെ ഡയണീഷ്യൻവശം അപ്പൊളൊണിയൻ വശത്തിൻറെ മേൽ അതോടെ സുവ്യക്തമായ വിജയം കൈവരിച്ചു. സിംബലിസ്റ്റ് കവികളുടേയും സൗന്ദര്യവാദികളുടെയും സൃഷ്ടികളിൽ ഈ സംഘട്ടനം പുതിയ കരുത്താർജിച്ചു വളരുകയുണ്ടായി. തൻറെ കാവ്യഭാവനയിലെ ഡയണീഷ്യൻഅപ്പൊളോണിയൻ ഘടകങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിട്ടുമാറാത്ത വൈപരീത്യം എത്ര സ്ഫോടകമായ സത്യദർശനത്തിലേക്കാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെ നയിച്ചതെന്നു പാടുന്ന പിശാചിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന ഏതൊരാൾക്കും ബോധ്യപ്പെടും. 'കാവ്യനർത്തകി' എന്ന കവിതയിൽ, മാസ്മരഭംഗി കലർന്ന ഒരു ശൈലിയിലൂടെ, 'ഒരു പകുതി പ്രജ്ഞയിൽ നിഴലും നിലാവും, ഒരു പകുതി പ്രജ്ഞയിൽ കരിപൂശിയ വാവും' ഇടചേർന്ന തൻറെ ഹൃദയാന്തരാളത്തെ കവി ചിമിഴിലൊതുക്കിക്കാട്ടുകയുണ്ടായി. 'പാടുന്ന പിശാചി'ൽ മുരളിയും കൊടുംകങ്കാളവും കൈകളിൽ മാറിമാറിയേന്തി, ഗീതയും പൂരപ്രബന്ധവും ഇടവിട്ടുദ്ധരിച്ചു കൊലപ്പിശാചിനെപ്പോലെ നിലകൊള്ളുന്ന കലാകാരൻറെ ചിത്രം സ്വന്തം ഹൃദയരക്തത്തിൽ തൂലിക മുക്കി വരച്ചപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴ മലയാളകവിതയ്ക്ക് അന്നോളം അപരിചിതമായിരുന്ന ഒരാശയസങ്കൽപ്പത്തിനു മിഴിവുനൽകുകയാണുണ്ടായത്. 'പരാജയപ്രസ്ഥാന'ത്തിൽപ്പെട്ടവയെന്ന് കേസരി ബാലകൃഷ്ണപിള്ള വിശേഷിപ്പിച്ച ചില കവിതകളിൽ കലാകാരനെ സങ്കൽപജീവിയും കർമപരാജിതനുമായി ചിത്രീകരിച്ച ചങ്ങമ്പുഴ ഇവിടെ അയാൾക്ക് അസൻമാർഗിയായ കുറ്റവാളിയുടെ പുള്ളിചാർത്തി കൃതാർത്ഥതയടഞ്ഞു. വ്രണമൊലിച്ചൂറ്റുന്ന കുറ്റവാസനകളുടേയും, മനുഷ്യപരിഷ്കാരത്തിൻറെ അടിത്തറ തകർക്കാൻപോന്ന അധാർമ്മികദാഹങ്ങളുടെയും ഇരിപ്പിടമാണ് അയാളുടെ ഭാവനാഗോപുരമെന്ന് ഇവിടെ ചങ്ങമ്പുഴ വെളിപാടുകൊണ്ടു. ആശാൻവള്ളത്തോൾ കാലഘട്ടത്തിൻറെ സൃഷ്ടികളിൽ കവിയെ ഒരു ദേശീയസംസ്കാരത്തിലെ തേജോമയമായ മാത്രകളുടെ ധീരപ്രതിനിധിയായി കണ്ടുപരിചയിച്ച കേരളീയ സഹൃദയത്വം, ആ കുറ്റവാളിയായ കലാകാരൻറെ തുറിച്ചുനോട്ടത്തിൽനിന്ന് ഒഴിഞ്ഞുമാറാൻ വ്യഗ്രതപ്പെട്ടുവെങ്കിൽ അതിൻറെ കാരണം ചങ്ങമ്പുഴ പലയർത്ഥത്തിലും താൻ ജീവിച്ച സാമൂഹ്യസന്ദർഭത്തിൽ തെറ്റായി വന്നുപിറന്ന വിചിത്രപ്രതിഭാസമായിരുന്നു എന്നതാവാം.

NB: * Friedrich Nietzsche 'The Birth of Tragedy' 1872.

തൻറെ ഹൃദയത്തിൻറെ ഉടഞ്ഞ ബിംബങ്ങളെ മാറി മാറി ഉറ്റുനോക്കുന്നതിനിടയിൽ കവി ഇരുളിൽ പ്രതീക്ഷാമാധുര്യമായൊരു സ്വാഗതസ്വരം കേൾക്കുന്നു. ഭോഗക്കറ പതിഞ്ഞു ധന്യതയറ്റ തൻറെ ജീവിതത്തിൽ നിർമലമായ ആരാധനാഭാവത്തിൻറെ വിശുദ്ധസന്ദേശവുമേന്തി 'അവൾ' കടന്നുവന്നത് കവി ഓർമിക്കുന്നു:

ആരാലെൻ ജീവിതവീഥിയിൽ നിൽപവ
ളാരു നീ, യാരുനീയുജ്ജ്വലാംഗീ?

തന്നെ തൻറെ എല്ലാ തിൻമകളോടുംകൂടി മനസ്സിലാക്കാനും സ്നേഹിക്കാനും സാധിച്ചതായിരുന്നുആ മനസ്വിനിയുടെ ഗുണം:

രാഗപരവശേ, മജ്ജീവിതത്തിൽ നീ
യാഗമിച്ചില്ലായിരുന്നുവെങ്കിൽ,
കാണാതായെൻ കണ്ണടഞ്ഞേനെയെന്നിലീ
വീണവായിക്കും പിശാചിനെ ഞാൻ!
എന്നെ നീ കാണിച്ചുതന്നു, നിൻ പ്രേമത്തിൻ
മിന്നിജ്ജ്വലിക്കുമപ്പൊന്നൊളിയിൽ

അവളുടെ സാമീപ്യത്തിൽ, തന്നിലുള്ള കിരാതഭാവത്തെ പയ്യെ കീഴടക്കി, പണ്ടത്തെ കിന്നരൻറെ സ്വതന്ത്രജീവിതം വീണ്ടെടുക്കാൻകൂടി താൻ കൊതിച്ചുപോയി. ലോകം മുഴുവൻ തന്നെ മറയത്തു തള്ളിയപ്പോൾ, സർവവും മിഥ്യയായി മാറിയപ്പോൾ അവൾ മാത്രം സ്വപ്നങ്ങളുടെ ചിരസ്ഥായിയായ മോഹസത്തയാവാഹിച്ചു തൻറെ ജീവിതത്തിൽ മായാതെ നിലകൊണ്ടു. ആ ഉപാസനയ്ക്കു താൻ അനർഹനാണെന്ന്, ആ ബന്ധവും അവതാളത്തിൽ കലാശിക്കുമെന്ന് ഓരോ ഘട്ടത്തിലും മനസ്സു താക്കീതുചെയ്തിരുന്നു. എന്നിട്ടും താനൊരു ദുഃസ്വപ്നം പോലെ അവളുടെ ജീവിതത്തിൽ പൊരുന്നയിരുന്നു. ഇന്നിപ്പോൾ തൻറെ കൂർത്തുമൂർത്ത നഖങ്ങൾ കൊണ്ട് അവളുടെ പേലവഹൃദയത്തെ തീരഞ്ചും മുറിപ്പെടുത്തിയതിനുശേഷം താൻ അവളോടു യാത്ര ചോദിക്കാൻ വന്നു നിൽക്കുകയാണ്. അലിവോ തുണയോ അറിയാതെ, തൻറെ പരിത്യക്തമായ അഹന്ത നടത്തുന്ന സംഹാരതാണ്ഡവം താൻ കെട്ടടങ്ങുന്നതുവരെ തുടരാനാവും വിധി.

1119, 1120 എന്നീ കൊല്ലവർഷങ്ങളിലായി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ജീവിതത്തിൽ തിരയടിച്ച ഒരു പ്രേമകഥയേയും അത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതയിലുണർത്തിയ മുഴക്കങ്ങളെയും പറ്റി 'സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിനെഴുതിയ അവതാരികയിൽ കേസരി സാമാന്യം ദീർഘമായി പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്. ഭർതൃമതിയായ ഒരു സ്ത്രീയോട് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു തോന്നിയ അനുരാഗത്തിൻറെ പടിപടിയായ വികാസവും, അപവാദഭീതിയും വിരഹവേദനയും ആ ബന്ധത്തിലണച്ച ദുരന്തവുമെല്ലാം ഈ അവതാരികയിൽ സഹാനുഭൂതിയോടെ ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വ്യക്തിജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് വിശദവും ആധികാരികവുമായ തെളിവുകൾ ലഭിക്കുന്നതുവരെ ഈ പ്രേമബന്ധം കവിയുടെ സംവേദനങ്ങളിൽ ചെലുത്തിയ ആകർഷണശക്തിയെപ്പറ്റി ഊഹാപോഹങ്ങളിലേർപ്പെടാനേ നമുക്കാവൂ. അതേസമയം കവിതയ്ക്കുള്ളിൽനിന്നു ലഭിക്കുന്ന സൂചനകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ എത്തിച്ചേരാവുന്ന താരതമ്യേന ഭദ്രമായ ഒരു നിഗമനമുണ്ട്. തൻറ സ്വകാര്യജീവിതത്തേയും സൃഷ്ടിപ്രേരണയെയും പൂണ്ടുനിൽക്കുന്ന പരശ്ശതം വിരുദ്ധതകൾക്കിടയിൽ നീരവലാവണ്യം കലർന്ന ഏകീകരണശക്തിയായി അദ്ദേഹം ഈ പ്രേമബന്ധത്തെ കാണാൻ പഠിച്ചു എന്നതാണത്. തൻറെ മുൻകാലങ്ങളിലെ പ്രണയസാഹസങ്ങളിൽനിന്നൊട്ടും ലഭിക്കാത്ത ഒരുതരം സാഫല്യംബോധം, സാമാന്യം ദൃഢവും വെല്ലുവിളികൾ നിറഞ്ഞതുമായ ഈ ബന്ധം അദ്ദേഹത്തിനു സമ്മാനിച്ചതായി കരുതേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ഈ ഘട്ടത്തിൽവെച്ച്, പ്രേമാദർശത്തിൻറെ നേരെയുള്ള ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സമീപനത്തെത്തന്നെ നീറ്റി ശുദ്ധമാക്കിയ ഒരനുഭവമായി ഇതു വളരുകയുണ്ടായോ? ഭക്തിയില്ലാത്ത ഈ ജയദേവൻ ഇന്ദ്രിയങ്ങളുടെ മധുശാലയിൽ പതഞ്ഞൊഴുകുന്ന വാസന്തലഹരി ഊറിത്തെളിയാൻ തുടങ്ങിയതോടെ രതിയുടെ മൂകവും ഗംഭീരവുമായ ഭാവങ്ങളെക്കുറിച്ച് കിണഞ്ഞു ചിന്തിച്ചുതുടങ്ങിയെന്നാണോ? ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അവസാനസൃഷ്ടിയായി കരുതപ്പെടുന്ന മനസ്വിനി'യിലെ സവിശേഷമായ ഭാവമണ്ഡലം ഏതാണ്ട് ഈ വഴിക്കു ചിന്തിക്കാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന ഒന്നാണ്. ശരീരത്തിൻറെ ക്ഷണികഭംഗികളിൽനിന്ന് ആരംഭിച്ച്, കഷ്ടപ്പാടിലും ശോകത്തിലുമുരുകി ആത്മാവിൻറെ ദിവ്യതയെ തൊട്ടുനിൽക്കുന്ന പ്രേമത്തെക്കുറിച്ചുള്ള കാളിദാസസാക്ഷാത്കൃതമായ ഭാരതീയസങ്കൽപം 'മനസ്വിനി' യുടെ അന്തരീക്ഷത്തിൽ തിരനീട്ടിനിൽപ്പാണ്.

മൂന്ന്

ഓജസ്സു തുളുമ്പുന്ന ദ്രാവിഡശീലുകളിൽ മൃദുലശബ്ദങ്ങൾ കരുതലോടെ സംവിധാനം ചെയ്ത്, പ്രാസത്തിൻറെ പരിചിതലയങ്ങൾ സമർത്ഥമായി ചൂഷണം ചെയ്ത്, പടിപടിയായി ഇരച്ചുകയറുന്ന താളപ്പുളപ്പിൽ വാക്കുകൾ ചുറ്റിപ്പിണച്ചു സൃഷ്ടിച്ചെടുത്ത ശൈലീകൃതമായ ബിംബകൽപ്പനയെ (Stylized imagery) ആവാഹിച്ചുകൊണ്ടാണ് 'പാടുന്ന പിശാച്' തുടങ്ങുന്നതെന്ന് കണ്ടുകഴിഞ്ഞു. മയൂരനൃത്തത്തിൻറെ ആവിഷ്ടമായ വർണ്ണനയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ സിംബലിസ്റ്റ് കവികളൽനിന്ന് അറിയാൻ ഇടവന്ന ഭാഷയ്ക്കുള്ളിലെ ഭാഷകളിലെ അത്ഭുതമന്ത്രവാദം ലേശം പ്രസരിച്ചുനിൽപ്പുണ്ടെന്നും സൂചിപ്പിക്കുകയുണ്ടായി. ഇതിൽനിന്നു വ്യത്യസ്തമായി കവിതയുടെ രണ്ടുമുതൽ പത്തുവരെയുള്ള ഭാഗങ്ങൾ ഭാവാത്മകകവിതകളിൽ ചങ്ങമ്പുഴ സാധാരണയായി അവലംബിക്കുന്ന അനായാസമായ രചനാരീതിയുടെ ആവർത്തനസ്വഭാവത്തിൽനിന്നു മുക്തമല്ല. 'ആരുനീ, യാരു നീ ഉജ്ജ്വലാംഗീ?' എന്ന മട്ടിലുള്ള പ്രകീർത്തനങ്ങളിൽ ചങ്ങമ്പുഴയെ ഒരു ഘട്ടത്തിൽ നിശ്ശേഷം കീഴ്പ്പെടുത്തിക്കളഞ്ഞ മധുരകോമളകാന്തപദാവലി'യുടെ ഓർമക്കുറിപ്പുകൾ തങ്ങിയിരിപ്പുള്ളതായി കാണാം. ഈ ഭാഗങ്ങളിലെ നീട്ടിപ്പരത്തിയ കാവ്യശിൽപത്തിൽനിന്ന് പതിനൊന്നുമുതൽ പതിനഞ്ചുവരെയുള്ള ഖണ്ഡങ്ങളിലെത്തുമ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴ ഭാഷയെ പുതിയൊരു സാഹസത്തിനു വിധേയമാക്കുന്നു. ഇവിടെ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ശൈലി അതിൻറെ നനുനനുത്ത കാൽപനികഭാവം വെടിഞ്ഞ് പരുഷമായ യാഥാർത്ഥ്യത്തിലേക്ക് അടിവെച്ചു നീങ്ങുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ അടക്കമുള്ള റൊമാൻറിക് കവികളെപ്പറ്റി സാധാരണയായി ഉയർന്നുകേൾക്കുന്ന ആക്ഷേപമാണ്, പരിഹാസത്തിൻറെയും ഐറണിയുടെയും പ്രയോഗത്തിലൂടെ കൈവരുന്ന അധികമാനം അവരുടെ ഭാവലോകത്തിൽ കമ്മിയാണെന്നത്. വികാരത്തെ അതിൻറെ ശുദ്ധവും കലർപ്പറ്റതുമായ രൂപത്തിൽ മാത്രമേ ആവിഷ്കരിക്കാൻ കഴിയൂ എന്നത് ഇടപ്പള്ളിയുടെയെന്നപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെയും കാവ്യമാർഗ്ഗത്തിൻറെ സ്വഭാവപ്രത്യേകതയായിരുന്നു എന്നതിൽ തർക്കമില്ല. അതിനാൽ സ്വാഭാവികമായും സൗന്ദര്യമത്രയും ഒരു കവിതയിലും വൈരൂപ്യം മുഴുവൻ മറ്റൊന്നിലുമായി ചോരാതെ നിക്ഷേപിക്കാനുള്ള പ്രവണത ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതാസരണിയിൽ ബലംവെച്ചു വളരുകയുണ്ടായി. ഇതിനൊരു അപവാദമായി അവശേഷിക്കുന്ന ചുരുക്കം ചില രചനകളാണ് പാടുന്ന പിശാച്'. ഈ കവിതയിൽ പലതരം സമ്മർദ്ദങ്ങളുടെയും മധ്യത്തിൽപ്പെട്ട് പരിണമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന തൻറെ വ്യക്തിസ്വരൂപത്തിൻറെ ചിത്രം ഉൾക്കൊള്ളാനായി പ്രത്യക്ഷത്തിൽ വൈജാത്യം ധ്വനിപ്പിക്കുന്ന ഘടകങ്ങൾ ഇടചേർത്തിക്കൊണ്ട് നൂതനമായ രൂപതലങ്ങളൊരുക്കുക കവിയുടെ ആവശ്യമായിത്തീർന്നു. മലയാളത്തിൽ ആത്മനിഷ്ഠമായ ഭാവാത്മകകവിതയുടെ ഏറ്റവും വലിയ വക്താവായി അറിയപ്പെട്ട ചങ്ങമ്പുഴ പിൽക്കാലത്ത് ആധുനികകവികൾ ഏതാണ്ടൊരു പ്രത്യക്ഷപ്രമാണമായി അംഗീകരിച്ച 'അശുദ്ധകവിത'യുടെ (Impure poetry) മാനങ്ങൾ എത്തിപ്പിടിക്കാൻ നടത്തിയ ആദ്യത്തേയും അവസാനത്തേതുമായ ശ്രമമാണ് ഇവിടെ ചുരുൾ നിവരുന്നതെന്ന് ഓർമിക്കുന്നത് നന്നായിരിക്കും.

പതിനൊന്നുമുതൽ പതിനഞ്ചുവരെയുള്ള ഭാഗങ്ങളിൽ, തൻറെ വ്യക്തിപരമായ ഭാവബദ്ധതകളിൽനിന്നു സന്ധികൾ ചേർപ്പറ്റുപോയ ഒരു ലോകത്തിൻറെ വിലക്ഷണതകളിലേക്കു കവിയുടെ ശ്രദ്ധ തിരിയുന്നു. മദ്ധ്യവർഗത്തിൻറെ കാപട്യങ്ങളും, ബൂർഷ്വാസദാചാരത്തിൻറെ പൊയ്മുഖങ്ങൾക്കു പിന്നിൽ മറ തേടിയ നികൃഷ്ടവാസനകളും കവിയുടെ തീക്ഷ്ണമായ പരിഹാസത്തിനു പാത്രമാകുന്നു. സാഹിത്യയശഃപ്രാർത്ഥികളുടെ സാഹസികവിക്രിയകളും സാഹിത്യജാംബവാൻമാരുടെ പരിതാപകരമായ കോപ്രായങ്ങളും കവിയുടെ ക്രൂരഫലിതത്തിനു വിഷയമരുളുന്നു. വിപ്ലവത്തിൻറെ മൊത്തക്കച്ചവടം ഏറ്റെടുത്ത രാഷ്ട്രീയകക്ഷികളുടെ വേരുറപ്പില്ലായ്മയും അനുകരണഭ്രമവും കവിയെ കണക്കറ്റ് അരിശം പിടിപ്പിക്കുന്നു. ആദർശവും പ്രവൃത്തിയും തമ്മിലുള്ള വൈരുദ്ധ്യത്തിൽ കുടുങ്ങിക്കിടക്കുന്ന ഒരു സമൂഹത്തിൻറെ അഴുക്കുമൂടിയ ചിത്രങ്ങൾ മനുഷ്യനൻമയിൽത്തന്നെയുള്ള അവിശ്വാസത്തിലേക്ക് കവിയെ നയിക്കുന്നു. 'കാലം മറിഞ്ഞു - കലിയുടെ വാഴ്ചയാം' എന്നു നിരീക്ഷണത്തോടുകൂടി ആരംഭിക്കുന്ന കവിയുടെ 'വേതാളവേദാന്തം' ഒടുവിൽ പുരോഗതി എന്നത് വറും മിഥ്യയാണെന്നും നരൻ ജൻമവാസനകൊണ്ട് മൃഗത്തിലും താഴെയാണെന്നുമുള്ള നിഗമനത്തിൽ ചെന്നണയുന്നു. വ്യവസ്ഥാപിതമായ എല്ലാ മൂല്യംപദ്ധതികളെയും കീഴ്മേൽ മറിച്ചിട്ട് കൈകൊട്ടിയാർക്കുന്ന ഒരരാജകപ്രതിഭയുടെ ചുടലച്ചിരിയാണ് ഈ വേതാളവേദാന്തത്തെ ഉടനീളം സജീവമാക്കുന്നത്. പാരഡിയും സംഭാഷണശകലങ്ങളും തത്ത്വനിരീക്ഷണങ്ങളും അങ്ങിങ്ങ് വിതറിയ ഗദ്യാത്മകമായ ആഖ്യാനശൈലിയുടെ സംഘാതങ്ങൾ ഈ കവിതാഭാഗങ്ങളുടെ സ്വരസവിശേഷതയ്ക്ക് ഊഷ്മളത പകരുന്നു.

'സാഹിത്യകാരൻമാർ, സാഹിത്യകാരൻമാർ, സാഹസികൻമാർ, ഭയങ്കരൻമാർ' എന്നു പറഞ്ഞുകൊണ്ടാരംഭിക്കുന്ന പതിമ്മൂന്നാം ഭാഗത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ അക്കാലത്തെ സാഹിത്യവേദിയെ അവജ്ഞയോടെ കടാക്ഷിക്കുന്നതു കാണാം. സഞ്ജനെയും ഉള്ളൂരിനെയും ശങ്കരക്കുറുപ്പിനെയും പിന്നെ ഇന്നധികം ഓർമ്മിക്കപ്പെടാത്ത മറ്റു സമകാലിക സാഹിത്യകാരൻമാരെയും പറ്റി ഏതാണ്ട് വാച്യമായ സൂചനകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഈ പദ്യഭാഗം കവിയുടെ തുറന്നരശ് എന്ന നിലയിൽ മാത്രമല്ല, പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നത്. സാഹിത്യത്തിലെ ഒരപചയകാലഘട്ടത്തിൻറെ ചിത്രമാണ് ആ സൂചനകളിൽനിന്ന് വിദഗ്ദ്ധമായി രൂപംകൊള്ളുന്നത്. അന്ത്യപ്രാസത്തിനുവേണ്ടി കുന്തിച്ചിരുന്നു തപസ്സുചെയ്യുന്ന മഹാകവിമുതൽ കാപ്പിക്കു കാശുകൊടുത്താൽ കാപ്പിരിയെ കാമദേവനാക്കി മാറ്റുന്ന നിരൂപകൻമാർ വരെ വൈചിത്ര്യമുള്ള ചില ടൈപ്പ്പാത്രങ്ങളെ ആ അപചയത്തിൻറെ മാതൃകകളെന്ന നിലയിൽ കവി അവതരിപ്പിക്കുന്നു. അക്കൂട്ടർക്കെല്ലാം പൊതുവായുള്ള ഒരു പ്രത്യേകതയുണ്ട്. അനുഭവങ്ങളിൽ വേരോട്ടമില്ലാത്ത പദവ്യായാമങ്ങളാണ് അവരുടെ രചനകൾ. അവരിലധികപങ്കും ഫാഷൻഭ്രമക്കാരും അനുകർത്താക്കളും അപ്രഗത്ഭൻമാരുമാണ്. അക്കാരണത്താൽ അവരുടെ സൃഷ്ടികൾക്കു കാലത്തിൻറെ കൊടുങ്കാറ്റിനെ അതിജീവിക്കാൻ കെൽപില്ലാതെപോയി. വേറൊരു രീതിയിൽപ്പറഞ്ഞാൽ ആന്തരികപ്രചോദനത്തെ മറ്റേതു സാഹിത്യഗുണത്തിലുമുപരിയായി വിലമതിക്കുന്ന ഒരു റൊമാൻറിക് കവിയുടെ കാഴ്ചപ്പാടിൽനിന്നുകൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ കാലഘട്ടത്തിലെ സാഹിത്യനായകൻമാരെയും സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനങ്ങളെയും പറ്റി ദാക്ഷിണ്യമില്ലാത്ത വിധിപ്രസ്താവം നടത്തുകയാണ് ഇവിടെ.

സാഹിത്യത്തിൽനിന്നു പൊതുജീവിതത്തിലേക്കു കടന്നാൽ അവിടെയും ഇതേമട്ടിലുള്ള ആത്മാർത്ഥതക്കുറവും ഭാവനാദാരിദ്ര്യവുമാണ് കണ്ണിൽത്തടയുക.

'കമ്മ്യൂണിസത്തിനാണ് ഇപ്പോൾ വിലക്കേറ്റം,
ചുമ്മാ പറഞ്ഞുനടന്നാൽ മതി'

ഈ 'ഇസ'ങ്ങൾ പ്രസംഗിച്ചുനടക്കുന്നവർ സ്വന്തം യാഥാർത്ഥ്യബോധത്തെ കൃത്രിമമായൊരു ആശയത്തിനു തീറെഴുതിയവരാണ്. വിപ്ലവത്തിൻറെ പിതൃഭൂമിയായ റഷ്യയിൽനിന്നു കടംകൊണ്ട ചില്ലുകണ്ണാടിയിലൂടെ മാത്രമേ അവർക്കു സ്വന്തം നാട്ടിലെ പകൽപ്പരമാർത്ഥങ്ങൾ നോക്കിക്കാണാനാവൂ. കുറിക്കുകൊള്ളുന്ന ഒരു ഹാസ്യാനുകരണത്തിലൂടെ കവി 'ഇസ്റ്റു'കൾ അനുഭവിക്കുന്ന മാനസികമായ അടിമത്തത്തെ നാടകീകരിക്കുന്നു:

നിങ്ങൾതൻ മൂക്കിൻറെ താഴത്തെ മീശയ്ക്കു
ഭംഗിയി,ല്ലീ മീശ നല്ലതല്ല.
സ്റ്റാലിൻറെ മീശതാൻ മീശ, യാ മീശപോ
ലീ ലോകത്തിന്നൊരു മീശയില്ല'.

സാഹിത്യത്തിലാണെങ്കിൽ അവർ പുരോഗമനത്തിൻറെ പേരു പറഞ്ഞു വിരസമായൊരു സൗന്ദര്യശിക്ഷണത്തിൻറെ ചിട്ടകളാൽ എഴുത്തുകാരനെ വരിഞ്ഞുമുറുക്കാനാരംഭിച്ചിരിക്കുന്നു. തങ്ങളുടെ സങ്കുചിതമായ കലാലക്ഷ്യങ്ങൾക്കൊത്ത് തൂലിക ചലിപ്പിക്കാൻ കൂട്ടാക്കാത്ത എഴുത്തുകാരോട് അവർ വെച്ചുപുലർത്തുന്ന അസഹിഷ്ണുത ചിലപ്പോൾ പരിഹാസ്യമായ രൂപം കൈക്കൊള്ളാറുണ്ട്.

കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകാരുടെ നേർക്ക് ചങ്ങമ്പുഴ നടത്തുന്ന കടന്നാക്രമണത്തിനു പ്രസിദ്ധമായൊരു പശ്ചാത്തലമുണ്ട്. ചിന്താപരമോ ശാസ്ത്രീയമോ ആയ അടിസ്ഥാനമില്ലാത്ത, അവ്യക്തമായ ഒരുതരം ഉട്ടോപ്യൻ ചിന്താഗതിയിൽനിന്നു കിളിർത്ത ഭ്രമം കമ്മ്യൂണിസത്തിൻറെ നേർക്ക് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് എല്ലാക്കാലത്തും തോന്നിയിരുന്നു. 'രക്തപുഷ്പ'ങ്ങളുടെ രചനാവർഷങ്ങളിൽ (1942) ആ ഭ്രമം ഉത്കടമായ ആവേശമായി മാറി നവലോകസൃഷ്ടിക്കായി പഴമയെ മുഴുവനോടെ ചുട്ടെരിക്കാനുള്ള ആഹ്വാനത്തിൻറെ ഭാഗമായി.

അറിയുവാനിനിയുലകിൽ നമുക്കുള്ളതെന്തെന്നോ?
പറയാം ഞാൻ അരിവാളിൻ തത്ത്വശാസ്ത്രം!

എന്നു പിൽക്കാലത്തൊരിക്കൽ ചങ്ങമ്പുഴ ഉദ്ഘോഷിക്കുകകൂടി ചെയ്തു. ഏതാണ്ട് അതേ ശ്വാസത്തിൽത്തന്നെയാണ് വിപ്ലവം വാചകക്കസർത്തായി മാറുന്നതിനെ സ്പർശിച്ചുകൊണ്ട്, 'ചുമ്മാ പറഞ്ഞുനടന്നാൽ മതി' എന്നദ്ദേഹം പുച്ഛംകൂറിയത്. കമ്മ്യൂണിസം ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഒരു രാഷ്ട്രീയതത്ത്വശാസ്ത്രത്തിലും ഏറെനാൾ പറന്നിരിക്കാൻ അനുവദിക്കുന്ന ഒന്നല്ലായിരുന്നു ഈ കവിയുടെ വൈകാരികഘടന എന്നതായിരുന്നു വാസ്തവം. ഉദ്യോഗജീവിതത്തിലായാലും ശരി, വ്യക്തിബന്ധങ്ങളിലായാലും ശരി, മരഞ്ചാടിയെപ്പോലെ ഒരു പൊത്തിൽനിന്നും വേറൊന്നിലേക്കു തെന്നിക്കളിച്ച ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ ചിന്താജീവിതത്തിലുടനീളം കടുത്ത അച്ചടക്കമില്ലായ്മ പ്രദർശിപ്പിക്കുകയുണ്ടായി. ഒന്നിനോടും രാജിപ്പെടാൻ സമ്മതിക്കാത്ത തൻറെ സ്വാതന്ത്ര്യമോഹം ഒടുവിലൊടുവിൽ അദ്ദേഹത്തെ ഹത്യാഭയത്തിൻറെ വക്കിലെത്തിക്കുകയുണ്ടായോ എന്നുകൂടി സംശയിക്കണം. താൻ തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെടുക മാത്രമല്ല, വേട്ടയാടപ്പെടുകകൂടിയാണ് എന്ന ബോധത്തിൽനിന്നു ജനിച്ച പൊള്ളുന്ന കവിതയാണ്, 'ഗളഹസ്തം' (ആഗസ്റ്റ് 1946). 'ഗളഹസ്തം ചെയ്യുംപോൽ ഗളഹസ്തം! അല്ലല്ലാ ഗളഹസ്തം വെറുമൊരു ചൊറികുത്താണോ?' എന്ന വാശിനിറഞ്ഞ ചോദ്യത്തിൽ തുടിക്കുന്നത് സംഘടിതവിശ്വാസങ്ങളുടെ വെളിമ്പറമ്പുകളിൽ നിൽക്കുന്ന ഒറ്റയാൻറെ സംത്രാസമല്ലേ?

ആധുനികപരിഷ്കാരത്തിൻറെ പുറംപകിട്ടുകൾ എടുത്തുമാറ്റിയാൽ മനുഷ്യൻ ഹിംസ്രമൃഗങ്ങളെക്കാൾ ഭയങ്കരനാണെന്ന സിദ്ധാന്തമാണ് പതിനഞ്ചാം ഖണ്ഡത്തിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നത്.

കാട്ടുമൃഗങ്ങളെ, നിങ്ങൾക്കു കാറില്ല,
കോട്ടില്ല, ഷർട്ടില്ല, സഞ്ചിയില്ല.
നിങ്ങൾ തീയേറ്ററിൽ പോകുന്നി,ല്ലെന്നല്ല
നിങ്ങൾക്കുദ്യാനവിരുന്നുമില്ല.
നിങ്ങൾ 'താൻക്സെ', 'ക്സ്ക്യൂസ്', 'നോ മെൻഷ' നിത്യാദി
ഭംഗിവാക്കൊന്നും പറയാറില്ല.

സംസ്കാരം മനുഷ്യനു സമ്മാനിച്ച കൃത്രിമാചാരങ്ങളും അവയുടെ പിന്നിൽ മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന കൊടിയ ആത്മവഞ്ചനയും ഇവിടെ കവിയുടെ ആക്ഷേപഹാസ്യത്തിനു വിഷയീഭവിക്കുന്നു. മനുഷ്യവർഗത്തിൻറെ വിപരിണാമം കണ്ടു മനസ്സുമടുത്ത കവി, കാട്ടിലെ മൃഗങ്ങളോട് നാട്ടിൽ ഓടിയണഞ്ഞ് മർത്ത്യനെതിരായി പടയിളക്കം നടത്താൻ ആഹ്വാനം ചെയ്യുന്നു.

വിപ്ലവം, വിപ്ലവം, മർത്ത്യൻറെ നേർക്കുള്ള
വിപ്ലവം, നീണാൽ ജയിച്ചിടട്ടെ!...

പരിണാമചക്രം പിന്നോട്ടു തിരിക്കാനുള്ള ഈ ആഗ്രഹപ്രകടനം കവിയെ ചൂഴ്ന്നുനിൽക്കുന്ന സിനിസിസ്സത്തിൻറെ അടിയറ്റം കാട്ടിത്തരുന്ന ഒന്നാണ്. ഒടുവിൽ പതിനാറാംഖണ്ഡത്തിൽ ജീവിതത്തിൻറെയും ഭാവനയുടെയും മേൽ തനിക്കുള്ള പിടി അയഞ്ഞുവരികയാണെന്ന അംഗീകരണത്തോടെ, വിധിവിശ്വാസത്തിൻറെ തപ്തസ്വരത്തിൽ കവി തൻറെ പാഷാണപ്പാട്ട് അവസാനിപ്പിക്കുന്നു.

ഒന്നോടഖിലം വെറുക്കുവാൻ ശ്രമിക്കയാ- ണിന്നു സങ്കൽപവും ജീവിതവും!

നാല്

ചങ്ങമ്പുഴയെക്കുറിച്ച് ഇന്നത്തെ വായനക്കാരൻറെ മനസ്സിൽ സ്ഥാനംപിടിച്ചിട്ടുള്ള ഈടുറ്റ പഴമ്പുരാണങ്ങളിലൊന്ന് അദ്ദേഹം പലായനവാദിയാണെന്നതാണ്. സർവയാഥാർത്ഥ്യവും മിഥ്യകളാണെന്നും, ഉണ്മയുറ്റ ഏകാവലംബം സ്വപ്നങ്ങളാണെന്നും പാടിയ കവി അത്തരമൊരു ധാരണ പിന്നിലവശേഷിപ്പിച്ചത് തികച്ചും സ്വാഭാവികമാണ്. 'ആകുന്നു' എന്നതിനെ 'ആയിരുന്നെങ്കിൽ' എന്നു തിരുത്തിക്കുറിക്കാനുള്ള, അനുഭവങ്ങളെ ആദർശവത്കരിക്കുന്നതിലൂടെ തൻറെ കൂടപ്പിറപ്പായ ഏതോ നഷ്ടഭീതിയിൽനിന്നു തടിതപ്പാനുള്ള ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രവണതയ്ക്ക് ഒരുപക്ഷേ, അദ്ദേഹത്തിൻറെ വ്യക്തിജീവിതത്തിൻറെ ചില പ്രത്യേക സാഹചര്യങ്ങളിൽ അടിസ്ഥാനം കണ്ടെത്തുക സാദ്ധ്യമായിരിക്കും. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മാത്രമല്ല, ഇടപ്പള്ളി പ്രസ്ഥാനത്തിൻറെയാകെയുള്ള സർഗ്ഗസംഭാവനയിൽ, പലായനമനഃസ്ഥിതിയും മനുഷ്യാവബോധവും ഏതളവിൽ സമരസപ്പെട്ടുപോകുന്നു എന്നു കണ്ടെത്താനുള്ള വിമർശനയത്നം ഇവിടെ ഇനിയും ഉണ്ടാകേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ദീർഘക്ഷമ ആവശ്യപ്പെടുന്ന അത്തരമൊരു അന്വേഷണത്തിൻറെ നടുക്കുറ്റിയാകാനുള്ള അർഹത 'പാടുന്ന പിശാചി'നുണ്ട്. ഈ കവിത എഴുതിയ ആളിനെക്കുറിച്ച് നമുക്ക് സധൈര്യം പറയാവുന്ന ഒരു സത്യമുണ്ട്: അദ്ദേഹം നരകം സന്ദർശിച്ചവനാണ്. അവിടെ ഗന്ധകച്ചിറകുകൾ വീശി പറന്നടുക്കുന്ന വിഷപ്രലോഭനങ്ങളുടെയും, അരുതരുതെന്നു വിലക്കുന്ന ഉജ്ജ്വലരശ്മികളുടെയും, മിഴിനീർ കൊണ്ടു സ്വന്തം കളങ്കം കഴുകിമാറ്റാൻ പാടുപെടുന്ന നിപതിച്ച മാലാഖമാരുടെയും കഥ പറയാനായി അദ്ദേഹം നമ്മുടെയടുത്ത് തിരിച്ചെത്തിയിരിക്കുന്നു. അധോലോകത്തിലെ നിശാമുഖങ്ങളെ വലംവെച്ചു കടന്നുപോയ സഞ്ചാരിയുടെ യാത്രാമൊഴി എന്ന നിലയിൽ പാടുന്ന പിശാചി'ൻ മലയാളത്തിലെ വിഷാദകവികളുടെ കൂട്ടത്തിൽ അന്യാദൃശമായ സ്ഥാനമുള്ളതായി ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു.

രോഗത്തിൻറെ പൂക്കൾ

മനസ്വിനി

കെ.എസ്. നാരായണപിള്ള

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകൾ പൊതുവെ പ്രശസ്തങ്ങളാണെങ്കിലും, കാവ്യാസ്വാദകരുടെ മനസ്സിൽ തങ്ങിനിൽക്കാൻ വാസ്തവത്തിൽ കഴിവുള്ള കൃതികൾ ചിലതു മാത്രമാണ്. അക്കൂട്ടത്തിൽ ഒന്നാമതാണ് 'മനസ്വിനി'. ആ കാവ്യരീതിയുടെ പ്രാതിനിധ്യം വഹിക്കാനുള്ള കഴിവും അതിനുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയെ പ്രശസ്തനാക്കിയ കാവ്യമാധുരിക്ക് മനസ്വിനി' ഒരു നല്ല ദൃഷ്ടാന്തമത്രെ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കാവ്യരീതിക്കുള്ള ദൗർബ്ബല്യംങ്ങളും അതിൽ തെളിഞ്ഞുകാണാം. അതുകൊണ്ട് രമണനെപ്പോലെതന്നെ മനസ്വിനി'യും സശ്രദ്ധമായ പഠനം അർഹിക്കുന്നുണ്ട്.

ഭാവരൂപങ്ങളിൽ അസാധാരണമായ വ്യക്തിത്വമുള്ള കവിതയാണ് മനസ്വിനി. അത്തരത്തിൽ ഒരു വ്യക്തിത്വം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതകൾക്കിടയിൽ രമണനെ'പ്പോലെ മറ്റു ചിലതിനു മാത്രമേയുള്ളൂ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ മിക്ക കൃതികളിലും ചില മനോഭാവങ്ങളുടെ നൈമിഷികപ്രതിഭാസങ്ങളാണ് ആവിഷ്കരിക്കപ്പെടുന്നത്. അവ്യക്തങ്ങളും അനിർവചനീയങ്ങളുമായ ഭാവശകലങ്ങൾ. ഒരു ജീവിതാനുഭവത്തിൻറെ പൂർണ്ണതയോ അടിയുറപ്പോ അവയ്ക്കില്ല. ചില നിമിഷങ്ങളിൽ മനുഷ്യമനസ്സിൽ പൊന്തിവരുന്ന ചഞ്ചലവികാരങ്ങളാണ് പലതും. ഒരേ ഭാവശകലം തന്നെ ഈഷദ്വ്യത്യാസത്തോടുകൂടിയോ അല്ലാതെയോ പല കവിതകളിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാറുണ്ട്. മനസ്വിനിയിലും, രമണനിലും അത്ര സാധാരണമല്ലാത്ത ഒരോ സവിശേഷാനുഭവം ആവിഷ്കൃതമാകുന്നു. അവയ്ക്ക് ആദിമദ്ധ്യാന്തങ്ങളോടുകൂടിയ ഒരു രൂപമുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മറ്റു കൃതികളുടെ കേവലാവർത്തനമാണ് ഇവയിലുള്ളതെന്ന് ഒരിക്കലും തോന്നാനിടയില്ല. അതിനാൽ ഈ കൃതികളുടെ രൂപശിൽപങ്ങൾക്കും താരതമ്യേന ഒരു പൂർണ്ണതയുണ്ട്.

സൗശീല്യം കൊണ്ട് മനസ്സുകവരുന്ന ഒരു കുടുംബിനിയെക്കുറിച്ചുള്ള സ്മരണകളാണ് മനസ്വിനിയുടെ പ്രമേയം. സൗന്ദര്യത്താലും, അതിലേറെ നിസ്വാർത്ഥസ്നേഹത്താലും അവൾ കവിയെ അടിമപ്പെടുത്തുന്നു. എന്നാൽ വെറും വിധിവൈപരീത്യത്താൽ വസൂരിയും അതിനെത്തുടർന്നു വൈരൂപാന്ധ്യതകളും അവളുടെ ജീവിതം ദുഖമയമാക്കി. എന്നിട്ടും സഹിഷ്ണുതയോടും ശാന്തതയോടുംകൂടി അവൾ ഭർത്താവിനെ സ്നേഹിക്കയും സേവിക്കയും ചെയ്തു. അന്ധയും ബധിരയുമാണെങ്കിലും ഭർത്താവിൻറെ ഓരോ ചലനവും അറിയുന്ന ആ ഗൃഹിണി, ഭവനം ബന്ധുരമാക്കുമ്പോൾ ഇടയ്ക്കിടെ ദുർവാസനകളിൽ മുഴുകിപ്പോകുന്ന ഭർത്താവിൻറെ ഹൃദയം ദുഃഖാകുലമാക്കുന്നു.

കവിക്ക് ആനന്ദം പകർന്നു നൽകിയ ഒരു വ്യക്തിക്കു വന്നുകൂടിയ നിസ്സഹായാവസ്ഥയിൽ കവിഹൃദയത്തിൻ ഉണ്ടാകുന്ന വേദനയാണ് പ്രതിപാദ്യമെന്നു പറയാം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മറ്റു കവിതകളിൽ എന്നപോലെ ഇതിലും സ്വഹൃദയഭാവത്തിൻറെ ആവിഷ്കരണമാണ് മുന്നിട്ടുനിൽക്കുന്നത്. ഭാവഗായകൻമാരുടെ സാമാന്യരീതിയാണല്ലോ ഇതും. കഥാനായികയുടെ അനുഭവങ്ങളാണ് മനസ്വിനിയിലെ കഥാംശമെങ്കിലും കഥ ഇവിടെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ നിൽക്കുന്നതേയുള്ളൂ. കവിഹൃദയത്തിൻറെ പ്രതികരണങ്ങളിലൂടെയാണ് നായികയും അവളുടെ ജീവിതാനുഭവങ്ങളും നമുക്കു ദൃശ്യമാകുന്നത്.

മനസ്വിനിക്ക് ആത്മകഥാപരമായ ഒരു പശ്ചാത്തലമുണ്ടെന്നുള്ളത് സുവിദിതമത്രേ. കവി രോഗശയ്യയിലായിരുന്നപ്പോൾ ക്ലേശങ്ങളുടെ നടുവിലും സ്വപത്നി പ്രകടിപ്പിച്ച ത്യാഗസന്നദ്ധമായ സ്നേഹം അദ്ദേഹത്തിൻറെ മനസ്സിൽ സഹാനുഭൂതിയും, ഭാവതാരൾയവും ജനിപ്പിച്ചു. അതിൻറെ നിഴലാട്ടം മനസ്വിനിയിൽ കാണാം. അതിൽ കവിഞ്ഞ ആത്മകഥാംശമൊന്നും മനസ്വിനിയിലില്ല. കഥാനായികയുടെ അനുഭവങ്ങളും മറ്റു വിശദാംശങ്ങളുമെല്ലാം കവി കൽപനയുടെ സന്തതികൾ മാത്രം! യഥാർത്ഥാനുഭവങ്ങളിൽനിന്ന് വിദൂരങ്ങളും പരിവേഷസമൻവിതങ്ങളുമായ കഥകളിലൂടെ സ്വാനുഭൂതികൾ ആവിഷ്കരിക്കാൻ ഭാവഗായകർക്കുള്ള പ്രതിപത്തി ഇവിടെ തെളിഞ്ഞുകാണുന്നു.

ഭാവസംവിധാനത്തിലും മനസ്വിനി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സവിശേഷരീതി പ്രകടമാക്കുന്നു. വികാരമധുരങ്ങളും വേദനാമയങ്ങളുമായ പല അനുഭവചിത്രങ്ങളും മനോമുകുരത്തിൽ മാറി മാറി വന്നു തെളിയുന്നതാണ് കവി കാട്ടിത്തരുന്നത്. സ്മരണകളും ചിന്തകളും സങ്കൽപങ്ങളും ഓരോന്നായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു. ഒന്നിൽനിന്നു മറ്റൊന്നിലേക്ക് കവിഹൃദയം വഴുതിവീഴുന്നതുപോലെയാണ് അവ സംവിധാനം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. വികാരങ്ങളുടെ ആരോഹാവരോഹങ്ങൾക്കും വ്യതിയാനങ്ങൾക്കും സരളതയുണ്ട്. ബോധപൂർവ്വം കവി അവയെ ബന്ധിപ്പിക്കുകയാണെന്നു തോന്നുകയില്ല. അനുഭൂതികളുടെ തീക്ഷ്ണതയും വൈവിധ്യവും നൈസ്സർഗ്ഗികതയോടുകൂടി വെളിപ്പെടുത്തുകയാണ് കവിയുടെ ലക്ഷ്യം. അയത്നസുന്ദരമായ ഭാവപ്രവാഹത്തിൻറെ പ്രതീതി കവിതകളിൽ ജനിപ്പിക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് അസാമാന്യമായ കഴിവുണ്ടായിരുന്നു. പക്ഷേ, ബന്ധദാർഢ്യം ഈ സംവിധാനരീതിയുടെ സ്വഭാവങ്ങളിൽ ഒന്നല്ല. ശൈഥില്യംമാണിവിടെ നൈസർഗ്ഗികതയ്ക്ക് ആലംബമായി കാണപ്പെടുന്നത്. ഈ സാരൾയം ഓരോ ഘടകത്തേയും അത്യന്തം ആസ്വാദ്യമാക്കുന്നുണ്ട്. അതേകാരണംകൊണ്ടുതന്നെ ഭാവശിൽപത്തിൻ മുറുക്കം കുറയുന്നു; ആത്യന്തികമായി വാനയക്കാരനു കിട്ടുന്ന അനുഭൂതി ദുർബ്ബലമായിപ്പോവുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇപ്രകാരം വികാരങ്ങളുടെ ഒഴുക്കിനെ കവി അയച്ചുവിടുകയാണ് ചെയ്യുന്നതെങ്കിലും അതിൻറെ പിന്നിൽ ബോധപൂർവ്വമായ ഒരു പദ്ധതി തീരെ ഇല്ലെന്നു പറഞ്ഞുകൂടാ. മാധുര്യവും വികാരോദ്ദീപനപക്ഷമതയും മുന്നിർത്തിക്കൊണ്ടുതന്നെയാണ് കവിഭാവന ഒരുഘട്ടത്തിൽനിന്നു മറ്റൊന്നിലേക്ക് കടക്കുന്നത്. എന്നാൽ, ഭാവശിൽപത്തെ സമഗ്രമായി മുന്നിൽ കണ്ടുകൊണ്ട് വിവിധ ഘടകങ്ങളെ ബോധപൂർവ്വം നിബന്ധിച്ചിട്ടില്ല എന്നേയുള്ളൂ. അതുനിമിത്തം ഓരോ സന്ദർഭവും വെവ്വെറയായി നോക്കുമ്പോൾ രമ്യമാണെങ്കിലും കവിതയ്ക്ക് ആകെക്കൂടി ശക്തി കുറവാണ്. ഘടകങ്ങളുടെ അനുപാതത്തിലും പ്രധാനാപ്രധാനങ്ങളുടെ തെരഞ്ഞെടുപ്പിലും പാകപ്പിഴ സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആത്യന്തികലക്ഷ്യത്തിൻ അഥവാ സ്ഥായിഭാവത്തിൻ മുൻഗണന കൽപിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ അംഗോപാംഗങ്ങളുടെ മാധുര്യത്തിൽ വായനക്കാരൻറെ ശ്രദ്ധ തങ്ങിനിന്നുപോവുകയില്ലായിരുന്നു.

മനസ്വിനിയിലെ ശബ്ദസുന്ദരമായ ആദ്യഭാഗം നായികയുടേയോ കവിയുടെയോ ഹൃദയഭാവങ്ങളെ അഭിവ്യഞ്ജിപ്പിക്കാൻ അപരിത്യാജ്യമായിരുന്നോ എന്ന് ആലോചിച്ചു നോക്കുക. നേരെ മറിച്ച് അത് കവിതയുടെ ലക്ഷ്യത്തിൽനിന്ന് വിഭിന്നമായ മാർഗ്ഗത്തിലേക്കാണു നമ്മുടെ ശ്രദ്ധയെ തിരിച്ചുവിടുന്നത്:

"നീലാരണ്യനിചോളനിവേഷ്ടിത
നീഹാരാർദ്രമഹാദ്രികളിൽ
കാല്യംല സജ്ജല കന്യക കനക
ക്കതിരുകൾകൊണ്ടൊരു കണിവയ്ക്കെ
കതിരുതിരുകിലുമദൃശ്യശരീരികൾ
കാമദകാനനദേവതകൾ
കലയുടെ കമ്പികൾ മീട്ടുംമട്ടിൽ
കളകളമിളകീ കാടുകളിൽ''.

എന്നീ വരികളിൽ വർണ്ണശബളമായ ഒരു ഭാവനാചിത്രം വികസിച്ചുനിൽക്കുന്നുണ്ട്. എങ്കിലും കവിതയിലെ ഭാവാവിഷ്കാരത്തോട് ഈ ചിത്രത്തിൻ ബന്ധമെന്താണ്? സുന്ദരകൽപനകളും മധുരപദങ്ങളും കോർക്കാൻ കവിക്കുള്ള കരവിരുത് ഇവിടെ പ്രകടമാണ്. പക്ഷേ, ഭാവാത്മകകവിതയിൽ, പ്രത്യേകിച്ചും മനസ്വിനിയെപ്പോലൊരു ലഘുകവിതയിൽ വർണ്ണനാപാടവം പ്രകടിപ്പിക്കാൻ മാത്രമുള്ള വരികൾ അസ്ഥാനത്താകുന്നില്ലേ? കവിഹൃദയത്തിലെ പ്രണയാങ്കുരത്തിൻ പശ്ചാത്തലമൊരുക്കുകയെന്ന ലക്ഷ്യത്തോടുകൂടിയാണ് കവി, ചിത്രം നമ്മുടെ മുന്നിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. 'കാല്യല സജ്ജല കന്യക' വച്ച കണി കാടിൻറെ ഹൃദയത്തിൽ ഉണർത്തിയ കളകളത്തോട് കവിഹൃദയത്തിൽ കാമിനീദർശനം ജനിപ്പിച്ച വികാരതരംഗങ്ങൾക്ക് സാധർമ്മ്യം കൽപിച്ചിരിക്കയാവാം. എന്നാൽ ഘടനയുടെ ശൈഥില്യംവും വർണ്ണപ്പകിട്ടിനു നൽകപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന അമിതപ്രാധാന്യവും നിമിത്തം പശ്ചാത്തലം ഭാവത്തെ ഉദ്ദീപിപ്പിക്കുന്നതിനു പകരം മറച്ചുപിടിക്കുകയാണു ചെയ്യുന്നത്. മേൽപറഞ്ഞ സാദൃശ്യം വായനക്കാരൻറെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുകയില്ല. കാമിനിയുടെ സൗന്ദര്യവർണ്ണനയിലും ചിത്രരചനാകൗതുകം മാത്രമാണ് പ്രകടമാകുന്നത്. പ്രണയത്തിൻറെ ഊഷ്മളതയോ ആഴമോ ആ ചിത്രത്തെ ചൈതന്യവത്താക്കുന്നതായി തോന്നുന്നില്ല. ഇതരഭാഗങ്ങളിൽ കുറേക്കൂടി വികാരസാന്ദ്രതയുണ്ടെങ്കിലും ഇടയ്ക്കിടയ്ക്ക് ഭാവതീക്ഷ്ണതയില്ലാത്ത കൽപനാകൗതുകം തലപൊക്കുന്നതായി കാണാം:

"കണ്ണുകളില്ല, കാതുകളില്ല
തിണ്ണയിൽ ഞാൻ കാൽകുത്തുമ്പോൾ,
എങ്ങനെ, പക്ഷേ, വിരിവൂ ചുണ്ടിൽ
ഭംഗിയിണങ്ങിയ പുഞ്ചിരികൾ!~
അന്ധതകൊണ്ടും ഭവനം സേവന
ബന്ധുരമാക്കും പൊന്തിരികൾ?
അപ്പൊന്തിരികൾ പൊഴിപ്പൂ വെളിച്ചം;
തപ്പുന്നോ പിന്നിരുളതിൽ ഞാൻ?...

എന്നീ ഈരടികളിലെ ഭാവനയാകട്ടെ ബാഹ്യസൗകുമാര്യംകൊണ്ടു മാത്രമല്ല ഭാവപ്പൊലിമകൊണ്ടും ഉള്ളിൽത്തട്ടുന്നവയായിത്തീർന്നിട്ടുണ്ട്. അതുപോലെ എല്ലായിടത്തും ചങ്ങമ്പുഴ വികാരത്തിൻറെ താളത്തിനൊത്തു നൃത്തം ചെയ്യാൻ മാത്രം തൻറെ ഭാവനയെ അനുവദിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ!

വികാരങ്ങളുടെ ആഴം വ്യഞ്ജിപ്പിക്കുന്നതിനു പകരം അവയെ പരത്തിക്കാട്ടാനും നിറംപിടിപ്പിക്കാനും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്ന കൗതുകവും മനസ്വിനിയിൽ പ്രകടമാകുന്നു. ഔചിത്യപൂർവ്വം വികാരങ്ങളെ വികസിപ്പിച്ചുകാണിക്കുകയാണ് കലാധർമ്മം. എന്നാൽ അതു വാചാലവും ഉച്ഛൃംഖലവുമായാൽ വാക്കുകളിൽ കവിഞ്ഞ ആഴം അവയ്ക്കില്ലെന്നു തോന്നും; തീക്ഷ്ണതയും യാഥാർത്ഥ്യപ്രതീതിയും അവയ്ക്കു നഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്യും. ഈ കവിതയിൽ കാമിനീദർശനം കവിക്കു നൽകിയ നിർവൃതിയും, അവളുടെ നിസ്വാർത്ഥസ്നേഹവും വിശദീകരിക്കുന്ന ഭാഗങ്ങൾ വെറുംവാക്കുകളുടെ പ്രവാഹങ്ങളായിപ്പോയിട്ടില്ലേ? കാവ്യാന്തത്തിലുള്ള ദുഃഖാവിഷ്കരണത്തിൽ വേദനയുടെ നീറ്റുന്ന ചൂടിനേക്കാൾ ഒരു പൂത്തിരിയുടെ ഭംഗിയല്ലേ വായനക്കാർക്ക് അനുഭവപ്പെടുന്നത്? വികാരങ്ങളെ ഒതുക്കിനിറുത്തി മൂർച്ചയേറിയ ബിംബങ്ങളിലും വാക്കുകളിലും കൂടി വെളിപ്പെടുത്താനല്ല സ്ത്രൈണചാപല്യംത്തോടുകൂടി കാറ്റിൽ പറത്താനാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഈ സന്ദർഭങ്ങളിൽ ശ്രമിക്കുന്നത്. ഈ അതിഭാവുകത്വം മനസ്വിനിയുടെ ഭാവത്തിൻ ആകാവുന്നിടത്തോളം ഔന്നത്യത്തിലെത്താൻ അതിനെ അശക്തമാക്കിക്കളഞ്ഞു. രൂപത്തിൽ മാത്രമല്ല, ഭാവസംവിധാനത്തിലും ഈ ദുർബ്ബലത വന്നുകൂടിയത് അതിഭാവുകത്വംകൊണ്ടു മാത്രമാണ്. അതൊഴിച്ചാൽ മനസ്വിനിയിലെ പ്രമേയം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മറ്റു പല കവിതകളിലേയും പ്രതിപാദ്യങ്ങളേക്കാൾ ശ്രദ്ധേയമാണെന്നുകൂടി ഓർക്കണം. ഈ കാവ്യത്തിൽ ഒരു ഭാവപരിണാമം ചിത്രീകരിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്; അഥവാ ഭാവം വികസ്വരമാണ്. അത് ഏകവർണ്ണമല്ല. ജീവിതത്തിൻറെ അടിയൊഴുക്കിയ ചലനാത്മകത്വം അതിനുണ്ട്. ആ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് അതിഭാവുകത്വത്തിൻറെ ഉപരിപ്ലവത്വം പ്രകടമാകുന്നത്.

മനസ്വിനിയുടെ ആസ്വാദ്യതയ്ക്ക് അവലംബമായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കാവുന്നത് അതിൻറെ ഭാവാത്മകത്വമാണല്ലോ. സംഭവങ്ങളല്ല, അവ കവിഹൃദയത്തിൽ ഉണർത്തുന്ന വികാരങ്ങളാണു ചിത്രീകരിക്കപ്പെടുന്നത് എന്നു ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചുകഴിഞ്ഞു. ആ വികാരങ്ങളുടെ ക്ഷണികതരംഗങ്ങൾ മാത്രമേ പ്രകാശിതങ്ങളാകുന്നുള്ളൂ. അവയിൽക്കൂടി ഈ പ്രത്യേകാനുഭൂതിയുടെയോ ജീവിതത്തിൻറേയോ അടിയൊഴുക്കുകൾ വ്യഞ്ജിപ്പിക്കുപ്പെടുന്നില്ല. അപ്രകാരമുള്ള ജീവിതസത്യങ്ങളെ വ്യഞ്ജിപ്പിക്കലാണ് ഉത്തമകാവ്യധർമ്മമെന്ന് എല്ലാവരും സമ്മതിക്കും. കവി തത്വപ്രസംഗം നടത്തണമെന്നല്ല പറയുന്നത്. അനുഭൂതികളുടെ ആന്തരാർത്ഥത്തിലേക്ക് എത്തിനോക്കാൻ വായനക്കാർക്കു പ്രേരണ നൽകത്തക്കവണ്ണം അവ സംസ്കരിക്കപ്പെട്ടേ മതിയാവൂ. ഒരു പരിധിവരെ നിർമ്മമത(detachment)യോടുകൂടി അനുഭവങ്ങളെ അവലോകനം ചെയ്യാനും കവിക്കു കഴിയണം. ഭാവഗീതങ്ങൾ ആത്മാവിഷ്കാരപരങ്ങളാണെങ്കിലും അവയിലെ വികാരാവിഷ്കരണം യഥാതഥമല്ലല്ലോ. യഥാർത്ഥ ജീവിതത്തിലെ സ്വാനുഭവങ്ങളെപ്പറ്റി ഒരു വ്യക്തിക്ക് അപ്പപ്പോൾ തോന്നുന്ന ആശയങ്ങളല്ല ഭാവഗായകൻ ആവിഷ്കരിക്കേണ്ടത്. ഏകാന്തമായ അനുധ്യാനംകൊണ്ടു സമഗ്രജീവിതത്തിൻറെ ഒരു നിഴലാട്ടമെങ്കിലും അനുഭൂതികളിൽ കാണിച്ചുതരാൻ കവിക്കു കഴിയണം. അതുകൊണ്ടു പരിപൂർണ്ണമായ ആത്മനിഷ്ഠത ഭാവഗീതത്തിലും സാദ്ധ്യമല്ല. കാമിനിയുടെ സൗന്ദര്യത്തിൻറെ നേർക്കു തോന്നിയ ആകർഷണമായി കാവ്യാരംഭത്തിൽ ചിത്രീകരിക്കപ്പെടുന്ന പ്രണയത്തെ പത്നിയുടെ നിഗൂഢവേദനകൾ അനുഭവിച്ചറിയാൻ കരുത്തുള്ള സഹാനുഭൂതിയോളം ചങ്ങമ്പുഴ ഈ കാവ്യത്തിൽ വികസിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. അതിൻറെ സർവ്വ കഴിവുകളേയും ഇടയ്ക്കിടക്കു ഗ്രസിച്ചുകളയാറുള്ള ദുർവാസനകളെ ശമിപ്പിക്കുന്ന പത്നിയുടെ സ്നേഹത്തെ കവി വാഴ്ത്തുന്നു. ഇവയെല്ലാം മനസ്വിനിയിലെ അനുഭൂതികൾക്കു കവി നൽകിയിട്ടുള്ള വ്യാപ്തിക്കു തെളിവുകളായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കാം. എങ്കിലും അത്തരം ഉദാത്തഭാവചിത്രീകരണങ്ങളിൽനിന്നു ചങ്ങമ്പുഴ അടുത്ത നിമിഷത്തിൽ ക്ഷണികവികാരാലാപത്തിലേക്കു വഴുതിവീണുപോകുന്നു. അനുഭൂതികളിൽ ജീവിതത്തിൻറെ അന്തസ്സത്ത കണ്ടെത്തുന്നതിനു പകരം, അവയിൽ തൻറെ പ്രതിരൂപം മാത്രം ആരോപിക്കാനുള്ള വാസനയാണ് ആ സന്ദർഭങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നത്. തൻറെ വികാരങ്ങളെ കവി വാചാലതയോടുകൂടി വർണ്ണിക്കുന്ന വരികൾ ഈ കവിതയിലെ അനുഭൂതിമണ്ഡലത്തെ സങ്കുചിതമാക്കിത്തീർക്കുന്നു. ഒറ്റയ്ക്കെടുത്തുനോക്കിയാൽ വികാരമധുരമായ അവസാന വരികൾ ഇതിനൊരു തെളിവാണ്. വായനക്കാരിൽ ഒരു സമഗ്രാനുഭൂതി ജനിപ്പിക്കുന്നതിനുപകരം സ്വാനുഭവത്തിൻറെ ചിറകുകളിൽനിന്നു തൂലികത്തുമ്പിൽ പറ്റിയ വർണ്ണരേണുക്കളെ നോക്കി രസിക്കുകയാണ് ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ചെയ്യുന്നതെന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഭാഷയിൽ പറയാം. വികാരതീക്ഷ്ണതയിൽ അദ്ദേഹം മുഴുകിപ്പോയെന്നു പറയുന്നതിനെക്കാൾ ശരിയായിട്ടുള്ളത്, വികാരങ്ങളെ സംസ്കരിച്ചു കാവ്യാനുഭൂതിയാക്കുന്നതിൻ അദ്ദേഹം ശ്രമിച്ചിട്ടില്ലെന്നു പറയുകയായിരിക്കും. അപ്രകാരം അദ്ദേഹം അവയ്ക്കു പരിപാകം വരുത്തിയിരുന്നെങ്കിൽ തൻറെ വേദനയെ വായനക്കാർക്കുകൂടി അനുഭവപ്പെടുന്ന ഒരനുഭൂതിയാക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിനു കഴിയുമായിരുന്നു.

നായികയെ സംബോധന ചെയ്തുകൊണ്ട് ആത്മഗതം ചെയ്യുന്ന മട്ടിലാണ് ഈ കാവ്യം വിരചിതമായിട്ടുള്ളത്. ഈ രീതി ഭാവഗീതപ്രസ്ഥാനത്തിൽ സാധാരണമാണല്ലോ. മനസ്വിനിയിൽ ആ രീതി അകൃത്രിമമായി ചങ്ങമ്പുഴ പ്രയോഗിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് ആരും സമ്മതിക്കും. സ്മരണകളുടേയും ചിന്തകളുടേയും അടുക്കുകൾ അക്ലിഷ്ടമായി മേളിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ഒന്നും അസംഗതെമെന്നു പറയാനാവില്ല. ശൈഥില്യംത്തിൻറെയും അത്യുക്തിയുടെയും കാര്യം വിസ്മരിച്ചുകൊണ്ടല്ല ഇത്രയും പറഞ്ഞത്. കവിതയുടെ മൗലികലക്ഷ്യത്തിൽനിന്നു ശ്രദ്ധയെ വ്യതിചലിപ്പിക്കുന്ന വാങ്മയചിത്രങ്ങളുടെ കഥ മുകളിൽ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചുകഴിഞ്ഞല്ലോ.

പൊതുവെ പറഞ്ഞാൽ ഓരോ ചിത്രവും മറ്റൊന്നിൽ ചേർന്നു ലയിക്കുന്നതു നൈസർഗ്ഗിക പരിണാമത്തിൻറെ രീതിയിലത്രെ. പത്നിക്കു വന്നുകൂടിയ വിധിവൈപരീത്യത്തിൻറെ വർണ്ണനയിൽനിനൻ അവളുടെ സ്നേഹത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വികാരതരളമായ ചിന്തയിലേക്കും അനന്തരം അവളുടെ മൂകവേദനകളെക്കുറിച്ചുള്ള ഭാവനയിലേക്കും. എന്നാൽ കവി തൻറെ വികാരങ്ങളുടെ കടിഞ്ഞാണയച്ചുവിടുന്ന സന്ദർഭങ്ങളിൽ അനുഭൂതികളുടെ കണ്ണികൾ മുറിഞ്ഞുപോയിരിക്കുന്നതായി തോന്നും. അനുഭൂതികൾക്ക് ഉചിതമായ പശ്ചാത്തലം ഇല്ലാതായിപ്പോയ അവസരങ്ങളിലൊന്നാണ് ഒന്നാം ഖണ്ഡത്തിൻറെ അവസാനഭാഗം.

"മധുരസ്വപനശതാവലി പൂത്തൊരു
മായാലോകത്തെത്തീ ഞാൻ!
അദൈ്വതാമല ഭാവസ്പന്ദിത
വിദ്യുൻമേഖല പൂകീ ഞാൻ''

എന്നു കവി വർണ്ണിക്കുന്ന അനിർവചനീയാനുഭൂതിക്കുള്ള പശ്ചാത്തലം ഏതാണ്? ക്ഷേത്രപരിസരത്തിൽവച്ച് ഒരു പെണ്കിടാവിൻറെ ഈറന്തുകിലിൽ മറഞ്ഞ സുന്ദരഗാത്രം കണ്ടതോ? ആ ദർശനത്തിൽനിന്ന് ഉണ്ടാകുന്ന മാദകവികാരത്തിൽക്കൂടി അദൈ്വതാമലഭാവസ്പന്ദിത വിദ്യുൻമേഖല പൂകി' എന്നു പറഞ്ഞാൽ അർത്ഥമെന്ത്? അദൈ്വതാമലഭാവം ജനിപ്പിച്ചതായി കവി വർണ്ണിച്ചിട്ടുള്ളതു കാമിനിയുടെ പാതിമറഞ്ഞ ദേഹത്തേയും, കുറുനിരകളേയും, തലമുടിയേയും മറ്റുമാണ്. മാംസളസൗന്ദര്യത്തിൻറെ ദർശനത്തിൽനിന്നോ കോമളപദങ്ങളുടെ ശ്രവണത്തിൽനിന്നോ മാത്രം ജനിക്കുന്ന വിലകുറഞ്ഞ വസ്തുവാണോ ഈ അദൈ്വതാമലഭാവം? ഒരു വിശിഷ്ടാനുഭൂതിയാണ് ഇവിടെ വിവക്ഷിതമെങ്കിൽ അതിനൊത്തവണ്ണം ഒരു ഭാവാന്തരീക്ഷം ആദ്യം സൃഷ്ടിക്കേണ്ടതായിരുന്നു.

മനോഹരകൽപനകളുടെ സമ്മേളനമാണു മനസ്വിനിയെ ആസ്വാദ്യമാക്കുന്ന സംഗതികളിൽ ഒന്ന്. നൂതനങ്ങളും വർണ്ണശബളങ്ങളുമായ കൽപനകൾ അനായാസമായി നിരത്തിവയ്ക്കാൻ കവിക്കു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. കാമിനീദർശനസന്ദർഭത്തേയും അവളുടെ വേദനകളേയും ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഭാഗങ്ങളിൽ കവി കോർത്തിണക്കുന്ന കൽപനകളുടെ സൗകുമാര്യം അസൂയാവഹമായ കരവിരുതും ഭവനാവിലാസവും വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. എങ്കിലും ഭാവോദ്ദീപനത്തേക്കാൾ നിറപ്പകിട്ടിനെ ലക്ഷ്യമാക്കിക്കൊണ്ടാണ് അവയിൽ പലതും തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത് എന്നു തോന്നിപ്പോകും. കൽപനകളുടെ ആധിക്യമോ അഴകോ കൊണ്ടു കാവ്യം ഉത്തമമാകുമെന്നു കരുതിയാൽ ഉണ്ടാകാവുന്ന അപകടം മനസ്വിനിയിൽ സംഭവിച്ചിട്ടില്ലേ? ഭാവോദ്ദീപനക്ഷമത കുറഞ്ഞ കൽപനകൾ ഈ കാവ്യത്തിൽ ധാരാളമുണ്ട്. അവ ആദ്യവായനയിൽ നമ്മെ രസിപ്പിക്കും. പക്ഷേ, അവയെല്ലാം വെറും ഉക്തിവൈചിത്ര്യങ്ങളുടെ പദവിയേ അർഹിക്കുന്നുളളൂ. മുകളിൽ ഉദ്ധരിച്ച ചില വർണ്ണനകളിൽ ഈ സ്വാഭാവം വ്യക്തമായി കാണാം.

ഒറ്റപ്പത്തിയിലായിരമുടലുകൾ
ചുറ്റുപിണഞ്ഞൊരു മണിഗാനം
ചന്ദനലതയിലധോമുഖശയനം
ചന്തമൊടിങ്ങനെ ചെയ്യുംപോൽ
വിലസീ, വിമലേ, ചെറിയൊരു പനിനീ
രലർ ചൂടിയ നിൻ ചികുരഭരം!''

ഈ വരികൾ ചമൽക്കൃതഭാവനയോടുകൂടിയ ഒരു രൂപവർണ്ണന മാത്രമാണല്ലോ. ഒരു ഭാവഗീതത്തിൻറെ ആന്തരചൈതന്യം ഇവിടെ ഒട്ടും സ്ഫുരിക്കുന്നില്ല. ചന്ദ്രികയും മഴവില്ലും ഓടക്കുഴലും പൊന്നും മലരും മറ്റും സചേതനബിംബങ്ങളായിത്തീരുന്ന സന്ദർഭങ്ങളുണ്ട്; സാധാരണ ജീവിതസത്യങ്ങളേക്കാൾ വിവക്ഷിതാർത്ഥം വെളിപ്പെടുത്താൻ അവയ്ക്കു കഴിവുള്ള സന്ദർഭങ്ങൾ. പക്ഷേ, ഭാവപ്രകാശനത്തിൻ അപരിത്യാജ്യമെന്നു തോന്നുമ്പോൾ, അവസരോചിതമായും മിതമായും പ്രയോഗിക്കണം. അല്ലാത്തപക്ഷം അവ കടലാസ്സുപൂക്കളെപ്പോലെ പ്രദർശനവസ്തുക്കളായി കലാശിക്കയേ ചെയ്യൂ.

മലരൊളി തിരളും മധുചന്ദ്രികയിൽ
മഴവിൽക്കൊടിയുടെ മുനമുക്കി''

കവി സൃഷ്ടിക്കുന്ന അഴക് നമ്മുടെ മനസ്സിൽ ആഴത്തിൽ വന്നു തട്ടുന്നില്ല.

പദപ്രയോഗത്തിലുള്ള സരളതയാണു മനസ്വനിയുടെ മറ്റൊരു ഗുണം. വായിക്കാനും, വായിച്ചുകേൾക്കാനും കൗതുകം തോന്നുമാറ് ഇമ്പമൂറുന്ന പദപ്രവാഹം ഇതിൽ നാം കണ്ടെത്തുന്നു. വള്ളത്തോളിൻറെ കവിതകളിൽ കാണുന്നതിനേക്കാൾ ഹൃദ്യമായ പദഘടനയാണത്; ആ ഘടന അയത്നലളിതമാണ്. ദൂരാൻവയം ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. വാക്കുകളുടെ അർത്ഥം പ്രസ്ഫുടമാണ്.

എന്നാൽ പല വാക്കുകൾക്കുമില്ല ഒരു നിയതാർത്ഥം. സന്ദിഗ്ദ്ധത മിക്കതിനും ഉള്ളതായും കാണാം. സന്ദർഭോചിതമായ അർത്ഥവ്യാപ്തി ചിലപ്പോൾ മാത്രമേ വാക്കുകളിൽ ആരോപിക്കാനാവൂ. അദൈ്വതാമലഭാവസ്പന്ദിതവിദ്യുൻമേഖല'യെന്ന പ്രയോഗത്തിൽ ആ പദങ്ങൾക്കു നിഘണ്ടുവിൽ കൽപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള സാധാരണാർത്ഥം പോലും ദ്യോതിപ്പിക്കുവാൻ ശക്തിയില്ലാതായിരിക്കുന്നു. അവയ്ക്കു വാസ്തവത്തിൽ ഉള്ളതിനേക്കാൾ എത്ര നിസ്സാരമായ അർത്ഥമാണ് ഈ സന്ദർഭത്തിൽ കൽപിക്കാവുന്നത് എന്നാലോചിക്കുക. വാക്കുകളിൽക്കൂടി സാധാരണഗതിയിലുള്ളതിനേക്കാൾ വ്യാപകമായ അർത്ഥങ്ങൾ ധ്വനിപ്പിക്കുകയല്ലേ കവികൾ ചെയ്യേണ്ടത്?

"ഏതോ നിർവൃതിയിളക്കികൂട്ടി
ചേതനയണിവൂ പുളകങ്ങൾ!''

എന്നു പറയുമ്പോൾ നാം എന്താണു മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്? ഇക്കിളിയേക്കാൾ ആനന്ദത്തേക്കാൾ ആഴമേറിയ ഒരനുഭൂതിയായിട്ടാണല്ലോ നിർവൃതിയെ നാം മനസ്സിലാക്കിയിട്ടുള്ളത്.

മനസ്വിനിയിലെ ശൈലിക്കുള്ള സംഗീതമാധുരി അനിഷേധ്യമത്രേ. രമണനിലും മറ്റും കാണുന്നതുപോലെ വർണ്ണനകളുടയും മൃദുലപദങ്ങളുടേയും ആവർത്തനംകൊണ്ടു മാത്രം ഉണ്ടാകുന്ന മാധുര്യത്തിൽക്കവിഞ്ഞ് ഭംഗി ഈ കവിതയിലുണ്ട്. പദവിന്യാസത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ നേടിയ കരവിരുതിൻറെ വൈജയന്തിയാണു മനസ്വിനി. എന്നാൽ കരവിരുതു മാത്രമല്ല ഒരു മഹാകവിയിൽനിന്നു നാം പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. ധ്വനാത്മകത്വം ആ ശൈലിക്കു വേണ്ടുവോളം ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിൽ മനസ്വിനിയുടെ ഈരടികൾ കാളിദാസശ്ലോകങ്ങളെ അതിശയിക്കുമായിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മറ്റു പല കൃതികളിലേയും ശൈലിക്കു തീരെ ഇല്ലാത്ത ഒതുക്കം മനസ്വിനിയിൽ കുറേക്കൂടി ഉണ്ടെങ്കിലും വാചാലതയാൽ ആശയങ്ങൾ പൊട്ടിച്ചിതറിപ്പോകുന്ന ഭാഗങ്ങളും ധാരാളമുണ്ട്.

"ദുർവ്വാസനകളിടയ്ക്കിടയെത്തി
സ്സർവ്വകരുത്തുമെടുക്കുകിലും
അടിയറവരുളുകയാണവയെന്നോ
ടൊടുവിൽശക്തിതരുന്നൂ നീ!''
തുടുതുടെയൊരു ചെറു കവിത വിടർന്നൂ
തുഷ്ടിതുടിക്കും മമഹൃത്തിൽ!~
ചൊകെ ചൊകെയൊരു ചെറുകവിത വിടർന്നൂ
ചോരതുളുമ്പിയ മമഹൃത്തിൽ!''

എന്നീ രണ്ടു ഭാഗങ്ങളിലെ ശൈലികൾ തമ്മിൽ താരതമ്യപ്പെടുത്തിനോക്കുക. ആദ്യത്തേതിൻറെ വികാരനിർഭരത നിറപ്പകിട്ടുള്ള രണ്ടാമത്തെ ഉദാഹരണത്തിൽ അദൃശ്യമാണ്.

മനസ്വിനിയിലെ വൃത്തം പിൽക്കാലമലയാളകവിതയ്ക്ക് മാർഗ്ഗദർശകമായി ഭവിച്ചെന്നുപറഞ്ഞാൽ അതിശയോക്തിയായിപ്പോയെന്നുവരാം; അസത്യമാകയില്ല. പദവിന്യാസത്തിൽ വളരെ സ്വാതന്ത്ര്യവും ശൈഥില്യംവും അനുവദിക്കുന്ന ആ വൃത്തം മലയാളകവിതയുടെ പൈതൃകസ്വത്താണെന്നുള്ളതു ശരിതന്നെ. എഴുത്തച്ഛനും, കണ്ണശ്ശൻമാരും, നമ്പ്യാരും, വള്ളത്തോളും വളർത്തിയെടുത്ത പാരമ്പര്യമാണത്. വള്ളത്തോൾ അവളുടെ രൂപസൗഷ്ഠവത്തിലാണ് കൂടുതൽ ശ്രദ്ധയർപ്പിച്ചത്. ചങ്ങമ്പുഴയാകട്ടെ അവയ്ക്കു ശൈഥില്യവും സ്വച്ഛന്ദതയും നൽകി. വാക്കുകളുടെ സ്വതന്ത്രപ്രയോഗത്തിൻ വഴങ്ങിക്കൊടുക്കത്തക്കവണ്ണം അവയ്ക്കുള്ളിൽ വൈചിത്ര്യങ്ങൾ വരുത്തി. 'മുക്തഛന്ദസ്സിൽ' തൽപരരായ അത്യാധുനിക കവികൾക്ക് പാരമ്പര്യധ്വംസനം കൂടാതെ കവിതാരചന നടത്താൻ മനസ്വിനിയിലെ വൃത്തം നിരണവൃത്തത്തെപ്പോലെ പ്രയോജനപ്പെടുന്നുണ്ട്. ഏതായാലും വൃത്തനിയമങ്ങൾ നിമിത്തമുള്ള കൃത്രിമത്വം മനസ്വിനിയിൽ കടന്നുകൂടിയിട്ടില്ല.

പ്രതിപാദ്യത്തിലും രൂപശിൽപത്തിലും മനസ്വിനി ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു കവിതയായതുകൊണ്ട് അതിൻറെ ദുർബ്ബലവശങ്ങളും നിസ്സാരങ്ങളല്ലാതായിത്തീരുന്നു. ചലനാത്മകമായ ഒരു ഭാവം, അതിനെ ഏറെക്കുറെ ഉപരിപ്ലവമാക്കിക്കളയുന്ന അതിഭാവുകത്വം, കൽപനാസമ്പത്തോടും വാഗ്വൈഭവത്തോടുംകൂടിയുള്ള രൂപവൽക്കരണം, അതിൻറെ ലക്ഷ്യം തെറ്റിക്കുന്ന വർണ്ണപ്പകിട്ടും വാചാലതയും - ഇവയുടെ ആകെത്തുകയാണ് മനസ്വിനി.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സാഹിത്യചിന്തകൾ

എം.എസ്. ദേവദാസ്

"ദയവുചെയ്തു നിങ്ങൾ എന്നോട് യോജിക്കുന്നുവെന്നു പറയരുതേ! ആരെങ്കിലും എന്നോടു യോജിക്കുന്നുവെന്നു പറയുമ്പോൾ, എൻറെ പ്രസ്താവം അബദ്ധമായിരുന്നുവെന്ന് എപ്പോഴും എനിക്കു തോന്നിപ്പോകുന്നു!'' - ജോറിസ് കാൾ ഹൈ്വസ് മാൻസ്.

ആരും താനുമായി യോജിക്കില്ലെന്ന് മുൻകൂട്ടിത്തന്നെ തോന്നിയിട്ടോ ആളുകളുടെ എതിർപ്പും വെറുപ്പുമാണ് മഹത്വത്തിൻറെ ലക്ഷണമെന്ന് ആത്മാർത്ഥമായി കരുതിയിട്ടോ എന്തോ മേൽപറഞ്ഞ മുദ്രാവാക്യം തൻറെ സാഹിത്യചിന്തകളുടെ ചട്ടമേൽ നെറ്റിപ്പട്ടമായിട്ടുതന്നെ ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ അണിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. കോട്ടയത്തുവെച്ച് നടന്ന അഖില കേരള പുരോഗമനസാഹിത്യസംഘടന' യുടെ ദ്വിതീയ വാർഷികസമ്മേളനത്തിൻറെ അദ്ധ്യക്ഷപദവിയിൽനിന്ന് ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ ചെയ്ത ഉത്തരവാദപ്പെട്ട പ്രസംഗത്തിൻറെ അച്ചടിച്ച കോപ്പിയാണ് ഈ പുസ്തകം. ഇതിൽ 85 പേജുണ്ട്. ലളിതവും ഉജ്വലവുമായ ഭാഷ; രസം പിടിപ്പിക്കുന്ന തുറന്നുപറയലുകൾ'; ഉടനീളം ആശയപരമായ ദിഗ്ഭ്രമവും ചപലതയും ഇതെല്ലാം ഈ അധ്യക്ഷപ്രസംഗത്തിൻറെ സവിശേഷതകളാണ്.

പുരോഗമനസാഹിത്യത്തിൻ പൊതുനിർവചനങ്ങൾ നൽകുവാൻ ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു ലവലേശം പ്രയാസമില്ല. "ജനതയിൽനിന്നും സംഭരിക്കപ്പെടുന്ന'' "ഒരു അമൂല്യംമായ ശക്തിവിശേഷമാണ് സാഹിത്യകാരൻറെ മൂലധനം''. "സ്വന്തമായ ഉദ്ദേശ്യങ്ങൾക്കായി അതിനെ കണ്ടമാനം ദീപാളികുളിച്ചുകളയുകയില്ല, പിടിപ്പോടുകൂടി പെരുമാറി, മുതൽ വർധിപ്പിച്ച്, ജനതയുടെ പൊതുനൻമക്കായി അതിനെ വിനിയോഗിക്കുകയാണ് അയാളുടെ കർത്തവ്യം'' (പേജ് 3) മാത്രമല്ല, "പരിതഃസ്ഥിതിക''ളാണ് സാഹിത്യകാരനെ സൃഷ്ടിക്കുന്നതെന്നുവാദിച്ച് അലസതയെ തൊട്ടുതലോടുന്ന മനോഭാവത്തേയും അദ്ദേഹം വീറോടുകൂടി വിലക്കുന്നു:

"അടിമമനഃസ്ഥിതിയോടുകൂടിയ ഒരു സമുദായമാണ് അയാളുടെ സൃഷ്ടിക്കുത്തരവാദിത്വം വഹിക്കുന്നതെങ്കിൽ, അതിനെ പിന്നെയും അടിയുറപ്പിക്കുവാനല്ല, വേരോടെ പിഴുതെറിഞ്ഞ് സ്വതന്ത്രമായ ഒരു നൂതനസമുദായത്തെ സൃഷ്ടിക്കുവാനാണ് അയാളുടെ സിദ്ധികൾ വിനിയോഗിക്കപ്പെടേണ്ടത്. അതിനുള്ള പോരാട്ടമായിരിക്കണം അയാളുടെ ജീവിതം.'' (പേജ് 4)

ഒന്നാംതരം നിർദേശങ്ങൾ! പക്ഷേ,"പരമപ്രധാനമായ ഈ കർത്തവ്യം വിജയപൂർവം നിർവഹിച്ചിട്ടുള്ളവരായി നമ്മുടെ സാഹിത്യകാരൻമാരിൽ എത്ര പേരുണ്ടെന്ന് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ നാം യഥാർഥത്തിൽ നിരാശപ്പെടുന്നില്ലേ?''എന്നദ്ദേഹം ചോദിക്കുന്നു. "പാണ്ഡിത്യത്തിൻറെ ഗോദാവിൽ യമകാലങ്കാരങ്ങളുടെ ഗുസ്തിപിടുത്തം'' നടത്തിയിരുന്നവരും, 'യജമാനൻമാരുടെ ഇഷ്ടാനിഷ്ടങ്ങളിലല്ലാതെ ജനസമുദായത്തിൻറെ പൊതുനൻമയിൽ കണ്ണുചെല്ലാത്ത' വരുമായ പഴയ പ്രഭുസേവകൻമാരായ കവികളോ'ടും ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു തെല്ലും മമതയില്ല (പേജ് 5). 'ചന്ദ്രോത്സവം' മുതലായ ആഭാസകവിതകളുടേയും, അവയുടെ കർത്താവിൻറെ ഊരും പേരും കിട്ടാൻ ഊഴിമാന്തിയുഴലുന്ന ഗവേഷണപെരുച്ചാഴിക''ളുടേയും (പേജ് 356), പൊതുവിൽ ഈ വക പഴഞ്ചൻ കേരളസംസ്കാര'ത്തിൻറെ പറയുവാൻ കൊള്ളരുതാത്ത വശങ്ങളുടേയും തനിനിറം അദ്ദേഹം വീണ്ടും വീണ്ടും തൊലിയുരിച്ചുകാട്ടുന്നു. അതേസമയം തന്നെ പണ്ടത്തെ ഇത്തരം പ്രഭുസാഹിത്യത്തിൻറെ കൃത്രിമതയും നേരെമറിച്ച് അന്നുണ്ടായിരുന്ന നാടോടിപ്പാട്ടുകളുടെ ജനകീയതയും തമ്മിലുള്ള അന്തരവും ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ തുറന്നുകാട്ടിയിട്ടുണ്ട്. (പേജ് 5) നാടോടിപ്പാട്ടുകളുടെ കരൾകവരുന്ന ശീലുകൾക്ക് നവീനമലയാളകവിതയിൽ മുന്തിയ ഒരു സ്ഥാനം നൽകിയതും ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയാണെന്നതിൻ സംശയമില്ല.

എന്നാൽ പഴയ പ്രഭുസാഹിത്യവും നാടോടിപ്പാട്ടുകളും തമ്മിലുള്ള അന്തരം ഇത്രയും കണ്തെളിഞ്ഞുകാണുവാൻ കഴിവുണ്ടായ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക്, വള്ളത്തോളിൻറെയും സഞ്ജയൻറെയും ജനകീയമായ യോഗ്യത കാണുവാൻ എന്തുകൊണ്ട് സാധിക്കുന്നില്ല? "നാടൊട്ടുക്ക് പരന്ന ദേശീയബോധം വൃത്തത്തിലാക്കി വിതറിയതല്ലാതെ നമ്മുടെ ദേശീയകവികളെന്നു ഘോഷിക്കുന്നവർ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിൽ സൃഷ്ടിപരമായി എന്തു ചെയ്തിട്ടുണ്ട്?'' എന്നദ്ദേഹം ചോദിക്കുന്നു. (പേജ് 20) ശരിയാണ്; അതുതന്നെയാണവർ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിനുവേണ്ടി ചെയ്തിട്ടുള്ള 'സൃഷ്ടിപരമായ' സംഭാവന. അതുമതിതാനും; മറ്റൊന്നും അവർ ചെയ്യേണ്ടതില്ല. അതുകൊണ്ടു തന്നെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തെ അവർ എത്രയോ മടങ്ങ് ഉത്തേജിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്, മലയാളസാഹിത്യത്തിലും അവർ മഹിമ വിതറിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ, ശ്രീ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഈ ദേശീയകക്ഷികളെ കൊണ്ട് നമ്മുടെ നാട്ടിനും സാഹിത്യത്തിനുമുണ്ടായിട്ടുള്ള നേട്ടം കാണുവാൻ കണ്ണില്ല; കാരണം, അദ്ദേഹമാണ് ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിനുവേണ്ടി ഒരിക്കലും തൻറെ 'സിദ്ധികളെ' വിനിയോഗിക്കാത്ത കവി, ഒരു ചുക്കും ചെയ്യാത്തമനുഷ്യൻ. നാടൊട്ടുക്കു പരന്ന മനുഷ്യരുടേയും പോര, തിര്യക്കുകളുടെയും കൂടി ഏറ്റവും പ്രാഥമികമായ ഒരു വികാരത്തെ 'വൃത്തത്തിലാക്കി വിതറുക'യും വിറ്റു പണമാക്കുകയുമല്ലാതെ മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴ ഇന്നേവരെ ചെയ്തിട്ടുള്ളത്?

സഞ്ജയൻറെ നേർക്കും ശ്രീ ചങ്ങമ്പുഴ പകപോക്കിയിട്ടുണ്ട്. എങ്ങനെ? സഞ്ജയൻ ചങ്ങമ്പുഴയെ അപഹസിച്ചിരുന്നതിലുണ്ടായിരുന്ന പോരായ്മകൾ (ആ പരിഹാസം പക്ഷപാതജടിലമായിരുന്നുവെന്ന് ആരും സമ്മതിക്കും) സധൈര്യം എടുത്തുകാട്ടിയിട്ടാണോ? അല്ല. സഞ്ജയൻറെ യഥാർത്ഥ ദൗർബല്യങ്ങൾ - സാമൂഹ്യമായ അദ്ദേഹത്തിൻറെ യാഥാസ്ഥിതികത്വം, സ്ത്രീസ്വാതന്ത്ര്യത്തോടും സോഷ്യലിസത്തോടും മറ്റു പുരോഗമനപരമായ പ്രസ്ഥാനങ്ങളോടും ചിന്താഗതികളോടും അദ്ദേഹം ദീക്ഷിച്ചിരുന്ന ആ തീണ്ടൽമനോഭാവം - നഗ്നമായി തുറന്നുകാട്ടിയിട്ടാണോ? അതുമല്ല. അത്തരം 'സൃഷ്ടിപരമായ' ഒരു വിമർശനത്തിനോ വിശകലനത്തിനോ ശ്രീ ചങ്ങമ്പുഴ മുതിർന്നിട്ടുപോലുമില്ല. നേരെമറിച്ച് സഞ്ജയൻറെ എതിരാളികൾ കൂടി ആ പരിഹാസകക്ഷിക്ക് വകവെച്ചുകൊടുക്കാറുള്ളതെന്തോ അതിനെയാണ് - ഒരു ഫലിതക്കാരനെന്ന നിലയ്ക്കുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻറെ പ്രതിഭയെയാണ് - ചങ്ങമ്പുഴ നിഷേധിച്ചിട്ടുള്ളത്; "ഫലിതത്തിൽ ഇവിയെയോ ഹാസ്യാനുകരണവൈദഗ്ദ്ധ്യത്തിൽ സീതാരാമനെയോ സമീപിക്കാൻ സാധിക്കാത്ത ഒരു മൂന്നാംകിട സാഹിത്യകാരൻ'' (പേജ് 47); "ദോഷൈകദൃക്കായ ഒരു ദുർബല വിദൂഷകൻ'' (പേജ് 48) ഇങ്ങനെ കേവലം ചില തെറിവാക്കുകൾ, തണ്ടൻ മുണ്ടൻ വടിയെന്ന തോതിൽ സഞ്ജയനു സമർപ്പിക്കുകമാത്രമാണദ്ദേഹം ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. "ഇന്നത്തെ മനഃശാസ്ത്രം അങ്ങാടിയോ പച്ചയോ എന്ന് സഞ്ജയൻ അറിഞ്ഞിരുന്നില്ല''എന്ന ശ്രീ. എ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയുടെ ഒരധികൃതവചനവും (പേജ് 54) തനിക്കു താങ്ങായി ചങ്ങമ്പുഴ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്. മനഃശാസ്ത്രപുസ്തകങ്ങൾ പാരായണം ചെയ്തിരിക്കണമല്ലോ, ഒരാൾക്ക് ഫലിതക്കാരനാകാൻ! മലയാളസാഹിത്യത്തിൻറെ ചരിത്രത്തിലൊന്നാമതായി ഹാസ്യത്തെ മൂർച്ചയേറിയ ഒരു രാഷ്ട്രീയായുധമാക്കി ഉയർത്തിയ മഹാനായ ഒരെഴുത്തുകാരനായിരുന്നു സഞ്ജയൻ. ചില പുരോഗമനപ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്കെതിരായിട്ടെന്നപോലെ പല പിന്തിരിപ്പൻ ശക്തികൾക്കെതിരെയും അദ്ദേഹം അതിനെ ഉപയോഗിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഫലിതങ്ങൾ രാഷ്ട്രീയഫലിതങ്ങളായിരുന്നു. പക്ഷേ, രാഷ്ട്രീയകാര്യങ്ങൾ 'അങ്ങാടിയോ പച്ചയോ' എന്നാണ് ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴക്ക് ഇനിയും തിരിയാത്തത്!

ഇതരസാഹിത്യങ്ങളിൽനിന്ന് - വിശിഷ്യാ, പാശ്ചാത്യസാഹിത്യത്തിൽനിന്ന് - വളരെയധികം നമുക്കിനിയും പഠിക്കാനുണ്ടെന്നുള്ള അഭിപ്രായക്കാരനാണ് ചങ്ങമ്പുഴ: നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തെക്കുറിച്ച് പഴമക്കാർക്കുള്ള അതിർകവിഞ്ഞ ദുരഭിമാനം ദുരീകരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ മാർഗം യൂറോപ്യൻ സാഹിത്യത്തിലെ ഉത്തമകൃതികളെ മലയാളികൾക്കു പരിചയപ്പെടുത്തിക്കൊടുക്കുകയാണ്.'' (പേജ് 46) പാശ്ചാത്യസാഹിത്യസമ്പർക്കംകൊണ്ട് നമ്മുടെ കവിതാസാഹിത്യത്തിനുണ്ടായിട്ടുള്ളൂ. അന്യാദൃശമായ അഭ്യുദയത്തെ തൻറെ പ്രസംഗത്തിൽ പലേടങ്ങളിലും ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ സ്വാഭിമാനം സ്മരിക്കുന്നു; ഗദ്യസാഹിത്യത്തിനുണ്ടായിട്ടുള്ള നേട്ടങ്ങളും അദ്ദേഹം എണ്ണിയെണ്ണിപ്പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്: "മയാളത്തിലെ ഗദ്യശൈലിക്ക് അഭിനവമായ വികാസത്തിൻ ഒന്നാമത്തെ കാരണം പാവങ്ങളാണെന്ന്, ആ ഗ്രന്ഥത്തിൻറെ ആവിർഭാവത്തിനുമുമ്പും പിൻപുമുള്ള ഗദ്യകൃതികളെ താരതമ്യപ്പെടുത്തി പരിശോധിച്ചാൽ പക്ഷപാതബുദ്ധിയില്ലാത്ത ഏതൊരു സഹൃദയനും കൃതജ്ഞതാപൂർവം സമ്മതിക്കുന്നതാണ്. പാശ്ചാത്യസാഹിത്യത്തിനുനേരെ പരാങ്മുഖത്വം പ്രദർശിപ്പിച്ചിരുന്നുവെങ്കിൽ ഒരു നാലപ്പാടനോ തകഴിയോ ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയോ മുണ്ടശ്ശേരിയോ ഭാസ്കരന്നായരോ ഗുപ്തന്നായരോ രാമകൃഷ്ണപിള്ളയോ നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തെ അലങ്കരിക്കുമായിരുന്നോ?'' (പേജ് 27)

പുറമെ ലൈംഗികശാസ്ത്രം, മനഃശാസ്ത്രം, ധനതത്വശാസ്ത്രം, ജന്തുശാസ്ത്രം, ജ്യോതിശാസ്ത്രം മുതലായ നവീനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങളെ പരാമർശിക്കുന്ന അറിവും നമുക്ക് കുറച്ചെങ്കിലും ലഭിച്ചിട്ടുള്ളത് പാശ്ചാത്യവിജ്ഞാനത്തിൻറെ സമ്പർക്കംകൊണ്ടാണെന്ന് അദ്ദേഹം നമ്മെ ഓർമിപ്പിക്കുന്നു. (പേജ് 44) ഇതെല്ലാം അവിതർക്കിതങ്ങളായ വാസ്തവങ്ങളാണ്; ഇതിലൊന്നും ആർക്കും അഭിപ്രായവ്യത്യാസം ഉണ്ടാകുകയില്ല; ഇത് വെറും പാശ്ചാത്യഭ്രമമാണെന്ന് ആരും പറയുകയുമില്ല. പക്ഷേ, വാൾട്ട് വിറ്റ്മാൻ എന്ന സുപ്രസിദ്ധനായ അമേരിക്കൻ സാഹിത്യകാരൻറെ ഇംഗ്ലീഷിലുള്ള ഗദ്യകവിത അഭിനന്ദനാർഹമാവുന്നതും ജി. ശങ്കരക്കുറുപ്പ് മലയാളത്തിൽ - നമ്മുടെ സ്വന്തം ഭാഷയിൽ - ഗദ്യകവിതയെഴുതിയാൽ അത് 'ലജ്ജാവഹമായ രീതിയിൽ കൃത്രിമ' മാവുന്നതും (പേജ് 71) എങ്ങനെയാണെന്നു മനസ്സിലാകുന്നില്ല; ചന്ദ്രോത്സവത്തിലും മറ്റും വിങ്ങിവഴിയുന്ന വഷളത്തങ്ങളുടെ പരിഷ്കരിച്ച പതിപ്പുകൾ ഒരു സ്വിൻ ബേണോ, ഹൈ്വസ്മാൻസോ ഛർദിച്ചാൽ അത് ചങ്ങമ്പുഴക്കാസ്വാദ്യമാവുന്നതും എന്തു 'കൈവിഷ'ത്തിൻറെ മിടുക്കുകൊണ്ടാണെന്നും അറിയുന്നില്ല.

ഈ പുസ്തകത്തിലെ 58 മുതൽ 81 വരെ 23 പേജുകൾ ശ്രീ.ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ നോക്കിയാൽ നോക്കെത്താത്ത യൂറോപ്യൻ സാഹിത്യപരിജ്ഞാനം നിർദാക്ഷിണ്യം വിളമ്പാനാണ് വിനിയോഗിച്ചിട്ടുള്ളത്. അദ്ദേഹത്തിൻറെ വകതിരിവ് കണ്ടറിയുവാൻ അദ്ദേഹം സബഹുമാനം ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുള്ള ചുരുക്കം ചില പേരുകൾ ഇവിടെ ഉദ്ധരിച്ചാൽ മതി: വാൾട്ടർ പേറ്റർ (19ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഇംഗ്ലണ്ടിൽ "കല കലയ്ക്കുവേണ്ടി''യെന്നു വാദിച്ചിരുന്ന നല്ലൊരിംഗ്ലീഷ് ഗദ്യമെഴുത്തുകാരൻ), ബെനഡറ്റോ ക്രോചെ (കലയ്ക്കു സദാചാരപരമായ ഉദ്ദേശ്യമില്ലെന്നാണ് ഇദ്ദേഹത്തിൻറെയും വാദം; ആൾ ഒരിറ്റാലിയൻ ചിന്തകനാണ്; ഇന്നും ജീവിച്ചിരിപ്പുണ്ടെങ്കിലും ആശയദൃഷ്ട്യാ, 19ാം നൂറ്റാണ്ടുകാരൻ), നീത്ഷെ് (19ാം നൂറ്റാണ്ടുകാരന്തന്നെ; നാസികളുടെ കുപ്രസിദ്ധമായ 'അതിമാനുഷ' സിദ്ധാന്തത്തിൻറെ മുൻഗാമി), ഡി അനണ്സിയോ (മുസ്സോളിനിയുടെ ഒരു കൂട്ടാളിയും ആകപ്പാടെ ഒരു വങ്കനുമായിരുന്ന ഈ ഇറ്റാലിയൻ ഫാസിസ്റ്റ് 'കവി'യെ "മഹാകവി''യെന്നാണ് ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ നാമകരണം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്, അഥവാ ജപ്പാനിലെ ഫാസിസ്റ്റ് കവിയായ നോഗുച്ചിയോടും ചങ്ങമ്പുഴക്ക് കണക്കിലധികം ആദരം കാണുന്നുണ്ട്.)!!

പക്ഷെ, നിർഭാഗ്യവശാൽ ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ സ്വപ്നം കാണുന്ന ആ യൂറോപ്പും, ഇന്ന് അദ്ദേഹം നൊട്ടിനുണക്കുന്ന ആ 'പാശ്ചാത്യ'സംസ്കാരവും മരിച്ചു മണ്ണടിഞ്ഞു കഴിഞ്ഞു. അദ്ദേഹം അറിഞ്ഞിട്ടില്ലെന്നേയുള്ളൂ. ക്രിസ്ത്വാബ്ദം 1945 ആണിത്; രക്തപതാകയാണ് ബർലിനിൽ പറക്കുന്നത്; സോഷ്യലിസ്റ്റുകാരും കമ്യൂണിസ്റ്റുകാരുമാണിന്നു ഫ്രാൻസ് മുതൽ ബൾഗേറിയവരെയുള്ള ഭരണകൂടങ്ങളിലെല്ലാം; ആയുധമേന്തിയ ജനസാമാന്യങ്ങളാണിന്നത്തെ യൂറോപ്യൻ ഭരണാധികാരികൾ. ഒരു ചരിത്രയുഗം അവസാനിച്ചു; മറ്റൊന്നിനുമേലാണിപ്പോൾ കർട്ടൻ ഉയരുന്നത്. ഇതൊന്നും അറിയാതെ, ഇത്തരം വിശ്വോത്തരസംഭവങ്ങളുടെ വികാസത്തിലന്തർഭവിച്ചിട്ടുള്ള സാംസ്കാരികവിപ്ലവത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുകപോലും ചെയ്യാതെ, പുരോഗമനവാദികളുടെ ഒരു സാഹിത്യസദസ്സിൻറെ അധ്യക്ഷപീഠത്തിൽനിന്നുകൊണ്ട്, ഈ നശിച്ച യൂറോപ്പിൻറെ കേവലം ഗതികിട്ടാത്ത പ്രേതങ്ങളുടെ നാമങ്ങൾ ഉരുക്കഴിക്കാൻ "കാവിവസ്ത്രക്കാരുടെ മുറവിളി'' ക്കെതിരായി കാഹളമൂതൂന്ന ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ മുതിരേണ്ടിയിരുന്നില്ല. നേരെമറിച്ച്, പല പുതിയ പേരുകളും ഉയർന്നിട്ടുണ്ട് - ഇല്യ, ഏഹറൻ ബർഗ്, കോണ്സ്റ്റാൻറിൻ ഡിമോണൊവ്, വെൻഡാ വസിലിയെവ്സ്കാ, അലക്സിടോൾസ്റ്റോയി മറ്റും മറ്റും. പക്ഷെ, ഈ പേരുകൾക്കൊന്നും ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ലിസ്റ്റിൽ സ്ഥാനമില്ല. എന്നാൽ ഇവയല്ലേ പുരോഗമനവാദികളുടെ ഒരു പ്രസംഗവേദിയിൽനിന്നു പാശ്ചാത്യസംസ്കാരത്തെക്കുറിച്ച് നാം സംസാരിക്കുമ്പോൾ 1945 ൽ അവശ്യം ഉച്ചരിക്കപ്പെടേണ്ട പേരുകൾ.

അതിരിക്കട്ടെ, എന്തായാലും ശരി, ശ്രീ.ചങ്ങമ്പുഴക്കുമുണ്ടല്ലോ 'ചിന്തിക്കു'വാൻ സ്വാതന്ത്ര്യം. ഈ പുസ്തകത്തിലദ്ദേഹം ഉറക്കെ 'ചിന്തിക്കുക'യും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ആ നിലക്കു തീർച്ചയായും ഈ സാഹിത്യചിന്തകൾക്കു വിലയുണ്ട്; അതുമാത്രമാണുതാനും ഇതിൻറെ വില.

മംഗളോദയം മാസിക, മിഥുനം 1120
സാഹിത്യപ്രതിഭയും സമൂഹവും

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ യവനിക

എം ഷണ്മുഖദാസ്

എങ്ങെന്നുനിന്നില്ലാതെ വിരിഞ്ഞുവികസിച്ച് ഞൊടിയിടയിൽ മാഞ്ഞുമറയുന്ന മഴവില്ലുകളെക്കൊണ്ടു നിറഞ്ഞതാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'യവനിക'. കാവ്യം തുടങ്ങുന്നതുതന്നെ അഭൗമമായ ഒരു ഇന്ദ്രചാപപ്രസരത്തോടുകൂടിയാണ്. സ്തബ്ധവും ലബ്ധസംഗീതസാന്ദ്രപ്രശാന്തവുമായ സഭാസദനാന്തത്തിൽ,

സ്വർണ്ണസിംഹാസനത്തിലിരിക്കും
മന്നവൻറെ കടമിഴിക്കോണിൽ,
വന്നുനിന്നെത്തിനോക്കിച്ചിരിപ്പൂ
മിന്നിടും രണ്ടു കണ്ണീർക്കണങ്ങൾ.

കൊട്ടാരകവിയായ ശേഖരൻറെ പാട്ടുകേട്ടപ്പോൾ രാജാവ് ആനന്ദാശ്രുക്കൾ പൊഴിച്ചു എന്നേ ഇതിനർത്ഥമുള്ളുവായിരിക്കാം. മനോഹരമായ ഈ വരികൾക്കുള്ളിൽ ഒളിഞ്ഞുനിൽക്കുന്നത് നിർവൃതിയുടെ മഴവില്ലാണെന്ന് കണ്ണുള്ളവർക്കല്ലേ കാണാൻ പറ്റൂ?

രാജകന്യകയെക്കുറിച്ചു ശേഖരകവിക്കുള്ള സങ്കൽപങ്ങൾക്കുതന്നെ മഴവില്ലുകളുടെ പ്രതീതിയാണുള്ളത്. ലോകത്തിൽവച്ച് ഏറ്റവും സുന്ദരവും പുളകദായിയുമായ കാഴ്ച മഴവില്ലാണെങ്കിലും, ആ മഴവിൽൽ ക്ഷണികവും ഒരർത്ഥത്തിൽ മായികവുമാണെന്ന യാഥാർത്ഥ്യം അവശേഷിക്കുന്നു. ശേഖരകവിയുടെ മനോമണ്ഡലത്തിലുള്ള മഴവില്ലുകളാവട്ടെ, മായികങ്ങളാണെന്നിരിക്കിൽകൂടി കവിയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം പൂർണ്ണയാഥാർത്ഥ്യങ്ങളാണ്. ശേഖരൻ രാജകുമാരിയുടെ മുഖം കണ്ടിട്ടുപോലുമില്ല. എന്നിട്ടും തൻറെ സങ്കൽപറാണിയെപ്പറ്റി സുവിശദമായ ഒരു ബോധം കവിക്കുള്ളതായി അനുവാചകനു ബോദ്ധ്യപ്പെടുന്നു.

"തെല്ലകലത്തുയരത്തു വെണ്ണ
ക്കല്ലു കെട്ടിപ്പടുത്തോരെടുപ്പിൽ,
മഞ്ഞവർണ്ണച്ചുരുളിടതിങ്ങി
ക്കുഞ്ഞലത്തൊങ്ങലങ്ങിങ്ങൊഴുകി,
മിന്നും പട്ടുയവനികയൊന്നിൻ
പിന്നിൽനിന്നൊരു നിശ്വാസലേശം
സംക്രമിപ്പൂ ഞൊടിയിടയേതോ
കങ്കണസ്വരമോടിടകൂടി!''

ഇങ്ങനെ അവ്യക്തമായ ചില നിഴൽപ്പാടുകളിൽക്കൂടിയാണ് അജിതകുമാരിയുടെ സാന്നിദ്ധ്യം കവിയുടെ ബോധമണ്ഡലത്തിൽ ഉരുത്തിരിഞ്ഞതെങ്കിലും ആ അവ്യക്തതകളെയെല്ലാം തേച്ചുകളഞ്ഞുകൊണ്ടു സ്ഫുടമായ ഒരനുഭൂതിവിശേഷം ക്രമേണ സംജാതമാകുന്നുണ്ട്...

"ചെണ്ടൊളിചേർന്നതിമൃദുവാകും
രണ്ടു കൈവിരൽത്തുമ്പുകൾ ചൂടി,
...................................................................
...................................................................
അഞ്ജനക്കണ്മുനയൊന്നുലഞ്ഞു
മഞ്ജുഹാസമൊരൽപം പൊഴിഞ്ഞു.''

യവനികയുടെ ഒന്നാംഖണ്ഡത്തിൽതന്നെയുള്ള ഈ വരികളിലെത്തുമ്പോഴേക്കും ശേഖരൻറെ മനസ്സിലുളള 'പ്രേമ'മഴവില്ലിനു നല്ല തെളിമയും തിളക്കവും വന്നുചേരുന്നുണ്ട്. ഈ മഴവിൽൽ വെറുമൊരു നിഴൽപാടല്ല. ശേഖരൻറെ ഗാനത്തിനുതന്നെ ഒഴുകിയൊഴുകി വരുന്ന ഒരു മഴവില്ലിൻറെ പ്രതീതിയുണ്ട്. 'ഏകമായ പ്രതീതികൊളുത്തി ശ്ലോകമൊട്ടുക്കകലെത്തുരത്തി'ക്കൊണ്ടാണ് ആ നാദവാഹിനി വീർപ്പിട്ടൊഴുകുന്നത്. അഴകിൻറെ പ്രതീകമായ മഴവില്ല് - അതു നോക്കി നിൽക്കുന്നവനിൽ മെല്ലെമെല്ലെ മധുരമായ അഴൽവായ്പാണുളവാക്കുന്നത്. മനുഷ്യൻറെ ജീവിതം ഒരു വിലപ്പെട്ട നേട്ടമാണെന്നതു ശരിയാണെങ്കിലും ക്രാന്തദൃക്കായ ഒരാളുടെ ദൃഷ്ടിയിൽ അതിമാത്രം ക്ഷണികമാണത്. മധുരവും അനുഭൂതിസാന്ദ്രവുമായ ജീവിതം സ്വപ്നങ്ങളിലൂടെ മാത്രമേ സാദ്ധ്യമാകൂ; ഈ സ്വപ്നങ്ങൾ പകൽകിനാക്കളായാലും ശരി, രാക്കിനാക്കളായാലും ശരി, ശേഖരകവിയുടെ ജീവിതമാകട്ടെ മുഖ്യമായിട്ടും അദ്ദേഹത്തിൻറെ കാവ്യജീവിതം തന്നെയാണ്. ആ കാവ്യജീവിതമാകട്ടെ, മറ്റു വാക്കുകളിൽ പറഞ്ഞാൽ അദ്ദേഹത്തിൻറെ യശഃപ്രസരമത്രെ. അമരാപുരിയിലെ നാനാതരക്കാരായ ജനങ്ങളുടെ നാക്കിന്തുമ്പത്താണ് ശേഖരൻറെ കീർത്തിയാകുന്ന മഴവിൽൽ മിന്നിത്തിളങ്ങുന്നത് എന്നു പറയുന്നതൊരളവുവരെ സത്യമാകാം. പുണ്ഡരീകൻറെ ശേഖരജയ'ത്തോടുകൂടി ആ കീർത്തിമഴവിൽൽ തകർന്നുപോകയും ചെയ്യുന്നു. വിപുലപാണ്ഡിത്യച്ചുമടുതാങ്ങിയായ പുണ്ഡരീകൻ രാജാവിൻറെ സദസ്സിൽവച്ച് ശേഖരനെ കാവ്യനിർമ്മാണവിഷയത്തിൽ തോൽപ്പിച്ചതായി നാരായണരാജാവ് തീരുമാനിച്ചതോടെ,

"സ്വർണ്ണസിംഹാസനത്തിലിരിക്കും
മന്നവൻറെ കടമിഴിക്കോണിൽ
വന്നുനിന്നെത്തിനോക്കിച്ചിരിച്ചൂ
മിന്നിടും രണ്ടു കണ്ണീർക്കണങ്ങൾ.''

എന്ന സംതൃപ്തിയിൽ തുളുമ്പിനിൽക്കുന്ന മഴവില്ലും മാഞ്ഞുപോകുന്നു.

ശേഖരൻറെ ജീവിതത്തെ അർത്ഥവത്താക്കുന്ന മഴവില്ലുകൾ ഓരോന്നായി മറഞ്ഞുപോകുന്നതു വർണ്ണിക്കുന്ന തുടർക്കഥയാണ് യവനിക. ആ ജീവിതത്തകർച്ചയെ നമുക്കു പടിപടിയായി കാണാൻ ശ്രമിക്കാം. തകർച്ച തുടങ്ങുന്നതിനുമുമ്പുള്ള ഘട്ടത്തെക്കുറിച്ച് ഒരു ഏകദേശബോധമുണ്ടായാലേ, ആ തകർച്ചയുടെ യഥാർത്ഥസ്വഭാവം മനസ്സിലാക്കാനൊക്കൂ. കാവ്യത്തിൻറെ രണ്ടാംഖണ്ഡത്തിൽ,

"ധന്യധന്യമത്തൂലിക ജീവ
സ്പന്ദമേകിന ഗാനശതങ്ങൾ,
വർണ്ണനാതീതവശ്യതവായ്ക്കും
വർണ്ണസങ്കീർണ്ണപിഞ്ഛികവീശി,
മർത്ത്യഹൃത്തിനടിത്തട്ടിലെത്തി
ത്തത്തിമാസ്മരനൃത്തം നടത്തി!''

എന്നാണു നില. ഈ വരികളിലുണ്ടൊരു മഴവില്ല്.

ജീവിതം മഴവില്ലിനു തുല്യംമാണെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ ഉറച്ചു വിശ്വസിച്ചിരുന്നപോലെ തോന്നും. മുകളിൽ ഉദ്ധരിച്ച വരികളെത്തൊട്ടു തുടർന്നു വരുന്ന വരികൾ ശ്രദ്ധിക്കുക:

അപ്രതിമപ്രതിഭയിൽ മങ്ങാ
തുജ്ജ്വലിക്കും മയൂഖനാളങ്ങൾ,
ഇന്ദ്രചാപങ്ങൾ നെയ്തുനെയ്തൊടും
സുന്ദരമാമബ്ഭാവനതന്നിൽ,

ഒരു മഴവില്ലിനുള്ള ശാശ്വതികതയേ ശേഖരകവിയുടെ യശസ്സിന്നുമുള്ളുവെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ ഈ വരികളിലൂടെ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.

കാവ്യത്തിൻറെ രണ്ടാം ഖണ്ഡത്തിൽ ശേഖരൻറെ കൂട്ടുകാരിയായി അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന മഞ്ജരി (രാജകുമാരിയുടെ തോഴി) തീർച്ചയായും ഒരു മഴവില്ലല്ല, മജ്ജയും മാംസവുമുള്ള ഒരു മനുഷ്യസ്ത്രീയായിട്ടാണ് മഞ്ജരി ഉദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതെന്നേ തോന്നൂ.

ഉണ്ടവൾക്കൊരു ചെമ്പനീർപ്പൂ
ച്ചെണ്ടിനൊപ്പം ചിരിക്കുന്ന ചിത്തം!
അംഗുലിയൊന്നനങ്ങുകിൽ, ഗാനം
വിങ്ങിടും വീണപോലൊരു ചിത്തം!
സ്പന്ദനങ്ങളിൽ സൗരഭം തേങ്ങും
മന്ദവായുപോൽ നേർത്തൊരു ചിത്തം!
സാത്വികാസ്വാദനങ്ങളെപ്പുൽകി
സ്സൽക്കരിക്കുന്ന സമ്പൂതചിത്തം...

എന്നൊക്കെ കവി മഞ്ജരിയെ വർണ്ണിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അഭൗമമായ ഒരു നിർവൃതിയിലേക്ക് മഞ്ജരി ശേഖരനെ ആനയിച്ചിട്ടുള്ളതായി കവി ഒരിക്കലും സൂചിപ്പിക്കുന്നുപോലുമില്ല. അകലെ ആകാശത്തിൽ അന്ത്യനിമേഷംവരെ അപ്രാപ്യയായിരിക്കുന്ന അജിതകുമാരിയെന്ന മഴവില്ലിലേക്കുള്ള ഒരു കോവണിയായിട്ടുമാത്രമേ മഞ്ജരി ഈ കാവ്യത്തിൽ നിലകൊള്ളുന്നുള്ളൂ.

യവനികയുടെ നാലാംഖണ്ഡത്തിൽ ശേഖരകവിയുടെ കവിയശസ്സ് നാട്ടിലാകെ പരന്നുപിടിക്കുന്നതിൻറെ ഏറെക്കുറെ ദീർഘമായ ഒരു വർണ്ണനയുണ്ട്. ഈ യശസ്സിൻറെ കാന്തിപ്രസരം വമ്പിച്ചതാണെങ്കിലും ഒരു മഴവില്ലിൻറെ ക്ഷണികതയേ അതിന്നുള്ളൂ എന്ന് അഞ്ചാം ഖണ്ഡത്തിൻറെ പ്രാരംഭവരികൾതന്നെ തെളിയിക്കുന്നു.

രാഗമോഹമദാദികൾ തങ്ങി
രാപകൽത്തിരയോരോന്നു നീങ്ങി
ദക്ഷിണദിക്കിൽനിന്നാർത്തണഞ്ഞു
ദക്ഷദക്ഷനൊരു കവിമല്ലൻ;
ശീതശാന്തശരൽക്കാലസന്ധ്യാ
വേദിയിലൊരിടിവെട്ടുപോലെ
സ്വപ്നസാന്ദ്രസുഷുപ്തിയിലേക
ശപ്തമക്വണദംശനം പോലെ
ചാരുനൃത്തഗാനോത്സവമദ്ധ്യേ
ചീറിടുമൊരു പേമാരിപോലെ
വ്യാപൃതഭാവകാവ്യകർമ്മത്തിൽ
വ്യാകരണവിഡംബനം പോലെ!

പണ്ഡിതോദണ്ഡനായ പുണ്ഡരീകൻറെ ധിക്ധികാത്മകമായ ആഗമനത്തോടുകൂടി യവനികയിലെ മഴവില്ലുകൾക്കു കോട്ടം തട്ടിത്തുടങ്ങുന്നു. വാക്സമരത്തിൽ തനിക്കൊരു എതിരാളിയെ ഇരക്കുന്ന പുണ്ഡരീകനോട് രാജാവ്, ഉണ്ട് ഞങ്ങൾക്ക് ശേഖരൻ'' എന്നു മൊഴിയുന്നതോടെ ശേഖരൻറെ മഴവില്ലുകൾക്കു നടുക്കം തട്ടുന്നു. വാക്സമരമെന്നാൽ എന്തെന്നുപോലും ശേഖരന്നറിഞ്ഞുകൂടാ. അയാൾ വെറുമൊരു കവിയാണ്. ഒരു കവിയുടെ മഴവില്ലുകളെ ഒരു പണ്ഡിതൻറെ വാങ്മയപാറക്കെട്ടുകളോട് തട്ടിമുട്ടിച്ചാലത്തെ സ്ഥിതി മറിച്ചാകാനൊക്കുമോ? കേൾക്കൂ:

സ്പന്ദനങ്ങൾക്ക് തീവ്രതയേറി
സുന്ദരമാം കവിഹൃദയത്തിൽ
അന്തരാത്മാഭയാൽ സപ്തവർണ്ണം
ചിന്തിമിന്നും മണിമുകുരത്തിൽ!

അന്നുരാത്രി ഏകാന്തശാന്തസുന്ദരമായ നിജാലയത്തിൽ നിദ്രകൊള്ളുന്ന കവിയുടെ മുന്നിൽ പിന്നേയും എത്തുന്നു ഇതേ മഴവിൽൽഅല്ല മഞ്ഞവർണ്ണയവനിക. ചിന്നിയുലഞ്ഞിട്ടാണതിൻറെ വരവ്. എന്നാലതിൻ സാരമായ തളർച്ച പറ്റിയിട്ടുണ്ടുതാനും.

ഇല്ല ശിഞ്ജിതമില്ല സുഗന്ധ
മില്ലനേരിയോരാനിഴലാട്ടം.
എന്തു മൂകത,യെന്തൊരു ശൈത്യം
എന്തുസഹനീയോഗ്രജഡത്വം!
ഒന്നുപാടാൻ കഴിഞ്ഞെങ്കി,ലയ്യോ
തന്നിൽനിന്നുമാപ്പാട്ടെങ്ങുപോയി?
ജീവനാണുതൻപാട്ടതുപോയി
കേവലം താൻ വെറും പ്രേതമായി!
പ്രേതമാണു താൻ തൻപേരിൽമേലിൽ
പ്രീതിതോന്നിയിട്ടാർക്കെന്തുകാര്യം?
അത്ഭുത,മായവനികയെമ്മ
ട്ടിത്രവേഗം കരിന്തുണിയായി?
എങ്ങുപോയിതാ മഞ്ഞഞെറികൾ?
മംഗലത്തിൻറെ പൂപ്പുഞ്ചിരികൾ!
അക്കരിമറതൻ പിന്നിലെന്താ
ണഗ്നിനാളങ്ങൾ, ചെന്തീപ്പൊരികൾ!
കത്തിപോൽക്കൈവിരലുകൾമീതേ
തത്തിനിൽപൂ നഖാഗ്രകോഗ്രങ്ങൾ!
മാറിയാമറ പന്തങ്ങളാളി
മാരകമതെന്തുദ്രുജവ്യാളി!
അട്ടഹാസ,മാദംഷ്ട്രകൾ കണ്ടാൽ
ഞെട്ടുംഎന്തു ഭയങ്കരസത്വം!
മുണ്ഡിതോച്ഛിഖശീർഷമതാരാ
പ്പുണ്ഡരീകൻ! നടുങ്ങീ കവീന്ദ്രൻ!
കണ്ണു ഞെട്ടിത്തുറന്നു തമസ്സിൽ
കമ്രതാരം വിളിപ്പൂ നഭസ്സിൽ!!

മത്സരത്തിൻറെ രണ്ടാംദിവസത്തിൻറെ ഒരു റിപ്പോർട്ടാണ് യവനികയുടെ ഏഴാം ഖണ്ഡത്തിൽ ഉള്ളത്. അന്നത്തെ മത്സരത്തിൽ ശേഖരൻ പരാജിതനാകുന്നതോടെ അഥവാ ശേഖരൻ പരാജിതനായെന്ന് നല്ലവനായ നാരായണരാജാവ് തീരുമാനിക്കുന്നതോടെ (സദസ്സിലുള്ള വിഡ്ഢികളുടെ തീരുമാനമെന്തെങ്കിലുമാവട്ടെ) കഥ പരിപൂർണ്ണദുരന്തത്തിലേക്കു നീങ്ങുന്നു. മാഞ്ഞു മാഞ്ഞു തുടങ്ങിയിരുന്ന മഴവില്ലുകൾക്ക് നവ്യമായ ഒരു തിളക്കം ആയത്തമാവുകയും പിന്നീട് അവ നിശ്ശേഷം പൊലിഞ്ഞുപോവുകയും ചെയ്യുന്നു. ശേഖരൻറെ വൃന്ദാവനവർണ്ണനയാണ് ആദ്യത്തെ മഴവിൽൽ. നന്ദകുമാരനെ തേടിയുഴറുന്ന ഗോപവധൂടികളുടെ മാനസികഭാവം വരച്ചു കാണിക്കുന്നിടത്താണ് ഈ മഴവില്ലിൻ ഏറ്റവും കൂടുതൽ തിളക്കമുള്ളത്.

"മന്നിൽവിണ്ണി, ലെവിടെ നിന്നൂറി
വന്നിടുന്നതാണീ വേണുഗാനം?''

എന്നു തുടങ്ങി മൊത്തം പതിനെട്ടു വരികൾ.

രാധയുടെ മാദകോജ്ജ്വലമായ ചിത്രമാണ് പിന്നത്തെ മഴവിൽൽ.

പുല്ലണിഞ്ഞ യമുനാതടത്തി
ലുല്ലസൽപ്പൊൻകടമ്പിൻ ചുവട്ടിൽ,
ഫുല്ലശൈവലശീതളമാകും
നല്ല നീലശിലാതലമൊന്നിൽ,
കാന്തി ചിന്തുമക്കൽത്തളിർ പുൽകാൻ
നീന്തിയോളങ്ങൾ വന്നേന്തിനിൽക്കേ,
അന്തിമാരുണകാന്തിയിൽ മുങ്ങി
ക്കുന്തളാവലി കെട്ടൂർന്നു ചിന്നി,

എന്നു തുടങ്ങുന്നതാണ് രാധയുടെ ചിത്രം.

ഈ ഘട്ടത്തിൽ ഗായകനായ ശേഖരൻറെ ഒരു ചിത്രവും ചങ്ങമ്പുഴ നമുക്കു നൽകുന്നുണ്ട്. അതിനാൽ നന്ദകുമാരൻമാരും ശേഖരകവിയും തമ്മിൽ പലമട്ടിലുമുള്ള അടുപ്പം ഉണ്ടെങ്കിലും ഒരൊറ്റക്കാര്യത്തിൽ സാരമായ വ്യത്യാസമുള്ളതായി കവി എടുത്തു പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.

നിന്നിടുന്നില്ല തൻ തോളുരുമ്മി
ദ്ധന്യയാമൊരു രാധികമാത്രം.

'യവനിക' യിൽ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുള്ള കടപ്പാടുകളെപ്പറ്റിവിശിഷ്യ യവനികാകഥയുടെ (ജയപരാജയം) കർത്താവായ ടാഗോറിനെപ്പറ്റി - പുതുതായി എന്തെങ്കിലും പറയേണ്ടതായിട്ടുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നില്ല.

യവനികയിലെ മഴവില്ലുകൾ മായമഞ്ഞപിഴിഞ്ഞു ഞെരിഞ്ഞവ മാത്രമാണോ? അതോ, തെളിമയും ചേലുമിണങ്ങിയ നിത്യസത്യപ്രതിബിംബങ്ങളാണോ? ഇതേപ്പറ്റി എനിക്കുള്ള ഉത്തരം യവനികയും നളചരിതവും എന്ന ലേഖനത്തിൽ ആയിക്കൊള്ളാം. തൽക്കാലം ഇത്രയും കൂടി:

രാജദൃഷ്ടിയിൽ വാഗ്വാദപരാജിതനായ ശേഖരൻ തേനിൽ വിഷനീരൊഴിച്ച് അത് ഊറ്റിക്കുടിച്ച് ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നു. അദ്ദേഹം മരിക്കുന്നതിൻ ഏതാനും നിമിഷങ്ങൾക്കുമുമ്പ് രാജപുത്രിയായ അജിതകുമാരി കവിയുടെ മരണശയ്യക്കരികത്തുചെന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ കഴുത്തിൽ വിജയമാല്യംം അണിയിക്കുന്നുണ്ട്. അജിതകുമാരി അവിടെ എത്തുമ്പോഴേക്കും ശേഷിയറ്റ് മിഴി തുറക്കാനാവാത്തനിലയിൽ എത്തിയിട്ടുണ്ടായിരുന്നു കവി. അങ്ങനെ കാണുവാനുള്ള കെൽപാകമാനം മങ്ങിയ ഒരവസ്ഥയിലാണ് ശേഖരൻ അജിതകുമാരിയെ ആദ്യമായി കാണുന്നത്. ആദ്യമായിട്ടു മാത്രമല്ല, അവസാനമായിട്ടും. നേർത്ത നീലനിഴൽപാട്ടിൽനിന്നും വാർത്തൊരുജ്ജ്വല വിദ്യുത്സ്വരൂപമായിട്ടാണ് അപ്പോഴും - നേരിട്ടു കാണുമ്പോൾ പോലും - അജിതകുമാരിയെ കവി കാണുന്നത്. കവിയുടെ,

മായമഞ്ഞ പിഴിഞ്ഞുഞെറിഞ്ഞോ
രായവനിക നീങ്ങിയോ, മുഗ്ദ്ധേ?
സത്യമോതണേ, നീയെൻറെ സാക്ഷാൽ
മൃത്യുദേവതയല്ലയോ ഭദ്രേ?...''

എന്ന ചോദ്യത്തിന്,

അ,ല്ലജിതകുമാരി ഞാൻ!....''

എന്നു രാജപുത്രി ഉത്തരം പറയുന്നതോടെ ശേഖരൻറെ മഴവില്ലുകൾ, ഒടുക്കത്തെത്തവണ, പുഷ്പിച്ചുനിൽക്കുന്നു. ഇപ്പോൾ ആ മഴവില്ലുകൾക്ക് പണ്ടെങ്ങുമുണ്ടായിരുന്നതിൽ കൂടുതലായുള്ള തെളിമയും ചേലുമുണ്ട്. പരവശനായ കവി ഒന്നെഴുന്നേറ്റിരിക്കുന്നോടെ,

മഞ്ഞവർണ്ണയവനികയിൻമേൽ
മഞ്ജുളമഴവില്ലുകളാടി
മന്ദമന്ദമതങ്ങനെ നീങ്ങി,
മന്ദഭാഗ്യൻറെ കണ്ണുകൾ മങ്ങി!
ശിഞ്ജിതദുകൂലാഞ്ചലനാദ
രഞ്ജിതസ്വപ്നരൂപിണിയായി
സർവ്വസന്താപഭഞ്ജകമാകും
നിർവൃതിതൻ പരിമളം വീശി,
ദേവദുർല്ലഭമാകുമൊരാർദ്ര
ഭാവസാന്ദ്രമൃദുസ്മിതം പൂശി,
വന്നതാ, ദിവ്യകല്യംാണരശ്മി
മുന്നിൽ നിൽക്കുന്നു, സൗന്ദര്യലക്ഷ്മി!

യവനിക

കുട്ടികൃഷ്ണമാരാര്

വിശ്വമഹാകവി രവീന്ദ്രനാഥടാഗോറിെൻറ 'വിക്റ്ററി' എന്ന വിശിഷ്ടമായ ചെറുകഥയിലെ ഇതിവൃത്തത്തെ ആധാരമാക്കി സ്വതന്ത്രമായിച്ചെയ്തിട്ടുള്ള ഒരു കലാസൃഷ്ടിയാണ് 'യവനിക'. എട്ടു ഖണ്ഡങ്ങളിലായി 1320 വരിയാണ് ഇതിലുള്ളത്.

കെ.സി. സഖറിയാ എം.എ., എൽ.എൽ.ബി. അവർകളുടെ ദീർഘമായ ഒരവതാരികയുള്ളതിൽ, ഈ കൃതി മൂലകൃതിയേക്കാൾ പലേടത്തും മെച്ചപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെന്നു പറയുന്നുണ്ട്. ശരിയാവാം. എഴുത്തച്ഛൻറെ അധ്യാത്മരാമായണം മുതൽ മൂലത്തെ അതിശയിക്കുന്ന തർജ്ജമകളാണല്ലോ നമുക്കു കിട്ടിയിട്ടുള്ള എല്ലാ സ്വതന്ത്ര തർജ്ജമകളും!

കഥയിതാണ്: അമരാപുരി; അമരാപുരി എന്നൊരു രാജ്യം; അവിടെ നാരായണൻ; നാരായണൻ എന്നൊരു രാജാവ്; അദ്ദേഹത്തിൻ അജിത എന്നൊരു മകളും ശേഖരൻ എന്നൊരു ഗായകകവിയും. മകളും കവിയും തമ്മിൽ കണ്ടിട്ടില്ലെങ്കിലും, അവർക്കു തമ്മിൽ അനുരാഗമുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നു. ഒരിക്കൽ ആ രാജസദസ്സിൽ തെക്കുനിന്നു പുണ്ഡരീകൻ എന്നൊരു പണ്ഡിതൻ വന്നുചേർന്ന് ആ രാജഗായകനെ വാദത്തിൽ തോൽപിച്ചു രാജസമ്മാനം നേടി; അതിൽ വിഷാദിച്ചു വീട്ടിൽച്ചെന്നു വിഷം കഴിച്ചു മരിക്കാൻ കിടക്കുന്ന ആ ഗായകൻറെ അടുക്കൽ പെട്ടെന്ന് ആ രാജകുമാരി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട് 'അങ്ങാണ് ജയിച്ചതെ'ന്ന് പറഞ്ഞ് അയാളെയും സമ്മാനിച്ചു.

ഇത്തരമൊരു കഥകൊണ്ടു ടാഗോർ എന്താണുദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളതെന്ന് ഈ സ്വതന്ത്രകൃതിയിൽനിന്നു മനസ്സിലാക്കുക സാധ്യമല്ല. ആട്ടുന്നവനും, നെയ്യുന്നവനും തമ്മിൽ എന്തു വാദമാണ്. അതിൽ രണ്ടാലൊരാൾ ജയിക്കലെവിടെ? ഇതാലോചിക്കാൻ വേണ്ട വിവേകംപോലും രാജകുടുംബത്തിലെ തിരുമേനിമാർക്കുണ്ടാവില്ലെന്നായിരിക്കുമോ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഉദ്ദേശം? തത്തയെ വ്യാകരണം പഠിപ്പിക്കാൻ മിനക്കെട്ട മറ്റൊരു രാജാവിൻറെ കഥ എഴുതിയ ആളാണല്ലോ അദ്ദേഹം.

എന്നാൽ ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഉദ്ദേശം വ്യക്തമാണ്; പണ്ഡിതൻമാരെക്കാൾ വളരെ വളരെ മേലെയാണ് ഗായകൻമാർ എന്നു കാണിക്കുകയാണ് അദ്ദേഹം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. അവതാരികാകാരൻ പറയുന്നു; സൂത്രശാലിയാണെങ്കിലും സർവശാസ്ത്രനിപുണനും ബുദ്ധിമാനുമായ ഒരു മഹാപണ്ഡിതനെയാണ് ടാഗോർ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഉദ്ദണ്ഡൻ' സന്ദർഭത്തിനു തികച്ചും അനുരൂപനാണ് (ടാഗോറിനെ അതിശയിച്ചതിലൊന്നാവാം ഇത്.) അറപ്പും വെറുപ്പും തോന്നിക്കത്തക്കവിധം കാവ്യത്തിൽ പുണ്ഡരീകനെ നിബന്ധിച്ചിരിക്കുന്നതുമൂലം നായകനായ ശേഖരകവിയുടെ ഔത്കൃഷ്ട്യം വർദ്ധിക്കുന്നുണ്ട് (31)

അവതാരികാകാരൻ സവിസ്തരം പ്രതിപാദിച്ചിട്ടുള്ളതുപോലെ, സ്വയം ഒരു 'ഗായക'നായ ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ ഗായകത്വത്തെ വാഴ്ത്തുവാൻ വേണ്ടി പാണ്ഡിത്യത്തെ, ഒരു പാപത്തെ എന്നപോലെ, 'അറപ്പും വെറുപ്പും തോന്നിക്കത്തവിധം ചിത്രീകരിച്ചെങ്കിൽ അതു തികച്ചും സ്വാഭാവികമാണ് - അതിലൊന്നു ചിരിക്കാൻ പോലും വകയില്ല.

നേരെ മറിച്ച്, ടാഗോറിനെപ്പോലുള്ള മഹാകവികൾ പാണ്ഡിത്യത്തെ, അതർഹിക്കുന്ന നിലയിൽ ആദരിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഈ അവതാരികാകാരൻ തന്നെ സമ്മതിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ. ആ ടാഗോർകൃതിയുമായി ഈ 'യവനിക'യ്ക്കു വല്ല ബന്ധവുമുണ്ടെന്നു പറയുന്നതു ടാഗോറിന്നും അവമാനകരമാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കും അവമാനകരമാണ്.

ഈ കവിയുടെ സുകീർത്തിതമായ പദലാവണ്യപ്പുളപ്പ് ഈ യവനിക'യിലും കുത്തിയൊലിക്കുന്നുണ്ട്.

"തെല്ലി, ടംഗളം ചാഞ്ഞം, ഗുലികൾ
ലല്ലലല്ലലം തത്തിക്കളിക്കെ''

ഇത്യാദി, "കൽപപുഷ്പമധൂളികൾ ചൂടി'' (15) എന്നതിലെ 'മധൂളി' തേൻ തന്നെയാണോ, ആണെങ്കിൽ തേനാരെങ്കിലും ചൂടാറുണ്ടോ എന്നൊന്നും മനസ്സിലായില്ല. എന്നുവേണ്ട, ഈ കൃതിയിൽ പലേടത്തും, ഇതെഴുതുന്ന ആൾക്കു തീരെ കേട്ടുപരിചയമില്ലാത്ത പല വാക്കുകളും പ്രയോഗിച്ചുകണ്ടു; അങ്ങനെ ചില വാക്കുകൾ വല്ല ഭാഷയിലുമുണ്ടോ, ഉണ്ടെങ്കിൽ അവയ്ക്കർത്ഥമെന്താണ് എന്നന്വേഷിപ്പാൻ ഒരൗത്സുക്യം തോന്നിയതുമില്ല. ഗായകൻറെ ശബ്ദത്തെ ആസ്വദിക്കുകയല്ലാതെ അർത്ഥം വേണമെന്നു ശഠിക്കുന്നതു മുരട്ടു പാണ്ഡിത്യത്തിൻറെ മുട്ടാളത്തരമാകുമല്ലോ.

രസനിഷ്പത്തി: ഭാവശിൽപം - പ്രതികാരദുർഗ്ഗ

കുട്ടികൃഷ്ണമാരാര്

ഭൂമണ്ഡലത്തിലെ ദക്ഷിണമേഖലക്കാരായ നമ്മുടെ നാട്ടിൽനിന്നു കേവലം വ്യത്യസ്തമായ ദേശകാലങ്ങളോടും സംസ്കാരാചാരങ്ങളോടും കൂടിയ നോർവ്വേ, ഐസ്ലൻറ് എന്നീ ഉത്തരമേഖലാപ്രദേശങ്ങളിൽവച്ചു നടന്നതായി സങ്കൽപിക്കെപ്പട്ടതാണ് ഇതിലെ ഇതിവൃത്തം. എന്നാൽ നമ്മുടെ ഈ നാടുകളിലും മറ്റെവിടെയും നടക്കാറുള്ള വെറുമൊരു ബലാത്സംഗമാണ് കഥാബീജം; ആ ബലാത്സംഗത്തെസ്സംബന്ധിച്ചു മനുഷ്യമനസ്സാക്ഷിയാകുന്ന ആ മഹത്തായ ധർമ്മാസനത്തിനുമുമ്പിൽ, ആ ഇടപാടിലെ ഇരുകക്ഷികളുടെയും, ജീവകാലത്തോളം നീണ്ടുനിന്ന ന്യായവിചാരവും വിധിയും വിധിനടത്തലുമാണ് ആകെയുള്ള പ്രതിപാദ്യം - മനുഷ്യാന്തഃകരണത്തിലെ നിഗൂഢസ്ഥാനങ്ങളിൽ വെച്ചു സംബോധാബോധരൂപങ്ങളായ വികാരങ്ങൾ തമ്മിൽ നടത്തുന്ന വടംവലി.

നോർവ്വേയിൽ വാഡിനിലെ ഗുന്നാൽ എന്ന ഗൃഹസ്ഥൻറെ ഏക പുത്രി വിഗ്ഡിസ് നല്ല തൻറേടമുള്ള ഒരു പെണ്കിടാവായിരുന്നു. ഒരിക്കൽ ഐസ്ലൻറിൽ നിന്ന് അവിടെ വന്നെത്തിയ വൈഗയോട്ട് എന്ന സാഹസികനായ യുവാവും അവളും തമ്മിൽ അനുരക്തരായി. എന്നാൽ തൻറെ അവിവേകങ്ങൾമൂലം അയാൾക്ക് അവളെ ആ അച്ഛനിൽനിന്നു ലഭിക്കുക വിഷമമായിത്തുടങ്ങി. തൻമൂലം അയാൾ ഒരു സന്ദർഭമുണ്ടാക്കി അവളുടെ മേൽ ബലാത്കാരം നടത്തി. ആ ആക്രമണത്തെ അവളുടെ തൻറേടമുള്ള മനസ്സ് എതിർത്തുകൊണ്ടിരിക്കെതന്നെ, യൗവനപ്പുളപ്പിയന്ന അവളുടെ മാംസം അതിന്നധീനമായി. ആ ഉത്പാദനത്തെ ഏറ്റുവാങ്ങുകതന്നെ ചെയ്തു. അയാളാകട്ടെ, ഒട്ടൊരു കൃതാർത്ഥാഭിമാനത്തോടെ നാടുവിടുകയും ചെയ്തു.

അവളാ ഗർഭത്തെ കടുംവെറുപ്പോടെ ഒളിച്ചുകൊണ്ടുനടക്കുകയും യഥാകാലം ഒരു കാട്ടുപ്രദേശത്തുവെച്ചു പ്രസവിച്ച ഉടനെ അനാദരവോടെ കയ്യൊഴിയുകയും ചെയ്തു.

വീണ്ടും ആ കാമുകൻ ഒരേകാന്തത്തിൽ അവളുടെ അടുക്കൽ വിവാഹപ്രാർത്ഥനയുമായി വന്നു. അപ്പോഴും അവളുടെ പ്രതികാരേച്ഛുവായ ധർമ്മശ്രദ്ധ അയാളുടെ മേൽ ഒരു കത്തിക്കുത്തു നടത്തി. പക്ഷേ, അവളുടെ മാംസം, എന്നു പറയട്ടെ, അതിനെ ഫലപ്രദമായി നടത്തിയില്ല- ചെറിയൊരു പരിക്കേൽപിച്ചതേയുള്ളു. ആ വിവാഹപ്രാർത്ഥിക്ക് നിരാശനായി മടങ്ങേണ്ടിവന്നു.

ഈ രണ്ടു പ്രാവശ്യവും അയാൾ അവളെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയിരുന്നുവെങ്കിൽ പക്ഷേ, അയാളുടെ സാഹസികത അത്രത്തോളം ധൈര്യപ്പെട്ടില്ലെന്നേ പറയേണ്ടു.

കാലക്രമത്തിൽ 'ആ കുഞ്ഞു തനിക്കുണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിൽ!' എന്ന വിചാരം വിഗ്ഡിസിനെ അസ്വസ്ഥപ്പെടുത്തിത്തുടങ്ങി: യോട്ടിൻറെ പുത്രൻ യോട്ടിൻറെ കൊലയാളിയായിത്തീരുക - അതായിരുന്നു എൻറെ ഏറ്റവും നല്ല പ്രതികാരം. വെറുപ്പോടുകൂടി ഞാൻ അടിച്ചുവളർത്തുന്ന ആ നായിൻറെ കയ്യിൽനിന്ന്, അതിൻറെ പല്ലുകൾ കഴുത്തിൽ താണിറങ്ങുന്നതുവരെ വൈഗയോട്ടിൻ അത്ര എളുപ്പത്തിലൊന്നും രക്ഷ പ്രാപിക്കാൻ തരപ്പെടുകയില്ലായിരുന്നു. (ഭാ. 95)

ഭാഗ്യവശാലോ ദൗർഭാഗ്യവശാലോ ആ 'നായ്' ചാവാതെ അമ്മയുടെ സ്വീകരണത്തിനു കാത്തിരിക്കുകയായിരുന്നു; അവൾ വെറുപ്പോടുകൂടി അതിനെ സ്വീകരിച്ചു വളർത്തിത്തുടങ്ങി.

തുടർന്നുണ്ടായ അനേകം കഷ്ടാനുഭവങ്ങളിലൂടെ ആ അമ്മ ആ മകനെ രക്ഷിച്ചുപോരികയും മറ്റേതൊരമ്മയുമെന്നപോലെ അവനെ സ്നേഹിച്ചുതുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. എന്നാലും തൻറെ പ്രതികാരായുധമായി ഉഴിഞ്ഞുവെച്ച അവന്ന് 'ഉൾവാർ' (ചെന്നായ) എന്നു പേരിടുകയും വൈഗയോട്ടിൻറെ തല വെട്ടി കൊണ്ടുവന്നു തരണമെന്ന് ഊട്ടി മൂർച്ചകൂട്ടിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയും ചെയ്തു.

യോട്ടാകട്ടെ, ഐസ്ലൻറിലേക്കു തിരിച്ചുപോയി സ്വഗൃഹത്തിൽ ശാന്തനായി കഴിച്ചുകൂട്ടി. ഏറെത്താമസിയാതെ സ്വജനപ്രേരണയാൽ, തനിക്കു തികച്ചും ബോധിച്ച ഒരു യുവതിയെ അയാൾ വിവാഹം ചെയ്തു. അവൾ വേണ്ടുവോളം സുന്ദരിയായിരുന്നു, വേണ്ടുവോളം സ്നേഹമുള്ളവളും. നല്ല സ്ഥിതിയിൽ കഴിഞ്ഞുപോന്ന ആ ദാമ്പത്യത്തിൽനിന്നു രണ്ടുമൂന്നു കുട്ടികളും ജനിച്ചു. അങ്ങനെ ആ ദാമ്പത്യം അത്രമേൽ മധുരമായിരുന്നിട്ടും യോട്ടിൻറെ ഹൃദയം പ്രഥമാനുരാഗസ്മരണകളാൽ നൊന്തിരുന്നു. അതയാൾ കഴിയുന്നത്ര ഒളിച്ചുവെച്ചു ഭാര്യയെ സ്നേഹിച്ചു; അത്രത്തോളം അത് അകത്തുകിടന്ന് അയാൾക്കു മൗഢ്യം വളർത്തി. എന്നല്ല, അതു പതുക്കെ പതുക്കെ അപ്രതീക്ഷിതങ്ങളായ വഴികളിലൂടെ വെളിപ്പെട്ടുവന്നു. സുഖകരമായ ആ ദാമ്പത്യത്തെ സാപത്ന്യംകൊണ്ടു കലുഷമാക്കിത്തുടങ്ങി. അതിനിടയിൽ വിധിവശാൽ ആ കുട്ടികളും കഴിഞ്ഞുപോയി. അതിലുണ്ടായ മനോദുഃഖം അവരുടെ അമ്മയുടെ ആയുസ്സിനു പൂർണ്ണവിരാമവുമിട്ടു.

അങ്ങനെ ഒടുക്കം, എവിടെയും ഹൃദയംവെച്ചു വിശ്രമിക്കാനില്ലാതായ യോട്ട് സ്വത്തെല്ലാം വിറ്റ് ഒരു കപ്പൽവാങ്ങി ആ ദ്വീപു വിട്ടു.

ഇക്കാലത്തു വിഗ്ഡിസ്സിൻറെ മകനും ഒന്നിനു മാത്രം പോന്നു കപ്പലിൽ കച്ചവടത്തിനു പുറപ്പെട്ടിരുന്നു. ഉൽവാറിൻറെ കപ്പൽ വല്ലാത്തൊരപകടത്തിൽ പെടുവാനും തത്സമയം അതിലെ കപ്പലോടിച്ചുപോയ യോട്ട് അയാളെ രക്ഷിപ്പാനും ഇടയായി. തുടർന്നുണ്ടായ സംഭാഷണങ്ങളിൽനിന്ന് ആ മിടുക്കൻകുട്ടി തൻറെ ആദ്യ പുത്രനാണെന്ന് യോട്ടിനു മനസ്സിലായി; താനാരെന്ന് അങ്ങോട്ട് അറിയിക്കാതെ അയാളെ പല സമ്മാനങ്ങളോടുകൂടി നോർവ്വെയിലേക്ക്, അമ്മയുടെ അടുക്കലേക്ക് തിരച്ചയച്ചു.

മകന്നു നൽകിയ ഈ പ്രാണരക്ഷയെച്ചൊല്ലിയെങ്കിലും തനിക്കു മാപ്പു കിട്ടിയേയ്ക്കുമെന്നാശിച്ചാവാം, യോട്ട് പതുക്കെ വിഗ്ഡിസ്സിൻറെ അടുക്കലേക്കു ചെന്നു. ഭയങ്കരമായ ആ സന്ദർഭം വന്നു. വിഗ്ഡിസ്സിൻ ആ മകനെ ആ വിധം ഉത്പാദിപ്പിച്ചുവിട്ട അയാളുടെ നേർക്കുള്ള പക, അയാളവനെ പ്രാണാപായത്തിൽനിന്നു രക്ഷിച്ചു എന്നതോർത്തു തണുക്കുമോ? അതോ തൻറെ ചിരപ്രതിജ്ഞ നിറവേറ്റിത്തരുവാൻ മകനെ നിർബന്ധിക്കുമോ? നിർബന്ധിച്ചാൽത്തന്നെ, തൻറെ പ്രാണനെ ഉത്പാദിപ്പിക്കയും രക്ഷിക്കയും ചെയ്ത അച്ഛൻറെ തല അവൻ വെട്ടിയെടുക്കാനൊരുങ്ങുമോ? ഒരുങ്ങിയാൽതന്നെ അതിനു കഴുത്തു കാണിച്ചുകൊടുക്കത്തക്കവണ്ണം യോട്ടിനു സ്നേഹവും അപരാധബോധവും വളർന്നിട്ടുണ്ടോ?

ഇത്രത്തോളമെത്തുമ്പോൾ എല്ലാം ശുഭമായി കലാശിച്ചു എന്നു വായിപ്പാൻ നാം ആഗ്രഹിച്ചുപോകും. കാരണം, വിഗ്ഡീസ്സിനു യോട്ടിൽനിന്നുവേണ്ടതെന്തോ, ആ മഹത്തായ പ്രേമത്തെ അയാൾ ഹൃദയത്തിൽവെച്ചാരാധിക്കുന്നുണ്ട്, അതയാൾ അവൾക്ക് വേണ്ടുംവിധം ആവിഷ്കരിച്ചുകൊടുത്തിട്ടില്ലെങ്കിൽ, അതിനു വേണ്ടുവോളം ശിക്ഷ അയാൾ അനുഭവിച്ചിരിക്കുന്നു. അവൾക്ക് അയാളുമായിടപെട്ടതിനുശേഷം പല ദുരന്തദുഃഖങ്ങളും അനുഭവിക്കേണ്ടിവന്നുവെങ്കിലും, അതു മുഴുവൻ ആ ഇടപാടിൻറെ ഫലമാണെന്നു പറഞ്ഞുകൂടാ. എന്നല്ല, ആരെക്കൊണ്ടു പ്രതികാരം നടത്തണമെന്ന് അവളാഗ്രഹിച്ചുവോ, അയാളെ യോട്ടാണ് വീണ്ടുകൊടുത്തതെന്നും അവൾക്കറിയാം. എന്തായിട്ടും, ആ ഭയങ്കരസംഭവം നടക്കുതന്നെ ചെയ്തു!

കഷ്ടം, മനുഷ്യൻ താൻ വളർത്തിക്കൊണ്ടുവരുന്ന വികാരങ്ങൾക്ക് എത്രമാത്രം അടിപെട്ടുപോകുന്നു എന്നോർത്താൽ പേടിയാവും.

സ്നേഹമില്ലാഞ്ഞിട്ടാണോ അവളതു ചെയ്യിച്ചത്? ആണെന്നായിരുന്നു അവളുടെ വിശ്വാസം. അവളെ സ്നേഹിക്കുന്ന ഒരു കഥാപാത്രം അവളോടൊരിക്കൽ ചോദിച്ചു: "യോട്ടിനെ ഇന്നും നീ ഇത്ര ഭയങ്കരമായ രീതിയിൽ വെറുക്കുന്നതുകൊണ്ട് അത്യഗാധമായിരുന്നിരിക്കണം നിനക്ക് അയാളോടുണ്ടായിരുന്ന സ്നേഹം. എനിക്കു മിക്കവാറും തോന്നിപ്പോകുന്നു, ഇപ്പോഴും നീ അയാളെ സ്നേഹിക്കുന്നുണ്ടെന്ന്,'' ഇതിന്നവൾ മറുപടി പറയുന്നു; "വനത്തിലെ ചെന്നായ്ക്കളെ എങ്ങനെ ഞാൻ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നുവോ അത്ര കാര്യമായി ആ മനുഷ്യനെയും ഞാൻ സ്നേഹിക്കുന്നു.'' (ഭാ. 270)

അതേ, അവളങ്ങനെ വിചാരിച്ചു. വൈഗയോട്ട് സ്നേഹത്തിൻറെ ബലിപീഠത്തിൽ ആത്മസമർപ്പണം ചെയ്തു കണ്ടതോടൊപ്പമേ അവൾക്കു തൻറെ ആത്മാവിൽ ഉറഞ്ഞുകിടക്കുന്ന സ്നേഹത്തെയും കണ്ടറിവാൻ കഴിഞ്ഞുള്ളൂ. പിറ്റേന്ന് ഉൾവാർ യാത്ര പുറപ്പെട്ട്, യോട്ട് തന്നെത്താൻ കൊല്ലുകയാണുണ്ടായതെന്നു വിവരിച്ചതിനുശേഷം, "അമ്മേ, അമ്മ ഏപ്പോഴെങ്കിലും വൈഗയോട്ടിനെ സ്നേഹിച്ചിരുന്നോ?'' എന്നു ചോദിച്ചപ്പോൾ, അവൾ പൊട്ടിക്കരഞ്ഞു മുഖം മറച്ചു മറുപടി പറഞ്ഞു: "എനിക്കുണ്ടായ ഏറ്റവും കടുത്ത നിർഭാഗ്യമാണല്ലോ അത്. അദ്ദേഹത്തെ ഞാൻ ഏറ്റവും ഗാഢമായി സ്നേഹിച്ചിരുന്നു; അദ്ദേഹത്തോട് എനിക്ക് ഏറ്റവും കടുത്ത വെറുപ്പുണ്ടായതും അതുകൊണ്ടാണ്" (ഭാ. 323)

കഷ്ടം, മനുഷ്യൻ തന്നിലുള്ള ഉത്തമാംശത്തെ എത്രമാത്രം കൈകടന്നതിനുശേഷമാണ് കണ്ടെത്തുന്നതോർത്താൽ കരഞ്ഞുപോകും.

നോർവേയിൽ ക്രിസ്തുമതം പ്രചരിച്ചുതുടങ്ങിയ കാലമാണത്. വിഗ്ഡിസ്സും കൂട്ടരും ആയിെടയാണ്. മുഖ്യമായി ആത്മരക്ഷോപായമായിട്ട്, ആ മതം സ്വീകരിച്ചത്. അവരവിടെ ഒരു പള്ളി പണിയിക്കുകയും ചെയ്തു. പക്ഷേ ആ മതത്തിൻറെ മഹത്തായ സന്ദേശം ഉൾക്കൊള്ളുവാൻ അവർക്കു സാധിച്ചില്ല. അഥവാ, മരിച്ചാൽ പള്ളിമുറ്റത്തു ശവമടക്കുവാനല്ലാതെ, ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഹൃദയത്തിൽ പള്ളിപണിയുവാൻ എത്ര പേർക്കു സാധിക്കാറുണ്ട്?

ഇത്രയുമാണ് ഈ ആഖ്യായികയിലെ കഥാസംക്ഷേപം - എന്നുവച്ചാൽ ഭാവശിൽപം. ബലാത്സംഗമെന്നത് നമ്മൾക്ക് അവജ്ഞ മാത്രം തോന്നിക്കുന്ന ഒരു നിസ്സാരസംഭവമാണ്. എന്നാൽ മനുഷ്യൻറെ ചിത്തവൃത്തികളെ ഉറ്റുനോക്കുമെങ്കിൽ, ലോകത്തിൽ നിസ്സാരമായിട്ടൊന്നുമില്ല. എവിടെ ഏതു മണൽത്തരി ചെന്നുവീഴുമ്പോഴും അടിയിലോളം മഹാപ്രക്ഷോഭങ്ങളുണ്ടാവുന്നു; അവ ബാഹ്യമായിത്തന്നെ പല സംഭവങ്ങൾക്കു കാരണവുമായിത്തീരുന്നു. മനുഷ്യനു കണ്ടറിവാനോ കയ്യൊതുക്കുവാനോ ഏറ്റവുമധികം പ്രയാസമുള്ളത് തൻറെ ചിത്തവൃത്തികളാണ്. അവ്യക്തങ്ങളും സങ്കീർണ്ണങ്ങളുമായ ആ അനേകം ചീത്തവൃത്തികളെ പേർത്തെടുത്ത് അടുക്കടുക്കായി വേർതിരിച്ചു കാണുമാറു ചേർത്തുവയ്ക്കലാണ് സാഹിത്യത്തിൻറെ സാക്ഷാത്തായ ധർമ്മം - അതാണു ഭാവശിൽപവും. അതിന്നുള്ള ഉപകരണം മാത്രമാണ് ഇതിവൃത്തം. അത് അതാതു കാലദേശാവസ്ഥകളുടെ ഗതിക്കനുസരിച്ചിരിക്കണമെന്നേ ഉള്ളൂ. ഭാവശിൽപമാകട്ടേ, മനുഷ്യഹൃദയം എന്നും എവിടെയും എങ്ങനെയെല്ലാം പ്രവർത്തിക്കുമോ, അതിന്നനുസരിച്ചിരിക്കണം.

സ്ത്രീയുടെ അനുരാഗം പരാക്രമാപേക്ഷിയാണെന്നതു ലൈംഗികശാസ്ത്രസമ്മതമായ ഒരു പരമാർത്ഥമാണ്. അപ്പോൾ ഏതു സ്ത്രീയും 'ബലാത്സംഗം ചെയ്യപ്പെടുവാനാഗ്രഹിക്കുന്നു' എന്നതിനെ ഒരാപ്തവാക്യമായിത്തന്നെ എടുക്കാം. എന്നാൽ മനുഷ്യൻറെ ആർജ്ജിതസംസ്കാരമായ അഭിമാനബോധം, ചാരിത്രനിഷ്ഠ, അതിനെ എതിർക്കുന്നു. നൈസർഗ്ഗികവും ആർജ്ജിതവുമായ ഈ രണ്ടു ചിത്തവൃത്തികൾ തമ്മിൽ നടക്കുന്ന സമരത്തിൻറെ ഒരു പ്രതിരൂപമാണ് ഇതിലെ നായിക വിഗ്ഡിസ്. മറുവശത്ത്, പ്രാഥമികമായ അനുരാഗോദയം, മറ്റേതു ദമ്പതീപ്രണയത്തിലും വിലയം പ്രാപിക്കാതെ, അപരാധബോധത്തിലൂടെ വളർന്ന് ആത്മത്യാഗത്തോളം ചെന്നുചേർന്നതിൻറെ പ്രതിരൂപമാണ് നായകൻ വൈഗയോട്ട്. ഇവയുടെ യഥാക്രമമായ വളർച്ച വ്യക്തമാക്കുവാൻ വേണ്ടുന്നവയെ മാത്രം ചേർത്തിണക്കി. അതിന്നാവശ്യമില്ലാത്തവയെ ഒഴിച്ചുമാറ്റി എഴുതപ്പെട്ടു എന്നതാണ് ഈ ആഖ്യായികയുടെ വിജയം.

സ്ഥായിയായി നിൽക്കുന്ന ഭാവങ്ങളെപ്പറ്റി മാത്രമാണ് ഇത്രയും പറഞ്ഞത്; തദനുബന്ധികളായ മറ്റു പല ഭാവങ്ങളെപ്പറ്റിയാകട്ടേ, വളരെ വളരെ പറയാനുണ്ടാവും. ഒരുദാഹരണം: വിഗ്ഡിസ്സിൻറെ വിഷമതരമായ ജീവിതഗതിക്കിടയിൽ വേറെ അനേകം വിവാഹപ്രാർത്ഥനകൾ വന്നണയുകയുണ്ടായി; ഒടുക്കം വച്ച് ഒന്നവൾ സമ്മതിക്കുകയുമുണ്ടായി. പക്ഷേ, ദൈവവശാൽ അതു നടക്കാതെ പോയി. ഇതിന്നെല്ലാം, പരമോദ്ദേശത്തിൻ ഊന്നുകൊടുക്കുന്ന യുക്തികൾ പലതും പറവാൻ കാണുന്നുണ്ട്. ആ യുക്തി സഹത്വമാണ് ഭാവശിൽപത്തിൻറെ എല്ലുമിടുക്കും.

എന്നിരിക്കിലും, ഈ ആഖ്യായികയുടെ രൂപശിൽപത്തിൽ ഏറെ വൈദഗ്ദ്ധ്യം കാണുന്നില്ല. പക്ഷേ, അത്രയും വിദൂരമായ ആ കാലദേശങ്ങളെ പഠിച്ചറിയാതെ അതിനെപ്പറ്റി വല്ലതും പറയാൻ പുറപ്പെടുന്നതു സാഹസമായേ വരൂ.

ഗീതഗോവിന്ദം

('ദേവഗീത' എന്ന സ്വതന്ത്ര പരിഭാഷയുടെ നിരൂപണത്തിനൽ നിന്ന്)

കുട്ടികൃഷ്ണമാരാര്

ക്രിസ്താബ്ദം 11ാം നൂറ്റാണ്ടിലോ മറ്റോ ജീവിച്ച ജയദേവരുടെ ഗീതഗോവിന്ദകാവ്യം അന്നു മുതൽക്കുതന്നെ വൈഷ്ണവലോകത്തിൻറെ ആദ്ധ്യാത്മിക ജീവിതത്തിൽ അഭ്യർഹിതമായ സ്ഥാനം നേടിക്കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ആ കൃതിയിൽ ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാൻ തന്നെ തചക്കൈവിളയാടിയിട്ടുണ്ടെന്നും ആ കൃതി പാടിക്കൊണ്ടു വഴുതിനയറുത്തിരുന്ന ഒരു പച്ചക്കറി വിൽപനക്കാരിയുടെ പിന്നാലെ അലഞ്ഞുനടന്നിട്ടു ഭഗവാൻറെ മഞ്ഞപ്പട്ടുടയാടയാകെ കീറിപ്പറിഞ്ഞുപോയെന്നും, സംഗതിവശാൽ മരിച്ചുവീണ ജയദേവപത്നിയുടെ അടുത്തിരുന്ന് അത് പാടിയപ്പോൾ അവർ ഉയിർത്തെഴുന്നേറ്റു കൂടെ പാടിത്തുടങ്ങിയെന്നും മറ്റും ഭക്തമാല'യിൽ വർണ്ണിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. കേരളത്തിൽ, ആഗമമന്ത്രങ്ങൾ അമ്പലങ്ങൾക്കകത്തിരുന്നു ദേവതകളെ ആരാധിക്കുന്നതോടൊപ്പം അതിനു തൊട്ടടുത്തു സോപാനസ്ഥാനത്ത് അഷ്ടപദി' നിന്നു കൊട്ടിപ്പാടിസ്സേവിക്കുകയും പതിവായിരിക്കുന്നു. ഇടപ്പള്ളി സ്വദേശിയായ ഒരാൾ അഷ്ടപദിയെ മലയാളത്തിലേക്കു തർജ്ജമ ചെയ്തതു മൂലം അദ്ദേഹം വിഷ്ണുക്ഷേത്രത്തിൽവെച്ചു പാമ്പുകടിയേറ്റു മരിച്ചുപോയെന്ന് ഐതിഹ്യമുണ്ടത്രേ. (അവതാരിക, 11) ഇങ്ങനെ നിഗ്രഹാനുഗ്രഹശക്തിരൂപമായ ഒരു പ്രഭാപരിവേഷം ആ കൃതിക്കു ചുറ്റും തഴച്ചുവന്നിട്ടുണ്ട്.

"മണിമന്ത്രൗഷധികളുടെ പ്രഭാവം അചിന്ത്യമാണല്ലോ.'' ഗീതഗോവിന്ദത്തിനു മാന്ത്രികമായ അത്തരം വല്ല പ്രഭാവവിശേഷവും കൈവന്നിട്ടുണ്ടായിരിക്കാം. എന്നാൽ സ്വരാക്ഷരങ്ങളുടെ സംവിധാനവിശേഷത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കാവുന്ന ആ ദിവ്യാനുഭവം. പരിഭാഷകൻറേയും നിരൂപകൻറെയും പരിധിയിൽപ്പെട്ടതല്ല. പരിഭാഷകന്ന് അക്കാവ്യത്തിൽ സാഹിത്യപരമായ വല്ല വിലയുമുണ്ടെങ്കിൽ അതിനെ മാത്രമേ പകർത്തുവാൻ കഴിയൂ; അതു പരീക്ഷിക്കുക മാത്രമാണ് നിരൂപകധർമ്മവും.

ഗീതഗോവിന്ദത്തിനു സാഹിത്യപരമായി വല്ല വിലയുമുണ്ടോ? ഉണ്ടെന്നാണ്, മറ്റു പലരുടേയുമെന്നപോലെ ഈ വിവർത്തകൻറേയും പക്ഷം: സംഭോഗശൃംഗാരം അതിൻറെ പരമോച്ചനിലയെ പ്രാപിച്ചിട്ടുള്ള കാവ്യങ്ങളിൽ പ്രഥമഗണനീയമാണ് ഈ കൃതി. (അവ, 2)... അർത്ഥഭംഗിയും ശബ്ദഭംഗിയും ഇത്രത്തോളം ഒത്തിണങ്ങിച്ചേർന്നിട്ടുള്ള കാവ്യങ്ങൾ, കാളിദാസകൃതികളൊഴികെ, മറ്റില്ലെന്നുതന്നെ പറയാം. (അവ, 8)'' ശരി, നമുക്കു നോക്കാം.

ഇരുപത്തിനാൽ അഷ്ടപദിയും തൊണ്ണൂറിലധികം ശ്ലോകവുമുൾപ്പെട്ട ഈ കൃതിയിലെ പ്രതിപാദ്യം, ചുരുക്കിപ്പറഞ്ഞാൽ, ഒരു പ്രണയകലഹത്തിനുശേഷമുണ്ടായ സംഭോഗമാണ്. കൃഷ്ണൻ അനേകം ഗോപികമാരുമായി സാധാരണപ്രണയത്തോടെ രമിക്കുന്നതു കണ്ടപ്പോൾ കൂട്ടത്തിലൊരുവൾ. രാധ, തൻറെ മേൻമ പോയതായിക്കരുതി പിണങ്ങിപ്പിരിഞ്ഞു; അതോടുകൂടി രണ്ടുപേരും കൊടിയ വിരഹവേദനയിലായി; ഒരു സഖിയെ രണ്ടുമൂന്നു ചാൽ അങ്ങോട്ടുമിങ്ങോട്ടും നടത്തിയശേഷം അവർ തമ്മിലിണങ്ങുകയും ചെയ്തു. കാവ്യത്തിലെ പകുതിയിലേറെയും ഭാഗം ആ സഖിയുടെ വാഗ്വിസ്താരമാണ്. ശേഷം രാധാകൃഷ്ണൻമാരുടെയും. വിഷയമോ, വിരഹവേദന സംഭോഗപ്രകാരങ്ങൾ അനുനയവിധങ്ങൾ മുതലായവയും. മറ്റൊരുവിധം പറഞ്ഞാൽ, ലഘുവായ ഒരു മാനഗ്രഹണത്തെ ഉപാധിയാക്കി, ബാഹ്യാഭ്യാന്തരസുരതപ്രകാരങ്ങളെപ്പറ്റി തിരിച്ചും മറിച്ചും തിരിച്ചും പറഞ്ഞുകൂട്ടുക എന്നതാണ് ഇക്കൃതിയുടെ സാരസർവ്വസ്വം. ആദ്യത്തെ ദശാവതാരാഷ്ടപദി കഴിഞ്ഞാൽശ്രിതകമലാകുചമണ്ഡല'' എന്നു സ്തോത്രം തുടങ്ങുന്ന ഇക്കൃതിയിൽ സ്തനോപഭോഗത്തെപ്പറ്റിമാത്രം ആവർത്തിച്ചാവർത്തിച്ചു പറഞ്ഞിട്ടുള്ളതിൽ പകുതിയോളം താഴേ ഉദ്ധരിക്കാം:

പദ്മാപയോധരതടീപരിരംഭലഗ്ന ... (ശ്ലോ)
പീനപയോധരഭാരഭരേണ
ഹരിം പരിരഭ്യ സരാഗം. ... 4 - 3
പീനപയോധരപരിസരമർദ്ദന
നിർദ്ദയഹൃദയകവാടം ... 5 - 6
നഖലിഖിതഘനസ്തനഭാരം ... 6 - 6

ഭൂയസ്ത്വത്കുചകുംഭനിർഭരപരീ
രംഭാമൃതം വാഞ്ഛതി ... (ശ്ലോ)
ഗോപീപീനപയോധാരമർദന
ചഞ്ചലകരയുഗശാലീ
(11ാം അഷ്ടപദിയുടെ പല്ലവി)
താലഫലാദപി ഗുരുമതിസരസം
കിം വിഫലീകുരുഷേ കുചകലശം ... 18 - 2
മുഗ്ധേ, വിധേഹി മയി നിർദ്ദയദന്തദംശ
ദോർവ്വല്ലിബന്ധനിബിഡസ്തനപീഡനാനി (ശ്ലോ)
രാധാപീനപയോധരസ്മരണകൃത്
കുംഭേന സംഭേദവാൻ ... (ശ്ലോ)
പ്രിയപരിരംഭണരഭസലിതതമിവ
പുളകിതമതിദുരവാപം
മദുരസി കുചകലശം വിനിവേശയ
ശോധിതമനസിജതാപം ... 13 - 4
ദോർഭ്യാം സന്നമിതഃ പയോധരഭരേ
ണാപീഡിതഃ ... (ശ്ലോ)
ശാന്തസ്തബ്ധപയോധരം ഭൃശപരിഷ്വംഗാൽ (ശ്ലോ)
കുരു യദുന്ദന, ചന്ദനശിശിര
തരേണ കരേണ പയോധരേ
മൃഗമദപത്രമകത്ര മനോഭവ
മംഗളകലശസഹോദരേ ... 24 - 1

ഇവയെല്ലാം അധരപാനാദികളായ മറ്റു ചടങ്ങുകളുടെ ആവർത്തനങ്ങളോടിടകലർത്തിക്കൊണ്ടുമാണ്. ഈ ഭോഗ്യവസ്തുക്കളും ഭോഗ്യപ്രകാരങ്ങളും അനുഭവിപ്പാനെന്നപോലെ, പറഞ്ഞു കേൾപ്പാനും സങ്കൽപിപ്പാനും രസമുള്ളവ തന്നെ, വാദമില്ല. എന്നുവെച്ചു ഗ്രഹണി പിടിച്ച കുട്ടി അപ്പം പഴം പപ്പടം എന്നിരുന്നുരുവിടുംപോലെ, അവയെ മാലകോർത്തു കൂട്ടിയാൽ കലാവിദ്യയാകുമോ? അതു കേൾക്കുമ്പോൾ ആളുകൾക്കുണ്ടാകുന്ന രസം സാഹിത്യരസമാകുമോ?

ഇല്ലെന്നു തീർച്ച. ലോകസാധാരണമായ രീതിയിലല്ല സാഹിത്യരസത്തിൻറെ അഭിവ്യക്തി. ഒരാൾ മറ്റൊരാളുടെ നേരെ എടാ മൂഢാ, വാടാ' എന്നലറുന്നതു കേട്ടാൽ അയാളുടെ ദേഷ്യം നമുക്കനുഭവപ്പെടും എന്നാൽ അത്തരം കുറെ പഴിവാക്കുകളെ കോർത്തുണ്ടാക്കുന്ന കൃതിയിൽ അത്രമാത്രം രൗദ്രരസം വ്യഞ്ജിക്കുകയില്ല; ഒരാൾ അയ്യോ ആവൂ ഈശ്വരാ' എന്നു നിലവിളിക്കുന്നതു കേട്ടാൽ അയാൾക്കു ദുഃഖമുണ്ടെന്നു നമുക്കനുഭവപ്പെടും എന്നാൽ അത്തരം കുറെ വിലാപമൊഴികൾ കോർത്തുണ്ടാക്കുന്ന കൃതിയിൽ അത്രമാത്രം കരുണരസം വ്യഞ്ജിക്കുകയില്ല. ഇതുകൊണ്ടാണ്, നമ്മുടെ പല പഴയ കൃതികളിലും ഭഗവന്നാമമാലയുണ്ടായിട്ടും അവയിൽ ഭക്തിഭാവം വ്യഞ്ജിക്കുന്നില്ലെന്നും പല പുതിയ കൃതികളിലും മുതലാളിനിന്ദയും തൊഴിലാളിസ്തുതിയുമുണ്ടായിട്ടും അവയിൽ സാഹിത്യോത്കർഷമില്ലെന്നും പറയപ്പെടുന്നത്. കലാവിദ്യയിലെ രസനിഷ്പത്തി, വിഭാവാനുഭാവവ്യഭിചാരികളുടെ സംയോഗത്താലാണത്രെ. വികാരജനങ്ങളായ വാക്കുകളുടെ ആവർത്തനംകൊണ്ടാണെന്നല്ല. ശാസ്ത്രസിദ്ധാന്തം. ഒരുദാഹരണത്തെ മുന്നിർത്തി വിവരിക്കാം;

"ഗീതാന്തരേഷു ശ്രമവാരിലേശൈഃ
കിഞ്ചിൽ സമുച്ഛ്വാസിതപത്രലേഖം
പുഷ്പാസവഘൂർണ്ണിതനേത്രാശോഭി
പ്രിയാമുഖം കിമ്പുരുഷശ്ചുചുംബ''*

എന്ന കാളിദാസപദ്യത്തിൽ ഒരൊറ്റച്ചുംബനംകൊണ്ടു രതിഭാവം വ്യഞ്ജിപ്പിക്കുമ്പോൾ,

" ശ്ലിഷ്യതി കാമപി, ചുംബതി, കാമപി,
കാമപി രമയതി രാമാം,
പശ്യതി സസ്മിത ചാരുതരാമപ
രാമനുഗച്ഛിത വാമാം''

(* പാടുന്നതിനിടയ്ക്കൊക്കെ, വിയർപ്പുനീർപ്പൊടിപ്പുകളാൽ, പത്തിക്കീറ്റ് ഒട്ടൊന്നു കുതിർന്നു പുഷ്പാസവപാനത്താൽ കണ്ണു കലങ്ങി വിളങ്ങുന്ന പ്രിയതമയുടെ മുഖത്തെ കിംപുരുഷൻ കടന്നു ചുംബിച്ചു.
(* ~ഒരുവളെ പുണരുന്നു, ഒരുവളെ മുകരുന്നു, ഒരു രമണിയെ രമിപ്പിക്കുന്നു. പുഞ്ചിരിക്കൊള്ളുന്ന ഒരു സുന്ദരിയെ നോക്കുന്നു. ഒരു വാമയെ പിന്തുടരുന്നു.

എന്നതിലെ ആശ്ലേഷചുംബനാദിപരമ്പരകൊണ്ടുപോലും അതു വ്യഞ്ജിക്കുന്നില്ല. കാരണം. ആദ്യത്തേതിൽ ഭാവവ്യക്തി വരുന്നത്, മതിയായൊരു വിഭാവവിശേഷത്തോട് - ഗീതശ്രമവാരിലേശാദികളാൽ സവിശേഷം ഉദ്ദീപകമായ പ്രിയാമുഖത്തോട് - ചുംബനരൂപമായ അനുഭാവവിശേഷത്തെ ഉചിതമായി സംയോജിപ്പിച്ചതുകൊണ്ടാണ്; രണ്ടാമത്തേതിൽ കവിക്ക് അങ്ങനെയൊരു നോട്ടമേ ഇല്ല. ഇതിൻവിധം വിഭാവാനുഭവങ്ങളെ (കാര്യകാരണങ്ങളെ എന്നു പറയാം) യഥോചിതം സംയോജിപ്പിക്കാതെകണ്ടുള്ള കാമപ്രസ്താവങ്ങൾക്കു പേർ മറ്റൊന്നാണ് - ശൃംഗാരാഭാസം.

ഒറ്റപ്പദ്യത്തിൽ ഉദാഹരിച്ച ഈ വിഭാവാനുഭാവവ്യവസ്ഥ, കാവ്യസന്ദർഭത്തിലാകെത്തന്നെയും ആരോഹവരോഹക്രമത്തിൽ സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ടാലേ രസാഭിവ്യക്തി വരൂ. കുമാരസംഭവം എട്ടാം സർഗ്ഗം നോക്കുക - അവിടെയും ഒരു ഭഗവാൻറെ സംഭോഗമാണല്ലോ വർണ്ണിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ആ ഭഗവജ്ജനങ്ങൾ ഭഗവജ്ജനങ്ങൾ തന്നെയാണെന്നു സഹൃദയൻമാരെ ബോധപ്പെടുത്തുവാനാണ് ആദ്യത്തെ ഏഴു സർഗ്ഗം പരിശ്രമിക്കുന്നതെന്ന കഥ ഇരിക്കട്ടെ; എട്ടാം സർഗ്ഗത്തിൽത്തന്നെ, നവവിവാഹലജ്ജിതയായ വധുവിനെ കന്യാവിസ്രംഭമണക്രമേണ വശീകരിച്ചതായി വർണിച്ചതിനുശേഷം മട്ടൊന്നു മാറ്റി. ഒരു സന്ധ്യാവർണ്ണനയിൽ ഒട്ടൊരു വിച്ഛേദം വരുത്തിയതോടൊപ്പം ചന്ദ്രോദയമധുപാനാദികളാൽ ഉദ്ദീപനങ്ങളെ സമഗ്രീകരിച്ച് അലംഭാവമില്ലാത്ത സംഭോഗത്തിൻറെ ഉത്കടാവസ്ഥയിൽ കൊണ്ടണച്ചു എന്നതാണ് അവിടെ വിഭാവാനുഭാവങ്ങളുടെ ആരോഹക്രമം. ഇങ്ങനെ വല്ലതുമൊരു നിർമ്മാണവൈദഗ്ദ്ധ്യം ഗീതഗോവിന്ദത്തെ സ്പർശിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്നു നോക്കുക: കേവലം നിസ്സാരമായ ഒരു പ്രണയകലഹത്താൽ തെല്ലിടയ്ക്കു മുടങ്ങിപ്പോയ സംഭോഗാനുഷ്ഠാനങ്ങളെ തദുപശാന്തിക്കുശേഷം വീണ്ടും ആവർത്തിച്ചു എന്ന് എത്ര പരത്തിപ്പറഞ്ഞാലും രതിഭാവത്തിൻ എത്രത്തോളം പരിപോഷം കിട്ടും? അതിന്ന് ആ പരിപോഷം വരുത്തുവാൻ കവി ചെയ്തിട്ടുള്ളതോ, മുമ്പുദ്ധരിച്ചവിധം ഭോഗഭോഗ്യങ്ങളുടെ ആവർത്തനംമാത്രവും!

ഇത്ര തുച്ഛമായ ഒരു കവികർമ്മത്തെയാണ് ഈ വിവർത്തകൻ കാളിദാസകൃതികളുടെ അടുത്ത രണ്ടാംസ്ഥാനത്തു കൊണ്ടുവെയ്ക്കുവാൻ വെമ്പുന്നത്. സംസ്കൃതഭാഷയിലുള്ള വല്ലൊരു കാവ്യവും കയ്യിൽപ്പെട്ടാൽ ഉടനെ അതിനെ കാളിദാസകൃതികളോടൊപ്പമോ അവയെക്കവിച്ചോ കൊണ്ടുവെയ്ക്കുക എന്നതു നമ്മുടെ ഒരാചാരമായിരിക്കുന്നു. ഇതു കാളിദാസന്ന് ഒരു ബഹുമതിയാണെങ്കിലും, അങ്ങനെ ചെയ്യുന്നവരുടെ കാവ്യജ്ഞതയ്ക്കു പ്രശംസാവഹമല്ല.

തുടർന്നു മറ്റൊരു വശം നോക്കാം. ഈ വിവർത്തകൻ എടുത്തു വാഴ്ത്തുംപോലെ, ജയദേവൻ 'തികഞ്ഞ ഒരു കൃഷ്ണഭക്തനായിരുന്നു എന്നു ഗീതഗോവിന്ദകാവ്യത്തിൽ തെളിഞ്ഞുകാണാ' മെന്ന് ഒരു കനത്ത വാദമുണ്ട്. ജയദേവൻ ഭക്തോത്തംസംതന്നെയായിരുന്നിരിക്കാം; ആ ഗേയവസ്തുവിലെ ഗാനകലയും ഭക്തിവ്യഞ്ജകമായിരിക്കാം. എന്നാൽ ആ വക ബാഹ്യസംഗതികളും "ജയ ജഗദീശ ഹരേ...കൃഷ്ണായ തുഭ്യം നമഃ.... ഹരിഃ പാതു വഃ'' എന്നീ വക ആഭ്യന്തരപ്രഖ്യാപനങ്ങളും സാഹിത്യദൃഷ്ടിയിൽ വിലപ്പോകുന്നവയല്ല; അവിടെ, ഭജനീയനായ ഭഗവാൻറെ പ്രഭാവവിശേഷത്തെ ആലംബനവിഭാവമായി പ്രതിപാദിച്ചിട്ടുവേണം ഭക്തിസ്ഥായിയായ രതിഭാവം വ്യഞ്ജിക്കുവാൻ - അപ്പോഴേ, വൈഷ്ണവരല്ലാത്ത സഹൃദയജനങ്ങൾ കൂടി ആസ്വദിച്ചാദരിക്കേണ്ടുന്ന സാഹിത്യമായി എന്നു പറയാവൂ. ഗീതഗോവിന്ദത്തിലാകട്ടേ, "അനേകനാരീ പരിരംഭസംഭ്രമ സ്ഫുരൻമനോഹാരിവിലാസലാലസ''തയൊഴികെ കൃഷ്ണൻറെ ഒരനുഭാവവിശേഷവും പ്രതിപാദിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്തതുകൊണ്ട്, ആ 'ലാലസ' യെ വെച്ചാരാധിക്കുന്ന അവസ്ഥയിൽനിന്നുയർന്ന വൈഷ്ണവരായ സഹൃദയൻമാർക്കുപോലും ഇക്കൃതി വായിക്കുമ്പോൾ ഭക്തിഭാവവ്യക്തിയുണ്ടാവുമെന്നു വിചാരിപ്പാൻ നിവൃത്തിയുമില്ല; അതിൽനിന്നുയർന്നിട്ടില്ലാത്ത ഭക്തൻമാരാകട്ടെ, ജയദേവൻറെ ഗീതഗോവിന്ദത്തിനു തദ്വിവർത്തനത്തെ പകരംവെയ്ക്കാൻ സമ്മതിക്കയുമില്ല. ഹൈന്ദവഗൃഹങ്ങളിലെ മാന്യകുടുംബിനിമാർ പുലർകാലത്തു തയിർകലക്കുമ്പോൾ അഷ്ടപദിക്കുപകരം ദേവഗീത'യിലെ ഒരു പാട്ടെടുത്തു പാടുന്ന ഒരു കാലഘട്ടം വരുമോ എന്നു കണ്ടുതന്നെ അറിയണം.

ഇരിക്കട്ടെ; "ദിക്സുന്ദരീവദനചന്ദനബിന്ദുരിന്ദുഃ'' എന്നീ മട്ടിൽ ചമത്കാരകാരികളായ ഏതാനും അർത്ഥ കൽപനകളാണ് ഗീതഗോവിന്ദത്തിൽ ആകെയുള്ള അർത്ഥ ഭംഗി; അത്തരം ചില അലങ്കാരങ്ങൾ നുള്ളിപ്പെറുക്കിയെടുക്കാൻ കിട്ടുമെങ്കിൽ കാവ്യം ഭാസുരച്ഛായാപൂർണ്ണമായി എന്നും കാണുന്ന ഒരു സഹൃദയവിഭാഗവുമുണ്ട്. പക്ഷേ, ആ ഒരു ഭാസുരച്ഛായാവിഷയത്തിലും, കാളിദാസന്നു താഴെയും ജയദേവന്നു മേലേയുമായി, സംസ്കൃതത്തിൽ വേറെ അനേകം കവികളെ കാണാം - അതിലും ഈ വിവർത്തകൻറെ പ്രശംസ സത്യസ്പർശിയല്ല.

ആകപ്പാടെ 'മധുര കോമളകാന്തപദാവലി' എന്നൊന്നു മാത്രമാണ്. ഈ ഗേയവസ്തുവിന്ന് അസാമാന്യമായ ഒരു മേൻമയുള്ളതു - അതൊരു മേൻമയാകുമെങ്കിൽ. "ലളിതലവംഗലതാപരിശീലന കോമളമലയസമീരെ'' എന്നിങ്ങിനെ, ലോകത്തിലുള്ള ഏതോമനത്തത്തിലും കവിഞ്ഞ ഓമനത്തം തികഞ്ഞ വാക്കുകളുടെ ഒരു തിരുവാതിരക്കളിയാണ് ജയദേവകാവ്യം. ഇത്തരം ഒരു കൃതിക്കു മലയാളത്തിൽ വിവർത്തനം വേണമെങ്കിൽ, അതു ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപ്പിള്ളയുടെ തൂലികകൊണ്ടുതന്നെയാണ് വേണ്ടതും; നമ്മുടെ മധുരകോമളകാന്തപദാവലി വിരുതുകൂടിയ കവികളിൽ പ്രഥമഗണനീയൻ തന്നെയാണല്ലോ അദ്ദേഹം. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ആ വിരുത് ഈ വിവർത്തനത്തിൽ തെളിഞ്ഞു കാണുന്നുമുണ്ട്; പ്രകൃത്യാ നേർത്തു കിടക്കുന്ന ജയദേവകാവ്യത്തെ ഇദ്ദേഹം കുറേക്കൂടി നേർപ്പിച്ചുവെച്ചിട്ടുണ്ട്.

അതിനുപുറമേ, തനിക്കീ തർജ്ജമ ചെയ്യുന്നതിൽ മറ്റൊരു യോഗ്യതയുള്ളതായി ഇദ്ദേഹം അവകാശപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു; "മലയാളത്തിൽ സംസ്കൃതത്തിൻറെ പടിവാതിൽക്കൽപോലും കാൽകുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത പല നല്ല സാഹിത്യകാരൻമാരു''മുള്ളതിൽ ഒരാളാണ് താനെന്ന സൂചനയാണത്. എന്നിട്ടിദ്ദേഹം തുടരുന്നു: "സംസ്കൃതം തൊട്ടുതേച്ചിട്ടില്ലാത്ത ഒരു മനുഷ്യൻ ആ മഹാഭാഷയിലെ അദ്വിതീയമെന്നു ഘോഷിക്കപ്പെടുന്ന ഒരു കാവ്യഗ്രന്ഥം വിവർത്തനം ചെയ്യാനൊരുമ്പെട്ടാൽ, ആത്മവിശ്വാസത്തിൻറെ പേരിൽ അയാൾ എത്രതന്നെ വാദിച്ചാലും ശരി, സംസ്കൃതപക്ഷപാതികൾ ഇന്നും അയാളെ വെറുതേ വിടുമോ എന്നു സംശയമാണ്'' - എവിടെ ആ സംസ്കൃതപക്ഷപാതികൾ ഒരു ഭാഷയിൽനിന്ന് ഒരു ഗ്രന്ഥം വിവർത്തനം ചെയ്യാൻ പുറപ്പെടുന്ന ആൾക്ക് ആദ്യം വേണ്ട യോഗ്യത ആ ഭാഷ തൊട്ടുതേച്ചിട്ടില്ലായ്കയാണെന്ന പരമാർത്ഥമോരാതെ ആ ആത്മവിശ്വാസത്തെ കടന്നാക്രമിക്കുന്ന ധൂർത്തൻമാർ!

നമ്മുടെ എം.ആർ. നായർ പണ്ട് 'ഒഥെല്ലോ' തർജമയുടെ അവതാരികയിൽ, ഇംഗ്ലീഷറിയാതെ ഒരു ഷെയ്ക്സ്പിയർ കൃതി തർജ്ജമ ചെയ്തതിന്നു കൊടുങ്ങല്ലൂർ കുഞ്ഞിക്കുട്ടൻ തമ്പുരാൻ നൽകിയ ആ പ്രശംസ കേട്ടതിനുശേഷം ഇത്തരമൊരു പുതുമ ഞാൻ ആദ്യം കേൾക്കുകയാണ്.

.....ഗീതഗോവിന്ദത്തിൽ അവിടവിടെ ചില അർത്ഥഭംഗികളുള്ളതിനെയും ഇദ്ദേഹം സ്വതന്ത്രമായിട്ടാണ് തർജ്ജമ ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. ഒരൊറ്റ ഉദാഹരണം കൊണ്ട് അവസാനിപ്പിക്കാം. രാധാകൃഷ്ണൻമാർ ഒരു സംഗമരാത്രി പുലർന്നപ്പോൾ തങ്ങളുടെ നീലനിചോളവും പീതാംബരവും മാറിയുടുത്തു പുറത്തു വന്നതു കണ്ടിട്ടു തോഴിമാർ പൊട്ടിച്ചിരിച്ചു എന്നായി ഒരു ശ്ലോകമുണ്ടല്ലോ - ഗ്രാമ്യമായ ഒരു ഫലിത കഥ - ആ അർത്ഥത്തിൽനിന്നു സ്വതന്ത്രമായിട്ടില്ലേ താഴെ ഉദ്ധരിക്കുന്ന പരിഭാഷ എന്നു നോക്കുക.

നീലപ്പട്ടു ശിരസ്സിലും ലളിതമാം
നീലാംബരം മാറിലും
ചേലിൽച്ചേർന്നു ലസിപ്പതാത്മസഖിമാർ
നോക്കിസ്മിതം തൂകവേ,
കാലത്തമ്പൊടു രാധയെ രൂപവഴി
ഞ്ഞീടുന്ന കണ്കോണിനാൽ
ത്താലോലിച്ചകലെച്ചിരിച്ചുവിലസും
നന്ദാത്മജൻ കാക്കണം''

(ഭാ. 71)
കൈവിളക്ക്

വാഴക്കുല : സാഹിത്യചരിത്രത്തിൽ അതിൻറെ സ്ഥാനം

പി. ഗോവിന്ദപ്പിള്ള

1936 അവസാനം എഴുതി 1937 - ൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ 'വാഴക്കുല' എന്ന ഖണ്ഡകാവ്യത്തിൻ മലയാളസാഹിത്യചരിത്രത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു സ്ഥാനമാണുള്ളത്. പുരോഗമനസാഹിത്യപ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ ആദ്യസംഘടനയായ ജീവൽസാഹിത്യസംഘവും കേരളത്തിൽ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ആദ്യഘടകവും മലയാളത്തിലെ ലക്ഷണമൊത്ത പ്രഥമ സർഗസൃഷ്ടിയായ കെ. ദാമോദരൻറെ 'പാട്ടബാക്കി' നാടകവും പിറന്നുവീണ 1937ൽ തന്നെയാണ് 'വാഴക്കുല' യും വെളിച്ചം കണ്ടത് എന്ന വസ്തുത ആകസ്മികമായ ഒരു സംഭവപ്പൊരുത്തമല്ല. കാര്യകാരണബന്ധങ്ങളാൽ അനിവാര്യമെന്നു തന്നെ പറയാവുന്ന ഒരു സാഹിത്യസംഭവമായിരുന്നു 'വാഴക്കുല'യുടെ ആവിർഭാവം.

കാര്യകാരണബന്ധം എന്ന് പറഞ്ഞതുകൊണ്ട് ജീവൽസാഹിത്യസംഘവും കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയും പാട്ടബാക്കിയും പിറവികൊണ്ടതിൻറെ തുടർച്ചയോ അവയോടുള്ള പ്രതികരണമോ ആയിരുന്നു 'വാഴക്കുല' എന്നല്ല വിവക്ഷ. വാസ്തവത്തിൽ അവയ്ക്കും അവയ്ക്ക് ബീജാവാപം ചെയ്ത സാഹചര്യങ്ങൾക്കും ഒരു മുന്നോടിയായിരുന്നു 1936 ഡിസംബറിലോ മറ്റോ പൂർത്തീകരിച്ചിരിക്കാൻ ഇടയുള്ള വാഴക്കുല, രാഷ്ട്രീയ-സാമൂഹ്യ സാംസ്കാരികരംഗത്ത് ചെയ്യാനിരുന്ന മഴമേഘങ്ങളുടെ ഇരമ്പം മുൻകൂറായി സ്വന്തംസിരകളിൽ അനുഭവിച്ചറിയാനുള്ള ക്രാന്തദർശിത്വവും കവിതാസിദ്ധിയും ചങ്ങമ്പുഴക്കുണ്ടായിരുന്നു എന്നതിൻറെ 'സാക്ഷ്യപത്രം' കൂടിയാണ് 'വാഴക്കുല'

ആധുനികവർഗ്ഗ സമരത്തിൻറെ (സഹസ്രാബ്ദങ്ങളായി നടന്നുവരുന്ന വർഗസമരങ്ങളിൽനിനൻ ആധുനികവർഗസമരത്തെ വേർതിരിച്ചു കാണേണ്ടതുണ്ട്) അനുരണനങ്ങൾ ആദ്യമായി മുഴങ്ങിക്കേട്ട മലയാള സർഗകൃതിയാണ് 'വാഴക്കുല' എന്നത് അതിൻറെ ചരിത്രപ്രാധാന്യം. 'വാഴക്കുല' വർഗസമരത്തിൻറേയോ തീഷ്ണമായ വർഗവൈരത്തിൻറേയോ പോലും ചിത്രീകരണമല്ല. ഇവിടെ 'ആധുനിക വർഗസമരത്തിൻറെ അനുരണനങ്ങൾ മുഴങ്ങി' എന്ന് മാത്രം പറഞ്ഞുവെച്ചത്. കുടികിടപ്പുകാരനായ കർഷകത്തൊഴിലാളിയും കുടികിടപ്പുടമയായ ജൻമിയും തമ്മിലുള്ള അന്തരവും താൽപര്യവൈരുദ്ധ്യവും വായനക്കാരുടെ കാതിലും കരളിലും തട്ടുംപോൽ കഥയിൽ അനാവൃതമാകുന്നുണ്ട് എങ്കിലും ചൂഷണത്തിനിരയാകുന്നവർക്കിടയിൽ ദയനീയമായ കീഴടക്കം മാത്രമേയുള്ളൂ. മലയപ്പുലയനും കുടുംബവും ആറ്റുനോറ്റ് അധ്വാനിച്ചുവളർത്തുകയും കരുമാടിക്കുട്ടൻമാരായ മക്കളിൽ ആശ കിളിർത്തുകയും ചെയ്ത ആ വാഴയുടെ കുല ജൻമിയുടെ കിങ്കരൻമാർ അധികാരപൂർവ്വം അപഹരിക്കുമ്പോഴും പ്രതിഷേധത്തിൻറെ സ്ഫുരണപോലും മലയനിലോ കുടുംബത്തിലോ ഉയരുന്നില്ല.

" കരയാതെ മക്കളേ... കൽപിച്ചു തമ്പിരാൻ...
ഒരു വാഴ വേറെ... ഞാൻ കൊണ്ടുപോട്ടെ''

എന്നേ മലയനു സമാധാനിപ്പിക്കാനുള്ളൂ. എന്നിട്ട് 'തമ്പിരാൻ' വേണ്ടി വാഴക്കുല അയാൾ തന്നെ ചുമന്ന് കൊണ്ടുപോകുന്നു സ്വന്തം കൊലയ്ക്കുള്ള കുരിശ് താൻ തന്നെ ചുമന്നുകൊണ്ടുപോകുമ്പോലെ.
തമ്പുരാൻറെ കൽപനപ്രകാരം കുലവെട്ടാനായി,

മലയനാ വാഴയെ സ്പർശിച്ച മാത്രയിൽ
മനതാരിൽനിന്നൊരിടി മുഴങ്ങി
അതിനുടെ മാറ്റൊലി ചക്രവാളം തക
ർത്തലറുന്ന മട്ടിലവൻ തോന്നി

പക്ഷേ ആ തോന്നലും മലയനിലെന്നതിനെക്കാൾ കവിയിലായിരിക്കണം സംഭവിച്ചത്. പ്രതിഷേധം കവിയിലൊതുങ്ങിയമാതിരി ഒരു പക്ഷേ വായനക്കാരിലും!

മലയൻ നടന്നു - നടക്കുന്നു മാടത്തി
ലലയും മുറയും നിലവിളിയും!
അവശൻമാരാർത്തൻമാരാലംബഹീനൻമാര
വരുടെ സങ്കടമാരറിയാൻ?
പണമുള്ളോർ നിർമ്മിച്ച നീതിക്കിതിലൊന്നും
പറയുവാനില്ലേ? - ഞാൻ പിൻവലിച്ചു.

വായനക്കാരുടെ പ്രതികരണസാധ്യതകളെപ്പറ്റിപ്പറഞ്ഞതും കടന്നുപോയോ? 'വാഴക്കുല' യുൾപ്പെടെയുള്ള വിപ്ലവകാരികളുടെ സമാഹാരമായ 'രക്തപുഷ്പങ്ങൾ'ക്ക് റവറണ്ട് ഡോക്ടർ എബ്രഹാം വടക്കേൽ എന്ന പുരോഹിത ശ്രേഷ്ഠൻ 1942 ൽ എഴുതിയ അവതാരികയിലെ പരാമർശം സംശയത്തിനിടനൽകുന്നു. വാഴക്കുലയിലുള്ള ചില ഈരടികൾ ഉദ്ധരിച്ചശേഷം വടക്കേൽ തൻറെ അസംതൃപ്തി വ്യക്തമാക്കുന്നു;

അഴിമതി, യക്രമ, മത്യന്തരൂക്ഷമാ
മപരാധം നിശിതമാമശനിപാതം...
നിസ്വാർത്ഥ സേവനം, നിർദ്ദയമർദ്ദനം
നിസ്സഹായനാം ഹാ! നിത്യദുഃഖം!...
ഇതിനൊക്കെ പ്രതികാരം ചെയ്യാതടങ്ങുമോ
പതിതരെ നിങ്ങൾ തൻ പിൻമുറക്കാർ?

റവറണ്ട് ഫാദർക്ക് ഈ മാനസിക വികാരപ്രകടനങ്ങൾ തീരെ ദഹിക്കുന്നില്ല. സോഷ്യലിസമെന്നാൽ തറവാട്ടുഭാഗം പോലെയാണെന്ന് ധരിച്ചു വശായ ഫാദറിനെപ്പറ്റി പരിതപിച്ചിട്ടെന്തു കാര്യം? 'മേലാളൻറെ കരുണാഹിതമായ - അതു മനഃപൂർവ്വമല്ലാതെ സമുദായത്തിൽ പരമ്പരാഗതമായി, അനുവദനീയമായി, നിലനിൽക്കുന്നത്, മാത്രം - ഉടമസ്ഥാവകാശപ്രകടനം നന്നല്ലെന്ന് ആലോചനാമൃതമായ സൂചനയാൽ അയാളെ ധരിപ്പിക്കുന്നതിലുള്ള ഹൃദ്യത ഒന്ന് വേറെതന്നെയാണ്. ഉള്ളത് മുഴുവനും - ഉള്ളത് പറയുന്നതിൻറെ പ്രചണ്ഡതയിൽ, സംക്ഷോഭത്തിൽ, ഇല്ലാത്തതും - പ്രഘോഷമാക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൃത്യം അഭിനന്ദനാർഹമല്ല' എന്ന് അധിക്ഷേപിക്കുന്ന റവറണ്ട് ഫാദർ 'ഞാൻ പിൻവലിച്ചു' എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ സത്യവാങ്മൂലം നടത്തുമ്പോൾ സന്തുഷ്ടനായി സമാശ്വസിക്കുന്നത് നോക്കൂ:

"എത്ര നിതാന്ത മനോജ്ഞമായ രീതിയിലാണ് ആ മേലാളൻറെ പ്രവൃത്തിയെ കവി അപലപിച്ചിരിക്കുന്നത്.''

ഇത്തരം 'നിതാന്തമനോജ്ഞമായ' 'പിൻവലിക്ക'ലാണോ വർഗസമരം? ഇത് വർഗസമരത്തിൻറേയോ പുരോഗമനത്തിൻറെയോ ലക്ഷണമല്ലെന്നും ഇത് കീഴടക്കത്തിൻറെ സമ്മതപത്രമാണെന്നും ചില പുരോഗമനപക്ഷപാതികൾ അധിക്ഷേപിച്ചു. കവിത വെളിച്ചംകണ്ട കാലത്തല്ല, പിൽക്കാലത്ത്. അങ്ങനെ വടക്കേലച്ചനെപ്പോലുള്ള പ്രാകൃതൻമാർ മുതൽ പുരോഗമനവക്താക്കൾ വരെ വാഴക്കുലക്കെതിരെ അണിനിരന്നു. പ്രാകൃതൻമാരെയും മൂരാച്ചികളെയും അവരുടെ പാട്ടിൻ വിടുക. എന്നാൽ മഹാകവിയുടെ ഈ 40ാം ചരമവാർഷികത്തിൽ പുരോഗമനക്കാരുടെ ആക്ഷേപത്തിലെന്തെങ്കിലും കാതലുണ്ടോ എന്നു പരിശോധിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

ഈ കവിത എഴുതിയ 1936 ൽ കേരളത്തിൽ കർഷകപ്രസ്ഥാനം വടക്കേ മലബാറിലും മറ്റും അങ്ങിങ്ങു നേരിയ നാമ്പുകൾ നീട്ടിത്തുടങ്ങിയതേ ഉള്ളൂ. അതിൻ മുമ്പുണ്ടായിരുന്ന തിരുവിതാംകൂറിലേയും കൊച്ചിയിലേയും മലബാറിലേയും കർഷകപ്രസ്ഥാനങ്ങളും മറ്റും കുടിയാൻമാർക്കോ കുടികിടപ്പുകാർക്കോ വേണ്ടിയുള്ളതായിരുന്നില്ല. ജി. ശങ്കരന്നായരും സി. കൃഷ്ണന്നായരും മറ്റും നയിച്ച ആദ്യകാല കർഷകപ്രക്ഷോഭങ്ങൾ കാണക്കുടിയാൻമാർക്കും മറ്റിടത്തരക്കാർക്കും വേണ്ടിയുള്ളതായിരുന്നു - കീഴ്കുടിയാൻമാരും വെറുമ്പാട്ടക്കാരും കുടികിടപ്പുകാരും മററുമായ അധഃസ്ഥിതരെ ചൂഷണം ചെയ്യുന്ന ഇടക്കുടിയാൻമാർക്കും മറ്റുംവേണ്ടി ജൻമിമാർക്കെതിരെ നടന്ന സമരങ്ങൾ. തിരുവിതാംകൂറിലെ ജൻമിക്കുടിയൻ റഗുലേഷനും മലബാറിലെ 1928-ലെ കർഷകനിയമവുമെല്ലാം ഇക്കൂട്ടർക്ക് വേണ്ടിയുള്ളതായിരുന്നു. ഇക്കാലത്ത് തൊഴിലാളി സംഘടനകളും ശൈശവാവസ്ഥയിലായിരുന്നു. വെറുമ്പാട്ട കുടിയാൻമാരുടെ ഒരു പ്രക്ഷോഭണവും ഇതിനുമുമ്പുണ്ടായിട്ടില്ലെന്നല്ല. എൻ.ഇ. ബാലറാം കർഷകപ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ ഉത്ഭവ ചരിത്രം വിവരിക്കുന്നു.

1934 ൽ ചിറയ്ക്കൽ, കോട്ടയം കറുമ്പ്രനാടു, വള്ളുവനാട്, (ഇന്നത്തെ തളിപ്പറമ്പ്, കണ്ണൂർ, തലശ്ശേരി, വടകര, കൊയ്ലാണ്ടി പെരിന്തൽമണ്ണ ഒറ്റപ്പാലം താലൂക്കുകൾ) എന്നീ താലൂക്കുകളിൽ ഒരു നികുതിവാരം ആചരിക്കപ്പെട്ടു. ഈ വാരാചരണക്കാലത്ത് ചേർന്ന പൊതുയോഗങ്ങളിൽ ധാരാളം കർഷകർ പങ്കെടുത്തിരുന്നു. അതിനുശേഷമാണ് 1934ൽ പട്ടാമ്പിയിൽ വെച്ച് മലബാർ കർഷകപ്രവർത്തകരുടെ ആദ്യയോഗം ചേർന്നത്. അതിനുമുമ്പുതന്നെ വെറുമ്പാട്ടക്കാരുടെ ആവശ്യങ്ങൾ ഉന്നയിച്ചുകൊണ്ട് പഴയ കുറുമ്പ്രനാടു താലൂക്കിൽ ഊജ്വലമായ ഒരു കർഷകപ്രസ്ഥാനം നടക്കുകയുണ്ടായി എന്ന വസ്തുത ശ്രദ്ധേയമാണ്. വലിയ ഒച്ചപ്പാടുണ്ടാക്കിയ ഒരു സംഭവമായിരുന്നു അത്. മൊയാരത്തു ശങ്കരനും കെ. വി. കൃഷ്ണനുമായിരുന്നു ആ പ്രക്ഷോഭം സംഘടിപ്പിച്ചത്. 1924 ൽ വടകരയ്ക്കടുത്തുള്ള പുതുപ്പണത്തിൽവെച്ച് ഗംഭീരമായ ഒരു കർഷകസമ്മേളനം അക്കാലത്തു നടന്നു. സമ്മേളനത്തിൽ അദ്ധ്യക്ഷത വഹിച്ചത് ശ്രീ കെ.വി. റെഡ്ഡി ആയിരുന്നു. ആയിരക്കണക്കിൽ വെറുമ്പാട്ടക്കുടിയാൻമാർ അതിൽ പങ്കെടുത്തു. സമ്മേളനതീരുമാനമനുസരിച്ച് ശ്രീ മൂലയിൽ കൊറുമ്പൻ എന്ന കർഷകക്കാരണവരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നൂറോളം കർഷകർ മദിരാശിയിലേക്ക് ഒരു ജാഥപോയി കുടിയാൻ നിയമം വെറുമ്പാട്ടക്കുടിയാൻമാർക്കുകൂടി ബാധകമാക്കണമെന്നാവശ്യപ്പെട്ടു. ഗവർമെൻറിനും ശ്രീ മന്ദത്തു കൃഷ്ണൻ നായർക്കും ഈ ജാഥ മെമ്മോറാണ്ഡം സമർപ്പിക്കുകയുമുണ്ടായി. പക്ഷേ അതിനപ്പുറമൊന്നും നടന്നില്ല. കർഷകസംഘം കെട്ടിപ്പടുക്കുവാനുള്ള ശ്രമങ്ങളും ഉണ്ടായില്ല' (കേരളത്തിലെ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനം. ആദ്യനാളുകളിലൂടെ 1973)

1934 ൽ പട്ടാമ്പിയിൽവെച്ച് പ്രഥമ മലബാർ കർഷകസമ്മേളനം ചേർന്നെങ്കിലും സംഘടനയുടെ രൂപീകരണം സ്വാഭാവികമായി വീണ്ടും നീണ്ടു. 1935 ജൂലൈ മാസത്തിൽ (ഇന്നത്തെ കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ) കൊളച്ചേരി അംശത്തിലെ നണിയൂരിലുളള പരേതനായ വി.എം. വിഷ്ണുഭാരതീയൻറെ വീട്ടിൽവെച്ചാണ് കേരളത്തിലെ പ്രഥമ കർഷകസംഘം ഘടകം രൂപീകൃതമായത്. അഖിലമലബാർ കർഷകസംഘം രൂപം കൊണ്ടതാകട്ടെ 1918 മേയിലും. ഈ അവസരത്തിലൊന്നും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഇടപ്പള്ളിയുൾപ്പെടെയുളള തിരുവിതാംകൂറിൽ പറയത്തക്ക യാതൊരു കർഷകസംഘടനായത്നങ്ങളും നടന്നിരുന്നില്ലെന്ന് മാത്രമല്ല, നിവർത്തന സംയുക്ത രാഷ്ട്രീയപ്രസ്ഥാനങ്ങളിലും പിന്നീട് സ്റ്റേറ്റ് കോണ്ഗ്രസ് പ്രക്ഷോഭങ്ങളിലും മുഴുകിയിരുന്ന സംസ്ഥാന മാധ്യമങ്ങളൊന്നും മലബാറിലെ ഈ സംഭവവികാസങ്ങളെക്കുറിച്ച് 'കമാ' എന്ന് മിണ്ടിയിരുന്നുമില്ല. അഖില കേരള മാധ്യമങ്ങൾ അന്നുണ്ടായിരുന്നില്ല. നിവർത്തനക്കാരോ പിന്നിട്ട് സ്റ്റേറ്റ്് കോണ്ഗ്രസുകാരോ കുടികിടപ്പിൻറെയോ കുടിയായ്മയോ പ്രശ്നങ്ങൾ കണ്ടതായി നടിച്ചിരുന്നുമില്ല.

ഈ സംക്രമവേളയിലാണ് അനിതരസാധാരണമായ ഉൾക്കാഴ്ചയും സഹാനുഭൂതിയും മാത്രം കൈമുതലായിരുന്ന ഈ 25 കാരൻ സമകാലിക പ്രതിഭാശാലികളെയൊന്നും ആകർഷിക്കാത്ത ഈ പ്രമേയത്തെ മുന്നിറുത്തി അതീവഹൃദ്യമായ ഈ കൃതി എഴുതി ചരിത്രം സൃഷ്ടിച്ചത്. കർഷകരിനിയും പോരാടാനെന്നല്ല ഉണരാനോ സംഘടിക്കാനോപോലും ഒരുങ്ങാത്ത ഒരു ഘട്ടത്തിലും സാഹചര്യത്തിലും എഴുതിയ കവിതയിൽ സമരകാഹളങ്ങളോ വർഗവിസ്ഫോടനങ്ങളോ കേൾക്കുന്നില്ലെന്ന ആക്ഷേപം ചരിത്രബോധമില്ലാത്ത അനൗചിത്യമാണ്.

ഈ നിഗമനത്തെ കുറെക്കൂടി യുക്തിയുക്തമായി സമർഥിക്കാൻ പ്രാതസ്മരണീയനായ തായാട്ട് ശങ്കരൻ അവലംബിക്കുന്ന അന്വേഷണമാർഗം ചരിത്രബോധത്തിൻ നിരക്കുന്നതും തികച്ചും അംഗീകാര്യവുമാണ്. 'വാഴക്കുലയും പിന്തലമുറക്കാരും' എന്ന ഉജ്വലലേഖനത്തിലാണ് ഈ രാസപരിശോധന തായാട്ടു നടത്തുന്നത്. (അതിൽ ഒ.എൻ.വിയെക്കുറിച്ചുള്ള പരാമർശത്തിൽ അത്യുക്തിയോ അൽപം മുൻവിധിയോ ആരോപിക്കാമെങ്കിലും പൊതുവീക്ഷണം, വികലമല്ല) 'വാഴക്കുല'യ്ക്ക് മുമ്പും പിമ്പുമായി ഒരു മൂന്ന് പതിറ്റാണ്ടുകാലത്ത് ഇതേ കർഷകപ്രമേയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നാലു മഹത്തായ കവിതകളെയും അവയുടെ കാലത്തെയും വാഴക്കുലയെയും അതിൻറെ കാലത്തേയും, താരതമ്യപ്പെടുത്തുകയാണ് തായാട്ട്. ഈ കാലയളവിൽ കേരളത്തിലെ കർഷകജനസാമാന്യത്തിൻറെ വർഗാവബോധവികാസത്തിൻറെ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് ഈ വിവിധ സൃഷ്ടികളെ തായാട്ടു വിലയിരുത്തുന്നത്. കവികൾ കാലത്തിൻറെ നിർജീവപ്രതിഫലനമായിരിക്കണം. അല്ലെങ്കിൽ ആയിരിക്കും എന്ന പൂർവ്വസങ്കൽപമല്ല തായാട്ടിൻറെ ആധാരം. തീർച്ചയായും കാലാതീതമായ മൂല്യംബോധവും സന്ദേശങ്ങളും മഹാകവികളുടെ കൃതികളിൽ കാണും. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'വാഴക്കുല'യിലെ കവിയുടെ അമർഷവും പ്രതികാരവാഞ്ഛയും പണമുള്ളോർ നിർമ്മിച്ച നീതിയെക്കുറിച്ചുള്ള അസംതൃപ്തിയും മറ്റും ആ കാലത്തെ എന്നതിനേക്കാൾ വരുംകാലത്തെ മൂല്യംബോധത്തെയും അവബോധത്തേയുമാണ് പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നത്. കവി ഒരേ സമയം കാലത്തിൻറെ ദാസനും കാലത്തിൻറെ സ്രഷ്ടാവുമാണ് എന്നത് മറക്കുന്നില്ല. എന്നാൽ പിൽക്കാലത്തെ അവബോധ പരിണാമഗതിയേയും നിലവാരത്തേയും അതേപടി പകർത്തിക്കണ്ടാലേ കവിയുടെ വിപ്ലവപരത അംഗീകരിച്ചുകൊടുക്കൂ എന്ന ശാഠ്യം ചരിത്രബോധത്തെ നിഷേധിക്കുന്ന അശാസ്ത്രീയവീക്ഷണമാണ്.

മഹാകവി കുമാരനാശാൻറെ യുഗപ്രഭാവതത്വത്തെയും വിപ്ലവപരതയെയും പ്രകീർത്തിക്കാനുള്ള ഉത്തമോദാഹരണമായി പലരോടും പടവെട്ടി നായാട്ടു സമർത്ഥിച്ചു പോന്നിട്ടുള്ള ദുരവസ്ഥ' (1922) യിലെ ഏതാനും വരികൾ അദ്ദേഹം ഉദ്ധരിക്കുന്നു.

പീഡയകന്നുടൻ പിന്നേയും കൊയ്യും ഞാൻ
ചൂടേറുമുച്ച വെയിൽ സഹിച്ചു
കറ്റകൾ കൂട്ടിണാൾ കെട്ടുമുടയോർ തൻ
മുറ്റത്ത് പേറിക്കൊണ്ടിറക്കും

ചാന്നനുമായുള്ള ദാമ്പത്യസഹവാസകാലത്ത് 'ഉടയാർക്കു'വേണ്ടി അദ്ധ്വാനിക്കുന്നതിൽ മടുപ്പില്ലാതെ ആനന്ദം കണ്ടെത്തുന്ന സാവിത്രിയെവിടേ?

ഇടശ്ശേരിയുടെ പുത്തൻകലവും അരിവാളും(1952) എന്ന തീപാറുന്ന കവിതയിൽ അങ്ങനെ കുറ്റിക്കിട്ട ഗജംപോലെ' കുടിയൊഴിപ്പിക്കുന്നവർക്കെതിരെ 'കലിതുള്ളുന്ന' കോമനെവിടെ?

കൊയ്യില്ലിവിള മറ്റാരും ചെറു
കോമനിറങ്ങീ കണ്ടത്തിൽ
മപ്പും തക്കീത്തിപ്പുലിപോലെ
ചീറ്റിയടുത്തു ചാത്തപ്പൻ

കോമൻ മാത്രമല്ല, ചാത്തപ്പനും! പിന്നെ ചന്തുവും കുട്ടനും മമ്മുവുമെല്ലാം. കാലം മാറി കഥ മാറി, നാടാകെ മാറി. 1922നും 1952 നും ഇടയ്ക്കാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മലയപ്പുലയൻറെ സ്ഥാനം. കോമനെപ്പോലെ ചീറ്റിയടുക്കാൻ കഴിവില്ലെങ്കിലും സാവിത്രിയേപ്പോലെ ജൻമിസേവിയിൽ ആനന്ദിച്ചു മദിക്കുന്ന മലയൻ.

വയലിൽ വിരിപ്പൂ വിതക്കേണ്ട കാലമായി
വളരെ പണിപ്പാടുവന്നുകൂടി
ഉഴുകുവാൻ രാവിലെ പോകും മലയനു
മുഴുകിയും പോരുമ്പോളന്തിയാവും
ചെറുവാഴത്തയ്യിൻ വെള്ളമൊഴിക്കാൻ

തായാട്ടു പറയുന്നു: 'ഈ മലയപ്പുലയനും അഴകിപ്പുലക്കള്ളിയും പുലരുംമുമ്പ് ഉഴുവാൻപോയി അന്തിയാവോളം പണിയുന്നത് മറ്റാർക്കോവേണ്ടിയാണ് വളരെ പണിപ്പാടു വന്നൂകൂടി എന്ന ഒരൊറ്റപരാതിയേ ഇക്കാര്യത്തിൽ കവിക്കുള്ളൂ. 'ദുരവസ്ഥ' യിലെ സാവിത്രിയും തമ്പ്രാൻറെ പാടത്ത് പകലന്തിയോളം പണിത് തിരുമുറ്റത്ത് കൊയ്തെടുത്തു കിട്ടുന്ന വല്ലി വാങ്ങി അതിൽ സമ്പൂർണ്ണ സംതൃപ്തി കൈക്കൊള്ളുന്നതായി കാണാം'

കാലത്തിൻറെയും അവബോധത്തിൻറെയും മാറ്റങ്ങൾ തായാട്ടു വിവരിക്കുന്നു;

1922 ലെ ഈ പൂർണതൃപ്തിയിൽനിന്ന് 1937 ആകുമ്പോഴേക്കും കേരള കർഷകൻ സ്വന്തം ക്ലേശത്തിൻറെ ഭാരത്തേക്കുറിച്ച് അൽപാൽപം ബോധവനാകുന്നു. അതുകൊണ്ടാണ് 'കൊറ്റിനുവേണ്ടി' കൃതാർത്ഥതയോടെ ചെയ്തുപോന്ന അടിമവേലയേ ആശാൻ നീതിയായി അംഗീകരിച്ചപ്പോൾ വാഴക്കുലയുടെ കർത്താവ് വളരെ 'പണിപ്പാട് വന്നുകൂടി' എന്ന് കയ്പുകലർന്ന ഒരു ദീർഘനിശ്വാസത്തിൽ അത് പൊതിഞ്ഞത് എന്നിരിക്കിലും ആ അടിമപ്പണിയിൽ 'അഴിമതിയക്രമമത്യന്തരൂക്ഷമാം അപരാധമെന്തെങ്കിലും ഉള്ളതായി ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് തോന്നിയില്ല'

(തിരഞ്ഞെടുത്ത സാഹിത്യപ്രബന്ധങ്ങൾ, 1981)

വടക്കേലച്ചൻറെ ഭാഷയിൽ 'പരമ്പരാഗതമായി, അനുവദനീയമായി' നിലനിൽക്കുന്ന ജൻമിത്വത്തിനുവേണ്ടി വളരെ പണിപ്പാട്' വന്നുപോകുന്നതിലല്ല, അതിനുശേഷം മാടത്തിൻറെ മുറ്റത്തെ 'വാഴക്കുല'യിൽ കണ്ണുവച്ചത് മാത്രമാണ് ജൻമിയുടെ 'അഴിമതീയക്രമം' മുതലായവ. ഇത് 1936-37ലെ അവബോധം. 1952 ലെ 'പുത്തൻകലവും അരിവാളും' ഉദാത്തമായ മറ്റൊരവബോധത്തെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുകയും പ്രകീർത്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അടിമവേലയും കുടിയായ്മയും തന്നെ ,അഴിമതിയക്രമമത്യന്തരൂക്ഷമാം അപരാധം' ആണെന്ന് മനസ്സിലാക്കി അവർക്കെതിരെ പോരാടുന്ന പുതുകർഷകൻ തീരുമാനത്തിലെത്തുന്നു:

അധികാരം കൊയ്യണമാദ്യ
മതിൻ മേലാകട്ടെ പൊന്നാര്യൻ!

ആശാൻറെ സാവിത്രിയുടെയും ഇടശ്ശേരിയുടെ കോമൻറെയും മധ്യേ മൂന്നു പതിറ്റാണ്ട് നീണ്ട ഈ വേളയിലെ സംക്രമമുഹൂർത്തത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മലയൻ നിലകൊള്ളുന്നു. അതുതന്നെ 'വാഴക്കുല'യ്ക്ക് മലയാള സാഹിത്യചരിത്രത്തിലുള്ള സ്ഥാനം. അതിൻ സമാന്തരമല്ലേ മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സ്ഥാനവും?

ഹിന്ദിയിലും ഇംഗ്ലീഷിലുംകൂടെ വിശ്വവിഖ്യാതിപെറ്റ സാഹിത്യകാരൻമാരെ സനിഷ്കർഷം അദ്ദേഹം വായിച്ചു പഠിച്ചു. മലയാളക്കരയിലുണ്ടായിട്ടുള്ള ഏതു മഹാകവിക്കും അസൂയ തോന്നുന്ന തരത്തിൽ അദ്ദേഹം വിശ്വസാഹിത്യവുമായി ഇടപഴകിയിട്ടുണ്ട്.

രമണനും ഫാസിസവും

ബാലചന്ദ്രൻ വടക്കേടത്ത്

രമണൻറെ അമ്പതാം പതിപ്പ് പുറത്തുവന്നു കഴിഞ്ഞു. അതിൽ അത്ഭുതപ്പെടാനും ആശ്ചര്യപ്പെടാനും ഒന്നും ഞാൻ കാണുന്നില്ല. അവതരിച്ച കാലത്ത് വർധിച്ച ജനപ്രീതി നേടിയ കൃതിയാണ് രമണൻ. ജനപ്രീതിയോടൊപ്പം തന്നെ വർധിച്ച ജനവിരോധവും അത് സമ്പാദിച്ചെടുത്തിരുന്നു. അതിലും ഏറെ ആശ്ചര്യമില്ല. ഭാവനാവിശുദ്ധമല്ലാത്ത ലോലീകരണത്തിൻ വിധേയമാവുന്ന ഘട്ടങ്ങളിലെല്ലാം കാൽപനികത വലിയ ജനപ്രീതി നേടിയതിൻറെ ചരിത്രമുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് രമണൻറെ പിറകെ ജീർണ്ണ റൊമാൻറിക്കുകളുടെ ഒരു ജാഥ തന്നെ പ്രതീക്ഷിക്കാവുന്നതേയുള്ളൂ. അതോടൊപ്പം അതിൻറെ ചീത്തത്തവും പോരായ്മയും എടുത്തു പറഞ്ഞ് ജനപ്രിയതയെ ജനകീയതയിൽ നിന്ന് വേർതിരിക്കാനുള്ള ശ്രമവും ചിലർ നടത്തിയെന്ന് വന്നേക്കും. അത് സംവേദനപരമായ ഒരു തിരിച്ചറിവാണ്. വിമർശകത്വം സാർഥകമാവുന്ന ഘട്ടവുമിതാണ്. അത് ജനകീയതയെ നിർവചിക്കാനും സാംസ്കാരികമായ സവിശേഷഘട്ടങ്ങളിൽ വെച്ച് കൃതിയെ വിലയിരുത്താനും നിരൂപകരെ പ്രാപ്തമാക്കുന്നു. ഒരു കൃതിയുടെ യഥാർത്ഥ സ്വീകാര്യത എന്നത് ജനപ്രിയകരമായ അസാധാരണത്വമല്ല. അത് ഇഷ്ടാനിഷ്ടങ്ങൾ യുക്തിശൂന്യതയോട് ചേരുമ്പോഴുണ്ടാവുന്ന പക്ഷപാതശക്തിയാണ്. അത് ബോധ്യപ്പെടുത്തുന്നതിലാണ് നിരൂപണം അതിൻറെ സാംസ്കാരികമായ ദൗത്യം നിറവേറ്റുക.

രമണൻറെ അമ്പതാം പതിപ്പ് വീണ്ടും ആയൊരു പക്ഷപാതം ഉണർത്തിയേക്കുമോ എന്ന് സംശയമുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ഇതുവരെയുള്ള വായനയുടെ ചരിത്രം പരിശോധിച്ചാൽ അത് തെറ്റായ വായനയുടെ ചരിത്രമായിരുന്നുവെന്ന് കാണാനാവും. മുണ്ടശ്ശേരി മുതൽ ആ തെറ്റ് ആരംഭിക്കുന്നു. ഇങ്ങനെയൊരു അനുഭവമോ'' എന്ന അമ്പരപ്പോടെയാണ് അദ്ദേഹം പതിനഞ്ചാം പതിപ്പിൻറെ അവതാരിക സമാരംഭിച്ചതുതന്നെ. അത് അക്കാലത്ത് ചർച്ചകൾക്ക് കാരണമായി. രമണനെ മുന്നിർത്തി മലയാളത്തിലെ റൊമാൻറിക് കവിതയുടെ അപചയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ വരെയുണ്ടായി. അച്ചടിക്കപ്പെട്ട പതിപ്പുകളുടെ എണ്ണമാണ് മുണ്ടശ്ശേരിയുടെ ആസ്വാദന നിലപാടിനെ നിയന്ത്രിക്കാൻ ഇടയാക്കിയതെന്ന യാഥാർഥ്യം പലവിധത്തിലുമുള്ള വിമർശനങ്ങൾ ക്ഷണിച്ചുവരുത്തി. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാൽപനികത പ്രസരിപ്പിച്ച വിഷാംശവും മറ്റും ഏറെ വിമർശിക്കപ്പെട്ടു. ഇ.എം.എസിനെ പോലുള്ള രാഷട്രീയ - എഴുത്തുകാരും ചില മാർക്സിസ്റ്റ് നിരൂപകരും "മുതലാളിത്തത്തിൻറെ അധഃപതനകാലത്ത് മാത്രമേ ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലുള്ളവരെ ആദരിക്കൂ'' എന്നു വരെ പറഞ്ഞുവെക്കുകയും ചെയ്തു. അധഃപതിച്ചുവന്ന ബൂർഷ്വാ സമുദായത്തിൻറെ കവിയെന്നാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. ജനപ്രിയ പക്ഷപാതങ്ങൾ ആണ് നിരൂപണ പ്രതിഭകളെ കീഴ്പ്പെടുത്തിപ്പോന്നിരുന്നത്. മുണ്ടശ്ശേരിയാകട്ടെ വായനയുടെ കാൽപനികത രൂഢമൂലമാക്കിയ വിശ്വാസപ്രമാണമായി രമണൻറെ വർധിച്ച സ്വീകാര്യതയെ വിലയിരുത്തിയപ്പോൾ ഇ.എം.എസ്. മുതലാളിത്ത വിരുദ്ധ ചേരിയുടെ വിശ്വാസങ്ങളെ രമണനെ വിലയിരുത്താൻ ഉപയോഗിച്ചു. രണ്ടു വിധത്തിലുള്ള പക്ഷപാതങ്ങളാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ വായനയുടെ ചരിത്രത്തെ രൂപപ്പെടുത്തിയതെന്ന് ഇതിൽനിന്ന് തെളിയുന്നു. ഈ പക്ഷപാതങ്ങളുമായി വിയോജിക്കുന്ന കവിതയുടെയും സംസ്കാരത്തിൻറെയും യഥാർത്ഥ നിലപാട് നാം കാണുന്നത് 'രമണനും മലയാള കവിതയും' എന്ന കൃതിയിലാണെന്ന് തുറന്ന് പറയാതെ വയ്യ. അച്ചടിക്കപ്പെട്ട പതിപ്പുകളുടേയും വിറ്റുപോയ പ്രതികളുടെയും കണക്കെടുത്ത് കൃതിയുടെ മഹത്വം വിശദീകരിക്കുന്നതിനെ ഒരു ചന്തക്കണക്കെഴുത്ത് രീതിയോടാണ് അഴീക്കോട് താരതമ്യപ്പെടുത്തിയത്. വിമർശന ഭാവുകത്വം തീർത്തും തിരസ്കരിക്കപ്പെടേണ്ടത് ഇത്തരം പക്ഷപാതങ്ങളാണെന്ന് വരെ അദ്ദേഹം അടിവരയിട്ടു പറഞ്ഞു. രമണനെ മുന്നിർത്തി ഇത്തരം വാദപ്രതിവാദങ്ങൾ നടത്തുന്നതിൻറെ ചരിത്രം വിസ്മരിക്കാറായോ?

പി. ഗോവിന്ദപ്പിള്ള ആ ചരിത്രമെല്ലാം വിസ്മരിച്ചു കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. രമണൻറെ അമ്പതാം പതിപ്പിൻ അദ്ദേഹമെഴുതിയ അവതാരിക ഭാവുകത്വ ചരിത്രത്തിൻറെ തെറ്റായ വായനയുടെ ഫലം കൂടിയാണ്. അദ്ദേഹം അതിലൂടെ ഉന്നയിക്കുന്നത് പക്ഷപാത സമൃദ്ധമായ ആശയങ്ങളുടെ ഒരു ജീർണതയാണ്. പക്ഷപാതങ്ങളെ മൗലികമായി തെറ്റിദ്ധരിച്ചുകൊണ്ടുള്ള നിരീക്ഷണവും നിലപാടും പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിലൂടെ പുരോഗമന ഫാഷിസം എന്ന് പേർ ചൊല്ലി വിളിക്കാവുന്ന പ്രവണതയെയാണ് ഗോവിന്ദപ്പിള്ള സ്പർശിക്കുന്നത്. അത് ചരിത്രപരമായ തെറ്റുകളിലേക്കും സാഹിത്യ ചരിത്രത്തെ തെറ്റായി വായിക്കാനുള്ള നിർബന്ധങ്ങളിലേക്കും വായനക്കാരെ കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോകാനിടയുണ്ട്. മാത്രവുമല്ല, മുണ്ടശ്ശേരിയുടെ അവതാരിക പുറത്ത് വന്നതിനുശേഷം കഴിഞ്ഞ അൻപതു വർഷങ്ങൾക്കിടയിൽ മലയാള ഭാവനയേയും കേരളത്തിൻറെ സർഗ്ഗാത്മകതയേയും സ്വാധീനിച്ച ഒട്ടനവധി കാര്യങ്ങൾ മറച്ചുവെച്ചുകൊണ്ടാണ് ഗോവിന്ദപ്പിള്ള അവതാരിക മെനഞ്ഞെടുത്തിരിക്കുന്നത് നമ്മുടെ പാരായണ രീതികളിൽത്തന്നെ എന്തെന്ത് മാറ്റങ്ങളാണ് വന്നുചേർന്നത്? അദ്ദേഹത്തിൻ അതൊന്നും അറിയാത്തതുമല്ല. ചരിത്രപരവും രാഷ്ട്രീയവുമായ കുഴമറിച്ചിലുകൾ എഴുത്തിലും രാഷ്ട്രീയത്തിലും ചില നിർദ്ദേശങ്ങൾ കൊണ്ടുവരികയുണ്ടായി. എന്നിട്ടും നാൽപതുകളിൽ തുടങ്ങിവെച്ചെങ്കിലും തീരെ വികസിക്കാതെപോയെ പുരോഗമന നിലപാടുകൾ തന്നെയാണ് പുലർത്തിക്കാണുന്നത്. അത് എന്തുകൊണ്ട് എന്ന ചോദ്യം ഇവിടെ ഉയർന്നുവരാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്. മാർക്സിസ്റ്റ് സാഹിത്യ നിരൂപണം പ്രകടിപ്പിക്കുന്നത്, വളച്ചുകെട്ടില്ലാതെ പറഞ്ഞാൽ പുരോഗമന ഫാഷിസത്തിൻറെ ആർജവമാണ്. മാർക്സിസത്തിൻറെ സിദ്ധാന്തത്തിലും പ്രയോഗത്തിലും പുറമെ നടക്കുന്ന പരിവർത്തനങ്ങൾ, പുതിയ അന്വേഷണങ്ങൾ സ്വീകരിക്കാൻ പി. ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയ്ക്കോ അദ്ദഹേത്തിൻറെ സഹപ്രവർത്തകർക്കോ കഴിയുന്നില്ല. ഇ.എം.എസ്. സാഹിത്യത്തേയും സംസ്കാരത്തെയും പറ്റി പറഞ്ഞത്, അപ്പാടെ ആവർത്തിച്ചുറപ്പിക്കാനല്ലാതെ സമകാലികവും സ്വതന്ത്രവുമായ നിരീക്ഷണങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കാൻ ആവുന്നില്ല. തങ്ങൾ പറയുന്നതിനപ്പുറത്ത് ഒന്നുമില്ലെന്നും അതാണ് സത്യമെന്നും ഉള്ള ശാഠ്യം ഫാഷിസത്തിൻറെ രീതിയാണല്ലോ? രമണൻ പി. ഗോവിന്ദപ്പിള്ള എഴുതിയ അവതാരിക സൂക്ഷ്മമായി വായിച്ചുനോക്കുന്ന ഒരാൾക്ക് ആദ്യം ബോധ്യപ്പെടുന്നത് മറ്റൊന്നായിരിക്കില്ല. പക്ഷപാത പ്രിയത്വമാണ് അതിൻറെ മറ്റൊരു ലക്ഷണം. എഴുതിയെഴുതി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാൽപനികതയിൽ ആഴ്ന്ന് പോവുന്ന ഗോവിന്ദപ്പിള്ള പക്ഷപാതിത്വം മൂലം ചരിത്രത്തെപ്പോലും തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കാൻ മിനക്കെടുന്നു.

മുണ്ടശ്ശേരി രചനയെ സമീപിച്ച രീതിയിൽ നിന്ന് വിഭിന്നമല്ല ഗോവിന്ദപ്പിള്ള അനുവർത്തിക്കുന്ന രീതിയും. രമണൻറെ അച്ചടിച്ച കോപ്പികൾ "ഇനിയെത്ര ലക്ഷങ്ങളിലേക്ക് കടന്നു കയറും'' എന്നദ്ദേഹം അത്ഭുതപ്പെടുന്നു. അത്ഭുതവും അമ്പരപ്പും ഒളിച്ചുവെക്കൽ മാർക്സിസ്റ്റ് നിരൂപണത്തിൻറെ കാതലായ ഭാവമാണെന്ന് പിടികിട്ടിയത് ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയുടെ അവതാരിക വായിച്ചുകഴിഞ്ഞപ്പോൾ മാത്രമാണ്. രമണൻറെ അച്ചടിച്ച പതിപ്പുകളുടേയും വിറ്റഴിച്ച കോപ്പികളുടെയും കണക്ക് നോക്കുമ്പോൾ, ഒരു പക്ഷേ, ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയുടെ മനസ്സിൽ ഉണ്ടായിരുന്നത് മാർക്സിസ്റ്റ് മാനിഫെസ്റ്റോവിൻറെ മലയാള പരിഭാഷ വിറ്റഴിക്കപ്പെട്ടതിൻറെ ഗുണിതമായിക്കൂടെന്നില്ല. എന്നാൽ ഒരു താരതമ്യത്തിൻ അദ്ദേഹം മുതിരുന്നില്ല. കാലം മാറിയ സ്ഥിതിക്ക് പുതിയ വായനയും വ്യാഖ്യാനങ്ങളും വരാമെന്ന് ഈ നിരൂപകൻ ഇടയ്ക്ക് സൂചിപ്പിക്കുന്നുമുണ്ട്. ആ നിലയ്ക്ക് വരും കാലത്ത്് മാനിഫെസ്റ്റോക്ക് പകരം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രമണൻ മതിയെന്ന് ഗോവിന്ദപ്പിള്ള പ്രഖ്യാപിക്കുമോ? എന്തോ? 1929ൽ ലോകത്തിലെന്നപോലെ, കേളത്തിലുമുണ്ടായ സാമ്പത്തികക്കുഴപ്പം, രമണൻറെ രചനാപശ്ചാത്തലത്തിലുണ്ടെന്ന് ഇ.എം.എസ്. പറഞ്ഞത് ആവർത്തിക്കുന്നു. ഗോവിന്ദപ്പിള്ള നിൽക്കുന്നിടമേതാണ്? ഈ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് രമണാവതാരിക സൂക്ഷ്മപഠനമർഹിക്കുന്നത്.

മുണ്ടശ്ശേരിയുടെ പഠനത്തെ അതിശയിപ്പിക്കുന്ന ഒന്നാണോ ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയുടെ അവതാരിക? വാസ്തവത്തിൽ ചില സാമാന്യ നിരീക്ഷണങ്ങൾ മാത്രമേ അദ്ദേഹം നടത്തുന്നുള്ളൂ. രമണനെക്കുറിച്ച് പുതിയ വായന നടത്താതെ ഇ.എ.എസ്. പലപ്പോഴായി പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ പുനരവതരിപ്പിക്കുകയും വ്യാഖ്യാനിക്കുകയും മാത്രമേ ചെയ്യുന്നുള്ളൂ. ആഴത്തിലുള്ള അതിൻറെ പരിശോധന ചില പ്രത്യേക സാഹചര്യത്തിലായിരിക്കും നമ്മെ കൊണ്ടുചെന്നാക്കുക. ഉത്തരാധുനികതയുടെ പ്രധാനപ്പെട്ട വിമരശകരെല്ലാം കാൽപകനികതയോട് പ്രകടിപ്പിച്ചുപോന്ന താൽപര്യത്തിൻറെ രീതി മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഒരു ജാഗ്രത്തായ വായന സംഭവിക്കുമ്പോൾ നമ്മുടെ ശ്രദ്ധയിൽതടയുന്ന വസ്തുക്കൾ ഇപ്രകാരം ചുരുക്കിയെഴുതാം.

രണ്ട് ഘട്ടങ്ങളിലായി ഇ.എം. ശങ്കരൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതയെ മുൻ നിർത്തി ഉന്നയിച്ചിട്ടുള്ള വസ്തുതകളുടെ ദുർബലമായ വിശദീകരണവും പകർത്തിയെഴുതലുമാണ് പി. ഗോവിന്ദപ്പിള്ള നിർവഹിച്ചിരിക്കുന്നത്. പുതിയ കാലത്തിൻറെ സൗന്ദര്യശാസ്ത്രപരവും സാംസ്കാരികവുമായ നിലപാടുതറകളിൽ നിന്നുകൊണ്ടുള്ള വായന രമണനിൽ നടത്തുന്നില്ല. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മഹത്വം മനസ്സിലാക്കിയത് ഇ.എം.എസിൻറെ സഹൃദയത്വവും പാണ്ഡിത്യവുമാണെന്ന ദുർവിശ്വാസത്തിലാണ് അദ്ദേഹം. സാഹിത്യ നിലപാടുകൾ രൂപപ്പെട്ട് വന്നിരുന്നത് രാഷ്ട്രീയമായ വ്യതിയാനങ്ങൾക്കനുസൃതമായിട്ടായിരുന്നു. പലപ്പോഴും അദ്ദേഹം നിലപാടുകൾ തിരുത്തിയിട്ടുമണ്ട്. അതിലൂടെയെല്ലാം കടന്നുപോവുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് നിരൂപകനായ ഗോവിന്ദപ്പിള്ള ചങ്ങമ്പുഴയെ സ്വീകരിക്കുന്നത് ഏത് ഘട്ടത്തിൽ വച്ചാണ്? ഇ.എം.എസ്., ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ വേണ്ട പോലെ സ്വീകരിച്ചുവെന്ന് വിചാരിക്കാൻ ന്യായമില്ല. മുതലാളിത്തത്തിൻറെ അധഃപതിച്ചുവരുന്ന ബൂർഷ്വാ സമൂഹത്തിൻറെ കവിയായിട്ടുമാത്രമേ സ്വീകരിക്കാനാവൂ എന്ന് അദ്ദേഹം ആണയിട്ടു പറഞ്ഞു. എന്നാൽ ഇരുപത്തൊമ്പതിലെ സാമ്പത്തിക കുഴപ്പവും അതിൻറെ ദുരിതങ്ങളും ആശ്വസിപ്പിക്കുന്ന മുറക്ക് ചങ്ങമ്പുഴ അസ്തിക്കുമെന്ന വാദവുമായി ഇപ്പോൾ ഗോവിന്ദപ്പിള്ള വിയോജിക്കുന്നു. കവിയുടെ അസ്തമയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആശങ്കകൾ അടിസ്ഥാനമില്ലാത്തതാണെന്ന്, വളരെക്കാലം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ ഇ.എം.എസ്. മനസ്സിലാക്കുകയുണ്ടായി. എഴുത്തച്ഛൻ, ആശാൻ, ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന ലേഖനം ഉദാഹരിച്ചുകൊണ്ട് അത് പ്രസ്താവിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സമീപനത്തിലുണ്ടായ ഈ കരണം മറിച്ചിലിനു പിറകിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഹേതു എന്തായിരിക്കണം? പി. ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയെ തന്നെ പറയാൻ അനുവദിക്കാം.

"കാലം മാറുന്നതോടെ പുതിയ വായനകളും വ്യാഖ്യാനങ്ങളും ഉണ്ടായേക്കാമെന്ന് മാത്രം. മാർക്സിസ്റ്റ് സൗന്ദര്യശാസ്ത്രം അക്കാലത്ത് വേണ്ടത്ര വളർന്നിട്ടില്ലാത്തതിനാലും പടിഞ്ഞാറൻ നാടുകളിലും മറ്റും വളർന്നിടത്തോളമെങ്കിലും മനസ്സിലാക്കാൻ വേണ്ടത്ര പുസ്തകങ്ങളും മറ്റും അന്നത്തെ സാധാരണ സാഹചര്യത്തിൽ ലഭ്യമല്ലാത്തതിനാലും രാഷ്ട്രീയരംഗത്ത് നിലവിലുണ്ടായിരുന്നതിൻറെ സങ്കുചിത ധാരണകൾകൊണ്ടുമായിരിക്കാം ഈ പാളിച്ചകൾ എന്ന് ഇ.എം.എസ്. പിൽക്കാലത്ത് ആർജവത്തോടെ സമ്മതിച്ചത് ഇവിടെ പ്രസക്തം തന്നെ.''

തൊണ്ണൂറുകളുടെ ആദ്യത്തിലാണ് ഇ.എം.എസ്. എഴുത്തച്ഛൻ ആശാൻ ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന സൂചിത ലേഖനമെഴുതുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴയെക്കുറിച്ചുള്ള ആദ്യകാലാഭിപ്രായം മാറ്റിയത് ആ ലേഖനത്തിലൂടെയണ്. കൂടുതൽ വിചാരണ അർഹിക്കുന്ന വിഷയമാണിത്. ആശാൻ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നത് ബൂർഷ്വാപരിവർത്തനത്തെയാണ് എന്ന് ലേഖനത്തിനൊടുവിൽ രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ജൻമി നാടുവാഴി മേധാവിത്വത്തിൻറെ കടപുഴക്കി എറിയുന്നതിൻ പകരം അതിൻറേതായ അടിത്തറമേൽ ഒരു പുതിയ ബൂർഷ്വാ സംസ്കാരം ആശാനും വള്ളത്തോളുമടക്കമുള്ള കവികൾ കെട്ടിപ്പടുത്തുവത്രെ. അതിൻറെ ഇടതുപക്ഷരൂപമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെന്നാണ് ഇ.എം.എസ്. ഭാഷ്യം. ഈ അഭിപ്രായത്തിലെത്താൻ ചുരുങ്ങിയത് നാൽപതിലധികം വർഷമെടുത്തു. അതിനിടയ്ക്ക് കേരളത്തിലും പുറത്തുമുള്ള സാംസ്കാരിക മാറ്റങ്ങളത്രയും കാണാതിരുന്നുവെന്നും നാമറിയണം. ഒരു പക്ഷേ, ഒരു നിശ്ചലത ഇ.എം.എസ്സിൻറെ ആശയ ലോകത്തേയും പൊതുവെ ഇടതുപക്ഷ ആശയകേന്ദ്രത്തേയും സ്വാധീനിച്ചു എന്നതാണ് നേര്.

മുതലാളിത്തത്തിനും നാടുവാഴിത്വത്തിനും എതിരെയുള്ള സമരം സാമാന്യമായി ഫലിച്ചിരിക്കാം. അതിൻ സമാന്തരമായി വളർന്ന്, വികസിച്ചുവരുന്ന ഒരു അവസ്ഥയുണ്ട്. നമ്മുടെ മാർക്സിസവും പുരോഗതി ചിന്തയും ആ മനോഭാവത്തിൻറെ സ്വാധീനതയിലാണ്. അത് വിശദീകരിക്കാൻ പാർട്ടി മുതലാളിത്തം എന്ന സംജ്ഞ ഉപയോഗിക്കാം. മുതലാളിത്തം പോയെങ്കിലും പാർട്ടി മുതലാളിത്തം സാഹിത്യ രാഷ്ട്രീയ രംഗങ്ങളിൽ ഒരു സ്വാധീനതാംശമായി മാറിയത് കാൽപനികതയുടെ തിരിച്ചു വരവിൻ സഹായകമായിട്ടുണ്ട്. പി. ഗോവിന്ദപിള്ളയുടെ വാക്കുകൾ വിവൃതമാക്കുന്നത് ഈയൊരവസ്ഥയാണ്. ഇ.എം.എസ്സിൻറെ സാഹിത്യ നിലപാടുകളെ നിയന്ത്രിച്ചത് പാർട്ടി കാലാകാലങ്ങളിലെടുക്കുന്ന നയവ്യതിയാനങ്ങളാണെന്നത് എടുത്തുപറയേണ്ടതില്ല. അപ്പോൾ ആ നയവ്യതിയാനങ്ങൾ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ നിലവിലിരുന്ന സങ്കുചിത ധാരണകൾകൊണ്ടും വേണ്ടത്ര പുസ്തകങ്ങളുടെ അലഭ്യതകൊണ്ടുമാണെന്ന് ഗോവിന്ദപ്പിള്ള അടിവരയിടുന്നു. ആ പ്രസ്താവന ഒരു തെറ്റിവായനയക്ക് വിധേയമാക്കിയാലോ? അപ്പോൾ നമുക്ക് ലഭിക്കുന്നത് ഇത്രയുമാണ്. മാർക്സിസ്റ്റ് സൗന്ദര്യശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ കൃതികളോ അതിൻറെ പുതുവ്യാഖ്യാനങ്ങളോ ഇഎംഎസ്സിൻറെ കണ്ണിൽപ്പെട്ടില്ല. വായിച്ചിട്ടില്ല, ഒരു സാക്ഷര മാർക്സിസ്റ്റ് മാത്രമായി ഗോവിന്ദപിള്ള ഇ.എം. എസ്സിനെ തെറ്റുതിരുത്തിയതിൻറെ പേരിൽ പരിഗണിക്കുന്നു.

ഇനി ജനപ്രിയതയുടെ പ്രശ്നമാണ്. ജനകീയത, ജനപ്രിയത എന്നീ വാക്കുകൾ അവതാരികയിൽ ഇടകലർത്തി പ്രയോഗിച്ചുകാണുന്നു. ജനപ്രിയതയും ജനകീയതയും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയ്ക്ക് അറിയാത്തതല്ല. ബോധപൂർവ്വം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ജനകീയ പരിവേഷം ചാർത്തിക്കൊടുക്കുകയാണ് ലക്ഷ്യമെന്ന് വ്യക്തം. കെ.പി.ജി.യേയും കെടാമംഗലം പപ്പുക്കുട്ടിയേയും മഹാകവികളായി അംഗീകരിച്ച പാരമ്പര്യമാണ് അദ്ദേഹത്തിനും അദ്ദേഹം പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്ന പ്രസ്ഥാനത്തിനുമുള്ളത്. എന്നാൽ ചങ്ങമ്പുഴയെ മഹാകവിയായി അഭിസംബോധന ചെയ്യാൻ മലയാളത്തിലെ നിരൂപകർ കാണിച്ച അനാസ്ഥയിൽ ഗോവിന്ദപ്പിള്ള ഖേദിക്കുന്നു. അതോടൊപ്പം ഒരു കണ്ടെത്തലുമുണ്ട്. സാഹിത്യത്തിൻറെയും സംസ്കാരത്തിൻറെയും ജനകീയ വൽക്കരണ പ്രക്രിയയിൽ മുൻഗാമികളേക്കാൾ ഒരു ചുവട് മുന്നോട്ടുവയ്ക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് കഴിഞ്ഞുവെന്നാണ് ആ കണ്ടെത്തൽ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രധാനപ്പെട്ട മുൻഗാമി മഹാകവി കുമാരനാശാനും. പോരെ? അതിലെ ഫലിതമാണ് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടത്. ഭാഷയോടും സംസ്കാരത്തോടും സമൂഹത്തോടും കലഹിച്ച ആശാനേയും "ലളിത കോമളകാന്തപദാവലികളാൽ'' ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ട ചങ്ങമ്പുഴയേയും ഒരേ തട്ടിൽ എടുത്തുവച്ചാലോ? അതിൻ പിന്തുണയായി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വ്യവഹാരഭാഷയെക്കുറിച്ച് ഗോവിന്ദപ്പിള്ള വാചാലനാകുന്നു. സാധാരണക്കാരുടെ സംസാരഭാഷയെ വിനിമയോപാധിയാക്കുന്നതാണ് ജനകീയവൽക്കരണത്തിൻറെ മുഖ്യഘടകമെന്നാണ് അദ്ദേഹത്തിൻറെ മതം.

ജനപ്രിയ കവിയായിട്ടുമാത്രമേ ചങ്ങമ്പുഴയെ അംഗീകരിച്ചിട്ടുള്ളൂ. ആ ചങ്ങമ്പുഴയെ ഒരു ജനകീയ കവിയാക്കാനുള്ള ബദ്ധപ്പാടിലാണ് ഗോവിന്ദപ്പിള്ള. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ ഒരു ജനകീയ കവിതയായി സ്വീകരിക്കുക പ്രയാസമാണ്. ഭാഷ ലളിതമായതിനാലോ, വ്യവഹരിക തലങ്ങൾ കവിതയിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നതിനാലോ കവിത ജനകീയമാവില്ല. സംഗീതം കലർന്ന ഭാഷ പ്രയോജനപ്പെടുത്തിയതുമൂലം ആ കവിത ജനപ്രിയത നേടി എന്നതുമാണ് ശരി. മുപ്പതുകളിലെ കമ്പോളം ആ വ്യവഹാരഭാഷ സ്വീകരിച്ചതിൻറെ ഫലമായി രമണൻ വിറ്റഴിക്കപ്പെട്ടുവെന്ന ശരികൂടിയുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് ജനകീയത വീണ്ടും നിർവചിക്കപ്പെടാം. എന്താണ് ജനകീയത അത് സംസ്കാരികതയുടെ വാങ്മയമാണ്. അല്ലാതെ കമ്പോളത്തിൻറെ വാങ്മയമല്ല. കമ്പോളത്തെ അതിരുവിട്ട് സ്വീകരിക്കാവുന്നത്ര സങ്കുചിതമായോ ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയുടെ ഇടതുപക്ഷമനസ്സ്?

ജനകീയതയേയും ജനപ്രിയതയേയും വേർതിരിക്കാനും നിർവചിക്കാനുമുള്ള പരിശ്രങ്ങൾ തുടങ്ങിയത് പുരോഗമന സാഹിത്യ പ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ ആവിർഭാവകാലത്താണ്. ആ പ്രസ്ഥാനത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടവരും അതല്ലാതെ പുരോഗതിയെ ആഗ്രഹിക്കുന്നവരും ജനകീയതയെ കാവ്യസംസ്കാരമായിട്ടാണ് വിശദീകരിച്ചത്. എന്നൽ മുദ്രാവാക്യ സ്വഭാവമുള്ള ഭാഷയാണ് ജനകീയവൽക്കരണത്തിൻറെ ഘടകമെന്ന് തെറ്റിദ്ധരിച്ചവരുണ്ട്. ചരിത്രത്തിൻറെ ചേറ്റിക്കൊഴിച്ചിലുകൾക്ക് ശേഷം ജനകീയത, കവിതയുടെ സാംസ്കാരിക സംവാദമായി. അതിൻറെ ഫലചിന്തയായ സാംസ്കാരിക രാഷ്ട്രീയമായി ബന്ധപ്പെടുന്നിടത്ത് ചെന്ന് നിൽക്കുന്നു. അത് ജനകീയതയുടെ ഉത്തരാധുനിക പരിസരമാണ്. അയുക്തികമായ ജ്ഞാനാഭിമതത്തിൻ കീഴടങ്ങുന്ന ഗോവിന്ദപ്പിള്ള ജനപ്രിയതയെ ജനകീയതയായി തെറ്റിദ്ധരിപ്പിച്ച് കവിതയെ പരിചയപ്പെടുത്തുകയാണ്. അത് ചരിത്രപരമായ തെറ്റാണ്. ആ തെറ്റാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'കൾട്ടൻറെ കാലമായി' എന്ന പ്രഖ്യാപനത്തിലൂടെ പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നത്.

പി. ഗോവിന്ദപ്പിള്ള എഴുതുന്നു. "20ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ആധുനിക കവിതയുടെ യുഗസ്രഷ്ടാവായിരുന്നു, സംക്രമ പുരുഷനായിരുന്നു മഹാകവി കുമാരനാശാനെങ്കിലും വിഷയ സ്വീകരണത്തിലും ആവിഷ്കാര ലാളിത്യത്തിലും സാമൂഹ്യ പ്രതിബദ്ധതയിലും ആശാൻ ആരംഭിച്ച വിപ്ലവം സാക്ഷാത്കരിക്കപ്പെട്ടത് ചങ്ങമ്പുഴ കവിതയിലാണ്. ആശാൻറെ ഭാഷയിൽ കെട്ടുകുതിരകളെപ്പോലെയുള്ള നിർജ്ജീവ സൃഷ്ടികളെ'' പിന്തള്ളി മഹാകാവ്യ സംസ്കാരത്തെ അസ്തംഗതമാക്കിയ കവിത്രയത്തിൻറേയും ശങ്കരക്കുറുപ്പിൻറേയും കൃതികൾ ആസ്വദിക്കാൻ പലപ്പോഴും അടിക്കുറിപ്പുകളും ടിപ്പണികളും ആവശ്യമായി വരുന്നു. അതൊക്കെ ചേർത്താണവർ അച്ചടിക്കാറും. എന്നാൽ അൻവയവും അൻവയാർത്ഥവും അലങ്കാര വ്യാഖ്യാനവും ഒന്നും കൂടാതെയുള്ള നേർക്കുനേർ കവിതകളുടെ പ്രോൽഘാടനം മലയാളത്തിൽ നിർവഹിച്ചത് ചങ്ങമ്പുഴയായിരുന്നു.''

ധഷണയ്ക്ക് വിശ്രമം കൊടുത്തുകൊണ്ട് വായിച്ചെടുക്കാവുന്നത്ര ലളിതമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെന്ന് സ്ഥാപിച്ചെടുക്കുകയാണ്. അദ്ദേഹം ഒരാരംഭവുമാകാൻ വിരോധമില്ല - എന്നാൽ മലയാള കവിതയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം കാൽപനികത ആരംഭിച്ചത് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലല്ല. ആശാൻ കവിതകളിലും അതിനു മുമ്പുള്ള കവിതകളിലും അതുണ്ട്. സാമ്യമുള്ള കാവ്യവിഷയങ്ങൾ' ആ ഗാനം ചങ്ങമ്പുഴയും കൈകാര്യം ചെയ്തുവെങ്കിലും, ആശാൻറെ സ്നേഹം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രണയം പോലെയാണോ? ആശാൻ കവിത വിപുലമായ ഒരു ജ്ഞാനമണ്ഡലം വായനക്കാരിലൊരുക്കുമ്പോൾ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ആസ്വാദനത്തിൻറെ ലോലീകരണത്തിലാണ് വായനക്കാരെ കൊണ്ടെത്തിക്കുന്നത്. ആശാൻറെയത്ര ജീവിത നിരീക്ഷണം ചങ്ങമ്പുഴയിലില്ല. സാംസ്കാരികവും സാമൂഹ്യവുമായ വിഷയങ്ങൾ വേണ്ടത്ര ചങ്ങമ്പുഴ കൈകാര്യം ചെയ്തിട്ടുമില്ല. എന്നിട്ടും ആശാൻ തുടങ്ങിവെച്ചത് സാർഥകമായത് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലാണെന്ന് എഴുതുമ്പോൾ സാഹിത്യചരിത്രത്തെ തെറ്റായി വായിക്കാനുള്ള സന്ദർഭമാണ് ഒരുങ്ങുന്നത്. സാഹിത്യത്തിൻറെ വർത്തമാനത്തെ ഗോവിന്ദപ്പിള്ള മാറ്റുന്നു. ചരിത്രത്തെ വായിച്ചെടുക്കുന്ന മൂല്യംബോധത്തെ നിരാകരിക്കുന്നു. സാഹിത്യത്തിൻറെ വർത്തമാനത്തെയും തുടർന്ന് ഭൂതകാല സാഹിത്യത്തിലെ നൻമയേയും കൊല്ലുന്നതുവഴി കടന്ന് വരുന്നത് ഫാഷിസമാണ്. രാഷ്ട്രീയത്തിൽ വർഗ്ഗീയ ഫാഷിസം ചെയ്യുന്നത്, സാഹിത്യത്തിൽ പുരോഗമന ഫാഷിസം ചെയ്താലോ? നവസിദ്ധാന്തവൽക്കണമാവും ലക്ഷ്യമായി പുറത്തുവരുന്നത്. ഇ.എം.എസ്. വളരെക്കാലം മുമ്പ് അവതരിപ്പിച്ച ഒന്നോ രണ്ടോ ആശയങ്ങളുടെ പിൻബലത്തിൽ രമണൻ വായിക്കുന്നതിലൂടെ ഗോവിന്ദപ്പിള്ള ഫാഷിസത്തിൻറെ പക്ഷത്ത് ചേരുന്നു. മലയാള കവിതയിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സ്ഥാനനിർണയം ചെയ്യുമ്പോൾ മറനീക്കി പുറത്തുവരുന്നതും ഫാഷിസത്തിൻറെ പുരോഗമന ശൈലിയാണ്. ആശാൻ കവിത പ്രോൽഘാടനം ചെയ്ത താത്വികവും സാംസ്കാരികവുമായ രീതിയുണ്ട്. ആ വായനയെയാണ് ആശാൻ തുടങ്ങിവെച്ച സാമൂഹ്യ പ്രതിബദ്ധതയുടെ കലാപം അർത്ഥവത്തായത് ചങ്ങമ്പുഴയിലാണ് എന്ന് പറയുമ്പോൾ നിഷേധിക്കുന്നത്. താൽക്കാലികമായ കാൽപനികജീർണമായ പാരമ്പര്യത്തെ അല്ലെങ്കിൽ ഭാവനയുടെ ലോലീകരണത്തെ അംഗീകരിക്കുകയാണ് ഫലത്തിൽ ചെയ്യുന്നത്. കൂട്ടത്തിൽ 'ബൂർഷ്വാകാവ്യശാഖയുടെ ഇടതുപക്ഷ രൂപം' എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പറ്റിയുള്ള ഇ.എം. എസ്സിൻറെ നിരീക്ഷണം സിദ്ധാന്തവൽക്കരിക്കപ്പെടുന്നു.

ആശാനിലും വള്ളത്തോളിലുമാണ് ശരിയായ കാൽപനികത പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതെന്ന് ചില നിരൂപകർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയിട്ടുണ്ട്. ആ അർത്ഥത്തിൽ കാൽപനികതയുടെ ഇടതുപക്ഷരൂപം കൂടിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ കവിതയെന്ന് വിശദീകരിക്കാവുന്നതേയുള്ളൂ. അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കാൽപനികതയുടെ ഇടതുപക്ഷരൂപം പ്രകടിപ്പിക്കുക കാൽപനികതയുടെ ജീർണതയും യാഥാസ്ഥികതയുമാവാം. അതായത് ജ്ഞാനനിഷ്ഠമായ കാൽപനികതയെ സ്വീകരിക്കാൻ പുരോഗമന ഫാസിസത്തിൻ കഴിയില്ലെന്നുവന്നുകൂടുന്നു. മാത്രവുമല്ല ആശാനേയും ചങ്ങമ്പുഴയേയും താരതമ്യപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ആശയപരമായ ഒരു ചതിക്കുഴിയാണുള്ളത്.

കവിതയിലെ അതിഭാവുകത്വത്തിൻറെയും വിഷാദത്മകത്വത്തിൻറെയും പേരിൽ ചങ്ങമ്പുഴയെ മാറ്റിനിർത്താൻ മാർക്സിസ്റ്റ് നിരൂപകർ മത്സരിച്ചിട്ടുണ്ട്. കലയും സാഹിത്യവും സാമ്പത്തികാടിത്തറയുടെ ഉൽപന്നമാണെന്ന ചിന്താവിചാരത്തിൽ വായനക്കാർ അടിമപ്പെട്ടുപോയ കാലമായിരുന്നു അത്. സമ്പത്തികാടിസ്ഥാനം മാറുമ്പോൾ സാഹിത്യവും മനുഷ്യരെ ആകർഷിക്കുകയും ആനന്ദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുമെന്ന വിശ്വാസമാണ് ഗോവിന്ദപ്പിള്ള ഇപ്പോൾ പങ്കുവെക്കുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്കുള്ള ജനപ്രിയതയും കോപ്പികളുടെ അഭൂതപൂർവ്വമായ വിൽപനയും തന്നെ സൃഷ്ടിച്ച സാഹിത്യലക്ഷ്യങ്ങളിൽനിന്ന് അകറ്റാൻ പ്രേരകമായി എന്ന സൂചനയും അവതാരികയിലുണ്ട്.

കലയും സാഹിത്യവും കാലത്തിൻറെയും സമൂഹത്തിൻറെയും സൃഷ്ടിതന്നെ. എന്നാൽ കല ഉത്തമകോടിയിൽപെടുന്നതായാൽ അത് കാലാതിവർത്തി കൂടിയായിരിക്കും. കലയും സാഹിത്യവുമെല്ലാം സാമ്പത്തികാടിത്തറയുടെ ഉൽപന്നവും മേൽപ്പുരയുമാണെങ്കിൽ സാമ്പത്തികാടിത്തറ സമൂലം മാറുമ്പോഴും അക്കാലത്തെ സാഹിത്യവും കലയും മനുഷ്യരെ ആകർഷിക്കുകയും ആനന്ദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്?

ഇത് ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയെ കൊണ്ടുപോകുന്നത് എങ്ങോട്ടാണെന്ന് ആലോചിക്കേണ്ടതുണ്ട്. മുതലാളിത്ത സമൂഹം അപ്പാടെ തകർന്നാലും സോഷ്യലിസം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടാലും മുതലാളിത്ത യുഗത്തിലെ ഉത്തമ കലാസൃഷ്ടികൾ വിസ്മരിക്കപ്പെടാൻ ഇടയില്ല എന്നാണ് പി. ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയുടെ വിശ്വാസം. പുരോഗമന സിദ്ധാന്തത്തിൻറെ നിലപാടിൽനിന്ന് ബഹുദൂരം അകലെയാണ് ഈ ആലോചന. മാത്രവുമല്ല, കാലനിർമ്മിതിയെന്നത് 'കലാമേൻമ'യാണ് എന്ന ആശയം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കലയിലെ സൗന്ദര്യത്തിൻറെ പേരിൽ യാഥാസ്ഥിതികത്വത്തെ ആരാധിക്കരുതെന്ന് 1937ൽ ജീവൽ സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ട കാലത്തു തന്നെ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. 1992ൽ ഭാഷാപോഷിണിയുടെ തൃശൂർ സമ്മേളനത്തിൽവെച്ച്. ഇ.എം.എസ്. മറ്റൊരു കാര്യം കൂടി പറഞ്ഞു. "സാമൂഹികവും സാംസ്കാരികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ രംഗങ്ങളിൽ പിന്തിരിപ്പൻ ശക്തികൾക്കെതിരെ പോരാടുന്ന, പുരോഗമനശക്തികളെ വളർത്തുന്ന അതിൽ സ്വയം സമർപ്പിച്ച സാഹിത്യകാരൻമാർക്ക് പ്രോത്സാഹനം നൽകണമെന്ന കാഴ്ചപ്പാട് തികച്ചും ശരിയാണെന്ന് ഇപ്പോഴും കരുതുന്നതായി'' അദ്ദേഹം ആവർത്തിച്ച് സമ്മതിച്ചിട്ടുണ്ട്. നമ്മുടെ പുതിയ മാർക്സിസ്റ്റ് നിരൂപകർ ഇത് ശ്രദ്ധിക്കുകയുണ്ടായില്ലെന്ന് വ്യക്തം. അതുകൊണ്ട്, കവിതയുടെ "കലാമേൻമ''എടുത്തു പറയുമ്പോൾ ഒരു അയുക്തികതയില്ലെ എന്നാണ് സംശയം. തുടർന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ കൾട് രൂപപ്പെട്ടൊരു കാലമായി എന്ന് എഴുതുമ്പോൾ മാർക്സിസ്റ്റ് നിരൂപകൻ അടിതെറ്റുകയാണെന്ന് വ്യക്തം.

ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയുടെ അവതാരികാ നിലപാടുകൾ തീർത്തും പുരോഗമന സാഹിത്യത്തിൻറെ നിലപാടുകളാണോ എന്നറിയാൻ ആർക്കാണ് താൽപര്യമില്ലാത്തത്. രാജ്യത്ത് ഉരുവംകൊണ്ടുവരുന്ന മത-വർഗ്ഗീയ താൽപര്യങ്ങളും ആഗോളവൽക്കരണത്തിൻറെ ഭാവി വ്യവസ്ഥകളും പ്രത്യയ ശാസ്ത്രങ്ങൾക്കുണ്ടായ തകർച്ചകളും ചർച്ച ചെയ്യാതെ, അത് എങ്ങനെ സാഹിത്യത്തെ മാറ്റിത്തീർക്കുന്നുവെന്ന് തിരിച്ചറിയാതെ, ജനപ്രിയതയ്ക്ക് പിറകെയുള്ള യാത്ര പുരോഗമന ഫാഷിസത്തെ ഒളിപ്പിച്ചു വെക്കാനുള്ള തന്ത്രം മാത്രമാണ്.

1930കളിൽ അനുഭവപ്പെട്ടതുപോലെ 'ഇന്നും നാടുവാഴി മുതലാളിത്ത വ്യവസ്ഥ തുടരുന്നു'വെന്ന് ഗോവിന്ദപ്പിള്ള ഇടയ്ക്ക് വെച്ച് പറയുന്നുണ്ട്. അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലുള്ള കവികൾക്ക് എന്തു പ്രസക്തിയെന്ന് ഇ.എം.എസ്സിനെ ഓർത്ത് തിരിച്ചു ചോദിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ചുരുക്കത്തിൽ മാർക്സിസ്റ്റ് നിരൂപണ പദ്ധതികൾ യാഥാസ്ഥിതികരിലൂടെ രൂപപ്പെടുമ്പോഴുണ്ടായേക്കാവുന്ന ഫാസിസത്തിൻറെ ഭീഷണി ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയുടെ വാക്കുകൾക്കിടയിൽ നിക്ഷിപ്തമായിരിക്കുന്നു. കാൽപനികത അത് മൂടിവെക്കാനുള്ള ആയുധമായി മാറുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ക്ഷയരോഗം 'കളിത്തോഴി' പ്രവചിച്ചിരുന്നു

കെ.പി. അപ്പൻ

ചെഖോവ്, കഫ്ക, ഓർവെൽ, ലോറൻസ്, കാതറീൻ മാൻസ്ഫീൽഡ് ഇവരെല്ലാം ക്ഷയരോഗം മൂലം മരിച്ച എഴുത്തുകാരാണ്. പ്രതികാര നിർവഹണം പോലെ രോഗം ഇവരിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. രോഗത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഭീതി ആധിപോലെ ഇവരെ അലട്ടിക്കൊണ്ടിരുന്നു. കത്തുകളിലും ദിനക്കുറിപ്പുകളിലും രോഗത്തിൻറെ ഭയങ്കരമായ അവസ്ഥയെക്കുറിച്ച് ഇവർ പറഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു. എന്നാൽ ഇവരുടെ നോവലുകളിലും കഥകളിലും ക്ഷയരോഗം പ്രധാന പ്രമേയമായില്ല. പക്ഷേ മറ്റു ചില രോഗങ്ങളുടെ വർണ്ണനകളിൽ ക്ഷയരോഗത്തിൻറെ ലക്ഷണങ്ങളാണു കടന്നുവന്നുകൊണ്ടിരുന്നത്. ചാറ്റർലി പ്രഭ്വിയുടെ കാമുകൻ' എന്ന നോവലിൽ ഇത്തരത്തിലൊരു വർണ്ണന കാണാം. അതിൽ ലോറൻസ് തോട്ടക്കാരൻ മെല്ലേഴ്സിൻറെ ന്യൂമോണിയാ വർണ്ണിച്ചപ്പോൾ അതു ക്ഷയരോഗത്തിൻറെ ശാരീരികമായ കെടുതികളുടെ വർണ്ണനയായി മാറി. രോഗം പോലെ പകരുന്ന വർണ്ണനയുടെ ഈ സ്വഭാവം ജെഫ്റി മേയ്ർസ് ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആന്ദ്രേ ഴീദിൻ ക്ഷയമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ അച്ഛനും ഈ രോഗം മൂലമാണ് മരിച്ചത്. രോഗത്തെയോ മരണത്തെയോ ഴീദ് പേടിച്ചില്ല. ഴീദിൻ നല്ല ഇച്ഛാശക്തിയുണ്ടായിരുന്നു. രോഗത്തെ അവഗണിച്ചു ജീവിതത്തിനു മേൽ ആധിപത്യം നേടാൻ അദ്ദേഹം ശ്രമിച്ചു. എന്നാൽ ക്ഷയരോഗം അദ്ദേഹത്തെ ഭയങ്കരമാംവിധം കീഴടക്കിയതിനാൽ അതിനു കഴിഞ്ഞില്ല. ദയനീയമായി മരിച്ചു. ഇതിനിടയിൽ അദ്ദേഹം ദുർമാർഗി (The Rack) എന്ന നോവൽ എഴുതി. ഈ നോവലിലെ പ്രധാന പ്രമേയം ക്ഷയരോഗമായിരുന്നു. അതിൽ ക്ഷയരോഗത്തിൻറെ റിയലിസ്റ്റിക്കായ വിശദാംശങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. റാക് (ഠവല ഞമരസ) എന്ന നോവലെഴുതിയ എ.ഇ. എല്ലിസിനെ നമുക്കറിയാം. ക്ഷയരോഗം മൂലമാണ് അദ്ദേഹം മരിച്ചത്. ഈ നോവലിൽ രോഗത്തെ എല്ലിസ് വസ്തു നിഷ്ഠമായി വർണ്ണിച്ചിരിക്കുന്നു. രോഗശമനം അസാദ്ധ്യമാണെന്ന ഭീതി വിവരണകലയിൽ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. മനുഷ്യശരീരത്തിൻറെ യാതനാദൃശ്യങ്ങൾ വിവരിക്കുന്നു. സ്വന്തം അനുഭവത്തിൽനിന്നാണ് ഇതെല്ലാം എല്ലിസ് എഴുതിയത്. ക്ഷയം ദൈവത്തെ പൂജിക്കുന്നതിനുപകരം സ്വയം പൂജിക്കുന്നവർക്കു വരുന്ന രോഗമാണോ? ഇതിൽ പത്തു ശതമാനംപോലും ശരിയല്ല. എന്നാൽ ഒരു ശതമാനം ശരിയുണ്ട്. ആന്ദ്രേ ഴീദ് ഉദാഹരണമായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാര്യത്തിലും ഇതു ശരിയല്ലേ?

1945ലാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'കളിത്തോഴി' എന്ന നോവൽ പുറത്തുവന്നത്. അതിൽ ആത്മകഥയുടെ താളുകളുണ്ടായിരുന്നു. ഫിക്ഷൻറെ സ്വപ്നഭ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. ക്ഷയരോഗം ഈ നോവലിൽ പ്രധാന പ്രമേയമാണ്. കളിത്തോഴി'യിൽ ക്ഷയരോഗികളായ രണ്ടുകഥാപാത്രങ്ങളെ ചങ്ങമ്പുഴ സൃഷ്ടിച്ചു. പ്രധാന കഥാപാത്രമായ രവീന്ദ്രനും ഡോക്ടർ സുകുമാര മേനവനും ക്ഷയരോഗികളായിരുന്നു. രവീന്ദ്രൻ ക്ഷയരോഗിയായിത്തന്നെ മരിച്ചു. ശരീരത്തിനുമേലുള്ള വിനാശകാരിയായ ക്ഷയരോഗത്തിൻറെ അന്യായമായ മുഷ്ക് നേരിടാൻ കഴിയാതെ ഡോക്ടർ സുകുമാരമേനവൻ ആത്മഹത്യ ചെയ്തു. ഈ നോവൽ എഴുതിയ കാലത്ത് ക്ഷയം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശരീരത്തെ തകർത്തു തുടങ്ങിയിരുന്നില്ല. അദ്ദേഹത്തെ നിർദ്ദാക്ഷിണ്യം തകർത്ത രോഗത്തിൻറെ തീവ്രത 1946ൽ കോയമ്പത്തൂരിൽ വെച്ചാണ് ശരിയായി അറിഞ്ഞത്. എന്നാൽ ഇതിനുമുമ്പുതന്നെ രോഗത്തിൻറെ ചെറിയതോതിലുള്ള പ്രയാസങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴ അനുഭവിച്ചിരിക്കണം. രോഗത്തെ നേരിൽ തിരിച്ചറിഞ്ഞില്ലെങ്കിലും പേടിയുടെ പ്രാതിനിധ്യങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അബോധത്തിലുണ്ടായിരിക്കണം. അതിൻറെ നിഗൂഢവും ഭീഷണവുമായ വെളിപാടുകളായിരുന്നു ക്ഷയരോഗികളായ രണ്ടു കഥാപാത്രങ്ങൾ. ക്ഷയം അതിൻറെ ശരിയായ ക്രോധത്തെ 1946ൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശരീരത്തിലേക്കു തുറന്നു വിടുന്നതിനുമുമ്പുതന്നെ അത് ഭവിഷ്യദ് ദർശനമായി കളിത്തോഴി'യിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ഇതായിരിക്കണം ദുഃസ്വപ്നഭ്രമം പോലെ രോഗികളായ രണ്ടു കഥാപാത്രങ്ങളെ സൃഷ്ടിക്കാൻ കാരണമായത്. രോഗം അതിൻറെ അവസ്ഥ രോഗിയോട് മുൻകൂർ നിവേദനം ചെയ്യുന്നതിൻറെ മാധ്യമമായി കളിത്തോഴി എന്ന നോവൽ മാറുകയായിരുന്നു. പേടിപ്പിക്കുന്ന അത്ഭുതമാണിത്.

1946ലെ ഓരോ മാസവും പിന്നിടുമ്പോൾ ക്ഷയം ക്രൂരമായി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശരീരത്തെ കീഴ്പ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയെ വിനാശത്തിലേക്ക് അതിവേഗം താഴ്ത്തിക്കൊണ്ടുപോയിരുന്ന ഈ മാറാരോഗത്തിൻ ഫലപ്രദമായ ചികിത്സ അക്കാലത്ത് ഇവിടെ വന്നെത്തിയിരുന്നില്ല. അത്ഭുത മരുന്ന് (wonderdrug) എന്നു വിശേഷിപ്പിച്ചിരുന്ന സ്ട്രെപ്റ്റൊമൈസിൻ 1944ൽ തന്നെ കണ്ടുപിടിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കോ ക്ഷയരോഗികളായ അദ്ദേഹത്തിൻറെ കഥാപാത്രങ്ങൾക്കോ ഈ അത്ഭുതമരുന്ന് സഹായത്തിനെത്തിയില്ല. പക്ഷെ എല്ലിസിൻറെ പോൾ എന്ന കഥാപാത്രം സ്ട്രെപ്റ്റാമൈസിൻ കഴിച്ചിരുന്നു. അക്കാലത്തെ ഈ അത്ഭുതമരുന്ന് രോഗലക്ഷണങ്ങളെ ശമിപ്പിച്ചുവെങ്കിലും അത് പോൾ എന്ന രോഗിയിൽ തല ചുറ്റലും മാന്ദ്യവും സൃഷ്ടിച്ചുവെന്ന് എല്ലിസ് തൻറെ നോവലിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ക്ഷയത്തിൻറെ മരണനിർദ്ദേശങ്ങളും തീരാവ്യാധി എന്ന ഭീതിയും ആഖ്യാനത്തിൽ നിലനിർത്തുമ്പോൾത്തന്നെ പകരുന്ന രോഗം എന്ന ഉത്കണ്ഠ 'കളിത്തോഴി'യിലെ വിവരണകലയുടെ അന്തരീക്ഷത്തിൽ കടന്നുവരുന്നില്ല. തൻറെ പ്രതിഭയുടെ വികാസത്തിൻ ക്ഷയരോഗം തടസ്സമായിത്തീരുമോ എന്ന പേടി കീറ്റ്സിനുണ്ടായിരുന്നു. 'രാപ്പാടിക്കുള്ള അച്ചർനാഗീത'ത്തിൽ വിളർച്ച വർദ്ധിക്കുന്നു. മായാരൂപസദൃശം മെലിയുന്നു. മരിക്കുന്നു. (where youth grows plage and spectre - thin and dies) എന്ന് കീറ്റ്സ് പേടിച്ച പാടിയപ്പോൾ അതിൽ അനുഭവമായി ധ്വനിച്ചത് യുവാവായ ക്ഷയരോഗിയുടെ മരണമായിരുന്നു. എന്നാൽ അവസാന നാളുകളിൽ മരണത്തിൻറെ നിരന്തരമായ ഭീഷണിയിൽ കഴിയുമ്പോഴും തൻറെ പ്രതിഭാവികാസത്തെ ക്ഷയരോഗം തടസ്സപ്പെടുത്തുമെന്ന ആശങ്ക ചങ്ങമ്പുഴക്കില്ലായിരുന്നു. എന്നാൽ തൻറെ വേദന മറ്റുള്ളവർ മനസ്സിലാക്കുന്നില്ല എന്ന ദുഃഖം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്നു. സംസ്കാരത്തെയും സദാചാരമൂല്യംങ്ങളെയും പരസ്യമായി നിരാകരിച്ചുകൊണ്ട് ലോകത്തെ പഴിച്ചിരുന്ന സദാചാരനിന്ദകനായ ഒരു ജീനിയസ്സിൻറെ ദുരന്തമായിരുന്നു അത്. തൻറെ ജീവിതത്തെ കഫവും ചോരയും ചുമയും കൊണ്ടു മലിനമാക്കുകയും തൻറെ നല്ല രൂപത്തെ ആഭാസകരമായി കീഴടക്കുകയും ചെയ്തിരുന്ന ക്ഷയരോഗം വൈകാരികമായ അസഥിരതയിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയെ നിരാശനാക്കിയിരുന്നു. എന്നാൽ ഒരു പകുതി പ്രജ്ഞയിലൂടെ ഇതിൻറെ നിസാരമായിക്കണ്ടു സംസാരിക്കാനും അദ്ദേഹത്തിനു കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഈ രണ്ടുതര പ്രജ്ഞകളുടെ സ്തുതിയിൽ ജീവിച്ചുകൊണ്ടാണ് ചങ്ങമ്പുഴ രോഗാവസ്ഥയിൽ വ്യതിഥദാർശനികനായി മാറിയത്.

ആന്ദ്രേ ഴീദിൻറെ 'ദുർമാർഗി'യിൽ ഉള്ളതുപേലെ ക്ഷയരോഗത്തിൻറെ റിയലിസ്റ്റിക്കായ ചിത്രീകരണങ്ങൾ 'കളിത്തോഴി'യിൽ നാം വായിക്കുന്നില്ല. ഒരു യാത്രക്കിടയിൽ മൈക്കിളിൻറെ നെഞ്ചിൽ ശ്വാസംനിന്നുപോകുംവിധമുള്ള അസ്വാസ്ഥ്യം നിറയുന്നു. ഒരു ചുമ ശക്തിയായി പുറത്തേക്കുവരുന്നു. ഒരു തൂവാല നിറയെ അയാൾ രക്തം ഛർദ്ദിക്കുന്നു. അത് ദയനീയവും ഭീഷണവുമായിരുന്നു. രക്തം വെറുപ്പിക്കും വിധം വഴുവഴുത്തതായിരുന്നു. അത് കഫവുമായി കലർന്നിരുന്നു. അതിൻ കറുത്ത ചുവപ്പുനിറമായിരുന്നു. തോമസ്മൻ അദ്ദേഹത്തിൻറെ മാജിക് മൗണ്ടൻ എന്ന നോവലിൽ ശ്വാസകോശ രോഗത്തിൻറെ അവസ്ഥ വർണ്ണിക്കുന്നത് അങ്ങേയറ്റം റിയലിസ്റ്റിക്കായിട്ടാണ്. നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ, ചുമയ്ക്കിടയിൽ ഇഴഞ്ഞുനീങ്ങുന്ന ശ്വാസഗതി, ശ്വാസതടസ്സം, കിതച്ചും ശ്വാസം മുട്ടിയും വേദനസഹിച്ചും ചുമയാൽ നിറയുന്ന നെഞ്ചുമായിക്കിടക്കുന്ന രോഗിയുടെ അവസ്ഥ, ചുമയുടെ ദാരുണമായ ഒച്ച, കഫം തുപ്പുന്നതിനിടയിൽ ക്ഷീണത്താൽ വെള്ളംകുടിക്കാനുള്ള ശ്രമം - ഇതിൻറെയെല്ലാം വിശദാംശങ്ങൾ നൽകിക്കൊണ്ടുള്ള വിവരണം ശ്വാസകോശക്ഷയരോഗത്തിൻറെ യാതനാദൃശ്യങ്ങളായി വളരുന്നു. കാൽപനികവും തീവ്രഭാവപ്രധാനവുമായ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഭാഷയിൽ രോഗത്തിൻറെ വാസ്തവീകരണവും പേടിപ്പിക്കുന്ന പ്രത്യക്ഷബോധവും നഷ്ടപ്പെട്ടുപോകുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ രോഗം സൃഷ്ടിക്കുന്ന സംഭ്രാന്ത നിമിഷങ്ങളും രോഗത്തിൻറെ പ്രത്യക്ഷ ജ്ഞാനവും പിടിച്ചെടുത്തുകൊണ്ട് വിശദാംശങ്ങളിൽ താൽപര്യമുള്ള നോവലിസ്റ്റായി മാറാൻ ചങ്ങമ്പുഴ ശ്രമിക്കുന്നുണ്ട്. അതിൻറെ മറ്റു പരിമിതികൾ നമുക്കു മറക്കാം.

തങ്ങളുടെ ജീവിത ചിന്തയ്ക്കും കലാസങ്കൽപത്തിനും എതിരായതുകൊണ്ടു ശത്രുതാപരമായ മനോഭാവത്തോടെ വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിൻറെ ക്രൂരമായ ചികിത്സാവിധികളെ ചെഖോവും ലോറൻസും കാതറീൻ മാൻസ്ഫീൽഡും നിരാകരിച്ചിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ ചികിത്സാവിധികളെ നിരാകരിച്ചില്ല. സ്വീകരിച്ചു. എന്നാൽ അതിനോട് അവസാനകാലം വരെ ഉദാസീനമായ മനോഭാവമാണ് പ്രകടിപ്പിച്ചത്. അതിനെക്കാൾ താത്പര്യം മദ്യപാനത്തോടു കാണിച്ചിരുന്നു. കഫ്ക ക്ഷയരോഗത്തിൻറെ അന്നത്തെ ചികിത്സാവിധികൾക്ക് പേടിയോടെയാണ് കീഴടങ്ങിയത്. രാത്രിയും പകലും ഒരുപോലെ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമയും പനിയുടെ വിറയലും കുത്തിവെക്കാൻ വേണ്ടി കൈയിൽ പിടിക്കുന്ന ആശുപത്രി ജീവനക്കാരുടെ ബലപ്രയോഗവും കഠാരക്കുത്തുപോലെ പച്ചമാംസത്തിൽ തറച്ചുകയറുന്ന വലിയ സൂചിയുടെ ധാർഷ്ട്യവും പേടിപ്പിക്കുന്ന വിവരണങ്ങളായി കഫ്കയുടെ കത്തുകളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇത്തരം അനുഭവക്കുറിപ്പുകളൊന്നും ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിയിട്ടില്ല. ചികിത്സ പലവിധ പ്രതിവിധികൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ അതിൻറെ അർത്ഥം രോഗശമനം ഉണ്ടാകില്ല എന്നാണെന്നു ചെഖോവ് പറയുമായിരുന്നു. വേണ്ടപ്പെട്ടവരുടെ ആഗ്രഹത്താൽ ചികിത്സയ്ക്കു പോകുമ്പോഴും ഇങ്ങനെയൊരു മനോഭാവമാണു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുമുണ്ടായിരുന്നത്. അവസാനം അദ്ദേഹത്തിൻ മരുന്നിൽ വിശ്വാസമില്ലാതെ വരുന്നു. അതുകൊണ്ടാണ് 'നീറുന്ന തീച്ചൂള' എന്ന ഏറ്റവും ഒടുവിൽ രചിച്ച കവിതയിൽ ഏത് ഔഷധത്തെക്കാളും ആശ്വാസം നൽകിയത് സ്നേഹിതരുടെയും അരാധകരുടെയും സാന്ത്വനങ്ങളായിരുന്നു എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിയത്.

ആന്ദ്രേ ഴീദും ചങ്ങമ്പുഴയും ക്ഷയരോഗികളായിരുന്നു. രണ്ടുപേരും സദാചാരാനിന്ദകരുമായിരുന്നു. അതുപോലെതന്നെ ദുർമാർഗി എന്ന നോവലിനും കളിത്തോഴി എന്ന നോവലിൽ സമാനതകളുണ്ട്. രണ്ടു നോവലുകളും ആത്മകഥാപരമാണ്. രണ്ടുപേരും നോവലുകളിൽ ക്ഷയരോഗികളായ രണ്ടു കഥാപാത്രങ്ങളെ വീതം സൃഷ്ടിച്ചു. ഭീഷണമായ ലൈംഗിക അരാജകത്വം രണ്ടുപേരും ആവിഷ്കരിച്ചു. വിഷയാസക്തിയുടെ പേടിപ്പിക്കുന്ന ചിത്രങ്ങൾ രണ്ടു നോവലുകളിലും കാണാം. 'ദുർമാർഗി'യിലെ നായകൻ ഭാര്യയോട് സ്നേഹത്തെക്കാൾ ആദരവായിരുന്നു. അവസാനകാലത്തു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഭാര്യയോടു സ്നേഹത്തെക്കാൾ ആരാധനയാണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഈ രണ്ട് എഴുത്തുകാരും അവരുടെ നോവലുകളിൽ സ്വയം ന്യായീകരിച്ചില്ല. അമിത വൈകാരികതയും അഹങ്കാരവും സിരാമാന്ദ്യവും വൈകാരികമായ അസ്ഥിരതയും രണ്ടുപേരുടെയും കഥാപാത്രങ്ങൾ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു. 'കളിത്തോഴി'യിൽ ഒരു സ്ഥലത്ത് ചങ്ങമ്പുഴ ദുർമാർഗി എന്ന പദം പോലും പ്രയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്.

തോമസ്മൻ, ആന്ദ്രേ ഴീദ് എന്നീ എഴുത്തുകാർ ചെയ്തതുപോലെ ക്ഷയരോഗ ലക്ഷണങ്ങളുടെ ഭയങ്കരമായ രംഗങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചില്ലെങ്കിലും ശാരീരികമായ തിൻമകൾ പോലെ കഫവും ചുമയും മനുഷ്യനെ ക്ഷീണിപ്പിക്കുന്നത് ചങ്ങമ്പുഴ വ്യക്തമായി വർണ്ണിച്ചു. 'കഴിത്തോളി'യിൽ ക്ഷയം ആദ്യം പിടികൂടുന്നത് ഡോക്ടർ സുകുമാരമേനവനെയാണ്. ഒരുദിവസം ഡോക്ടർക്ക് പെട്ടെന്നൊരു ചുമ വന്നു. അതു കുറച്ചുനേരത്തേക്കു നീണ്ടുനിന്നു. പിന്നീട് ആവർത്തിക്കുന്നു. അദ്ദേഹത്തെ അസഹ്യമായ നെഞ്ചുവേദന പീഡിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി. തനിക്ക് ശാരീരികമായി സുഖമില്ലെന്നും ഏതോ ഭയങ്കരവ്യാധിക്ക് താൻ ഇരയായിത്തീർന്നിരിക്കയാണെന്നും അദ്ദേഹം വേണ്ടപ്പെട്ടവരോടു പറഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു. ഒരുദിവസം കേശവപിള്ളയോടു തൻറെ രോഗം ക്ഷയമാണെന്ന് അദ്ദേഹം തുറന്നു പറഞ്ഞു. ഉത്കണ്ഠകളുടെ കിതച്ചു നീങ്ങുന്ന നിമിഷങ്ങളുമായി മൂന്നുവർഷം തള്ളിനീക്കി. ദിനം പ്രതി അസ്വാസ്ഥ്യം വർദ്ധിച്ചു. ഡോക്ടർ പൂർണ്ണമായും കിടപ്പിലായി. ചികിത്സ മുറയ്ക്കു നടന്നു. എന്നാൽ രോഗത്തിൻ അൽപംപോലും ശമനമുണ്ടായില്ല. അവസാനം അദ്ദേഹം ആത്മഹത്യ ചെയ്തു.

വളരെ ക്ഷീണിച്ചാണ് മുഖ്യകഥാപാത്രമായ രവീന്ദ്രൻ നാട്ടിൽ വന്നത്. തൻറെ രോഗത്തെക്കുറിച്ച് ഒന്നും പറയാതിരിക്കുന്നതാണ് നല്ലതെന്ന് അയാൾ അമ്മിണിയോട് പറഞ്ഞു. അയാളെ ഭയങ്കരമായ ക്ഷീണം ബാധിച്ചു. അയാൾ സദാ ചാരുകസേരയിൽ കിടന്നു. തന്നെ ബാധിച്ചിരിക്കുന്ന രോഗം ക്ഷയമാണെന്ന ചിന്ത അയാളെ വല്ലാതെ വേദനിപ്പിച്ചു. ഭീതി അയാളെ ഗ്രസിച്ചു തുടങ്ങി. മരുന്നുകൾ കഴിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും അസ്വാസ്ഥ്യത്തിൻ കുറവില്ലെന്ന വിവരണം ചങ്ങമ്പുഴ ആവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. അമ്മിണിക്ക് എഴുതിയ കത്തിൽ അയാൾ മരണത്തെക്കുറിച്ചു പറയുന്നു. അടിക്കടി അയാളുടെ രോഗം വർദ്ധിച്ചു. ചുമയുടെയും കട്ടയായ കഫത്തിൻറെ രക്തമയമുള്ള കഫത്തിൻറെയും ശ്വാസംമുട്ടലിൻറെയും ചിത്രങ്ങൾ വിവരണകലയിൽ പ്രത്യക്ഷമാകുന്നു. കൂടുന്ന പനിയുടെയും മെലിയുന്ന ശരീരത്തിൻറെയും വിയർക്കുന്ന ദേഹത്തിൻറെയും വർദ്ധിക്കുന്ന വിളർച്ചയുടെയും ശോഷിക്കുന്ന കാലടികളുടെയും കാഴ്ചകൾ രോഗചിത്രങ്ങളായി ആഖ്യാനത്തിൽ കടന്നുവന്നു. ഇങ്ങനെയൊക്കെ വിവരിച്ചുകൊണ്ടു ശരീരത്തിലെ മാറ്റങ്ങൾ മരണം രൂപപ്പെടുത്തിയവയാണെന്ന രീതിയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ കാര്യങ്ങൾ പറഞ്ഞുപോകുകയായിരുന്നു. ശാരീരികമായ വേദനയും വിഷാദവും ഒറ്റപ്പെടലും ക്ഷയരോഗത്തിൻറെ കഠിനമായ അനുഭവമായി ആഖ്യാനത്തിൽ രൂപപ്പെട്ടു. രോഗത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ അന്ത്യത്തോട് അടുക്കുന്ന ശരീരത്തിൻറെ ഭൗതിക സ്വഭാവമായി കാണുകയായിരുന്നു. കാൽപനികമായ രൂപകഭാഷയ്ക്കുള്ളിൽ കവിയായ നോവലിസ്റ്റ് കഠിനയാഥാർഥ്യങ്ങളെ നിറച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു.

"രവീന്ദ്രൻറെ രോഗം അതികഠിനമായി ഡോക്ടർമാർ കൈയൊഴിഞ്ഞു. സംസാരിക്കുമ്പോൾ ശക്തിയേറിയ ചുമവന്ന് അയാളുടെ വാക്കുകളെ തടഞ്ഞു. ചുമ കുറേനേരെ നീണ്ടുനിന്നു. കൈകൊണ്ട് അയാൾ ആംഗ്യംകാണിച്ചു. മേശപ്പുറത്തിരുന്ന കുപ്പിയിൽനിന്ന് ഒരു സ്പൂണ് മരുന്നെടുത്ത് ഭാര്യ അയാളുടെ വായിൽ ഒഴിച്ചുകൊടുത്തു. അയാളുടെ ശരീരം വിറയ്ക്കാൻ തുടങ്ങി. രവീന്ദ്രൻറെ കണ്ണുകളുടെ വിസ്താരം കൂടുകയാണ്. മരണം അതിലൂടെ മറ്റുള്ളവരെ തുറിച്ചു നോക്കി. കൃഷ്ണമണികൾ വികൃതമായി വട്ടം ചുറ്റി. കണ്ണുകളിലെ വെളിച്ചം എങ്ങോട്ടോ പറന്നുപോകാൻ പരാക്രമം കാട്ടി. ഭാര്യ അൽപം വെള്ളം അയാളുടെ വായിൽ ഒഴിച്ചുകൊടുത്തു. പകുതിയോളം വെള്ളം പുറത്തേക്കു ഒലിച്ചുപോയി. അയാളുടെ വായ്മൂലകൾ വികൃതമായി ഒന്നു ചുളുങ്ങി. കണ്ണുകളിലെ അവസാനത്തെ പ്രകാശം നിമിഷം നേരം ജ്വലിച്ചു പറന്നുപോയി അയാൾ മരിച്ചു.''

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈ വിവരണം മരണക്കിടക്കയിലെ ഭീഷണമായ യാഥാർഥ്യമാണ്. മരണത്തിൻറെ വൈകാരികമായ ഊഷ്മാവ് അളന്നുനീങ്ങുന്ന വിവരണകലയാണിത്. രോഗക്കിടക്കയുടെയോ മരണക്കിടക്കയുടെയോ സമീപം വച്ച് വൈദ്യവിദ്യാർഥികൾക്ക് മരണത്തെക്കുറിച്ച് നൽകുന്ന അഭ്യസനം (Clinical lecture) പോലെ വളരുന്ന ഈ ആഖ്യാനം മരണത്തെ അതിൻറെ വിശദാംശങ്ങളിൽ അവതരിപ്പിക്കാനും അനുതാപമില്ലാതെ നോക്കിക്കാണാനുമുള്ള ശ്രമത്തിൻറെ ഭാഗമായിരുന്നു.

മരണത്തിൻറെ നേരേ ഒരു സാഹിത്യയോഗിയുടെ അതിഭൗതികമായ സമീപനമൊന്നും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കില്ലായിരുന്നു. എന്നാൽ രോഗത്തിൻറെയും മരണത്തിൻറെയും വഴികളിലൂടെ ജീവിതത്തെയും സ്നേഹത്തെയും സമീപിക്കാൻ രവീന്ദ്രൻ ശ്രമിക്കുന്നതു നാം കാണുന്നു. മാജിക് മൗണ്ടനിലെ ഹാൻസ് എന്ന കഥാപാത്രം ചെയ്തതും ഇതായിരുന്നു. ഇതിനിടയിൽ രോഗത്തിൻറെ യാഥാർഥ്യങ്ങൾ വ്യക്തിയുടെ കഠിനമായ അനുഭവത്തിൻറെ തലങ്ങളെ മറികടന്നു പോകുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ദുരിതം നിറഞ്ഞ ഒരു കാലഘട്ടം മറനീക്കി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നുവെന്നും അധാർമികതയുടെ കെടുതികൾ കൊണ്ടുവരുന്ന ഒരു കാലം പോലെ നോവലിൻറെ ചില ഭാഗങ്ങൾ രൂപപ്പെടുന്നുവെന്നും തോന്നിപ്പിക്കുംവിധം ആഖ്യാനം മറ്റുചില നിഗൂഢമായ അർത്ഥങ്ങളെ നിർമ്മിക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. രോഗത്തിൻറെ കാരണങ്ങളും രവീന്ദ്രൻറെ മനോഭാവങ്ങളും ഒരേതരം അർത്ഥങ്ങളെ രൂപപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടിരുന്നു. ട്യൂബെർക്കിളിനുള്ളിൽ (Ghon Tubercle) രോഗാണുക്കൾ പെരുകുന്നതുപോലെയാണ് പാപബോധം രവീന്ദ്രൻറെ മനസ്സിൽ പെരുകിക്കൊണ്ടിരുന്നത്. ട്യൂബെർക്കിൾ ഭിത്തികൾ ജീർണ്ണിച്ചു രോഗാണുക്കൾ പുറത്തുവരുന്നതുപോലെയാണ് അയാളുടെ വാക്കുകളിൽ നിന്ന് മാനസികമായ അവശത പുറത്തുവന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴ പൂർണ്ണമായും രോഗിയാകുന്നതിനുമുമ്പാണ് 'കളിത്തോഴി' എഴുതിയത്. എന്നാൽ ട്യൂബെർക്കിൾ ശ്വാസകോശത്തിൽ വ്യാപിക്കാൻ തുടങ്ങുകയും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രതിരോധശക്തി കുറയുകയും അങ്ങനെ ട്യൂബെർക്കിളിലുള്ള ബാസ്സിലസ്സുകൾ (Bacilli) സജീവമാകാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്ത കാലയളവിലായിരിക്കണം മറച്ചുവെക്കപ്പെട്ട ഒരു ദുരന്തംപോലെ രോഗത്തിൻറെ നിഗൂഢമായൊരു ഉത്തേജനം രൂപപ്പെടുത്തിയ ഭവിഷ്യദ് ദർശനത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ഈ നോവൽ എഴുതിയത്. ഭാവനയിലെ രോഗം ശരീരത്തിലെ രോഗത്തെ നോവലിലൂടെ പ്രവചിക്കുകയായിരുന്നു. തനിക്കറിഞ്ഞുകൂടാത്തതും വരാൻപോകുന്നതുമായ ഒരു രോഗത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ വിവശനായി ഭാവന ചെയ്യുകയായിരുന്നു. രോഗിയാകാൻ പോകുന്ന തൻറെ അവസ്ഥയെ മുൻകൂറായി ഭാഷയിൽ പ്രത്യക്ഷമാക്കിക്കാണിക്കുകയാണ് ഈ നോവലിലൂടെ ചങ്ങമ്പുഴ ചെയ്തത്. അതിനാൽ 'കളിത്തോഴി' ഒരു ഭവിഷ്യദ്ദർശനത്തിൻറെ കലാസൃഷ്ടിയാണ് പലപ്പോഴും വ്യഥിതദാർശനികനായ ഒരാളിലാണ് ഭവിഷ്യദ് ദർശനം രൂപപ്പെടുന്നത്.

1946നു ശേഷം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രോഗത്തിൻറെ തീക്ഷ്ണത വർധിക്കുന്നു. തൻറെ ശരീരത്തിനുമേൽ ദൃഢമായി ഉച്ചരിക്കപ്പെട്ട മരണം അദ്ദേഹത്തെ അസ്വസ്ഥനാക്കാൻ തുടങ്ങി. രോഗം പടിപടിയായി ചങ്ങമ്പുഴയെ എപ്പോഴും അലട്ടിക്കൊണ്ടിരുന്നു. ഇതിനിടയിൽ അദ്ദേഹത്തെ നിർദ്ദാക്ഷിണ്യം തകർത്ത രോഗത്തിൻറെ തീവ്രത പദപ്രയോഗങ്ങളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങി. ശബ്ദത്തിൽ കരളിലെ ചോര, മരണം നടമാടുന്നു. ശവമങ്ങനെ ചീയുന്നു. മരണംകൊണ്ട് എന്നെ ഞാൻ വരിയുന്നു. എന്നിങ്ങനെ നിരവധി കൽപനകൾ മറ്റു വിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുമ്പോഴും രോഗത്തിൻറെയും മരണത്തിൻറെയും നിഗൂഢവിവക്ഷകളായി കവിതയിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് രോഗശമനത്തെക്കുറിച്ചു പ്രതീക്ഷയില്ലായിരുന്നു. കണിശമായും ഒരു പകുതി പ്രജ്ഞയിൽ ഒരുതരം ഇരുണ്ട ആനന്ദം അദ്ദേഹം അനുഭവിച്ചിരിക്കണം. അത് വ്യഥിത ദാർശനികൻറെ വിസ്മയചിത്രമാണ്. രോഗം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ലോകത്തെ പുതുതായി കാണാനുള്ള അവസരം നൽകി. മരണത്തോട് അഭിമുഖമായി നിന്നുകൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴ രോഗവുമായി ഐക്യത്തിലായി. കവിതയിൽ അദ്ദേഹം രോഗത്തെ സ്വാഗതം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി.

ശത്രുവെക്കൂടിയും ബന്ധിപ്പൂ മൈത്രിയാൽ
ശപ്തമെൻ രോഗം, ചരിതാർത്ഥനാണു ഞാൻ

എന്നുപോലും പാടാൻ തുടങ്ങി. രോഗം 'കളിത്തോഴി'യിലെ രവീന്ദ്രൻ സ്വയം കണ്ടെത്താനുള്ള പ്രേരണയായിത്തീർന്നതുപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ക്ഷയരോഗം സ്വയം കണ്ടെത്താനുള്ള പ്രേരണയായിത്തീർന്നു. രോഗം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശരീരത്തെ കശക്കിയപ്പോഴും മറ്റൊരു വഴിക്ക് അത് അദ്ദേഹത്തെ മൂല്യംങ്ങളിലേക്കു പോകാൻ നിർബന്ധിച്ചു. അവസാനനാളുകളിലെ കവിതകൾ ഇതാണ് കാണിച്ചുതരുന്നത്. ക്ഷയരോഗം ശരീരത്തെ തകർക്കുന്നു. ഈ രോഗം തന്നെ പ്രതിഭയെ വികസിപ്പിക്കുന്നു. രക്തത്തിൽ കലരുന്ന വിഷവും ക്ഷയരോഗത്തിൻറെ നിരന്തരമായ പനിയും സർഗ്ഗാത്മക ശക്തിയെ വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്ന് റെനെയും ദുബോയും നിരീക്ഷിച്ചിട്ടുള്ളത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാര്യത്തിൽ കൂടുതൽ ശരിയായിരുന്നു. രോഗത്തിൻറെ നീറുന്ന അവസ്ഥയിൽ ശരീരം നീറുന്ന തീച്ചുളയായി മാറിക്കൊണ്ടിരുന്നപ്പോൾ ഇഷ്ടമില്ലാതെ കഴിച്ച ചില മരുന്നുകളും നാട്ടു ചാരായവും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രക്തത്തിൽ വിഷമായി പ്രവർത്തിച്ചിരിക്കണം. അവസാന നാളുകളിൽ എഴുതിയ കവിതകളിൽ വിഷലോകം, സിരതോറും വിഷരക്തം - എന്നിങ്ങനെയുള്ള ഭീതിജനകമായ കൽപനകൾ കടന്നുവരാൻ തുടങ്ങിയിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സർഗ്ഗാത്മക ശക്തി കൂടുതൽ ലഹരിദായകമാകുന്നതാണ് ഈ സന്ദർഭത്തിൽ കാണുന്നത്. രോഗം ശരീരത്തെ തകർത്തപ്പോൾ മരണത്തിൽ ജീവിതത്തെ പൂഴ്ത്തിവച്ചുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം കവിതയുടെ സഹജവാസനകളെ ആഘോഷിച്ചു. വാക്കുകളെ തരള നക്ഷത്രങ്ങളാക്കി മാറ്റിക്കൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴ മനസ്വിനി'യും കാവ്യനർത്തകിയും എഴുതി. കവിതയുടെ ആദിമരുചി അന്വേഷിക്കുന്നതുപോലെ അദ്ദേഹം ഭാവനയുടെ ലഹരിയിൽ ജിവിക്കാൻ തുടങ്ങി. പീഡാനുഭവങ്ങൾ ആത്മീയമായ ഉൾക്കാഴ്ചയിലേക്കു നയിക്കുമെന്ന് ഗ്വയ്ഥേയും കീറ്റ്സും നേരിട്ടു പറഞ്ഞു. ചങ്ങമ്പുഴ അങ്ങനെ പറഞ്ഞില്ല. എന്നാൽ രോഗത്തിൻറെ തീവ്രത വർധിച്ചു കാലങ്ങളിൽ മുനിമാരും മുകരാത്ത സുഖചക്രവാളത്തിൻറെ അനുഭവത്തെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം ഉണർന്നുപാടി. അങ്ങനെ സവിശേഷമായൊരു രോഗാവസ്ഥയിൽ തൻറെ ഉള്ളിലെ വ്യഥിത ദാർശനികനെ അദ്ദേഹം കവിതയിൽ മറനീക്കി കാണിച്ചു. എൻറെ രക്തംകൊണ്ടു ഞാൻ എൻറെ വിജ്ഞാനം വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്ന നീത്ഷ പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു. വേദനയിൽ ലയിച്ചുകൊണ്ടു തൻറെ ജീവിതവിജ്ഞാനം വർദ്ധിപ്പിക്കാനും രോഗത്തിൻറെ പീഡാനുഭവങ്ങളെ അമൃതസംഗീതമാക്കാനുമാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ശ്രമിച്ചത്.

വേദന, വേദന, ലഹരിപിടിക്കും
വേദന ഞാനതിൽ മുഴുകട്ടെ!
മുഴുകട്ടെ, മമ ജീവനിൽനിന്നൊരു
മുരളീമൃദുരവമൊഴുകട്ടെ!''

ഈ വിധം കവിതയിൽ തൻറെ രക്തപ്രതിച്ഛായകൾ സൃഷ്ടിക്കാനും വാക്കുകളെ വേദനയുടെ സൗന്ദര്യം നിറഞ്ഞ പ്രാതിനിധ്യങ്ങളാക്കാനും സഹായിച്ച ക്ഷയരോഗം ചങ്ങമ്പുഴയിൽ രൂപപ്പെടുത്തിയത് വ്യഥിത ദാർശനികൻറെ മനോഭാവമായിരുന്നു. ശരീരനാശം എഴുത്തുകാരനിൽ വ്യഥിതദാർശനികനെ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. മനസ്സിനെ പുതിയ പാഠങ്ങൾ പഠിപ്പിക്കുന്നു. ശരീരം തകർച്ചയിലേക്കു നീങ്ങുമ്പോൾ മനസ്സ് ആത്മീയമൂല്യംങ്ങളിലേക്ക് ഉയരുന്നു. മരണത്തെ മുഖാമുഖം കാണുമ്പോൾ സ്വയമറിയാതെ കവി ആത്മജ്ഞാനത്തിലേക്കു കടക്കുന്നു. വ്യഥിതദാർശനികനായി മാറുന്ന ഈ അവസ്ഥയിൽ എഴുത്തുകാരൻറെ മനസ്സ് സാത്വികവികാരങ്ങൾ കൊണ്ടു നിറയുന്നു. ഈ സാത്വികവികാരങ്ങളുടെ സൃഷ്ടിയായിരുന്നു 'മനസ്വിനി' എന്ന കവിത. രോഗത്തിൻറെ അഭിലാഷങ്ങൾ ദൃഢമായി രൂപപ്പെടുത്തിയ വ്യഥിതദാർശനികൻറെ സാത്വിക വികാരങ്ങളാണ് അവസാന കാലങ്ങളിൽ സംഘടിതമതങ്ങളുടെ മനുഷ്യവിരുദ്ധ ലോകത്തെ തിരിച്ചറിയാനും അതിനെതിരേ അക്രമാസക്തമായ കവിത രചിക്കാനും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു പ്രേരണയായിത്തീർന്നത്. ഈ അവസരങ്ങളിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഭാഷാസ്വരം നെഞ്ചിനുള്ളിലെ അവയവചലനങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുന്ന ഉപകരണം (Pneumatograph) പോലെ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. ഭാവിയെക്കുറിച്ചുള്ള ഭീതി ആദ്യകാലങ്ങളിൽത്തന്നെ അദ്ദേഹത്തിൻറെ 'ഒരു പകുതിപ്രജ്ഞയിൽ' ഒരു വ്യഥിത ദാർശനികനെ രൂപെപ്പടുത്തിയിരുന്നു. ഈ വ്യഥിതദാർശനികനാണ് രോഗത്തെ വ്യക്തമായ തിരിച്ചറിയുന്നതിനുമുമ്പുതന്നെ ഒരു ഭവിഷ്യദ് ദർശത്തിൽ 'കളിത്തോഴി'യിലെ തൻറെ പ്രതിച്ഛായയായ രവീന്ദ്രനെ ക്ഷയരോഗിയായി അവതരിപ്പിക്കാനും അവസാനാളുകളിൽ സാത്വികവികാരങ്ങളുടെ കവിത രചിക്കാനും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് പടിപടിയായി പ്രബോധനം നൽകിയത്.

******************************************************************************************
വളരെ നാളുകൾക്കുമുമ്പുതന്നെ ഈ നോലിൻ 'അസാൻമാർഗി' എന്ന പേരിൽ ഒരു പരിഭാഷ മലയാളത്തിൽ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.
******************************************************************************************

പ്രണയിക്കു ആണുങ്ങൾ - ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആരാധകൻ ഒരു പുനർവായന

യാക്കോബ് തോമസ്

കട്ടിലുകൾ കൂട്ടിയിട്ട് ഉടുവസ്ത്രം കൊണ്ട് മറച്ച ശയ്യാതലത്തിൽ ചെറുപ്പക്കാർ സ്വവർഗസംഭോഗം നടത്തും.( വിടിയുടെ സമ്പൂർണ്ണ കൃതികൾ, 1997,പു 220)
ി തുറന്നുപറയട്ടെ ഞാൻ അൽപസ്വൽപം സ്വയംഭോഗവും സ്വവർഗഭോഗവും നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. വിവാഹത്തിനുമുമ്പ് - ഒരിക്കൽമാത്രം - വ്യഭിചരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. ആരും പഠിപ്പിക്കാതെ പഠിക്കുന്ന ഒരു വിദ്യയുണ്ട്, കാരണവർ പറയുന്നത് കേട്ടിട്ടുണ്ട് - സംബന്ധം, ഇതുശരിയല്ല. ആരൊക്കയൊ പഠിപ്പിച്ചിട്ടുതന്നെയാണ് ലൈംഗികവൈകൃതങ്ങളും സംഭോഗവും നമ്മളെല്ലാം പഠിക്കുന്നത്.(ചെറുകാട്, ജീവിതപ്പാത, 2003, പു.223)

പ്രണയത്തെ/സൗഹൃദത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിചാരങ്ങൾ പുതിയ ദിശതേടിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഇന്ന്, അവഗണിക്കപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരുന്ന വ്യക്തി, സമൂഹ ജീവിതത്തിൻറെ പലമേഖലകളും കൂടുതൽ തീക്ഷ്ണമായി ചോദ്യങ്ങൾക്കുവിധേയമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. പക്ഷേ ഇന്നും പ്രണയം ആദിയായവ ചരിത്രനിർമുക്തമായും സാമൂഹ്യനിരപേക്ഷമായുമാണ് വായിക്കപ്പെടുന്നത്. പ്രണയമെന്നത് തീവ്രമായി, നിരന്തരം സമൂഹശ്രദ്ധയിൽ നിറഞ്ഞു നിൽക്കുമ്പോഴും സൗഹൃദം/ചങ്ങാത്തം അവഗണിക്കപ്പെട്ടതെന്തെന്നുള്ള ചോദ്യം പ്രസക്തമാണ്. ആണും പെണ്ണും തമ്മിലുള്ള ബന്ധങ്ങളെ പ്രണയമെന്നു മുദ്രകുത്തി വക മാറ്റുന്ന സാമൂഹ്യതന്ത്രങ്ങൾ പെണ് - പെണ്‍, ആണ്‍ - ആണ്‍ പ്രണയത്തെ/സൗഹൃദത്തെ നിരാകരിച്ചെന്നു മാത്രമല്ല പ്രകൃതിവിരുദ്ധമെന്നുകൂടി തീർപ്പുകൽപിച്ച് ഭ്രഷ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അതിനാൽ വ്യക്തിബന്ധങ്ങളിലുണ്ടാകുന്ന പുതിയ ചോദ്യങ്ങൾക്കുമുന്നിൽ പ്രണയവും സൗഹൃദവും എന്തെന്ന് വീണ്ടും വീണ്ടും നാം ചോദിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

ആണ്‍ - പെണ്‍ ബന്ധങ്ങളെല്ലാം ലൈംഗിക പുരണ്ടതാണെന്നും അതാണ് പ്രകൃതിദത്തമെന്നും മറ്റുള്ള ലൈംഗിക - പ്രണയങ്ങളെല്ലാം വർജനീയങ്ങളാണെന്നും കരുതുന്ന സാമൂഹ്യ ക്രമത്തിലാണ് നാം. എന്നാൽ പ്രകൃതിതദത്തമെന്നു പറയുന്നതുതന്നെ സവിശേഷമായ ഒരു കാലത്തെ നിർമിതിയാണെന്നും ലൈംഗികതയെന്ന് ചരിത്രപരവും സാമൂഹ്യപരവുമായ ഘടനാക്രമങ്ങളിലൂടെ രൂപപ്പെടുന്ന വ്യവഹാരമാണെന്നും കാണാം. സാമൂഹ്യമായി നിർമിക്കപ്പെടുന്ന അറിവുകളെ പ്രകൃതിദത്ത/ജൈവികമാക്കുന്ന തന്ത്രങ്ങളിലൂടെയാണ് അധികാരം സൂഹത്തിൽ വിന്യസിക്കപ്പെടുന്നത്. പുരുഷാധിപത്യം ജൈവികമെന്ന തോന്നലിലൂടെയാണ് ആധിപത്യം നേടുന്നത്. ഇന്നു നാം കൊണ്ടാടുന്ന ജൈവികമെന്നു വിശ്വസിക്കുന്ന ആണ്‍ - പെണ്‍ ലൈംഗികതയെന്നത് ആധുനികതയുടെ പുരുഷ നിർമിതിയാണ് എന്ന് ലൈംഗികതയുടെ ചരിത്രം പറയുന്നു. വീടെന്ന സ്ഥാപനത്തിലെയും വീടിനുപുറത്തെ പൊതുസ്ഥലത്തെയും പുരുഷ അധികാരാർജനത്തിൻറെ രാഷ്ട്രീയത്തിലാണ് പുരുഷൻ സക്രിയനും സ്ത്രീ നിഷ്ക്രിയയുമായ ആണ്‍ - പെണ്‍ ലൈംഗികതയുടെ പ്രത്യയ ശാസ്ത്രതലം തീവ്രമാകുന്നത്. കേരളം പോലെ, സങ്കീർണ്ണമായ മരുമക്കത്തായ സംബന്ധ ലൈഗികത നിലനിന്ന ഇടങ്ങളിൽ ആധുനികമായ പുരുഷാധിപത്യപരമായ ലൈംഗികതകൾ ഉറവെടുത്തത് കൊളോണിയൽ ഭരണക്രമങ്ങളിലൂടെയാണ്. അനവധി ലൈംഗികതകൾ സാധ്യമായിരുന്ന മരുമക്കത്തായ സംബന്ധക്രമത്തിനെ റദ്ദാക്കി, ഇന്ദുലേഖമാർ ഒരു മാധവനെ മാത്രം പ്രണയിച്ചു തുടങ്ങിയിട്ട്; ഭർത്താവിലും കുടുംബത്തിനകത്തും സ്ത്രീലൈംഗികത ഒതുക്കപ്പെട്ടിട്ട് ഒന്നര നൂറ്റാണ്ടേ ആയുള്ളൂ എന്നു കാണാം. അതായത്, മണിപ്രവാള നായികമാരും, അനവധി ലൈംഗികത തേടുന്നവരും വേശ്യകളായിട്ടും കുത്തഴിഞ്ഞ ലൈംഗികതയുടെ ഉടമകളായിട്ടും അധിക കാലമായില്ല എന്ന്. മാറുമറയ്ക്കാത്ത ഫ്യൂഡൽ സ്ത്രീയെ ശരീരം ഒട്ടും പ്രദർശിപ്പിക്കാത്ത വ്രീളാ വിവശകളാക്കി സ്ത്രീയെ ലൈംഗിക കർതൃത്വത്തിൽ നിന്ന് പിഴുതെറിയുകയും പുരുഷ തൃഷ്ണകളുടെ ഉപകരണമാക്കുകയും ചെയ്ത ഈ ആധുനിക ലൈംഗിക ബോധത്തിൽ നിന്നാണ് നമ്മുടെ സദാചാരത്തെ നാം കെട്ടിപ്പടുത്തിരിക്കുന്നതും ആണ്‍ - പെണ്‍ പ്രണയത്തിനപ്പുറമുള്ളത് നിരോധിക്കുന്നതും. അങ്ങനെ സ്ത്രീശരീരമെന്നത് പുരുഷലൈംഗിക കാഴ്ചകളുടെ വിഷയവും പ്രലോഭനമെന്ന പ്രശ്നവുമായി മാറുന്നു. ശരീര പ്രദർശനം അപകടകരമായി മാറുന്നു. പുരുഷൻമാർ തമ്മിലുള്ള ബന്ധവും ഈ പരിവർത്തനങ്ങൾക്കിടയിൽ ആധുനികതയുടെ അധികാര ക്രമത്തിലേക്ക് മാറുന്നു. ഈ കൊളോണിയൽ പുരുഷ ആധുനികതയുടെ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു കാൽപനികത നിർവഹിച്ചത്.

കൊളോണിയലിസത്തിലൂടെ ആധുനികമായ പെണ് ആണ് ലൈംഗികത ഇവിടെ പ്രകൃതിദത്തമാക്കപ്പെടുമ്പോൾ സൗഹൃദത്തിൻറെ ചരിത്രത്തിലും ഒരു പരിവർത്തനം സംഭവിക്കുന്നുണ്ട്. ജാതിയുടെ നാലുകെട്ടുകൾക്കകത്ത് ആചാരബദ്ധമായിരുന്ന സൗഹൃദങ്ങൾ (?) ജാതീയതീതവും ആചാരമുക്തവുമായ ആധുനികമായ ഒരിടത്തിലേക്ക് വളരുന്നു എന്നതാണത്. ആധുനികമായ വിദ്യാലയങ്ങളിലും പൊതുസ്ഥലങ്ങളിലുമാണ് പല രൂപത്തിൽ സൗഹൃദങ്ങൾ പൂത്തുലഞ്ഞതെങ്കിലും ജാതിയേക്കാൾ ശക്തമായ ലിംഗഘടന ഇവിടെ തീവ്രമായ മതിലായിത്തന്നെ നിലകൊണ്ടു. സ്ത്രീക്ക് സ്വകാര്യസ്ഥലവും പുരുഷൻ പൊതുസ്ഥലവും നൽകിയ ആധുനികതാ വിഭജനം ലിംഗപദവിയുടെ ക്രമത്തെയാണ് പ്രകൃതിദത്തമാക്കി വ്യവഹരിക്കുന്നത്. അങ്ങനെ അധികാരമുള്ള, കരുത്തനായ ആണും അധികാര രഹിതയായ അബലയായ പെണ്ണും തമ്മിൽ ജനാധിപത്യപരമായ വിനമയങ്ങൾ സാധ്യമാകുന്ന സൗഹൃദങ്ങൾ സ്ഥാപിതമായില്ല. മറിച്ചത് കീഴടക്കൽ സ്വഭാവമുള്ള ലൈംഗിതയിലേക്ക് നയിക്കുന്ന പ്രണയമായി. എന്നാൽ പെണ് ആണ്, ആണ് ആണ് സൗഹൃദത്തിനും നിരവധി അതിരുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. മനസുകൾകൊണ്ട് ആഴത്തിലടുക്കുന്ന ബന്ധങ്ങളെയാണ് ശരിയായ സൗഹൃദമായി നിർവചിച്ചത്. ശരീരപരത സൗഹൃദങ്ങളിൽ പോലും നിഷിദ്ധമായിരുന്നു. ഇതുതന്നെയായിരുന്നു. പ്രണയത്തിൻറെയും നിർവചനം. സൗഹൃദം, പ്രണയം എന്നിവ അങ്ങനെ കാമം എന്ന അപരത്തിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടു. ശരീരം, മനസ്സ് എന്ന ദ്വന്ദ്വത്തിൽ രൂപപ്പെട്ട ആധുനികാവബോധം ശരീരത്തിൻറെ ആഗ്രഹങ്ങളെ സ്വകാര്യസ്ഥലത്തേക്ക് വീട് അമർത്തുകയും പൊതുസ്ഥലത്തെ ശരീര രഹിത ഭോഗാത്മകതയില്ലാത്ത മനസ്സുകളുടെ ഇടമായി നിർവചിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ ആധുനികമായ നിർവചനത്തെ മറികടന്നുകൊണ്ട് പല സൗഹൃദ/പ്രണയങ്ങളും കേരളീയ ആധുനികതയുടെ ചരിത്രത്തിൽ സഞ്ചരിച്ചിരുന്നു. ഇത്തരം സഞ്ചാരങ്ങളുടെ ചരിത്രപരതയിൽ നിന്ന് ശരീരത്തിൻറെയും ലൈംഗികതയുടെയും ആധുനികമായ ബോധ്യങ്ങളെ, സദാചാരത്തെ വിമർശിക്കേണ്ടിവരുന്നു.

മരുമക്കത്തായ - സംബന്ധലൈംഗികതയിൽ നിന്നു ഭിന്നമായി ആധുനിക ലൈംഗികതയുടെ പ്രത്യ ശാസ്ത്ര ധർമ്മം മലയാളത്തിൽ നിർവഹിച്ചത്. കാൽപനികതയാണ്. കുമാരനാശാനിലൂടെ ആരംഭിക്കുകയും ചങ്ങമ്പുഴ - ഇടപ്പള്ളിമാരിലൂടെ തീവ്രമാകുകയും ചെയ്ത കാൽപനികതയായിരുന്നു കേരളീയ ആധുനികതയുടെ ശക്തമമായ രാഷ്ട്രീയ ആയുധം. ശരീരമെന്നത് ഭോഗാത്മകതയുടെ ചിഹ്നമാവുകയും ആ ഭോഗാത്മകത പുരളാത്ത ദിവ്യ പ്രണയത്തിൻറെ ചിഹ്നങ്ങളായി നിലനിൽക്കുയും ചെയ്യുന്ന ആശാൻ മുതൽക്കുള്ളവരുടെ നായികാനായകൻമാർ, മക്കത്തായ കുടുംബ ക്രമത്തിൻറെ വൈകാരികതയുടെ അബോധത്തെയാണ് പ്രകാശിപ്പിക്കുന്നത്. ഈ കാവ്യപാരമ്പര്യം സ്ത്രീയെയാണ് ഏറെ പരിഷ്കരിക്കാനുദ്യമിക്കുന്നത് എന്നുള്ളത് ആധുനികതാ പദ്ധതികളുടെ പുരുഷ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തെ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. ശരീരം പ്രദർശനപരമായിരുന്ന മരുമക്കത്തായത്തെ നിരോധിച്ച് ആണിനെയും പെണ്ണിനെയും വസ്ത്രമുടുപ്പിച്ച ആധുനികത ശരീരമെന്നത് ഒളിപ്പിക്കാനുള്ള ഒരു വസ്തുവാക്കുകയും മനസ്സ് എന്നൊന്നിനെ ശരീരത്തിനുരി പ്രതിഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇവിടെയാണ് ശരീരത്തെ വർജിക്കുന്ന മാനസിക പ്രണയം പരിശുദ്ധമായി ഉന്നയിക്കപ്പെടുന്നത്. എന്നാൽ മാനസികമായ ദൃഢപ്രണയത്തെക്കുറിച്ചു വാചാലമാകുമ്പോഴും അനവധി പ്രണയങ്ങൾക്കായി വാഞ്ഛിക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ആധുനികമായ സദാചാരത്തിൻറെ ഒളിഞ്ഞുനോട്ടങ്ങളാണ് നിർമിക്കുന്നത്. പ്രണയത്തിൻറെ വിദ്യുത് മേഖലകളെക്കറിച്ചുള്ള സ്വപ്നങ്ങൾക്കിടയിൽ പാടില്ല പാടില്ല എന്നുരുവിട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന കവി ഈ ആധുനിക - ഫ്യൂഡൽ ലൈംഗിക സംഘർഷത്തിനു നടുവിലാണ്. മക്കത്തായ - മരുമക്കത്തായത്തിനും ശരീര/മനസ്സ് ദ്വന്ദ്വത്തിനിടയിലും സംഘർഷപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത പ്രണയമായി പെണ്‍ - ആണ്‍ ബന്ധത്തെയാണ് നിവർത്തുന്നത്. എന്നാൽ ആദ്യകാലത്ത് (1934) എഴുതിയ ആരധകൻ എന്ന കാവ്യം സൗഹൃദ/പ്രണയത്തിൻറെ ആധുനികമായ യുക്തികളെ പ്രശ്നവത്കരിക്കുന്നതു കാണാം.

പെണ്‍ - ആണ്‍ പ്രണയത്തിൻറെ സ്വത്വത്തിനുപരിയായി അപരമായ ആണ്‍ - പെണ്‍പ്രണയ/സൗഹൃദത്തിൻറെ പരിസരത്തെ സാധ്യമാക്കുന്നതിലൂടെയാണ് ആരാധകൻ മറ്റു കവിതകളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാകുന്നത്. മറ്റു കവിതകളിൽ പെണ്‍ - ആണ്‍ പ്രണയത്തെ വരയ്ക്കുന്ന അതേ രൂപകങ്ങൾ കൊണ്ടാണ് ഇവിടെ ആണ് പ്രണയത്തെ ചമയ്ക്കുന്നത്. സോമനും, വിജയനും തമ്മിലുള്ള പ്രണയം/സൗഹൃദം വർഷങ്ങൾ നീണ്ടുനിൽക്കുന്നതും അവർക്കിയിൽ മാലതി എന്ന യുവതി വരുന്നതും, വിജയനും മാലതിയും അടുപ്പത്തിലാകുന്നതും മാലതിയോടടുപ്പം തോന്നിയ സോമൻ ആ ബന്ധം തുറന്നുപറയാൻ കഴിയാതെ, വിജയ - മാലതി ബന്ധത്തിൽ ദുഃഖിതനായി ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നതുമാണ് ആരാധകൻറെ ഇതിവൃത്തം. മുന്നൂറു വരികളുള്ള ഇതിൽ ചെറിയ ഭാഗം മാത്രമാണ് പെണ്‍ - ആണ്‍ പ്രണയമെങ്കിൽ ഏറിയ ഭാഗവും വിജയ - സോമ വരികളുള്ള ബന്ധമാണ് പറയുന്നത്. ആണ്‍ - പെണ്‍ ബന്ധം വരക്കുമ്പോഴും രണ്ടാമത്തെതിനെ സ്നേഹമെന്നും ആദ്യത്തെതിനെ പ്രേമെമെന്നും ദ്വന്ദീകരിക്കുന്ന യുക്തി കവിതയിലുടനീളം കാണാം. സ്നേത്തിൽ നിന്ന് പ്രേമത്തിലേക്കുള്ള പരിണാമത്തിലൂടെ പ്രേമത്തിൻറെ പ്രകൃതിദത്തതയിലാണ് കവി ഊന്നുന്നതെന്നും പറയാം. ഈ സംഘർഷം (സ്നേഹം - പ്രേമം) തന്നെയാണ് ആഴമേറിയ ഒരു ചർച്ചയുടെ വിഷയമാകുന്നത്.

ചുരുക്കമായെങ്കിലും ഈ കൃതി വായിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത് ഇടപ്പള്ളി - ചങ്ങമ്പുഴ ബന്ധത്തിൻറെ ആഖ്യാനമായാണ്. കൃതി ഉന്നയിച്ച ആണ് പ്രണയത്തിൻറെ പരിസരം ഉൾക്കൊള്ളാൻ അന്നത്തെ വായന സമൂഹത്തിനു കഴിഞ്ഞില്ലെന്നർത്ഥം. കൽപിച്ചുണ്ടാക്കിയ ഇടപ്പള്ളി - ചങ്ങമ്പുഴ സൗഹൃദത്തിൽ വായനകൾ അഭയം തേടിയത് അതുകൊണ്ടാണ്. കാൽപനികതയുടെ അതിഭൗതികമായ ആഖ്യാനരീതികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്ന സാമൂഹ്യ നിർമുക്തമായ പ്രകൃതിരമണീയതയും അലൗകികമായ ബന്ധങ്ങളും ചരിത്രപരതയക്കു വേണ്ടിയുള്ള ശ്രമങ്ങളെ നിരാകരിക്കുന്നതിൻറെ രാഷ്ട്രീയം തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയാതെയാണ് മലയാള വായനകൾ കാൽപനികമായ കവി ജീവചരിത്രങ്ങളെ നിർമിക്കുന്നത്. പക്ഷേ, കാൽപനികമെങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴ - ഇടപ്പള്ളി ബന്ധത്തിൽ കാണുന്ന ആണ് പ്രണയത്തിൻറെ സൂചനകൾ ഇവിടെ ശ്രദ്ധേയമാകുന്നു. മുപ്പതുകളിൽ ആണുങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള പ്രണയത്തിൻറെ സാധ്യത ആരായുമ്പോഴാണ് ഇവിടുത്തെ കാൽപനികത പ്രശ്നവൽക്കരിക്കപ്പെടുന്നത്.

രക്തബന്ധങ്ങളില്ലാത്ത വിജയനും സോമനും യൗവനത്തിൽ വികസിത കാന്തിയണഞ്ഞിരുന്നു എന്നാരംഭിക്കുന്ന കവിത അവരുടെ ബന്ധത്തെ പ്രണയപദാവലികൾ കൊണ്ടാണെഴുതുന്നത്.

ഒരു ഞെട്ടിലങ്കുരിച്ചാത്ത ശോഭം
വിലസിടും രണ്ടോമൽപ്പൂക്കൾ പോലെ
അവരിരുപേരുമൊരാലയത്തി
ലവിരളാനന്ദം സമുല്ലസിച്ചു

എന്നൊഴുകിപ്പരക്കുന്ന ആ ബന്ധം - വിജയനും സോമനും, സോമനേവം വിജയനും പ്രാണനായ്ത്തീർന്നു പോയി; മരണത്തിനെക്കൊണ്ടുമാവുകില്ലൊ/ന്നവരെയന്യോന്യമകറ്റിമാറ്റാൻ - എന്ന അവസ്ഥയിലെത്തിച്ചേരുന്നു. സോമമരണത്തിൽ വിജയൻറെ വാവിട്ടുകേഴൽ മതി അവരുടെ സ്നേഹത്തിൻറെ ആഴം വ്യക്തമാകാൻ. മദനമനോഹര മംഗളാംഗനയായ വിജയൻ കായികാഭ്യാസിയാണെങ്കിൽ (പരുഷഗുണം?) ചിത്രകാരനും അന്തർമുഖനും നാണം കുണുങ്ങിയുമാണ് സോമൻ (സ്ത്രീഗുണം?) ആണ്‍ - പെണ്‍ സ്വത്വത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആധുനിക സങ്കൽപനങ്ങൾക്കു ചേർന്നുള്ളതാണ് ഇരുവരുടേയും സ്വത്വം. പെണ്ഗുണങ്ങളെ വർജിച്ച ആണത്തത്തെ വിജയൻ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുമ്പോൾ വിജയഗുണങ്ങൾക്കപരമായി സ്ത്രൈണമാണ് സോമസ്വത്വം. സ്ത്രീഗുണങ്ങളെ നിഷേധിക്കുന്ന ആധുനിക അധീശ ആണത്തത്തിൻറെ ഗുണങ്ങളെ മികടന്നുകൊണ്ട് വിജയൻ, സോമനിൽ അലിഞ്ഞുചേരുന്നുവെന്നുള്ളതാണ് ശ്രദ്ധേയം. ഒരു നിമിഷത്തെ വിരഹം പോലും യുഗശതമാക്കുന്നൊരാത്മബന്ധം സ്ത്രീപുരുഷ പ്രണയം പോലെ തമ്മിൽ ചേർന്നലിയുകയും സുഖിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് നിലവിലുള്ള ബന്ധങ്ങളുടെ മൂശകളെ തകർത്തുകൊണ്ടാണ്. പ്രണയം പോലെ ഒന്നായിത്തീരുന്ന വിജയ സോമബന്ധം ആധുനികത നിഷേധിക്കാൻ ശ്രമിച്ച സ്വവർഗരതിയുടെ ഭാവുകത്വത്തിലേക്കാണ് നുഴഞ്ഞു കയറാൻ ശ്രമിക്കുന്നത് എന്നുകാണാം. അഴലെന്തെന്നറിഞ്ഞിടാത/ന്നവരത്ര സംതൃപ്തരായി സുഖിച്ചു എന്ന കാമം പുരണ്ട വരികൾ സൗഹൃദത്തിൻറെയും പ്രണയത്തിൻറെയും ആധുനിക മൂശകളെ മറികടന്നു പായുന്ന പുതിയൊരു വൈകാരികതയുടെ പ്രകാശനമാണ്. വികാരപരത സ്ത്രൈണഗുണമാണെന്നും പുരുഷനെന്നത് വികാരത്തെ വർജിച്ച വികാരജീവിയാണെന്നുമുള്ള ദ്വന്ദ്വയുക്തിയെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്ന വിജയ സോമൻമാർ, പരസ്പരം വികാരപരവശരായി കേരളീയ ആധുനികതയ്ക്കു നേരെ എറിയുന്ന ചോദ്യം കേരളീയപുരുഷൻമാർ പരസ്പരം സുഖിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്നതാണ്. ആണും പെണ്ണും ഒന്നിക്കുമ്പോൾ മാത്രം സാധ്യമാകുന്ന കാമനാസുഖങ്ങളുടെ സാംസ്കാരിക വ്യവസ്ഥയ്ക്കകത്ത് എന്നോ അമർത്തപ്പെട്ട സ്വർഗപരമായ സുഖങ്ങളുടെ ചരിത്രപരതയെയാണ് കാവ്യം അബോധാത്മകമാക്കുന്നതെന്നു കാണാം.

ഈ സുഖത്തിനിടയിലേക്കാണ് മാലതി കടന്നുവരുന്നത്. അതോടെ ആധുനികമായ പ്രേമവും മനസ് - ശരീരവും കടന്നുവരുന്നു. പ്രണയം രണ്ടു പേരുടെ മാത്രം സ്വകാര്യമായ അനുഭവമാകുന്നു. ആണത്തഗുണമാർന്ന വിജയൻ മാലതിയിലേക്കു ചായവേ, അന്തർമുഖനായ സോമൻ തൻറെ പ്രണയം പറയാൻ കഴിയാതെ മാനസിക രോഗത്തിൻറെ തടവറയാക്കപ്പെടുന്നു. സോമൻറെ പ്രണയം ശരീരപരതയെ വർജിച്ച ഒന്നായി മാറുന്നു. സോമൻ താൻ വരച്ച മാലതീ ചിത്രത്തിൽ ചുംബിക്കുന്നതുപോലും ഗർഹണീയമായിത്തീരുന്നു. ദിവ്യ സ്നേഹത്തിൻസന്നിധിയിൽ നീചനാകാൻ വയ്യാതെ സോമൻ മരിക്കവേ (ആത്മഹത്യ?) രമണനിലെ ചന്ദ്രികയെപ്പോലെ മാലതി കുറ്റക്കാരിയാകുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയിലാവർത്തിക്കുന്ന ശരീരപരതയുടെ, ഭോഗത്തിൻറെ ചിഹ്നമായ സ്ത്രീത്വമായി മാലതി, ഇവിടെ സോമ - വിജയ സ്നേഹത്തിൻറെ (?) അന്തകനായിമാറുന്നു - മാലതീ നീയൊരു മാനസത്തിൽ മാലിൻ ദുരന്തമാം വിത്തുപാകി. സോമൻറെ മൃതദേഹം കണ്ടുള്ള വിജയൻറെ നിലവിളി സ്ത്രീ - പുരുഷ പ്രണയത്തെ അസ്ഥിരപ്പെടുത്തുന്ന ഒരാണിൻറെ പ്രഖ്യാപനമാണ്. എന്നാൽ ദമയന്തീ വിലാപവും രമണവിലാപവും സഹതാപത്തോടെ ശ്രദ്ധിച്ച മലയാളി, വിജയൻറെ നിലവിളി കേൾക്കാഞ്ഞത് പുരുഷാധിപത്യ കുടുംബത്തെ/ലൈംഗികതയെ ഈ നിലവിളി ചോദ്യം ചെയ്യുന്നുവെന്നതിനാലാണ്. യഥാർഥത്തിൽ വിജയ - മാലതി ബന്ധത്തിനുമുന്നിൽ സോമനെ ഇല്ലാതാക്കുന്ന കവി, പെണ്‍ - ആണ്‍ പ്രണയത്തെ സ്വാഭാവികമാക്കുന്നതിലൂടെ കേരളീയ ആധുനികതയുടെ ഒരേടുകൂടി പൂർത്തീകരിക്കുകയാണ് - സ്ത്രീ പുരുഷ പ്രണയം മാത്രമാണ് ശരി' എന്നു പറയുകയാണ്. സ്ത്രീ - പുരുഷ പ്രണയത്തെ ഉദാത്തീകരിക്കുന്ന കാൽപനികതയുടെ പുനർവിചിന്തനത്തിൽ, സോമ ദുരന്തത്തിൽ അവസാനിക്കുന്ന ആരാധകൻ നിരവധി ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തുന്നതുകാണാം.

സ്ത്രീ - പുരുഷ പ്രണയമാണോ ജൈവികം? സ്വർഗമായി സ്നേഹം' മാത്രമേ സാധ്യമാവുകയുള്ളോ? കുടുംബനിഷ്ഠ പ്രണയങ്ങൾക്കേ നിലനിൽപ്പുള്ളൂ? ആണ് പ്രണയത്തിനിടയിൽ ഒരു പെണ്ണിൻറെ പ്രണയം എന്താണ്? (തിരിച്ചും)? ശരീരം, മനസ്സ് ദ്വന്ദ്വത്തെ മറികടക്കുന്ന പ്രണയത്തിൻറെ ഭാഷയും ഉള്ളടക്കവും എന്താണ്? മലയാളി പെണ്ണിൻറെ/ ആണിൻറെ (ലൈംഗിക/പ്രണയ) വൈകാരികതയുടെ മുഖ്യധാരയ്ക്കു പുറത്തെ അബോധം എന്താണ്?

ആധുനികതാപരമായ യുക്തികൾക്കും സദാചാരത്തിനും കീഴ്വഴങ്ങുമ്പോഴും നിരവധി പ്രശ്നങ്ങൾ ഉന്നയിക്കുന്ന ആരാധകൻ ഇന്നിൻറെ കൂടി പ്രണയകാവ്യമാണെന്ന് ഈ ചോദ്യങ്ങൾ വിളിച്ചു പറയുന്നു. മലയാളിയുടെ പുരുഷാധിപത്യപരമായ ആധുനിക ശരീര, ലൈംഗിക ബോധ്യങ്ങളുടെ തിരുത്തിക്കുറിക്കലാണ് ഇതിൻറെ സാംസ്കാരിക പക്ഷം. അങ്ങനെ നമ്മുടെ കാൽപനികതയൊന്നാകെ പുതിയൊരു വായനയ്ക്കു വിധേയമാക്കേണ്ടതിൻറെ പരിസരവും ഉന്നയിക്കപ്പെടുന്നു. ഈ ബോധ്യത്തിൽ ആരാധകനെഴുതി 27 വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം ജനിച്ച അൽതാഫിൻറെ കഥ കേൾക്കുക.

ജിന്നുകൾ വിഹരിക്കുന്ന തങ്ങൻമാരുടെ തറവാടുകളും, ദഫ്മുട്ടിൻറെ താളനിബദ്ധമായ ആരവങ്ങളുയരുന്ന റാത്തീബ്ഖാനകളും, വെള്ളിയാഴ്ച രാവുകളെ ഭക്തിസാന്ദ്രമാക്കുന്ന യാസീനോത്തുകളും മനോഹാരിത പകരുന്ന കൊയിലാണ്ടിയിലെ യാഥാസ്ഥിതിക മുസ്ലിം കുടുംബങ്ങൾ മാത്രം താമസിക്കുന്ന പ്രദേശത്താണ് 1961ൽ അൽതാഫ് ജനിക്കുന്നത്.അൽതാഫിൻ പറയാനുള്ളത് ഇങ്ങനെയാണ്:

"എൻറെ പേർ അൽതാഫ്. ഉമ്മേം ബാപ്പേം മൂത്ത രണ്ട് ഇത്താത്തമാരും അടങ്ങുന്നതാണ് എൻറെ കുടുംബം. ബാപ്പക്ക് കടലിൽ പോക്കാണ് പണി. ഉമ്മ അടുത്തുള്ള വൽല്യ വീടുകളിലെ പൊറം പണിക്ക് പോകും. ഇത്താത്തമാരാണ് ശരിക്കും ന്നെ വളർത്ത്യേത്. ഓർ പെണ്കുട്ട്യോളെ മാതിരിൽ എന്നെ അണിയിച്ചൊരുക്കി. മൊഞ്ചത്തി, മൊഞ്ചത്തീന്ന് വിളിക്കും. ഇതു കേട്ട് കേട്ട് അപ്പുറത്ത്ന്നും ഇപ്പുറത്ത്ന്നും ഒക്കെ മൊഞ്ചത്തീന്ന്ള്ള വിളി തൊടങ്ങി.''

ആറാം വയസ്സിൽ ബാപ്പ എന്നെക്കൊണ്ട് പോയി ഇസ്കൂളിൽ ചേർത്ത്. പക്ഷെ പഠിപ്പിനേക്കാളും ഇനിക്ക് പൂതി കടപ്പുറം ചുങ്കത്ത് തോണി അടുപ്പിക്കുന്നത് നോക്കി നിൽക്കാനും മേത്തലെക്കണ്ടിപറമ്പ്ന്ന് എലന്തപ്പഴംപറിക്കാനും, ജമാ അത്ത് പള്ളികൊളത്തിൽ ചാടിക്കുളിക്കുന്നത് കാണാനും ഒക്കെ ആയിരുന്നു. എന്നാലും പടച്ചോൻറെ കൃപ കൊണ്ട് ആറാം ക്ലാസുവരെ തോക്കാതെ പഠിക്ക്യാൻ കഴിഞ്ഞ്. ആറാം ക്ലാസിൽ രണ്ട് കൊല്ലം തോറ്റപ്പം ചെറിയ കുട്ട്യെളെ ഒപ്പരം ഇരിക്ക്യാൻ ഇനിക്ക് പൊറുതികേടായി. അങ്ങനെ ഇസ്കൂളിൽ പോക്ക് നിർത്തി. ചുറ്റിത്തിരിയാൻ തൊടങ്ങി. ഞാൻ രാവിലെ പൊരേന്നെറങ്ങി ഇസ്കൂളിനടുത്ത് ഐസ് ഒരതിവിൽക്ക്ന്ന മായിൻകാൻറെ പീട്യേൻറെ മുമ്പിൽ പോയിരിക്കും. മായിൻകാ, കയ്യിൽ പൈസൽല്യംാണ്ട് നിൽക്കുന്ന ഇനിക്ക് ഐസൊരച്ചത് വെറുതെ തരും. പിന്നെ,പിന്നെ മായിൻകാൻറെ പീട്യേൽ കയ്യാളായി ഞാൻ മാറി. എടയ്ക്കൊക്കെ മൂപ്പർ പീട്യേൻറെ വയ്യിലെ ചായ്പിലേക്ക് പായ്യാരം പറഞ്ഞരിക്കാൻ വേണ്ട്യെന്നെ വിളിക്കും. മൂപ്പരെ മടീൽ ന്നെ ഇരിത്തിൻറെ മേത്ത്, വേണ്ടാത്ത സ്ഥലത്തത്തൊക്കെ ഹറാമ്പെറപ്പ് കാണിക്കും. പിന്നങ്ങോട്ട് ഇനിക്കും അതൊരു രസമായി മാറി. എൻറെ കളീം ചിരീം ഒക്കെ പെണ്ണുങ്ങളെ മാതിരി ആയേനെ കൊണ്ടാണ് മായിൻകാക്ക് എന്നോട് വല്യം താൽപര്യം.

പിന്നെ മീൻ മാർക്കറ്റിൽ പണിക്ക് നിക്ന്ന സമയത്ത് ഇസ്മയിൽക്കായും, അത്തുള്ളകുട്ടിക്കാൻറെ കോയിപ്പീട്യേൽ പണിക്ക് നിക്ക്മ്പം മുപ്പരും ഒക്കെന്നെ മായിൻക്കാ ചെയ്തപോലെ ചെയ്ത്. പക്ഷേ, ഇസ്മായിൽക്കായും അത്തുള്ളക്കുട്ടിക്കായും ഇനിക്ക് പൈസ തർവായിർന്ന്. പൈസക്ക് ആവശ്യള്ളപ്പളൊക്കെ ഞാൻ ഓരടത്ത് പോക്വം ചെയ്യും. അങ്ങനെ, അവ്ട്ന്നൊക്കാം വിട്ട്, കൊറെ സ്ഥലങ്ങളിലൊക്കെ ചുറ്റിക്കറങ്ങി കോഴിക്കോട്ടും എത്തി.''

ഈ അനുഭവം ഒരു വിരാമത്തിലൊതുങ്ങുന്നില്ല. അൽതാഫ് നിർത്തിയേടത്തുനിന്ന് സുന്ദരനും ശിഹാബുദ്ദീനും സെബാസ്റ്റിനും തുടങ്ങുന്നു. വ്യത്യസ്തവും വൈവിധ്യവുമാർന്ന കഥകൾ അവർ പറഞ്ഞുകൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു. കഥകൾക്കൊടുവിൽ ഇവരെല്ലാം ഏകസ്വരത്തിൽ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ' ഇങ്ങനെ, ഇവിടെ ജീവിതം ആഘോഷമാണ്. കുറച്ചുപേരെങ്കിലും ഞങ്ങളെ പരിഗണിക്കുന്നു. ഇഷ്ടപ്പെടുന്നു. സ്നേഹിക്കുന്നു. കെട്ടിപ്പിടിക്കുന്നു. ചുംബിക്കുന്നു.'

ആരാധകൻ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൃതികളിൽ കേവലമായി വേറിട്ടു നിൽക്കുന്ന ഒന്നല്ല, ആധുനികത കേരളീയ സമൂഹത്തിൽ സൃഷ്ടിച്ച ലൈംഗികത മിത്തുകളിൽ മിക്കതിനേയും തകിടം മറിക്കുന്ന വിഭ്രമാത്മകമായി ഒരു സ്വപനമാണത്. കേരളീയ ആണത്തങ്ങളുടെ നിലവിലുളള പല അധീശയുക്തികളെയും ആഴത്തിൽ ശകലീകരിക്കുന്ന ഒരു സ്വപ്നം കീഴടക്കുന്ന അധികാരമാതൃകയിൽ നിന്ന് പിൻവാങ്ങി 'പരസ്പരം അലിഞ്ഞു ചേർന്ന് സുഖിക്കുന്ന' പുരുഷശരീരം ആധുനിക കുടുംബത്തിൻറെ കോയ്മകളിൽ നിന്ന് പുറത്തു നിൽക്കുന്ന ഒന്നാണ്. ഈ വിവരണങ്ങൾ കേവലം ചില കോണുകളിൽ ഒതുങ്ങുന്ന 'അപവാദ' ങ്ങളല്ലെന്ന് വി.ടി. ഭട്ടതിരിപ്പാടിൻറെയും ചെറുകാടിൻറെയും അൽതാഫിൻറെയും വിവരങ്ങൾ ശ്രദ്ധിച്ചുനോക്കിയാൽ കാണാം. 'ലൈംഗികതയുടെ ഒരധോലോകം' നമ്മുടെ അധീശ മാതൃകകളുടെ അകത്തുതന്നെ ആഴത്തിൽ വളരുന്നുണ്ടെന്നുകാണാം. ഈ 'അധോലോകം' പുറത്തേക്കുതള്ളി വരുമ്പോൾ എന്താണ് സംഭവിക്കുക? ഈ ചോദ്യമാണ് ഇന്നേറെ പ്രസക്തം. ഉത്തരങ്ങളേക്കാൾ.

നാസ്തികനായ ജയദേവൻ

സജയ് കെ.വി.

മലയാളകവിതയിലെ നാസ്തികനായ ജയദേവനായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ എന്നു കരുതാമെങ്കിൽ അതിൻറെ പരിപൂർണ്ണ സാഫല്യംമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ അഷ്ടപദീവിവർത്തനമായ 'ദേവഗീത' എന്ന കൃതി.രമണനും മനസ്വിനിയും സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടവും പാടുന്നപിശാചും ഒരു ചങ്ങമ്പുഴയിലൂടെ മാത്രം ആവിഷ്കരിക്കപ്പെടാവുന്ന മലയാള കാൽപനികതയുടെ അത്യുജ്ജ്വലമാതൃകകളാണെന്നതുപോലെ മറ്റൊരനന്യതയായിരുന്നു ഈ വിവർത്തനവും. മറ്റൊരു ഭാരതീയഭാഷയിലും ഇതുപോലൊരു വിവർത്തനമോ ഇതുപോലൊരു വിവർത്തകനെയോ ഈ കൃതിക്കു ലഭിച്ചിട്ടുണ്ടാവില്ല. അതീവലോലമായ സംഗീതത്തിൻറെ നേർത്ത നൂലിഴയിൽ കൊരുക്കപ്പെട്ട മസൃണ പദങ്ങളാലാണ് പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, അതായത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പിറവിക്കും എട്ട് ശതാബ്ദങ്ങൾക്കുമുമ്പ്, ബംഗാളിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ജയദേവൻ പന്ത്രണ്ട് സർഗ്ഗങ്ങളിലായി 24 അഷ്ടപദികളുള്ള തൻറെ ഗീതഗോവിന്ദം' രചിച്ചത്. ഭക്തിയേക്കാൾ ആസക്തിക്കും അർത്ഥപുഷ്ടിയേക്കാൾ പദസംഗീതത്തിൻറെ ധൂർത്തമായ വശ്യതയ്ക്കുമായിരുന്നു ജയദേവൻറെ കൃതിയിൽ മുന്തൂക്കം. (ധ്വനിയുടെയും അർത്ഥഗരിമയുടെയും സൂക്ഷ്മാന്വേഷകനും കാളിദാസകവിതയുടെ ആരാധകനുമായ നമ്മുടെ കുട്ടികൃഷ്ണമാരാരെ ഈ കൃതിയിൽനിന്നു വികർഷിച്ചതും ഇതേ ഘടകങ്ങൾ തന്നെ!)മാരാർക്ക് അരോചകമായനുഭവപ്പെട്ട അതേ കാരണങ്ങളാൽത്തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴയെ 'ഗീതഗോവിന്ദം' വശീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. അതിവിശിഷ്ടമായ ഒരു വാദ്യോപകരണം അതു മീട്ടാനുള്ള അപൂർവ്വ പാടവം സ്വതഃസിദ്ധമായുള്ള ഒരു ഗായകൻറെ കൈകളിലെത്തിച്ചേരുന്നതുപോലെയായിരുന്നു അത്.

ജയദേവനെച്ചുറ്റിപ്പറ്റി പ്രചരിക്കുന്ന ഐതിഹ്യങ്ങൾ കവിയും ഭാര്യയും തമ്മിലുണ്ടായിരുന്ന അപൂർവ ഹൃദയപാരസ്പര്യത്തെപ്പറ്റി പറയുന്നു. അതീവ സുന്ദരിയും കലാനിപുണതയും തൻറെ ഭർത്താവിനെപ്പോലെ ഒരു തികഞ്ഞ കൃഷ്ണഭക്തയുമായിരുന്നു പത്മാവതി. രതിയും പ്രണയവും ഭക്തിയും കലാഭിരുചിയും ഹൃദ്യമായ ഒരനുപാതത്തില്ലയിച്ചുചേർന്ന ഒരപൂർവ്വദാമ്പത്യത്തിൻറെ കൂടി ഉപോൽപ്പന്നമാണ്. ഗീതഗോവിന്ദം' എന്നാണ് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നത്. ഈ മൂലകങ്ങളുടെ ഒരു സങ്കീർണ്ണസംയുക്തമെന്ന നിലയിലല്ലാതെ അഷ്ടപദി'യുടെ ഭാവഘടനയിലെ ഭക്തിയുടെയും രതിയുടെയും സംഗീതത്തിൻറെയും തീക്ഷ്ണമായ ചേരുവയെ വിശദീകരിക്കാനാവില്ല എന്നതിനാലാവാം ഇത്തരമൊരൈതിഹ്യത്തിൻറെ പിറവി. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാര്യത്തിൽ ഭക്തി ഒരു പഴഞ്ചരക്കുപോലെ അപ്രസക്തമോ അപ്രധാനമോ ആയിരുന്നു എന്ന് നമുക്കറിയാം. അഷ്ടപദിയിലെ രതിയുടെയും സംഗീതത്തിൻറെയും സങ്കലിതഭംഗിയായിരുന്നു ദൈവനിഷേധിയും പാപാസക്തനുമായ ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന തീവ്രകാൽപനികനെ വശീകരിച്ചത്. ഉച്ഛൃംഖലവും ഉൻമത്തവുമായ കാമനാ/ഭാവനാ ജീവിതം നയിച്ച കവിയിൽ ഗാഢമായ ഒരു കൃഷ്ണവ്യക്തിത്വമുണ്ടായിരുന്നു. 'ഗോപികമാരുടെ തടമുലതഴുകും പാണിതല്ലോല്ലസിതൻ' എന്നത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അരാജകമായ കാൽപനിക വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ കൂടി പ്രതിരൂപമായിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന വ്യക്തിയുടെ/കവിയുടെ ഗാഢമായ കൃഷ്ണപ്രകൃതിയായിരുന്നു ഗീതഗോവിന്ദവിവർത്തനത്തിലൂടെ അതിൻറെ ഭാവനാസായൂജ്യം കണ്ടെത്തിയത്. ഒരേയൊരു ചന്ദ്രികയുടെ നഷ്ടത്താൽമാത്രം ആത്മഘാതിയായി മാറിയ രമണനായിരുന്നില്ല ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആത്മരൂപം. പാപാസക്തമായ അഥവാ പാപത്തെപ്പോലും അത്രമേൽ കമനീയവും ഹൃദയംഗമവുമായിക്കരുതി (മുക്തിമൊട്ടിട്ടൊരെൻ മുറ്റത്തണഞ്ഞു നിൻ/രക്തക്കൊടിയുമായ് നിൽപുനീ, പാപമേ!) ~ഒരു കൃഷ്ണവ്യക്തിത്വവുമുണ്ടായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ആ കൃഷ്ണവ്യക്തിത്വത്തെ, ഭാഗികമായെങ്കിലും, തൻറെ സ്വകാര്യ ജീവിതത്തിലേക്കുകൂടി പടർത്താനായിരുന്നു കവിയായ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശ്രമം. (അതിൻറെ സ്വാഭാവിക പരിണതിയെന്നോണം വന്നുചേർന്ന ദുരന്ത സങ്കീർണ്ണതകളുടെ ആഖ്യാനമായിരുന്നു അവസാനകാലത്തെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിജീവിതം) യാഥാസ്ഥിതികസമൂഹത്തിനു മുന്നിൽ ഒരു 'പാടുന്ന പിശാചാ'യി മാത്രം പ്രത്യക്ഷനാകാൻ കഴിയുമായിരുന്ന ആ ഗന്ധർവ്വസ്വത്വത്തിൻറെ കമനീയദൈവാവതാരമായിരുന്നു അഷ്ടപദിയിലെ കൃഷ്ണൻ. അവിടെ സദാചാരവിരുദ്ധതയുടെ കളങ്കങ്ങൾപോലും ഹരിചന്ദനലേപം പോലെ ഹൃദയഹാരിയായി മാറുന്നു; സ്വേച്ഛാചാരിയായ കാൽപനിക കവിയുടെ ആത്മക്ഷതങ്ങൾക്കുപോലും അങ്ങനെ ഒരു നഖക്ഷത മുദ്രയുടെ ഹൃദ്യത കൈവരുന്നു.

'ഗോപികാവൃതനായി, ക്രീഡാനിരതനായി' ലാലസിക്കുന്ന ഗോപബാലനെയാണ് അഷ്ടപദിയിലെ ആദ്യഗീതങ്ങളിൽത്തന്നെ നമ്മൾ കണ്ടുമുട്ടുന്നത്. മറ്റു ഗോപികമാരുമൊത്തുള്ള കൃഷ്ണൻറെ കാമക്രീഡകളെ വിശദമായിവർണിക്കുന്നവയാണ് ഗീത ഗോവിന്ദത്തിലെ മൂന്നും നാലം പതിനാലും പതിനഞ്ചും പതിനാറും അഷ്ടപദികൾ. അത് രാധയുടെ ആസക്തിയേയും അനുരാഗത്തെയും ആളിക്കത്തിക്കുന്നതല്ലാതെ അതിനെ തെല്ലെങ്കിലും തളർത്തിക്കളയുന്നില്ല എന്നതും ശ്രദ്ധേയമാണ്.' ലീല' യിലെ' മാധവി' യേയും 'രമണനി' ലെ 'ഭാനുമതി' യേയും പോലെ നായികയ്ക്ക് വിവേകമുപദേശിച്ച് അപളെ പ്രണയപാതയിൽ നിന്ന് പിന്തിരിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നവളുമല്ല അഷ്ടപദിയിലെ രാധികയുടെ തോഴി. അവളുടെ ജഘനം അമൂല്യംമായ ഒരു നിധികുംഭംപോലെ കാമുകനു സമർപ്പിക്കാനും അവൻറെ മാറിൽച്ചേർന്ന്, മേഘങ്ങൾക്കിടയിലെ വെള്ളിൽപ്പറവയെപ്പോലെ, വിപരീതരതം നടത്താനും അങ്ങനെ പനന്തേങ്ങയേക്കാൾ വലുതും സരസവുമായ ('താലഫലാദപിഗുരുമതിസരസം') 'കുചകലശ'ങ്ങൾ പാഴാക്കിക്കളയാതിരിക്കാനും ഉപദേശിക്കുന്നവളാണ് ഈ തോഴി. അഷ്ടപദികളിൽ അവസാനത്തേതായ 24ാമത്തെ ഗീതത്തിനൊടുവിൽ തോഴി പറഞ്ഞതപ്പടി അനുസരിക്കുന്നുമുണ്ട് ആ കമിതാക്കൾ!! സാമ്പ്രദായികസദാചാരഭീതി തൊട്ടുതെറിച്ചിട്ടില്ലാത്ത നഗ്നകാമത്തിൻറെ മദകൂജനങ്ങളാൽ മുഖരിതമാണ് ഓരോ അഷ്ടപദിയും. ആ ശരീരോത്സവത്തിലെ ഭാവനാപങ്കാളിത്തം വഴി നിഷിദ്ധമായതിലെല്ലാം നിസ്തുലമായ ലഹരി കണ്ടെത്തുന്ന തൻറെ കാൽപനിക വ്യക്തിത്വത്തെ അതിൻറെ പൂർണ്ണ ദിഗംബരരൂപത്തിൽ ആവിഷ്കരിക്കുകയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ.

അഷ്പദികളിലെ ലൈംഗകിതയുടെ അനിയന്ത്രിതമായ പ്രവാഹവേഗത്തേക്കുറിച്ച് തികച്ചും ബോധവാനും, ഒരു വേള, അതിൽ ആകൃഷ്ടനുമായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന 'ദേവഗീത' യ്ക്ക് ആമുഖമായി കവി കുറിച്ച ഈ വാക്കുകൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു.

രാധാകൃഷ്ണൻമാരുടെ കാമക്രീഡാപരിപാടികളെക്കൊണ്ടു കൊടുങ്കാറ്റടിച്ചിളകിമറിയുന്ന ഒരു വികാരപാരാവാരമാണ് ജയദേവൻ സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുള്ളത്; സോളമൻ ചക്രവർത്തിയുടെ കലാസൃഷ്ടിയാകട്ടെ ഇളംതെന്നലിൽ ചിറ്റലകൾചിന്നിപ്പടരുന്ന ശാന്തസുന്ദരവും ഭൃംഗനാദരഞ്ജിതവുമായ ഒരു താമരപ്പൊയ്കയുമാണ്. 'ദിവ്യഗീതം' എന്ന പേരിൽ താൻ പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയ ആ ശാന്തസരസ്സിനേക്കാൾ കലാപരമായി കൂടുതൽ മികച്ചത് കാമത്തിൻറെ കൊടുങ്കാറ്റടിച്ചിളകുന്ന 'ഗീതഗോവിന്ദ' മാണെന്നും കരുതിയിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ. പരിഭാഷയിലൂടെ മാത്രം ലഭ്യമായ 'ഉത്തമഗീത' ത്തിലെ കാവ്യാത്മകഗദ്യത്തേക്കാൾ സംസ്കൃതഭാഷയുടെ സംഗീതസാധ്യതകളുടെ പരമാവധിയായ ഗീതഗോവിന്ദ'ത്തോട് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു തോന്നിയ സഹജാഭിമുഖ്യവും താദാത്മ്യബോധവും ഈ മൂല്യംനിർണ്ണയത്തെയും സ്വാധീനിച്ചുകാണും. ഒപ്പം, ആർഷഭാരതസംസ്കാരമെന്ന ചീട്ടുകൊട്ടാരത്തെ അതിൻറെ ആന്തരികവൈരുദ്ധ്യങ്ങളുപയോഗിച്ചുതന്നെ ഒന്നു കശക്കിയെറിയണമെന്നും കരുതുക്കാണും ചങ്ങമ്പുഴ. 1944ൽ പുറത്തുവന്ന പാടുന്ന പിശാചി'ൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിധ്വംസക വാസനകൾ ലാവാരൂപത്തിൽ തിളച്ചൊഴുകുകയായിരുന്നുവെങ്കിൽ ആകൃതിയുടെ പ്രകാശനത്തിനു തൊട്ടുപിന്നാലെ 1945 ജനുവരിയിൽ പ്രകാശിപ്പിക്കപ്പെട്ട 'ദേവഗീത' യിലുമുണ്ടായിരുന്നു. ആ നിഷേധവാസനയുടെ ചില സ്ഫുലിംഗങ്ങൾ. അനുപദം ഒരു വിഗ്രഹഞ്ജകൻറെ ധാർഷ്ട്യം നിഴലിക്കുന്ന പദാവലികളാലാണ് ചങ്ങമ്പുഴ 'ദേവഗീത' യ്ക്കെഴുതിയ ആ മുഖം രചിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. ജയദേവകൃതിയോടുള്ള സ്വാഭാവിക പ്രതിപത്തി മാത്രമല്ല തൻറെ സമകാലികരായ സദാചാര സംരക്ഷകരോടുള്ള പ്രതിഷേധവും അവരെ പ്രകോപിതരാക്കണമെന്ന മനഃപൂർവമായ ലക്ഷ്യവുമുണ്ടായിരുന്നു ആ പരിഭാഷയ്ക്കു പിന്നിൽ.

വിവർത്തനകൃതി എന്ന നിലയിൽ 'ദേവഗീത' യ്ക്കുള്ള നിസ്തുലതയ്ക്ക് ഇനിയും പുതുതായി ഒരു സാക്ഷ്യപത്രമവതരിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. തൻറെ കവിത്വത്തിൻറെ മാതൃഭാഷയായ പദസംഗീതത്തെ തൻറെ മറ്റൊരു തായ്മൊഴിയായ മലയാളഭാഷയിലേക്കു പകരുക മാത്രമായിരുന്നു 'ഗീതഗോവിന്ദം' പരിഭാഷപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴ ചെയ്തത്. ദിവസേന ഒരു സർഗ്ഗം എന്ന കണക്കിൽ കേവലം പന്ത്രണ്ടു ദിവസങ്ങൾ കൊണ്ടാണ് പന്ത്രണ്ടു സർഗ്ഗങ്ങളുള്ള 'ഗീതഗോവിന്ദം' താൻ പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയതെന്ന് കവിതന്നെ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാസനും വിഘ്നേശ്വരനും ഒരാളിൽത്തന്നെ സന്നഹിതരാകുന്നതു പോലുള്ള ഒരപൂർവ്വതയുടെ സത്യവാങ്മൂലമാണ് പരിഭാഷയുടെ വിസ്മയകരമായ ഈ വേഗം. ഒരു പക്ഷേ മലയാളത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാൽപനിക കവിത്വത്തിനു മാത്രം തൻറെ വായനക്കാരുടെ മുന്നിൽ സമർപ്പിക്കാനായ ഒന്ന്. പത്മാവതീ ചരണചാരണചക്രവർത്തി'യായി ഭാര്യയും നർത്തകിയുമായ പത്മാവതിയെ കാവ്യാലാപനത്താൽ നൃത്തമാടിച്ചവനായി തന്നെത്തന്നെ വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്. 'ഗീതഗോവിന്ദ' ത്തിലെ പ്രാരംഭപദ്യങ്ങളിലൊന്നിൽ ജയദേവൻ. നൃത്തം ചെയ്യുന്ന പദനക്ഷത്രങ്ങൾ കൊണ്ട് തൻറെ കാവ്യനർത്തകിയുടെ ലാസ്യം ദൃശ്യവൽക്കരിച്ച (അതോ ശബ്ദവൽക്കരിക്കുകയോ?) ചങ്ങമ്പുഴയിലും ഉണ്ടായിരുന്നു ഒരു പ്രച്ഛന്നജയദേവൻ 'ദേവഗീത' യുടെ മൂന്നാം ഗീതത്തിലെ ഈ വൃന്ദാവനരാഗവും 'രമണനി' ലെ ഗ്രാമീണരംഗവും തമ്മിലുള്ള അമ്പരപ്പിക്കുന്ന ഭാഷാ സാദൃശ്യം ശ്രദ്ധിക്കുക:

' മൃഗസൗരഭശ്രീയിണങ്ങി
പ്രഗതപ്രവാഹങ്ങൾ തിങ്ങിവിങ്ങി
കരളും മിഴിയും കവർന്നു, ഭംഗി
കലരും തമാലദ്രുമങ്ങൾ തിങ്ങി...'

എന്നെഴുതിക്കൊണ്ട് 'ദേവഗീത' യെ തൻറെ 'ആത്മഗീത' യാക്കി മാറ്റുകയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ.

പിൻകുറിപ്പ്: ചങ്ങമ്പുഴയേത്തുടർന്ന് മലയാളത്തിൽ ഒട്ടുവളരെ കൃഷ്ണകവിതകളെഴുതിയിട്ടുള്ള കവയിത്രി സുഗതകുമാരിയാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയിൽ നിന്നു ഭിന്നമായി അലൈംഗികമായ രാധാമാധവമാണ് സുഗതകുമാരി തൻറെ കൃഷ്ണ, നീയെന്നെ അറിയില്ല' പോലെയുള്ള കവിതകളിലാവിഷ്കരിച്ചത് പിന്നീട്, വീണ്ടും രതിയുടെ തമാലവനങ്ങൾ പൂത്തുലയുന്ന കൃഷ്ണഗീതികളും കൃഷ്ണകഥകളുമെഴുതിയത് മാധവിക്കുട്ടിയാണ്. മലയാള ഭാവനയ്ക്ക് കൃഷ്ണവർണ്ണം പകർന്ന ചങ്ങമ്പുഴ 'കൃഷ്ണ' പിള്ളയുടെ പിൻമുറക്കാരും പിന്തുടർച്ചക്കാരുമായി വിലയിരുത്താം സുഗതകുമാരിയേയും മാധവിക്കുട്ടി എന്ന കമലാസുരയ്യയേയും മറ്റൊരു വേറിട്ട അന്വേഷണത്തിനുള്ള വിഷയമായതുകൊണ്ട് അതിവിടെ തൽക്കാലം വിടുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ വിജയവും പരാജയവും

ഇ.എം.എസ്.

ആറു മാസം മുമ്പ് യശഃശരീരനായിത്തീര്‍ന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആദ്യത്തെ കവിതാസമാഹാരം - `ബാഷ്പാഞ്ജലി' 14 കൊല്ലം മുമ്പ് പുറത്ത് വന്നപ്പോള്‍‍അതിന്‍റെ പുറംചട്ടയിലുണ്ടായിരുന്ന ഈരടി അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ സാഹിത്യത്തിന് പിന്നിലുള്ള വീക്ഷണഗതിയെ സംഗ്രഹിക്കുന്നുവെന്ന് പറയാം.

കപടലോകത്തിലാത്മാര്‍ത്ഥമായൊരു
ഹൃദയമുണ്ടായതാണെന്‍ പരാജയം

ഇതില്‍ നിഴലിച്ചുകാണുന്ന പരാജയബോധം, കടപലോകത്തോടുള്ള വെറുപ്പ്, അതിന്‍റെ മുമ്പില്‍ നിസ്സഹായത, അതിന്‍റെ മുമ്പിലും താന്‍ വ്യക്തിപരമായി നന്‍മയും സാന്‍മാര്‍ഗികത്വവും നിലനിര്‍ത്തുന്നുണ്ടെന്ന വിശ്വാസം - ഇതൊക്കെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളില്‍ ആവര്‍ത്തിച്ചാവര്‍ത്തിച്ച് കാണാം; ഇവയാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെ ചങ്ങമ്പുഴയാക്കിയത്.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മറ്റു ചില ഗ്രന്‍ഥങ്ങളുടെ മുഖവുരയായി താന്‍ തന്നെ ചേര്‍ത്ത ചില വരികളാണ് താഴെ കൊടുക്കുന്നത്:

ഹൃദയാർദ്രത നാശമാണു, വൻ-
ചതികൊണ്ടേ ജയമുള്ളൂ ഭൂമിയിൽ - `അപരാധികൾ'

ജീവജാലങ്ങളിലൊക്കെയൽപ്പാൽപമായ്
താവിയിരിക്കും തമോമയാംശം
ഒന്നിച്ചുകൂടിക്കലർത്തിക്കരുപ്പിടി-
ച്ചൊന്നാദ്യമീശ്വരൻ വാർത്തുനോക്കി
ഒത്തിലല്ല താണു ചെകുത്താ, നവനില-
ന്നൊട്ടിപ്പിടിച്ചി,ല്ല സൂയ മാത്രം!
എന്നല്ലി,ളം പതമാകയാലുള്ളിനു
വന്നീല വേണ്ടത്ര കാഠിന്യവും!
അക്കുറവൊക്കെപ്പരിഹരിച്ചന്ത ്യത്തി-
ലിക്കാണും മർത്ത്യനെത്തീർത്തു ദൈവം!
ചെന്നായ, ചീങ്കണ്ണി, പോത്ത്, ചീറ്റപ്പുലി,
പന്നീ, പാമ്പെന്ത ൊക്കെയുണ്ടവനിൽ

                                                                      - മോഹിനി

അങ്കുശമില്ലാത്ത ചാപല്ല്യ മേ മന്നി-
ലംഗനനെയെന്ന് വിളിക്കുന്നു നിന്നെ ഞാൻ.

                                                                      - രമണൻ

ഏകാന്ത ത തൻ കരാശ്ലേഷമേറ്റേറ്റു
ശോകാങ്കിതകങ്ങളായ്ത്തീർന്നൊരെൻ ചിന്തകൾ;
പ്രാണഹർഷപ്രദസ്വപ്നസ്മൃതികളിൽ
കേണലഞ്ഞീടുമെന്‍ സങ്കൽപവീചികൾ;

സ്പന്ദിച്ചിടുന്നൊരിത്തൂലികാചിത്രങ്ങള്‍‍
സൗന്ദര്‍യഹീനങ്ങളാണെന്നിരിക്കിലും
ശപ്തനിരാശയില്‍ മങ്ങിയതാകിലും
തപ്തബാഷ്പത്തില്‍ കുതിര്‍ന്നതാണെങ്കിലും,
പ്രേമാര്‍ദ്രമെന്‍മനം പുല്‍കും കിനാവുകള്‍
തൂമയില്‍ വര്‍ണം പിടിപ്പിച്ചതാകയാല്‍,
നഷ്ടസൗഭാഗ്യസ്മൃതികള്‍‍ക്കധീനനാ-
യിഷ്ടപ്പെടുന്നിതിവയെ ഞാനെത്രമേല്‍!
                                                                      -സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം
എരിപൊരിക്കൊണ്ടു മാംസദാഹങ്ങളെ
നരകമാക്കുന്നു നിങ്ങളിപ്പാരിനെ!

                                                                                    --വത്സല

ഇംഗ്ലീഷില്‍നിന്നും ഇത്തരം വരികള്‍‍തന്നെ തിരഞ്ഞെടുത്ത് തന്‍റെ ഗ്രന്‍ഥങ്ങളുടെ മുഖവുരയായിച്ചേര്‍ക്കാന്‍ ചങ്ങമ്പുഴ ശ്രദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ട്. അവ ഇവിടെ എടുത്തു ചേര്‍ക്കുന്നില്ല .

സഞ്ജയനും ചങ്ങമ്പുഴയും

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സവിശേഷതയായ ഈ വിഷാദാത്മകത്വത്തെ ആസ്പദിച്ചാണ് സഞ്ജയനെപ്പോലുള്ള വിമര്‍ശകന്‍മാര്‍ അദ്ദേഹത്തെ ആക്ഷേപിച്ചത്.

എന്നാല്‍, സഞ്ജയന്‍റെയും മറ്റു വിമര്‍ശകന്‍മാരുടെയും വിമര്‍ശനങ്ങളെയും പരിഹാസങ്ങളെയും വകവെക്കാതെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത മുന്നോട്ടുപോയി; തുഞ്ചന്‍, കുഞ്ചന്‍, ചെറുശ്ശേരി എന്നിവര്‍ക്കുശേഷം മലയാളസാഹിത്യത്തിലുയര്‍ന്നുവന്ന കവികളിലാരേക്കാളുമധികം വായനക്കാര്‍ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായി; ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകള്‍‍കേരളത്തിന്‍റെ മുക്കിലും മൂലയിലും നിരക്ഷരരായ കുഞ്ഞുങ്ങളും പെണ്ണുങ്ങളും പാടിനടന്നു; ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ തികഞ്ഞ വിശ്വാസത്തോടെ പാടിയതുപോലെ,

`ഇരുളിലുലൂകങ്ങൾ
മുഷിഞ്ഞു മൂളിടീലും
സരസം വിണ്ണിൽപ്പൊങ്ങി
പ്പാടിയ രാപ്പാടി'' യാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെന്ന് ചരിത്രം തെളിയിച്ചു.

അവസാനം, അദ്ദേഹം മരിച്ചപ്പോള്‍‍കവികളും വിമര്‍ശകന്‍മാരും `ഞാന്‍ മുമ്പെ ഞാന്‍ മുമ്പെ' ന്ന നാട്യത്തില്‍ `ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അനശ്വരത' യെപ്പറ്റി സ്തുതിച്ചു; കേരളത്തിലും മലയാളസാഹിത്യത്തിലും മറ്റെല്ലാം നശിച്ചാലും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത നശിക്കയില്ലെന്നവര്‍ ഐകകണ്ഠ്യേന അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.

വിഷാദാത്മകത്വവും ചങ്ങമ്പുഴയും

വെറുമൊരു വ്യാഴവട്ടക്കാലത്ത് വന്ന ഈ മാറ്റത്തിന്ന് കാരണമെന്താണ്? പാണ്ഡിത്യവും സഹൃദയതവും തികഞ്ഞ നിരൂപകനെന്ന് എതിരാളികള്‍പോലും സമ്മതിക്കുന്ന സഞ്ജയന് എന്തുകൊണ്ടാണീ തെറ്റ് പറ്റിയത്?

ഈ ചോദ്യത്തിനുള്ള മറുപടി 1930-40 ലെ മലയാളി 1920-1930 ലെ മലയാളിയല്ലെന്നതാണ്.

ലോകത്തിലെങ്ങുമെന്നപോലെ കേരളത്തിലും 1929 - ല്‍ തുടങ്ങിയ സാമ്പത്തികക്കുഴപ്പം നിമിത്തം നാട്ടുകാരുടെ ജീവിതമാകെ തകര്‍ന്നു. തൊഴില്‍കിട്ടാത്ത ഇടത്തരക്കാര്‍, കടംവന്ന് പൊളിയുന്ന കൃഷിക്കാര്‍, ജോലിയില്‍നിന്ന് പിരിച്ചുവിടപ്പെടുന്ന തൊഴിലാളികളും ശമ്പളക്കാരും - ഇവരെല്ലാം ജീവിക്കാന്‍ നിവൃത്തിയില്ലാതെ കുഴങ്ങി. നിരാശത, നിസ്സഹായത, സമുദായത്തോടും പ്രമാണികളോടും ദൈവത്തോടുതന്നെയും വെറുപ്പ്, എല്ലാറ്റിനേയും എതിര്‍ക്കാനും തകര്‍ക്കാനുമുള്ള ആഗ്രഹം - ഇതെല്ലാം നാട്ടുകാരെ പിടികൂടാന്‍ തുടങ്ങി. നിരീശ്വരത്വം, നിഷേധാത്മകമായ സദാചാരബോധം, അവ്യക്തമായ സമത്വവാദങ്ങള്‍‍മുതലായ ചിന്താഗതികളും, പണിമുടക്കുകള്‍, ജാഥകള്‍‍മുതലായ സമരമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളും കേരളത്തിന്‍റെ ചരിത്രത്തിലൊന്നാമതായി പടര്‍ന്നു പിടിക്കാന്‍ തുടങ്ങി.

മലയാളിയില്‍ വന്ന ഈ മാറ്റമാണ് അവ്യക്തമായും അപൂര്‍ണമായും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ അലയടിച്ചത്.

ശരിയായിരിക്കാം - ഈ ലോകമേറ്റം
നിരുപമാനന്ദമായിരിക്കാം;
പ്രബലപ്രതാപാദി ജീവിതമാം
നറുപാല്‍ക്കടലിന്‍ തരംഗമാകാം;
ഹതഭാഗ്യന്‍ ഞാന്‍ പക്ഷെ കണ്ടതെല്ലാം
പരിതാഛാദിതമായിരുന്നു!
സതതമെന്‍ കാതില്‍പ്പതിച്ചതെല്ലാം
കരുണതന്‍ രോദനമായിരുന്നു!
എരിയുമെന്നാത്മവിലേറ്റതെല്ലാം
ചുടുനെടുവീര്‍പ്പുകളായിരുന്നു?

എന്ന് `ബാഷ്പാഞ്ജലി' യുടെ പ്രസ്താവനയില്‍ പാടിയ ചങ്ങമ്പുഴ, 1930 ന് ശേഷമുള്ള ഒരു സാധാരണ മലയാളിയുടെ നിരാശതയ്ക്ക് രൂപം കൊടുക്കുകയാണ് ചെയ്തത്.

അതേ സമാഹാരത്തിലെ ആദ്യത്തെ കവിതയായ `ആ പൂമാല' യില്‍

ഒന്നു രണ്ടല്ല തങ്കനാണയം
മുന്നില്‍ വെച്ചതാ മാനുഷര്‍
ആയവര്‍ക്കാര്‍ക്കും വിറ്റീല, ഞാനീ-
യാരാമത്തിന്‍റെ രോമാഞ്ചം!

എന്ന് പറഞ്ഞ് `മോഹനാംഗിയാം വെമ്പലാര്‍ന്നൊരു ബാലിക' ഒരു പൂമാല `ഒരാട്ടിടയകുമാര'ന് സമ്മാനിക്കാൻ പോകുന്നതും,

ബാലമല്‍തുച്ഛസമ്മാനമാകും
മാല-നീയിതുവാങ്ങുമോ?

എന്ന് ചോദിക്കുന്ന അവളോട് അവന്‍

ഓമനേ, മാപ്പിരന്നീടുന്നു ഞാ-,
നാ മലര്‍മാല്ല്യം വാങ്ങിയാൽ
എന്തു നല്‍കേണ്ടു പിന്നെ ഞാനെന്‍റെ
സ ന്തോഷത്തിന്‍റെ മുദ്രയായ്
എന്ന് മറുപടി പറയുന്നതും,

ആ മുരളിയില്‍നിന്നൊരു വെറും
കോമളഗാനം പോരുമേ!

എന്നവൾ സമാധാനിപ്പിക്കുന്നതും, 1930- 40 ലെ മലയാളിയുടെ നിസ്സഹായത, നിസ്സഹായതയിലുള്ള സൗന്ദര്‍യാരാധന, നിസ്വാര്‍ഥത, ബഹുമാനം എന്നീ വികാരങ്ങളെയെല്ലാം സ്പര്‍ശിക്കുന്നു.

അവനെച്ചവിട്ടി നീ താഴ്ത്തിടൊല്ലേ !
അവനും നിന്‍ സോദരനേകനല്ലേ ?

                                                            (ബാഷ്പാഞ്ജലി, പേജ് 4)

ക്ഷുത്തിന്‍ ദയനീയ ദീനനാദം
വിത്തത്തിൻ ഘോരമാമട്ടഹാസം,
ഈ രണ്ടും നീങ്ങിയിട്ടാര്‍ദ്രമാകും
ചാരുസംഗീതമുയരുമെങ്കില്‍,
അന്നതു കേള്‍‍ക്കുവാനീവിധം ഞാന്‍
മന്നില്‍ മരിക്കാതിരിക്കുമെങ്കില്‍,
അന്നു ഞാന്‍ ലോകമെ, നിന്നെ നോക്കി
`വന്ദ്യനീ' യെന്നു നമിച്ചു വാഴ്ത്താം

                                                            (ബാഷ്പാഞ്ജലി പേജ് 23)

നിന്‍ കുബേരത്വവും നീയും - മതി നിന്‍റെ സങ്കല്‍പവും നിന്‍ സുദൃഢ ശപഥവും
* * *
പൊന്നും പണവും പ്രതാപവും മാത്രമാ-
ണെന്നും ഭരിപ്പതീ വിശ്വരംഗത്തിനെ
ഓടക്കുഴലുകൊണ്ടാവശ്യമില്ലിങ്ങു;
പാടുന്നുകൊണ്ടില്ലൊരു ഫലമില്ലെങ്കിലും!
നാണയത്തുട്ടിൻ കിലുക്കത്തിലേതൊരു
വേണുസംഗീതവും ഗണ്യമല്ലേതുമേ
* * *
വിത്തപ്രതാപവും നിർദയനീതിയും
ഞെക്കി ഞെരിച്ചു തകർത്തൊരു ജീവിതം

                                                (`രമണൻ' അവസാനരംഗം)

വിത്താധിനാഥരെ, നിങ്ങൾ വന്നാ-
പ്പത്തായമൊന്നു തുറന്നു കാട്ടൂ!
യെത്ര നെല്ലുണ്ടതിൽ പൂപ്പൽ തങ്ങീ!
ചീയുന്നു ധാന്യങ്ങൾ! - മണ്ണടിഞ്ഞു
ചീയുന്നതിന്നവ കൊയ്ത കൈകൾ!

                          (സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം, പേജ് 86-87)

മുതലായവകളിൽ 1930 നു ശേഷം കേരളത്തിൽ വളർന്നു വന്ന സോഷ്യലിസ്റ്റു പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ നേരിയ ഒരു ശബ്ദമാണ്.

സഞ്ജയന്‍റെ പരാജയ കാരണം

ചുരുക്കത്തിൽ 1930-40 ലെ മലയാളിയിൽ വന്ന മാറ്റങ്ങള്‍‍ക്ക് കലാപരമായ രൂപംകൊടുക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചുവെന്നാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിജയരഹസ്യം. അന്നുതന്നെ കേരളത്തിലെ പൊതുജീവിതത്തില്‍ രൂപമെടുക്കാന്‍ തുടങ്ങിയിരുന്ന ട്രേഡ് യൂണിയന്‍- കിസാനന്‍സഭാ- വിദ്യാര്‍ത്ഥിയൂണിയന്‍ പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍‍ക്കും സോഷ്യലിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തിനും അടിസ്ഥാനമായി നിന്നിരുന്നതെന്തോ, അതേ മനഃസ്ഥിതി - നിലവിലുള്ള സാമൂഹ്യവസ്ഥകളോടുള്ള സ്ഥധയിതോടെതിര്‍പ്പ് സാഹിത്യത്തില്‍ പ്രതിഫലിപ്പിക്കാനാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ശ്രമിച്ചത്.

ഈ മനഃസ്ഥിതിയാണ് സഞ്ജയനും കൂട്ടരും എതിര്‍ത്തത്. `മോഹിനി' യെപ്പരിഹസിച്ചുകൊണ്ട് `ആ മോഹിത' നെഴുതിയ സഞ്ജയന്‍ തന്നെ `സഖാവിന്‍റെ ബ്ലീച്ചും' ചങ്ങമ്പുഴയെ വിമര്‍ശിക്കാനുപയോഗിച്ചതിനേക്കാളെ ത്രയോ സ്ഥലം സോഷ്യലിസ്റ്റു പ്രസ്ഥാനത്തെ പരിഹസിക്കാന്‍ അദ്ദേഹം ഉപയോഗിച്ചു. എന്നാല്‍ സഞ്ജയന്‍റെ പരിഹാസത്തെ വകവെക്കാതെ മുമ്പോട്ടുപോയ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെപ്പോലെ തന്നെ സോഷ്യലിസ്റ്റു പ്രസ്ഥാനവും സഞ്ജയന്‍റെ പരിഹാസത്തിന് കീഴ്വഴങ്ങാതെ വളര്‍ന്നു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ വരികള്‍‍പാടിനടക്കുന്ന കുഞ്ഞുങ്ങളെന്നപോലെ തന്നെ പുന്നപ്രവയലാറും വടക്കേ മലബാറും സഞ്ജയന്‍റെ പരാജയചിഹ്നങ്ങളായി നിലകൊള്ളുന്നു.

വാസ്തവത്തില്‍, സഞ്ജയന്‍റെ സാഹിത്യജീവിതം തന്നെ മലയാളസാഹിത്യചരിത്രത്തിലെ ഒരു ദുരന്ത കഥയാണ്. ഹാസസാഹിത്യകാരനെന്ന നിലക്ക് അദ്ദേഹം രംഗപ്രവേശം ചെയ്തത് ഒരു ദശാബ്ദം മുമ്പായിരുന്നുവെങ്കില്‍, ഉയര്‍ന്നുവരുന്ന പുതിയ കേരളത്തിനെതിരായല്ല , അതിന്‍റെ വളര്‍ച്ചയെ സഹായിക്കാനാണ്, നിരാക്ഷേപമായ തന്‍റെ കഴിവുകളുപയോഗിക്കാനദ്ദേഹത്തിന് സാധിക്കുമായിരുന്നത്. 1930-1940 ല്‍ പോലും ആര്‍.എം. പാലാട്ടിനെപ്പോലുള്ള ജന്‍മി പ്രതിനിധികള്‍‍കെതിരായി രംഗത്തിലുണ്ടായിരുന്നുവെങ്കില്‍, എത്ര ഇണ്ടംതിരുത്തിമാര്‍, എത്രയെത്ര സാമ്രാജ്യഭക്തന്‍മാര്‍, അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ പരിഹാസശരവര്‍ഷമേറ്റു നിലംപതിക്കുമായിരുന്നു! സാഹിത്യമഞ്ജരി മുഖേന മഹാകവി വള്ളത്തോളെന്തു ചെയ്തുവോ, അതേ ജോലി ചെയ്യുന്ന ഹാസ സാഹിത്യകാരനും വിമര്‍ശനകും കവിയുമാകാന്‍ സഞ്ജയനു കഴിയുമായിരുന്നു.

പക്ഷേ, അതിന്നുള്ള ഭാഗ്യം സഞ്ജയനോ മലയാഭാഷക്കോ ഇല്ലാതെ പോയി. ജന്‍മിസഭക്കെതിരുപയോഗിച്ച് അനശ്വരമായിത്തീരാന്‍ കഴിയുമായിരുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ തൂലിക `സഖാവിന്‍റെ ബ്ലീച്ച്' എഴുതി; `ചെകുത്താന്‍ ഗവണ്മെന്‍റി' ന്നെതിരായുയരാമായിരുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ശബ്ദം `റഷ്യന്‍ കരടി' ക്കെതിരായുയര്‍ന്നു. പഴഞ്ചന്‍ കൃതികളെഴുതി മഹാകവികളായിത്തീരുന്ന യാഥാസ്ഥിതിക സാഹിത്യകാരന്‍മാരെ എതിര്‍ക്കാനുപയോഗിക്കാമായിരുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്‍റ പരിഹാസം ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലുള്ള യുവകവികള്‍‍കെതിരായുപയോഗിക്കപ്പെ ട്ടു.

അങ്ങനെ നശിച്ചുവരുന്ന കാലത്തിന്നുവേണ്ടി, ഉയര്‍ന്നുവരുന്ന കാലത്തിന്നെതിരായി, ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടതു നിമിത്തം, ഭാവിതലമുറകളുടെ സഹതാപത്തിന്ന് വിധേയനാകാന്‍ പോകുന്ന സഞ്ജയന്‍റെ സാഹിത്യജീവിതം അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ വ്യക്തിപരമായ കുടുംബജീവിതത്തെക്കാളെത്രയോ മടങ്ങു ദുഃഖപൂര്‍ണമായ ഒന്നാണെന്നതിന്ന് സംശയമില്ല .

സഞ്ജയനും ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയും

സഞ്ജയന്‍റെ ഈ പരാജയത്തില്‍നിന്നുള്ള പാഠം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആരാധകന്‍മാരായ ഇന്നത്തെ സാഹിത്യകാരന്‍മാര്‍ പഠിച്ചിട്ടുണ്ടോ? എന്തിന് ‍, ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ ആ പാഠം പഠിച്ചിരുന്നുവോ?

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആരാധകന്‍മാരില്‍ മുമ്പനും പണ്ഡിതശ്രേഷ്ഠനുമായ ഏ. ബാലകൃഷ്ണപ്പിള്ളയുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍ സഞ്ജയനുള്ള മുഖ്യന്യൂനത ``സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അജ്ഞത'' യായിരുന്നു. അദ്ദേഹം തുടരുന്നു:

``സാഹിത്യം കേവലം ഒരു വ്യക്തിപരമായ പ്രവര്‍ത്തനമാണെന്നും പരിവര്‍ത്തനരഹിതമായി അത് എന്നും ഒന്നുപോല ഇരിക്കുമെന്നും ഇവര്‍ (സഞ്ജയനെപ്പോലുള്ളവര്‍) വിചാരിക്കുന്നു. എന്നാല്‍, ഈ വാസ്തവം ഇതല്ല . സാഹിത്യരചന ഒരു സാമുദായിക പ്രവര്‍ത്തനമാണ്. സമുദായത്തില്‍ കാലാനുസൃതമായി മാറി മാറി വരുന്ന അഭിപ്രായഗതിക്കനുസരണമായി സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍‍ജനിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും. ഒരു പ്രസ്ഥാനത്തില്‍പെടുന്ന കൃതി മറ്റൊന്നില്‍പ്പെടുന്ന ഒന്നില്‍നിന്നു പാടേ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കും; ഇതിന്ന് കാരണം, ഓരോ പ്രസ്ഥാനത്തിന്നും ഓരോ പ്രത്യേകാദര്‍ശവും, പ്രത്യേക ലക്ഷണങ്ങളും ഉണ്ടായിരിക്കുമെന്നും തന്നിമിത്തം ഓരോ പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെയും കൃതി അതിന്‍റെ പ്രത്യേകാദര്‍ശത്തേയും ലക്ഷണങ്ങളെയും ആസ്പദിച്ച് രചിച്ചിട്ടുള്ള ഒന്നായിരിക്കുമെന്നുള്ളതാണ്'' (സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' ത്തിന്‍റെ മുഖവുര പേജ് 30-31)

``പ്രസാദാത്മകത്വവും സമുദായ ജീര്‍ണ്ണിപ്പിനെക്കുറിച്ച് വിശ്വാസക്കുറവുള്ള മനം നോക്കി (റൊമാന്‍റിക്) പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ ആദര്‍ശങ്ങളും ലക്ഷണങ്ങളും മാനദണ്ഡമാക്കിയാണ് വിഷാദാത്മകത്വവും സമുദായ ജീര്‍ണ്ണിപ്പില്‍ ഗാഢവിശ്വാസവുമുള്ള പരാജയ (റിയലിസ്റ്റ്) പ്രസ്ഥാനകൃതികളെ സഞ്ജയന്‍ ആക്ഷേപിച്ച' തെന്നും ശ്രീ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. (ടി. പേജ് 34)

അതായത്, ചങ്ങമ്പുഴ സ്വീകരിച്ച പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ ആദര്‍ശങ്ങളും ലക്ഷണങ്ങളും പഠിച്ചില്ലെന്നതാണ്, ശ്രീ.പിള്ളയുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍, സഞ്ജയന്‍റെ പരാജയകാരണം. അപ്പോള്‍‍ഒരു ചോദ്യമുത്ഭവിക്കുന്നു; ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ വരികള്‍‍പാടിനടക്കുന്ന കുഞ്ഞുങ്ങള്‍‍അതുപാടി രസിക്കുന്നത് ; പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ ആദര്‍ശങ്ങളും ലക്ഷണങ്ങളും അറിയലാണ് സാഹിത്യാസ്വാദനത്തിന്‍റെ ആവശ്യോപാധിയെന്ന ഈ സിദ്ധാന്തം ശരിയാണെങ്കില്‍ ശാകുന്തളമോ മേഘസന്ദേശമോ ആസ്വദിക്കാന്‍ സംസ്കൃത നാടകങ്ങളുടേയും സന്ദേശകാവ്യങ്ങളുടേയും ലക്ഷണങ്ങള്‍‍പഠിക്കണം; ഷേക്സ്പിയര്‍ നാടകങ്ങളാസ്വദിക്കണമെങ്കില്‍ ഇംഗ്ലീഷ് നാടകലക്ഷണങ്ങള്‍‍പഠിക്കണം; അങ്ങനെ നീണ്ടുപോവും.

ഇതിന്‍റെ അര്‍ഥം സഞ്ജയന്‍ പറ്റിയ അതേ തെറ്റ് ശ്രീ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ളക്കും പറ്റിയെന്നാണ്. 1930-40 കാലത്ത് മലയാളിയുടെ ജീവിതത്തിലും വികാരവിചാരങ്ങളിലും വന്ന മാറ്റമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെ വിഷാദാത്മക കവിയാക്കിയതെന്ന് കാണാന്‍ കഴിയാതെ ചങ്ങമ്പുഴയെ വിമര്‍ശിച്ച സഞ്ജയനെപ്പോലെ തന്നെ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിഷാദാത്മകം കൊണ്ടാകര്‍ഷിക്കപ്പെടാത്ത ഒരു പുതിയ തലമുറ മലയാളികള്‍‍വളര്‍ന്നു വരുന്നുണ്ടെന്ന് കാണാന്‍ കഴിയാതെ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പേര്‍ എന്നെന്നും നിലനില്‍ക്കുമെന്ന അഭിപ്രായം ശ്രീ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള പുറപ്പെടുവിച്ചു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളാസ്വദിക്കാത്ത വിഷാദാത്മകത്വം മലയാളിയുടെ മനോഭാവത്തില്‍ ശാശ്വതമല്ലെന്നും ഈ മനോഭാവം ഇല്ലാതാവുന്ന കാലത്ത് പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ സ്വാധീനശക്തി ചുരുക്കിപ്പറയുകയാണെങ്കില്‍, മനംനോക്കി പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ ശാശ്വതത്വത്തില്‍ വിശ്വസിക്കുകയും അതിന്‍റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ചങ്ങമ്പുഴയെ വിമര്‍ശിക്കുകയും ചെയ്ത സഞ്ജയനെപ്പോലെ പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ ശാശ്വതത്വത്തില്‍ വിശ്വസിച്ച് ചങ്ങമ്പുഴയെ വാഴ്ത്തുകയാണ് ശ്രീ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള ചെയ്തത്.

പരാജയപ്രസ്ഥാനവും ബൂർഷ്വാ സാമൂഹ്യത്തകർച്ചയും

വാസ്തവത്തിൽ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലൂടെ കേരളത്തിൽ എന്നപോലെ, മറ്റു സാഹിത്യകാരന്‍മാരിലൂടെ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളിലും പരാജയപ്രസ്ഥാനം ഒരു സവിശേഷ സാമൂഹ്യ പരിതഃസ്ഥിതിയുടെ ഫലമായാണുയര്‍ന്നുവന്നത്. ബൂര്‍ഷ്വാസമുദായത്തിന്‍റെ ആദ്യകാലത്തെ വിജയദശാഘട്ടമവസാനിപ്പിച്ച് അത് അധഃപതനദശയിൽ പ്രവേശിക്കാൻ തുടങ്ങിയപ്പോൾ, മുതലാളിത്തത്തിന്‍റെ സാമ്പത്തികക്കുഴപ്പത്തിന്‍റെ ഫലമായി തൊഴിലില്ലായ്മയും പട്ടിണിയും മറ്റു ദുരിതങ്ങളും വളര്‍ന്നു തുടങ്ങിയപ്പോൾ ഇത്തരം ദുരിതങ്ങളിൽനിന്ന് രക്ഷനേടാൻ വഴികാണാത്ത ജനവിഭാഗങ്ങൾ നിരാശതയുടെയും നിസ്സഹായതയുടെയും പിടിയിൽപ്പെട്ട് ഞെരുങ്ങിത്തുടങ്ങി; ലോകത്തോട് മുഴുവൻ വെറുപ്പ്, മനുഷ്യന്‍ ജന്‍മനാ ക്രൂരനാണെന്ന വിശ്വാസം, ജീവിതത്തോടുള്ളതിലധികം മരണത്തോടുള്ള സ്നേഹം മുതലായവ പരക്കാൻ തുടങ്ങി. ഈ വികാരങ്ങള്‍‍ക്ക് കലാപരമായ രൂപം കൊടുത്തവരാണ് മോപ്പസാങ്, വെര്‍ലെയിന്‍, ഡോസ്റ്റൊയേവ്സ്കി മുതലായ യൂറോപ്യൻ സാഹിത്യകാരന്‍മാര്‍. ഇത്തരക്കാരായ ബൂര്‍ഷ്വാ സാഹിത്യകാരന്‍മാരുടെ കൃതികളുടെ മലയാളപ്പതിപ്പുകളാണ് തകഴിക്കഥകളും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളും മറ്റും.

യൂറോപ്യന്‍ പരാജയപ്രസ്ഥാനം തുടങ്ങിയിട്ട് കാലം കുറെയായി. എന്തുകൊണ്ടെന്നാല്‍, മുതലാളിത്തത്തിന്‍റെതായ സാമ്പത്തികക്കുഴപ്പവും അതിന്‍റെ ഫലമായ സാമൂഹ്യ സാംസ്കാരികത്തകര്‍ച്ചയും അവിടെ എത്രയോ കാലമായി തുടങ്ങിയിട്ട്. ഇന്ത ്യയിലാകട്ടെ, മുതലാളിത്തവ്യവസ്ഥ തന്നെ വളരെത്താമസിച്ചും ഞെരുങ്ങിയുമാണ് വളരാന്‍ തുടങ്ങിയത്; ഇവിടെ ആധിപത്യം സ്ഥാപിച്ച ബ്രിട്ടീഷുകാര്‍ ഇവിടുത്തെ പഴഞ്ചന്‍ നാടുവാഴി വ്യവസ്ഥ നിലനിര്‍ത്താനാണല്ലോശ്രമിച്ചത്. പക്ഷേ, ബ്രിട്ടീഷുകാരെത്ര തടഞ്ഞാലും ബൂര്‍ഷ്വാ വ്യവസ്ഥ വളരാതിരിക്കാന്‍ നിവൃത്തിയില്ല .

മുതലാളിവര്‍ഗം, അതിന്‍റെതായ രാഷ്ട്രീയ പ്രക്ഷോഭം, സംഘടന (കോണ്ഗ്രസ്) സാമൂഹ്യ-സാംസ്കാരിക പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍‍മുതലായവ ഇവിടെയും വളര്‍ന്നു. ഇതിന്‍റെ ഫലമായി മനംനോക്കി (റൊമാന്‍റിക്) പ്രസ്ഥാനം ഉയര്‍ന്നു. കേരളത്തെ സംബന്ധിച്ച് പറകയാണെങ്കില്‍, 1920-30 കാലത്താണിത് പൂര്‍ണരൂപം പ്രാപിച്ചത്. (മഹാകവി വള്ളത്തോളില്‍ മാത്രമല്ല , അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ശിഷ്യരും സഹപ്രവര്‍ത്തകരും സുഹൃത്തുക്കളുമായവര്‍ക്കൊക്കെ ഇത് ബാധകമാണ്)

പക്ഷേ, മുതലാളിത്തവും അതിന്‍റെ സാമൂഹ്യ-സാമ്പത്തിക-സാംസ്കാരിക-രാഷ്ട്രീയ ഫലങ്ങളും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതോടുകൂടിതന്നെ അതിന്‍റെ കൂടപ്പിറപ്പായ കുഴപ്പവും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു: മനംനോക്കി പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ സ്ഥാപകന്‍മാര്‍ സാഹിത്യലോകത്തില്‍ പേരെടുത്തുകഴിഞ്ഞപ്പോള്‍‍ക്കുതന്നെ പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിന്നടിസ്ഥാനമായ സാമൂഹ്യതകര്‍ച്ചയുടെ ഫലം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാന്‍ തുടങ്ങി. മഹാകവി വള്ളത്തോള്‍ യൗവനത്തില്‍നിന്ന് വാര്‍ധക്യത്തിലേക്ക് കാലെടുത്തുവെക്കാന്‍ തുടങ്ങിയപ്പോഴേക്കുതന്നെ ശങ്കരക്കുറുപ്പിന്‍റെ മിസ്റ്റിസിസയും ചങ്ങമ്പുഴപ്രസ്ഥാനവും ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയുടെ ഫ്രോയിഡിയന്‍ മനഃശാസ്ത്രപരമായ സാഹിത്യവിമര്‍ശനവും മററും വന്നു. യൂറോപ്യന്‍ സാഹിത്യം ഒന്നര നൂറ്റാണ്ടുകാലത്ത് കടന്നുപോയ വഴികളിലൂടെ മലയാളസാഹിത്യം ഒരു തലമുറക്കാലത്ത് കടന്നുപോയി: കാരണം, മുതലാളിത്തത്തിന്‍റെ ഉയര്‍ച്ചയും അധഃപതനവും ഏതാണ്ടൊരേ കാലത്ത് നമ്മുടെ നാട്ടില്‍ വന്നു.

ഈ വാസ്തവം മനസ്സിലാക്കാഞ്ഞതിനാല്‍ സഞ്ജയന് പറ്റിയ അതേ തെറ്റ് ബാലകൃഷ്ണപിള്ളക്കും പറ്റി. മുതലാളിത്തത്തിന്‍റെ അധഃപതനകാലത്ത് ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലുള്ള പരാജയപ്രസ്ഥാന സാഹിത്യകാരന്‍മാരെ വായനക്കാരാദരിക്കുമെന്ന `വാസ്തവമാണ്' സഞ്ജയന്ന് കാണാന്‍ കഴിയാതിരുന്നതെങ്കില്‍, മുതലാളിത്തത്തിന്‍റെ അധഃപതനകാലത്ത് മാത്രമേ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ വായനക്കാരാദരിക്കുകയുള്ളൂവെന്നാണ് ബാലകൃഷ്ണപിള്ളക്ക് കാണാന്‍ കഴിയാത്തത്. അധഃപതനദശയിലിരിക്കുന്ന നാടുവാഴി സമുദായത്തിന്‍റെ കവിയായ വെണ്മണിയെപ്പോലെ മാത്രമേ അധഃപതിച്ചുവരുന്ന ബൂര്‍ഷ്വാസമുദായത്തിന്‍റെ കവിയായ ചങ്ങമ്പുഴയെ ഭാവി സമുദായം കണക്കാക്കുകയുള്ളൂവെന്ന് കാണാനദ്ദേഹത്തിന്ന് കഴിഞ്ഞില്ല .

പരാജയ പ്രസ്ഥാനം പഴഞ്ചനാകുന്നു

ചങ്ങമ്പുഴപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെയും ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയുടെയും നിര്‍ഭാഗ്യത്തിന്നു കേരളമടക്കമുള്ള ലോകം 1930-35 ലെ നിലയില്‍ത്തന്നെ നിശ്ചലമായി നിന്നില്ല ; അത് പിന്നേയും മുന്‍പോട്ടുപോയി.

വിഷാദാത്മകത്വത്തോടെയെങ്കിലും സാമൂഹ്യത്തകര്‍ച്ചയേയും തകരാറുകളേയും തുറന്നു കാണിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയ തകഴിയേയും ചങ്ങമ്പുഴയേയും ആദരിച്ച മലയാളി സ്വജീവിതത്തില്‍ വിഷാദാത്മകമായ നിസ്സഹായതയ്ക്ക് പകരം പ്രസാദാത്മകമായ സമരമനോഭാവവും സംഘടനയും പ്രകടിപ്പിക്കാന്‍ തുടങ്ങി.

കപടലോകത്തിലാത്മാർത്ഥമായൊരു
ഹൃദയമുണ്ടായതാണെൻ പരാജയം

എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ പാടാൻ തുടങ്ങിയകാലത്ത് തന്നെ ``അടങ്ങുകില്ലിനി ഞങ്ങള്‍'' മുതലായ പാട്ടുകളും ഉയര്‍ന്നുവരാന്‍ തുടങ്ങി.

നിരാശതയോടെ ആത്മഹത്യചെയ്ത ഇടപ്പള്ളി രാഘവന്‍പിള്ളയുടെ മരണത്തിന്നു മുമ്പുതന്നെ പണിമുടക്കുസമരത്തിന്നിടയ്ക്ക് വീരചരമമടഞ്ഞ കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ തൊഴിലാളി രക്തസാക്ഷി (ആലപ്പുഴയിലെ ബാവ) പുതിയ തലമുറയുടെ സമരപരമായ പ്രസാദാത്മകത്വത്തിന്‍റെ പ്രതിനിധിയെന്നോണം ഉയര്‍ന്നുവന്നു.

പ്രേമനൈരാശ്യത്തിന്‍റെ ദുരന്ത നാടകമായ `രമണന്‍' പുറത്തുവന്ന കാലത്തുതന്നെ വിപ്ലവസമരങ്ങളുടെ വീരചരിതനാടകങ്ങളായ `പാട്ടബാക്കി'യും `രക്തപാന'വും പുറത്തുവന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകള്‍‍വായിക്കുകയും ആസ്വദിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന വായനക്കാരോടൊപ്പംതന്നെ സമരഗാനങ്ങള്‍‍പാടുകയും അതില്‍ രസിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന പതിനായിരക്കണക്കിലുള്ള സാധാരണ തൊഴിലാളികളും കൃഷിക്കാരും ഇടത്തരക്കാരും കേരളത്തിലുണ്ടെന്നുവന്നു.

മനുഷ്യന്‍ ചെകുത്താനേക്കാള്‍‍നികൃഷ്ടനാണെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ പാടുന്ന കാലത്ത് മനുഷ്യന്‍ ധീരതയുടേയും നിസ്വാര്‍ത്ഥതയുടെയും മൂര്‍ത്തീകരണമാണെന്ന് കാണിക്കുന്ന രക്തസാക്ഷികള്‍‍കേരളത്തിന്‍റെ പേര്‍ അനശ്വരമാക്കിത്തീര്‍ത്തു.

വിശ്വസാഹിത്യത്തിലാകട്ടെ, ചങ്ങമ്പുഴ പ്രസ്ഥാനം ജന്‍മമെടുത്തപ്പോഴേക്കുതന്നെ ഗോര്‍ക്കിയുടെ നേതൃത്വത്തിലൊരു പുതിയ പ്രസ്ഥനം - `സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിയലിസം'' - ഉയര്‍ന്നുവന്നുകഴിഞ്ഞിരുന്നു. അധഃപതനദശയില്‍ കിടക്കുന്ന ബൂര്‍ഷ്വാസിയുടെ വിഷാദാത്മകത്വത്തിന് പകരം വളര്‍ന്നുവരുന്ന തൊഴിലാളി വര്‍ഗത്തിന്‍റെ വര്‍ഗബോധത്തോടുകൂടിയ പ്രസാദാത്മകത്വം മനുഷ്യനെക്കുറിച്ച് ബഹുമാനവും അയാളുടെ ഭാവിയില്‍ വിശ്വാസവും നിറഞ്ഞ ഒരു പുതിയ സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനത്തിനടിസ്ഥാനമിട്ടു. ഗോര്‍ക്കിയുടെ ഭാഷയില്‍ `അപായകരമാംവിധം മുറിവേറ്റുകിടക്കുമ്പോഴും, മരിക്കുമ്പോഴും, എല്ലായ്പോഴും വിജയശ്രീലാളിതനാണ് മനുഷ്യന്‍' `തന്‍റെ ചിന്ത യിലൂടെ ജ്ഞാന ഭണ്ഡാരമായ സയന്‍സിനേയും അത്യത്ഭുതകരമായ കലയേയും സൃഷ്ടിക്കുന്ന മനുഷ്യനാണ് `സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിയലിസത്തിന്‍റെ ജീവന്‍.

പരാജയപ്രസ്ഥാന സാഹിത്യകാരന്‍മാരെ നിരാശപ്പെടുത്തുന്ന ബൂര്‍ഷ്വാവ്യവസ്ഥയുടെ നേരെ സജീവമായും ക്രിയാത്മകമായും സമരം നടത്തുകയെന്ന ജോലിയിലേര്‍പ്പെട്ട തൊഴിലാളി വര്‍ഗത്തിന്‍റെ നേതൃത്വത്തില്‍ സോവിയറ്റ് യൂനിയനില്‍ മാത്രമല്ല , ലോകത്തിലെങ്ങും സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിയലിസം പരക്കാന്‍ തുടങ്ങിയ കാലത്താണ് ചങ്ങമ്പുഴ പരാജയപ്രസ്ഥാനവുമായി മലയാളസാഹിത്യത്തില്‍ രംഗപ്രവേശം ചെയ്തത്. ശവക്കുഴിയിലേക്ക് കാലുനീട്ടിയ മുതലാളിസമുദായത്തിന്‍റെ ദീനരോദനമാണ് പരാജയപ്രസ്ഥാനമെന്ന് ഗോര്‍ക്കിയും മയക്കോവ്സ്കിയും ഷൊളോക്കോവും മാത്രമല്ല `മുതലാളി രാജ്യങ്ങളിലെ വിപ്ലവസാഹിത്യകാരന്‍മാര്‍ കൂടി തെളിയിച്ച കാലത്താണ്. പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ സ്തുതിഗീതം മുഴക്കാനുള്ള നിര്‍ഭാഗ്യം ശ്രീ. ബാലകൃഷ്ണ പിള്ളക്കും കൂട്ടര്‍ക്കുമുണ്ടായത്.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പരാജയം

`ബാഷ്പാഞ്ജലി'യില്‍ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച കവിതകളെഴുതിയ കാലത്ത് ചങ്ങമ്പുഴ ഒരു `ജനകീയകവി'യായിരുന്നുെവന്ന് പറയുന്നത് നമുക്ക് മനസ്സിലാക്കാം. സാമൂഹ്യത്തകര്‍ച്ചയെക്കുറിച്ച് വിലപിക്കാനും പരാതിപ്പെടാനുമല്ലാതെ അതിന്നെതിരായി പോരാടാന്‍ കേരളത്തിലെ ജനത അന്ന് പഠിച്ചുകഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല .

എന്നാല്‍, `ബാഷ്പാഞ്ജലി' പുറത്തുവന്നതില്‍ പിന്നീട് എണ്ണമറ്റ പണിമുടക്കുകളിലൂടെ, വിദ്യാര്‍ത്ഥി സമരങ്ങളിലൂടെ, കൃഷിക്കാരുടെ സമരമുന്നേറ്റത്തിലൂടെ, ബഹുഭൂരിപക്ഷം നാട്ടുകാരുള്‍‍കൊള്ളുന്ന രാഷട്രീയസമരങ്ങളിലൂടെ ഒരു പുതിയ തലമുറ ഉയര്‍ന്നുവന്നിട്ടുണ്ട്; സാമൂഹ്യത്തകര്‍ച്ചയെക്കുറിച്ച് വിലപിക്കുന്നതുതന്നെ വിലപിക്കുന്നറെ സാന്‍മാര്‍ഗികാധഃപതനത്തിന്‍റെ ലക്ഷണമായി കണക്കാക്കുന്നവരും സാമൂഹ്യത്തകര്‍ച്ചക്കെതിരായി സജീവസമരം നടത്തുന്നവരുമായ യുവതീയുവാക്കന്‍മാരും വൃദ്ധന്‍മാരും പൈതങ്ങളുമടങ്ങുന്ന ഒരു പുതിയ തലമുറ. ഈ തലമുറയുടെ, അതിന്‍റെ ഉയര്‍ച്ചക്കിടയാക്കിയ സാമൂഹ്യ പരിവര്‍ത്തനത്തിന്‍റെ, അലയടിക്കാത്തതിനാല്‍ ചങ്ങമ്പുഴ `ജനകീയ കവി' യല്ലാതായിത്തീര്‍ന്നിട്ടുണ്ടെന്ന് നിസ്സംശയം പറയാം.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായ കൃതി `രമണ'നാണല്ലോ എന്താ ണതിന്‍റെ സന്ദേശം? ഉയര്‍ന്ന വര്‍ഗത്തില്‍ ജനിച്ച ഒരു യുവതിയെ സ്നേഹിച്ച് നിരാശനായിത്തീര്‍ന്ന പാവപ്പെട്ടവന്‍റെ മുമ്പില്‍ ആത്മഹത്യയെന്ന ഒരൊറ്റ വഴിയേയുളളൂ. നിസ്സഹായതയോടെയെങ്കിലും ഉയര്‍ന്ന വര്‍ഗത്തെ ചെറുക്കാന്‍ തുടങ്ങുകയെന്ന ആദ്യഘട്ടത്തില്‍ ഈ സന്ദേശത്തിനുള്ള സാമൂഹ്യപ്രാധാന്യം നമുക്ക് മനസ്സിലാക്കാം. പക്ഷേ, ഉയര്‍ന്ന വര്‍ഗത്തെ നിസ്സഹായതയോടെ ചെറുക്കുകയെന്നതില്‍നിന്ന് ഉയര്‍ന്ന വര്‍ഗത്തിനെതിരായി ക്രിയാത്മകവും വിപ്ലവകരവുമായ സമരം നടത്തുകയെന്നനിലയിലേക്ക് പാവപ്പെട്ടവര്‍ ഉയര്‍ന്നു കഴിഞ്ഞ ഒരു കാലത്ത് ഈ ആത്മഹത്യാസന്ദേശം `പുരോഗമനപരവു'മല്ല , ജനകീയവുമല്ല പാവപ്പെട്ടവരെ നിസ്സഹായതയിലേക്ക് പിടിച്ച് തള്ളാനാഗ്രഹിക്കുന്ന ഉയര്‍ന്ന വര്‍ഗക്കാരുടെ ആയുധം മാത്രമായാണതിനുപകരിക്കുന്നത്.

ഇതുപോലെ `മോഹിനി', `വത്സല', സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' മുതലായ പ്രധാന ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളോരോന്നും എടുത്തുനോക്കിയാല്‍ നമുക്ക് കാണാന്‍ സാധിക്കും; ബൂര്‍ഷ്വാ സമുദായത്തിന്‍റെ ചുടലയില്‍നിന്നുയര്‍ന്നുവരുന്ന പുതിയ സുന്ദര സമുദായത്തില്‍നിന്ന്, അതിന്നുവേണ്ടിയുള്ള സമരത്തില്‍നിന്ന്, പാവപ്പെട്ടവരുടെ ശ്രദ്ധ തിരിച്ചുവിടുകയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ചെയ്തിട്ടുള്ളത്.

ഇക്കാര്‍യത്തില്‍ താരതമ്യേന മെച്ചപ്പെട്ട കവിതാസമാഹാരമാണ് `രക്തപുഷ്പങ്ങള്‍'. അതിലെ മിക്ക കൃതികളും സോഷ്യലിസ്റ്റുവിപ്ലവത്തിനുള്ള ആഹ്വാനമാണെന്ന നിലക്ക് അതിന്‍റെ അവതാരകനായ ഒരു പാതിരി അതിനെ ആക്ഷേപിക്കുന്നുമുണ്ട്. പക്ഷേ, അതുതന്നെ ചെയ്യുന്നതെന്താ ണ്?

'വാഴക്കുല'യുടെ സന്ദേശം

ഇതിലെ ആദ്യത്തെ കവിതയായ `വാഴക്കുല' ഒരു പുലയ കുടുംബത്തിന്‍റെ ജീവിതത്തെ സുന്ദരമായി ചിത്രീകരിക്കുന്നു; അവരനുഭവിക്കുന്ന ജന്‍മിമര്‍ദനം തുറന്നുകാട്ടുന്നു. പക്ഷേ, അതിന്‍റെ സന്ദേശമെന്താ ണ്?

അവശന്‍മാ, രാര്‍ത്തന്‍മാ, രാലംബഹീനന്‍മാ-
രവരുടെ സങ്കടമാരറിവാന്‍?
അവരര്‍ധ നഗ്നന്‍മാ, രാതപമഗ്നന്‍മാ-
രവരുടെ പട്ടിണിയെന്നു തീരാന്‍?
അവരാര്‍ദ്ര ചിത്തന്‍മാ, രപഹാസപാത്രങ്ങ-
ളവരുടെ ദുരിതങ്ങളെങ്ങൊടുങ്ങാന്‍?

ഈ നിസ്സഹായതാപൂര്‍ണ്ണമായ മനുഷ്യസ്നഹത്തെ കടന്നുപോയി, തികഞ്ഞ മനക്കരുത്തോടെ ഭാവിയെക്കുറിച്ച് തെളിഞ്ഞ പ്രതീക്ഷയോടെ തങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങള്‍‍ക്കുവേണ്ടി പുലയരും മറ്റു പാവപ്പെട്ടവരും സമരം നടത്താന്‍ തുടങ്ങിയ കാലത്താണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഈ വരികളെഴുതിയതെന്നോര്‍മ്മ വെക്കണം.

മലയപ്പുലയനോ, അയാളുടെ മാടത്തിലുള്ള മറ്റുള്ളവരോ നിരാശരും നിസ്സഹായരുമായി നില്‍ക്കുകയല്ലാതെ തങ്ങളനുഭവിക്കുന്ന ദുരിതങ്ങള്‍‍കെതിരായി പടവെട്ടുന്നില്ല . മാത്രമല്ല ,

ഒരു വെറും പ്രേതം കണക്കതാ, മേല്‍ക്കുമേല്‍
മലയന്‍റെ വക്ത്രം പിളര്‍ന്നുപോയി!
കുല തോളിലേന്ത ി പ്രതിമയെപ്പോലവന്‍
കുറെ നേരമങ്ങനെ നിന്നുപോയി!

എന്നും

കരയാതെ മക്കളേ... കല്‍പിച്ചു... തമ്പുരാന്‍...
ഒരു വാഴ വേറെ... ഞാന്‍ കൊണ്ടുപോട്ടെ!

എന്നുമുള്ള വരികളില്‍ നിസ്സഹായതയെ വാഴ്ത്തുക പോലും കവി ചെയ്യുന്നു.

ഇവിടെ ഒരു ചോദ്യമുത്ഭവിക്കാം. ഓരോ കൃതിയിലും സമരം വരുത്തണമെന്ന് നിര്‍ബന്ധിക്കുന്നത് ശരിയാണോ? അല്ല , `വാഴക്കുല' പോലെ അഴിമതികളെ തുറന്നു കാണിക്കുക മാത്രം ചെയ്യുന്ന കൃതികളെഴുതുന്നത് കൊണ്ട് അബദ്ധമൊന്നുമില്ല . പക്ഷേ, സമരം നടത്തുന്ന പാവപ്പെട്ടവരുടെ നടുവില്‍ നില്‍ക്കുന്ന ഒരു കവി, ആത്മഹത്യയും കൊലപാതകവും ചിത്രീകരിക്കുന്ന എത്രയോ കവിതകളെഴുതുന്ന കൂട്ടത്തില്‍ സമരത്തിന്‍റെ ആവേശകരമായ ചിത്രം വരക്കുന്ന ഒറ്റക്കവിതപോലും എഴുതുന്നില്ലെന്നുവന്നാലോ? ``കുല തോളിലേന്ത ി പ്രതിമയെപ്പോലെ നില്‍ക്കുന്ന മലയപ്പുലയനെക്കാളും മനക്കരുത്തുള്ള ഒരൊറ്റ ചിത്രം പോലും വരയ്ക്കാന്‍ `രമണ'നെയും `സോമസേഖര' നെയും മറ്റും സൃഷ്ടിച്ച കവിക്ക് കഴിഞ്ഞില്ലെന്ന് വന്നാലോ? പ്രേമനൈരാശ്യം, സാഡിസം, മസോക്കിസം മുതലായവയില്‍ പെട്ട അനേകം കൃതികളുടെ കൂട്ടത്തില്‍ ബഹുജനജീവിതം ചിത്രീകരിക്കുന്ന ചുരുക്കം കൃതികളെഴുതുമ്പോള്‍‍പോലും നിസ്സഹായതയുടെ മറ്റൊരു സന്ദേശവും കവിക്കില്ലെന്ന് വന്നാലോ? പുന്നപ്ര-വയലാറിന്‍റെയും വടക്കെ മലബാര്‍ സമരത്തിന്‍റെയും മുന്നോടികളായ എണ്ണമറ്റ സമരങ്ങള്‍‍നടക്കുന്നത കാലത്ത് ജീവിച്ച കവിക്ക് അവയ്ക്കടിസ്ഥാനമായി നില്‍ക്കുന്ന ജനകീയവികാരങ്ങളെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന ഒരൊറ്റ കൃതിപോലും നിര്‍മിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ലെന്ന് വന്നാലോ?

അപ്പോൾ `വാഴക്കുല' പോലും പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ പരാജയത്തെയാണ് കാണിക്കുന്നത്; ജനങ്ങളുടെ നിത്യജീവിതത്തിലേക്കും ജീവിതസമരങ്ങളിലേക്കും ഇറങ്ങിച്ചെന്ന്, അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളുമായി സംസാരിച്ച്, അവവരില്‍നിന്ന് ആശയും ആശ്വാസവും നേടാന്‍ ശ്രമിക്കാത്ത ബൂര്‍ഷ്വകവി `മലയപ്പുലയ'നെപ്പോലും ചിത്രീകരിക്കുന്നത് നിരാശതയുടെയും നിസ്സഹായതയുടെയും മൂര്‍ത്തീകരണമായാണെന്ന് തെളിയിച്ച ആ കവിത ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിജയത്തെയല്ല , പരാജയത്തെയാണ് കുറിക്കുന്നത്.

ആരുടെ ഹൃദയത്തുടിപ്പുകൾ?

`വാഴക്കുല'യിലും മറ്റും കാണുന്ന നിസ്സഹായതക്ക് പിന്നിലൊരു തത്വശാസ്ത്രമുണ്ട്. അത് `ഭാവത്രയ'മെന്ന കവിതയില്‍ നമുക്ക് ശരിയായി കാണാം.

ഭൂത-വര്‍ത്തമാന-ഭാവികളെ കവി ഇങ്ങനെയാണ് സംഗ്രഹിക്കുന്നത്.

അന്ന്- സുഭിക്ഷതയുടെ സുസ്മിതം

ഇന്ന് വിശപ്പിന്‍റെ വിലാപം

ഇനി-അഗ്നിയുടെ അട്ടഹാസം

ഇത് മൂന്നിനെയുമാണ് കവി `ഭാവത്രയ'ത്തില്‍ വിവരിക്കുന്നത്. (സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം പേജ് 34-40)

`പോയ്പോയ നല്ല കാല' ത്തെക്കുറിച്ചയവിറക്കുക; ഇന്നത്തെ ദുരിതത്തില്‍ നിസ്സഹായനായി വിലപിക്കുക; ഭാവിയില്‍ വരാനിരിക്കുന്ന വിപ്ലവത്തെക്കുറിച്ച് ആശയും ഭയവും നിറഞ്ഞ വികാരത്തോടെ ചിന്ത ിക്കുക - ഇത് മൂന്നും ചേര്‍ന്നാല്‍ അത് പാവപ്പെട്ടവന്‍റെ വിപ്ലവ മനോഭാവമല്ല , പണക്കാരന്‍റേയോ ഭീരുത്വമാണ്. ഈ വികാരത്തോടു കൂടിയല്ലാതെ വിപ്ലവത്തെക്കുറിച്ചുപോലും പാടാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ലെന്നതാണ് `വാഴക്കുല' പോലുള്ള കൃതികളുടെ പരാജയം.

സമുദായത്തിന്‍റെ ഹൃദയത്തുടിപ്പുകളെ പ്രതിഫലിപ്പിച്ച ഒരു പുരോഗമന സാഹിത്യകാരനാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെന്ന് എം.പി. പോള്‍, മുണ്ടശ്ശേരി കൂട്ടര്‍ ഉറപ്പിച്ചു പറയുന്നു. (അവരുടെ ചങ്ങനാശ്ശേരി പ്രമേയം നോക്കുക) ഇന്നത്തെ ദുരിതങ്ങള്‍‍തീര്‍ക്കാനും ഭാവിയിലൊരു നല്ല സമുദായം ഉയര്‍ത്താനും വേണ്ടി സമരരംഗത്തിലിറങ്ങിയ സംഘടിത തൊഴിലാളികള്‍, സംഘടിത കൃഷിക്കാര്‍, സംഘടിതരായ ഇടത്തരക്കാര്‍ എന്നിവരെ ഒഴിച്ചുനിര്‍ത്തിക്കൊണ്ടുള്ളതാണ് `സമുദായ' മെങ്കില്‍ ആ സമുദായത്തിന്‍റെ ഹൃദയത്തുടിപ്പുകളെ തീര്‍ച്ചയായും ചങ്ങമ്പുഴ പ്രതിഫലിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. സമരം ചെയ്യാന്‍ തയ്യാറാകാത്തവരുടെ നിസ്സഹായതയും ഭീരുത്വവും നിറഞ്ഞ വിലപനം, ആത്മഹത്യ, പ്രേമവും പ്രേമനൈരാശ്യവും, മദ്യപാനം മുതലായവയുടെ `ഹൃദയത്തുടിപ്പുകള്‍' തീര്‍ച്ചയായും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ പ്രതിഫലിക്കുന്നുണ്ട്. പക്ഷേ, ഇന്നുയര്‍ന്നുവരാന്‍ തുടങ്ങിയിട്ടുള്ള പുതിയ സമുദായത്തിന്‍റെ ജനാധിപത്യറിപ്പബ്ലിക്കന്‍ കേരളത്തിനും അതിലൂടെ സോഷ്യലിസത്തിനു വേണ്ടി പൊരുതുന്ന മലയാളി സമുദായത്തിന്‍റെ - ഹൃദയത്തുടിപ്പുകളെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നില്ലെന്ന് നിസ്സസംശയം പറയാം.

ചങ്ങമ്പുഴ പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ ഭാവി

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത പഴഞ്ചനായിപ്പോയെന്നോ, അത് ഇനി ആളുകള്‍‍വായിക്കുകയില്ലെന്നോ ഇപ്പറഞ്ഞതിനര്‍ത്ഥമില്ല . തകര്‍ന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ബൂര്‍ഷ്വാ സമുദായം നിലനില്‍ക്കുന്ന കാലത്തോളം സാമൂഹ്യതകര്‍ച്ചയെക്കുറിച്ച് വിലപിക്കുക മാത്രം ചെയ്യുന്ന നിസ്സഹായരും നിഷ്ക്രിയരുമായ ജനവിഭാഗങ്ങളുള്ള കാലത്തോളം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകള്‍‍വായിക്കുകയും പാടുകയും ചെയ്യുന്നവരുണ്ടാവും.

പക്ഷേ, ബൂര്‍ഷ്വാ സാമൂഹ്യവ്യവസ്ഥകക്കെതിരായ സമരം ശക്തിപ്പെടുംതോറും `മലയപ്പുലയ'നെപ്പോലെ `പ്രേതം കണക്കു വാപിളര്‍ന്ന്' നില്‍ക്കാതെ `അടങ്ങുകില്ല ിനി ഞങ്ങള്‍' എന്ന് പാടി അടര്‍ക്കളത്തിലിറങ്ങുന്നവരുടെ എണ്ണം വര്‍ധിക്കുംതോറും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വായനക്കാരുടെ എണ്ണം കുറയും; അവസാനം ബൂര്‍ഷ്വാസാമൂഹ്യവ്യവസ്ഥ നശിച്ച് സോഷ്യലിസ്റ്റു വ്യവസ്ഥ ഉയര്‍ന്നു മലയാളികളാകമാനം സമൃദ്ധിയിലേക്കും സംസ്കാരത്തിലേക്കും നീങ്ങാന്‍ തുടങ്ങുമ്പോള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴ വിസ്മരിക്കപ്പെടും. അന്നത്തെ മലയാളവായനക്കാര്‍ ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പറ്റി സഹതാപത്തോടെ പറയും ``പാവം! നല്ല ഒരു പ്രതിഭാശാലിയായിരുന്നു! പക്ഷേ, തകരുന്ന ബൂര്‍ഷവാസമുദായത്തെയല്ലാതെ, ഉയരുന്ന സോഷ്യലിസ്റ്റു സമുദായത്തെ കാണാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല .''

അന്നത്തെ വായനക്കാര്‍ തന്നെ ബാലകൃഷ്ണപ്പിള്ള, പോള്‍, മുണ്ടശ്ശേരി കൂട്ടരെപ്പറ്റിയും പറയും; ``പാവങ്ങള്‍, അഗാധപണ്ഡിതന്‍മാരായിരുന്നു! പക്ഷേ, അവരുടെ പാണ്ഡിത്യം തകരുന്ന ബൂര്‍ഷ്വാവര്‍ഗത്തിന്‍റെ ഉപകരണമായി; ഉയരുന്ന തൊഴിലാളിവര്‍ഗത്തിന്‍റെ കലാപരമായ കഴിവ് കാണാന്‍ ബൂര്‍ഷ്വാ മഞ്ഞപ്പിത്തം ബാധിച്ച അവരുടെ കണ്ണുകള്‍‍ക്ക് കഴിഞ്ഞില്ല !''

മുന്ത ിനില്‍ക്കുന്ന വിശ്വസാഹിത്യകാരനെന്ന് എതിരാളികള്‍‍പോലും സമ്മതിക്കുന്ന മയക്കോവ്സ്കി പറയുന്നു;

``വിപ്ലവം ബഹുജനങ്ങളുടേതായ ഒരു പരുക്കന്‍ഭാഷയെ തെരുവുകളിലേക്ക് വലിച്ചെറഞ്ഞിരിക്കുന്നു; ബുദ്ധിജീവികളുടേതായ, വാര്‍ദ്ധക്യം ബാധിച്ച പദങ്ങളുടെ കാലം കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ഒരു പുതിയ ഭാഷ, കൊടുങ്കാറ്റിനുള്ള ശക്തിയോടെ, ഉയര്‍ന്നുവന്നിരിക്കുന്നു. ഈ ഭാഷയെ എങ്ങനെയാണ് കവിതയാക്കി മാറ്റുക? `സ്വപ്നങ്ങളെയും പനിനീര്‍പ്പൂക്കളെയും' കുറിച്ചുള്ള പഴഞ്ചന്‍ കവിതകളും അവയുടെ വൃത്തങ്ങളുമൊന്നും ഇതിന്‍ പറ്റില്ല ; അതിന്ന് സംസാരഭാഷയെ കവിതയിലേക്ക് കൊണ്ടുവരണം; സംസാരഭാഷയില്‍നിന്ന് കവിതയുണ്ടാക്കണം. ഇതെങ്ങനെ ചെയ്യും? പുതിയ ഭാഷക്ക് സാഹിത്യരംഗത്തില്‍/പൂര്‍ണമായ സാമവകാശം നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്; ഗാനങ്ങളേക്കാള്‍‍അലമുറകളും, താരാട്ടുപാട്ടുകളേക്കാള്‍‍കാഹളം വിളികളും നിറഞ്ഞ ഒരു ഭാഷയെ സാഹിത്യലോകത്തില്‍ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഇത്തരമൊരു പുതിയ ഭാഷ, അതുപയോഗിക്കുന്ന പുതിയൊരു ജനവിഭാഗം, അവര്‍ വിഭാവനം ചെയ്യുന്ന പുതിയൊരു ലോകം, അതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ആശയില്‍നിന്നുളവാകുന്ന പുതിയൊരു പ്രസാദാത്മകത്വം - ഇതാണ് പുരോഗാമനസാഹിത്യത്തിന്‍റെ അര്‍ത്ഥം. ഇതിന്ന് പകരം പരാജയ പ്രസ്ഥാനവും അതിന്‍റെ തത്വശാസ്ത്രമായ ഫ്രോയിഡിയന്‍ മനഃശാസ്ത്രവുമാണ് പുരോഗമനസാഹിത്യമെന്ന് പറയുന്നവര്‍ നാട്ടുകാരേയും സാഹിത്യപുരോഗതിയേയും മുതലാളിവര്‍ഗത്തിന്‍ കാഴ്ചവെക്കുക പണിയാണ്, അറിഞ്ഞോ അറിയാതേയോ ചെയ്യുന്നത്.

സ്വപ്നവും ഗ്രന്ഥാലയവും

ഇ.പി. രാജഗോപാലന്‍

വിവര്‍ത്തകനായ ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പറ്റി

നൈസര്‍ഗികതയുടെ ഉല്‍സവമായി കവിതയെ കാണുകയെന്നതാണ് കാല്‍പനികഭാവുകത്വത്തിന്‍റെ ശീലം. ''... സ്വപ്നംപോലെ സ്വച്ഛന്ദമായി രൂപംപ്രാപിച്ചുവികസിച്ചതാണ്'' ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിത; ''ആത്മവിസ്മൃതിയിലൂടെ ആത്മാവിഷ്‌കാരം നിര്‍വഹിച്ച കവിയായിട്ടാണ് ഭാവഗീതങ്ങളിലുടനീളം ചങ്ങമ്പുഴ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്'' തുടങ്ങിയ പ്രതീതികള്‍ ഉണ്ടാകുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്. സ്വപ്നം എന്ന താക്കോല്‍കൊണ്ട് ഏത് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെയും തുറക്കാം എന്ന നിഗമനമാണിത്. ഒരുവേള, കവി തന്നെയും ഈ കേവലവാദത്തില്‍ വിശ്വസിച്ചിരിക്കണം. ചങ്ങമ്പുഴ വലിയ ഗ്രന്ഥ്രാലയപ്രവര്‍ത്തനം നടത്തിയയാള്‍ - വായനക്കാരന്‍- ആയിരുന്നുവെന്ന ജീവിചരിത്രപരമായ വസ്തുത ഇതിന്‍റെ മറുവശം കാണാനായിട്ടാണ് ഇപ്പോള്‍ അവതരിപ്പിക്കേണ്ടത്. രസിച്ചും ഉഷ്ണിച്ചും വായിച്ചയാളായിരുന്നു അദ്ദേഹം. അതിലൂടെ വിമര്‍ശനപമായ ഒരു ദര്‍ശനം ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കാനും കവി ശ്രദ്ധിച്ചു. സ്വന്തം കവിതയിലുടനീളം തന്‍റെ ഗ്രന്ഥാലയപരിചയത്തിന്‍റെ അടയാളങ്ങള്‍ ഉണ്ട്. നൈസര്‍ഗികത, സ്വച്ഛന്ദസ്വപ്നം എന്നിവയെ ചൂഴ്ന്ന് വാദം പോലെ ഒന്ന് മൂര്‍ത്തമാകുമ്പോള്‍ അതിനെതിരെ വയ്ക്കാവുന്ന വസ്തുതയാണിത്. വായനയുടെ അനുഭവങ്ങളെ വഹിക്കുന്ന നൈസര്‍ഗികതയും സ്വച്ഛന്ദസ്വപ്നഘടനയുമാണിത്. തന്‍റെ കര്‍മത്തെ അക്കാദമികമായ ഗൗരവത്തിലും കവി കണ്ടിരുന്നുവെന്നത് കാല്‍പനികതാവാദികള്‍ മാത്രമായ ആരാധകര്‍ക്ക് പഥ്യം തോന്നുന്ന പ്രസ്താവമല്ലെങ്കിലും വസ്തുത അതാണ്.

ഒരു നാട്ടുകവിയെപ്പോലെ, അനുഭവത്തിന്‍റെ മാത്രം ഉള്‍ക്കരുത്തില്‍ കവിതയുണ്ടാക്കിയയാളല്ല ചങ്ങമ്പുഴ. അദ്ദേഹം കാവ്യനിര്‍മാണത്തില്‍ വായനയുടെ ആനുകൂല്യം തേടുന്ന മറ്റൊരു സാംസ്‌കാരിക സന്ദര്‍ഭത്തിന്‍റെ - ആധുനികതയുടെ - സാധ്യതകളോട് മുഖംതിരിഞ്ഞു നിന്നില്ല. ഇതിന്‍റെ ഭാഗമാണ് വിവര്‍ത്തനപ്രക്രിയ. വിവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ വച്ചുകൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കലാവ്യക്തിത്വത്തെക്കുറിച്ച് പുതുതായി ആലോചിക്കാന്‍ കഴിയുമെന്നര്‍ഥം.

വിവര്‍ത്തനത്തെ സുപ്രധാനമായ ഒരു സാഹിത്യപ്രവര്‍ത്തനമായാണ് അദ്ദേഹം കണക്കാക്കിപ്പോന്നത്. 'സുധാംഗദ'യുടെ ആമുഖം വിവര്‍ത്തനങ്ങളെ ആസ്വദിച്ച് ഒരു സാഹിത്യചരിത്രം ഉണ്ടാക്കാനുള്ള രൂപരേഖയായും വായിക്കാവുന്നതാണ്.

കവിതാചരിത്രം മാത്രമല്ല, ചെറുകഥാചരിത്രവും ഉണ്ടാക്കാമെന്ന് തകഴിയെയും പൊറ്റെക്കാടിനെയും മറ്റും വിവര്‍ത്തനവുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് തെളിയിക്കുന്നുണ്ട്. കൂടുതല്‍ വിവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ എല്ലാ സാഹിത്യരൂപങ്ങളിലും നടക്കണമെന്നാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ നിലപാട്. പാരമ്പര്യവാദികള്‍ അതിനെ എതിര്‍ക്കുന്നുണ്ട് എന്ന് അവരെ ''സാഹിത്യലോകത്തിലെ യാഥാസ്ഥിതിക വൈതാളികന്മാര്‍'' എന്ന് വിളിച്ചുകൊണ്ട് പറയുന്നു. എങ്കിലും ''ലോകോത്തരങ്ങളായ ആ വക ഗ്രന്ഥങ്ങളെ ആഹ്ലാദവായ്‌പോടെ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്ന ഒരു സഹൃദയമണ്ഡലം ഇന്നു തന്നെ കേരളത്തിലുണ്ടെന്നും മുന്‍പറഞ്ഞ വൈതാളികസംഘത്തിന്‍റെ കാലം കഴിഞ്ഞാല്‍, പിന്നീട് വരുന്ന ജനപരമ്പര അവയെ കരമുകുളങ്ങളോടെ സ്വീകരിക്കുമെന്നും'' അദ്ദേഹം കാണുന്നു. ആധുനികമായ സംവേദനത്തിന്‍റെ അനിവാര്യഭാഗമാണ് അന്യദേശസാഹിത്യപരിചയം എന്നാണ് ഇവ്വിധം സൂചിപ്പിക്കുന്നത് എന്നു വ്യക്തം. ''വിശ്വസാഹിത്യം എന്നൊന്ന് ഉദയം ചെയ്തിരിക്കുന്നു'' എന്നത് കമ്യൂണിസ്റ്റ് മാനിഫെസ്റ്റോയിലെയും വാക്യമാണ്. ഈ മാറ്റത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ അതിന്‍റെ ഗൗരവവ്യാപ്തികളില്‍ ഉള്‍ക്കൊണ്ടിരുന്നു. ആധുനികമായ ഈ തിരിച്ചറിവിന്‍റെ അത്യാവേശത്തില്‍ ''മലയാള സാഹിത്യത്തിന്‍റെ ഇനിയത്തെ വളര്‍ച്ച മുഴുവന്‍ യൂറോപ്യന്‍ സാഹിത്യത്തെ മാത്രം ആധാരമാക്കിയായിരിക്കും എന്ന് ദീര്‍ഘദര്‍ശനം ചെയ്യുന്നത് ഒരിക്കലും അസ്ഥാനത്തല്ല'' എന്നു പോലും ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതുന്നു. കേരളത്തില്‍ സാമാന്യമായി സ്വീകരിക്കപ്പെട്ട ആധുനികതയുടെ പ്രകൃതത്തോട് ചേര്‍ന്നുനില്‍ക്കുന്ന വാദഗതിയാണിത്. (സ്വന്തം വിവര്‍ത്തനശ്രമങ്ങളില്‍ ഈ പരിമിതിയെ മറികടക്കുന്നുണ്ട്.)

എന്നാല്‍ സ്വന്തം വിവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ യൂറോപ്യന്‍ ഭാഷകളെ മാത്രമല്ല അദ്ദേഹം സമീപിച്ചത്. സംസ്‌കൃതവും ചൈനീസും ഒക്കെ അതില്‍ വരുന്നുണ്ട്. 'ലോകസാഹിത്യം' എന്നതിന്‍റെ സ്വഭാവത്തെ ശരിക്കും മനസ്സിലാക്കാനായി തുനിഞ്ഞ പ്രതിഭയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ.2 ഒരു ഭാഗം പകര്‍ത്താം. ''കാലഗതിയില്‍ മനുഷ്യജീവിതത്തിനു തന്നെ എന്തെല്ലാം പരിണാമങ്ങളാണ് സംഭവിക്കുന്നത്! ആ സ്ഥിതിക്ക് ജീവിതത്തോടൊട്ടിപ്പിടിച്ചു നില്‍ക്കുന്ന സാഹിത്യത്തിനും ചലനം സംഭവിക്കുന്നതില്‍ അതിശയിക്കുവാനോ ആവലാതിപ്പെടുവാനോ ഇല്ല. എത്രയൊക്കെ അണകെട്ടി നിറുത്തിയാലും മനുഷ്യഭാവന അവയെ എല്ലാം തട്ടിത്തകര്‍ത്ത് സദാ മുന്നോട്ടുതന്നെ ത്വരിതപ്രയാണം ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കും. വിശ്വസാഹിത്യത്തിലെ ഒരു കൊച്ചു ജലബിന്ദുമാത്രമാണ് മലയാളസാഹിത്യം. ആ അലയാഴിപ്പരപ്പില്‍ അടിക്കടി കോളിളക്കമുണ്ടായിക്കൊണ്ടിരിക്കുമ്പോള്‍, ആ ചലനം, അല്‍പമായിട്ടെങ്കിലും ആ ജലബിന്ദുവിനെയും എങ്ങനെ ബാധിക്കാതിരിക്കും?'' കൊളോണിയലിസത്തിന്‍റെ പടര്‍ച്ചയെത്തുടര്‍ന്നുണ്ടായ ലോകസാഹിത്യം എന്ന നിര്‍മിതിയെക്കുറിച്ചുള്ള സ്വന്തം നിലയ്ക്കുള്ള വിശകലനം തന്നെയാണിത്.

മലയാളത്തെ ഈ ആഗോളഭൂപടത്തിന്‍റെ ഭാഗമായി കാണുന്നതും പുതിയ ഒരു കാഴ്ചതന്നെ, അന്നത്തെ നിലയ്ക്ക്. തന്‍റെ കവിസ്വത്വത്തെ സമകാലികമാക്കാനും അതുവഴി തന്‍റെ ഭാഷയെത്തന്നെ അങ്ങനെയൊന്നാക്കാനുമുള്ള പരിശ്രമം എന്ന നിലയിലാണ് ചങ്ങമ്പുഴ വിവര്‍ത്തനത്തെ കാര്യമായെടുത്തത് എന്ന് ചുരുക്കം. ഈ ആധുനികീകരണം കൊണ്ട് താന്‍ എതിര്‍ക്കാന്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്ന പാരമ്പര്യം ഏതാണെന്ന് ''സംസ്‌കൃതപക്ഷപാതികളായ യാഥാസ്ഥിതികപണ്ഡിതന്മാരുടെയും നിരൂപകന്മാരുടെയും സങ്കുചിതമനോഭാവദ്യോതകങ്ങളായ മര്‍ക്കടമുഷ്ടി...'' എന്ന പ്രയോഗത്തില്‍നിന്ന് വ്യക്തമാണല്ലോ. (ഇതിലെ കഠിനമായ സംസ്‌കൃതപ്രയോഗം അതിന്‍റെ ഉദ്ദേശ്യത്തോട് പിണങ്ങുന്നുണ്ട് എന്നത് വേറെ കാര്യം.)

സവിശേഷമായൊരര്‍ഥത്തില്‍ കവിതയെ മതേതരമാക്കുക എന്ന സംരംഭം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്നു. 'ഉത്തമഗീത'വും 'ഗീതഗോവിന്ദ'വും ചീനക്കവിതകളും യൂറോപ്യന്‍കവിതകളും ഒന്നിച്ച് വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യാന്‍ അദ്ദേഹം തയ്യാറായി. ഇതിനൊക്കെ ആസ്പദം അവയുടെ ഇംഗ്ലീഷ് വിവര്‍ത്തനങ്ങളുമാണ്. ഗീതഗോവിന്ദം ചങ്ങമ്പുഴ വിവര്‍ത്തനം ചെയ്തത് സംസ്‌കൃതമൂലം നോക്കിയല്ല. ആദാം ക്ലാര്‍ക്കിന്‍റെയും എഡ്‌വിന്‍ ആര്‍നോള്‍ഡിന്‍റെയും ഇംഗ്ലീഷ് പരിഭാഷകള്‍ വച്ചാണ് അത് ചെയ്തത്. ഇക്കാര്യം അദ്ദേഹം ആമുഖത്തില്‍ തെളിച്ച് പറയുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ പരിഭാഷാചരിത്രത്തില്‍ ഭക്തിപ്രസ്ഥാനത്തിന് ഗണ്യമായൊരു സ്ഥാനമുണ്ടല്ലോ. അത് മതാത്മകതയെയും ശക്തിപ്പെടുത്തി. ആധുനികതയുടെ ഭാവം മതേതരമാകയാല്‍, ഇതിന് എതിര്‍ദിശയിലുള്ള ഒരു വിവര്‍ത്തനദര്‍ശനമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് വഴികാട്ടിയായത്. കാവ്യഭംഗി, കാല്‍പനികദര്‍ശനം, ഭാഷയുടെ പരിധികൂട്ടല്‍, സങ്കുചിതചിന്തകള്‍ക്കു നേര്‍ക്കുള്ള ആക്രമണം എന്നീ ഇനങ്ങളാണ് വിവര്‍ത്തനത്തിന്‍റെ പ്രേരണകളായി അദ്ദേഹം സ്വീകരിക്കുന്നത്.

ആക്ടിവിസത്തിന്‍റെ കരുത്ത് വിവര്‍ത്തനപ്രവര്‍ത്തനത്തില്‍ കാട്ടിയ കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. ദേവഗീത, ദിവ്യഗീതം എന്നീ വിവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ വഴി അദ്ദേഹം ന്യായീകരിക്കുന്നത് തന്‍റെ കാലഘട്ടത്തിലെ പുരോഗമനസാഹിത്യപ്രവര്‍ത്തനത്തെയാണ്. ഇത് നന്നേ ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു കാര്യമാണ്. ജീവിക്കാന്‍ പണമില്ലാതെ വേശ്യാവൃത്തിയിലെത്തേണ്ടിവരുന്നവരെപ്പറ്റി റിയലിസ്റ്റ് സാഹിത്യകാരന്മാര്‍ എഴുതുന്നകാലം - അവര്‍ക്ക് യാഥാസ്ഥിതിക നിരൂപകരില്‍നിന്ന് അപമാനം നേരിടേണ്ടിവരുന്നു. ഇതേ നിരൂപകന്മാര്‍ ഗോപസ്ത്രീകള്‍ ''കാമാവേശത്തില്‍ വ്യഭിചാരസന്നദ്ധകളായി വന്ന് മദനോല്‍സവം കൊണ്ടാടുന്നതായി'' ചിത്രീകരിക്കുന്ന കാവ്യം വായിക്കുമ്പോള്‍ ഭക്തിപ്രഹര്‍ഷത്തില്‍ വീഴുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ വൈരുധ്യത്തെ തുറന്നുകാട്ടാനാണ്, ദീര്‍ഘമായൊരു ആമുഖസമേതം, 'ഗീതഗോവിന്ദം' ചങ്ങമ്പുഴ വിവര്‍ത്തനം ചെയ്തത്. ഇവിടത്തെ അഹൈന്ദവ യാഥാസ്ഥിതികര്‍ക്ക്, സമാനമായ ഉത്തരം കൊടുക്കാനാണ് 'ദേവഗീതം' - ശലമോന്‍റെ ടീിഴ ീള ടീിഴ െന്‍റെ വിവര്‍ത്തനം - എഴുതിയത്. മതാത്മകമായ വ്യാഖ്യാനങ്ങളില്‍നിന്ന് സാഹിത്യകൃതികളെ മോചിപ്പിക്കുകയെന്ന ആധുനികതയുടെ തീരുമാനമാണ് ഇങ്ങനെയെല്ലാം നടപ്പിലായത്.

‘Poetry (is) by definition untranslatable’ എന്ന് റോമന്‍ യാക്കോബ്‌സണ്‍ 1959ല്‍ എഴുതി. (On linguistic Aspects of Translation). 1974ലാണ് അമേരിക്കന്‍കവിയായ ജെയിംസ് മെറില്‍ 'ഘീേെ ശി ഠൃമിഹെമശേീി' എന്ന രചന നടത്തിയത്. ഏത് നല്ല വായനക്കാരനും എഴുത്തുകാരനും സ്വാഭാവികമായി മനസ്സിലാക്കുന്ന കാര്യങ്ങളുമാണിവ. എങ്കിലും ഇത്രയേറെ ഭാഷകളില്‍ നിന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ വിവര്‍ത്തനം നടത്തിയത്, നിരവധി കവികളില്‍ നിന്നായി കൃതികള്‍ തെരഞ്ഞെടുത്തത്, ആധുനികരെയെന്നപോലെ പ്രാചീനരെയും പരിഗണിച്ചത്, വിവിധ ഭൂഖണ്ഡങ്ങളിലെ രചനകള്‍ കണ്ടെത്തിയത്, കവിതയും കഥയും നോവലും നാടകവുമെല്ലാം വിവര്‍ത്തനം ചെയ്തത് എന്തിനാണ്? മലയാളത്തിന്‍റെ കാര്യവാഹകശേഷി തെളിയിക്കാന്‍ എന്നതാണ് പെട്ടെന്ന് നല്‍കാവുന്ന ഉത്തരം. ഇത്രയും വിപുലമായ വൈവിധ്യത്തെ ഉള്‍ക്കൊള്ളാനുള്ള അയവും സന്നദ്ധതയും മലയാളത്തിനുണ്ടെന്നാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ വ്യക്തമാക്കുന്നത്. ഭാഷയുടെ ഈ വളര്‍ച്ചാശേഷി അതിന്‍റെ സഹജഗുണമല്ല, വിവിധവേളകളില്‍ വിവിധതരം എഴുത്തുകാര്‍ മലയാളത്തില്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചതുകൊണ്ടുണ്ടായ ഗുണമാണത്. മലയാളത്തിന്‍റെ ഈ സ്വീകരണശേഷിയുടെ ആവിഷ്‌ക്കാരംവഴി ഭാഷയെ സമകാലികമാക്കാനുള്ള - ആധുനികമാക്കാനുള്ള - ശ്രമമാണ് കവി നടത്തിയത്. അത് തന്‍റെ കാവ്യബോധത്തിന് ഇണങ്ങുന്ന തരത്തിലാവാനും അദ്ദേഹം മനസ്സിരുത്തി. ടെന്നിസനെയും വേഡ്‌സ്‌വര്‍ത്തിനെയും താന്‍ വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല എന്ന വാക്യത്തില്‍ ഇക്കാര്യമാണുള്ളത്.

താന്‍ ഒരു പ്രൊഫഷണല്‍ വിവര്‍ത്തകനല്ല - തന്‍റെ ഭാഷാ - കാവ്യ പ്രത്യയശാസ്ത്രങ്ങളുടെ ഒരു പ്രവര്‍ത്തനപഥം എന്ന നിലയിലാണ് ചങ്ങമ്പുഴ വിവര്‍ത്തനത്തെ കണ്ടത്. നൈസര്‍ഗികതയിലും സ്വപ്നസ്വാച്ഛന്ദ്യത്തിലും ഊന്നിക്കൊണ്ടുള്ള ആശയവാദപരമായ വായനയെ ചെറുക്കാനുള്ള ഒരു അവസരം പില്‍ക്കാലത്തെ ചില വായനക്കാര്‍ക്കെങ്കിലും നല്‍കുകയുമായിരുന്നു അദ്ദേഹം. വിവര്‍ത്തനം വായനയുടെ രണ്ടാം രംഗമാണ്. അതിന്‍റെ അടുത്തരംഗം സര്‍ഗാത്മകതയിലെ സ്വാധീനമാണ്. അക്കാര്യവും ചങ്ങമ്പുഴ വെളിപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട് - ''.... എന്‍റെ സ്വന്തം കൃതികള്‍ ചിലതില്‍ ആംഗലേയകവികളുടേതായ ചില ആശയങ്ങളുടെ ഒരു നേരിയ കലര്‍പ്പ് അപൂര്‍വമായി കണ്ടുവെന്നു വരാം.'' തന്‍റെ വിവര്‍ത്തകസ്വത്വത്തിന്‍റെ ആത്മാര്‍ഥതയാണ് ഈ വാക്യത്തില്‍ നിഴലിക്കുന്നത്. ഒരു അന്യഭാഷാകവിതയിലെ വരി തനിക്ക് പ്രചോദനത്തിന്‍റെ 'മറ്റൊരാഗമമാര്‍ഗം' ആകുന്നതിനെപ്പറ്റിയും ചങ്ങമ്പുഴ പറയുന്നുണ്ട്. ലോഡ് ബൈറണിന്‍റെ Isles of Greece ലെ ഒരു ഖണ്ഡം - പ്രത്യേകിച്ചും അതിലെ രണ്ടുവരികള്‍ - തനിക്ക് ഒരു കവിത - 'ആ കൊടുങ്കാറ്റ്' - എഴുതാന്‍ ശക്തിതന്നുവെന്നതാണ് കവിയുടെ സത്യവാങ്മൂലം. വിവര്‍ത്തനം എന്ന പ്രവര്‍ത്തനത്തിന്‍റെ പരിധിയെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരാധുനികന്‍റെ പ്രസ്താവമാണ് ഇതും.

വിവര്‍ത്തനം - പ്രത്യേകിച്ചും കവിതാവിവര്‍ത്തനം, മൊഴിമാറ്റമല്ലെന്നും അത് സര്‍ഗാത്മകമായ പ്രവര്‍ത്തനം (transcreation)തന്നെയാണെന്നുമുള്ള, തന്‍റെ കാലത്ത് പ്രതിഷ്ഠാപിതമായിത്തീര്‍ന്നിട്ടില്ലാത്ത ആശയവും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്നു. മൂലകൃതിയുടെ 'ഭംഗി' മുഴുവനായും വിവര്‍ത്തനത്തില്‍ വരികയില്ല - വിവര്‍ത്തകന്‍ എത്ര നല്ല കവിയായാലും - എന്നംഗീകരിക്കുമ്പോള്‍ വാസ്തവത്തില്‍ അദ്ദേഹം സര്‍ഗാത്മകമായ വിവര്‍ത്തനത്തിലേക്കാണ് കാലെടുത്തുവയ്ക്കുന്നത്. അതേസമയം വിവര്‍ത്തനം വിമര്‍ശനാത്മകമായ പ്രക്രിയയാണെന്നും അദ്ദേഹം അറിയുന്നുണ്ട്. ജി. ശങ്കരക്കുറുപ്പ് 'റുബായിയാത്ത്' കൂടുതല്‍ കാര്യമായി പഠിച്ചശേഷം വിവര്‍ത്തനം ചെയ്തിരുന്നെങ്കില്‍ നന്നായിരുന്നു എന്ന വാക്യം ഇതാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 'ഗീതഗോവിന്ദം' 'ദേവഗീത'യായി മലയാളപ്പെടുത്തുമ്പോള്‍ നടത്തിയ അന്വേഷണങ്ങളുടെ രേഖ അതിന്‍റെ ആമുഖത്തിലും കാണാം. ഭാവയിത്രി - കാരയിത്രി പ്രതിഭകളുടെ യോജിച്ചുള്ള പ്രവര്‍ത്തനമാണ് വിവര്‍ത്തനം എന്ന് ധ്വനിപ്പിക്കുകയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ.

കവിത 'നിര്‍വാണാത്മകമായ ഒരു സ്വപ്നം' തന്നെയാണെന്നും അത് 'അജ്ഞാതനിര്‍ഝര' മാണെന്നും ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ പറയുന്നുണ്ട്. എന്നാലതു മാത്രമല്ല തന്‍റെ കവിത - 'ഉപബോധമനസ്സില്‍ ഒളിഞ്ഞുകടന്നു വിശ്രമംകൊള്ളുന്ന എന്‍റെ സ്വന്തമല്ലാത്ത ചില കല്ലോലങ്ങളും സംക്രമിച്ചുചേര്‍ന്നെന്നു വരാം.'

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിവര്‍ത്തനത്തെക്കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കുമ്പോഴും ഈ പ്രസ്താവം കണക്കിലെടുക്കേണ്ടതുണ്ട്. സ്വന്തം സര്‍ഗത്തെക്കുറിച്ച് പറയുമ്പോള്‍ തന്‍റെ വായനയെയും വിവര്‍ത്തനത്തെയും സൈദ്ധാന്തികമായ ഘനത്തോടെ തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴ പരിഗണിച്ചിരുന്നു. ഇത് മറന്നുകൂടാ.

അടിക്കുറിപ്പുകള്‍

1. എം.കെ. സാനുവിന്‍റെ വാക്കുകള്‍.

2. ''... ഷെല്ലി, കീറ്റ്‌സ്, ബേണ്‍സ്, ബ്രൗണിങ്, കോളറിഡ്ജ്, ബൈറണ്‍, സ്വിന്‍ബേണ്‍ തുടങ്ങിയ ആംഗലേയകവികളുടെ നിരവധി കൃതികളും ഹാഫീസ്, ജാമി, റൂമി, സാഡി, ഫര്‍ദുസി, സെബൂണ്‍ നിസ മുതലായ പാരസികകവികളുടെ പദ്യങ്ങളും ടാഗോര്‍, സരോജിനി നായിഡു, ഹരീന്ദ്രനാഥന്‍ തുടങ്ങിയ ഭാരതീയകവികളുടെ കൃതികളും കൂടാതെ ഫ്രഞ്ച്, റഷ്യന്‍, ജര്‍മന്‍, ഡാനിഷ്, ചെക്, സ്വീഡിഷ്, പോളിഷ്, അമേരിക്ക, ഇറ്റാലിയന്‍, ഗ്രീക്ക്, ചൈനീസ്, ജാപ്പനീസ്, ഫ്‌ളെമിഷ് എന്നിങ്ങനെ ലോകത്തിലുള്ള മിക്ക ഭാഷകളിലെയും ഉത്തമപദ്യകൃതികളും ഞാന്‍ മലയാളത്തിലേക്ക് വിവര്‍ത്തനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. An Anthology of world poetry യേ എന്ന ഉത്തമ പ്രസിദ്ധീകരണത്തിന്‍റെ മാതൃകയില്‍ ഒരു ഗ്രന്ഥം മലയാളത്തിലും പ്രസിദ്ധീകരിക്കണമെന്നുള്ളതാണ് എന്‍റെ ഉദ്ദേശ്യം. റിംബോ, ബാഡ്‌ലയര്‍, വെര്‍ഹേരന്‍, വെര്‍ലെയിന്‍ എന്നീ നാലു ഫ്രഞ്ച് മഹാകവികളുടെ ഉത്തമപദ്യങ്ങള്‍ അടുത്തുതന്നെ പുസ്തകരൂപത്തില്‍ ഞാന്‍ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തുന്നതായിരിക്കും.'' ('സുധാംഗദ' യുടെ അവതാരികയില്‍ നിന്ന്) കേസരി എ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള ചെയ്തതുപോലെ ഇംഗ്ലണ്ടിനു പുറത്തേക്ക് ആധുനികതയുടെ കണ്ണ് കൊണ്ടുപോവുക, ഏഷ്യന്‍ ശബ്ദങ്ങളെയും ചെറുരാജ്യങ്ങളെയും ആധുനികതയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുക എന്ന പദ്ധതി തന്നെയാണ് ചങ്ങമ്പുഴയും നടപ്പിലാക്കിയത്. സംസ്‌കൃതത്തിനു പകരം നിര്‍ണായകമായിത്തീരുന്നത് ഇംഗ്ലണ്ടിലെ കവിതയാണെന്നു വരുമ്പോള്‍ ഉണ്ടാകാവുന്ന രാഷ്ട്രീയവിഷയത്തെപ്പറ്റി ചങ്ങമ്പുഴയും അറിഞ്ഞിരുന്നു. ഇത് കൊളോണിയല്‍ ആധുനികതയോടുള്ള പ്രതികരണവുമാണ്.

ഒരാരാധകൻറെ അനുസ്മരണം

ഏ.പി. ബാലകൃഷ്ണന്നായർ

1942-ാമാണ്ട് യുദ്ധം കൊടുമ്പിരിക്കൊള്ളുന്ന കാലം. ഡിഫെൻസ് അക്കൗണ്ട്സ് ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറിൽ പൂനയിലാണ് എനിക്കന്നു ജോലി. തിക്കുപിടിച്ച ഒരു ദിവസം ഉച്ചയ്ക്കു ശിപായി കടന്നുവന്നു പറഞ്ഞു. ആരോ ഒരാൾ അത്യാവശ്യമായി എന്നെക്കാണാൻ വന്നു നിൽക്കുന്നുണ്ടെന്ന്. പുറകെ ഒരാൾ അകത്തു കടന്നുവന്നു. കറുപ്പിലുമധികം കരുവാളിച്ച മുഖം. മെലിവിലുമേറെ പോഷകാഹാരക്കുറവു തോന്നിക്കുന്ന ശരീരപ്രകൃതി. മുണ്ടും ഷർട്ടും ധരിച്ചിരിക്കുന്നു. മുഷിഞ്ഞതാകയാലായിരിക്കാം. രണ്ടിലും കുറച്ച് 'ക്രീം' വർണ്ണം കലർന്നിട്ടുമുണ്ട്. ആഗതൻ പറഞ്ഞു: "ഒരു പുസ്തകം ഇവിടെ സമർപ്പിക്കാനാണ്. പാരിതോഷികമായി സദയം സ്വീകരിക്കണം രമണ'ൻറെ ഒരു പ്രതി. ഞാനങ്ങയുടെ കീഴിൽ പണിയെടുക്കുന്ന ഒരു എളിയ ജീവനക്കാരനാണ്.

പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ ഇടയ്ക്ക് രമണൻ ഒന്നോടിച്ചു നോക്കിയിട്ടുള്ളതല്ലാതെ ശരിക്കു വായിച്ചിട്ടൊന്നുമില്ല. പക്ഷേ, കൃതികൾ പുകൾപെറ്റതാണെന്ന് അറിയാം. ചങ്ങമ്പുഴയുമായി എനിക്കു മുൻപരിചയമൊന്നുമില്ല. ആളെ ഞാൻ അറിഞ്ഞിരുന്നില്ല; പേർ മാത്രം കേട്ടിട്ടുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന വ്യക്തിയെ അറിഞ്ഞിരുന്നില്ലെന്നു ചുരുക്കം. കവിയെപ്പറ്റി എമ്പാടും കേട്ടിട്ടുണ്ട്.

പുസ്തകം വാങ്ങി, ഇരിക്കുവാൻ പറഞ്ഞു. ഇരുന്നില്ല. പുസ്തകം തുറന്നു ഞാൻ ചോദിച്ചു: "നിങ്ങളുടെ അച്ഛനാണോ കവി?''

"അല്ല, ഞാനാണ് ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള'' അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

വാസ്തവത്തിൽ ഞാൻ അത്ഭുതപ്പെട്ടുപോയി. വീണ്ടും ചോദിച്ചതിനുശേഷം എൻറെ കണ്മുന്നിൽ നിൽക്കുന്നയാൾതന്നെയാണ് കവി - സാക്ഷാൽ ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള - എന്ന് ഉറപ്പിച്ചു. ഈ ബോധോദയത്തോടൊപ്പം, കവിക്കു ബഹുമാനം കൽപിച്ചുകൊണ്ട് ഞാൻ ഇരുപ്പിടത്തിൽനിന്നെഴുന്നേറ്റു.

വൈകുന്നേരം ഓഫീസ് പിരിഞ്ഞശേഷം വീട്ടിൽ വരാമോ എന്ന് ഞാൻ കവിയോട് ചോദിച്ചു. അതിന്നു സമ്മഥം മൂളി അദ്ദേഹം വിടവാങ്ങി.

പറഞ്ഞതുപോലെ അന്നു വൈകുന്നേരംതന്നെ 'ചങ്ങമ്പുഴ' എൻറെ വീട്ടിൽവന്നു. ഉച്ചയ്ക്കുണ്ടായ പ്രഥമസന്ദർശനത്തിൻറെ - സംഭാഷണത്തിൻറെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ - പിന്നീടെന്നും ഞാനദ്ദേഹത്തെ 'കൃഷ്ണപിള്ള' എന്നാണ് വിളിച്ചുപോന്നത്. ഒരിക്കലും 'ചങ്ങമ്പുഴ' എന്നു വിളിച്ചിട്ടില്ല. അന്നു വീട്ടിൽ ഞാനും ഭാര്യയും മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. ഞങ്ങളുടെ ചായസൽക്കാരത്തിൽ അദ്ദേഹം സസന്തോഷം പങ്കുകൊണ്ട് കുറേനേരം വർത്തമാനം പറഞ്ഞ് ഇരുന്നു. വളരെ പതുക്കെ മിതമായ മൃദുസ്വരത്തിലുൾല സംസാരമാണ്. ആ മനസ്സ് മൃദുസ്വാദുരസാനുവിദ്ധമാണെന്നു ക്രമേണ ഞാൻ മനസ്സിലാക്കി. അതിരിക്കട്ടെ! തൽക്കാലം തൻറെ ജീവിതാവസ്ഥയെ അദ്ദേഹം പച്ചയായിയ തുറന്നുകാട്ടി. ഒരു മുറി വാടകയ്ക്കടുക്കാൻ നിവൃത്തിയില്ലാത്തതിനാൽ, ഒരു ലോഡ്ജിൽ മറ്റനേകം പേരോടൊപ്പമാണു താമസം. നാലുപേർക്ക് കഷ്ടിച്ചു കഴിഞ്ഞുകൂടുവാനുള്ള മുറി; ഒമ്പതുപേരുണ്ടത്രെ. ഹോട്ടലിൽ ഊണ്. പലപ്പോഴും ഒരിക്കൽ' ഇതാണു സ്ഥിതി. ഗ്രൂപ്പ് ഓഫീസർമാർഞാൻസഹൃദയനും സാഹിത്യതൽപരനുമാണെന്നും അദ്ദേഹം വിചാരിച്ചാൽ പല സഹായവും കിട്ടാമെന്നും ഓഫീസിൽ ചിലർ പറഞ്ഞു. മറിച്ച്, മറ്റുചിലർ(മലയാളികൾ തന്നെ!) ഇക്കാര്യത്തിൽ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തി. ഒരു സഹൃദയൻ എന്ന നിലയ്ക്ക് രമണൻറെ ഒരു പ്രതി സമ്മാനിക്കേണണെന്ന ആഗ്രഹമാണു മുന്നോട്ടുവച്ചത്. എന്തു സഹായമാണു വേണ്ടത്? വന്നതിൻറെ മുഖ്യമായ ഉദ്ദേശം എന്താണ്?'' എന്ന് ആരാഞ്ഞപ്പോൾ തൻറെ കുടുംബപശ്ചാത്തലത്തലേക്ക് അദ്ദേഹം വിരൽചൂണ്ടി. ഭാര്യയും കുട്ടിയും നാട്ടിൽ ഒരു ചെറിയ വീട്ടിൽ താമസിക്കുന്നു. കുറച്ചു തെങ്ങുകളുമുണ്ട്. തുച്ഛമായ ഒരു സംഖ്യ ആണ്ടിൽ കിട്ടും. അറുപത്തി രണ്ട് രൂപ ശമ്പളത്തിൽനിന്ന് എത്രത്തോലം മിച്ചം വരുത്തി അയയ്ക്കാൻ കഴിയുമോ അത്രത്തോളം വീട്ടിലേക്കയയ്ക്കും. അമ്മയെ സംരക്ഷിക്കേണ്ടുതുണ്ട്. എല്ലാവരേയും രണ്ടുകൊല്ലത്തിലൊരിക്കലെങ്കിലും ഒന്നു പോയി കാണാൻ കഴിഞ്ഞെങ്കിൽ! പൂനയിൽനിന്നു ബാംഗ്ലൂർക്ക് ഒരു സ്ഥലം മാറ്റം കിട്ടിയാൽ വലിയ കാര്യമായി, - ഒരു ജീവിതോദ്ദേശം സഫലമായമാതിരി.

ഇത്രയുമായപ്പോഴേക്കും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പൊതുവായ സ്ഥിതി കുറച്ചൊക്കെ എനിക്കു മനസ്സിലായി. അനുവാചകരാൽ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടുന്ന കാവ്യങ്ങൽ പലതും രചിച്ച്, 'മിസിസിസ്റ്റം', 'സിംബോളിസം' തുടങ്ങി യ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്കു മഹാകവി ശങ്കരക്കുറുപ്പിനുശേഷം മലയാളത്തിൽ ജൻമംകൊടുത്ത കവി പൂനയിൽവന്ന് ഇങ്ങനെ കഷ്ടപ്പെടുന്നത് ശരിയാണോ? അദ്ദേഹത്തിൻറെ മറുപടി ശരിക്കോർക്കുന്നില്ല. മുപ്പതുകൊല്ലം മുമ്പു നടന്ന സംഭവമാണ്. മുഴുവനും ഓർമ്മയുടെ ഊർമ്മിമാലകളിൽനിന്നു കരപറ്റുന്നില്ല. കവി കേരളത്തിൽ ആദരണീയനാണ്. പക്ഷേ, കവിക്ക് ജീവിക്കാൻ കേരളത്തിൽ 'ആസ്തി'യില്ല. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഭാര്യയോടും കുട്ടിയോടും അമ്മയോടും അപാരസ്നേഹമുണ്ട്. അമ്മയോടുള്ള കൂറും കടപ്പാടും വേറെ. എനിക്കു മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞിടത്തോളം, ഭാവഗീതിയുടെ നൈസർഗ്ഗികനാദം അനാദൃശ്യമായ അനർഗ്ഗളവാസന കരകവിഞ്ഞൊഴുകുന്ന കവിയാണ് അദ്ദേഹം. "എന്നെക്കൊണ്ടു കഴിയുന്നതെല്ലാം ചെയ്യാം. സ്ഥലം മാറ്റം വാങ്ങിത്തരാം'' എന്നു ഞാൻ ഏറ്റു. തമാശയായി ഒരു വ്യവസ്ഥകൂടി ഉൾപ്പെടുത്തി. "ഞായറാഴ്ചയും മറ്റ് ഒഴിവുദിവസങ്ങളിലും എൻറെ വീട്ടിൽ വരണം; ചായയും ഊണും ഇവിടെ കഴിച്ച് വല്ലതും സംസാരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമല്ലോ.'' ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞത് കവിയുടെ മൃദുലഹൃദയം വേദനിക്കരുതെന്നു കരുതിയാണ്. പിന്നീട്, കൊച്ചിയിലേക്കു സ്ഥലം മാറ്റം കിട്ടി പോകുന്നതുവരെ ഒഴിവുദിവസങ്ങളിൽ ചങ്ങമ്പുഴ എൻറെ വീട്ടിൽ വരിക പതിവായിരുന്നു.

അന്നത്തെ കണ്ട്രോളർ കടുകിട വിട്ടുവീഴ്ച കൂടാതെ അച്ചടക്കം പാലിക്കുവാൻ കാപ്പുകെട്ടിയ ഒരിംഗ്ലീഷുകാരനായിരുന്നു. മൊത്തം ഓഫീസുജോലിയുടെ ഒരു വലിയഭാഗം ഞാൻ നിർവ്വഹിക്കുന്നതുകൊണ്ടും പല കാര്യങ്ങളും മുൻകൂറായി കണ്ടു കൂടിയാലോചിക്കേണ്ടിയിരുന്നതുകൊണ്ടും ദിവസത്തിൽ പലതവണ കണ്ട്രോളറെ എനിക്ക് സന്ദർശിക്കുവാനുണ്ടായിരുന്നു. ഇടയ്ക്കൊക്കെ ഗർജ്ജിക്കുമെങ്കിലും എന്നെ ഇഷ്ടമായിരുന്നു, ആ സിംഹത്തിൻ. ഒരിക്കൽ മൂന്നരമണിക്ക് ഉച്ചതിരിഞ്ഞുള്ള 'റൗണ്ട്'സിൽ എൻറെ മുറിയിൽ വന്നു. ഞാൻ സീറ്റിൽ ഇല്ല. "നിങ്ങൾ എവിടെയാണ്'' അലർച്ച കേട്ടു. 'ആൻറി റൂമി'ൽനിന്നു ഞാൻ മുന്നോട്ടു വന്നു. "ഇവിടുത്തന്നെയുണ്ട്. ലഞ്ച് കഴിക്കുകയായിരുന്നു'' "എന്താണ് ഇത്ര വൈകിയത്?'' "സമയം ഇപ്പോഴേ കിട്ടിയുള്ളൂ. വീട്ടിൽ പോയി വരാൻ നേരമില്ല. അത്രയ്ക്കു സമയം ചെലവഴിക്കാനുമില്ല''

"ഇതാണോ പതിവ്?''

"അതെ''

"ആരും ഈ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ മനസ്സിലാക്കി എന്നുവരില്ല. ഇതു ജീവിതത്തിൻറെ ഗതിവിഗതികളുടെ ഒരു ഭാഗമായിരിക്കാം. എങ്ങനേയും ഇക്കണക്കിനു നിങ്ങളുടെ ആരോഗ്യം തകർന്നുപോയേക്കും''

കണ്ട്രോളർ നല്ല 'മൂഡി'ലാണ്. എൻറെ പ്രമേയം അദ്ദേഹത്തിൻറെ മുമ്പിൽ വച്ചു. കവിയായ ക്ലാർക്കിനെ കഴിയുന്നത്ര കേരളത്തിന്നടുത്തു സ്ഥലം മാറ്റണണെന്ന് അഭ്യർത്ഥിച്ചു. (അടുത്തെങ്ങാനും ദക്ഷിണദിക്കിൽനിന്ന് മാറ്റരുതെന്നും ഉന്നമുണ്ടായിരുന്നു) പാരിതോഷികമായി തന്നെ കാവ്യവും കണ്ട്രോളറെ കാണിച്ചു.

"ഇതിൻറെ പേരിൽ നിങ്ങൾ എന്തിനീ സ്ഥലംമാറ്റമെല്ലാം ശിപാർശ ചെയ്യുന്നു? എല്ലാ ദിക്കിലുമില്ലേ ഇങ്ങനെ എത്രയോ പാവപ്പെട്ടവർ?''

"അതല്ല കാര്യം. ഈ കവി രണ്ടായിരം വർഷം സ്മരിക്കപ്പെടുമ്പോൾ, നാം രണ്ടു നിമിഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ വിസ്മരിക്കപ്പെടുന്നു. അങ്ങയ്ക്ക് അറിവുള്ളതാണല്ലോ ഇത്?''

ശരി. അഡ്മിൻ' (admin) സെക്ഷനിൽ തിരക്കി വിവം പറയൂ.

അൽപസമയത്തിനുളളിൽ, അദ്ദേഹം എന്നെ വിളിച്ചു. "തെക്കെ ഇന്ത്യയിലേക്കയയ്ക്കാൻ തൽക്കാലം നിവൃത്തിയില്ല''

ഞാൻ നിരാശനായില്ല.

ഏതാനും ദിവസത്തിനിടയ്ക്കു കൊച്ചിയിൽ ഒരൊഴിവുണ്ടായി.

പക്ഷേ, നമ്മുടെ അപേക്ഷകൻ ഒരു ടെമ്പററി ക്ലാർക്കാണ്. സീനിയർ വളണ്ടിയർമാർ ധാരാളം ഉണ്ട്.

കണ്ട്രോളർ ചോദിച്ചു: "ഇപ്പോൾ എന്തുണ്ടു പറയാൻ?''

ഞാൻ തരിമ്പും കുലുങ്ങിയില്ല. "മുൻപു പറഞ്ഞതുതന്നെ - രണ്ടു നിമിഷവും രണ്ടായിരം വർഷവും''

അപ്പോൾ വേറെ ഒരെബ്ജക്ഷൻ: പുതിയ ഉദ്യോഗത്തിനു വേണ്ടുന്ന പൂർവപരിചയം തെല്ലുപോലും അപേക്ഷകനില്ലെന്ന്. അതിനെ ഞാൻ ഇങ്ങനെ പുറന്തള്ളി: "കുറച്ചുദിവസം അയാൾക്ക് ഇവിടെ പരിശീലനം കൊടുത്തശേഷം കൊച്ചിയിലേക്ക് അയയ്ക്കൂ.''

അഡ്മിൻ മനുഷ്യൻ സ്തംഭിച്ചു.

പക്ഷേ, കണ്ട്രോളർ ശരിവെച്ചു. അതോടെ സ്ഥലംമാറ്റാൻ കൽപനയും പുറപ്പെടുവിച്ചു.

വിശ്വസിക്കാൻ വയ്യാത്ത ഈ വാർത്ത ഓഫീസിൽ പരന്നു. ഒരു ജൂനിയർ ടെമ്പററി ക്ലാർക്കിന്ന് സ്വതന്ത്രമായ ഒരു പോസ്റ്റ്! അതിന്നു പുറമെ ഒരലവൻസും! (അന്നത്തെ നിലയ്ക്ക് പത്തുറുപ്പിക അഭികാമ്യമായിരുന്നു.) അടുത്ത ഞായറാഴ്ച ഞാൻ കണ്ടത് പാടേ പരിവർത്തനംവന്ന ഒരു കൃഷ്ണപിള്ളയെയാണ്. ബാംഗ്ലൂരിൽനിന്ന് രണ്ടുകൊല്ലത്തിലൊരിക്കൽ വീട്ടിൽ പോകുകയായിരുന്നു തൻറെ ഏറ്റവും വലിയ മോഹം. ഇതാ ദിവസവും ഇടപ്പള്ളിയിലെ സ്വന്തം ഭവനത്തിൽനിന്ന് ആപ്പീസിൽപോകാനുള്ള അവസരം കരഗതമായിരിക്കുന്നു! അതും അൽപം ശമ്പളക്കൂടുതലോടുകൂടി! പുറമേ ഈ സംഭവത്തിനുശേഷം ആഫീസിൽ വലിയ പേരും പെരുമയും. ക്ലാർക്ക് കവിയായിട്ടാണ് സർവ്വത്ര അറിയപ്പെടുന്നത്. ബാഹ്യമായിത്തന്നെ ആൾക്ക് മാറ്റം വന്നിരുന്നു; മോടിയായിത്തന്നെ വസ്ത്രധാരണം ചെയ്തിരുന്നു. പ്രസന്നവദനവും കാണുമാറായി. ഉള്ളിലെ സന്തോഷത്തിൻറെ ബഹിർസ്ഫുരണം.

ഒടുക്കം സ്ഥലംമാറ്റത്തിൻറെ കൽപനയുമായി വീട്ടിൽ വന്ന് എന്നോടു വിടവാങ്ങി.

ഞാൻ അദ്ദേഹത്തെ യാത്രയയ്ക്കുന്നതിന്നായി സ്റ്റേഷിലേക്കു പുറപ്പെട്ടുവെങ്കിലും സൈക്കിളിൻറെ പെട്ടെന്നുണ്ടായ ശ്വാസകോശരോഗം മാറി ഉദ്ദിഷ്ടസ്ഥാനത്തെത്തിയപ്പോഴേക്കും, താമസിച്ചുതന്നെ വന്ന ബോംബെമദ്രാസ് എക്സ്പ്രസ്സ് ചങ്ങമ്പുഴയേയും കൊണ്ടു സ്ഥലം വിട്ടുകഴിഞ്ഞിരുന്നു.

പിന്നീടു ഞങ്ങൾ തമ്മിൽ കത്തിടപാട് ആരംഭിച്ചു. അധഇകം താമസിയാതെ ഞാൻ ഡൽഹിയിലേക്കു സ്ഥലംമാറിപ്പോയി - അസിസ്റ്റൻറ് മിലിട്ടറി അക്കൗണ്ടൻറ് മിലിട്ടറി അക്കൗണ്ടൻറ് ജനറൽ ആയിട്. അക്കാലത്താണ് 'രമണ' ൻറെ പതിനൊന്നാം പതിപ്പ് എനിക്കു സമർപ്പിക്കപ്പെട്ടത്... എൻറെ അനുമതി ഔപചാരികമായി ആവശ്യപ്പെടാതെതന്നെ. സമർപ്പണത്തിൽ എന്നെ 'മിലിട്ടറി അക്കൗണ്ടൻറ് ജനറൽ' എന്നു തെറ്റായി വിശേഷിപ്പിച്ചിരുന്നു. അതു തിരുത്താൻ അദ്ദേഹം കൂട്ടാക്കിയതുമില്ല. എങ്ങനെയും ക്രാന്തദർശിയായ കവിയുടെ പ്രവചനം പിൽക്കാലത്ത് യഥാർത്ഥമമായി ഭവിച്ചു.

1944, അവധിയിൽ മദിരാശിയിൽ എൻറെ ശ്വശുരൻ ശ്രീ കുറുപ്പത്ത് കുട്ടികൃഷ്ണമേനോൻറെ (അന്നു മദിരാശി ഹൈക്കോടതിയിൽ ഗവണ്മെൻറ് പ്ലീഡർ ആയിരുന്നു. പിന്നീട് മദിരാശി സംസ്ഥാനത്തിലെ അഡ്വക്കേറ്റ് ജനറലായി.) ഭവനത്തിൽ ഞാൻ താമസിക്കുകയായിരുന്നു. അപ്രതീക്ഷിതമായി, ഒരു സുപ്രഭാതത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ അവിടെ കയറിവന്നു. രമണൻ ധാരാളം വിറ്റഴിയുന്നുണ്ടെന്നും ആകയാൽ താൻ ജോലി രാജിവെച്ച് പഠനം തുടരുവാൻ വിചാരിക്കയാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ലോകോളേജിൽ ചേരുവാനാഗ്രഹമുണ്ട്. പക്ഷേ, പ്രവേനസമയം കഴിഞ്ഞതിനാൽ വിഷമമാണ് അഡ്മിഷൻ. ശ്രീ കുട്ടികൃഷ്ണമേനോൻ ഒരു കത്തും സർട്ടിഫിക്കറ്റും ചങ്ങമ്പുഴക്കു കൊടുത്തു. പ്രിൻസിപ്പാൾ തൻറെ വിവേചനാധികാരമുപയോഗിച്ച് കുറച്ചു താമസിച്ചുവന്ന അപക്ഷകനു പ്രവേശനം നൽകി.

ഒരു ദിവസം ഒരു പോസ്റ്റ് കാർഡ് കിട്ടി - അയയ്ക്കുന്ന ആളുടെ പേരില്ലാതെ "അങ്ങേയ്ക്ക് രമണൻ സമർപ്പിച്ച അങ്ങയുടെ ചങ്ങമ്പുഴ രോഗബാധിതനായി കഷ്ടപ്പെട്ട് ദീനാവസ്ഥയിൽ കഴിയുകയാണ്. സഹായഹസ്തം നീട്ടണേ.'' എൻറെ സ്ഥലംമാറ്റങ്ങൾ കാരണം കാർഡ് വളരെ താമസിച്ചാണ് എനിക്കു കിട്ടയത്. സഹൃദയനായ എൻറെ മാതുലൻ തൃശ്ശൂർ ആളത്ത് ശ്രീകുമാരൻനായർക്ക് ഉടൻ തന്നെ കത്തെഴുതി. മടക്കത്തപാലിൽത്തന്നെ മറുടപി കിട്ടി.

"ചങ്ങമ്പുഴയുടെ യശസ്സു മാത്രമേ ഇനി അവശേഷിക്കുന്നുള്ളൂ.''

ആ മണിനാദം നിലച്ചു! ആ ശോകാന്തനാടകത്തിൻറെ യവനിക വീണു.

രണ്ടുനിമിഷവും രണ്ടായിരം വർഷവും തമ്മിലുള്ള അന്തരം, പക്ഷേ ആ കൂരിരുളിലും ഒരു രജതരേഖയായി ഞാൻ കണ്ടു.

ഒഴിവുദിവസങ്ങളിൽ എൻറെ വീട്ടിൽ സാധാരണയായി വൈകുന്നേരം രണ്ടോ മൂന്നോ മണിക്കൂർ ചങ്ങമ്പുഴ വരാറുണ്ടായിരുന്നു, ഇടയ്ക്കിടയ്ക്കു ഞങ്ങൾ സാഹിത്യസല്ലാപങ്ങളിൽ മുഴുകി. അന്ന് എൻറെ ഉദ്യമം അദ്ദേഹത്തെക്കൊണ്ട് മുമ്പത്തെ തോതിൽത്തന്നെ കവിത തുടർന്ന് എഴുതിക്കാനായിരുന്നു. സാഹിത്യസല്ലാപത്തിലേക്കു തിരിഞ്ഞുനോക്കുമ്പോൾ ഒന്നുരണ്ടു സംഗതികൾ ഓർമ്മവരുന്നു. കേരളകാളിദാസൻറെ മയൂരസന്ദേശത്തിലെ ബോട്ട് എന്ന പ്രയോഗം അസ്വാരസ്യമുളവാക്കുന്നതാണെന്ന പ്രസ്താവത്തെത്തുടർന്ന് ഞങ്ങളുടെ സംഭാഷണം, കവി രമണനിൽ ആധുനികവും പാശ്ചാത്യവുമായ 'ഇമേജറി' പ്രയോഗിച്ചിട്ടുള്ളതിലെത്തിച്ചേർന്നു. കാപ്പിയും കാപ്പിപ്പാത്രവും ചാരുകസാലയും എൻറെ രസച്ചരടു മുറിക്കുന്നുവെന്നു ഞാൻ വാദിച്ചു. തൻറെ പാസ്ചറൽ കാവ്യം, പാസ്ചറൽ പശ്ചാത്തലം കൈവിടാതെ, ആധുനികമായ പരിഷ്കൃതവഴങ്ങക്കങ്ങൾക്കനുസൃതമായി വിരചിച്ചിട്ടുളളതാണെന്നായിരുന്നു കവിയുടെ വാദം. പാശ്ചാത്യവും ആധുനികവുമായ ഇമേജറി' പാസ്ചറൽ അന്തരീക്ഷത്തിൻ ഇണങ്ങുന്നിടത്തോളം ആദരണീയമാണ്, ഇണങ്ങാത്ത നാഗരികതലത്തിലെ, സങ്കൽപങ്ങളും കൽപനകലും കടന്നുകൂടന്നുണ്ടെങ്കിൽ മാത്രമേ അനൗചിത്യം പറയാവൂ. ഈ അഭിപ്രായത്തോട് ഞാൻ പൂർണമായി യോജിച്ചില്ല. ആധുനികമായ ഇമേജറി'യുടെ കടന്നാക്രമണം അല്ലെങ്കിൽ ആരുമറിയാതെയുള്ള നുഴഞ്ഞുകയറ്റം, 'പാസ്ചറൽ' പശ്ചാത്തലത്തെ ദുഷിതമാക്കിയെന്ന് ഞാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. 'ജി'യുടെ 'വസന്തകോകില' ത്തെക്കൊണ്ട് വിസിലടിപ്പിക്കുവാൻ ശ്രമിപ്പിക്കുന്ന മാതിരി! ഞങ്ങളുടെ സംവാദം ഒരൊത്തുതീർപ്പിലെത്തിയില്ല. ഭാഗ്യവശാൽ നവവധുപദവിയോടു യാത്ര ചോദിച്ച് ഗൃഹനായികാത്വത്തിലേക്കു മുന്നേറുവാൻ തുടങ്ങിയിരുന്ന എൻറെ ശ്രീമതി ഒരു ട്രേയിൽ കാപ്പിയുമായി ആ അവസരത്തിൽ പ്രവേശിച്ചു. ആതിഥേയിയുടെ സൽക്കാരം സ്വീകരിച്ചുകൊണ്ട് കവി മന്ദഹസിച്ചു. ഞാനും. ഞങ്ങൾ ഇരുവരും ഒരേവഴിക്കാണു ചിന്തിച്ചതെന്നു സ്പഷ്ടം ചന്ദ്രികയും കാപ്പിക്കപ്പുകളും

മറ്റൊന്ന്, കവിതയ്ക്കു ചില വിഷയം കൊടുക്കുവാനുള്ള ഉത്സാഹം (അല്ലാ സാഹസം) ഞാൻ കാണിച്ചതാണ് (i) ജീവിതത്തിൻറെ അർത്ഥമില്ലായ്മ, ദാരിദ്ര്യത്തെക്കാളും ജീവിതത്തെ കാർന്നുതിന്നുന്ന ആശാഭംഗം - നാടൻശൈലിയിൽ പറഞ്ഞാൽ തനിക്കുവേണ്ടി അന്തിയാവോളം വെള്ളം കോരിയ കുടം അന്തിക്ക് ഉടയുന്നത് കാണുവാനിടയായ ഭാഗ്യഹീനൻറെ ഹൃദയവേദന (ii) അന്യോന്യം പ്രേമിക്കുന്ന, പ്രേമത്തിൻറെ തൂവെണ്ണിലാവിൽ ഒപ്പം തുടിക്കുന്ന രണ്ടു യുവഹൃദയങ്ങൾ - ജീവിതസൗന്ദര്യത്തിൻറെ ഉൾവിളിയും, പരുഷമായ ജീവിതയാഥാർത്ഥ്യങ്ങളുടെ - ജീവികാസമ്പാന്ദത്വരയുടെ - ഭീഷണിയും തമ്മിലുള്ള പോരാട്ടത്തിൽ അകന്നുപോവേണ്ടിവരുമ്പോളുണ്ടാവുന്ന ഹൃദയവേദന - മധ്യാഹ്നത്തിലെ ഇരുട്ട്.

ഒരു സായാഹ്നത്തിൽ ജ്യോത്സനും ഹസ്തരേഖാശാസ്ത്രജ്ഞനുമെന്ന് സ്വയം നടിക്കുന്നവനും രസികനുമായ ഒരു സുഹൃത്ത് എന്നെ സന്ദർശിച്ചു. അദ്ദേഹം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൈയും നോക്കി. നല്ലൊരിടത്ത് സസുഖം കുടുംബസമേതം താമസിക്കും, ഐശ്വര്യം നേടാൻ കഴിയും, ധനം കൂടുന്തോറും കവിയുടെ സംവേദനക്ഷമത കുറയും - ഇങ്ങനെ പോയി ആ 'ശാസ്ത്രം പറച്ചിൽ' ഞങ്ങൾ ചിരിച്ചു.

ഒരിക്കൽ ഞാൻ പറഞ്ഞു. "നിങ്ങൾ - കവി - സൗന്ദര്യങ്ങളെ ആരാധിക്കുന്നവനാണ്. ഞാനാകട്ടെ, കവിയുടെ ആരാധകനും. കവിയുടെ നിഴലിൽനിന്ന് എനിക്കു വെളിച്ചം കിട്ടുന്നു. ആകയാൽ, കവി എന്ന വ്യക്തിക്കുവേണ്ടിയല്ലെങ്കിൽ, കൈരളിക്കുവേണ്ടി, അതുമല്ലെങ്കിൽ വെളിച്ചം തേടുന്ന എനിക്കുവേണ്ടി, ദൈവദത്തമായ കവിതപ്രതിഭ സ്വയം കളയരുത്,'' എന്നു ഞാൻ അഭ്യർത്ഥിച്ചു. പിന്നെ സ്വൽപം സാഹിത്യതൽപരതയുടെ നാട്യമുള്ളവൻ എന്ന നിലയ്ക്ക് ഒരു ആംഗ്ലേഷകവിയെ ഉദ്ധരിച്ചു: "The Light that never was,on Sea or Land...'' വെളിച്ചത്തിലെ തിരി നീട്ടേണമെ എന്നു ഞാൻ അപേക്ഷിച്ചു. ലോക്കോളേജ് പ്രവേശനവേളയിൽ മദിരാശിയിൽ വെച്ചു കണ്ടപ്പോൾ അന്ന് ഞാൻ ആന്ദ്രേമോറിയ(Andre Maurois)രചിച്ച ഏരിയൽ (Ariel) എന്ന ഷെല്ലിയുടെ റൊമാൻറിസൈഡ്സ് ബയോഗ്രഫി' വീണ്ടും വായിക്കുകയായിരുന്നു. ഷെല്ലി, കീറ്റ്സ് എന്നിവരെ താരതമ്യപ്പെടുത്തി വിമർശനം ചെയ്യുന്നതിനിടയ്ക്ക് ഞാൻ ചോദിച്ചു:

"സത്യസൗന്ദര്യങ്ങളിൽ ആഴത്തോളം മുങ്ങിയ ഒരു പ്രേമഗായകകവി, ശ്രമിച്ചാൽപ്പോലും, പ്രേമഘാതകനാകുവാൻ കഴിയുമോ?''

" ഇല്ല, തീർച്ചയായും ഇല്ല.'' എന്ന് കവി.

ഞാൻ വേറെ ഒരു ചോദ്യം: "എന്നെന്നേക്കും പ്രേമകാമുകൻ ആയിരുന്നാലല്ലേ പ്രേമഗായകകവിക്ക് 'പുരുഷാർത്ഥം' സഫലീകരിക്കുവാൻ കഴിയുള്ളൂ?''

കവി തലകുകുലുക്കി - നിഷേധത്തിലല്ല, അനുവാദത്തിൽ.

ഒരിക്കൽ ഭാവിയിലെ സാഹിത്യപ്രവർത്തനത്തെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുമ്പോൾ, പല ഇംഗ്ലീഷ്കവിതകളും പരിഭാഷപ്പെടുത്തുവാൻ ആഗ്രഹമുണ്ടെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ പറയുകയുണ്ടായി. അതു നല്ലതുതന്നെയെങ്കിലും, അതുല്യംമായ സ്വർഗ്ഗാത്മകപ്രതിഭയുടെ സന്തതികളായ സ്വതന്ത്രകൃതികളുടെ നിർമ്മിതിക്കുള്ള സമയത്തെ വിവർത്തനപ്രക്രിയ കടന്നാക്രമിച്ചുകൂട; പ്രതിഭാസമ്പന്നനാകയാൽ, പരിഭാഷയിൽ ഉയർന്നനിലവാരം പുലർത്താൻ അദ്ദേഹത്തിനു കഴിയും, പക്ഷേ, അദ്ദേഹത്തേപ്പോലുള്ള ഒരു കവി വെറും വിവർത്തകനോ, മറ്റു കവികളുടെ ആശയങ്ങളുടെ അനുവാദകനോ ആയി ഭവിക്കുന്നതു കഷ്ടമാണ്. ഒറിജിനൽ കൃതികളുടെ രചനയിൽത്തന്നെ മനമൂന്നണം - ഈ വഴിക്കായിരുന്നു എൻറെ പ്രതികരണം.

ഈയിടെ മഹാകവി ജി. ശങ്കരക്കുറുപ്പിനെ കണ്ട സന്ദർഭത്തിൽ അദ്ദേഹം പറയാനിടവന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കൈയിൽനിന്ന് അന്താളജി ഓഫ് വേൾഡ് പോയട്രി കവി വളര ചെറുപ്പത്തിൽ കൊണ്ടുപോയി. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഭാവനയെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൻ ആ കൃതി വളരെ സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്; - തർജ്ജമ ചെയ്ത വളരെ കവിത അതിൽനിന്ന് - ഒറിജിനാലിറ്റിയുടെ തിരി നീട്ടുകയാണുണ്ടായത് - ഇതിനെപ്പറ്റി ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ മയൂഖമാലയിൽ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടല്ലോ!

മറ്റൊരു സായാഹ്നത്തിൽ, 'Lyric cry' - ഭാവഗീതാത്മകമായ ഒരു അദമ്യപ്രചോദനം - ആയിരുന്നു ചർച്ചാവിഷയം. ഷെല്ലിയും വള്ളത്തോളും - ചെറിയ പദങ്ങൾകൊണ്ട് വലിയ ആശയങ്ങൾ സംജനിപ്പിക്കുന്നതിൽ അവരിരുവരും അപ്രതിമൻമാർ. ഇതിനു കവിഹൃദയത്തിൽനിന്നു വികാരത്തിൻറെ അനർഗളവും അനുസ്യൂതവുമായ പ്രവാഹം ആവശ്യമാണ്. മറിച്ചെങ്കിൽ, കവിത്വത്തിൻറെ മാറ്റമനുസരിച്ച് കവിത മഹത്തായിരിക്കുമെങ്കിലും, അതിൽ ലിറിസിസം ഉണ്ടായിരിക്കയില്ല. അമൂർത്തമായതിനെ മൂർത്തമായതിനോടുപമിച്ചു ലളിതവും സുഗമവുമാക്കുന്നതാണ് സ്വാഭാവികവും ഹൃദയംഗമവും. ജോണ് ഡണ് (John Donne) തുടങ്ങിയ മെറ്റാഫിസിക്കൽ കവികളും 'മിതൊ പൊയറ്റിക്ക് കണ്‍സെപ്റ്റ്' 'മെറ്റാഫിസിക്കൽ കണ്‍സെപ്റ്റ്' എന്നിവയും തുടർന്നുള്ള ചർച്ചയിൽ പരാമർശിക്കപ്പെട്ടു.

ഈജിപ്തിൽ കെയ്റോ ആണ് രംഗം. 1945 ൽ ഞാൻ പൗരസ്ത്യ ദേശത്ത് സേവനമനുഷ്ഠിക്കുകയായിരുന്നു - പട്ടാളവേഷധാരിയായി, ലഫ്റ്റനൻറ് കേണൽ. കെയ്റോവിലും നേപ്പിൾസിലും ഓരോ ആഫീസുണ്ട്. രാവിലെ 7 മുതൽ 11 വരെയും വൈകുന്നേരം 5 മുതൽ 8 വരെയുമാണ് കെയ്റോവിൽ ആഫീസ് സമയം. അന്നൊരു സായാഹ്നത്തിൽ ഓഫീസ് ലിറ്റററി ക്ലബ്ബിൽ ഒരു കവിതാസിമ്പോസിയം നടത്തി. ബഹുഭാഷാകവിതകൾ സിമ്പോസിയത്തിൽ അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. അന്നത്തെ പരിപാടിയിൽവെച്ചേറ്റവും നല്ല - കരൾ കവർന്ന - കവിതയായി വിധിക്കപ്പെട്ടത് 'വാഴക്കുല' യാണ്.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ വിമർശനമാണിതെന്ന് ആരും കണക്കാക്കരുത്. വിലയിരുത്തൽ അല്ല, സ്മരണകൾ കുറിക്കുകയാണിവിടെ - മുഖ്യമായും കൃഷ്ണപിള്ളയും ഞാനും തമ്മിൽ അടുത്തിടപഴകിയ കാലങ്ങളിലെ സ്മരണകൾ. പ്രസംഗവശാൽ ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റുചിലകാര്യങ്ങൽ കൂടി സ്പർശിക്കപ്പെടുന്നുവെന്നുമാത്രം. ഭാവഗീതാത്മകമായ അദമ്യപ്രചോദനം കഴിച്ചാൽ, എടുത്തുപറയാൻ തോന്നുന്നത്. പാവപ്പെട്ടവൻറെ കവിയായിരുന്ന അദ്ദേഹം പാവപ്പട്ടവനുവേണ്ടി പാടി എന്നതാണ്. അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽത്തന്നെ തൻറെ ഹൃദയം കൊണ്ടു ഗാനാലാപം ചെയ്ത കവി; കാണാൻ കണ്ണിനു കഴിവുണ്ടായിരിക്കുകയും, അങ്ങനെ പാവപ്പെട്ടവൻറെ സ്വപ്നങ്ങളും ഉദാസീനമായൊരു ലോകത്തിലെ കടുത്ത യാഥാർത്ഥ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ഏറ്റുമുട്ടുന്നതു കണ്മുന്നിൽ കാണുകയും , ആ കാഴ്ചയിൽ ഹൃദയം നൊന്തുനൊന്തു പിടയുകയും ചെയ്ത കവി - വിധി കൈയൊഴിഞ്ഞു പുറന്തള്ളിയവരുടെ സഫലമാകാത്ത അഭിലാഷപരമ്പരുടെ കവി - അതായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ. അക്കാരണത്താൽ, ദുർവ്വിധി, മലയാളകദളീവനത്തിലെ തേനഞ്ചുന്ന കല വെട്ടിയാലും, ചോദിക്കുകയും പക്ഷേ നിഷേധിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നവരുടെ, പ്രാർത്ഥിക്കുകയും എന്നാൽ അനുഗ്രഹിക്കപ്പെടാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവരുടെ ഹൃദയങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം എന്നും ജീവിക്കും; അമരനായി. മൃദുലവും വികാരാർദ്രവുമായ ഒരു ഹൃദയത്തിൻറെ അടിത്തട്ടിൽനിന്നുള്ള അകൃത്രിമവും അനർഗളവുമായ വിലാപപ്രവാഹമല്ല കവിതയെന്നു വിധിക്കപ്പെടുന്ന കാലം വരെ അദ്ദേഹം ജീവിക്കുകതന്നെ ചെയ്യും.

പ്രാഥമികമായ വികാരങ്ങളിൽനിന്നു ഭാവഗീതാത്മകമായ അദമ്യപ്രചോദനം നിർഗളിപ്പിക്കുവാനുള്ള കവിയുടെ വിരുതിൻ 'വാഴക്കുല' യിലെ അഗതികളായ കുട്ടികളുടെ കരൾപിളർക്കും കദനവും' എന്നു വള്ളത്തോൾ സ്തുതിച്ച ഈശ്വരൻ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കരുമാടിക്കുട്ടൻമാരുടെ കണ്ണുനീർ തുടച്ചില്ല. കുട്ടികൾക്കു സമാശ്വാസത്തിനായി ഈശ്വരൻറെ മാദ്ധ്യസ്ഥത്തിന്നു കവി ഇവിടെ കേണപേക്ഷിക്കുന്നതിൻറെ സൂചനയുമില്ല. ഇതിൻവിധമുള്ള പ്രതിസന്ധിയിൽ കവി രമണനിലും ഈശ്വരൻറെ ഇടപെടൽ കാത്തില്ല. കവിതകളിലെ സാഹിത്യകൃതികളിലെ - സോഷ്യൽ കണ്ടെൻറിനെപ്പറ്റി (social content)മലയാളത്തിൽ പല അഭിപ്രായങ്ങളും ആവിഷ്കരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. കരയുന്നതിനോടൊപ്പം, വഷാദാത്മകതയോടും എക്സേപ്പിസത്തോടുമൊപ്പം സാമൂഹ്യവിപ്ലവത്തിൻ ആഹ്വാനമരുളിയ ചങ്ങമ്പുഴ, വേണ്ടിടത്തു ഗർജ്ജിക്കുകതന്നെ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ, അങ്ങനെയുള്ള കരച്ചിലോ, ഗർജ്ജനനമോ ഒന്നുമല്ല സോഷ്യൽ കണ്ടെൻറ് എന്നു ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നവരാണല്ലോ സാഹിത്യവിമർശകൻമാർ എന്നപേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നവർ. വാഴക്കുല'യിൽത്തന്നെ കുറേക്കൂടി മിതത്വം പാലിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ , ഭാവതീവ്രത( effect) കൂടുമായിരുന്നു എന്നു വാദിക്കുന്നവരുണ്ടായിരിക്കാം. അതിരിക്കട്ടെ, പ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ ഉഭയചരിത്രതതിലും (social content) ആദ്യകാലസംഭവങ്ങളിലും കണ്ണോടിച്ച്, യൂറോപ്യൻ സാഹിത്യത്തിലെ ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ കൃതികൾ നോക്കിയിട്ടുള്ളവർ ഈ അഭിപ്രായത്തോടു തികച്ചും യോജിച്ചെന്നുവരില്ല. ഒരുവേള ഭാവിയിൽ ഈ മുഖ'ത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഇന്ന് ആരും അത്ര കണക്കിലെടുക്കാത്ത ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈവഴിക്കുള്ള മുതൽക്കൂട്ടിനെപ്പറ്റി പുതിയൊരു വിലയിരുത്തൽ ഉണ്ടായെന്നുവരാം.

പ്രതിഭാസമ്പന്നരായ സാഹിത്യകാരൻമാർ എന്ന നിലിയിൽ സഞ്ജയനും ചങ്ങമ്പുഴയും അന്യോന്യം മതിപ്പുള്ളവരായിരുന്നു എന്ന വാസ്തവം കൂടി ഈ സന്ദർഭത്തിൽ പറയട്ടെ.

1968 ൽ ഞാന ഡിഫെൻസ് അക്കൗണ്ട്സ് ഡിപ്പാർട്ടുമെൻറിൻറെ മേലദ്ധ്യക്ഷനായി ചാർജ്ജെടുത്തു. അന്നു പലരും എന്നെ അനുമോദിക്കുവാൻ വന്ന കൂട്ടത്തിൽ ഒരു കേരളീയൻ രമണൻറെ ഒരു കോപ്പിയും കൊണ്ടുവന്നു. അതിൽ എൻറെ ഓട്ടോഗ്രാഫ് വാങ്ങി. ഉന്നതസൗഭാഗ്യത്തിൻ'... എന്നിങ്ങനെയുള്ള രമണൻ സമർപ്പണത്തിൽ എൻറെ ഡെസിഗ്നേഷനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം കവിക്ക് പറ്റിയ കൈപ്പിഴ സഫലീകരിക്കപ്പെട്ട ഒരു പ്രവചനമായി മാറിയത് അന്നാണല്ലോ. പക്ഷേ, ആ ആഹ്ലാദത്തിനു സാക്ഷ്യം വഹിക്കുവാൻ കവി ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. നിഷ്ഠൂരനായ വിധി എന്നോ മലനാട്ടുകദളീവനത്തിൽ കയറി ആ മുന്തിയ വാഴക്കുല വെട്ടിക്കളഞ്ഞു. അനുമോദനങ്ങളുടെ ആ സുദിനത്തിൽ മനസ്സിൽ ഉരുത്തിരിഞ്ഞ ആദ്യത്തെ ചിത്രം മുപ്പതു വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പ് ആദ്യമായി കവിയെ കണ്ടതിൻറെയായിരുന്നു. "നിങ്ങളുടെ അച്ഛനാണോ കവി?'' "അല്ല ഞാനാണ് ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള''

പിന്നീട് 1969 ൽ ഞാൻ സെക്കന്തരാബാദിൽ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് അദ്ധ്യക്ഷനെന്ന നിലയിൽ ഇൻസ്പെക്ഷനു പോയപ്പോൾ അവിടത്തെ റിക്രിയേഷൻ ക്ലബ്ബിലെ കലാപരിപാടിയിൽ ചില യുവഹൃദയൻമാർ രമണൻ നിഴൽനാടകമായി അരങ്ങേറി. അന്നത്തെ പ്രേക്ഷകരിൽ മറ്റാരേക്കാളും ഏറെ ആ ശോകാന്തനാടകം എന്നെയാണു വികാരവിഹ്വലനാക്കിയതെങ്കിൽ, അതിൽ ആശ്ചര്യപ്പെടുന്നില്ലല്ലോ!

നാടകാരംഭത്തിൽ ഉന്നതസൗഭാഗ്യത്തിൻ...' എന്ന വരികൾ മുഖവുരസംഗീതമായിട്ടുയർന്നപ്പോൾ, എൻറെ തല കുനിഞ്ഞു - കണ്ണുകൾ നിറഞ്ഞു.

കവിയുടെ നിഴലിൽ എനിക്കു വെളിച്ചം.

വീണ്ടും വീണ്ടും മാറ്റൊലിക്കൊള്ളുന്നു, ഒരു സംഭാഷണശഖലം

"നിങ്ങളുടെ അച്ഛനാണോ കവി?''

"അല്ല, ഞാനാണു ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള''

ഗന്ധർവ സർപ്പത്തിന്‍റെ കവിത

വി.സി. ഹാരിസ്

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിത ചരിത്രത്തിന്‍റെ ഭാഗമായിക്കഴിഞ്ഞു. സാഹിത്യചരിത്രത്തിന്‍റെ മാത്രമല്ല , നമ്മുടെ സാംസ്കാരികചരിത്രത്തിന്‍റെ ഭാഗം. അന്നു ജീവിച്ചിരുന്ന അസംഖ്യം കവികളുടെയിടയില്‍, യൗവനസഹജമായ കാമ-ക്രോധ-മോഹങ്ങളെല്ലാം സ്വാംശീകരിച്ച് ആജന്‍മസിദ്ധമായ കവനകലാസൗഭഗത്തോടെ ആവിഷ്കരിച്ച ഏക കവി എന്നു പറയാം. ആധുനികമലയാളത്തില്‍ ഇത്രയേറെ അനുകര്‍‍ത്താക്കളെ ആകര്‍‍ഷിച്ച മറ്റൊരു കവിയില്ല . ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തൊട്ടുമുമ്പത്തെ കാലഘട്ടത്തില്‍ വള്ളത്തോളിന്‍റെ പിടിയില്‍പെടാതെ കഴിയുവാനായിരുന്നു വലിയ പണിപ്പാട്. വള്ളത്തോള്‍‍കവിതയുടെ ലഹരിയില്‍ ഒതുങ്ങുന്നതിനുമുമ്പുതന്നെ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട ജി. ശങ്കരക്കുറുപ്പിന്‍റെ കവിതയാകട്ടെ, ഉയര്‍‍ന്ന ബുദ്ധിജീവികളുടെയും ചിന്താ ശീലരുടെയും മനസ്സിനെയാണ് ഏറെയും അപഹഹരിച്ചത്. അപ്പോഴാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വരവ് - സുഗന്ധിയായ ഒരു വസന്ത മന്ദാനിലന്‍ പോലെ. ആ സംഗീതസ്യന്ദനത്തിലേറി ആസ്വാദകര്‍‍ മതിമോഹകങ്ങളായ സ്വപ്നലോകങ്ങളില്‍ സഞ്ചരിച്ചു. അര്‍‍ത്ഥത്തെപ്പറ്റി അധികമൊന്നും ആലോചിച്ചില്ല . ആലോചിക്കാതെതന്നെ ഊറിയൂറി ഉള്ളിലുറഞ്ഞുകൂടുന്ന സാന്ദ്രഘനമായ ഒരനുഭൂതി-അതായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ലഹരി. ആ ആനന്ദലഹരിയുടെ മാന്ദ്യാവസ്ഥയില്‍നിന്ന്- ഹാങ്ങോവറില്‍നിന്ന് എന്നുതന്നെ പറയട്ടെ - ഉണര്‍‍ന്നെണീക്കാന്‍ ആസ്വാദകര്‍‍ക്കു പലപ്പോഴും നന്നേ ക്ലേശിക്കേണ്ടിവന്നു.

പ്രൊഫ. എസ്. ഗുപ്തന്നായര്‍‍, അമൃതഗാനം ചൊരിഞ്ഞൊരാ നാവ്)

ഗുപ്തന്നായരുടെ തലമുറയില്‍പ്പെട്ട ആസ്വാദകരുടെ ഹാങ്ങോവര്‍‍ ഇന്ന് നമുക്ക് ബാധകമല്ല ല്ലോ എങ്കിലും അതേക്കുറിച്ചുള്ള ഒരുതരം ഗൃഹാതുരത്വം ഇന്നു നമുക്കിടയില്‍ തങ്ങിനില്‍പുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നു. അതിനെ ചെറുക്കാനായാണ് മുകളിലത്തെ ഉദ്ധരണി ഇന്നിന്‍റെ ടെക്നോളജിയായ ഇന്‍റർനെറ്റിൽ നിന്നെടുത്തതാണ് !

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സ്വാധീനശക്തിയെപ്പറ്റി പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് കെ.എസ്. നാരായണപിള്ളയുടെ ചങ്ങമ്പുഴ-ഒരു പഠനം എന്ന പുസ്തകവും ആരംഭിക്കുന്നത്.

മലയാളസാഹിത്യത്തില്‍ മൂന്നു കവികളുടെ വ്യക്തിത്വപ്രഭാവം പില്‍ക്കാലകവിതയുടെ രൂപഭാവങ്ങളെ ഒരുപോലെ സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്. അവരുടെ കൃതികള്‍‍പുതിയകവിതാപ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍‍ക്ക് മാതൃകയായിത്തീരുകയും ചെയ്തു. തുഞ്ചത്തെഴുത്തച്ഛന്‍, വള്ളത്തോള്‍‍നാരായണമേനോന്‍, ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള എന്നിവര്‍‍ക്ക് ഇക്കാര്യത്തില്‍ സമാനപദവിയാണ് സാഹിത്യത്തിലുള്ളത് (പേജ് 7)

ഇത്‌ മഹത്ത്വത്തിന്‍റെയോ ഔന്നത്യത്തിന്‍റെയോ കാര്യമല്ലെന്നും കേവലം സ്വാധീനശക്തിയുടെ മാത്രം കാര്യമാണെന്നും അദ്ദേഹം തെളിച്ചുപറയുന്നു. ``കിളിപ്പാട്ടു പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍‌ എഴുത്തച്ഛന്‍റേയും, വര്‍‍‍ണനാപ്രധാനമായ ഭാവാത്മകഖണ്‌ഡകാവ്യപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍‌ വള്ളത്തോളിന്‍റെയും വികാരതരളമായ ലഘുഭാവഗീതപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍‌ ചങ്ങമ്പുഴയുടെയും കൃതികള്‍‍ മാതൃകകളായി'' എന്ന്‌ അദ്ദേഹം എഴുതുന്നു.

എറണാകുളം ജില്ല യില്‍‍ ഇടപ്പള്ളി ഗ്രാമത്തിലെ ചങ്ങമ്പുഴ തറവാട്ടില്‍‍ മട്ടാഞ്ചേരി തെക്കേടത്ത്‌ നാരായണമേനോന്‍റെയും ചങ്ങമ്പുഴ ഭവനത്തില്‍‍ പാറുക്കുട്ടിയമ്മയുടെയും മൂത്തമകനനായി 1081 കന്നി 24 ന്‍‌( 1911 ഒക്‌ടോബര്‍‍‍ 10) ഭരണി നക്ഷത്രത്തില്‍‍ ജനിച്ച്‌ ഇടപ്പള്ളി ശ്രീകൃഷ്‌ണവിലാസം ഇംഗ്ലീഷ്‌ മീഡിയം സ്‌കൂള്‍‍, ആലുവ സെന്‍റ്‌ മെരീസ്‌ സ്‌കൂള്‍‍, എറണാകുളം ഗവണ്‍മെന്‍റ്‌ ഹൈസ്‌കൂള്‍‍, സെന്‍റ്‌ ആല്‍‍ബര്‍‍‍ട്‌സ്‌ ഹൈസ്‌കൂള്‍‍ എന്നിവിടങ്ങളില്‍‍ സ്‌കൂള്‍‍ വിദ്യാഭ്യാസം ചെയ്‌ത്‌,

എറണാകുളം മഹാരാജാസ്‌ കോളേജില്‍‍നിന്ന്‌ ഇന്‍റര്‍‍‍മീഡിയറ്റും തിരുവനനന്ത പുരം ആര്‍‍‍ട്‌സ്‌ കോളേജില്‍‍നിന്നും മലയാളം ബി.എ. ഓണേഴ്‌സും പാസായി. 1940 മെയ്‌ 9ന്‍‌ ശ്രീദേവിയെ വിവാഹം ചെയ്‌ത്‌, ട്യൂട്ടോറിയല്‍‍ കോളേജില്‍‍ അധ്യാപകനായും സൈന്യത്തില്‍‍ ഗുമസ്‌തനായും മംഗളോദയത്തില്‍‍ പത്രാധിപരായും മറ്റും ജോലിചെയ്‌ത്‌, ആത്മനിയന്ത്ര ണം തൊട്ടുതെറിച്ചിട്ടില്ലാത്ത, മദ്യവും മദിരയും നിറഞ്ഞുതുളുമ്പിയ ജീവിതത്തിനിടയ്‌ക്ക്‌ 20-നും 37-നും വയസ്സിനിടയില്‍‍ 44 കവിതാഗ്രന്‍ഥങ്ങളും 13 ഗദ്യകൃതികളും രചിച്ച്‌, 1948 ജൂണ്‍ 17ന്‍‌ തൃശ്ശൂര്‍‍‍ മംഗളോദയം നഴ്‌സിങ്ങ്‌ ഹോമില്‍‍ വച്ച്‌ അന്ത ്യശ്വാസം വലിച്ച ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്‌ണപിള്ള എന്തുകൊണ്ട്‌, എങ്ങനെ, മലയാളകവിതാചരിത്രത്തിലെ സവിശേഷ സ്വാധീനശക്തിയായി മാറി?

ആദ്യത്തെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത മാതൃഭൂമി ആഴ്‌ചപ്പതിപ്പില്‍‍ അച്ചടിച്ചുവരുന്നത്‌ 1932 സെപ്‌റ്റംബര്‍‍‍ 12 `പൂക്കളം'. ആദ്യത്തെ സമാഹാരം, ബാഷ്‌പാഞ്‌ജലി, പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്‌ 1934-ല്‍‍ സമാഹാരത്തിലെ ആദ്യത്തെ കവിത `ആ പൂമാല'

``ആരു വാങ്ങു, മിന്നാരുവാങ്ങു, മീ- യാരാമത്തിന്‍റെ രോമാഞ്ചം...?''

`ഇരുണ്ട മുപ്പതുകളി'ലെ കേരളസമൂഹത്തിലേക്ക്‌ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത നീട്ടിക്കൊടുത്ത്‌ ഈ `ആരാമത്തിന്‍റെ രോമാഞ്ച'മാണ്‌. ഗുപ്‌തന്‍‍നായര്‍‍‍ അസ്ഥിയുടെ പൂക്കള്‍‍ എന്ന പുസ്‌തകത്തില്‍‍ പറയുന്നതുപോലെ, ``അന്ന്‌ എല്ലാവരും രസിച്ചു ചൊല്ല ിക്കൊണ്ടു നടന്ന കവിത!'' (പേജ്‌ 33) ബാഷ്‌പാഞ്‌ജലിയുടെ മുഖവുരയില്‍‍ ഇ.വി.കൃഷ്‌ണപിള്ള അതുവരെ വെളിയില്‍‍വന്നിട്ടുള്ള ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളുടെ `പ്രധാന സ്വഭാവങ്ങള്‍‍' എന്ത ൊക്കെയെന്ന്‌ എണ്ണിയെണ്ണിപ്പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്‌.

വിലക്ഷണങ്ങളായ ശാരീരികബന്ധങ്ങളിലേക്ക്‌ ഒരിക്കലും താഴാതെ പ്രൗഢമധുരമായി നില്‍‍ക്കുന്ന പ്രണയപ്രതിപാദനങ്ങള്‍‍, യാതൊരു ഹൃദയത്തിനും നോവുതട്ടാതെ ആരെയും ആകര്‍‍ഷിക്കുമാറുള്ള ലോകചര്യാനിരൂപണങ്ങള്‍,പതിതമെങ്കിലും നൈസര്‍‍ഗ്ഗികബന്ധംകൊണ്ട് ദൈവികത്വത്തോടു സംഘടിതമായ മനുഷ്യത്വത്തിന്‍റെ അന്ത ര്‍‍ലീനമാഹാത്മ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പരിദേവനങ്ങള്‍, സകല കഷ്ടതകള്‍‍ക്കും പരമപരിഹാരം നല്‍കുന്ന സക്ഷാല്‍ കാവ്യസ്വരൂപിണിയോടുള്ള ദയനീയാര്‍‍ത്ഥനകള്‍, അപ്രമേയവും എന്നാല്‍ അതിമോഹനവും ആയ ചില്‍പ്രകാശത്തിന്‍റെ പരിപൂര്‍‍ണ്ണാനുഗ്രഹത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള ആക്രന്ദനങ്ങള്‍, ഇവയെല്ലാം രമണീയതരമാക്കുന്ന കോമളപദാവലികള്‍.. (പേജ് 77)

ഇവയില്‍ അവസാനം പറഞ്ഞ സവിശേഷത-എല്ലാം `രമണീയതരമാക്കുന്ന കോമളപദാവലികള്‍' - മാത്രമാണ് ഒട്ടുമുക്കാല്‍ ആസ്വാദകരെയും ആകര്‍‍ഷിച്ചിരിക്കുകയെന്ന് ഊഹിക്കാം. ഗുപ്തന്നായര്‍‍ സൂചിപ്പിച്ച ഹാങ്ങോവറിന്‍റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍. ഈ സവിശേഷതതന്നെയാണ് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് സഞ്ജയനെപ്പോലുള്ളവരില്‍നിന്ന് നിശിതമായ വിമര്‍‍ശനം ഏറ്റുവാങ്ങേണ്ടിവന്നതിനുള്ള പ്രധാനകാരണവും. `ആ പൂമാല'യുടെ ആരംഭം തന്നെ ഇതിനുദാഹരണമാണ്.

അപ്രമേയവിലാസലോലയാം
സുപ്രഭാതത്തിന്‍ സുസ്മിതം
പൂര്‍‍വ്വദിങ് മുഖത്തിങ്കലൊക്കെയും
പൂവിതളൊളിപൂശുമ്പോള്‍
നിദ്രയെന്നോടു യാത്രയും ചൊല്ല ി
നിര്‍‍ദ്ദയം വിട്ടുപോകയാല്‍,
മന്ദചേഷ്ടനായ് നിന്നിരുന്നു ഞാന്‍
മന്ദിരാങ്കണവീഥിയില്‍,
എത്തിയെന്‍ കാതി,ലപ്പൊഴു,തൊരു
മുഗ്ദ്ധ സംഗീത കന്ദളം...

ഇത് യുവത്വത്തിന്‍റെ കവിയാണ്; മുഗ്ദ്ധഭാവങ്ങളുടെ കവിതയാണ്; ഒപ്പം, ഒരര്‍‍ത്ഥത്തില്‍, കാവ്യഭാഷയുടെ ജനാധിപത്യവത്കരണവുമണ്. അതുകൊണ്ടാണ് എല്ലാവര്‍‍ക്കും ഇത് ചൊല്ല ിപ്പടി രസിക്കാന്‍ കഴിയുന്നത്. കെ.എസ്. നാരായണപിള്ള സൂചിപ്പിക്കുന്നതുപോലെ, വള്ളത്തോള്‍‍തുടക്കമിടുന്ന `വര്‍‍ണനാപ്രധാനമായ ഭാവാത്മക ഖണ്ഡകാവ്യപ്രസ്ഥാന'ത്തില്‍ നിന്ന് `വികാരതരളമായ ലഘുഭാവഗീതപ്രസ്ഥാന'ത്തിലേക്കുള്ള ചുവടുമാറ്റമാണ് ഇത് അടയാളപ്പെടുത്തുന്നത്. എന്നാല്‍ ഈ ചുവടുമാറ്റം തീര്‍‍ത്തും മൗലികമായ ഒരു വിച്ഛേദമാണോ, അതോ അടുത്ത ഘട്ടത്തില്‍ സ്വാഭാവികമായി സാധ്യമാകുന്ന ഒരു തുടര്‍‍ച്ചയോ എക്സ്റ്റന്‍ഷനോ ആണോയെന്ന് ചിന്ത ിക്കേണ്ടതാണ്. ഒരു കാര്യം വ്യക്തമാണ്. കേരളത്തിന്‍റെ ആധുനികീകരണത്തിന്‍റെ ചരിത്രത്തില്‍, ആശാനും വള്ളത്തോളും മറ്റും വ്യത്യസ്തരീതികളില്‍ ആഖ്യാനവത്കരിക്കുന്ന പരിഷ്കരണപ്രസ്ഥാനങ്ങളും

ദേശീയതാവാദവുമൊക്കെ സാധ്യമാക്കിയ ജനാധിപത്യവത്കരണം സൂക്ഷ്മമായ അര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ കാവ്യഭാഷയിലേക്ക് സംക്രമിക്കുന്നത് എങ്ങനെയെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. അതേസമയം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത `അരാഷ്ട്രീയ' മാണുതാനും!~ ലിറിക്കല്‍ ബാലഡ്സിന്‍റെ മുഖവുരയില്‍ വേര്‍‍ഡ്സ്വര്‍‍ത്ത് എഴുതിയ ഒരു കാര്യം കൂടി ഓര്‍‍ക്കുക; പുതിയ കവിതയുടെ ഭാഷയെപ്പറ്റിയാണിത്: ``The principal object, then, which I proposed to myself in these poems was to choose incidents an situations from common life, and to relate or describe them, throughout, as far as was possible, in a selection of language really used by men; and, at the same time, to throw over them a certain colouring of imagination...'' (http://www.english.penn.edu/jenglish/courses/spring2001/040/preface 1802.html) അതെ, സാധാരണക്കാരുടെ ജീവിതസന്ദര്‍‍ഭങ്ങളും മുഹൂര്‍‍ത്തങ്ങളും തെരഞ്ഞെടുക്കുക; കഴിവതും സാധാരണക്കാരുടെ ഭാഷയില്‍ത്തന്നെ അവ ആഖ്യാനം ചെയ്യുക; ഒപ്പം മേമ്പൊടിയായി ഭാവനയുടെ നിറക്കൂട്ടും. ഇത് കേവലം കാവ്യഭാഷയോടുളള സവിശേഷമായ ഒരു സമീപനം മാത്രമല്ല ; ആ അര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ കേവലം രൂപപരമായ (Formal) സമീപനം മാത്രവുമല്ല . ജീവിതത്തോടും സാമൂഹികബന്ധങ്ങളോടുമുള്ള ഒരു പുത്തന്‍ സമീപനമാണ് ഇവിടെ ഭാഷാരൂപത്തില്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. വ്യവസായ വിപ്ലവത്തിന്‍റെയും ഫ്രഞ്ചുവിപ്ലവത്തിന്‍റെയും മറ്റും പശ്ചാത്തലത്തില്‍ പ്രക്ഷുബ്ധമായ യൂറോപ്പിന്‍റെ നെറുകയിലിരുന്നുകൊണ്ട്, സ്വാന്ത്ര്യം, സമഭാവന, ജനാധിപത്യം, വര്‍‍ഗബോധം തുടങ്ങിയവയുടെ പുത്തനുണര്‍‍വുകള്‍‍ക്ക് കാതോര്‍‍ക്കുന്ന ഒരു കവിമനസ്സാണ് ഈ ഭാഷാവിചാരങ്ങളാല്‍ അനാവരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നത്. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോള്‍‍കാവ്യഭാഷയുടെ `ലളിതവത്കരണം' അഗാധവും സൂക്ഷ്മവുമായ രാഷ്ട്രീയകൃത്യമാണെന്നു വരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാലത്ത് കേരളസമൂഹത്തില്‍ പ്രകടമായിരുന്ന പരിവര്‍‍ത്തനത്വരകളും സൂക്ഷ്മമായ അര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കാവ്യഭാഷയെയും അതിന്‍റെ സ്വീകാരത്തെയും നിര്‍‍ണ്ണയിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നു വേണം കരുതാന്‍. വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്‍റെയും അച്ചടിയുടെയും അതിവേഗത്തിലുള്ള വ്യാപനം, വിദേശഭാഷാസാഹിത്യങ്ങളുമായി മുറുകിവരുന്ന ബന്ധം(രോഗശയ്യയില്‍ കിടന്നുകൊണ്ട്) `നാലുവര്‍‍ഷംകൊണ്ട് ചുരുങ്ങിയത് 500-ല്‍ ചില്‍വാനം ഉത്തമഗ്രന്‍ഥങ്ങള്‍-ഇഗ്ലീഷിലുള്ളത് - കരണ്ടുതീര്‍‍ത്തു' എന്നു ചങ്ങമ്പുഴ(അസ്ഥിയുടെ പൂക്കള്‍, പേജ് 30), സമൂഹപരിഷ്കരണ പ്രസ്ഥാനങ്ങളും ദേശീയതാവാദവും പിന്നീട് ഇടതുപക്ഷത്തിന്‍റെ ആവിര്‍‍ഭാവവുമൊക്കെമൂലം കേരളസമൂഹത്തില്‍ നിലനിന്ന പ്രക്ഷുബ്ധത/ പ്രബുദ്ധത ലിംഗ/വര്‍‍ഗ/സമൂഹബന്ധങ്ങളില്‍ സാധ്യമായിക്കൊണ്ടിരുന്ന വ്യതിയാനങ്ങള്‍, സഞ്ചാരത്തിനും സാമൂഹികമായ ചുവടുമാറ്റങ്ങള്‍‍ക്കും (ടocial mobility) കൈവന്ന സ്വാന്ത്ര്യം, ഇവയോടൊപ്പംതന്നെ ശക്തിപ്രാപിച്ചുവന്ന വ്യക്തിവാദം (Individualism) - ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ചരിത്രം ഇങ്ങനെയൊക്കെ മുഖരിതമാക്കുന്നു.

`ആ പൂമാല'യിലേക്കു തിരിച്ചുവരാം. ഇളകിമറിയുന്ന പൊതുജീവിതത്തിന്‍റെ സര്‍‍വസങ്കീര്‍‍ണതകള്‍‍ക്കും സ്വാര്‍‍ത്ഥതകള്‍‍ക്കും കാപട്യങ്ങള്‍‍ക്കുമിടയ്ക്ക് `നിഷ്കളങ്കസൗന്ദര്യ'മായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന ബാലിക. അവളുടെ കൈയിലെ `ആരാമത്തിന്‍റെ രോമാഞ്ചം' ആര്‍‍ക്കും വേണ്ട. ഇത് ഒരുതരം വിച്ഛേദനമാണ്, സാമൂഹികമായ ബന്ധവിച്ഛേദനം-ഇഗ്ലീഷില്‍ പറഞ്ഞാല്‍ Social disconnect. ശക്തി പ്രാപിച്ചുവരുന്ന വ്യക്തിവാദവും ശിഥിലമാകുകയും പുനര്‍‍നിര്‍‍മ്മിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്ന സമൂഹവും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ ഉടനീളം ഈ പൊരുത്തക്കേടിന്‍റെ (അതുമൂലമുണ്ടാകുന്ന കുരുത്തക്കേടുകളുടെയും) ദുരന്ത ചിഹ്നങ്ങള്‍‍കാണാം!

കപടലോകത്തിലാത്മാര്‍‍ത്ഥമായൊരു
ഹൃദയമുണ്ടായതാണെന്‍ പരാജയം

എന്ന് ആദ്യസമാഹാരമായ ബാഷ്പാഞ്ജലിയില്‍ എഴുതിച്ചേര്‍‍ത്ത ചങ്ങമ്പുഴയെ ഇവിടെ ഓര്‍‍ക്കുക. കപടലോകം/ ആത്മാര്‍‍ത്ഥഹൃദയം എന്ന ഈ ദ്വന്ദത്തില്‍നിന്ന് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്ക് ഒരിക്കലും മോചനം നേടാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല . മോചനത്തിനുപകരം ഈ ദ്വന്ദത്തെ വ്യത്യസ്ത രീതികളില്‍ ആഖ്യാനം ചെയ്യാനുള്ള തന്ത്ര ങ്ങളാണ് - കാവ്യമാതൃകകളാണ് - ഉടനീളം നമുക്ക് കാണാനാവുക. ഇവയില്‍ ഏറ്റവും പ്രധാനം, ഒരുപക്ഷേ, ഒരുതരം ആദര്‍‍ശമാതൃകയുടെ സംസ്ഥാപനമാണ്. അതാണ് ഇടയകുമാരന്‍. `ആ പൂമാല'യിലെ ബാലിക തന്‍റെ കൈയിലെ മാല ഒടുവില്‍ നല്‍കുന്നത് ഈ ഇടയകുമാരനാണ്.

കാട്ടിലാ മരച്ചോട്ടിലാ,യുണ്ടൊ-
രാട്ടിടയകുമാരകന്‍,
ഉച്ചവെയിലേല്‍ക്കാതുല്ല സിക്കുന്നു
പച്ചപ്പുല്‍ത്തട്ടി, ലേകനായ്!

ഒരു ചില്ല ിക്കാശും കൈയിലില്ലാത്ത ഇടയകുമാരന്‍ അവളുടെ മലര്‍‍മാല്ല്യം എങ്ങനെ വാങ്ങും? അവള്‍‍പറയുന്നു:

`ആ മുരളിയില്‍നിന്നൊരു വെറും
കോമളഗാനം പോരുമേ!......

ആദ്യസമാഹാരത്തിലെ ആദ്യകവിതയില്‍ത്തന്നെ, രമണന്‍ സ്ഥലംപിടിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നര്‍‍ത്ഥം. ചങ്ങമ്പുഴ ജീവിച്ചിരിക്കെ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച അവസാനത്തെ കാവ്യഗ്രന്‍ഥമായ മദിരോത്സവം ((1947) ഓമര്‍‍ഖയ്യാമില്‍നിന്നുള്ള ഒരു ഉദ്ധരണിയോടെയാണ് തുടങ്ങുന്നത്:

നിരുപമമൊരു കാവ്യം, പൂമരച്ഛായ, പാത്രം
നിറയെ മധുരമദ്യം, വല്ല തും, തെല്ല ു ഭോജ്യം,
ഉരുവനുവി, ഗാനം പെയ്തുപെയ്തോമനേ, നീ
പുറകിലു,മിവനെന്നാല്‍ കാനനം ദേവലോകം!

കാനനവും രമണനുമൊക്കെയടങ്ങുന്ന ഒരു ഭാവനാപരിസരം മാത്രമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നത് എന്നു സൂചിപ്പിക്കാനല്ല ഇങ്ങനെയെഴുതുന്നത്. മറിച്ച്, ചങ്ങമ്പുഴ `ഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യം' എന്നു വിവര്‍‍ത്തനം ചെയ്യുന്ന pastoralelegy-യുടെ സാന്നിദ്ധ്യം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ എത്രമാത്രം ശക്തമാണെന്നു സൂചിപ്പിക്കാന്‍ വേണ്ടി മാത്രമാണ്. ഇതില്‍ `വിലാപ' ത്തിന്‍റെ ഘടകം എടുത്തുമാറ്റിയാല്‍, Pastoral എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ഉപജനുസ്സിന്‍റെ പ്രാമുഖ്യം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ തെളിയുന്നത് നിരവധി രീതികളിലാണ്. ഒരുപക്ഷേ, ഈയൊരു `ഗ്രാമീണത'യുടെ കാല്‍പനികാവിഷ്കാരങ്ങള്‍‍ക്ക് പുതിയ ഭാഷ കണ്ടെത്താന്‍ കഴിഞ്ഞുവെന്നതാകാം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഏറ്റവും വലിയ മികച്ച നേട്ടം. ഇതേപ്പറ്റി അദ്ദേഹം ബോധവാനായിരുന്നു എന്നു മനസ്സിലാക്കാന്‍ 1942 ല്‍ പ്രസിദ്ധീകൃതമായ സങ്കല്‍പകാന്ത ി എന്ന സമാഹാരത്തിനുവേണ്ടി എഴുതിയ മുഖവുര നോക്കിയാല്‍ മതി. ഭാവഗീതം (lyric) ഗീതികാവ്യം(ode), ഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യം, നാടകീയ സ്വഗതം (dramatic monologue) തുടങ്ങിയ കാവ്യരൂപങ്ങളെപ്പറ്റിയുള്ള ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആഴമേറിയ അറിവ് ഇവിടെ പ്രകടമാകുന്നു. എന്നാല്‍, ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായിട്ടുള്ളത്. Pastoral എന്ന ഘടകം അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ഗദ്യഭാഷയെപ്പോലും എപ്രകാരം സ്വാധീനിച്ചിരിക്കുന്നുവെന്നതാണ്. സങ്കല്‍പകാന്ത ിയുടെ മുഖവുര ആരംഭിക്കുന്നതിങ്ങനെ: ``പ്രായോഗികജീവിതത്തിന്‍റെ പരുപരുത്ത വശങ്ങളുമായി കൂട്ടിമുട്ടി പലപ്പോഴും പരുക്കുപറ്റിയിട്ടുള്ള എന്‍റെ ഹദയം വിശ്രമത്തിന്‍റെ തണലിലിരുന്നു ചിലപ്പോഴെല്ലാം വീണ വായിക്കാറുണ്ട്'' (ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദ്യകൃതികള്‍‍ഭാഗം ഒന്ന്, പേജ് 403) ഒരു ഗ്രാമീണകാവ്യത്തിലെ നായകനായി സ്വയം സങ്കല്‍പിച്ചുകൊണ്ടുള്ള ഈ ഇമേജ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൂടപ്പിറപ്പാണ്.

വിശ്രമത്തിന്‍റെ തണലിലിരുന്നു വീണയോ ഓടക്കുഴലോ വായിക്കുന്ന അവസ്ഥ ഒരുതരം പിന്‍വാങ്ങലിന്‍റെ സൂചനയാണെന്നു പറയേണ്ടതില്ല ല്ലോ നേരത്തെ സൂചിപ്പിച്ച കപടലോകം/ ആത്മാര്‍‍ത്ഥഹൃദയം എന്ന ദ്വന്ദമാണ് ഈ പിന്‍വാങ്ങലിന്‍റെ കാതല്‍. ഇതേപ്പറ്റി ടെറി ഗിഫ്ഡ് ഇങ്ങനെയെഴുതുന്നു: ``Pastoral is essentially a discourse of retreat which may... eigther simply escape from the complexitiexs of the city, the court the present, "our manners; or explore them'' (പേജ് 46). നാഗരികതയുടെയും (അഥവാ ആധുനികതയുടെയും - modernity എന്ന അര്‍‍ത്ഥത്തില്‍) വര്‍‍ത്തമാനകാലത്തിന്‍റെയും സങ്കീര്‍‍ണ്ണതകളില്‍നിന്നുള്ള ഒളിച്ചോട്ടമാണോ, അതോ അവയുടെ ആഴത്തിലുള്ള പരിശോധനയോ വിശകലനമോ വിമര്‍‍ശനമോ ആണോ പാസ്റ്ററല്‍? ഇതാണ് ചോദ്യം.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാര്യത്തില്‍ ഇവ രണ്ടിന്‍റേയും ഇടയ്ക്കുള്ള, ഏതാണ്ട് അവ്യാഖ്യേയമായ ഇടമാണ്, അല്ലെങ്കില്‍ ഇവയുടെ കൂടിക്കലരലോ കുഴമറിച്ചിലോ ആണ് പ്രസക്തമെന്നു കരുതാം. `ആ പൂമാല'യില്‍നിന്നു രമണനിലേക്കും രമണനില്‍നിന്നു പാടുന്ന പിശാചിലേക്കുമെത്തുമ്പോള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത

ഈയൊരിടത്തിന്‍റെ വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളും ഭാവങ്ങളും അന്‍വേഷണവിധേയമാക്കുകയാണെന്നു കാണാം. ഇതിനിടയ്ക്കാണ്, ഒട്ടും അത്ഭുകരമല്ലാത്ത മട്ടില്‍, രക്തപുഷ്പങ്ങള്‍‍(1942) എന്ന സമാഹാരത്തിലെ `വാഴക്കുല', `തീപ്പൊരി', കൊടുങ്കാറ്റ്' തുടങ്ങിയ കവിതകളുണ്ടാകുന്നത്.

അതിലേക്കു കടക്കുന്നതിനുമുമ്പ് മറ്റൊരു കാര്യം സൂചിപ്പിക്കട്ടെ. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ വികാസപരിണാമങ്ങളെ കെ.എസ്. നാരായണപിള്ള മൂന്ന് ഘട്ടങ്ങളായി വിഭജിക്കുന്നുണ്ട്. ആദ്യഘട്ടം (1931-1936) `ചങ്ങമ്പുഴ യശ്ശസ്സിന്‍റെ പടവുകള്‍‍കയറിക്കൊണ്ടിരുന്ന ദശയത്രേ (പേജ് 39-40) ബാഷ്പാഞ്ജലി, ഹേമന്ത ചന്ദ്രിക, ആരാധകന്‍, രമണന്‍ തുടങ്ങിയ സമാഹാരങ്ങളും മോഹിനി, തിലോത്തമ എന്നീ ഖണ്ഡകാവ്യങ്ങളും ഈ ഘട്ടത്തിലാണ് ലഭിക്കുന്നത്. ``അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കവിതാരാചന ഒരു ഉപാസനതന്നെയായിരുന്ന ഘട്ടമാണിത്. ഇക്കാലത്തെ ഏകാഗ്രമായ ഉപാസന ചങ്ങമ്പുഴയെ ചങ്ങമ്പുഴയാക്കിയ മുഖ്യ ഘടകങ്ങളില്‍ ഒന്നത്രേ'' എന്ന് നാരായണപിള്ള എഴുതുന്നു (40) 1937 മുതല്‍ 1943 വരെയുള്ള രണ്ടാംഘട്ടത്തില്‍ ``കവിക്കു സ്വപന്‍ഥാവിനെക്കുറിച്ചുണ്ടായ ആത്മവിശ്വാസവും സമുദായവ്യസ്ഥയോടു തോന്നിയ പ്രതിഷേധവുമാണ്'' മുന്ത ിനില്‍ക്കുന്നത്. അപരാധികള്‍, സങ്കല്‍പകാന്ത ി, രക്തപുഷ്പങ്ങള്‍‍തുടങ്ങിയവാണ് ഇക്കാലത്തെ സുപ്രധാന കൃതികള്‍. രണ്ടാംഘട്ടത്തിന്‍റെ അന്ത ്യത്തിലുണ്ടായ ``വ്യക്തിപരമായ ചില അനുഭവങ്ങളുടെ അനുരണനം (പേജ് 49) കേള്‍‍കാവുന്ന കാവ്യങ്ങളാണ് 1944 മുതല്‍ 1947 വരെയുള്ള മൂന്നാംഘട്ടത്തില്‍ ലഭ്യമാകുന്നത്. ഓണപ്പൂക്കള്‍, സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം, നീറുന്ന തീച്ചൂള, അസ്ഥിയുടെ പൂക്കള്‍‍മുതലായ സമാഹാരങ്ങളും പാടുന്ന പിശാച്, ദേവത, നര്‍‍ത്തകി എന്നീ ഖണ്ഡകാവ്യങ്ങളും യവനിക, ദിവ്യഗീതം, ദേവഗീത തുടങ്ങിയ വിവര്‍‍ത്തനങ്ങളുമാണ് ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ സൃഷ്ടികള്‍. പരാജയപ്പട്ട ഒരു അവിഹിതപ്രണയബന്ധം, കുടുംബാസ്വാസ്ഥ്യം, രൂക്ഷമായ വിമര്‍‍ശനം, സംഘടിതമായ എതിര്‍‍പ്പ് എന്നിവമൂലമുണ്ടായ തിക്താനുഭവങ്ങളുടെ ചുവ ഇക്കാലത്തെ നിരവധി കവിതകളില്‍ തങ്ങിനില്‍ക്കുന്നുവെന്നാണ് നാരായണപിള്ള നിരീക്ഷിക്കുന്നത്. ഈയൊരു കാലഘട്ടവിഭജനത്തിന്‍റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ രമണനില്‍നിന്നു `വാഴക്കുല' യിലേക്കു പിന്നീട് പാടുന്ന പിശാചിലേക്കുള്ള ഗതിമാറ്റത്തെപ്പറ്റി നമുക്ക് ചിന്ത ിക്കാം.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ രചന ഏതെന്നു ചോദിച്ചാല്‍ രമണന്‍ എന്നു പറയാന്‍ മടിക്കേണ്ടതില്ല . എന്നാല്‍ ഏറ്റവും മികച്ച രചനയാണോയിത് എന്നു ചോദിച്ചാല്‍ മിക്ക നിരൂപകരും നിഷേധഭാവത്തില്‍ തലയാട്ടും. ``മലയാളത്തില്‍ ഇങ്ങനെ ഒരനുഭവമോ? എന്ന ചോദ്യത്തോടെയാണ് പതിനഞ്ചാം പതിപ്പിന്‍ ജോസഫ് മുണ്ടശ്ശേരി എഴുതിയ അവതാരിക ആരംഭിക്കുന്നത് (ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദ്യകൃതികള്‍, ഭാഗം ഒന്ന്, പേജ് 267) പ്രചാരത്തിന്‍റെ കാര്യത്തിലാണ്. ഈ വിസ്മയം മുണ്ടശ്ശേരി

രേഖപ്പെടുത്തുന്നത്. ``1112 -ല്‍ ഒന്നാം പതിപ്പ്, '15-ല്‍ രണ്ടാം പതിപ്പ്, '17-ല്‍ മൂന്നാംപതിപ്പ് , '18-ല്‍ നാലാം പതിപ്പ്. '19-ല്‍ അഞ്ചും ആറും, ഏഴും, എട്ടും, ഒമ്പതും പതിപ്പുകള്‍. -20ല്‍ പത്ത്, പതിനൊന്ന് പന്ത്ര ണ്ട്, പതിമൂന്ന് പതിന്നാല്‍-ഇതാ പതിനഞ്ചും പതിപ്പുകള്‍; അതോ ആയിരവും രണ്ടായിരവും അയ്യായിരവും പ്രതികള്‍‍വീതം. കേട്ടിട്ടു വിശ്വസിക്കാന്‍ വിമം'' വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്‍റെയും അച്ചടിമാധ്യമങ്ങളുടേയും അതിവേഗത്തിലുള്ള വികാസവും വ്യാപനവും മൂലം `ഒരഞ്ചാറു കൊല്ല ത്തിനുള്ളില്‍ വായനക്കാരുടെ എണ്ണം മുമ്പൊരിക്കലുമുണ്ടായിട്ടില്ലാത്തവിധം വര്‍‍ദ്ധിച്ചുവശായിരിക്കുന്നു'' എന്നാണ് മുണ്ടശ്ശേരി നിരീക്ഷിക്കുന്നത്. രമണനോ? ``ഇന്നത്തെ ഭൂരിപക്ഷം വായനക്കാരും ഒളിച്ചുവെച്ചോമനിക്കുന്ന കുറെ ജീവിതാനുഭവങ്ങള്‍‍അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളെ പെട്ടെന്നു പിടിച്ചടക്കുന്ന ശീലിലും ശൈലിയിലും പ്രതിപാദിക്കുന്ന'' (പേജ് 268) ആരണ്യകഗാഥയെന്നോ ഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യമന്നോ വിളിക്കാവുന്ന ഈ കൃതിയുടെ ഉള്ളടക്കത്തെപ്പറ്റി, അഥവാ അന്ത ഃസത്തയെപ്പറ്റി, മുണ്ടശ്ശേരി ഇങ്ങനെയെഴുതൂന്നു:

ഒരു യുവഹൃദയത്തിന്‍റെ ആത്മാര്‍‍ത്ഥതയും അന്ത ര്‍‍ഹിതശകതികളും അറിഞ്ഞഭിനന്ദിക്കാന്‍ കഴിയാത്ത ആഭിജാത്യത്തിന്‍റെ നീതിസംഹിത ആ ഹൃദയത്തില്‍ മനുഷ്യോചിതമായിത്തന്നെ ഉണ്ടായ ഒരു കാമിതത്തെ കണ്ണടച്ചങ്ങു ചവിട്ടിത്തേച്ചുകളഞ്ഞു; ആ സ്നേഹഭാജനം അതോയടെ തകരുകയും ചെയ്തു - ഈ ദയനീയോദാന്ത ത്തെ സഹാനുഭൂതിയോടുകൂടി ലോകത്തെ പറഞ്ഞരിയിക്കുകമാത്രമാണ് ശ്രീ ചങ്ങമ്പുഴ ചുരുക്കത്തില്‍ ലോകത്തെ പറഞ്ഞറിയിക്കുകമാത്രമാണ് ശ്രീ ചങ്ങമ്പുഴ ചുരുക്കത്തില്‍ ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. ആ അനുഭവമോ, ആയിരമായിരം സമവയസ്കന്‍മാരുടെ അനുഭൂതിയോട് ഏറ്റവും അടുത്തുനില്‍ക്കുന്ന ഒന്നാണുതാനും. പിന്നെ എങ്ങനെ രമണന്‍ പുതിയ കലാരസികതയുടെ `ഹരിശ്രീ കുറിക്കാതിരിക്കും?'

ഹരിഃശ്രീ കുറിക്കുകതന്നെ ചെയ്തുവെന്ന് നമുക്കറിയാം-മുണ്ടശ്ശേരി സൂചിപ്പിക്കുന്ന വിധത്തിലുള്ള ദയാനീയോദാന്ത ത്തെ സഹാനുഭൂതിയോടുകൂടി ലോകത്തെ പറഞ്ഞറിയിക്കുക മാത്രം ചെയ്തുകൊണ്ട്, അതെ, അതുമാത്രം, അതാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശക്തിയും ദൗര്‍‍ബല്ല്യവും.

എന്നാല്‍ മുണ്ടശ്ശേരിയടക്കമുള്ള നിരൂപകര്‍‍ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുള്ളതുപോലെ ചന്ദ്രികയുടെ പൊടുന്നനെയുള്ള മനംമാറ്റം കഥാഘടനയുടെ ശൈഥില്ല്യ ത്തെയാണ് വിളിച്ചറിയിക്കുന്നത്. പാത്രസൃഷ്ടിയുടെയും സാമൂഹികവിശകലനത്തിന്‍റെയും അപര്യാപ്തതയും വ്യക്തതയില്ലായ്മയുമാണ് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. അതുകൊണ്ടാണ് ഗുപ്തന്നായര്‍‍ ``സമുദായത്തെയാണോ സ്ത്രീചാപല്ല്യ െത്തെയാണോ പഴിക്കേണ്ടതെന്ന് കവിയുടെ ഉള്ളില്‍ സന്ദേഹമുണ്ടായിരുന്നു എന്നും തോന്നുന്നു. ഒടുവില്‍ രണ്ടും നടക്കട്ടെ എന്നു തീരുമാനിച്ചു'' (അസ്ഥിയുടെ പൂക്കള്‍, പേജ് 130) എന്നെഴുതിയത്.

ഇന്നത്തെ വായനയില്‍ ഇവിടെ വ്യക്തമായ സ്ത്രീവിരുദ്ധത കാണാം. സ്ത്രീയെ സംബന്ധിച്ചും കവി വച്ചുപുലര്‍‍ത്തിയിരുന്ന തെറ്റായ ധാരണകള്‍തന്നെയാണ് സവിശേഷമായ ഒരു കഥാസന്ദര്‍‍ഭത്തെ, ഒരു `സംഭവ'ത്തെ, കൃത്യമായ സാമൂഹിക വിശകലനത്തിനു വിധേയമാക്കാന്‍ കഴിയാതെ പോയതിനു പിന്നാലെ കാരണങ്ങളും അല്ലാതെ മുണ്ടശ്ശേരി എഴുതുന്നതുപോലെ ``എന്നാലും അവളെക്കൊണ്ട് കഠാരിയെടുപ്പിച്ചത് വായനക്കാരനോ പ്രേക്ഷകനോ പ്രതീക്ഷിക്കാത്ത വേഗത്തിലായെന്നും അവളുടെ പിന്‍മാറ്റത്തിനു പ്രേരകമാകുന്ന പ്രതിപക്ഷത്തിന്‍റെ ശക്തി കാണിച്ചതു മതിയായില്ലെന്നും ഒരാവലാതിക്കിടയുണ്ട്'' (പേജ് 278) എന്നതുകൊണ്ടായില്ല . ഈ പ്രശ്നം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യജീവിതത്തിലുടനീളം വ്യത്യസ്തരൂപങ്ങളില്‍ പൊങ്ങിവരുന്നതു കാണാം

ഒരുകാലത്ത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മാസ്റ്റര്‍‍ പീസ്, എന്നു പരക്കെ വിശ്വസിക്കപ്പെട്ട രക്തപുഷ്പങ്ങള്‍‍(1942) എന്ന സമാഹാരം, വിശേഷിച്ച് `വാഴക്കുല' (1937) എന്ന കവിത, ശ്രദ്ധിക്കുക. ഇവിടെ, ചങ്ങമ്പുഴ പൊടുന്നനേ പൊളിറ്റിക്കലാവുന്നു!

അവശന്‍മാ, രാര്‍‍ത്തന്‍മാ, രാലംബഹീനന്‍മാ-
രവരുടെ സങ്കടമാരറിയാന്‍?
അവരർദ്ധനഗ്ന്നമാ, രാതപമഗ്നന്‍മമാ-
രവരുടെ പട്ടിണിയെന്നു തീരാൻ?

എന്നിങ്ങനെ ആവശംകൊള്ളുന്ന `വാഴക്കുല', തീപ്പൊരി, `ആ കൊടുങ്കാറ്റ്‌ തുടങ്ങിയ കവിതകള്‍‍ കാല്‍‌പനിതകയുടെ അന്ത ര്‍‍‍മുഖത്വം കൈവെടിഞ്ഞ്‌ ലോകത്തിലേക്കിറങ്ങിച്ചെല്ല ുന്ന ഒരു വിപ്ലവഗായകനെയാണ്‌ നമുക്കു മുമ്പില്‍‍ അവതരിപ്പിക്കുന്നത്‌. പുരോഗമനസാഹിത്യം കമ്യൂണിസം പ്രചരിപ്പിക്കുന്നു എന്ന ആക്ഷേപമുണ്ടായപ്പോള്‍‍, ``ആണെങ്കില്‍‍ അതുകൊണ്ടെന്ത ു ദോഷം? അതെ, പുരോഗമനസാഹിത്യം കമ്യൂണിസസിദ്ധാന്ത ങ്ങളുടെ കളരിയാണ്‌'' എന്നു തിരിച്ചടിച്ച ചങ്ങമ്പുഴയില്‍‍ നിന്ന്‌ ഇത്‌ പ്രതീക്ഷിക്കാവുന്നതേയുള്ളൂ (ഗുപ്‌തന്‍‍നായര്‍‍‍, `അമൃതഗാനം ചൊരിഞ്ഞൊരാ നാവ്‌' എന്ന അവതാരികയില്‍‍ ഉദ്ധരിച്ചത്‌, XXIII) ജീവല്‍‍/പുരോഗമനസാഹിത്യപാരമ്പര്യത്തിന്‍റെ ആദ്യദശയില്‍‍ ലഭ്യമാകുന്ന ഉണര്‍‍‍വ്വിന്‍റെ ദൃഷ്‌ടാന്ത ങ്ങളായി ഈ പ്രസ്‌താവത്തെയും ഇക്കാലത്ത്‌ എഴുതിയ കവിതകളെയും കാണാം. എന്നാല്‍‍ `കമ്യൂണിസസിദ്ധാന്ത ങ്ങള്‍‍' എന്ന്‌ ചങ്ങമ്പുഴ വിവക്ഷിക്കുന്നതെന്താ ണെന്ന്‌ ഈ കവിതകളെ മുന്‍‍നിര്‍‍‍ത്തി പരിശോധിക്കുമ്പോള്‍‍ മറ്റൊരുകാര്യം വ്യക്തമാകുന്നു.പാവപ്പെട്ടവരുടെ ജീവിതാവസ്ഥകള്‍‍ കവിമനസ്സില്‍‍ നിറയ്‌ക്കുന്ന രോഷത്തിന്‍റെയും ദുഃഖത്തിന്‍റെയും പരിവര്‍‍‍ത്തനവാഞ്‌ഛയുടെയും സൂചനകള്‍‍ വ്യക്തമാണ്‌. എന്നാല്‍‍ ഈ ജീവിവാതവസ്ഥകളെ `സൈദ്ധാന്ത ികമായി' നേരിടാനുള്ള കെല്‍‌പില്ല എന്നും വ്യക്തമാണ്‌. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഇത്തരം രചനകള്‍‍ ഒരു പ്രത്യേകവിധത്തില്‍‍ കാല്‍‌പനികതയുടെ ബഹിര്‍‍‍മുഖത്വം മാത്രം കേവലമായി വിളിച്ചറിയിക്കുന്നവയായിത്തീരുന്നു. തീര്‍‍‍ച്ചയായും, ഇവ ചരിത്രപരമായ ഒരു ദൗത്യം നിറവേറ്റുന്നുണ്ട്‌; അതുകൊണ്ടുതന്നെ അങ്ങേയറ്റം

പ്രാധാന്യമര്‍‍‍ഹിക്കുന്നുമുണ്ട്‌. എന്നാല്‍‍ ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലൊരു കവിക്ക്‌ ഇവ്വിധം എത്രദൂരം പോകാനാവുമെന്ന ചോദ്യവുമുണ്ട്‌. മലയപ്പുലയന്‍റെ `ദലിതത്വം' രാഷ്‌ട്രീയമായ അര്‍‍‍ത്ഥത്തില്‍‍ കാണാതിരിക്കുകയും എന്നാല്‍‍, അതേസമയം, അവന്‍റെ ദുരന്ത പൂര്‍‍‍ണ്ണമായ ജീവിതത്തിന്‍റെ നേര്‍‍‍ക്ക്‌ സഹാനുഭൂതിയുടെയും ഐക്യദാര്‍‍‍ഢ്യത്തിന്‍റെയും ദൃഷ്‌ടി പായിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരവസ്ഥ. കണിശമായ രാഷ്‌ട്രീയാര്‍‍‍ത്ഥത്തില്‍‍ ഇത്‌ സൃഷ്‌ടിപരമല്ല എന്നു പറയാം. `വാഴക്കുല' അവസാനിക്കുന്നത്‌ ഇതേപ്പറ്റിയുള്ള ഒരു സൂചന തന്നുകൊണ്ടാണുതാനും.

അവശന്‍മാ, രാര്‍‍‍ത്തന്‍മാ, രാലംബഹീനന്‍മാ- രവരുടെ സങ്കടമാരറിയാന്‍‍? പണമുള്ളോര്‍‍‍ നിര്‍‍‍മ്മിച്ച നീതിക്കിതിലൊന്നും പറയുവാനില്ലേ ? - ഞാന്‍‍ പിന്‍‍വലിച്ചു!

ഇങ്ങനെ പിൻവലിക്കപ്പെടുന്നത് ദലിത്/ ഇടതുരാഷ്ട്രീയത്തിനെന്നല്ല , കവിതയ്ക്കുപോലും ഭൂഷണല്ല എന്നു പറഞ്ഞൂകൂടെ? അതേസമയം `വാഴക്കുല' പോലുള്ള രചനകളാല്‍ മലയാളകവിതയെ ചില പരമ്പരാഗത ചിട്ടവട്ടങ്ങളില്‍നിന്നു സ്വതന്ത്ര മാക്കുവാന്‍ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കഴിഞ്ഞുവെന്നത് അങ്ങേയറ്റം ശ്രദ്ധാര്‍‍ഹമാണ്. ഇതു മനസ്സിലാക്കാന്‍, രസകരമെന്നു പറയട്ടെ, രക്തപുഷ്പങ്ങള്‍‍എന്ന സമാഹാരത്തിന്‍ റവ.ഡോ.എബ്രഹാം വടക്കേല്‍ എഴുതിയ അവതാരിക വായിച്ചാല്‍ മതി. ``ജീവിതവൈഷ്യമങ്ങളില്‍ വലയുന്ന എന്‍റെ യുവസ്നേഹിതന്‍ സ്ഥിതിസമത്വവാദത്തിന്‍റെ മോഹനാഹ്വാനത്തില്‍ കുടുങ്ങി നട്ടംതിയിരുന്നതായി തോന്നുന്നു. ഇതില്‍ അദ്ദേഹത്തോടു സഹതപിക്കാനല്ലാതെ അനുകൂലിക്കുവാന്‍ നിവൃത്തിയില്ല '' (പേജ് 484) എന്നും ``കാവ്യത്തില്‍ ജീവിതവിമര്‍‍ശം പ്രായേണ വാച്യത്തിലല്ല , സൂച്യത്തിലാണ് നിര്‍‍വ്വഹിക്കേണ്ടത്'' എന്ന ``കാവ്യകലയുടെ ഒരു മൗലികത്വം തന്നെയും'' ചങ്ങമ്പുഴ വിസ്മരിക്കുന്നുവെന്നും (പേജ് 484), പല കവിതാഭാഗങ്ങളും ``ഔചിത്യത്തിന്‍റെ സ്ഥൂലസീമകളെപ്പോലും അതിലംഘിക്കുന്ന വിപ്ലവതൃഷ്ണയുടെ ഉഗ്രപ്രകടനമാണെന്നു പറയേണ്ടിവന്നതില്‍ ഖേദിക്കുന്നു'' (പേജ് 486) വെന്നും മറ്റും വായിക്കുമ്പോള്‍‍ഇങ്ങനെയൊരു അവതാരിക എന്ത ിന്‍ എന്നു നാം അത്ഭുതപ്പടും. `ഈശ്വരന്‍! - നിരര്‍‍ത്ഥമാമപ്പദം!'' എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതുമ്പോള്‍‍അവതാരകന്‍ എഴുതുന്നത് ഇങ്ങനെ: ``കവി ഒരു നിരീശ്വരനാണെന്ന് എനിക്ക് വിശ്വാസമില്ല ; അങ്ങനെ സങ്കല്‍പിക്കുകപോലും ദുസ്സഹം, ദുശ്ശകം!'' (പേജ് 487). മാത്രമല്ല , `തീപ്പൊരി'യിലും `ഉന്‍മാദത്തിന്‍റെ ഓടക്കുഴലി'ലും ``പ്രതിപാദിതമായ ആശയം കണ്ടുപിടിക്കാന്‍ പലവുരു `മുങ്ങിത്തപ്പേണ്ടതായി വന്നു. എന്നിട്ടും അതു പരിപൂര്‍‍ണമായി കണ്ടുകിട്ടിയെന്നെനിക്കഭിമാനമില്ല '' (പേജ് 498) എന്നു വേറൊരിടത്ത്. സ്വാഭാവികമായും, ``സഹൃദയശിരോരത്നവും

പണ്ഡിതവരേണ്യനുമായ ഒരുത്തമവിമര്‍‍ശകന്‍റെ അവതാരിക''യ്ക്ക് മുപടിയായി വിനീതസ്വരത്തിലുള്ള ഒരു `പ്രസ്താവന' പുസ്തകത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്താന്‍ ചങ്ങമ്പുഴ നിര്‍‍ബന്ധിതനാവുകയും ചെയ്തു. ഇത്രയും ഞാനെഴുതിയത്, സൗന്ദര്യശാസ്ത്രപരമോ രാഷ്ട്രീയമോ ആയ എന്ത ് അഭിപ്രായവ്യത്യാസങ്ങള്‍‍നമുക്ക് ഈ കവിതകളെ മുന്നിര്‍‍ത്തിക്കൊണ്ട് പ്രകടിപ്പിക്കാമെങ്കിലും ഇവ രചിക്കപ്പെട്ട കാലത്ത് ലഭ്യമായ പ്രതികരണങ്ങള്‍‍എന്താ യിരുന്നുവെന്നു സൂചിപ്പിക്കുവാന്‍ വേണ്ടി മാത്രമാണ്. ഒപ്പം മറ്റൊരു കാര്യം കൂടി; ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഒരിക്കലും നിയതമായ അര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ ഒരു `കമ്യൂണിസ്റ്റ്' ആയിരിക്കാന്‍ കഴിയില്ലായിരുന്നു എന്നു പില്‍ക്കാലത്ത് എഴുതിയ ചില വരികള്‍‍സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്.

കമ്മ്യൂണിസത്തിനാണിപ്പോള്‍‍വിലക്കയറ്റം
ചുമ്മാ പറഞ്ഞു നടന്നാല്‍ മതി

അങ്ങനെ ചുമ്മാ കമ്യൂണിസമൊക്കെ പറഞ്ഞു നടക്കാന്‍ താത്പര്യപ്പെടാത്ത ചങ്ങമ്പുഴ അടുത്ത ഘട്ടത്തില്‍, അവസാനഘട്ടത്തിലെന്നുതന്നെ പറയട്ടെ, എഴുതുന്നത് പാടുന്ന പിശാച് പോലുള്ള കവിതകള്‍. മരണാനന്ദരം 1949-ല്‍ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട ഈ കൃതി ഒരുതരം ആത്മകഥയാണ്. ഒരു പ്രത്യേക അര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ എല്ലാ കൃതികളും ആത്മകഥകളാണെന്നു വാദിക്കാമെങ്കിലും പാടുന്ന പിശാച് കണിശമായ അര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ തന്നെ ആത്മകഥയാണ്. പുസ്തകത്തില്‍ ചേര്‍‍ത്തിട്ടുള്ള ആമുഖപ്രസ്താവത്തില്‍, നിയമപഠനത്തിനായി മദിരാശിയില്‍ താമസിക്കുന്ന കാലത്താണ് ഈ കവിത എഴുതിയതെന്നും (മദിരാശിയില്‍ എത്തപ്പെടാനുണ്ടായ ജീവചരിത്രസംബന്ധിയായ സവിശേഷകാരണങ്ങളെപ്പറ്റി അറിയാന്‍ ഗുപ്തന്നായരുടെ അസ്ഥിയുടെ പൂക്കള്‍‍കാണുക). `` ചില കാരണങ്ങളാല്‍ ഞാന്‍ ഒട്ടേറെ മനഃക്ലേശം അനുഭവിച്ചിരുന്ന ഒരു സന്ദര്‍‍ഭത്തിലാണ് ഏതാണ്ട് ആത്മകഥാരൂപമായ ഈ കൃതി എഴുതിയത്. ഇതില്‍ ഞാന്‍ ആക്രമിച്ചിട്ടുള്ള വ്യക്തികളോടു വ്യക്തിപരമായ യാതൊരു വിദ്വേഷവും എനിക്കില്ല തന്നെ.

ഈ കൃതിയില്‍ അക്കാലത്തെ എന്‍റെ മനോവ്യാപാരങ്ങള്‍‍അതേപടി കാണാവുന്നതാണ്'' എന്നും ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതുന്നുണ്ട് (ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദ്യകൃതികള്‍, ഭാരം രണ്ട്, പേജ് 343). പതിനാറ് ഭാഗങ്ങളായി ഏതാണ്ട് 42 പുറങ്ങളില്‍ വിസ്തൃതമാകുന്ന ഈ കവിത തുടങ്ങുന്നതിങ്ങനെ;

നീളവേ ചില്ല ൊളിപ്പുള്ളികള്‍മിന്നു, മാ-
നീലിച്ച പീലി നിവര്‍‍ത്തി നിവര്‍‍ത്തി,
കണ്ണഞ്ചിടും സപ്തവര്‍‍ണ്ണങ്ങളൊത്തുചേര്‍‍-
ന്നെണ്ണയൊലിക്കും കഴുത്തുനീട്ടി,
പത്തിവലിച്ചു വിരിച്ചു വാലിട്ടടി-
ച്ചത്രയ്ക്കവശമായ് വാപിളര്‍‍ത്തി,

മിന്നല്‍ക്കൊടിപോല്‍ പിടയുമാ നാവുകള്‍
മുന്നോട്ടു മുന്നോട്ടു ചീറ്റി നീട്ടി,
ഉല്‍ക്കടപ്രാണദണ്ഡത്താല്‍പ്പുളയുമൊ-
രുഗ്രസര്‍‍പ്പത്തെയും കൊക്കിലേന്ത ി;
തഞ്ചത്തില്‍ തഞ്ചത്തില്‍ തത്തിജ്ജ്വലിക്കുന്ന
മഞ്ചാടിച്ചെങ്കനല്‍ക്കണ്ണുരുട്ടി;
ആരാലെന്‍ മുന്നിലൊരാണ്മയിലായി വ-
ന്നാടിനില്‍ക്കുന്നു, ഹാ പാപമേ നീ!

തികച്ചും വ്യക്തിപരമായി പറഞ്ഞാല്‍, ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിയ ഏറ്റവും അത്യുഗ്രവരികളാണിവ. അഭിപ്രായവ്യത്യാസങ്ങളുണ്ടാവാം, പക്ഷേ, എന്നെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ജീവിതത്തിന്‍റെയും കവിതയുടെയും കാതലായ ഒരംശത്തെ - ആ അംശത്തിന്‍റെ സര്‍‍വ്വസങ്കീര്‍‍ണതകളാലും - അവതരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ഇമേജാണിവിടെ ലഭ്യമാകുന്നത്. അന്തംവിട്ട കാല്‍പനികതയുടെ പിന്നല്‍ ഒളിച്ചുനില്‍ക്കുന്ന, അതേസമയം അന്തംവിട്ട കാല്‍പനികതയെ സവിശേഷാര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ സാധ്യമാക്കുകയും ഒപ്പം വേട്ടയാടുകയും ചെയ്യുന്ന പാപബോധം. പ്രാണദണ്ഡത്താല്‍ പുളയുന്ന ഉഗ്രസര്‍‍പ്പത്തെ കൊക്കിലേന്ത ിനല്‍ക്കുന്ന മയില്‍; `തഞ്ചത്തില്‍ തഞ്ചത്തില്‍ തത്തിജ്വലിക്കുന്ന / മഞ്ചാടിച്ചെങ്കനല്‍ കണ്ണുരുട്ടി' ആടി നില്‍ക്കുന്ന മയില്‍. `ആ പൂമാല'യില്‍ തുടങ്ങി (എന്നു തന്നെ പറയട്ടെ) രമണനില്‍ സാഫല്ല്യം തേടുന്ന പ്രണയാതുരതയുടെയും ദുരന്ത ബോധത്തിന്‍റെയും കാല്‍പനികഭാവവും `വാഴക്കുല' പോലുള്ള രചനകളില്‍ ആഖ്യാനവത്കരിക്കപ്പെടുന്ന സമൂഹ/ ലോകവിമര്‍‍ശനവും, അവസാനകാലത്തെ കൃതികളില്‍ പ്രകടമാകുന്ന തികഞ്ഞ പരാജയബോധവും സിനിസിസവും സ്വയംവിമര്‍‍ശനവും ആത്മനിന്ദപോലും ഒക്കെ അമ്പരപ്പിക്കുംവിധം ഒത്തുചേരുന്ന ഇമേജാണിത്. എന്നാല്‍ ഇതിന്‍റെ `ശ്രദ്ധ' മുഴുവന്‍ ഒരു പ്രത്യേക രീതിയില്‍ സന്നിവേശിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതുമൂലം, ഇവിടെ ആത്മകഥ ആത്മനിന്ദാകഥനമായിത്തീരുന്നു എന്നുവേണം പറയാന്‍.

കാപട്യമെന്ത െന്നറിയാത്ത ഗന്ധര്‍‍‍വ്വബാലനായിരുന്നു, കവി ഒരിക്കല്‍. പിന്നെ കാമാഗ്നി കത്തുന്ന ഭീകരമൂര്‍‍ത്തിയായി; പാപത്തിന്‍റെ വിഷവിത്തു വിതയ്ക്കുന്ന ഭോഗകര്‍‍ഷകനായി, രതിലാസസയില്‍ പിഴച്ചുപോയ ധര്‍‍മ്മലക്ഷ്യങ്ങളും വിനിന്ദിതമായ വിഡ്ഢിത്തങ്ങളും എല്ലാം അപ്രതീക്ഷിതമായി കണ്ടെത്തിയ ആ അപൂര്‍‍വദേവതയുടെ മുന്നില്‍ കവി കാഴ്ചവയ്ക്കുന്നു. ഒടുവില്‍ അവളെയും കശക്കി എറിഞ്ഞുകളയുന്ന ക്രൂരതയിലാണവസാനിച്ചത്. തന്‍റെ ദുഷ്ടതയെ പഴിക്കുമ്പോള്‍‍കാട്ടുമൃഗങ്ങളെക്കാള്‍‍വഷളാണ് മനുഷ്യമൃഗം എന്ന നിഗമനത്തിലെത്തുന്നു കവി. (അസ്ഥിയുടെ പൂക്കള്‍‍പേജ് 158)

പ്രൊഫ. ഗുപ്തന്നായരുടെ വിലയിരുത്തല്‍ നമുക്ക് അംഗീകരിക്കാം. അപ്പോഴും എന്തുകൊണ്ട് ഇങ്ങനെയൊക്കെ സംഭവിക്കുന്നു എന്ന ചോദ്യം ബാക്കിനില്‍ക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയെന്ന വ്യക്തിയുടെ, കവിയുടെ,

തികച്ചും സ്വകാര്യമായ `അനുഭവം' മാത്രമാണോയിത്, അതോ ഈ `അനുഭവ'ത്തെ സാധ്യമാക്കുകയും സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുകയും `സ്വീകരിക്കുക'യും ചെയ്യുന്ന ഒരു സമൂഹത്തിന്‍റെ പൊതുവായ ജീവിതാവസ്ഥയുടെ ആഖ്യാനവത്കരണം കൂടിയാണോയെന്ന ചോദ്യം വളരെ പ്രസക്തമാണ്. ഈ ചോദ്യത്തിലേക്ക് ഇന്നേവരെ ചങ്ങമ്പുഴവിമര്‍‍ശനം കടന്നിട്ടില്ല യെന്നത് അതിനെക്കാള്‍‍പ്രസക്തവുമാണ്.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ഒരു `ആസ്വാദന'മല്ല ഇവിടെ ഉദ്ദേശിച്ചത്. കാരണം അത്തരം `ആസ്വാദന'ങ്ങള്‍‍ക്ക് യാതൊരു ക്ഷാമവുമില്ല . എന്നാല്‍ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ഉയര്‍‍ത്തുന്ന നിരവധി ചോദ്യങ്ങളുണ്ടല്ലോ സൗന്ദര്യശാസ്ത്രപരവും രാഷ്ട്രീയവുമൊക്കെയായുള്ള ചോദ്യങ്ങള്‍? അവയെപ്പറ്റി നാം വേണ്ടവിധം ചിന്ത ിച്ചിട്ടുണ്ടോയെന്ന കാര്യം വളരെ പ്രധാനമാണ്. ആദ്യമായൊരു ഭാഗം ഇവിടെ നേരത്തെ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടല്ലോ അതില്‍നിന്ന് കൂടുതലൊന്നും മുന്നോട്ടുപോയിട്ടില്ല . ഇക്കഴിഞ്ഞ പത്തെഴുപത് വര്‍‍ഷത്തെ ചങ്ങമ്പുഴാനിരൂപണം. ഒരുവശത്ത് ഇ.വി. മുണ്ടശ്ശേരി, കേസരി, എസ്.കെ. നായര്‍‍ തുടങ്ങിയ മഹാരഥന്‍മാര്‍‍ ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികള്‍‍ക്കുവേണ്ടി അതാതുകാലത്ത് എഴുതിയ അവതാരികകള്‍; മറുവശത്ത് കെ.എസ്. നാരായണപിള്ള, ഇ.കെ. പുരുഷോത്തമന്‍, എസ്. ഗുപ്തന്നായര്‍‍, എം.കെ. സാനു തുടങ്ങിയവരുടെ പുസ്തകങ്ങള്‍. പിന്നെ സമീപകാലത്തെ കവികളുടെയും നിരൂപകരുടെയും ഭാഗത്തുനിന്നുണ്ടായ ഏതാണ്ട് പൂര്‍‍ണ്ണമെന്നുതന്നെ പയാവുന്ന മൗനം. ഇതൊക്കെ ചേര്‍‍ത്തു വായിക്കുമ്പോള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സമകാലാവസ്ഥ ഏതാണ്ട് നമുക്ക് ബോധ്യമാകും. എന്നാല്‍ ഈ ബോധ്യത്തിനപ്പുറം, കാല്‍പനികതയുടെ ആവിര്‍‍ഭാവവും വളര്‍‍ച്ചയും സാധ്യമാക്കിയ ചരിത്ര-സാംസ്കാരികാവസ്ഥകള്‍, അവയ്ക്കിടയില്‍ ചങ്ങമ്പുഴയെന്ന കവിയുടെ സവിശേഷസ്ഥാനം, തുടര്‍‍ന്നുണ്ടായ കാവ്യചരിത്രത്തിന്‍റെ ദിശാമാറ്റങ്ങള്‍‍തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളെപ്പറ്റി ഇനിയും നാം പഠിക്കേണ്ടതുണ്ട്. സാഹിത്യ-സാംസ്കാരിക-രാഷ്ട്രീയ പഠനങ്ങള്‍‍ക്ക് ഇന്നു സാധ്യമായ പുത്തന്‍രീതികളുടെയും സങ്കേതങ്ങളുടെയും വെളിച്ചത്തില്‍ നാമെങ്ങനെ ചങ്ങമ്പുഴയെ വായിക്കും?

1. ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള, ചങ്ങമ്പുഴ പദ്യകൃതികള്‍. രണ്ടു ഭാഗങ്ങള്‍. സാഹിത്യപ്രവര്‍‍ത്തക സഹകരണസംഘം, കോട്ടയം, 1990

2. ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള , `മുഖവുര' സങ്കല്‍പകാന്ത ി, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദ്യകൃതികള്‍, ഭാഗം ഒന്ന്, പേജ് 75-78.

. ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള, `പ്രസ്താവന' രക്തപുഷ്പങ്ങള്‍. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദ്യകൃതികള്‍. ഭാഗം ഒന്ന്, പേജ് 501-05.

4. ഏ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള, `മുഖവുര' സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദ്യകൃതികള്‍. ഭാഗം ഒന്ന്, പേജ് 727-768.

5. പൊന്‍കുന്നം വര്‍‍ക്കി, `അവതാരിക' സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം, പേജ് 769-83.

6. ഉള്ളൂര്‍‍ എസ്. പരമേശ്വരയ്യര്‍‍, `അവതാരിക', സങ്കല്‍പകാന്ത ി, പേജ് 416-19.

7. എസ്.കെ. നായര്‍‍, `അവതാരിക' , സ്വരരാഗസുധ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദ്യകൃതികള്‍. ഭാഗം രണ്ട് പേജ് 223-44.

8. ജോസഫ് മുണ്ടശ്ശേരി `അവതാരിക'. രമണന്‍. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദ്യകൃതികള്‍. ഭാഗം ഒന്ന്, പേജ് 267-85.

9. റവ. ഡോ. ഏബ്രഹാം വടക്കേല്‍, `അവതാരിക'. രക്തപുഷ്പങ്ങള്‍, പേജ് 481-500.

10. എസ്. ഗുപ്തന്നായര്‍‍, `അമൃതഗാനം ചൊരിഞ്ഞൊരാ നാവ്' ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദ്യകൃതികള്‍. ഭാഗം രണ്ട് V-XXV

11.എസ്. ഗുപ്തന്നായര്‍‍, അസ്ഥിയുടെ പൂക്കള്‍‍- ചങ്ങമ്പുഴ: കവിയും കവിതയും. ഡി.സി. ബുക്സ്, കോട്ടയം 1998.

12. ഇ.കെ. പുരുഷോത്തമന്‍, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ കാല്‍പനികത. കേരള ഭാഷാ ഇന്‍സ്റ്റിറ്റിയൂട്ട്, തിരുവനന്ത പുരം, 1984.

13. കെ.എസ്. നാരായണപിളള, ചങ്ങമ്പുഴ - ഒരു പഠനം, ഡി.സി. ബുക്സ്, കോട്ടയം, 1982.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ റൊമാന്‍റിസിസം

ബി. ഹൃദയകുമാരി

റൊമാന്‍റിസിസം അഥവാ കാല്‍പനികത സരളമായ യാതൊരു നിര്‍‍വനചത്തിലും ഒതുങ്ങുന്ന പദമല്ല . അതുകൊണ്ട് എന്താണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ കണ്ടെത്തിയേക്കാവുന്ന റൊമാന്‍റിസിസം എന്ന ഒരു മുന്‍ധാരണയുണ്ടാക്കാന്‍ ഇവിടെ ശ്രമിക്കുന്നില്ല . കണ്ടെത്തുന്ന ചില കാര്യങ്ങള്‍‍വിശദമാക്കുമ്പോള്‍‍അവയില്‍ക്കൂടി റൊമാന്‍റിസിസത്തിനെപപ്പറ്റിയുള്ള ചില ആശയങ്ങളും സ്വയം വിശദീകൃതമായെന്നു വരാം.

സാധാരണ ജീവിതത്തേയും സാമൂഹ്യപ്രശ്നങ്ങളെയും പ്രേമമൊഴിച്ചുള്ള മനുഷ്യബന്ധങ്ങളെയും പറ്റി എഴുതുമ്പോള്‍‍റിയലിസത്തിന്‍റെയും ആക്ഷേപഹാസ്യത്തിനന്‍റെയും ഭാഷ അനായാസമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ തൊണ്ണൂറ്റിയഞ്ചു ശതമാനം കവിതകളിലും മറ്റൊരു ഭാഷയും, മറ്റു ചില സ്വരങ്ങലുമാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ റിയലിസ്റ്റിക് കവിതകളെയും ആക്ഷേപകവിതകളെയും മാറ്റിവച്ചാല്‍ മറ്റുള്ളവയില്‍ വീണ്ടും വീണ്ടും കേള്‍‍ക്കുന്ന ചില സ്വരങ്ങളുണ്ട് - പരാതിയുടെ സ്വരം, പരിഭവത്തിന്‍റെ സ്വരം, പ്രേമപ്രാര്‍‍ത്ഥനയുടെ സ്വരം, നിര്‍‍വൃതിയുടെ സ്വരം. ഇതിനര്‍‍ത്ഥം നാലേ നാലു സ്വരങ്ങളായി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വൈകാരികലോകത്തെ ലഘൂകരിക്കാമെന്നല്ല . ഇവയ്ക്കൊക്കെ വൈവിധ്യങ്ങളുണ്ട്. അടിസ്ഥാനസ്വരങ്ങളും കൂടുതല്‍ കണ്ടേകക്കാം. എങങ്കിലും ഈ വൈകാരികശ്രുതികളും, സ്വരവ്യത്യാസങ്ങളെല്ലാം, ഒരു ബിന്ദുവില്‍ വന്ന് ഏകീഭവിക്കുന്നു - ആ ബിന്ദുവിന്‍ കൂടിതല്‍ യോജിച്ച ഒരു പേര്‍‍ കിട്ടാത്തതുകൊണ്ട് അതിനെ അഹന്ത എന്നു വിളിക്കുക - ഉജഛ എന്ന വാക്കിന്‍ തുല്ല്യ ാര്‍‍ഥത്തില്‍, ധര്‍‍മ്മശാസ്ത്രവും മതവും അതിനു കൊടുത്തിട്ടുള്ള പ്രത്യേകനിറങ്ങളെ ചോര്‍‍ത്തിക്കളഞ്ഞുകൊണ്ട്,

ഒരോ വസ്തുവും അത് - വ്യക്തിയുടെ സംഭവമോ സാധനമോ ആകട്ടെ - ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന വ്യക്തിയുടെ അഹന്ത യില്‍ ഉണ്ടാക്കുന്ന അനുരണനങ്ങളാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ റൊമാന്‍റിസിസത്തിന്‍റെ പരിധി കുറിക്കുന്നത്. ഏതു കവിയെ സംബന്ധിച്ചും ഇത് സത്യമല്ലേ എന്നു ചോദിക്കാം. സകല അനുഭവവും വ്യക്തിനിഷ്ഠമാണെന്ന വ്യാപകമായ അര്‍‍ഥത്തില്‍ ശരിയായര്‍‍കാം. ഇവടെ കുറച്ചുകൂി ക്ലിപ്തമായ അര്‍‍ഥമാണ് ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഒരു വസ്തു കവിയെ ഗ്രസിക്കുമ്പോള്‍‍അതിന്‍റെ യാഥാര്‍‍ഥ്യത്തെ ആവാഹിക്കുവാന്‍ കവി തന്നെത്തന്നെ ഒഴിച്ചിട്ടുകൊടുക്കുനമ്പോള്‍‍സ്പഷ്ടമാകുന്ന കവിത അഹന്ത യുടെ അനുരണനമല്ല . പക്ഷേ ഒരു വസ്തു കവിയെ ഉത്തേജിപ്പികക്കുമ്പോള്‍‍ആ ഉത്തേജനം ആളിക്കത്തി നില്‍ക്കുമ്പോള്‍, അത് അതിന്‍റേതായ ചില ഭാവങ്ങളെയും, പ്രകാശനമാധ്യമങ്ങളെയും സൃഷ്ടിക്കുമ്പോള്‍, ആ ഉത്തേജനം ഒരു ലക്ഷ്യമായിത്തീരുമ്പോള്‍, ഉത്തേജകവസ്തുവിന്‍ ഒരു ഇലക്ട്രിക് സ്വിച്ചിന്‍റെ പ്രാധാന്യ ം മാത്രം ലഭിക്കുമ്പോള്‍‍സൃഷ്ടമാകുന്ന കവിത

അഹന്ത യുടെ അനുരണനമാണഅ (ഇത്തരം കവിത അസത്യജടിലമോ അഹങ്കാരജടിലമോ ആണെന്ന് ഇവിടെ ഉദ്ദേശിക്കുന്നില്ല ) ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിത ഈ പ്രത്യേകഅര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ ആത്മനിഷ്ഠമോ, അഹന്താ ധിഷ്ഠിതമോ ആണ്. ഒരുദാഹരണം കൊണ്ട് ഒന്നുകൂടി വ്യക്തമാക്കട്ടെ. അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ആദ്യകാല കൃതികള്‍‍മുതല്‍ സ്വരരാഗസുധ വരെയുള്ള കവനശേഖരങ്ങളിലുള്ള എണ്ണമറ്റ പ്രേമഗാനങ്ങളില്‍ ഒന്നിലുംനിന്ന് ഒരു നായികയെപ്പോലും അവരുടെ പ്രത്യേകമായ സൗന്ദര്യത്തിലോ വ്യക്തിത്വത്തിന്‍റെ ഏതെങ്കിലും പ്രത്യേകതയിലോ തിരിച്ചറിയാന്‍ നമുക്കു സാധിക്കുന്നില്ല . ഒരു അന്യവ്യക്തിത്വത്തിന്‍റെതായ ഒരു ഭാവമോ, ശൈലിയോ ഒരു സ്ഥലത്തിന്‍റെയോ ഒരു വസ്തുവിന്‍റെയോ ഏതെങ്കിലുമൊരുപ പ്രത്യേകതയോ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കവിതകള്‍‍ക്കുള്ളില്‍ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കാവുന്നതായില്ല .

പാരവശ്യം

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാല്‍പനികതയുടെ രാസപ്രയോഗം കൊണ്ട് രൂപാന്ത രം സംഭവിച്ചിട്ടുള്ള ഒരു ലോകമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കവിതകളില്‍ നാം കാണുക. കവിയും ലോകവും തമ്മിലുള്ള അന്യത്വം, വൈകാരികമായ വിടവ്, ലോകത്തിന്‍റെ നിര്‍‍ദയമായ സ്വതന്ത്ര ത ഇവ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കാവ്യമണ്ഡലത്തിലേക്ക് കടന്നുവരുന്നില്ല . അതിനെപ്പറ്റി അദ്ദേഹം ബോധവാനാകുമ്പോഴൊക്കെ, അത് തന്‍റെ ലോലസുന്ദരമായ കാവ്യവ്യക്തിത്വത്തിനെ അപകടപ്പെടുത്തുന്ന ഏതോ ഹൃദയഹീനത്വമായി മാത്രമേ അദ്ദേഹം കാണുന്നുള്ളൂ. നിഷ്ഠൂരലോകമേ, നിര്‍‍ദയലോകമേ, കപടലോകമേ എന്നൊക്കെ ആ അന്യത്വത്തിനെ കുറ്റപ്പെടുത്തുകയും, `കരയും ഞാന്‍ കരയും ഞാന്‍' എന്ന് തന്‍റെ വൈകാരികയാഥാര്‍‍ത്ഥ്യത്തിനെ ആ അന്യത്വത്തിനെതിരായി തറപ്പിച്ചു പറയുകയും മാത്രമേ ഈ പ്രത്യേകതരം റൊമാന്‍റിസിസത്തിന്‍റെ ധാര്‍‍മികസങ്കുചിതത്വത്തിന്‍ സാധിക്കുകയുള്ളൂ. അഹന്ത യുടെ അനുരണനമായി വരുന്ന സ്വരങ്ങളുടെ വൈവിധ്യവും പരിമിതമാണ്. ഏതൊരു വ്യക്തിത്വത്തിന്‍റെയും വൈകാരികസാധ്യതയും വൈകാരികതയുടെ ധാര്‍‍മ്മികസമ്മിളിതങ്ങളും പരിമിതമാണല്ലോ മനുഷ്യസഹജമായ ഈ പരിമിതി ഏറ്റവും പ്രകടമാകുന്നത് ആത്മനിഷ്ഠനായ റൊമാന്‍റിക് കവിയിലാണ്. വ്യക്തിത്വത്തിന്‍റെ പ്രത്യേകതയായ ഒരു ഭാവം കാവ്യവ്യക്തിത്വത്തിന്‍റെയും പ്രധാമായ പ്രത്യേകതയായി നിലകൊള്ളുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന വ്യക്തിയെ സംബന്ധിച്ച് അധികമൊന്നും അറിഞ്ഞുകൂടാത്തതുകൊണ്ട് വ്യക്തിയുടെയും കവിയുടെയും ഈ ബന്ധം ഞാന്‍ ഊന്നിപ്പറയുന്നില്ല . കവിയെ സംബന്ധിച്ച് ഈ പ്രത്യേകഭാവം പാരവശ്യമാണൈന്ന് എനിക്കു തോന്നുന്നു.

പാരവശ്യം എന്ന കേന്ദ്രത്തില്‍ ഘടിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ദുഃഖവും സന്ത ോഷവും നിരാശയും നിര്‍‍വൃതിയും പരിദേവനവും പ്രാര്‍‍ഥനയും സ്മൃതിയും പരിഭവവുമൊക്കെ നേര്‍‍മയേറിയ ഭാവങ്ങളില്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.

ഈ പാരവശ്യം ഈ പ്രത്യേക അളവിലും വൈവിധ്യത്തിലും സാന്ദ്രതയിലും നേര്‍‍മയിലും മലയാളത്തില്‍ പുതിയതാണ്. ``ജാതി ജാതാനുകമ്പാനുഭവ!'' എന്ന സുപ്രസിദ്ധ ശ്ലോകത്തില്‍ കാണുന്ന ആ ഭാവതരളതയ്ക്ക് മലയാളത്തിലും സംസ്കൃതതത്തിലും മുന്‍ഗാമികള്‍‍ഉണ്ടായിരിക്കാം. എങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴയെ സംബന്ധിച്ച് ഈ പാരമ്പര്യത്തിന്‍റെ ഉത്ഭവമറിയേണ്ടത് ഇന്ത ്യന്‍ സാഹിത്യത്തില്‍നിന്നല്ല , കീറ്റ്സില്‍ നിന്നാണെന്നു തോന്നുന്നു. പ്രേമത്തിന്‍റെ താപത്തില്‍ തളര്‍‍ന്നുപോകുന്ന ഭാവപാരവശ്യത്തില്‍ ബോധക്കേടിനോളം ചെന്നെത്തുന്ന കാമുകന്‍മാരെ, അല്ലെങ്കില്‍ കാമുകനായ കവിയെത്തന്നെ കീറ്റ്സിന്‍റെ കവിതകളില്‍ക്കാണാം. ഈ ഭാവപാരവശ്യം അതിസൂക്ഷ്മമായ വികാരങ്ങളെ ഉണര്‍‍ത്താന്‍ പര്യാപ്തമാണ്. സ്വതസിദ്ധമായ ഏതോ സഹാനുഭാവത്തിന്‍റെ ഫലമായി കീറ്റ്സില്‍ നിന്ന ഈ പ്രത്യേകഭാവത്തെ ഉള്‍‍കൊള്ളുവാന്‍ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കഴിഞ്ഞു. തന്നെത്തന്നെ കൈവിട്ടുപോയ ഒരു നിസ്സഹായതയെ, ആ കൈവിട്ടുപോകലിന്‍റെതായ വൈകാരികാന്ദോളനത്തെ, അതിന്‍റെ പ്രത്യേകമായ അനുഭൂതിയെ ലോലമായ, പേലവമായ, സ്ഫടികസ്വച്ഛമായ, അയവേറിയതായ വാക്കുകളിലും താളങ്ങളിലും ആവാഹിക്കുവാന്‍ അദ്ദേഹത്തിനു കഴിഞ്ഞു. 1923ല്‍ അദ്ദേഹമെഴുതിയ `ദിവ്യാനുഭൂതി' യിലെ ചില വരികള്‍‍കേള്‍‍ക്കുക:

`എങ്ങുനിന്നെങ്ങുനിന്നെങ്ങുനിന്നീ
മഞ്ജീരശിഞ്ജിതമുത്ഭവിപ്പൂ?
... ... ... ... ... ... ...
ഞാനെന്നെത്തന്നെ മറന്നുപോയി,
ഞാനെന്നില്‍ത്തന്നെ ലയിച്ചുപോയി,
ഞാനൊരു സംഗീതനാളമായി,
വാനോളം പെട്ടെന്നുയര്‍‍ന്നുപോയി
പുല്‍ക്കൊടിതട്ടു വിയത്തില്‍ മിന്നും
നക്ഷത്രം പോലുമിന്നെന്‍റേതായി
കര്‍‍മങ്ങള്‍‍കന്ദൂകക്രീഡയാടും
ബ്രഹ്മാണ്ഡം പോലുമെന്‍ സ്വന്ത മായി,
ഭാവനാമോഹനചുംബനംപോല്‍
ജീവനു പേര്‍‍ത്തും പുളകമേകി;
എങ്ങുനിന്നെങ്ങുനിന്നെങ്ങുനിന്നീ
മഞ്ജീരശിഞ്ജിതമുത്ഭവിപ്പൂ?
.... .... .... .... ....

ആനന്ദംകൊണ്ടും തളര്‍‍ന്നലല്ലോഞാന്‍
ആരു നീ, യാരു നീ, യോമലാളേ?''
ഇരുപത്തി നാല്‍ വര്‍‍ഷങ്ങള്‍‍ക്ക് ശേഷമെഴുതിയ `മനസ്വിനി' യിലെ ചില വരികള്‍:
നിന്‍ കഥയോര്‍‍ത്തോര്‍‍ത്തെന്‍ കരളുരുകി
സ്സങ്കല്‍പത്തില്‍ വിലയിക്കേ,
ഏതോ നിര്‍‍വൃതിയിക്കിളിക്കൂട്ടി
ച്ചേതനയണിവൂ പുളകങ്ങള്‍!
വേദന, വേദന, ലഹരിപിടിക്കും
വേദന - ഞാനിതില്‍ മുഴുകട്ടെ!
മുഴുകട്ടെ മമ ജീവനില്‍ നിന്നൊരു
മുരളീമൃദുരവമൊഴുകട്ടെ!

ഏതു കാലഘട്ടത്തിലും അദ്ദേഹമെഴുതിയ പ്രേമഗാനങ്ങളിലും, സുധാംഗദ, യവനിക തുടങ്ങി, അന്യകവികളില്‍ നിന്നെടുത്ത കഥാബീജങ്ങളെ വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത കവിതകിലും, `അരുതിനിപ്പാടുവാന്‍ പാടിയിട്ടെന്താ രുമില്ലാത്തമില്ലേ റ്റുപാടാന്‍' തുടങ്ങിയ കവിതാശകലങ്ങളിലുമൊക്കെ പാരവശ്യമെന്ന് വര്‍‍ണിക്കാവുന്ന ഈ ഭാവമോ അതില്‍നിന്ന് അടിസ്ഥാനപരമായി വ്യത്യാസമില്ലാത്ത ചില ഭാവാന്ത രങ്ങളോ കാണാം.

മരണത്തോടുള്ള അഭിനിവേശം

ഈ ഭാവപാരവശ്യത്തില്‍നിന്ന് അധികം ദൂരമില്ല റൊമാന്‍റിസിസത്തിന്‍റെ ഒരു പ്രത്യേകതയായ മൃത്യുന്‍മുഖതയിലേക്ക്. മരണത്തെ കാമുകിയായോ, ഇഷ്ടദേവതയായോ, അഭയമായോ, ആശ്വാസമായോ കണ്ടിട്ടില്ലാത്ത റൊമാന്‍റിക് കവികള്‍‍ഉണ്ടോ എന്‍ സംശയമാണ്. ഭാരതീയസംസ്കാരത്തിന്‍ തികച്ചും അന്യമാണ് മരണത്തിനടുള്ള ഈ സൗഹൃദം - മരണത്തെ ഒരുറക്കമായി, ഒരാശ്വാസമായിക്കാണുക മനുഷ്യസാധാരണമാണെങ്കിലും പരുഷവും യാതൊരു ഒത്തുതീര്‍‍പ്പിനും തയ്യാറില്ലാത്തതുമായ യാഥാര്‍‍ഥ്യങ്ങളില്‍നിന്ന് പലായനം ചെയ്യുകയല്ലാതെ മറ്റൊരു വഴിയില്ലെന്ന് കണ്ടെത്തുന്ന റൊമാന്‍റിക് കവി ചെയ്യുകയല്ലാതെ മറ്റൊരു വഴിയില്ലെന്ന് കണ്ടെത്തുന്ന റൊമാന്‍റിക് കവി മരണത്തിനെ ആശ്വാസമായും അഭയമായും സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു. ഭാവത്തിന്‍ പരകോടിയില്‍നിന്ന് നിത്യജീവിതത്തിന്‍റെ നിസ്സാരതയിലേക്ക് മടങ്ങിവരാന്‍ വിസമ്മതിക്കുന്ന റൊമാന്‍റിക് കവിയാകട്ടെ മരണത്തെ നിര്‍‍വൃതിയായി, വൈകാരികാനുഭൂതികളുടെ അപാരതയ്ക്കുള്ളില്‍ സ്വാത്മാവിന്‍റെ വിലയമായി, വൈകാരികാനുഭൂതികളുടെ അപാരതയ്ക്കുള്ളില്‍ സ്വാത്മാവിന്‍റെ വിലയമായി വിലയിരുത്തുവാനാകാത്ത ഏതോ സച്ചിദാനന്ദസാക്ഷാല്‍ക്കാരമായി ആരാധിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയില്‍ ഇതു രണ്ടും കാണാം. ഇക്കാര്യത്തിലും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മുന്‍ഗാമി അല്ലെങ്കില്‍ ഗുരു കീറ്റ്സാണെന്നു പറയാം. ``ഉലമവേ ശ െവേല രവശലളലേെ ശിലേിശെ്യേ'' എന്നു പറഞ്ഞ കീറ്റ്സ്, രാപ്പാടിയുടെ ഗാനലഹരിയില്‍ അലിഞ്ഞുചേരുവാനാഗ്രഹിച്ചു. `ചീം ാീൃല വേമി ല്ല ൃ ലെലാ െശ േൃശരവ ീേ റശല' എന്നു പറഞ്ഞ കീറ്റ്സ്, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ റൊമാന്‍റിസിത്തിലെ ഈ നൈസര്‍‍ഗികഭാവത്തിന്‍റെ മാര്‍‍ഗദര്‍‍ശിയാണ്. മരണത്തെ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്ന കവതകള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആദ്യകാലകൃതികള്‍‍മുതല്‍ തുടര്‍‍ന്നിങ്ങോട്ടു കാണാം:

ആരാണിച്ചുംബനനിര്‍‍വൃതിയില്‍
ഞാനറിയാതെതന്നെ മുക്കിടുവാന്‍?
ആരമ്യസുസ്മിതം തൂകിയെത്തു-
മാതിഥേ, നീയെന്‍ മരണമല്ലേ ?
കൂരിരുളിങ്കലിരുന്നു നിന്നെ
ഞാനിത്രനാളും ഭജിച്ചിരുന്നു.
തീരാനിശയില്‍ക്കൂടി നിന്‍റെ
വേണുസംഗീതം ഞാന്‍ കേട്ടിരുന്നു.

ഈ വരികളള്‍‍1934-ല്‍ എഴുതിയ കവിതയില്‍നിന്നാണ്. മറ്റൊരു കവിതയില്‍ ശവകുടീരത്തിനെ കര്‍‍ബന്ധങ്ങളുടെ ചുമടിറക്കുന്ന വിശ്രമത്താവളമായും പരമപാവനമായ ശാന്ത ിയുടെ അടിയൊഴുക്കിന്‍റെ ഉത്ഭവസ്ഥാനമായും കീര്‍‍ത്തനം ചെയ്യുന്നു. ``വിശ്വരംഗതത്തില്‍ നിന്നെ മാത്രം ഞാന്‍ വിശ്വസിപ്പൂ മരണമേ'' എന്ന് മറ്റൊരു കവിതയില്‍ കവി മരണത്തെ ആശ്രയിക്കുന്നു. അനുഭൂതികളുടെ അഗ്രബിന്ദുവായ നിര്‍‍വൃതിയായി മരണം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയോ അല്ലെങ്കില്‍ നിര്‍‍വൃതിയും വിലയവും ഒന്നായിച്ചേരുകയോ ചെയ്യുന്ന കവിതകളും കാവ്യഭാഗങ്ങളും ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളില്‍ ധാരാളമായിക്കാണാം. ചില ഉദാഹരണങ്ങള്‍:

സായൂജ്യദീപ്തിയില്‍നിന്ന്-
എന്ത ിനൊളിച്ചുകളിക്കുന്നു, ഹാ, നിത്യ-
സൗന്ദര്യമേ നീയിനിയും!
നിനനിലലിഞ്ഞലിഞ്ഞില്ലാതെയായിട-
ട്ടെന്നിലെ ഞാനാത്തവേഗം!
വാടാവെളിച്ചമേ, തെല്ല ിട നീ നിന്‍റെ
മൂടുപടമൊന്നു മാറ്റൂ.
തിലോത്തമയില്‍നിന്ന്-
മത്സിരകള്‍‍തളര്‍‍ന്നിടുന്നു - ഹാ!
മത്സരിപ്പൂ മല്‍പ്രജ്ഞകള്‍!
സ്പന്ദനങ്ങള്‍‍മുറുകിടുന്നു, നി-
ഷ്പന്ദമാകുന്നെന്‍ ചൈതന്യം
..........................................................

എന്തുമാറ്റ, മിതെന്ത ിനാകാ,മി-
തെന്ത ു?-ഞാന്‍ മരിക്കുന്നുവോ?
അത്ഭുതം! - ഹാ, മരണമേ വരൂ!
സസ്പൃഹമെതിരേല്‍പൂ ഞാന്‍.
യവനികയില്‍ ശേഖരകവിയുടെ ഗാനത്തെപ്പറ്റി-
എന്ത ിനോ വേണ്ടി ദാഹിച്ചു ദാഹി-
ചച്ചന്ത രംഗമവര്‍‍ക്കു തര്‍‍ന്നു
എന്ത ിനെന്നു പറഞ്ഞറിയിക്കാന്‍
ഹന്ത , വാക്കില്ല വര്‍‍ക്കെന്ത ു ചെയ്യും!

ഇന്നീ ജീവിതപൂര്‍‍ണമയിങ്ക-
ലൊന്നു ഞങ്ങള്‍‍മരിചച്ചിരുന്നെങ്കില്‍!

``യവനിക'യുടെ കഥാബിന്ദു ടാഗോറിന്‍റെ ഒരു കഥയാണല്ലോ തികച്ചും സ്വതന്ത്ര മെന്നു പറയാന്‍ വയ്യാത്ത ഈ കവിത ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സവിശേഷതകളെ മുഴുവന്‍ ഉള്‍‍കൊള്ളുന്നുണണ്ട്. ആത്മഹത്യയും പ്രേമസാക്ഷാല്‍ക്കാരവും അനുഭാവരഹിതമായ ലോകത്തില്‍നിന്നുള്ള പലായനവും ആദര്‍‍ശമണ്ഡലത്തില്‍നിന്ന് ലക്ഷിക്കുന്ന അംഗീകാരവും ഈ കവിതയുടെ അന്ത ്്യനിമിഷത്തില്‍ ഒന്നായിത്തീരുന്നു. ``വൈകി... ദേവി'' എന്ന വിലാപത്തിന്‍റെ ദുഃഖതീവ്രതയ്ക്കും മായ്ചച്ചുകളയാവുന്നതല്ല നിര്‍‍വൃതിയുടെ പ്രകാശവായ്പിനെ.

സര്‍‍വസന്താ പഭഞ്ജമാകും
നിര്‍‍വൃതിതന്‍ പരിമളം വീശി,
ദേവദുരര്‍‍ലഭമാകുമൊരാര്‍‍ദ്ര-
ഭാവസന്ദ്രമൃദുസ്മിതം പൂശി,
വന്നതാ ദിവ്യ കല്ല്യ ാണരശ്മി
മുന്നില്‍ നില്‍ക്കുന്നു സൗന്ദര്യലക്ഷ്മി,

ഈ സൗന്ദര്യലക്ഷ്മി റൊമാന്‍റിക് കവി ആരാധിക്കുന്ന ആദര്‍‍ശപ്രേമത്തെയും ഭാവസാന്ദ്രതയുടെ ലഹരിയെയും ഒന്നിച്ചുള്‍‍കൊള്ളുന്ന മരണദേവത കൂടിയാണ്.

ഭാവപാരവശ്യത്തില്‍ നിന്നാരംഭിച്ച് `അദൈ്വതാമലഭാവസ്പന്ദിതവിദ്യുന്‍മേഖല'വരെ സഞ്ചരിക്കുന്ന ഈ വികാരവായ്പിനെ റൊമാന്‍റിക് എന്ന് എന്ത ര്‍‍ത്ഥത്തിലാണ് വിളിക്കുക? റൊമാന്‍റിക് കവിത യൗവനോദയകാലത്ത് അവശ്യം വേണ്ട അനുഭവങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ് എലിയട്ട് പറയുമ്പോള്‍‍പ്രായപൂര്‍‍ത്തിയാ ഒരാള്‍‍ക്ക് ജീവിതാനുഭവങ്ങളെപ്പറ്റിയുള്ള അനുപാതബോധം റൊമാന്‍റിസിസത്തിനെ, അല്ലെങ്കില്‍ റൊമാന്‍റിക് പ്രേമത്തിനെയെങ്കിലും ബാലിശതയായിക്കാണുമെന്നാണല്ലോസൂചന. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രേമകവിതയിലെ ഉപരിപ്ലവമോ ബാലിശമോ ആയ അംശങ്ങള്‍‍ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുവാന്‍ പ്രയാസമില്ല . മാത്രമല്ല , ആ കവിതകള്‍‍ഒന്നിച്ചെടുത്തു നോക്കുമ്പോള്‍‍ആവര്‍‍ത്തനസ്വഭാവവും സ്വരത്തിന്‍റെ വൈവിധ്യക്കുറവും സ്വാവബോധം എന്ന് പറയാവുന്ന ബുദ്ധിപരമായ പ്രകിക്യയുടെ കുറവും ഏതു സന്ദര്‍‍ഭത്തിലും ഒരേ അളവിലുള്ള ആത്മാര്‍‍ത്ഥയും അവയെ മുഷിപ്പനാക്കുന്നുണ്ട് എന്നു കാണാം. പ്രത്യേകിച്ച് എലിയട്ട് പറഞ്ഞതുപോലെ കുട്ടിപ്രായം കഴിഞ്ഞവര്‍‍ക്ക്, ഈ പറഞ്ഞ ദോഷങ്ങള്‍‍മിക്കതും അഹന്താ ധിഷ്ഠിതമായ ഒരു വൈകാരികജീവിതത്തിന്‍റെ ഫലമാണെന്നും പറയാം. ഇവയൊക്കെ റൊമാന്‍റിസിസത്തിന്‍റെ അംശങ്ങളാണെന്നു പറഞ്ഞാലും അബദ്ധമാകണമെന്നില്ല , എന്നാലും ഇവയല്ല ല്ലോറൊമാന്‍റിസിസം. ഒരു വികാരത്തിനെന അതിന്‍റെ തനതായ ഭാവങ്ങളിലെടുത്ത്,

അവയെ ജീവിതത്തിന്‍റെ മറ്റഉ സങ്കീര്‍‍ണതകളില്‍ നിന്ന് വേര്‍‍പെടുത്തി, ഭാവമണ്ഡലത്തില്‍ സ്വതന്ത്ര മായി നിര്‍‍ത്തി, പൂര്‍‍ണമായി വികസിക്കുവാന്‍ സമ്മതിച്ച, അവയില്‍ മുഴുകുകയും, ആ മുഴുകലില്‍ ആഹ്ലാദിക്കുകയും ചെയ്ത്, അങ്ങനെ മുഴുമ്പോള്‍‍കണ്ടെത്തുന്ന, ഭാവങ്ങളുടെ അതീവസൂക്ഷ്മങ്ങളും പേലവങ്ങളുമായ അംശങ്ങളെയും കൂടിയ വാക്കുകളില്‍ പിടിച്ചെടുത്ത്, ഷേക്സ്പിയര്‍‍ പറഞ്ഞതുപോലെ കാറ്റുപോലെയുള്ള ഇല്ലായ്മകളെപ്പോലും കുടിയിരുത്തുകയാണ് ഒരു റൊമാന്‍റിക് കവി ചെയ്യുന്നത്. കവിയും കാമുകനും ഭ്രാന്ത നും ഒന്നിക്കുന്ന ഈ ഭാവനാതലം റൊമാന്‍റിസിസത്തിന്‍റെതാണ്. അവിടെ നഷ്ടപ്പെടുന്ന സങ്കീര്‍‍ണതകള്‍‍ക്കു പകരം സൂക്ഷ്മതകള്‍‍ലഭ്യമാകുന്നു, റിയലിസത്തിന്‍റെ അനുപാതബോധത്തിനു പകരം ഒരൊറ്റ മാനത്തില്‍ ആഴ്ന്നിറങ്ങുവാന്‍ സാധിക്കുന്നു. പ്രതിഭാശാലിക്ക് ഒരുപക്ഷേ ദര്‍‍ശനം ലഭിക്കുന്നു.

വികാരവും ഭാഷയും

മലയാളിയുടെ സംസ്കാരത്തില്‍ ഇന്നലെ വരെ മൂകമായിക്കിടന്ന വളരെയേറെ ഭാവങ്ങള്‍‍ക്ക് പ്രകാശം കൊടുക്കുവാന്‍ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ റൊമാന്‍റിക് പ്രേമകവിതയ്ക്ക് സാഇച്ചു. ഭാവങ്ങള്‍‍അഥവാ മൂഡുകള്‍‍മൂകമായിരുന്നു എന്നു പറയുമ്പോള്‍‍സാധ്യത എന്ന തലത്തില്‍നിന്ന് യാഥാര്‍‍ഥ്യം എന്ന തലം വരെ അവ എത്തിയിരുന്നില്ലെന്ന് വ്യക്തമാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രേമകവിതയുടെ ഭാവങ്ങള്‍‍ഒരു പകര്‍‍ച്ചവ്യാധിപോലെ പടര്‍‍ന്നുപിടിക്കുകയും, സമൂഹജീവിതവും സാഹിത്യവും ആ ഭാവങ്ങള്‍‍ൊണ്ട് നിറയുകയും ചെയ്തതിന്‍റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ നമ്മുടെ സംസ്കാരത്തില്‍ ആ കവിത ചരിത്രപരമായ ഒരാവശ്യമായിരുന്നുവെന്ന് സമ്മതിക്കുക. മലയാളിയുടെ സംസ്കാരത്തിലുള്ള ഒരു കുറവ് നികത്തിയെന്നതു മാത്രമല്ല , ഈ റൊമാന്‍റിക് പ്രേമകവിതയുടെ ന്യായീകരണം - അതിനൊരു ന്യായീകരണം ആവശ്യമാണെങ്കില്‍ അതിമൃദുലങ്ങളായ ഭാവങ്ങളെ വാക്കുകളിലാവിഷ്കരിക്കുകയും അങ്ങനെ ഭാഷയുടെ ബോധമണ്ഡലത്തിനെ വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യാന്‍ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്ക് സാധിച്ചു. ആത്മാവ് റെഡിമെയ്ഡ് ആയിട്ടുള്ള ഒരു വസ്തുവല്ല . ആത്മാലാപത്തില്‍ക്കൂടി ആത്മാവ് സൃഷ്ടമാകുന്നു. കമ്പികള്‍‍ഇണക്കി ചേര്‍‍ക്കുംതോറും ഒരു ഗാനയന്ത്ര ം ആവിഷ്കരിക്കപ്പെടുന്നു. വ്യക്തിയുടെ വികാരങ്ങള്‍‍ഉദാത്തമായ കാവ്യവികാരമായി മാറുന്നു. കാവ്യവികാരത്തില്‍നിന്ന് വ്യക്തിസത്ത ഊറിക്കൂടുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രേമസങ്കല്‍പം തീരെ ചെറുപ്പത്തിന്‍റെയും, സ്വപ്നത്തിന്‍റെ ലോലതയോടും ശുദ്ധിയോടുമടുത്തതും, വ്യക്തിത്വത്തിന്‍റെ സങ്കീര്‍‍ണതകളെ കണക്കിലെടുക്കാത്തതും, ഇതൊക്കെക്കണ്ടുതന്നെ റൊമാന്‍റിക്കുമാണ്. ഈ കാല്‍പനികത ജീവിതബോധത്തിന്‍റെയും സൗന്ദര്യബോധത്തിന്‍റെയും ഒരവശ്യഘടകമാണ്. ഒരൊറ്റ ഘടകത്തിലുള്ള ഈ മുറുകിപ്പിടുത്തമാണ് കാല്‍പനികതയുടെ ശക്തിയും ദൗര്‍‍ബല്ല്യവും.

കവിതയുടെ സ്വതസിദ്ധമായ ഭാഷ ബിംബങ്ങളാണ് - ഉപമകളോ ഉല്ലേഖങ്ങളോ സിമ്പലുകളോ ഒക്കെയായ ബിംബങ്ങള്‍. റൊമാന്‍റിക് കവിത ഭാവാവിഷ്കരണത്തിനായി മറ്റേതൊരു കവിതാ പ്രസ്ഥാനത്തെയും പോലെ ബിംബങ്ങളെയും ബിംബരഹിതങ്ങളായ വാക്യങ്ങളെയും ആശ്രയിക്കുന്നു. ചില ഉദാഹരണങ്ങള്‍:

1. പോകല്ലെ, പോകല്ലെ, പോകല്ലെ ദേവി!
2. ~ഒടുവിലെന്നോമനേയന്നു മാത്രം
ഓതിയവനൊന്നു നിശ്വസിപ്പൂ.
3. ഓമനപ്പിഞ്ചിളം പൂങ്കുയിലേ
നീ മമ പ്രാണനും പ്രാണനല്ലെ?
എന്നിട്ടുമെന്നിട്ടുമീവിധം നീ
യെന്നെയെന്നേക്കും വെടിഞ്ഞുവല്ലോ

ബിംബസാഫല്ല്യം

ഈ സംഗീതമാധുര്യവും സാരള്‍യവും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ പ്രത്യേകതയാണ്. പക്ഷേ ഇതിലും വ്യക്തമായ രീതിയില്‍ പ്രത്യേകതയുള്ളതാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യകല്‍പനകള്‍‍അഥവാ ഇമേജുകള്‍. സൂക്ഷ്മവും പേലവവുമായ ഭാവങ്ങള്‍‍സൂക്ഷ്മവും പേലവവുമാണെന്ന് നമ്മള്‍‍അറിയുന്നത് അവയുടെ മാധ്യമങ്ങളായ ബിംബങ്ങളുടെ നവീനതയിലും ശക്തിയിലും കൂടിയാണ്. നിലാവില്‍ക്കാണുന്ന വസ്തുക്കള്‍‍കെന്നമാതിരി ഒഴുക്കുള്ള രൂപരേഖകളും മാര്‍‍ദവവും നേരിയ പ്രകാശവും അത്യാകര്‍‍ഷകമായ, സ്വപ്നതുല്ല്യ മായ അവ്യക്തതയും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യകല്‍പനകള്‍‍ക്കുള്ള ഒരു റൊമാന്‍റിക് സവിശേഷതയാണ്. അറിഞ്ഞുകൂടാത്തതിനെ അറിയാവുന്നവയില്‍ക്കൂടി പിടിച്ചെടുത്ത് വ്യക്തമാക്കുന്നതിനു പകരം, അവ്യക്തമോ വിദൂരമോ അയാഥാര്‍‍ഥമോ ആയ ബിംബങ്ങളില്‍കൂടി ചില പേലവഭാവങ്ങളളെ കഷ്ടിച്ചൊന്നു സ്പര്‍‍ശിച്ച് അങ്ങനെ അവയുടെ നേര്‍‍മയേറിയ സൗന്ദര്യത്തെ ആ നേര്‍‍മ അല്‍പവും നഷ്ടപ്പെടാതെ നമ്മുടെ അനുഭവത്തിന്‍റെ അതിര്‍‍ത്തിക്കുള്ളില്‍ എത്തിക്കുകയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ചെയ്യുന്നത്.

1. പാലപൂത്ത പരിമളമെത്തി-
പ്പാതിരയെപ്പുണര്‍‍ന്നൊഴുകുമ്പോള്‍
മഞ്ഞണിഞ്ഞു മദാലസയായി
മഞ്ജുചന്ദ്രിക നൃത്തമാടുമ്പോള്‍
മന്ദമന്ദം പൊടിപ്പതായ് കേള്‍‍കാം
സ്പന്ദനങ്ങളിക്കല്ല റയ്ക്കുള്ളില്‍

2. മലരൊളിതിരളും മധുചന്ദ്രികയില്‍
മഴവില്‍ക്കൊടിയുടെ മുനമുക്കി,
എഴുതാനുഴറീ കല്‍പന ദിവ്യമൊ-
രഴകിനെ-എന്നെ മറന്നൂ ഞാന്‍!
മധുരസ്വപ്നശതാവലി പൂത്തൊരു
മായാലോകത്തെത്തീ ഞാന്‍
അദൈ്വതാമല ഭാവസ്പന്ദിത
വിദ്യുന്‍മേഖല പൂകീ ഞാന്‍

3. അതീധന്യകളുഡുകന്യകള്‍‍മണിവീണകള്‍‍മീട്ടി
അപ്സരരമണികള്‍‍കൈമണികള്‍‍കൊട്ടി
വൃന്ദാവനമുരളീരവ പശ്ചാത്തലമൊന്നില്‍
സ്പന്ദിക്കുമാ മധുരസ്വരവീചികള്‍‍തന്നില്‍
താളം നിരനിരയായ് നുരയിട്ടിട്ടു തങ്ങി
താമരത്താരുകള്‍പോല്‍ തത്തീലയഭംഗി

ഈ തരത്തില്‍ പെട്ടതല്ലാത്ത കല്‍പനകളും ധാരളമായി ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലുണ്ടെങ്കിലും ഈ റൊമാന്‍റിക് കല്‍പനകള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സവിശേഷതയാണ്. ഇവയില്‍ക്കൂടി മലയാളഭാഷയുടെ ധ്വനിപ്രയോഗപാടവത്തെ റൊമാന്‍റിക് ഭാവങ്ങളെ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനായി ചങ്ങമ്പുഴ വിനിയോഗിച്ചു. വാക്കുകളുടെ നിര്‍‍വചനസാമര്‍‍ത്ഥ്യത്തെ റിയലിസ്റ്റിക്, ക്ലാസിക്കല്‍ തുടങ്ങിയ സാഹിത്യമാര്‍‍ഗങ്ങള്‍‍ആശ്രയിക്കുമ്പോള്‍, നിര്‍‍വചനത്തെ മിക്കവാറും ഉപേക്ഷിച്ച്, ധ്വനിയെ, അതായത് സജസ്റ്റ് ചെയ്യാനുള്ള കഴിവിനെ, കഴിയുന്നത്ര ഉപയോഗിക്കുകയാണ് കാല്‍പ്പനികകവിത ചെയ്യുന്നത്.

ഭാഷയുടെ നാഡീക്ഷയം

ഈ മാര്‍‍ഗത്തില്‍ അധികം ശീലിച്ചുപോകുമ്പോള്‍‍വരുന്ന പാകപ്പിഴകളും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ക്കാണാം. പല കവികളേയും ബാധിക്കുന്ന ക്രമേണയുള്ള ബലക്ഷയം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യജീവിതത്തെ ആക്രമിച്ചില്ലെങ്കിലും, അദ്ദേഹം ഒരു പൂര്‍‍ണ റൊമാന്‍റിസിസ്റ്റായിരുന്നതുകൊണ്ടാണെന്ന് തോന്നുന്നു, റൊമാന്‍റിസിസത്തിന്‍റെ വളര്‍‍ച്ചയും തകര്‍‍ച്ചയും അദ്ദേഹത്തില്‍ കാണാന്‍ കഴിയുന്നു. റൊമാന്‍റാസിസം കാലക്രമത്തില്‍ ഒരു യാഥാസ്ഥിതികത്വമായി മാറുന്നു. അത് ബിംബങ്ങളുടെയും സങ്കേതങ്ങളുടേയും ആവര്‍‍ത്തനംകൊണ്ട് ഭാഷയുടെ പ്രാണനാഡിയെത്തന്നെ തളര്‍‍ത്തിക്കളയുന്നു. മനുഷ്യന്‍ സംസാരിക്കുന്നതു മാറി തത്ത സംസാരിക്കുന്നതിനോടടുത്ത ഒരു ഓമനത്തവും, അര്‍‍ഥമില്ലായ്മയുമുള്ള ഭാഷ നിലവില്‍ വരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അനുകരിച്ച നിരവധി മാറ്റൊലിക്കവികളില്‍ മാത്രമല്ല ചങ്ങമ്പുഴയില്‍ത്തന്നെ ഈ കൃത്രിമഭാഷ അനിവാര്യമായിപ്പോയി. ഇത് ചങ്ങമ്പുഴയെ സംബന്ധിച്ച് ഒരു പ്രത്യേകകാലഘട്ടത്തില്ല സംഭവിച്ചത്. ഇടയ്ക്കിടെ ഏതു കാലഘട്ടത്തിലും അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കൃതികളഇല്‍ ഈ മടുപ്പിക്കുന്ന സ്വാനുകരണം കാണാം. വള്ളത്തോളിന്‍റെയോ ആശാന്‍റേയോ ഭാഷ അവരില്‍തന്നെ അതിന്‍റെ വസന്ത വും ഹേമന്ത വും കണ്ട് വളര്‍‍ച്ച മുട്ടി നിന്നുപോയില്ല . ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അതിമനോഹരമായ ഭാഷയ്ക്കാകട്ടെ പിന്നീട് വളരെയൊന്നും വളരാനുണ്ടായിരുന്നില്ല . ഭാഷയിലെന്നപോലെ ഭാവത്തിലും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വ്യാപ്തി പരിമിതമായിരുന്നു. അഹന്താ ധിഷ്ഠിതമായ റൊമാന്‍റിസിസം അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ വ്യക്തിത്വത്തില്‍നിന്ന് ഉണര്‍‍തതാവുന്ന കുറെ സ്വരങ്ങളെ ഉണര്‍‍ത്തി; അവയെ അവയുടെ നാദമാധുര്യത്തിന്‍റെ ഉച്ചത്തിലെത്തിച്ചു;

അവയില്‍നിന്ന് പിന്നെ വിരസമായ ആവര്‍‍ത്തനമല്ലാതെ മറ്റൊന്നും സാധ്യമല്ലാത്ത നിലയില്‍ ആ ഭാവങ്ങളെ മുഴുവന്‍ ഊറ്റിയെടുത്തു. കുറെക്കാലം കൂടി ജീവിച്ചിരുന്നുവെങ്കില്‍ അദ്ദേഹം മറ്റു കാവ്യസമ്പ്രദായങ്ങള്‍‍പരീക്ഷിക്കുമായിരുന്നിരിക്കാം. റൊമാന്‍റിസിസം - ശുദ്ധമായ സിമ്പ ലിസത്തിന്‍റെ മാര്‍‍ഗമൊഴിച്ചുള്ളത് - അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ പരിധിക്കുള്ളിലുള്ളത് സമസ്തം താന്ത ന്നെ വറ്റിച്ചുകളഞ്ഞു.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാല്‍പനികതയെപ്പറ്റി പറയുമ്പോള്‍‍ഒരു കാര്യം കൂടി എടുത്തുപറയുന്നുണ്ട്. അദ്ദേഹം പാശ്ചാത്യ റൊമാന്‍റിക് സാഹിത്യത്തിന്‍റെ മാതൃകളെയും വികാരാധാരകളെയും മൂല്ല്യ ങ്ങഎളുംയ അനായാസമായി നമ്മുടെ ഭാഷയിലേക്ക് സംക്രമിപ്പിച്ചു. അജപാലഗാഥകളും ഭാവഗീതങ്ങളും നാടകീയ സ്വയോക്തികളും പ്രേമാരാധനയും പരാതിയും പരിഭവവും റൊമാന്‍റിക് പ്രേമമെന്ന സാന്‍മാര്‍‍ഗികമൂല്ല്യ വുമെല്ലാം പാശ്ചാത്യ റൊമാന്‍റിക് കവികള്‍, പ്രത്യേകിച്ച് കീറ്റ്സും ഷെല്ല ിയും, കുറയൊക്കെ എലിസബത്തന്‍ കവികളും, വിക്ടോറഇയന്‍ കവികളും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് പൈതൃകമായി നല്‍കിയതാണ്. വ്യക്തിയും സന്ദര്‍‍ഭവും ചേരുമ്പോഴാണല്ലോസംഭവങ്ങള്‍‍ഉടലെടുക്കുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രത്യേകമായ വൈകാരികത്വവും ആംഗലവിദ്യാഭ്യാസമെന്ന ചരിത്രപരമായ ശക്തിയും സമ്മേളിച്ചത് നമ്മുടെ ഭാഷയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഒരു വലിയ സംഭവമായിരുന്നു. പൂര്‍‍ണതയിലെത്തിയ ഒരു സംസ്കാരം, അത് ക്ഷീണിച്ചു കഴിഞ്ഞുവെങ്കില്‍ക്കൂടി അതിന്‍റെ പൂര്‍‍ണത കൈവിടെയുന്നില്ല . പക്ഷേ, മറ്റൊരു സംസ്കാരത്തിന്‍റെ ആഘാതമുണ്ടാകുമ്പോള്‍‍അതില്‍ വിടവുകള്‍‍വീഴുകയും, അതിന്‍റെ അംശങ്ങള്‍‍പുതിയ സംസ്കാരത്തിന്‍റെ നാളങ്ങളെ ആവഹിച്ച് പുതിയ വളര്‍‍ച്ചൊരുങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നു. വ്യക്തിയുടെ ഉയര്‍‍ത്തെഴുന്നേല്‍പ്പാണ് പാശ്ചാത്യസംസ്കാരത്തില്‍ നിന്ന് നമുക്ക് കിട്ടിയ അര്‍‍ത്ഥഗര്‍‍ഭമായ ഒരു സംഭാവന. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ റൊമാന്‍റാസിസം അതിന്‍റെ ഒരു തളിവാണ്.

മലയാളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ റൊമാൻറിക് കവി

പ്രൊഫ. ജോർജ്ജ് ഇരുമ്പയം

ശ്രീ. എസ്. ഗുപ്തന്നായരുടെ 'വള്ളത്തോൾ ഒരു റൊമാൻറിക് കവി' എന്ന ലേഖനമാണ് (അന്വേഷണം മാസിക, ഏപ്രിൽ '67) മലയാളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ റൊമാൻറിക് കവിയെപ്പറ്റി ചിന്തിക്കാൻ എനിക്കു പ്രേരണ നൽകിയത്. ഈ വിശേഷണം അർഹിക്കുന്നതു വള്ളത്തോളാണെന്ന് അഭിപ്രായമുള്ള വിമർശകൻമാരും, അതല്ല കുമാരനാശാനാണെന്ന് അഭിപ്രായമുള്ളവരും ഉണ്ട്. മലയാളത്തിലെ റൊമാൻറിക് കവിതയുടെ അപചയത്തെക്കുറിച്ചൊരു പഠനം തയ്യാറാക്കുന്ന ശ്രീ. സുകുമാർ അഴീക്കോട് ആശാനും വള്ളത്തോളിനും ശേഷം നമ്മുടെ റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ അപചയമാണെന്നും ആ അപചയഘട്ടത്തിൽ ഏറ്റവും വിജയിച്ച കവിയാണു ചങ്ങമ്പുഴയെന്നും സിദ്ധാന്തിക്കുന്നു. (Ref:'ശങ്കരക്കുറുപ്പ് വിമർശിക്കപ്പെടുന്നു' എന്ന പുസ്തകവും 'ചങ്ങമ്പുഴയെ വീണ്ടും നോക്കുമ്പോൾ' എന്ന ലേഖനവും).

ശ്രീ. ഗുപ്തന്നായരാകട്ടെ, റൊമാൻറിസിസത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ വള്ളത്തോളിനെയാണോർമ്മിക്കുക. എന്നല്ല, വള്ളത്തോൾക്കവിതയെ മുന്നിർത്തിയാണ് അദ്ദേഹം റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ ലക്ഷണങ്ങൾ പറയുന്നതുതന്നെ. ഗുപ്തന്നായരുടെ വാക്കുകൾ കേട്ടാലും; "ഞാനീ ലക്ഷണങ്ങളെല്ലാം എണ്ണിപ്പറഞ്ഞപ്പോൾ, വള്ളത്തോൾക്കവിത എൻറെ മനസ്സിലുണ്ടായിരുന്നു. എല്ലാം ആ കവിതയ്ക്കു ചേരും'' (അന്വേഷണം, ഏപ്രിൽ '67) ഈ വള്ളത്തോൾ പ്രേമംകൊണ്ടാവണം, റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ ലക്ഷണങ്ങളെല്ലാം കണക്കിലെടുക്കാനോ അവയുടെ വെളിച്ചത്തിൽ വള്ളത്തോളിനേയോ മറ്റു മലയാളകവികളേയോ പരിശോധിക്കാനോ അദ്ദേഹം തയ്യാറാവാതിരുന്നത്.

ഗുപ്തന്നായർ എണ്ണിപ്പറഞ്ഞ ലക്ഷണങ്ങൾ നാലെണ്ണം മാത്രമാണ്. ആ നാലെണ്ണത്തിൽ റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രത്യേകതയായ ഭാവനാത്മകത്വം ഉൾപ്പെടാതെ പോയത് അത്ഭുതകരമായിരിക്കുന്നു. തൊട്ടടുത്തു പറയേണ്ടത് ഗുപ്തന്നായർ അവസാനം പറഞ്ഞ വികാരത്തിൻറെ കാര്യമാണ്. മൂന്നാമതായി പറയേണ്ടതു വ്യക്തിപരത(Subjectivity)യും. ഒരർത്ഥത്തിൽ ഈ മൗലികത്രിത്വം മൂന്നാമതു പറഞ്ഞ ഏകത്തിലേക്കു ചുരുങ്ങുകയും ചെയ്യും. അതിൻറെ പ്രാധാന്യം മനസ്സിൽ കണ്ടിട്ടാവും യശഃശരീരനായ ഏ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള റൊമാൻറിസിസത്തിനു 'മനംനോക്കി പ്രസ്ഥാനം' എന്നു പേരു കൊടുത്തത്. ഐഫർ ഇവാൻസിൻറെ വാക്കുകളിൽ"The romantic poets look into themselves,seeking in their own lives for strange sensations.''*

എത്രയെത്ര കഥാപാത്രങ്ങളും എന്തെന്തു സംഭവങ്ങളും അയാളുടെ ആവിഷ്കരണത്തിനു വിധേയമായിക്കൊള്ളട്ടെ, എല്ലാം വ്യക്തിപരതയുടെ ഭാസുരച്ഛായ കൊണ്ടലംകൃതമായിരിക്കും. ഈ വ്യക്തിപരതയാണു കാൽപനികസാഹിത്യത്തെ ഭാവനാപ്രാധാനവും വികാരമുദ്രിതവുമാക്കുന്നതുതന്നെ. വികാരത്തിൻറെ മുദ്രയില്ലാത്ത സാഹിത്യമില്ലവ്യാപകമായ അർത്ഥത്തിൽ, പക്ഷേ, റൊമാൻറിസിസത്തിലെ വികാരം തീക്ഷ്ണവും അദമ്യവും അപരിമേയവുമാണ്. ഒരു ക്ലാസിക് സാഹിത്യകാരൻ വികാരം സുനിയന്ത്രിതമായിട്ടാവിഷ്കരിക്കുമ്പോൾ റൊമാൻറിക് സാഹിത്യകാരൻ വികാരവിസ്ഫോടനമാണു ചിത്രീകരിക്കുക. അവിടെ കവിയും കലാകാരനും ഭാവനയുടെ രഥത്തിലേറി വികാരത്തിൻറെ ഗന്ധർവ്വലോകത്തിലൂടെ സഞ്ചരിക്കുകയാണ്. അയാൾ പാടുകയല്ല, പാടിപ്പോവുകയാണ്; എഴുതുകയല്ല, എഴുതിപ്പോവുകയാണ്! "Poetry is the spontanious overflow of powerful feelings"* എന്ന വേഡ്സ്വർത്തിൻറെ വാക്കുകൾ ഇവിടെ അനുസ്മരിക്കേണ്ടതാണ്.

ഈ മൂന്നു ലക്ഷണങ്ങൾക്കുമപ്പുറത്തു കിടക്കുന്നു റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ മറ്റ് ഏതു ലക്ഷണവും. ഇവ ഇല്ലാത്ത റൊമാൻറിസിസം ശുദ്ധമായ റൊമാൻറിസിസമല്ല, ഇവയെ അകമ്പടിസേവിച്ചുകൊണ്ട് ആനുഷംഗികങ്ങളായ നിരവധി ലക്ഷണങ്ങൾ റൊമാൻറിസിസത്തെ അനുധാവനംചെയ്യുന്നതു കാണാം. വിപ്ലവമനഃസ്ഥിതി, ക്ലിപ്തരൂപമില്ലായ്മ, പ്രകൃതിപ്രേമം, ചലനാത്മകത്വം, ശോകോപാസന, പുതുമയോടുള്ള താൽപര്യം, സ്വപ്നാടനപ്രിയം തുടങ്ങിയവയാണു ഞാനുദ്ദേശിക്കുന്നത്. ഈ ലക്ഷണങ്ങളുടെ വിപുലപശ്ചാത്തലത്തിൽ നിന്നുകൊണ്ടുവേണം മലയാളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ റൊമാൻറിക് കവി ആർ എന്ന പ്രശ്നത്തെ നമുക്കു സമീപിക്കാൻ. ഈ പ്രശ്നത്തിനു സാധാരണഗതിയിൽ നൽകുന്ന മറുപടി എന്താണെന്ന് ആദ്യഭാഗത്തു സൂചിപ്പിച്ചുകഴിഞ്ഞു. അൽപംകൂടി കടന്നു ചിന്തിക്കുമ്പോൾ കിട്ടുന്ന മറുപടി ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള എന്നാകുന്നു. ഇംഗ്ലീഷിലെ ബൈറണ്, ഷെല്ലി, കീറ്റ്സ് എന്നിവരേപ്പോലെ സർവാത്മനാ ഒരു റൊമാൻറിക് ആണ് ചങ്ങമ്പുഴ. സാഹിത്യത്തിൽ മാത്രമല്ല, ജീവിതത്തിലും. അപൂർവ്വം ചില അപവാദങ്ങളൊഴിച്ചാൽ ഏറ്റവും വലിയ റൊമാൻറിക്കുകൾ അങ്ങനെയാണെന്ന കാര്യം കൂടി ഓർമ്മിക്കുന്നതു കൊള്ളാം.

*******************************************************************************************************
* A Short History of English Litarature (p.48) "വിചിത്രമായ അനുഭൂതികൾ സ്വന്തം ജീവിതത്തിൽ തെരഞ്ഞുകൊണ്ടു റൊമാൻറിക് കവികൾ തങ്ങളിലേക്കുതന്നെ നോക്കുന്നു''എന്നർത്ഥം.
* Preface of the Lyrical Ballads "ശക്തമായ വികാരങ്ങളുടെ നൈസർഗ്ഗികമായ പ്രവാഹമാണു കവിത'' എന്നർത്ഥം.
1. ശങ്കരക്കുറുപ്പ് വിമർശിക്കപ്പെടുന്നു' എന്ന പുസ്തകത്തിൽ.
2. ഛൗ േടംലലലേേെ ീെിഴ െമൃല വേീലെ വേമ േലേഹഹ ീള വേല മെററലേെ വേീൗഴവെേ' ടവലഹഹ്യഠീ വേല സ്യെഹമൃസ

***************************************************************************************************

എന്തുകൊണ്ട് അഥവാ എങ്ങനെ ചങ്ങമ്പുഴ മലയാളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ റൊമാൻറിക് കവിയായി?

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന ഒരനുവാചകൻ ഏറ്റവും രൂക്ഷമായനുഭവപ്പെടുന്ന പ്രത്യേകതകൾ അതിലെ വ്യക്തിപരതയും വികാരാത്മാകത്വവുമാണ്. ആത്മനിഷ്ഠഭാവങ്ങളാണ് ഒരു റൊമാൻറിക്കിനെ ചലിപ്പിക്കുന്നതെന്നു മുമ്പെ പറഞ്ഞുവല്ലോ.

'കപടലോകത്തിലാത്മാർത്ഥമായൊരു
ഹൃദയമുണ്ടായതാണെൻ പരാജയം'

എന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വാക്കുകൾ ഒരു തനി റൊമാൻറിക്കിൻറേതാണ്. ഞാനും നിങ്ങളുമുൾപ്പെടുന്ന ലോകം കപടമാണ്. കവി മാത്രം ആത്മാർത്ഥതയുള്ളവനാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ അയാൾ പരാജയപ്പെടുന്നുപോലും! ഈ പരാജയഭീതി മിക്ക റൊമാൻറിക്കുകളിലും ഒരുതരം പലായനമനഃസ്ഥിതി(Escapism) വളർത്തുന്നു. കാപട്യവും വഞ്ചനയും നിറഞ്ഞ സമൂഹമദ്ധ്യത്തിൽനിന്ന് ഒളിച്ചോടാനും സ്വന്തവും സ്വച്ഛന്ദവുമായ ഭാവനയുടെ കനകസിംഹാസനത്തിൽ വാണരുളാനും അവർ തയ്യാറാകുന്നു. ഈ അതിർകവിഞ്ഞ വ്യക്തിപരത ചങ്ങമ്പുഴയോളം പ്രകടമാക്കുന്ന മറ്റേതെങ്കിലും മലയാളകവി ഉണ്ടോയെന്നു സംശയമാണ്.

വികാരാത്മകത്വത്തിൻറെ കഥയും മറ്റൊന്നല്ല. ആളിപ്പടരുന്ന വികാരമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മുഖലക്ഷണമെന്നുതന്നെ പറയാം. 'ബാഷ്പാഞ്ജലി' തൊട്ടു 'സ്വരരാഗസുധ'വരെ അമ്പതോളം പുസ്തകങ്ങളിലായി വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴ സാഹിത്യത്തിൽ ഏതുഭാഗം പരിശോധിച്ചാലും ഈ മുഖലക്ഷണം കാണാതെ വരില്ല. വികാരത്തിൻറെ പൂക്കൂടയെന്നു വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്ന രമണനി'ലെ എത്ര വരികൾ വേണമെങ്കിലും ഇവിടെ ഉദ്ധരിക്കാവുന്നതാണ്. 'വാഴക്കുല' യിലെ അവസാനഭാഗം.

കരയാതെ മക്കളേ, കൽപിച്ചു തമ്പുരാ
നൊരുവാഴ വേറെ ഞാൻ... കൊണ്ടുപോട്ടേ'

എന്നിങ്ങനെ വികാരമടക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശം സംവഹിക്കുന്നതാണെങ്കിലും വായനക്കാരൻറെ വികാരം കുലംകുത്തി പായുകയാണ്. കരുണരസോത്ഥാപകമായ കാവ്യഭാഗങ്ങൾ ഇവ്വിധം വളരെയുണ്ട്, ചങ്ങമ്പുഴ സാഹിത്യത്തിൽ.

ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളിലെ വ്യക്തിപരതയെക്കുറിച്ചും വികാരാത്മകത്വത്തെപ്പറ്റിയും അധികം എഴുതാതിരിക്കുകയാണ് നല്ലത്. കാരണം, സൂര്യനെ കാണിച്ചുതരാൻ ടോർച്ചു തെളിക്കുന്നതുപോലെ അസംബന്ധവും അനാവശ്യവുമായ ഒരു കൃത്യമാണത്.

ചങ്ങമ്പുഴ ഭാവനാധനനായ ഒരു കവിയാണെന്ന് ഏതു ഹൈസ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയും പറയും. കവികളെല്ലാം ഭാവനാസമ്പന്നരാണെന്ന് അയാൾ കൂട്ടിച്ചേർക്കാനും മതി. ഒരു റൊമാൻറിക് കവിയുടെ കടിഞ്ഞാണില്ലാത്ത ഭാവന അനുഭവിച്ചറിയണമെങ്കിൽ ഷെല്ലിയുടെ 'വാനമ്പാടിയോട്' (To the Skylark)എന്ന കാവ്യമോ കീറ്റ്സിൻറെ 'To Autumn'എന്ന കാവ്യമോ വായിച്ചിരിക്കണം. അവയോടു സമീപിക്കുന്ന കുറെ കൃതികൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടേതായി നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തിലുണ്ട്. 'സ്വരരാഗസുധ' യിലെ 'മനസ്വിനി', 'കാവ്യനർത്തകി' എന്നിവ ഉദാഹരണം.

" മലരൊളി തിരളും മധുചന്ദ്രികയിൽ
മഴവിൽക്കൊടിയുടെ മുന മുക്കി
എഴുതാനുഴറീ കൽപന ദിവ്യമൊ
രഴകിനെ എന്നെ മറന്നൂ ഞാൻ;
മധുരസ്വപ്നശതാവലി പൂത്തൊരു
മായാലോകത്തെത്തീ ഞാൻ;
അദൈ്വതാമലഭാവസ്പന്ദിത
വിദ്യുൻമേഖല പൂകീ ഞാൻ!...''

എന്ന 'മനസ്വിനി'യിലെ കവിയുടെ വാക്കുകൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ കാവ്യരചനാസന്ദർത്തിലേക്കുള്ളൊരു കാനനത്തിലേക്കാണ്. ഭാവനയുടെ വിദ്യുൻമേഖലയിൽ വിഹരിക്കുന്ന ഒരു കവിയുടെ ഹൃദയമാണ് ഇവിടെ പ്രതിബിംബിക്കുന്നത്.

ആശാനും വള്ളത്തോളും ഭാവനയുടെ കാര്യത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയേക്കാൾ സമുന്നതമായ പദവിക്കർഹരാണെന്ന കാര്യം തുറന്നു സമ്മതിച്ചുകൊള്ളട്ടെ. പക്ഷേ, മറ്റു റൊമാൻറിക് ലക്ഷണങ്ങൾകൂടി കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ ത്രാസിൻറെ തട്ട് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വശത്തേക്ക് തന്നെ ചായുന്നതു കാണാം.

ഒരു റൊമാൻറിക് കവിയുടെ വിപ്ലവമനഃസ്ഥിതിയെക്കുറിച്ച് അടുത്തായി നമുക്കു ചിന്തിക്കാം. കേവലം ഉപരിപ്ലവമായ വിപ്ലവമനഃസ്ഥിതിയാണതെന്ന് ആദ്യംതന്നെ പറയട്ടെ. കാരണം, ഒരു റൊമാൻറിക്കിൻ നല്ലൊരു വിപ്ലവകാരിയാവാൻ സാദ്ധ്യമല്ല. യഥാർത്ഥത്തിലുള്ള വിപ്ലവം വിചാരത്തിൻറെ പിൻബലത്തോടെ നടത്തേണ്ടതാണ്. വികാരജീവിയായ റൊമാൻറിക്കിൻ അസാദ്ധ്യമായ കാര്യമാണത്. അയാൾ ഓരോ സമയത്തെ മനഃക്ഷോഭത്തിനടിപ്പെട്ട് വിപ്ലവം പ്രസംഗിക്കുമെന്നു മാത്രം.

"അവശൻമാരാർത്തൻമാരാലംബഹീനൻമാ
രവരുടെ സങ്കടമാരറിവാൻ...''

എന്നും,

"ഇതിനൊക്കെ പ്രതികാരം ചെയ്യാതടങ്ങുമോ
പതിതരേ നിങ്ങൾതൻ പിൻമുറക്കാർ''

എന്നും ചങ്ങമ്പുഴ പാടുമ്പോൾ ശരിക്കൊരു വിപ്ലവം നടത്തി സാമൂഹ്യവ്യവസ്ഥയാകെ അദ്ദേഹം മാറ്റിമറിച്ചുകളയുമെന്നൊന്നും വിചാരിച്ചുകളയരുത്. മനസ്സിൻറെ ഓരോ തോന്നലുകളാണ് റൊമാൻറിക്കിനെ നയിക്കുന്നതെന്നോർമ്മിച്ചാൽമതി. അയാൾക്കു സ്ഥായിയായ ഭാവങ്ങളും ഉറച്ച സിദ്ധാന്തവും ഇല്ല. കോട്ടയത്തു നടന്ന പു.സാ. വാർഷികസമ്മേളനത്തിൽ, കമ്മ്യൂണിസത്തെ ആശ്ലേഷിക്കാൻ എല്ലാ സാഹിത്യകാരൻമാരെയും ആഹ്വാനം ചെയ്തു ചങ്ങമ്പുഴ.

കമ്മ്യൂണിസത്തിനാണിപ്പോൾ വിലക്കേറ്റം
ചുമ്മാ പറഞ്ഞു നടന്നാൽ മതി
............................................................................''

എന്നിങ്ങനെ അതിനെ ആക്ഷേപിച്ച് എഴുതിയത് കാണുമ്പോൾ നമുക്കത്ഭുതം തോന്നും. ഒരു റൊമാൻറിക്കിൻറെ വാക്കുകളാണിതെന്നോർമ്മിച്ചാൽ അത്ഭുതം നീങ്ങുകയും ചെയ്യും.

ഷേക്സ്പിയർ കവിയെയും കാമുകനെയും ഭ്രാന്തനെയും സമാനകക്ഷ്യയിൽ പെടുത്തി പറഞ്ഞപ്പോൾ ഒരു റൊമാൻറിക് കവിയെക്കുറിച്ചേ ഓർത്തിട്ടുണ്ടാവൂ!

മുകളിൽ കാണിച്ചമാതിരിയുള്ള ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിപ്ലവമനഃസ്ഥിതിയിൽനിന്ന് അമ്പേ വ്യത്യസ്തമാണ് കുമാരനാശാൻറെ വിപ്ലവമനഃസ്ഥിതി.

"എന്തിന്നു ഭാരതധരേ കരയുന്ന പാര
തന്ത്ര്യം നിനക്കു വിധികൽപിതമാണു തായേ
ചിന്തിക്ക ജാതിമദിരാന്ധരടിച്ചു തമ്മി
ലന്തപ്പെടും തനയരെന്തിനയേ സ്വരാജ്യം?''

എന്നു പാടിയ കുമാരനാശാൻറെ പ്രസ്തുമനോഭാവം തികച്ചും വിചാരഭദ്രമാണ്. ജാതിയുടേയും മതത്തിൻറെയും പേരിലുള്ള കലഹത്താൽ കലുഷമായ ഭാരതാന്തരീക്ഷത്തിൽ സ്വാതന്ത്ര്യമാകുന്ന വിഹംഗമത്തിനു സൈ്വര്യമായി വിഹരിക്കാനാവില്ലെന്നു കാര്യകാരണബോധത്തോടെ മനസ്സിലാക്കുകയും രാഷ്ട്രീയസവാതന്ത്ര്യത്തിനു മുമ്പേ വ്യക്തിപരവും ജാതീയവും സാമ്പത്തികവുമായ സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾക്കുവേണ്ടി ശബ്ദമുയർത്തുകയും ചെയ്ത ആശാൻ ചിന്തയുടെ പിൻബലമുള്ള വിപ്ലവകവിയാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ അദ്ദേഹം റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ പാളയംവിട്ട് റിയലിസത്തിൻറെയും ക്ലാസ്സിസത്തിൻറെയും മണ്ഡലങ്ങളിൽ കൂടെക്കൂടെ കാലു കുത്തുന്നതു കാണാം. ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലെ തനി റൊമാൻറിക്കല്ല ആശാനെന്നു സാരം.

നിയതവും നീക്കുപോക്കില്ലാത്തതുമായ രൂപസങ്കൽപമാണ് ക്ലാസ്സിക് സാഹിത്യത്തിൽ, മഹാകാവ്യത്തിനും നാടകത്തിനുമെല്ലാം വ്യക്തവും ക്ലിപ്തവുമായ നിയമങ്ങൾ എഴുതിവച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരു ക്ലാസിസ്റ്റിൻ അവയെ ഉല്ലംഘിക്കാനാവില്ല. എന്നാൽ ഒരു റൊമാൻറിക്കിൻ തനതായ രൂപം മനസ്സിൽ ജൻമമെടുക്കുകയാണ്. മറ്റാരുടെയും തീട്ടൂരങ്ങൾക്കൊത്ത് സാഹിത്യസൃഷ്ടി ചെയ്യാൻ അയാൾ തയ്യാറല്ല.

"മത്തനാണു ഞാനെങ്കിലെന്തിന്നെൻ
ഹൃത്തിലൂറുമിസ്സൗന്ദര്യബോധം
തത്ത്വചിന്തതൻ കൂട്ടിൽക്കിടക്കും
തത്തകൾ കഷ്ടമെമ്മട്ടറിയും?
ഞാനിതുവരെപ്പാടിപ്പറന്നൂ
ഗാനസൗന്ദര്യസാരം പകർന്നൂ''

എന്നിങ്ങനെ 'രാഗപരാഗ'ത്തിൻറെ ആദ്യഭാഗത്തു ചങ്ങമ്പുഴ കുറിച്ചിരിക്കുന്ന വരികളിൽ "തത്ത്വചിന്തതൻ കൂട്ടിൽക്കിടക്കും തത്തകൾ''എന്ന ഭാഗം നമ്മുടെ ശ്രദ്ധയെപിടിച്ചുനിർത്തുന്നു. വിശ്വാസപ്രമാണങ്ങൾക്കും നിയമാവലികൾക്കുമൊത്തു ജീവിതം നയിക്കുന്നവരുടെ - ക്ലാസിക് സമ്പ്രദായമാണത് - നേർക്കു ഒരു റൊമാൻറിക്കിനുള്ള കടുത്ത പുച്ഛമാണ് ഈ വാക്കുകളിൽ നിഴലിക്കുന്നത്. "ഞാനിതുവരെ പാടിപ്പറന്നൂ'' എന്ന വാക്കുകൾ രൂപഭാവങ്ങളിൽ താൻ യാതൊരു ക്ലിപ്തയും പുലർത്തുന്നില്ല എന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കുമ്പസാരമാണ്. സത്യത്തിൽ ക്ലിപ്തരാഹിത്യത്തിൻറെയും ചലനാത്മകത്വത്തിൻറെയും കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. ആ വസ്തുത അദ്ദേഹം തന്നെ മറ്റൊരിടത്തും ഇത്ര വ്യക്തമായി പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നില്ല.

റൊമാൻറിക് ലക്ഷണങ്ങളായി പറഞ്ഞ ക്ലിപ്തരൂപമില്ലായ്മ, ചലനാത്മകത്വം എന്നിവ പരസ്പരം ബന്ധപ്പെട്ടുപോകുന്നതാണ്. ഈ പ്രത്യകതകൾ മാത്രമാണ് റൊമാൻറിസിസത്തിനും ക്ലാസ്സിസത്തിനും തമ്മിലുള്ള ശരിയായ അതിർവരമ്പെന്നുവരെ അഭിപ്രായമുള്ള സാഹിത്യവിമർശകൻമാരുണ്ട്. "The only immovable barrier between classicism(i.e.neoclassicism) and romanticism is the strict rigidity of the one in contrast with the infinite flexibility which permits the other to touch life at all points,to represent its moods in full variety, to dipict its colurs,suggest its subtleties of perception,delicacies of emotion, tenderness and cruelties,loves and hates,to pump its mysteries and,explore its unbounded intelectual universe'' എന്ന എ.സി. വാർഡിൻറെ വാക്കുകൾ* (* Illustrated History of English Litarature,Vol:III, page - 15) ഈ പ്രത്യേകതകളിലേക്കാണു വിരൽ ചൂണ്ടുന്നത്. താൽക്കാലികഭാവങ്ങളും മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന പ്രകൃതിയുമാണ് റൊമാൻറിക്കിനു പ്രിയപ്പെട്ടത്. മറിച്ച് ഒരു ക്ലാസിക് സാഹിത്യകാരൻ ശാശ്വതഭാവങ്ങൾക്കാവും ആവിഷ്കരണം നൽകുക. ഫോട്ടോഗ്രാഫിയിൽവരെ കാണാൻ കഴിയുന്ന ഒരു പ്രത്യേകതയാണത്രേ ഇത്.

ജാവലിൻ ത്രോയിലേർപ്പെട്ട ഒരു സ്പോർട്സ്മാൻറെ പടമെടുക്കുന്ന ക്ലാസിക് മനോഭാവമുള്ള മനുഷ്യൻ അയാൾ ജാവലിൻ ത്രോയ്ക്കു തയ്യാറായി, ശരിക്കു നിൽക്കുന്ന ഫോട്ടോയെടുക്കും. ഒരു റൊമാൻറിക്കാകട്ടെ അയാൾ ജാവലിൻ എറിയുന്ന - ചലനത്തിൻറെ - പടമായിരിക്കും പിടിക്കുക. മനുഷ്യരിൽ എക്കാലവും കാണുന്ന ശാശ്വതഭാവങ്ങളാണ് മഹത്തായ കവിതയുടെ വിഷയം എന്നു സിദ്ധാന്തിക്കുന്ന മാത്യു ആർനോൾഡും, ടി.എസ്.എലിയട്ടും തങ്ങളുടെ ക്ലാസിക് പ്രവണതയാണ് ആ വാക്കുകളിലൂടെ വെളിവാക്കുന്നത്. അത്യന്തം ചലനാത്മകവും പരിണാമവിധേയവുമായ യൗവനത്തിൻറെ സ്വപ്നങ്ങളും പ്രതീക്ഷകളും മോഹങ്ങളും മോഹഭംഗങ്ങളും ശരിക്കു ചിത്രീകരിച്ച ചങ്ങമ്പുഴയാണ് ഈ പ്രത്യേകതകൾ മലയാളത്തിൽ ഏറ്റവുമധകം പ്രകടിപ്പിച്ചതെന്നു തോന്നുന്നു. സങ്കേതങ്ങൾ പരിത്യജിക്കുന്നതിലും പുതിയ കാവ്യരൂപങ്ങൾ പരീക്ഷിക്കുന്നതിലും ചങ്ങമ്പുഴയോളം സ്വാതന്ത്ര്യം മറ്റു മലയാളകവികൾ കാണിച്ചിട്ടില്ല. വള്ളത്തോൾ മഹാകാവ്യത്തിൻറെയും സംസ്കൃതവൃത്തം, പുരാണകഥകൾ തുടങ്ങിയവയുടെയും പിന്നാലെ ഒട്ടേറെ സഞ്ചരിച്ചവനാണ്. ആശാനാണെങ്കിലും പാണ്ഡിത്യപ്രകടനം, ചിന്താപദ്ധതി, വൃത്തസ്വീകാരം എന്നീ വിഷയങ്ങളിൽ ഒരു ക്ലാസ്സിസ്റ്റിൻറെ മനോഭാവമാണു പുലർത്തിയത്. 'പ്രരോദനം' ക്ലാസിസിസ്റ്റായ കുമാരനാശാനെയാണ് നമുക്കു കാഴ്ചവയ്ക്കുന്നത്! വീണപൂവും സീതയും നളിനിയുമൊക്കെ റൊമാൻറിക്കായ ആശാനെയും.

ആത്മനിയന്ത്രണമാണ് ക്ലാസിക് സാഹിത്യകാരൻറെ മുദ്രാവാക്യമെങ്കിൽ റൊമാൻറിക്കിൻറേത് നിയന്ത്രണരാഹിത്യമാണ്. പ്രകൃതിയോടുള്ള റൊമാൻറിക്കുകളുടെ മനോഭാവത്തിലും ഇതു പ്രകടമായി കാണാം. പഞ്ചേന്ദ്രിയങ്ങൾ വഴി ആവോളം ആസ്വദിക്കുക എന്നതാണു നയം.

യൗവനാരംഭത്തിൽത്തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴ പ്രകൃതിയോടുള്ള പ്രേമത്തെക്കുറിച്ചു പാടുന്നതു കേട്ടാലും:

പച്ചിലച്ചാർത്തിൻ പഴുതിങ്കലൂടതാ കാണ്മൂ
പശ്ചിമാംബരത്തിലെ പനിനീർപ്പൂന്തോട്ടങ്ങൾ
ഇത്തരം സൗന്ദര്യം ഞാൻ നുകരാൻ തുടങ്ങിയി
ട്ടെത്ര കാലമായെന്നാലിനിയും തീർന്നില്ലല്ലോ!
........................................................................................
........................................................................................
നൂകരൂ നുകരൂ മൽസൗന്ദര്യം'' നമ്മോടിളം
മുകുളം വികസിച്ചു നെടുവീർപ്പിട്ടോതുന്നു

മനുഷ്യരിലും ബാഹ്യപ്രകൃതിയിലുമുള്ള സൗന്ദര്യം ആവോളം ആസ്വദിക്കാൻ ശ്രമിച്ച കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. നുകരാവുന്നിടത്തോളം നുകർന്നിട്ടേ അദ്ദേഹം അടങ്ങിയൂള്ളൂ. സുന്ദരവസ്തുക്കളൊന്നും അദ്ദേഹത്തിൻറെ കണ്ണിൽ പെടാതെ പോയിട്ടില്ല. എങ്കിലും പ്രകൃതിപ്രേമത്തിൻറെ കാര്യത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് അജയ്യത അവകാശപ്പെട്ടുകൂടാ. മലയാളത്തിലെ പ്രകൃതിപ്രേമം കൂടിയ റൊമാൻറിക് കവികളിൽ പ്രമുഖർ വള്ളത്തോൾ, ചങ്ങമ്പുഴ, ജി. ശങ്കരക്കുറുപ്പ്, പി. കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ എന്നിവരാണ്. ഇവരിൽ വള്ളത്തോൾ ഒന്നാം സ്ഥാനത്തു നിൽക്കും. എന്നാലെന്ത്, റൊമാൻറിക് കാവ്യലക്ഷണങ്ങളിൽ തുരുപ്പുചീട്ടുകൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടേതു തന്നെ.

"പുതുമേ, വീണ്ടും വീണ്ടും പുൽകുക ലോകത്തെ നീ
മതി!'യെന്നവളെക്കൊണ്ടോതിക്കാതൊരിക്കലും''

എന്നിങ്ങനെ പുതുമയോടുള്ള തൻറെ അതിർകവിഞ്ഞ പ്രേമം പ്രകടമാക്കുകയും തൻറെ കാവ്യങ്ങളിൽ ഉള്ളടക്കം മുതൽ പദവാക്യച്ഛന്ദോലങ്കാരങ്ങൾവരെ പുതുമയുടെ പൂത്തിരി നിരന്തരം കത്തിക്കുകയും ചെയ്ത ചങ്ങമ്പുഴ അക്കാര്യത്തിൽ അജയ്യനായിത്തന്നെ നിൽക്കുന്നു.

ഉച്ഛൃംഖലമായ ഭാവന ഒരു റൊമാൻറിക്കിനെ ക്രൂര യാഥാർത്ഥ്യങ്ങൾ നിറഞ്ഞ ലോകത്തിൽനിന്നും അകറ്റി നിർത്തുന്നു. ഉത്തുംഗമായ സങ്കൽപങ്ങളും പ്രതീക്ഷകളും ഇഹലോകനിരുദ്ധങ്ങളാണെന്ന് അയാൾ വളരെ വേഗം മനസ്സിലാക്കുന്നു. ഫലമോ, ഏകാന്തതയുടെ കാമുകനായി അയാൾ മാറുന്നു. ശ്രീ. സുകുമാർ അഴീക്കോട് പറയുന്നതുപോലെ റൊമാൻറിക് കവിതയിൽ ഏകാകിയുടെ മൂകാലാപത്തിൻറെ മധുരമായ ശോകാത്മകത കലരുവാൻ ഇതത്രേ കാരണം'1 ഇംഗ്ലീഷ് റൊമാൻറിക്കുകളിൽ പ്രമുഖനായ ഷെല്ലി ഞങ്ങളുടെ മധുരതമമായ ഗാനങ്ങൾ കദനത്തിൻറെ കഥ പറയുന്നതാണ്'2 എന്നു വാനമ്പാടിയോടു പറഞ്ഞ വാക്കുകൾ എല്ലാ റൊമാൻറിക്കുകൾക്കും എല്ലാവരോടും പറയാനുള്ളതാണ്. ചങ്ങമ്പുഴ അതിങ്ങനെ പറയുന്നു:

"ഹതഭാഗ്യൻ ഞാൻ പക്ഷേ, കണ്ടതെല്ലാം
പരിതാപാച്ഛാദിതമായിരുന്നു!
സതതെൻ കാതിൽ പതിച്ചതെല്ലാം
കരുണതൻ രോദനമായിരുന്നു!
എരിയുമെന്നാത്മാവിലേറ്റതെല്ലാം
ചുടുനെടുവീർപ്പുകളയിരുന്നു''

മറ്റൊരു റൊമാൻറിക് കവിയുടെ രോദനം കേട്ടാലും:

"ജ്ഞാനതൃഷ്ണനാമെൻറെ നീടുറ്റ നിത്യാദ്ധ്വാനം
പാനപാത്രത്തിൽ വെറും കണ്ണുനീർ നിറപ്പാനാം''

ശോകോപാസനയുടെ കാര്യത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയും രാഘവൻപിള്ളയുമാണ് മലയാളത്തിൽ മുൻപന്തിയിൽ നിൽക്കുന്നതെന്നു മാത്രം പറഞ്ഞ് ഈ പ്രതിപാദനം ഇവിടെ നിറുത്താം.

സ്വപ്നാടനപ്രിയത്തെക്കുറിച്ചുകൂടി പറഞ്ഞാൽ ആദ്യഭാഗത്ത് സൂചിപ്പിച്ച റൊമാൻറിക് കവികളുടെ പ്രമുഖലക്ഷണങ്ങൾ തീരും. ഏകാന്തതയോടുള്ള പ്രേമമാണ് റൊമാൻറിക്കിനെ സ്വപ്നാടനപ്രിയനാക്കുന്നത്. താടിയും മുടിയും വളർത്തി വിദൂരതയിൽ കണ്ണുമെറിഞ്ഞു ചില കവികൾ നമ്മുടെ നാട്ടിലൂടെ അലഞ്ഞുതിരിയുന്നത് ചിലരെങ്കിലും കണ്ടിരിക്കും. ഒരു റൊമാൻറിക് കവി ഇങ്ങനെ ആയിത്തീരുക അത്ഭുതമല്ല. (പക്ഷേ, കവിയാകാനുള്ള എളുപ്പവഴി ഇതാണെന്നു കരുതി ആരെങ്കിലും ഈ മാർഗ്ഗം സ്വീകരിച്ചാൽ ചിരിക്കയേ നിർവ്വാഹമുള്ളൂ!) അയാളുടെ ജീവതവും പദപ്രയോഗവും കാവ്യത്തിൻറെഇതിവൃത്തവുമെല്ലാം സ്വപ്നാത്മകമാകുന്നു.

"ചതിക്കും യാഥാർത്ഥ്യങ്ങൾ മിക്കതും യഥാർത്ഥത്തിൽ
ക്ഷിതിയിൽ സ്വപ്നങ്ങൾക്കേ സത്യസന്ധതയള്ളൂ''

എന്ന വിശ്വാസവുമായി സ്വപ്നാടനത്തിനു പറ്റിയ രാത്രിയെ,

പരുഷമാം രാത്രിയാണെന്തുകൊണ്ടും
പകലിനെക്കാളെനിക്കേറെയിഷ്ടം''

എന്നു സ്വാഗതം ചെയ്കയും,

"ഇളകുമിളകൾക്കിടയിലൂടെ
ത്തെളുതെളെച്ചോരുന്ന ചന്ദ്രികയാൽ,
നിഴലും വെളിച്ചവുമൊത്തുചേർന്നു
നിറയുമീ രമ്യനിശീഥരംഗം
അലിയിക്കയാണന്നെ മന്ദമന്ദ
മനുപമാനന്ദരസ്സിലൊന്നിൽ!~
പരിചിലൊരേകാന്തസ്വപ്നംപോലീ
യരുവിതൻ മുന്നിലൊലിച്ചിടുന്നു.''

എന്നിങ്ങനെ സ്വപ്നാത്മകമായി എഴുതിപ്പോവുകയും ചെയ്യുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയാണ് ഈ പ്രത്യേകത മലയാളത്തിൽ ഏറ്റവും അധികം പ്രകടമാക്കുന്നത്. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കൃതികളിലെല്ലാം ഒരുതരം സ്വപ്നാനുഭൂതി ഉളവാക്കുന്ന രചനയാണ് നാം കാണുക. ജീവിതത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻറെ സങ്കൽപം തന്നെ ഒരു സ്വപ്നജീവിയുടെതാണ്. നോക്കൂ -

"എന്താണിജ്ജീവിതം? - അവ്യക്തമായൊരു
സുന്ദരമായ വളകിലുക്കം.''

അവ്യക്തവും സുന്ദരവുമായ വളക്കിലുക്കമായി ജീവിതത്തെ അഭിവീക്ഷിക്കുന്ന കവിക്ക് ആ 'വളക്കിലുക്കം' അവ്യക്തമായി മാത്രം അനുഭവപ്പെട്ടാൽ ദുഃഖിക്കാതെ വയ്യ. യാഥാർത്ഥ്യം പലപ്പോഴും അങ്ങനെയാണു താനും. അപ്പോൾ

"ഓമനസ്സ്വപ്നങ്ങൾ! ഓമനസ്സ്വപ്നങ്ങൾ!
നാമറിഞ്ഞില്ലവയെങ്ങുപോയി?''

എന്നു പരിദേവനം മുഴക്കുകയും ചെയ്യും!

ചുരുക്കത്തിൽ നമ്മുടെ കാൽപനികകവികളുടെ സംഘത്തലവൻ ചങ്ങമ്പുഴയാണ്. ജീവിതത്തിൽത്തന്നെ ഒരു റൊമാൻറിക്കാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെന്നു പറഞ്ഞല്ലോ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ തുടിക്കുന്ന താളുകൾ' എന്ന ആത്മകഥാഭാഗത്തിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന ഒരാൾക്ക് അതു ശക്തിയായി അനുഭവപ്പെടും. ഒരു തനിറൊമാൻറിക്കിൻറെ തുടിക്കുന്ന ഹൃദയമാണ് അതിൽ പ്രതിബിംബിക്കുന്നത്. അത്തരം ജീവിതത്തിനുടമയായ ഒരാൾ കവിയായാൽ അയാൾ വലിയൊരു റൊമാൻറിക് കവിയാകാതെ വയ്യ. ചങ്ങമ്പുഴ അതാണ് മലയാളത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഏറ്റവും വലിയ റൊമാൻറിക് കവി.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആന്തരവൈരുദ്ധ്യങ്ങൾ

എം.എന്‍.വിജയന്‍

ഗാനഗന്ധർവ്വനായും മന്ത്രവാദിയായും പനിനീർപ്പൂന്തോപ്പായും കേരളത്തിൽ പാടുന്നൊരു കേരളം സൃഷ്ടിച്ച രാക്കുയിലായും വാഴ്ത്തപ്പെട്ട ചങ്ങമ്പുഴ മധുരിക്കുന്ന ഒരോർമ്മ മാത്രമായിത്തീർന്നിട്ട് വർഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. കുറെ കാലത്തേക്ക് മലയാളസാഹിത്യത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ തർക്കവിഷയമായിരുന്നു അദ്ദേഹം. തൻറെ ജീവിതകാലത്ത് ഇത്രയധികം പുകഴ്ത്തപ്പെട്ട മറ്റൊരു കവി മലയാളത്തിൽ ഉണ്ടായിട്ടില്ല; ഒരുപക്ഷേ, ഇത്രയധികം ഇകഴ്ത്തപ്പെട്ടതും.

ആർക്കും ചവിട്ടിത്തേയ്ക്കാൻ കഴിയാത്തതും ആർക്കും കുമ്പിടാൻ വയ്യാത്തതും ആയിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതയും ജീവിതവും. അവ രണ്ടും, മിക്കപ്പോഴും, നമ്മുടെ ആദരങ്ങളേക്കാൾ അത്ഭുതമാണ് പിടിച്ചുവാങ്ങിയത്. ആ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് നന്നെ കുറച്ചേ ഇതുവരെ പുറത്തറിഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. ചതുരനായ ഒരു വായനക്കാരൻ, ഒരു കിളിവാതിൽപ്പഴുതിലൂടെയെന്നോണം വിചിത്രവും ആശ്ചര്യകരവും സാഹസസമ്പൂർണ്ണവുമായ ആ ഗന്ധർവ്വവാഴ്ചയുടെ ഋതുപ്പകർപ്പുകളിലേക്ക് എത്തിനോക്കാൻ കഴിഞ്ഞെന്നുവരാം. അപൂർണ്ണമായിരിക്കും ഈ കാഴ്ചപ്പാടെങ്കിലും നമുക്ക് അതിലധികമൊന്നും ഇന്നു പ്രതീക്ഷിക്കുകവയ്യ. കവികൾക്കും സ്വകാര്യജീവിതം അനുവദിക്കണമല്ലോ.

ഒരു പോക്കിരിത്തവും വിളിച്ചു പറഞ്ഞുംകൊണ്ടാണ് ആരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചം വിൽക്കുവാൻ ചങ്ങമ്പുഴ നമ്മുടെ ഹൃദയവീഥികളിലേക്ക് ഇറങ്ങിവന്നത്. ബാഷ്പാഞ്ജലിയുടെ പുറംചട്ടയിൽ എഴുതിപ്പിടിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള ഈ കുട്ടിക്കുറുമ്പ് പ്രസിദ്ധമാണ്.

കപടലോകത്തിലാത്മാർത്ഥമായൊരു
ഹൃദയമുണ്ടായതാണെൻ പരാജയം.

നാമെല്ലാം ശ്വസിച്ചു ജീവിക്കുന്ന ഈ പ്രിയപ്പെട്ട ലോകത്തെ, താനൊഴിച്ചുള്ള എല്ലാറ്റിനേയും, ഇടവും വലവും നോക്കാതെ കപടമെന്നു വിളിക്കുകയത്രേ അദ്ദേഹം ചെയ്തത്. എങ്കിലും നാമാരും ആ വരികൾ വായിച്ചു കയർത്തില്ല; രസിക്കുകയുണ്ടായി താനും. കലയുടെ മന്ത്രവാദമത്രെ ഇത്. കായംകുളംകൊച്ചുണ്ണിയോ, ചാണക്യനോ റാസ്പുട്ടിന ആയാലും കപടലോകത്തിലുള്ള ഒരേ ഒരാത്മാർത്ഥഹൃദയം തൻറെതാണെന്നു അയാൾ വിശ്വസിച്ചുകൊള്ളും. അങ്ങനെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മധുരിക്കുന്ന ഈ നുണയും നുണഞ്ഞിറക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നതിൽ നമുക്കൊരിമ്പമാണ് തോന്നിയത്.

എങ്കിലും, വാസ്തവത്തിൽ അത്രയേറെ കപടമൊന്നുമല്ലാത്ത ഈ ലോകത്തെ, നമ്മുടെ പ്രിയപ്പെട്ട ജീവിതപ്പൂന്തോപ്പിനെ കലുഷവും ദുഷ്ടവുമായിക്കണ്ടതെന്തേ ചങ്ങമ്പുഴ? പരിതോവസ്ഥകൾ നമ്മിൽ പലരേയുമെന്നപോലെ ആ ചെറുപ്പക്കാരനേയും ഞരുക്കിയിട്ടുണ്ടാവും. സമ്മർദ്ദങ്ങൾ എല്ലാ മനുഷ്യരേയും കരയിക്കാറില്ല. പിൽക്കാലത്തെ ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലും കരയിച്ചില്ല. കരച്ചിലും വിഷാദാത്മകത്വവും പരിതഃസ്ഥിതിയെ നേരിടാനുള്ള ഒരു കുഞ്ഞിൻറെ ആയുധമാണ്. നിനച്ചത് നടക്കാൻ കുട്ടികൾ കരയുകയാണല്ലോ ചെയ്യുക. യൗവനം ഒരു പൂന്തോപ്പിനെപ്പോലെ തലയിലണിഞ്ഞുകൊണ്ട് വന്ന ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് വാസ്തവത്തിൽ അതിദുർബ്ബലമായ ഒരു സിരാകൂടം ആണുണ്ടായിരുന്നത്. ആ ഞരമ്പുകൾ വേഗം ചുടുന്നവയും വേഗം തരളിതമാകുന്നവയും ആയിരുന്നു. ലോകത്തിൻറെ കുറ്റമല്ല ഇത്. പ്രകൃതിയുടെ തമാശയാണ്. കുട്ടികളുടെ ഞരമ്പുകൊണ്ട് യുവാവായ കൃഷ്ണപിള്ള കവിയായ ചങ്ങമ്പുഴ, ഈ ലോകത്തെ ഒരു കുട്ടിയെപ്പോലെ നേരിട്ടു. ഞാനിതു പറയുമ്പോൾ പക്ഷപാതവും അതിശയോക്തിയുമാണെന്ന് തോന്നാം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആദ്യകാലകൃതികളുടെ ഏടുകൾ മറിച്ചുനോക്കിയാൽ ഈ സംശയം തീരും. സാഹിത്യത്തിൽ ആത്മവിശ്വാസം സ്വന്തം കാലിൽനിൽക്കാനുള്ള കഴിവുമില്ലാതെ അദ്ദേഹം എത്രയെത്ര വളർത്തച്ഛൻമാരെ തേടിപ്പോയി! ഒരു കുട്ടിയപ്പോലെ അക്കാലമത്രയും അദ്ദേഹം രക്ഷാകർത്താക്കളുടെ ദേഹത്തിൽ ചാരിനിന്നു. എന്നിട്ടു പാടുകയും ചെയ്തു:

ഹതഭാഗ്യനിന്നു ഞാൻ കണ്ടതെല്ലാം
പരിതാപാച്ഛാദിതമായിരുന്നു
സതതമെൻ കാതിൽ പതിച്ചതെല്ലാം
കരുണ തൻ രോദനമായിരുന്നു
എരിയുമെന്നാത്മാവിലേറ്റതെല്ലാം
ചുടുനെടുവീർപ്പുകളായിരുന്നു.

പക്ഷേ, ഈ വിഷാദാത്മകത്വം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രക്തത്തിൽ കലർന്നതാണെന്ന് പലരും കരുതിയിട്ടുണ്ട്. ആരുടേയും രക്തത്തിൽ ഒരു തത്ത്വശാസ്ത്രവും ഒഴുകുന്നില്ല. സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടത്തിൽ ഒരു കവിതയിൽ കുറേ വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം ഇതേ കവി പാടി

നിരഘമിജ്ജീവിതം പോലുമയ്യോ
വെറുമൊരു പൊളളയാം സ്വപ്നമെങ്കിൽ
സ്വയമതും കൂടി നാം കണ്ണുനീരിൽ
കഴുകിക്കളവതു മൗഢ്യമല്ലേ?

പരസ്പരവിരുദ്ധമായ ഭാവങ്ങളുൾക്കൊള്ളുന്ന ഈ വരികൾ ചങ്ങമ്പുഴ ഒരു പ്രസാദാത്മകനോ വിഷാദാത്മകനോ എന്നു തെളിയിക്കുന്നേയില്ല. ഈ വൈരുദ്ധ്യത്തെ കൂട്ടിയിണക്കേണ്ടത് അവയ്ക്ക് പിന്നിലെ സത്യം വഴിക്കാണ്. ഞരമ്പുകൾ വഴിക്ക്, നമുക്ക് ദുഃഖിക്കാം. പക്ഷേ, ചങ്ങമ്പുഴയോളം വയ്യ. നമുക്ക് ആഹ്ലാദിക്കാം; ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലെ ആഹ്ലാദത്താൽ മതിമറക്കുക എളുപ്പമല്ല. ഹൃദയദൗർബല്യംം, ഞരമ്പുകളുടെ അതിരുകവിഞ്ഞ പ്രവർത്തനക്ഷമത ചങ്ങമ്പുഴയുടെ, കവിതയ്ക്ക് അസാധാരണമായ തീവ്രതയും ആത്മവിസ്മാരകത്വം വൈചിത്ര്യവും ഉണ്ടാക്കിക്കൊടുത്തു. സാധാരണക്കാരനെ ഭ്രാന്തനാക്കുമായിരുന്ന ഹൃദയശരീരക്ഷീണം ചങ്ങമ്പുഴയെ കവിതയിലേക്കു എത്തിച്ചു. ഐറിഷ് കവിയായ യീറ്റ്സിനെക്കുറിച്ചു ഓഡനെഴുതി: "Mad Ireland hurt you into your poetry'' ഭ്രാന്തമായ കേരളമോ, ഭ്രാന്തമായ തൻറെ ഹൃദയമോ, ചങ്ങമ്പുഴയെ വേദനിപ്പിച്ചു കവിതയിലെത്തിച്ചു.

ദുർബ്ബലനായ ചങ്ങമ്പുഴ, മുറിപ്പെട്ട ചങ്ങമ്പുഴ, കൗതുകകരമായ ഒരുതരം കവിതയെഴുതി. കണ്ണുതുറന്നു പൊള്ളുന്ന വെയിലത്തേക്കു നോക്കാൻ കഴിയാഞ്ഞ അദ്ദേഹം കണ്ണടച്ചു അകത്തേക്കു നോക്കി. അവിടെ സ്വന്തം മനസ്സിൽ അദ്ദേഹം ഒരത്ഭുത പ്രപഞ്ചം കണ്ടെത്തി. കണ്ടോളം കണ്ടോളം ഈ മായികലോകം, സ്വയംകൃതലോകം, ചങ്ങമ്പുഴയെ നിർവൃതിക്കൊള്ളിച്ചു. മനഃശാസ്ത്രത്തിൻറേയും മുദ്രാവാക്യങ്ങളുടെയും ഭാഷയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ഒരു എസ്കേപ്പിസ്റ്റായി. സ്വന്തം മനസ്സിലേക്കോടി രക്ഷ പ്രാപിച്ച ഒരു എസ്കേപ്പിസ്റ്റും.

തന്നോടുതന്നെ ഇങ്ങനെ സൊള്ളിക്കൊണ്ടിരിക്കൽ കവികളിൽ പുതിയതൊന്നുമല്ല. സ്വീഡിഷ് നാടകകൃത്തായ സ്റ്റ്റിൻഡ്ബർഗ്ഗ്, 'എൻറെ ആത്മാവിനെ ചിലന്തിവല നൂറ്റു നൂറ്റു അതിനകത്തിരിയ്ക്കാനാണെനിക്കിഷ്ട'മെന്നു പറഞ്ഞിട്ടില്ലേ? പാട്ടിൻ പട്ടുനൂലു നൂറ്റെന്നറയ്ക്കുള്ളിൽ പട്ടുനൂൽ പുഴുവിനെപ്പോലെയിരിക്കുന്ന തന്നെപ്പറ്റി വൈലോപ്പിള്ളിയും പാടിയിട്ടില്ലേ? എങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴ ഈ സ്വഭാവത്തെ അതിൻറെ പാരമ്യത്തെലെത്തിച്ചു. മലയാളക്കവിതയിലെ ഏറ്റവും വലിയ നാർസിസസ്സായി അദ്ദേഹം. സ്വന്തം നിഴൽ നോക്കി, സ്വന്തം കവിതയുടെ ഭംഗി നോക്കി, അദ്ദേഹം മതിമറന്നു. അവനവനെപ്പറ്റി ഇത്രയധികം എഴുതിയിട്ടുള്ള മറ്റൊരു മലയാളകവിയില്ല. എൻറെ പരിമിതമായ അറിവിൽ ഒരു ഇംഗ്ലീഷുകവിയും ഇല്ല.

ചങ്ങമ്പുഴ ഇങ്ങനെ തൻറെ ആത്മാവിൽ കൂടുകൂട്ടി വളരെക്കാലം പാർത്തു. ബാഷ്പാഞ്ജലിയും സങ്കൽപകാന്തിയും രമണൻ പോലും ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ കവിതകളാണ്. ജീവിതത്തിൽ വിശ്വാസമില്ലാതായിത്തീർന്ന്, ഭാവനയിൽമാത്രം വിരുന്നുണ്ടിരുന്ന്, ക്രമത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ മരണത്തെ ആരാധിക്കുവാൻ തുടങ്ങി. എല്ലാ ഭാവനാജീവികളും തങ്ങളുടെ സൈ്വരജീവിതത്തെ അലോസരപ്പെടുത്തുന്ന വാസ്തവപ്രപഞ്ചത്തിൽനിന്ന് ഊർന്നുപോകുവാൻ, പിൻവാങ്ങുവാൻ, മരിക്കുവാൻപോലും ആഗ്രഹിക്കാറുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയും പാടി.

ലോകം ശാശ്വതമല്ല ജീവിതസുഖ
സ്വപ്നങ്ങൾ മായും, വരും
ശോകം, മായികബുദ്ബുദങ്ങൾ മറയും
പായും സരിത്സഞ്ചയം
നാകം കാൽപനികോത്സവാങ്കിതലസൽ
ക്കാനൽജ്ജലം! പിന്നെയെ
ന്തേകം, സത്യമനശ്വരം? മൃതി! യതേ
മൃത്യോ ജയിക്കുന്നു നീ.

മരണത്തെ ജീവിതാവസാനമായല്ല സ്വതന്ത്രമായ ഭാവനാജീവിതത്തിൻറെ ഉദയമായിട്ടാണ് ഇത്തരം സ്വപ്നജീവികൾ കരുതുക. ഇടപ്പള്ളി പാടിയിട്ടില്ലേ.

മണിമുഴക്കം മരണദിനത്തിൻറെ
മണിമുഴക്കം മനോഹരം കേൾപ്പൂ ഞാൻ.

ജി.യും, ടാഗൂറും, വൈലോപ്പിള്ളിയും ഇതിനോടടുത്ത സ്വരത്തിൽ പാടുകയുണ്ടായി. ഈ മൃത്യുപാസന, ലോകത്തിൽനിന്നു വലിഞ്ഞു ഒരാമയെപ്പോലെയിരിക്കുന്ന ജീവിതവൃത്തിയിൽനിന്നാണുണ്ടാവുന്നത്.

മാനസികജീവിതത്തിലെ ഈ രണ്ടുമൂന്നംശങ്ങളോടൊപ്പം നാർസിസത്തോടും ലോകവൈമുഖ്യത്തോടും മൃത്യുപാസനയോടുമൊപ്പം, പൗരുഷത്തിൻറെ കൊള്ളരുതായ്മകൾക്ക് എങ്ങനെയോ പ്രസിദ്ധനായിത്തീർന്ന ഈ കവിയുടെ കവിതയ്ക്കുള്ള ഏറിയ സ്ത്രീത്വവും ശ്രദ്ധേയമാണ്. പ്രത്യേകിച്ചും ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിത ഒരു സ്ത്രീയുടെ കവിതയാണ്.ആകെക്കൂടി അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിതകളിൽ എത്ര സ്ത്രീകഥാപാത്രങ്ങളും എത്ര പുരുഷകഥാപാത്രങ്ങളും ഉണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കിയല്ലേ കവിതയുടെ സ്വഭാവം നിശ്ചയിക്കുക. അതിലൂടനീളം വീശുന്ന ഭാവങ്ങളുടേയും സന്ദർഭങ്ങളുടേയും സ്വരൂപം നോക്കിയിട്ടാണ്. സ്ത്രീകളെ ഭർത്സിച്ചുകൊണ്ടെഴുതിയ രമണൻ തന്നെ നോക്കൂ. എന്തൊരു വിഡ്ഢിയാണ്, പൗരുഷമില്ലാത്തവനാണ്, അതിലെ നായകൻ! ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻ പിള്ളയെപ്പറ്റിയല്ല ഞാൻ പറയുന്നത്, ചങ്ങമ്പുഴ രമണനെക്കുറിച്ചാണ്. ആശാൻറെ ഉപഗുപ്തനെക്കാൾ താഴ്ന്ന് എപ്പോഴുമെപ്പോഴും

"എങ്കിലും ചന്ദ്രികേ നമ്മൾ കാണും
സങ്കൽപലോകമല്ലീയുലകം''

എന്നു വൃഥാവിലാപം ചെയ്യാനേ അയാൾക്കറിഞ്ഞുകൂടൂ. ഒരു പ്രണയബന്ധത്തിനു വേണ്ട പൗരുഷം ചങ്ങമ്പുഴ സൃഷ്ടിച്ച രമണൻറെ സ്വഭാവത്തിലില്ല. അയാൾ ഒരു സ്വഭാവത്തിൻറെ ട്രാജഡിയായിരുന്നു.

ഈ വാസ്തവം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആത്മാവിനെക്കുറിച്ച് വാചാലമായി സംസാരിക്കുന്നുണ്ട്. ഞാനുദ്ദേശിക്കുന്നത് ആ ആത്മാവിൻറെ സ്ത്രൈണസ്വഭാവമാണ്. ഇതോടൊപ്പം രമണൻറെ അവതാരികയിൽ, മുണ്ടശ്ശേരി വള്ളത്തോളിൻറെ രാധയുടെ കൃതാർത്ഥതയോളവും വൈഷയികമല്ല രമണനെന്നു പുകഴ്ത്തിയിട്ടുള്ളതും ഓർത്തുപോകുന്നു. മറ്റു വാക്കുകളിൽ പ്ലാറ്റോണിക് പ്രണയമെന്നു പരിഹസിക്കപ്പെടുന്ന സ്ത്രൈണരതിയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു വശമായിരുന്നത്. ഇത് ആ കവിതയുടെ ഒരു ദോഷമായിട്ടല്ല ഞാനെടുത്തു പറയുന്നത്. സ്വഭാവമായിട്ടുമാത്രാമാണ്. ടാഗൂറിൻറെ കവിതകളിലുമുണ്ടല്ലോ ഈ സ്ത്രീത്വം. അതൊരു 'ശ്രീത്വം' കൂടിയാവാം. ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലെ സ്ത്രീഹൃദയത്തെ, പ്രത്യേകിച്ചൊരു മനഃശാസ്ത്രപഠനത്തിൻറേയും സഹായം കൂടാതെയും വളച്ചുകെട്ടൊന്നുമില്ലാതെയും ആവിഷ്കരിക്കുവാൻ നമ്മുടെ കവയിത്രികൾക്കുപോലും സാധിച്ചിട്ടില്ല.

"ശ്യാമളേ സഖീ ഞാനൊരു വെറും
കാനനത്തിലെപ്പൂവല്ലേ'

എന്നു തുടങ്ങുന്ന പദ്യം നോക്കൂ. തന്നെ താഴ്ത്തിക്കാണിച്ച തൻറെ കാമുകനെ ഉയർത്തുവാനും അങ്ങനെ പരോക്ഷമായി അയാളെ താൻ സമ്പാദിച്ചു എന്ന ചാരിതാർത്ഥ്യവും അഭിമാനവും നേടുവാനുമുള്ള സ്ത്രീഹൃദയത്തിൻറെ ചാതുര്യവും.

എന്നിട്ടും വന്നീലെൻ കണ്ണീർ തുടയ്ക്കുവാ
നെന്നാത്മനായകൻ തോഴീ

എന്നു തുടങ്ങിയ പ്രസിദ്ധ പദ്യത്തിലെ സ്ത്രീയുടെ ഹൃദയസ്പർശിയായ കാത്തിരിപ്പും വൈഷയികമായ ആത്മാർപ്പണവും മറ്റൊരാളും ഇത്ര ഭംഗിയായി പറഞ്ഞു ഫലിപ്പിച്ചിട്ടില്ല.

ഈ ഉദാഹരണങ്ങളിൽ മാത്രമല്ല, ബാഷ്പാഞ്ജലിയിലേയും സങ്കൽപകാന്തിയിലേയും മറ്റും മറ്റും കവിതകളിലും ഒരു സ്ത്രീഹൃദയത്തിൻറെ - ചോരയും നീരുമുള്ള യഥാർത്ഥസ്ത്രീകളുടെയല്ല - സാങ്കൽപികസ്ത്രീത്വത്തിൻറെ ദാസ്യഭാവവും ഭാവനൈർമല്യംവും ധീരമായ വൈഷയികത്വവും സംശയം കൂടാതെ കണ്ടെത്താൻ കഴിയും.

അമ്പരപ്പിക്കുന്ന ഈ ഗന്ധർവ്വൻറെ മറ്റൊരന്തരവൈരുദ്ധ്യമായിരുന്നു ഇതും. തന്നിൽത്തന്നെ വേണ്ടതിലധികമുള്ള സ്ത്രീത്വത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ ഭയപ്പെട്ടിരുന്നുവെന്നു നമുക്കൂഹിക്കാൻ വഴിയുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഡോൻജുവാനിസം സ്ത്രീത്വത്തെ അതിവർത്തിക്കുവാനുള്ള അബോധമനസ്സിൻറെ സൂത്രമായിരിക്കണം. ഈ പൗരുഷം നടിക്കലും യഥാർത്ഥമായ പൗരുഷക്കുറവും ചങ്ങമ്പുഴയെ ഒന്നിലധികം അബദ്ധങ്ങളിൽ ചാടിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ലോകത്തെ കണക്കിലധികം പുച്ഛിക്കുകയും പേരുകൾ പറഞ്ഞു വിളിക്കുകയും ചെയ്ത ചങ്ങമ്പുഴ, നിരൂപണം തനിക്കു പുല്ലാണെന്നു നടിച്ച ആ അഭിമന്യു ഒരു പിച്ചക്കാരനെപ്പോലെ പ്രശസ്തിയുടെ പിന്നാലെ തെണ്ടിനടന്നു. പ്രശസ്തി കിട്ടാഞ്ഞിട്ടല്ല, കിട്ടിയത് അത്രയും പോരാഞ്ഞിട്ട്. തന്നെക്കുറിച്ച് അത്രയും മതിപ്പായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്.

എങ്ങവളെങ്ങവളെങ്ങവളെൻ കീർത്തി
യെങ്ങുപോകൊല്ലേ വരുന്നു ഞാനും പ്രിയേ

ജീവിച്ചിരിക്കെത്തന്നെ ജനങ്ങളിൽനിന്നു ഇത്രയും പ്രശസ്തി പിടിച്ചു വാങ്ങിയ മറ്റൊരു കവിയും മലയാളത്തിലുണ്ടായിട്ടില്ല. ഇംഗ്ലണ്ടിൽ ബൈറനുണ്ടായിരുന്നു. എങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കീർത്തിദാഹം തീർന്നില്ല. ഇക്കാര്യത്തിൽ ഏതാണ്ടു സംതൃപ്തിയോടെയാണദ്ദേഹം മരിച്ചതെങ്കിലും ജീവിതത്തിൻറെ സായാഹ്നത്തിൽപോലും അദ്ദേഹം തനിക്കു കിട്ടുന്ന പരിഗണനകൊണ്ട് തൃപ്തനായിരുന്നില്ല. ഒരുൽകൃഷ്ടമനസ്സിൻറെ അന്ത്യദൗർബല്യംമാണ് കീർത്തിഭ്രമമെന്ന് മിൽട്ടനുപോലും പറയേണ്ടിവന്നില്ലേ?

തൻറെ കീർത്തി അപഹരിക്കാൻ ശ്രമിച്ചതിനും തൻറെ യാഥാസ്ഥിതിക പാണഡിത്യമില്ലായ്മയെ പുച്ഛിച്ചതിനും തന്നെ ചുമലിൽ കൈവെച്ചു പുറകോട്ടു താഴ്ത്താൻ ശ്രമിച്ചതിനും ഒക്കെയാവാം ചങ്ങമ്പുഴ പഴമയെ എതിർത്തത്. അതൊരു ഹാലിളക്കമായിരുന്നു.

ജടയുടെ സംസ്കാരപ്പനയോലക്കെട്ടൊക്കെ
പ്പൊടിപറ്റിപ്പുഴുകുത്തിച്ചിതലുമുറ്റി

എന്നാക്രോശിച്ചില്ലേ അദ്ദേഹം? വാസ്തവത്തിൽ എന്താണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നത്. ശ്രീ. കുറ്റിപ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള, താനാണ് ആ കവിതയെഴുതാൻ പ്രചോദനം നൽകിയതെന്നതിൽ അഭിമാനംകൊണ്ടു. പക്ഷേ, ഈ കവിതയെഴുതിയതിനു ശേഷവും ജടയുടെ പനയോലക്കെട്ടുകളോടും അവയേക്കാൾ പ്രാകൃതമായ മന്ത്രതന്ത്രാദികളോടും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു ആഭിമുഖ്യമുണ്ടായിരുന്നു. കവിതയിലും അദ്ദേഹമെഴുതി:

ഗീത ലയിച്ചൊരീ മണ്ണിൽ മുളയ്ക്കുന്ന
തേതും പവിത്രഫലാഢ്യമാണെന്നുമേ.
വൃന്ദാവനം വാച്ചൊരീ മഹി തൻ മന
സ്പന്ദനം പോലും കലാചോദനപ്രദം.

എന്നിട്ടും മതിവരാതെ,

ഭൂതകാലത്തിൻറെ വർണ്ണാശ്രമത്തിലേ
യ്ക്കേതും മടിക്കാതെ പോക തിരിച്ചു നീ.

എന്നുവരെ ഉപദേശിക്കുകയും ചെയ്തു. ഭാരതത്തിലെ നീണ്ട താടിക്കാരെ പുകഴ്ത്തിയെഴുതിയ അതേ കൈകൾ അവരുടെ പനയോലക്കെട്ടുകൾ ചുട്ടെരിക്കുവാൻ പന്തം കൊളുത്തിക്കൊടുക്കുക!~അത്ഭുതാവഹമാണ് ഈ ഭാവപ്പകർച്ചകൾ. പക്ഷേ, വിരുദ്ധങ്ങളായ ഈ കാവ്യസന്ദർഭങ്ങളിലോരോന്നിലും ചങ്ങമ്പുഴ ആത്മാർത്ഥതയുടെ മൂർത്തിമദ്ഭാവമെന്നോണം ആവേശംകൊള്ളുകയും ചെയ്തിരുന്നുവല്ലോ. അദ്ദേഹം തന്നെത്തന്നെയും ജനതയെയും വഞ്ചിക്കുകയായിരുന്നുവോ? ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തുറന്ന ജീവിതം ഈ ചോദ്യത്തിൻറെ മുഖത്താട്ടുമെന്ന് തീർച്ചയാണ്. പഴമയുടെയും അധികാരത്തിൻറേയും പാണ്ഡിത്യത്തിൻറേയും നേരെ മഹാകവിക്കുണ്ടായിരുന്ന വൈകാരികദൈ്വധീഭാവത്തിനു അദ്ദേഹത്തിൻറെ സ്വഭാവരീതികളിൽത്തന്നെ കാരണം കണ്ടെത്തേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴയിലെ വൈരുദ്ധ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ ചിന്തകൾ ആ നിത്യയുവാവിൻറെ മാനസാരോഗ്യത്തിലേക്കു നമ്മെ ഇഴുത്തുചെല്ലുന്നു. ആ മനസ്സ് ശക്തമായിരുന്നുവോ, അരോഗമായിരുന്നുവോ? ഒരിക്കലുമില്ല. എങ്കിൽ അദ്ദേഹം ഇത്തരം വൈപരീത്യങ്ങളുടെ കൂമ്പാരമാവുകയില്ലായിരുന്നു. എങ്കിൽ ഇന്നു അദ്ദേഹം വാഴ്ത്തപ്പെടുന്നിടത്തോളം വാഴ്ത്തപ്പെടുകയില്ലായിരുന്നു. മനസ്സിൻറെ തുല്യംതയില്ലായ്മ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് അനുഭൂതിയുടെ അത്ഭുതചക്രവാളങ്ങൾ കാണിച്ചുകൊടുത്തു. ഉൻമാദികളുടെ ലോകത്തിലേക്കുപോലും അദ്ദേഹത്തിനെത്തിനോക്കാൻ കഴിഞ്ഞു.

നീയൊരു വെറും ഭ്രാന്തൻ, നിനക്കു നിൻ
നീറും മനസ്സിൽ നിലാവുദിക്കുന്നുവോ?

ഈ മനസ്സിൽ നിലാവുദിച്ചിരുന്നു എന്നതാണ് വാസ്തവം. അതു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്കു അദൃഷ്ടപൂർവ്വമായ അലൗകികത്വും സത്വരതയും ചടുലതയും സരളതയും നൽകി. നമ്മുടെ അബോധമനസ്സുമായി സൈ്വരസല്ലാപം ചെയ്യുവാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കഴിഞ്ഞു. നമ്മുടെ നേരിയ കിറുക്കുകൾ സാധൂകരിച്ച് ആ കവിത നമുക്കാശ്വാസവും ആഹ്ലാദവും തന്നു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത മറ്റുളള മികച്ച കവിതകളേക്കാളധികം വിജയിക്കുവാൻ കാരണം ഈ ഉൻമാദത്തിൻറെ അംശം കൂടിയത്രേ.

മറ്റൊരു വഴിക്കു, രുഗ്ണമായ ആത്മാവ് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു സ്വത്തിൻറേയും താളത്തിൻറേയും മായാലോകം കാണിച്ചുകൊടുക്കുകയും ചെയ്തു. കാവ്യനർത്തകിയിലും രാക്കുയിലിലും മറ്റും കവിതയെ ശുദ്ധസംഗീതത്തോട് ഏറ്റവും അടുപ്പിക്കുവാൻ അദ്ദേഹത്തിന്നു കഴിഞ്ഞുവല്ലോ. ശാരീരികരോഗങ്ങളും ഈ അത്ഭുതസിദ്ധിക്കു സഹായകമായിട്ടുണ്ടെന്ന് തീർച്ചയാണ്. ഇംഗ്ലണ്ടിലെ ഐന്ദ്രജാലികകവിയായ ബ്രൗണിങ്ങിനു തൻറെ ദഹനക്കേട് എത്രത്തോളം ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ ജീവിതചരിത്രകാരനായ ചെസ്റ്റർട്ടൻ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശാരീരികരോഗങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ശ്രദ്ധയെ ബാഹ്യലോകത്തിൽ ഉള്ളിലേക്കു തിരിക്കുകയും ആരോഗ്യമുള്ളവർ കാണാത്ത ശരീരപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ താളക്രമങ്ങൾ കാണിച്ചുകൊടുക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ടാവണം. രാജയക്ഷ്മാവിൻറെ വായിൽ കിടന്നുകൊണ്ടെഴുതിയ 'മനസ്വിനി' ഇങ്ങനെ അവസാനിക്കുന്നു:

വേദന വേദന ലഹരിപിടിക്കും
വേദനഞാനിതിൽ മുഴുകട്ടെ!
മുഴുകട്ടെ, മമ ജീവനിൽനിന്നൊരു
മുരളീമൃദുരവമൊഴുകട്ടെ!

ഈ സന്ദർഭത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മറ്റൊരു ദൗർബല്യം കൂടി ഓർക്കാതിരിക്കുക വയ്യ. ഡ്വിക്വിൻസെയെപ്പോലെയും, കോളറിഡ്ജിനെപ്പോലെയും, മോപ്പസാങ്, വൈൽഡ് എന്നിവരെപ്പോലെയും മദ്യത്തെ ആരാധിച്ചു അദ്ദേഹം. പലരും ഇക്കാര്യം തുറന്നു പറയുവാൻ ലജ്ജിക്കുന്നതായിക്കാണുന്നു. പക്ഷേ, ചങ്ങമ്പുഴ ലജ്ജിച്ചിരുന്നില്ല. മദ്യം ഞരമ്പുകളെ തളർത്തുകയും ഹൃദയത്തിൻറെ കാരാഗൃഹത്തിൽ നിന്നു ക്രൗര്യകാമങ്ങളെയെന്നപോലെ കവിതയേയും സ്വതന്ത്രമാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആത്മാവു കാവ്യമയമായിരുന്നതുകൊണ്ട് കവിതയാണ് അതിൽനിന്ന് അധികവും പുറത്തുവന്നത്. ചാരായത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ശ്ലോകങ്ങളും കഞ്ചാവിൻറെ ചിറകുകളിൽ എന്ന അമരഗീതവും നമുക്കു മറ്റൊരു വഴിക്കു ലഭിക്കുമായിരുന്നില്ല.

ഇതുവരെ പറയുവാൻ ശ്രമിച്ച കാര്യങ്ങൾ ഏതാണ്ടിത്രയുമാണ്. സ്ത്രീത്വം, അധികാരം, ഭരണകൂടം, വിപ്ലവം, പൈതൃകസംസ്കാരം എന്നിവയോടു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്ന മനോഭാവങ്ങൾ ഒന്നിനൊന്നു വിരുദ്ധവും അതിലുമേറെ കൗതുകകരവുമായിരുന്നു. മലയാളത്തിലെ ഏറ്റവും വിഷാദനിർഭരമായ കവിതകളെഴുതിയ ആ കൈകൾ തന്നെയാണ് അത്രമേൽ ഉൻമാദഭരിതമായ കാവ്യങ്ങളും മലയാളത്തിനു സമർപ്പിച്ചത്. 'പുരുഷൻമാരിൽ പുരുഷ'നായി അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതകളിലെല്ലാം സ്ത്രീത്വത്തിൻറെ അംശങ്ങൾ മുന്തിനിൽക്കുന്നു. ഈ വൈരുദ്ധ്യങ്ങൾക്കുള്ള കാരണം ഈ അസാധാരണനായ മനുഷ്യൻറെ മനസ്സിലല്ലാതെ ബാഹ്യലോകത്തു തേടുന്നത് അർത്ഥശൂന്യവുമാണ്.

ഇവയിൽ അധികാരത്തോടും പഴമയോടും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്ന രാഗദ്വേഷങ്ങൾ പിതൃത്വത്തോടുള്ള ബാല്യംകാലമനോഭാവത്തിൽ അധിഷ്ഠിതമായിരിക്കണമെന്നു ഞാനൂഹിക്കുന്നു. ഒരേ സമയം ആരാധിക്കപ്പെടുകയും വെറുക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്ന അച്ഛനെപ്പോലെയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ അധികാരത്തിലിരിക്കുന്ന എന്തിനേയും കണക്കാക്കിയിരുന്നത്. വിപ്ലവം പ്രസംഗിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും അദ്ദേഹം ഒരിക്കലും ഒരു വിപ്ലവകാരിയായിരുന്നില്ല. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സ്ത്രീയാകട്ടെ, എല്ലാം കൊടുക്കുകയും ഒന്നും കൊടുക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന മാതൃത്വമല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമല്ല. ഈ രണ്ടു മൗലികബന്ധങ്ങളുമായി അദ്ദേഹത്തിനു സ്ഥായിയായ ഒരനുരഞ്ജനത്തിൽ എത്തിച്ചേരാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ലെന്നു കരുതേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. തൻറെ തന്നെ പൗരുഷത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഏതോ സംശയമായിരിക്കണം അദ്ദേഹത്തെ വേണ്ടതിലധികം പുരുഷനാക്കിത്തീർത്തതും. ഉയരം കുറവായതുകൊണ്ട് തനിക്കു സ്ത്രീകളെ ആകർഷിക്കുവാൻ കഴിയുകയില്ലെന്ന ഉൽകണ്ഠ ഇംഗ്ലീഷ് കവയായ കീറ്റ്സിനുണ്ടായിരുന്നു. ചുരുങ്ങിയത് അര ഡസൻ സ്ത്രീകളെങ്കിലും തന്നെ സ്നേഹിക്കുന്നുവെന്നറിഞ്ഞിട്ടും കീറ്റ്സിനു ഈ സംശയവും ഉൽകണ്ഠയും തീരുകയുണ്ടായില്ല. മലയാളക്കവികളിൽ വെണ്മണിക്കു തൻറെ കറുത്ത നിറത്തെക്കുറിച്ചു ഇതേ ഭയമുണ്ടായിരുന്ന കഥ അദ്ദേഹം തന്നെ പ്രസിദ്ധം ചെയ്തിട്ടുണ്ടല്ലോ. അദ്ദേഹത്തിനും ജീവിതത്തിൽ കറുപ്പുനിറം പരാജയകാരണമായിരുന്നില്ലെന്നു തോന്നുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ദൗർബല്യംങ്ങളും വൈരുദ്ധ്യങ്ങളും മാനസാപഗ്രഥനത്തിൻറെ ഭാഷയിൽ പറഞ്ഞാൽ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഈഡിപ്പസ് പ്രമേയത്തിലേക്കു തന്നെ ചൂണ്ടുന്നു എന്നു കാണാൻ വിഷമമൊന്നുമില്ല. ഇക്കാര്യം സ്ഥാപിക്കുവാനാവശ്യമായ ജീവചരിത്രവസ്തുതകൾ ഇനിയും പുറത്തുവന്നിട്ടില്ലെന്നത് ശരിതന്നെ. അവ വരുമോ എന്നും സംശയിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

ഒട്ടുമിക്ക കലാകാരൻമാരെപ്പോലെയും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു മദംപൊട്ടുകയും ഇടയ്ക്കു മുഷിഞ്ഞു

മൂകമാവുകയും ചെയ്യുന്ന മാനസഘടനയാണുണ്ടായിരുന്നത്; ഉൻമത്തവിക്ലബമായ (Manic depressive type) ഒരു രീതി വിശേഷം. ബാഷ്പാഞ്ജലിയും പാടുന്ന പിശാചും എഴുതിയത് ഒരേ കവിയാണല്ലോ. ചങ്ങമ്പഴയുടെ മഹത്തായ വാസനാവൈഭവം, മറ്റൊരു മലയാളക്കവിക്കും ജൻമനാ ലഭിച്ചിട്ടില്ലാത്തത്ര വലുതായ പ്രതിഭാസമ്പത്ത്, ഭ്രാന്തായിത്തീരുമായിരുന്ന ഹൃദയചാപല്യംങ്ങളെ തേനൂറുന്ന കവിതയാക്കി മാറ്റി. എല്ലാവരും ശരീരരോഗങ്ങൾ കൊണ്ടു നരകിക്കുമ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴ മാത്രം ആ നരകവേദനയെ സംഗീതലഹരിയാക്കിത്തീർത്തു. എല്ലാവരും കുടിച്ചു പെണ്ണിനെ തല്ലുമ്പോൾ അദ്ദേഹം കുടിച്ചു ഗന്ധർവ്വഗാനങ്ങൾ പാടി. ആർക്കാണ് നന്ദി പറയുക?

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത

എസ്. കെ. വസന്തൻ

ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ മലയാളകവിത കണ്ട അതിമനോഹരമായ സ്വപ്നങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത. ശൂന്യതയിൽ ഉദിച്ച് നിമിഷത്തിനകം ശൂന്യതയിൽ ലയിക്കുമെങ്കിലും ആ നിമിഷങ്ങളിൽ ഭൂമിയെ ആകെ കണ്ണഞ്ചിക്കുന്ന പ്രഭാപൂരത്തിൽ ആമഗ്നമാക്കുന്ന മിന്നൽപോലെ ആ പ്രതിഭ നമ്മുടെ കവിത ആകെ ഏതാനും വർഷങ്ങൾ തിളങ്ങുന്നതാക്കി. അത് പൂർണമായി വളർന്നിരുന്നെങ്കിൽ, അതിൻറെ വൃധിക്ഷയങ്ങൾ എമ്മട്ടാകുമായിരുന്നു എന്നു വിഭാവന ചെയ്യുക രസകരമാണ്. എന്നാൽ ഇവിടെ അത്തരം സങ്കൽപവായുവിമാനസഞ്ചാരത്തിനല്ല തുനിയുന്നത്. ആ കവിതയുടെ ശക്തി ദൗർബല്യംങ്ങൾ അനുസ്മരിപ്പിക്കുവാനാണ്.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെപ്പറ്റി സംസാരിക്കുമ്പോൾ എല്ലാവരും എടുത്തെടുത്തു പറയുന്ന ചില കാര്യങ്ങൾ ഉണ്ട്. ലഹരി ഉളവാക്കുന്നവിധം അതിൽ ആദ്യന്തം കണ്ടെത്തുന്ന പദഭംഗി, അതീവഹൃദ്യമായ പ്രേമാനുഭൂതികളുടെ വിവരണം, കവിതയിലാകെ ഒരു തേങ്ങൽ എന്ന വിധം കുടികൊള്ളുന്ന വിഷാദഭാവം - ഇവയാണു പേർത്തും പേർത്തും വാഴ്ത്തപ്പെട്ടിട്ടുള്ള സവിശേഷതകൾ. ഇവ സത്യവും ആണ്. എന്നാൽ ഒന്ന് ഓർക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഇവ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മാത്രം പ്രത്യേകതകൾ ഒന്നുമല്ല. ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയുടെ കവിതകളിലും ഏറെക്കുറെ ഇതേ പ്രത്യേകതകൾ ആണ് നാം കാണുന്നത്. ഒരു താരതമ്യപഠനത്തിനല്ല ഇവിടെ ഇതു ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചത്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സ്വഭാവം എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഘടകങ്ങൾ ഏറെക്കുറെ കാൽപനിക കവിതയുടെ പൊതുസ്വഭാവങ്ങളിൽ ചിലതാണ് എന്ന യാഥാർത്ഥ്യം എടുത്തു പറയുക മാത്രമാണ് ചെയ്യുന്നത്. മലയാളത്തിൽ കാൽപനികതയുടെ വസന്തം വിരിയിച്ച കവി എന്ന നിലയിലാണു ചങ്ങമ്പുഴയെ കാണേണ്ടത്. ആ നിലയിലേ കാണാവൂ.

ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഏതാനും ദശകങ്ങൾക്കു മുമ്പ് മലയാളത്തിൽ കാൽപനികത ഇല്ലേ എന്ന ചോദ്യം പ്രസക്തം തന്നെ. എക്കാലത്തും സാഹിത്യത്തിൽ, അതിൽ വൈയക്തികാംശം പ്രധാനമായ ഘടകം ആയതുകൊണ്ട് കാൽപനികതയുടെ അംശം ഉണ്ട് എന്നതാണ് മറുപടി. മേഘദൂതത്തിനു സമസ്കന്ധമായ ഒരു കാൽപനിക കൃതി നമുക്കുണ്ടോ? കാൽപനികതയുടെ അംശങ്ങൾ ഉണ്ടായാൽ പോര, നിയോക്ളാസിക് അംശങ്ങൾ പിന്നിരയിലേക്ക് ഇറക്കിക്കെട്ടി,ഈ ഭാവങ്ങൾ അരങ്ങു നിറഞ്ഞുനിൽക്കുകകൂടി വേണം. ഇത് വള്ളത്തോൾ കവിതയിൽ ഇല്ലേ? ഒരതിരുവരെ ഉണ്ടെന്നതാണ് പരമാർത്ഥം. എന്നാൽ വള്ളത്തോൾ കവിത കാവ്യാസ്വാദനം ഒരു സാധനയായി പരിഗണിച്ചിട്ടില്ലാത്ത വായനക്കാരനെ എത്രത്തോളം രസിപ്പിക്കും? കവിതയുടെ കുറ്റമല്ല, വായനക്കാരൻറെ അലസത തന്നെയാണ് കാരണം, സമ്മതിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയിൽ, അദ്ദേഹം നമ്മുടെ കവിതയിൽ ഉജ്വലശക്തിയായിരുന്ന വർഷങ്ങളിൽ, ആ പരിമിതി പോലും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. നമ്പ്യാർക്കുശേഷം കവിത ജനമധ്യത്തിലിറങ്ങിയതു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൈപിടിച്ചാണ്. അഞ്ചിക്കുഴഞ്ഞഴിഞ്ഞാടൂ ഗുണമിളിതേ, കുഞ്ചൻറെ തുള്ളിൽ മണികൊട്ടിയ കവിതേ' എന്ന അർത്ഥനകവിത കേട്ടു; അനുസരിച്ചു. ആ കവിത പകർന്നുതരുന്ന ആശയപ്രപഞ്ചവുമായി, സംവേദനത്തിൽ ഏർപ്പെടാൻ സാധിക്കാതെ വന്നവർക്കുപോലും, അതിൻറെ ചാരുതയോടു മമത തോന്നി എന്നതാണ് വാസ്തവം. അങ്ങനെയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ യുവത്വത്തിൻറെ കവിത എഴുതിയത്; യൗവനത്തിൻറെ കവിയായിത്തീർന്നത്. യൗവനത്തിൻറെ എല്ലാ മുഖങ്ങളും ഉൾത്തുടിപ്പുകളും അവയിൽ കാണാം. വൃദ്ധനായ ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പറ്റി സങ്കൽപ്പിക്കുവാൻ പറ്റുമെങ്കിൽ നിങ്ങളുടെ സഹൃദയത്വത്തിൻ, ഹാ കഷ്ടം!

'എന്താണു യൗവനം നശ്വരത്വത്തിൻറെ
സുന്ദരമാമൊരു വീണ വായിക്കലാം'

എന്നദ്ദേഹം പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. യൗവനം അവസാനിക്കുന്നതോടെ സ്വന്തം കവിതയുടെ പ്രസക്തിയും പ്രക്ഷീണിതമാകുന്നു എന്നാണോ അദ്ദേഹം സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. എങ്കിൽ അതു ശരിയാണ്. യൗവനാരംഭത്തിൻറെ ലഹരി കയറുന്ന ദിവസങ്ങളിൽ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത വീഞ്ഞുപോലെ നിങ്ങളെ ബാധിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത രസിക്കാത്ത ആരബ്ധയൗവനനായ യുവാവ് മാനസികമായി എന്തോ തകരാറുള്ളവനാണ്; അതേ തീവ്രതയോടെ അതു രസിക്കുന്ന മധ്യവയസ്കനും ഉണ്ട് മാനസികമായ തകരാറ്.

വളരെ ചെറുപ്പത്തിലേ ചങ്ങമ്പുഴ കവിതകൾ എഴുതിയിരുന്നു എന്ന കാര്യം ഇന്ന് പരക്കേ അംഗീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ ബാഷ്പാഞ്ജലിയുടെ പ്രസിദ്ധീകരണത്തോടെ ആണ് കേരളം അദ്ദേഹത്തെ ശ്രദ്ധിക്കുവാൻ തുടങ്ങിയത്. പിന്നീട് കവിതയുടെ അവസാനിക്കാത്ത പ്രവാഹം ആയിരുന്നു. ജീവിതാനുഭവങ്ങൾസ്വന്തം ജീവിതത്തിൽനിന്നും പുസ്തകങ്ങളിൽനിന്നും നേടിയെടുത്തവവേണ്ടത്ര ദഹിച്ചുപിടിക്കുവാൻ സമയം കൂടി അനുവദിക്കാതെ അദ്ദേഹം എഴുതി. ഒരുപാട് എഴുതിയതിൻറെ സ്വാഭാവികഫലം ആയിട്ടാവാം ഒട്ടേറെ ആവർത്തനങ്ങൾ അവയിൽ വന്നുപെട്ടു. പണിക്കറതീർന്ന ഉരുപ്പടികൾ മാത്രമേ പുത്തിറക്കൂ എന്നൊരു നിർബന്ധവും വൈലോപ്പിള്ളിയെപ്പോലെ, അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നില്ല. എഴുത്തുകൊണ്ടുമാത്രം ജീവിതം നയിക്കേണ്ടിവന്നതിലെ സാമ്പത്തിക പരാധീനതയും ഈ ദ്രുതരചനയുടെ പ്രേരകഘടകങ്ങളിൽ ഒന്നായിത്തീർന്നീരിക്കാം.

അവതരണത്തിൻറെ കാര്യത്തിലും ചങ്ങമ്പുഴ തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെടുകയാണുണ്ടായത്. അദ്ദേഹത്തിൻറെ അടുത്ത സുഹൃത്തായ ഇ.വി. ആ കൃതിയിൽ ഇല്ലാത്ത ചില അർത്ഥങ്ങൾ കണ്ടെത്തുവാൻ ഒരു ശ്രമം നടത്തി. ബാഷ്പാഞ്ജലിയിലെ പല കവിതകളും മിസ്റ്റിക് കവിതകളോ സിമ്പോളിക് കവിതകളോ ഒക്കെ ആണ് എന്ന് വരുത്തിത്തീർക്കുവാൻ ഒരു ശ്രമം നടന്നു. ആരുവാങ്ങുമിന്നാരുവാങ്ങുമീയാരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചം, അപ്രമേയവിലാസലോലയാം സുപ്രഭാതത്തിൻ സുസ്മിതം' എന്നു ചോദിച്ച ഈ കവി, സ്വന്തം ജീവിതപുഷ്പത്തെ ഈശ്വരനു സമർപ്പിക്കുകയാണ് എന്നും കവിഹൃദയമാകുന്ന കാമിനി, ഈശ്വരനാകുന്ന കാമുകനെ കാത്തിരിക്കുകയാണ് എന്നും എല്ലാം അർത്ഥം അതിൽ കണ്ടെത്തി. ഈ അനർത്ഥങ്ങൾ ഒന്നും കൂടാതെതന്നെ ഇന്നും ആ കവിതകൾ ഹൃദ്യങ്ങൾ ആണ്. എന്നാൽ ഈ വിധം ഒരു മിസ്റ്റിക് പരിവേഷം ആ കവിതകൾക്കു ചാർത്തുവാൻ ഇ.വി.യെ പ്രേരിപ്പിച്ച ഘടകങ്ങൾ എന്താണ്? 1935 ലാണ് ബാഷ്പാഞ്ജലി പ്രസിദ്ധീകൃതം ആവുന്നത്. ഇന്ത്യ സ്വാന്ത്ര്യത്തിനുവേണ്ടി നിർണ്ണായകയത്നം ആരംഭിച്ചുകഴിഞ്ഞു. രണ്ടാംലോകമഹായുദ്ധം യൂറോപ്പിൽ വെടിമരുന്നുശാലകൾ ഒരുക്കിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഇന്ത്യയിൽ ബുദ്ധിജീവികൾ സാർവലൗകിക വീക്ഷണത്തെപ്പറ്റി സംസാരിച്ചു തുടങ്ങിയിരുന്നു. ഈശ്വരൻ എന്നാൽ നൻമ എന്നാണർത്ഥം എന്നതുകൊണ്ട് ഇന്ത്യയുടെ മനസ്സിനെ ഈശ്വരോൻമുഖം ആക്കി നിർത്തുവാൻ ഗാന്ധി ശ്രമിച്ചിരുന്നു. അതിൻറെ കാവ്യാത്മകഭാഷ്യമായി ടാഗോർ കൃതികൾ പരിഗണിക്കപ്പെട്ടുവന്നു.

കവിയാകണമെങ്കിൽ ടാഗോറിൻറെ തേജസ്സിൽനിന്നും ഒരു പൊരി എങ്കിലും ഉൾക്കൊള്ളണം എന്ന ധാരണ പരക്കെ പരന്നിരുന്നു. ഇ.വി. ചങ്ങമ്പുഴയെ മിസ്റ്റിക്കാക്കുവാൻ ശ്രമിച്ചത് അതുകൊണ്ടാണ് എന്നെനിക്ക് തോന്നുന്നു. ഇതിനൊക്കെപുറമെ അന്നും മലയാളത്തിൽ കവിത വള്ളത്തോൾക്കവിത തന്നെയായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കാവ്യശൈലിയിൽനിന്നും വ്യതിരിക്തമായ ഈ കാവ്യശൈലിക്ക് സാർവത്രികമായ അംഗീകാരം കിട്ടുവാൻ ഇത്തരം ഒരു പുതുവ്യാഖ്യാനം സഹായകമാവും എന്ന് ഇ.വി. കരുതിയിരുന്നോ ആവോ? ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്ക് യോജിക്കാത്ത ഒരേ ഒരു തൊപ്പി മിസ്റ്റിക്കിൻറേതാണ് എന്നതാണ് പരമാർത്ഥം.

ചങ്ങമ്പുഴയെ മലയാളത്തിൻറെ കവിയാക്കിയത് രമണനാണ്. രാഘവൻപിള്ളയുടെ നിര്യാണം ഈ നാടിൻറെ മനസ്സാക്ഷിയെ തട്ടിയുണർത്തിയ സംഭവങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് - ചുരുങ്ങിയപക്ഷം അങ്ങനെയാണ് എന്ന് വിശ്വസിക്കുവാൻ എങ്കിലും നമ്മൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ആ ഞെട്ടലിൻറെ തീവ്രത രമണനു വഴിയൊരുക്കുകയാണ് ഉണ്ടായത്. കുറെ അധികം സ്ഥൂലമാണ് എങ്കിൽക്കൂടി ദുഃഖവും സാരൾയവും അതിമനോഹരമായ പ്രേമസങ്കൽപവും അതിൽ സമ്മേളിച്ചു. ആവിഷ്കൃത കൃതിയുടെ രൂപപരമായ അപരിചിതത്വത്തെ അഗണ്യമാക്കുവാൻ ആവിഷ്കാരശൈലിക്ക് സാധിച്ചു. രമണൻറെ പ്രചാരത്തിനു സഹായകമായ മറ്റൊരു ഭൗതിക പരിതസ്ഥിതി കൂടിയുണ്ട്. മുപ്പതുകളിലെ അതികഠിനമായ സാമ്പത്തികത്തകർച്ചക്കുശേഷം അതിനു മുമ്പൊരിക്കുലും ഉണ്ടായിട്ടില്ലാത്ത വിധം കേരളത്തിൽനിന്നും യുവാക്കൾ തൊഴിലന്വേഷിച്ച് ആസാമിലെ ചായത്തോട്ടങ്ങളിലേക്കും സിലോണിലേക്കും പട്ടാളത്തിലേക്കും കടന്നുപോയി. ഒറ്റവായനയിൽ അവരുടെ മനസ്സുകളുടെ കണ്ണീരിലൂടെ കഴുകി ആശ്വസിപ്പിക്കുന്ന, മലയാളത്തിലെ മണ്ണിൻറെ മണമുള്ള ഒരു കൃതി രമണൻ അല്ലാതെ വേറെ ലഭ്യമായിരുന്നില്ല. തകഴി, ദേവ്, പൊറ്റെക്കാട്, ഉറൂബ് എന്നിവരെല്ലാം അരങ്ങുതകർത്ത് ആടുവാൻ തുടങ്ങിയിരുന്നില്ല. ഇതിനൊക്കെ പുറമെ സാഹിത്യാസ്വാദനപാരമ്പര്യം, കവിതയുടെ കിന്നരിത്തലപ്പാവ് ഊരിവെച്ചിരുന്നും ഇല്ല. അതുകൊണ്ടു സാഹിത്യത്തിൽ വേണ്ടത്ര ശിക്ഷണം ലഭിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സാധാരണ വായനക്കാരനു രമണൻ ഏറെ പ്രിയംകരമായി. പിറന്ന നാട്ടിൽനിന്നും പരിചിതമുഖങ്ങളിൽനിന്നും ബഹുദൂരം അകന്നിരിക്കെ ആ അസംഖ്യം വായനക്കാരുടെ മനസ്സ് മന്ത്രിച്ചിരിക്കും.

'അങ്ങതൻ മൃദുഹൃത്തിൽ നിന്നൂറി
പൊങ്ങിടും ഗാനം എന്തൊരു ഗാനം
എത്രലോകം തപസ്സുചെയ്താലാണെ
ത്തിടുന്നതൊരിക്കലി ശബ്ദം
ഉത്തമകവേ നന്നായറിവൂ ഹൃത്തിൽ
ഞാനതിൻ ദിവ്യമഹത്വം'

നമ്മുടെ അന്നോളം ഉള്ള കവികൾ എല്ലാവരും തന്നെ പാണ്ഡിത്യം കൊണ്ട് അർത്ഥമാക്കിയിരുന്നത് സംസ്കൃതസാഹിത്യത്തിലുള്ള വ്യുൽപത്തിയുടെ തോത് ആയിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയാകട്ടെ ഗീതഗോവിന്ദം പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെങ്കിലും വലിയ സംസ്കൃതപണ്ഡിതനൊന്നും ആയിരുന്നില്ല. അദ്ദേഹത്തിൻ കൂടുതൽ പരിചയം ഇംഗ്ലീഷ് പദ്യസാഹിത്യവും ആയിട്ടായിരുന്നു. രമണൻറെ രൂപസംവിധാനം അജപാലഗാനം ആണെന്ന സത്യം ഈ യാഥാർത്ഥ്യത്തിലേക്കാണു വിരൽ ചൂണ്ടുന്നത്. ജീവിതത്തിൻറെ മുൾമുനകളിൽ വീണ് രക്തംപൊടിഞ്ഞ് പിടിച്ച ഷെല്ലിയും സൗന്ദര്യത്തിൽ സത്യം കണ്ടെത്തിയ കീറ്റ്സും എഴുതിയാൽ മതിവരാത്ത ടെനിസണും നാടകീയ സ്വഗതോക്തികളിലൂടെ കവിതക്ക് പുതുമേഖലകൾ തുറന്നുകൊടുത്ത ബ്രൗണിങ്ങും സ്വപ്നമയമായ ഒരന്തരീക്ഷത്തെ സ്വാംശീകരിച്ച ഓസ്കാർവൈൽഡും കവിതയിൽ ചിത്രം കുറിച്ച റോസ്സറ്റിയും എല്ലാം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് നിത്യപരിചിതർ ആയിരുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് സാഹിത്യത്തിലെ കാൽപനികതയുടെ ഈ രണ്ടാം തലമുറയാണു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളുടെ വളർച്ചയിൽ പരോക്ഷമായി നിർണ്ണായകമായ പങ്ക് വഹിച്ചത്.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ഒരു പൂമ്പാറ്റയെപ്പോലെ ആണെന്നു പലപ്പോഴും എനിക്ക് തോന്നിയിട്ടുണ്ട്. പൂമ്പാറ്റയുടെ സ്വഭാവം അതിനുതന്നെ ഇണങ്ങും. ഒരു ചിന്തയുടെ പൂമൊട്ടിലും അത് ഏറെനേരം വിശ്രമിക്കില്ല. അതിൻറെ ചിറകുകൾ ആകട്ടെ മുഴുവനും ഭംഗിയും മിനുസവും മാത്രമാണ്. അതിൻറെ നേർത്ത കാലുകൾക്ക് പൂമ്പൊടിയിൽ കവിഞ്ഞ ഭാരം ഒന്നും എടുത്തുയർത്തുവാനും പറ്റില്ല. വികാരാവേഗത്തിൻറെ ഭാരമേ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത വഹിക്കൂ. സംഗീതത്തിൽ കുതിർന്ന പദസൗകുമാര്യമാണ് അതിൻറെ ഭംഗി. നമുക്കു ചുറ്റും 'പൂവുപോലുള്ളൊരോമനക്കൗതുകമായി' പാറുന്ന ഈ ആരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചത്തിൻ ഉയരത്തിലേക്ക് പറക്കാനാവില്ല. ഏത് കാറ്റിനും അതിനെ വകഞ്ഞുമാടി കൂടെക്കൊണ്ടുപോകുവാനാവും. ദീർഘകാലം അതിനു ജീവിക്കാൻകൂടി വയ്യ. ഈ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുമായി ശരിക്കും പൊരുത്തപ്പെടുന്നു എന്നതുകൊണ്ടാണു ഞാൻ ഈ കാര്യം ഊന്നിപ്പറഞ്ഞത്.

ഇനി നമുക്ക് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സവിശേഷതകളെ ഓരോന്നോരോന്നായി എടുത്തു പരിശോധിക്കുക.

എല്ലാ കാൽപനിക കവികൾക്കും പ്രകൃതി പ്രചോദനത്തിൻറെയും സാന്ത്വനത്തിൻറെയും വറ്റാത്ത ഉറവയാണ്. പ്രകൃതിയോടുള്ള ഈ കാൽപനിക മനോഭാവത്തിൻ പലമുഖങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഒന്ന് പ്രകൃതിശക്തിയെ വെല്ലുവിളിക്കുന്ന ഊർജ്ജസ്വലനായ മനുഷ്യൻറെ ചിത്രം; മറ്റൊന്ന് പ്രകൃതിശക്തിയിൽ ഒരു അപാരതയുടെ സാന്നിധ്യം കണ്ടെത്തി അതിനു മുമ്പിൽ നമ്രശിരസ്കനാകുന്ന മനുഷ്യൻറെ ചിത്രം. ഇനിയും ഒന്ന് പ്രകൃതിയുടെ ഭംഗികണ്ട് അതിൽ സംതൃപ്തിയടയുന്ന മനുഷ്യൻറെ സാധാരണചിത്രം ആണ്. ഒരു ദിക്കിൽ പ്രകൃതി മനുഷ്യനു കരുത്തനായ എതിരാളിയാണ്. മറ്റൊരുദിക്കിൽ ആചാര്യനും ഈ രണ്ടു ഭാവങ്ങളും ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ഇല്ല. ഒരിക്കൽ മാത്രം താൻ ഒരതിമാനുഷനാണ് എന്നദ്ദേഹം നടിക്കുകയുണ്ടായി എന്നേയുള്ളൂ. മനോജ്ഞമായ പ്രകൃതിയുടെ ദർശനത്താൽ സംതൃപ്തനാണ് കവി. അത്രതന്നെ.

'പച്ചക്കാടു പുതച്ചൊരീ മലകളും പാടുന്ന പൂഞ്ചോലയും
സ്വച്ഛന്ദം കരധാര പെയ്തു സസുഖം പാടും വിഹംഗങ്ങളും
അച്ഛശ്രീകലരുന്ന പൊയ്കകളും ഈ പേരാലുമാത്മാവിനെ
ന്തച്ഛിന്നോൽസവദായകങ്ങളവയെ സ്നേഹിച്ചുഞാനോമലേ'

എന്നൊരു കഥാപാത്രത്തെക്കൊണ്ടു അദ്ദേഹം പറയിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.

'പ്രിയകരങ്ങളെ നീലമലകളെ
കുയിലുകൾ സദാ കൂകും വനങ്ങളെ
അമിതസൗരഭ ധാരയൊഴുക്കിടും
സുമിത സുന്ദര കുഞ്ജാന്തരങ്ങളേ
കുതുകദങ്ങളെ കഷ്ടമെമ്മട്ടു ഞാൻ
ക്ഷിതിയിൽ വിട്ടേച്ചുപോകുന്നു നിങ്ങളെ'

എന്ന് ആദ്യകാലവരികളിൽ ആവിഷ്കതമായ സൗന്ദര്യോപാസനയും

'പുല്ലണിപ്പച്ചതാഴ്വരക്കാടിനുള്ളിലാടുകൾ മേഞ്ഞലയുമ്പോൾ
ശ്യാമളസരിൽ തീരത്തിലോരോ പൂമരം ചേർന്നു വല്ലിനിന്നാടി'

എന്ന് ഇടക്കാലത്ത് എഴുതിയ കൃതിയിൽ ആവിഷ്കരിച്ച സൗന്ദര്യോപാസനയും

'നീലാരണ്യനിചോളനിവേഷ്ടിത
നീഹാരാർദ്രമഹാദ്രികളിൽ
കാല്യലസജ്ജലക്കന്യക കനക
കതിരുകൾകൊണ്ടു കണിവെക്കെ
കതിരുതിരുകിലുമദൃശ്യശരീരികൾ
കാമദാകാനന ദേവതകൾ
കലയുടെ കമ്പികൾ മീട്ടും മട്ടിൽ
കളകളമിളകീ കാടുകളിൽ

എന്ന് അന്ത്യകാല വരികളിൽ ആവിഷ്കൃതമായ സൗന്ദര്യോപാസനയും ഈ സത്യത്തെ തന്നെയാണ് വെളിവാക്കുന്നത്.

ചങ്ങമ്പുഴ ആവിഷ്ക്കരിച്ച പ്രകൃതിയാകട്ടെ കേരളത്തിൻറെ പ്രകൃതിസമ്പത്തിനേക്കാൾ മനോഹരമായ ഒരു സങ്കൽപരാജ്യത്തിൻറെ സമ്പന്ന പ്രകൃതിയായിരുന്നു. 'കാനനച്ഛായയിലാട്മേയ്ക്കാൻ ഞാനും വരട്ടയോ നിൻറെ കൂടെ' എന്ന് വികാരഭരിതനായ കാമിനി അജപാലബാലനോടു ചോദിക്കുന്ന ചോദ്യം ഈ സാങ്കൽപിക പ്രകൃതിയെ ആണ് അഭിവ്യഞ്ജിപ്പിക്കുന്നത്.

ഞാൻ പറയുന്ന പ്രമേയം ഇതാണ്. ചങ്ങമ്പുഴ വർണ്ണിച്ച പ്രകൃതിക്കു കേരളത്തിൻറെ ഛായ ഉണ്ടാകാംഎല്ലാ നാടുകളിലും ഉണ്ടല്ലോ സൂര്യനും ആകാശവും പൂക്കാലവും നിഴലും. തനി കേരളീയം എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രകൃതിയെ വിശേഷിപ്പിച്ചുകൂടാ. 'പച്ചയാം വിരിപ്പിച്ച സഹ്യനിൽ തലചായ്പും' 'സ്വച്ഛാബ്ധിമണൽത്തിട്ടാം പാദോപധാനം പൂണ്ടും' കിടക്കുന്ന മലയാളത്തിൻറെ ചിത്രം പാതിരാക്കോഴി വിളിക്കുന്നതു കേൾക്കാതെ പാടത്ത് പഞ്ചക്ക് തേവുന്ന വേട്ടുവൻറെയും അവൻ വേട്ട പെണ്ണിൻറെയും ചിത്രം തളർച്ച മാറ്റുവാൻ അവൻ ഉറക്കെ പാടുന്ന 'പാലാട്ടു കോമൻറെ നീടുറ്റവാളിൻ നിണപ്പുഴക്കേളികൾ' - ഇവയൊക്കെ അക്കാലത്തെ മറ്റു കവികളിലേ നാം കണ്ടെത്തുകയുള്ളൂ.

'കാർമുകിൽ നീങ്ങിത്തെളിഞ്ഞു സൂര്യൻ
പൂമണം വീശിമരുൽ കിശോരൻ
പച്ചനെല്ലോലകൾ കാറ്റുതട്ടി
കൊച്ചലച്ചാർത്തുകൾ കൂട്ടിമുട്ടി
ദൂരത്തു ദൂരത്തു വൻമരങ്ങൾ
വാരിച്ചൊരിയുന്നു മർമ്മരങ്ങൾ
മാകന്ദവായുവിൽ കോകിലങ്ങൾ
തൂകുന്നുഗാനങ്ങൾ കോമളങ്ങൾ
പച്ചപ്പുല്ലാളും തടംതഴുകി
കൊച്ചുപൂഞ്ചോലതളർന്നൊഴുകി
മന്ദം സഖികളൊത്തുകൂടി
മണ്കുടമേന്തിക്കൊണ്ടാടിയാടി
ഹാമുഗ്ധമന്ദാക്ഷലോലരായി
ഗ്രാമീണബാലകൾ വന്നുപോയി
പൂഞ്ചിറകാർന്ന പുളകം പോലെ
പൂമ്പാറ്റപാറിപ്പറന്നുചാലേ'

ഇതാണു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രകൃതി വർണ്ണനയുടെ ഒന്നാംതരം മാതൃക.

പ്രകൃതിക്ക് എണ്ണിയൊലൊടുങ്ങാത്ത ഭാവങ്ങളും സ്തോഭങ്ങളും ഉള്ളതുകൊണ്ട് പ്രകൃതിസൗന്ദര്യത്തിൻറെകേവലദർശനമാണോ, നിഗൂഢാർത്ഥ നിവേദനമാണോ കവിഹൃദയത്തെ ആകർഷിച്ചത് എന്നതുപോലെ തന്നെ അപ്രധാനമാണ് ആ വർണ്ണനകളിൽ ഭാവനയുടെ വർണ്ണച്ചായം കലർന്ന് അത് കൂടുതൽ അഭിരാമം ആയിട്ടുണ്ടോ എന്നതും. പ്രസക്തം ഈ വർണ്ണന കഥാപാത്രങ്ങളുടെ മാനസിക വികാസത്തെ വളർത്തിയെടുക്കുവാനും സൂചിപ്പിക്കുവാനും സഹായകം ആയിട്ടുണ്ടോ എന്നതാണ്. ഇല്ലെങ്കിൽ അത് അനുചിതമാവും. കെട്ടിത്തൂങ്ങിക്കിടക്കുന്ന പ്രേതം കണ്ടു മഹസറെഴുതാൻ പോയ പോലീസുകാരൻ മാവാകെ തളിർത്തുനിൽക്കുന്നതും മാമ്പൂവിൻറെ മാദകഗന്ധം എമ്പാടും പരക്കുന്നതും മാന്തളിരുണ്ട് മദിച്ച ആണ്കുയിൽ പാടുന്നതും ഒക്കെ വർണ്ണിക്കാൻ തുടങ്ങിയാലോ!

ഇവിടെ ചങ്ങമ്പുഴക്ക് തെറ്റുപറ്റിയിട്ടില്ല. ചിലപ്പോൾ ഈ പ്രകൃതിവർണ്ണന അൽപ്പം ദീർഘിപ്പിച്ചതായി തോന്നിയേക്കാം എന്നു മാത്രം - രമണൻറെ അന്ത്യഭാഗങ്ങൾ പോലെ ജീവിതത്തിൻറെ സകല സൗന്ദര്യവും നഷ്ടപ്പെട്ട്, 'ദാസ്യത്തിൻറെ കല്ലടിക്കുന്ന' ദിനരാത്രങ്ങള പെരുംഭാരമായി തോന്നിയ ഒരു സാധു, 'പിരിയുകയാണ് ഞാനൊരധഃകൃതൻ, കരയുവാനായ് പിറന്നൊരു കാമുകൻ' എന്നു തേങ്ങുന്ന ഒരു നിസ്വൻ ഇത്രയും നീട്ടിപ്പിടിച്ച് യാത്ര പറയേണ്ടിയിരുന്നില്ല. എന്നാൽ ഇതിനെതിരായ ഭാഗങ്ങളാണു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ അധികവും. മനസ്വിനിതന്നെയാണു മികച്ച ഉദാഹരണം. തനിക്കുവേണ്ടി എല്ലാം ത്യജിച്ചിട്ടും തന്നിൽനിന്നും അവഗണന മാത്രം ലഭിച്ച ഒരു സ്നേഹരൂപിണിയുടെ അനുശയവിവശമായ മനസ്സിൻറെ നിശ്ശബ്ദവേദനകൾ ഏതു വികാരത്തെയും അസാധാരണതീവ്രതയോടെ ഉൾക്കൊള്ളാൻ ക്ഷമം ആയ കവിമനസ്സ് ഒപ്പിയെടുക്കുന്നു. നവനീതത്തിനു നാണമണച്ചിരുന്ന ആ ഉടൽ, കോലംകെട്ടിയ മട്ടായിട്ടും ആ മനസ്സിലെ ആർദ്രതക്ക് ഒരു പോറൽപോലും വീണിട്ടില്ല എന്നു കവി പ്രാണവേദനയോടെ കണ്ടെത്തുന്നു. പ്രതിഷേധസ്വരംപോലും അറിയാത്ത ആ മനസ്വിനിയെ ഒരു പ്രകൃതി ദൃശ്യത്തിൻറെ പശ്ചാത്തത്തിൽ എന്ത് ആത്മാർത്ഥമായി, വിദഗ്ദ്ധമായി, ഭദ്രമായി അവതരിപ്പിക്കുന്നു. കവി എഴുതി:

' നിൻ കവിളമലേ നനയുന്നില്ലേ
നീ കുടികൊള്ളും വിജനതയിൽ
കൊടുങ്കാറ്റലറിപ്പേമഴപെയ്തിടും
ഇടവപ്പാതിപ്പാതിരയിൽ
ശാരദരജനിയിലെന്നതുപോൽ നീ
ശാലിനി നിദ്രയിലമരുമ്പോൾ
അകലത്തറിയാത്തലയാഴികൾ
തന്നകുഗുഹകളിൽ നിന്നൊരുനിനദം
പെരുകിപ്പെരുകിവരുമ്പോലെന്തോ
സിരകളെയൊരു വിറയറിയിക്കെ
കാട്ടാളൻ കണയെയ്തൊരു പൈങ്കിളി
കാതരയായിപ്പിടയും പോൽ
പിടയാറില്ലേ നിൻഹതചേതന,
പിടികിട്ടാത്തൊരു വേദനയിൽ'

ആ വേദനയുടെ ശൂന്യതയെ അട്ടിയിലട്ടിയിൽ ഇരുൾ കട്ടപിടിച്ച് പാതാളത്തെ ഇത്ര ശക്തമായി ആവിഷ്കരിക്കുക അസൂയാവഹം തന്നെ. താരതമ്യേന സംവേദനക്ഷമത വളരെ കൂടുതലായ ദുഃഖഭാവത്തിൻറെ ആവിഷ്കരണത്തിൽ മാത്രമല്ല ചങ്ങമ്പുഴ വിജയം വരിച്ചിട്ടുള്ളത് എന്ന് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുവാനും ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.

ശ്രീകൃഷ്ണൻറെ വേണുഗാനത്തെപ്പറ്റി യവനികയയിലെ വർണ്ണന അനുസ്മരിക്കുക. ആ മുരളീഗാനമാധുരിയിൽ വീർപ്പടക്കി നിൽക്കുന്ന പ്രകൃതിയെ കവി ഇങ്ങനെയാണ് അവതരിപ്പിച്ചത്:

'വെണ്ണിലാവിൻറെ വെണ്മവളർന്നു
കണ്ണിമക്കാതെ താരകൾ നിന്നു
ഓളമൊന്നൊടൊതുക്കിയൊരോമൽ
ചോലപോലെ യമുനയൊലിച്ചു
കേട്ടഴിഞ്ഞലതാവലി താഴേയ്ക്കറ്റു
വീണേറ്റുമൊട്ടിട്ടുനിന്നു
തെന്നലും കൂടി നിശ്ചലമായി,
മന്നലിഞ്ഞില്ലാതെയായി.
ഒന്നുമാത്രമണ്ടാവേണുഗാന
സ്പന്ദിതമായ നാദപ്രപഞ്ചം'

അതേ കൃതിയിൽ, കവിയുടെ മരണത്തിൻറെ പശ്ചാത്തലം ആയി.

കെട്ടുദീപം നിഴൽചുരുൾ കൂന്തൽ
കെട്ടഴിഞ്ഞു നിലാവു കരഞ്ഞു'

എന്നെഴുതിയപ്പോഴും വർണ്ണ്യവികാരത്തിനു അനുകൂലമായ ഭാവം പ്രകൃതിയിൽ അധ്യവസായം ചെയ്യുന്നതിൽ കവി വിജയിക്കുകയാണുണ്ടായത്. കൊക്കുരുമ്മി മരക്കൊമ്പിൽ മുട്ടിമുട്ടിയിരുന്നു' സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടത്തിൻറെ തുടിപ്പ് ശ്രദ്ധിക്കുന്ന രാക്കുയിലുകളെ അവതരിപ്പിച്ചപ്പോൾ ആവിഷ്കൃതമായ പൂനിലാവലതല്ലുന്ന രാവും പൂവണിക്കുളിർ മാമരക്കാലും, പാതിരാവെ പുണർന്നൊഴുകുന്ന പാലപൂത്ത പരിമളവും, മഞ്ഞണിഞ്ഞു മദാലസയായി നൃത്തമാടുന്ന മഞ്ജുചന്ദ്രികയും എല്ലാം പ്രകൃതി കവിഹൃദയത്തിൻറെ സങ്കൽപങ്ങളോടു പൊരുത്തപ്പെട്ടു പോകുന്നു എന്നതിൻറെ തെളിവുകൾ തന്നെ.

നീലക്കുയിലേ നീലക്കുയിലേ നീയെന്തെന്നോടു മുണ്ടാത്തു?
തേൻമാവൊക്കെ പൂത്തിട്ടെന്തേ തേൻ തളിർതിന്നു? മദിക്കാത്തു?

എന്നു ചോദിച്ച നാടൻപെണ്ണിൻറെ മനസ്സിനിണങ്ങുന്ന മട്ടിൽ തന്നെയാണ്.

പൊന്നും ചിങ്ങം വന്നിട്ടും നീ മിന്നുംമാലേം കെട്ടീല്ലേ?

എന്ന അന്വേഷണവും.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ പ്രകൃതി ആവർത്തനസ്വഭാവം ഉള്ളതാണ്. പ്രകൃതിയെ ആസ്പദമാക്കിയുള്ള കൽപനകൾ മാത്രമല്ല, ആ കൽപനകൾക്കു രൂപം സന്നിവേശിപ്പിക്കുന്ന പദങ്ങൾപോലും ആവർത്തനസ്വഭാവം പാലിക്കുന്നവയാണ്. മഞ്ജിമയും ഹേമന്തചന്ദ്രികയും സ്വപ്നശയ്യയും മരതകപ്പച്ചയും കനകനീരദങ്ങളും മാലേയപവനനും പരിമളകല്ലോലവും കാമദപുഷ്പകാലവും കളകളകോകിലാലാപവും നീലശിലാതലവും കുണുങ്ങുന്ന കാനനച്ചോലയും എല്ലാം എത്രയോ തവണയാണു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ അനുവാചകൻ കണ്ടെത്തുക. പടിഞ്ഞാറൻ റൊമാൻറിക് കവിതകളിൽ ആണ്ടുമുങ്ങി, അതിൻറെ കൽപനകൾ സ്വാംശീകരിച്ച വികാരഭരിതമായ ഒരു മനസ്സിൻറെ ഭാവനയിൽ ഊറിവരുന്ന പ്രകൃതിചിത്രമാണ് ഇത്. ചങ്ങമ്പുഴ വികാരത്തിൻറെ അടിമകളായ കഥാപാത്രങ്ങളെ സൃഷ്ടിക്കുകമാത്രമല്ല, ആ കഥാപാത്രങ്ങൾക്കു വിഹരിക്കുവാൻ തൻറെ സമ്പന്ന സങ്കൽപ്പത്തിൽനിന്നു അനുരൂപമായ ഒരു പ്രകൃതിസൃഷ്ടിക്കുക കൂടി ചെയ്തു. കഥാപാത്രങ്ങൾ വികാരശീലരായതുകൊണ്ടു - ഇതിൻറെ പ്രസക്തി പിന്നാലെ വിശദമാക്കാം - ഇത് ഉചിതവുമായി.

വളരെയൊന്നും പരിചിതമല്ലാത്ത ഒരു വസ്തുവിനെ ഏറെ പരിചിതമായ വേറെയൊന്നുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തി അപരിചിതത്വത്തിൻറെ തോത് തെല്ലൊന്നു കുറയ്ക്കുവാൻ കൂടിയാണ് ഉപമാദ്യാലങ്കാരങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാറ്. എന്നാൽ കാൽപനികകവിക്കു ബാഹ്യയാഥാർത്ഥ്യങ്ങളെക്കാൾ യഥാർത്ഥം, അയാളുടെ സങ്കൽപങ്ങളാണ്. പ്രകൃതിയിലെ നിത്യപരിചിതമായ ഒന്നിനെ സ്വഭാവനയിലെ മറ്റൊന്നുമായി അയാൾ താരതമ്യപ്പെടുത്തും. കാറ്റിൽ ചക്രവാളച്ചുരുളുകളിലേക്കു പാറിപ്പോയ മേഘങ്ങൾ മദ്യദേവതയുടെ ഉലഞ്ഞ മുടിയായിട്ടു കണ്ട ഷെല്ലിയും രാക്കുയിലിനെപ്പറ്റി പാടിയപ്പോൾ സംഗീതത്തിലൂടെ ഒലിച്ചുപോയ സ്വപ്നം എന്നതിനെ കൽപിച്ച കീറ്റ്സും തന്നെയാണ് ഈ കാര്യത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആചാര്യൻമാർ. പഴയ അലങ്കാരനിർണ്ണയത്തിൻറെ മുഴക്കോലുപയോഗിച്ചു പ്രതീപം എന്നെഴുതുമ്പോൾ എൻറെ മനസ്സ് വേർഡ്സ്വർത്തിൻറെ വരികൾ ഓർക്കുന്നു. 'വി മർഡർ ടു ഡിസ്ക്ട്' മലയപ്പുലയൻ നട്ട വാഴക്ക് കൂമ്പുകൾ വന്നത് അജപാല ബാലനിൽ ഗ്രാമീണബാലതന്നനുരാഗകന്ദളം എന്ന പോലെ' ആണത്രേ. ഓടക്കുഴൽ നാദം കേട്ട് രാസലോലുപകളായ ഗോപകന്യകമാർ നൃത്തം ചെയ്തത്, 'കമ്രമംഗല്യംരാത്രിക്ക് ചുറ്റും കന്യകതൻ പ്രതീക്ഷകൾ പോലെ'യും 'ഞാനകന്നൊരവസ്ഥയെ ചുറ്റും ജ്ഞാനഭക്തി കർമ്മങ്ങൾ പോലെ'യും ആണ്. സ്വന്തം മനസ്സിൽ സൗന്ദര്യത്തിൻറെ വസന്തം വിടർത്തി കവിയ്ക്കേ, സ്വന്തം കാമിനിയെ

'മലരൊളിതിരളും മധുചന്ദ്രികയിൽ മഴവിൽക്കൊടിയുടെ മുനമുക്കി
എഴുതാനുഴറീ കൽപനദിവ്യമൊരഴകിനെയെന്നെ മറന്നൂ ഞാൻ'

എന്നു വർണ്ണിക്കുവാനാവൂ. ഓണക്കാലത്തെ പൂമുറ്റം, ഭാവപ്രദീപ്തമാമെൻ മനംപോലെയിപ്പൂവിട്ട മുറ്റം പരിലസിപ്പൂ' എന്നും കവി കുറിയ്ക്കും. കവിതയുടെ അനിയന്ത്രിതമായ പ്രചാരം ആ കൽപനയിൽ താലി പൊട്ടിച്ചൊരോമൽകൃഷക ബാലികതൻ സ്മൃതികളെപ്പോലെ' ആയിത്തീരും.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ പ്രേമഭാവനപോലെ ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ട മറ്റൊരു ഭാവവും ഇല്ലതന്നെ. പ്രേമം എന്ന വികാരത്തെ ഇത്രയും മാനുഷികമായി, അതിനു മുമ്പ് മലയാളകവിതയിൽ ആവിഷ്കരിച്ചിട്ടില്ല. വള്ളത്തോൾ കവിതയിൽ പോലും അതിനു മാദകത്വവും ഒരാദർശത്തിൻറെ വിശുദ്ധിയും ഉണ്ടായിരുന്നു. പ്രേമഭാവനയ്ക്കു ഇത്രയേറെ പ്രാധാന്യം നൽകിയതുകൊണ്ടാണു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കവിതയ്ക്കു ഒരു ലക്ഷ്യത്തിൽ ഉറച്ചുനിൽക്കാൻ കഴിയാതെ പോയത് എന്നുപോലും ആരോപണം ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ലക്ഷ്യത്തെപ്പറ്റിയുള്ള അവ്യക്തതയെക്കാൾ ഈ ആരോപണത്തിൽ പ്രകടം പ്രേമത്തെപ്പറ്റിയുള്ള അജ്ഞതയാണ്. പ്രേമത്തിൻറെ അടിസ്ഥാനം ജന്തുസഹജമായ കാമവികാരം തന്നെയാണെങ്കിൽകൂടി, അതിനു അനുഭവമാത്രവേദ്യമായ വല്ലാത്തൊരു ഓമനത്തം ഉണ്ട്. അതിനുനേരെ അസൂയപ്പടുന്നത് മനസ്സിലാക്കാം. പ്രതിഷേധിക്കുന്നത് മനസ്സിലാക്കാനാവില്ല. എന്നതുതന്നെയല്ല, ഒരു വികാരം എന്ന നിലയിൽ പ്രേമത്തിനു തനതായ സാമൂഹ്യലക്ഷ്യവുമില്ല. ഒരു പഞ്ചവത്സരപദ്ധതിയിൽ ഉരുക്ക് ഉൽപാദനം ഇത്ര മെട്രിക് ടണ് വർധിപ്പിച്ചുകൊള്ളാം എന്ന പ്രഖ്യാപിത ലക്ഷ്യത്തോടെയല്ലല്ലോ പ്രേമബദ്ധനാവുന്നത്.

ചങ്ങമ്പുഴ യുവത്വത്തിൻറെ കവിയായത് പ്രേമഗായകനായതുകൊണ്ടാണ്. പിൽക്കാലത്ത് ഈ ഭാവത്തെ പുരസ്കരിച്ചു മലയാളത്തിൽ എഴുതപ്പെട്ട അസംഖ്യം കവിതകൾ ഈ കവിയിൽ നിന്നുതന്നെയാണു പ്രചോദനം നേടിയത്.

'ചുംബിച്ചു ചുംബിച്ചു സുന്ദരി നിന്നുടെ
ബിംബാധരങ്ങൾക്ക് നോവുന്നുവോ?'

എന്ന വരി, ചങ്ങമ്പുഴയുടേതല്ല എന്നു പറഞ്ഞാൽ വിശ്വസിക്കുക പ്രയാസം - അത്രത്തോളം മലയാളകവിതയിലെ പ്രേമഭാവനയെ ഈ കവി സ്വാധീനിച്ചു. പ്രേമഭാവന കേവലമൊരു താൽക്കാലികഭ്രമം, പൂവുപോലുള്ളൊരോമനക്കൗതുകം' ആണെന്നു അദ്ദേഹം പറയുന്നുണ്ട്. എന്നാലും തുടർന്നു പറഞ്ഞപോലെ

പ്രേമമല്ലെന്നാകിൽ വേണ്ട പോട്ടെ, വ്യാമോ
ഹമാകട്ടെ മിഥ്യയാകട്ടെ
മാച്ചാലും മായാത്ത മട്ടിലേതോ
മാർദ്ദവമുള്ളതാണീ വികാരം
ഇഷ്ടമ്പോലായതിനെന്തു പേരും
ഇട്ടോളൂ പാടില്ലെന്നാർ പറഞ്ഞു?

എന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറ ഉപനിഷത്ത്.

ചങ്ങമ്പുഴയിൽ പ്രേമം മാനുഷികമായ വികാരം ആയതുകൊണ്ട്, മനുഷ്യസഹജമായ മറ്റു വികാരങ്ങൾ അതിൽ ഇഴുകിച്ചേർന്നിട്ടുണ്ട്. ആദ്യന്തം മാനുഷികമാണ് ആ ഭാവം. കാമുകൻറെ സാന്നിധ്യത്തിൽ

കൊക്കുരുമ്മാനിണയടുക്കുമ്പോൾ
കൊഞ്ചിനീങ്ങും കുയിൽപ്പേടപോലെ'

ഭാവതരളയാകുന്ന കാമിനിയുടേയും മായമഞ്ഞഞൊറിഞ്ഞു പിഴിഞ്ഞൊരായവനികക്കു പിന്നിൽ ശേഖരകവിയിൽ മനസ്സലിഞ്ഞിരിക്കുന്ന രാജകന്യകയുടേയും ചിത്രം ഈ പ്രേമഭാവനയിലൂടെ മാത്രമേ പൂർണമാകുന്നുള്ളൂ.

'വേർപ്പു ചിന്നിപ്പൊടിഞ്ഞാത്തലജ്ജയാൽ
ചോപ്പിരട്ടിച്ചൊരക്കവിൾത്തട്ടുകൾ
പ്രാതിനിധ്യം വഹിക്കയല്ലല്ലിനിൻ
മേദുരസ്നിഗ്ധ ചിന്തകൾക്കൊക്കെയും
ഞാനറിഞ്ഞു കഴിഞ്ഞേനവയിലെ
ഗാനസാന്ദ്രമാം സന്ദേശമോമലേ'

എന്നു പറയുന്ന കുസൃതിയായ കാമുകനെയും 'ഇന്നു ഞാൻ കാണും കിനാക്കളെല്ലാം പൊന്നിൻ കുളിച്ചുള്ളതായിരിക്കും; ഇന്നു ഞാൻ കാണും കിനാക്കളെല്ലാം നിന്നെക്കുറിച്ചുള്ളതായിരിക്കും' എന്നു ചാടുവാക്കോതുന്ന കാമുകനെയും ഈ പ്രേമഭാവനയിലെ പശ്ചാത്തലത്തിലേ പൂർണമായി മനസ്സിലാക്കാനാവൂ. ഈ കാമിനിയെക്കുറിച്ചുള്ള സ്മരണയാണുതാനും. അവളുടെ ദർശനമാത്രയിൽ.

തുടുതുടെയൊരു ചെറുകവിതവിടർന്നൂ
തുഷ്ടി തുടിക്കും മമഹൃത്തിൽ
ചൊകചൊകയൊരു ചെറുകവിത വിടർന്നൂ
ചോർതുളുമ്പിയ മമഹൃത്തിൽ' എന്നദ്ദേഹം എഴുതി.

അനുരാഗത്തിലാണ്ട കാമിനീകാമുകൻമാർ ആ വികാരത്തിൻറെ മധുരിമയിൽ സാഫല്യംമടയുന്നത്, അതിനെപ്പറ്റി തങ്ങളുടെ സുഹൃത്തുക്കൾ സംസാരിക്കുമ്പോഴാണ്. ഒരു രഹസ്യത്തിൻറെ രസം അത് പലർക്കും രഹസ്യമായിട്ടറിയാം എന്നുവരുമ്പോഴാണല്ലോ. അനുരക്തയായ പെണ്കുട്ടിയോട്, അവളുടെ തോഴി

നിന്നാത്മനായക നിന്നുരാവിൽ
വന്നീടും, വന്നാൽ നീയെന്തുകാട്ടും?''

എന്നു ചോദിക്കുമ്പോഴേക്കും തന്നെ അവൾ, മനസ്സിൽ ഒരു രാധയായി മാറിക്കഴിഞ്ഞു.

ഹരിയഭിമാനി, കരുതിടുകതുനീ കാലമിതോരജനി
പിരിയും യാമിനി ഉടനയിമമസഖി
പോവുക പോവുക നീ'

എന്നു സഖിയുടെ വാക്കുകൾ കേൾക്കുന്ന രാധയുടെ മനോഭാവത്തിൽനിന്നും വ്യത്യസ്തമല്ല ഈ പെണ്കിടാവിൻറെയും മനോഭാവം. എങ്കിലും കാമുകൻ നിൻറെ കൈ കടന്നുപിടിച്ചാൽ നീ എന്തുചെയ്യും എന്ന ചോദ്യത്തിന്

ഉൽക്കടകോപം നടിച്ചുടൻ ഞാൻ
തൽകരം ദൂരത്തു തട്ടിമാറ്റും'

എന്നേ അവൾ പറഞ്ഞുള്ളൂ. അവരുടെ വാക്കുകൾ ശ്രദ്ധിക്കൂ.

ആ നയകോവിദൻ പിൻമടങ്ങാ
താനിമിഷത്തിൻ നിൻ പൂങ്കവിളിൽ
അൻപിലൊരാനന്ദ സാന്ദ്രമാകും
ചുംബനം തന്നാൽ നീയെന്തു ചെയ്യും'
രോമഹർഷത്തിലെൻ ചിത്തഭൃംഗം
പ്രേമസംഗീതം മുഴക്കിയാലും
നാണമില്ലല്ലോ ശകലമെന്നായ്
ഞാനോതുമൽപം പരിഭവത്തിൽ'

പിന്നെ എന്തുകാട്ടും, പിന്നെ എന്തുകാട്ടും എന്നീ ചോദ്യങ്ങൾകൊണ്ടു പൊറുതിമുട്ടിയ പ്രമദമായ നായിക തിരിച്ചടിച്ചു:

പോ തോഴി പോ ഞാൻ പിന്നെന്തു കാട്ടാൻ
പോരെ കളിപ്പിച്ചതെന്നെയൊട്ടും
പിന്നെയിന്നെന്തു ഞാൻ കാട്ടുമെന്നോ
പിന്നെ നീയാണെങ്കിലെന്തു കാട്ടും?

എത്ര മാനുഷികമായിരിക്കുന്നു ആ ആവിഷ്കാരം.

'തളിരുടയാടയഴിഞ്ഞു കഴിഞ്ഞിപ്പേശലമാം രശനം
തരസാഹൃതമായ് നഗ്നോജ്ജ്വല രുചി ചിന്നീടുമാജഘനം
പങ്കജശയനേ ചേർക്കുക നീയിക്കിസലയ ശയനത്തിൽ
തങ്കത്തിൻ നിധികുംഭംപോൽ മദമരുളട്ടേ ഹൃത്തിൽ'

എന്ന വരികളിലെ ചൈതന്യം തന്നെയാണ് അസാധാരണ കൃതഹസ്തതയോടെ ചങ്ങമ്പുഴ പകർത്തിയത്.

പ്രേമത്തിൻറെ കൂടപ്പിറപ്പാണ് ദുഃഖം. 'അനുരാഗനദിക്കു വിഘ്നം കൂടാത്തൊഴുക്കനുവദിക്കുകയില്ല ദൈവം' എന്നും, വെയിൽതട്ടി വേണം മുളച്ചുപൊന്തും ചെടി വേർപിടിക്കാൻ' എന്നും പൂർവകവികൾ പറഞ്ഞതു ശരിയാണ്. സങ്കേതാനുസാരിയല്ലാതെ ഈ ദുഃഖത്തെ വ്യക്തമാക്കിയ കവി ചങ്ങമ്പുഴയാണ്. പ്രേമകലഹങ്ങളിൽനിന്നും ഉളവായ മധുവിധുകാലനിശകളെക്കാളും മധുരമായ' ദുഃഖങ്ങളല്ല, ജീവിതയാഥാർത്ഥ്യങ്ങളുമായി ഏറ്റുമുട്ടി ഉളവാകുന്ന ദുഃഖങ്ങൾ. പൂമ്പാറ്റയുടെ ചിറകുമുട്ടി പൂവിതളിനുണ്ടാകുന്ന മുറിവല്ല അത് നുള്ളിപ്പറിച്ചെടുക്കുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന മുറിവുകൾ! രക്തം പൊടിയുന്ന ആ വേദനയിൽ ഉഴറിയ കവി ചോദിച്ചു.

രണ്ടു ജീവിതസ്വപ്നമെന്തിനോ കണ്ടുമുട്ടി പരസ്പരം
കാണിനേരം പകർന്നതിതന്യോന്യം പ്രാണസന്ദേശ സൗരഭം
എത്തിയതോ വിയോഗമപ്പൊഴെയ്ക്കുമപ്പുളകങ്ങൾ മായ്ക്കുവാൻ
എന്തപൂർണ്ണതയാണിതു കഷ്ടമെന്തിനീമായികോത്സവം'

ഈ ദുഃഖത്തിൻറെ ആവർത്തനം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ എമ്പാടും കാണാം.

എന്നെയോർത്തോർത്തു കേഴുകയാണോ
കണ്മണി കഷ്ടമിപ്പോഴും
ഇല്ലവളുടെ ജീവിതത്തിങ്ക
ലല്ലലറ്റൊരു മാത്രയും
ദുർവിധിയവൾക്കേകിയെന്തിനോ
സർവനേരവും സങ്കടം'

കണ്ണുനീരിൻറെ പുളിപ്പുകലർന്ന പ്രേമം മാത്രമേ ആ പേരിനു അർഹം ആവുകയുള്ളൂ എന്നു കൂടി ഈ കവി കരുതിയിരുന്നു എന്നും തോന്നുന്നു.

കരയുവാൻ കണ്ണിനു കണ്ണുനീരും
കരളിലെരിയുവാൻ ചിന്തകളും
സുലഭമായ് ലോകം തരുന്ന കാലം
പ്രണയത്തിനില്ലൊരധഃപതനം'

എന്നദ്ദേഹം വ്യക്തമാക്കി.

പ്രേമം എന്ന വികാരം ഈ കവിതയിൽ ചെലുത്തിയിട്ടുള്ള സ്വാധീനതയുടെ വെളിച്ചത്തിൽ വേണം, അദ്ദേഹം ദേവഗീതയും മദിരോത്സവവും വിവർത്തനം ചെയ്തു എന്ന കാര്യം പരിഗണിക്കുവാൻ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ രാധ, ഭക്തിയിലൂടെ ഈശ്വരസാക്ഷാത്കാരം നേടിയ ഗോപസ്ത്രീയല്ല; കാമുകൻറെ മാസ്മരശക്തിക്കുമുന്നിൽ സ്വയം പൂജാപുഷ്പമായിത്തീർന്ന യുവയിതാണ്. 'വിശ്വനാഥൻറെ ഹൃത്തിനെപ്പോലും വിഭ്രമിപ്പിക്കുന്ന സൗന്ദര്യധാര'യാണ് ആ രാധ. അദ്ദേഹം അവളെ കാണുന്നതും, 'ആദ്യസമാഗമരജ്ജിതയായ്, പ്രണയോദ്യൽ സ്മിതാർദ്രസുഭാഷിണിയായ്, ഭാവതരളയായ്, കാമമനോരഥഭാവിതയാ'യിട്ടാണ്.

നിരുപമം ഒധു കാവ്യം പൂമരഛായപാത്രം
നിറയെ മധുരമദ്യം വല്ലതും തെല്ലുഭോജ്യം
ഉരുവനഭുവി ഗാനം പെയ്തുപെയ്തോമനേ നീ
യരുകിലും ഇവനെന്നാൽ കാനനം ദേവലോകം'

എന്നു ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതുമായിരുന്നു. അദ്ദേഹം റുബയാത്ത് കണ്ടിരുന്നില്ലെങ്കിൽ പോലും

സർവവും മായികം ചഞ്ചലം ശാശ്വത
മുർവ്വിയിൽ പ്രേമ'മതൊന്നുമാത്രം'

ഇതായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സിദ്ധാന്തം.

തൻറെ കാവ്യജീവിതത്തിൽ ഒരൊററ വികാരത്തെക്കുറിച്ചു അദ്ദേഹം നല്ല വാക്കിൽ മാത്രം പാടിയിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ അത് പ്രേമത്തെക്കുറിച്ചു മാത്രമാണ്. ചില കഥാസന്ദർഭങ്ങളിൽ പ്രേമത്തെ ഭർത്സിച്ചിട്ടുണ്ട് എങ്കിൽക്കൂടി. അവിടെ ഭർത്സനത്തിനു കാരണം, ചില വ്യക്തിത്വങ്ങൾ അത്രമേൽ വിശുദ്ധം എന്നു അദ്ദേഹം കരുതിയിരുന്ന ഈ വികാരത്തിൽ വിഷം കലർത്തിയതിലെ ധാർമ്മികക്രോധമാണ്. പ്രേമനിരസനം കൂടി ആ കവിക്കു സഹ്യമായിത്തോന്നി!

പ്രേമത്തിനായ് മാത്രമല്ലാതെ ഞാനെൻറെ
പ്രേമസർവ്വസ്വത്തെപ്പൂജിച്ചീല
ആയതിൽനിന്നുണ്ടാമാതങ്കവുമെനി
ക്കാനന്ദം തന്നെയാണെന്നുമെന്നും

മാനുഷികമായ ഈ പ്രേമാനുഭൂതി, ദുഃഖത്തിൻറെ കസവൊളിയോടെ അവതരിപ്പിച്ചതുകൊണ്ടു കൂടിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ യുവാക്കളുടെ കവിയായത്. മനുഷ്യവികാരത്തിൻറെ മണ്ഡലത്തിൽ എന്ന പോലെതന്നെ ഇതര ജീവികളുടെ മണ്ഡലത്തിലും കവി ഈ ശക്തമായ വികാരം തന്നെയാണു കണ്ടെത്തിയത്.

മിഴിതുറക്കൂ കരയുവാനാ മിഴിതുറക്കൂ തുറക്കുദേവി,
ഇനിയകലത്തുതിരുകില്ല പ്രണയമയഹൃദയസ്പന്ദം

എന്നു ഒരു ദിവസം കുരുവികൾ കാമിനിയുടെ അടുത്തെത്തി അറിയിക്കുമ്പോൾ, ഈ ജീവികൾകൂടി ആ വികാരത്തിൽ പങ്കുകൊള്ളുന്നതായി തോന്നുന്നു. ഇല്ലെങ്കിൽ അവർക്കു ഇങ്ങനെ പറയുവാൻ സാധിക്കുമായിരുന്നില്ല.

ഉടൽ വെടിയാനവൻറെ ജീവൻ പിടയുമന്ത്യനിമിഷത്തിലും
പരവശനായവനിവണ്ണം പറയുവതായ് കേട്ടു ഞങ്ങൾ
മമദയിതേ, സുമലളിതേ ഗുണമിളിതേ കരയരുതേ
തവസ്മരണ പ്രണയസുധാ തരളിതമെൻ ഹൃദയസ്മിതാ
അടിയറവച്ചവനിവെടിഞ്ഞനുപമെ ഞാനകന്നീടുന്നെൻ'

ഇത്രമേൽ, ആത്മൈക്യം പ്രാപിച്ച പ്രേമവികാരത്തിൻറെ ആവിഷ്കാരത്തിലും കവി മിതഭാഷിയായിട്ടില്ല. പൂവിൻറെയും പൂമ്പാറ്റയുടേയും മനോഹാരിതകളുടെ ഒരു ഘടകം അവയുടെ നിശബ്ദതകൂടിയാണെന്നു കരുതുമ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ കുറവുകളിൽ ഒന്നായ വാചാലത ഇവിടെയും ഭംഗി കെടുത്തിയിരിക്കുന്നു പലപ്പോഴും എന്നു തുറന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ നൂറുനൂറു ഈരടികളിൽ ആവിഷ്കരിച്ച ഈ വികാരം ഒരിക്കലെങ്കിലും മനസ്സിനിണങ്ങിയ ഒരു പെണ്കുട്ടിയെ സ്നേഹിക്കുവാൻ തൻറേടം ഉണ്ടായിട്ടുള്ള ഏതു യുവാവിനും, തൻറെ മനസ്സിൽ തുളുമ്പിനിൽക്കുന്ന വികാരങ്ങളുടെ തന്നെ സ്വരം കേൾക്കുവാൻ അവസരം നൽകുന്ന ഈ വരികൾ, കുറേക്കൂടി കാച്ചിക്കുറുക്കിയവ ആയിരുന്നുവെങ്കിൽ! നിങ്ങളുടെ സഹൃദയത്വത്തിനുമുന്നിൽ മറ്റൊരു കവിയുടെ നാലു വരികൾ ഞാൻ ഉദ്ധരിക്കട്ടെ.

കന്യകമാരുമായെന്നയൽ വക്കിൽ
കൈയുകൊട്ടിക്കളിച്ചതിൻശേഷം
എന്നുടെയൊച്ച കേട്ടുവോ വേറി
ട്ടെന്നു പിറ്റേന്നു ചോദിക്കുവോളേ!'

നാലു വരികൾ കൂടി:

എൻറെയോമനേ എന്തൊരു ഭംഗി
എന്നു ചൊല്ലി പ്രകൃതിയാം ദേവി
ഓമനിച്ചൊന്നു നുള്ളിയ പോലു
ള്ളൊനുണക്കുഴി ഉമ്മയാചിക്കെ'

താരതമ്യപ്പെടുത്തി നോക്കിക്കോളൂ.

പ്രേമകവിതകളുടെ കസവൊളിയായി കലർന്നുവരുന്ന വിഷാദഭാവം ആണു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് വിഷാദാത്മകൻ എന്ന നില കൈവരുത്തിയത്. വികാരങ്ങളാൽ നയിക്കപ്പെടുന്ന ഏതു കാൽപനികകവിയും ഒരതിരുവരെ ദുഃഖിച്ചേ തീരു.

ദുഃഖത്തിൻറെ കാളകൂടം അദ്ദേഹം ഉൾക്കൊണ്ടു എന്നതാണ് സത്യം. സാഹചര്യങ്ങളോടു പൊരുത്തപ്പെടുവാൻ പറ്റാതെ വരുമ്പോൾ ദുഃഖത്തെ ആത്മാവിലേക്ക് ഒതുക്കി എല്ലാ കയ്പുനീരും സ്വയം വലിച്ചുകുടിച്ച് അതിൽ ലഹരി കൊളളുന്ന ഒരുതരം ആത്മപീഢേച്ഛയും ചങ്ങമ്പുഴയിൽ കാണുന്നുണ്ട്.

പിന്നെയേതോ വിഷച്ചെടിവേരിൽ
നിന്നും ഊറ്റിയെടുത്തതാം നീരിൽ
തേനൊഴിച്ചിട്ട തൂറ്റിക്കുടിച്ചാ
ഗാനലോലൻ കിടന്നു തൽപത്തിൽ'

എന്ന ചിത്രണത്തിലെ കവി, ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെയാണ്. ഇമ്മാതിരി വിഷംതീനികളുടെ ഉൽക്കടവേദന വിഷാദാത്മ കഥയായി ചിത്രീകരിക്കുന്നതാണോ? മൃത്യുപോലും അവർക്ക് അഭികാമ്യമായ ഒരനുഭവമായി മാറുന്നു എന്നതാണ് ശരി.

വേദന വേദന ലഹരി പിടിക്കും
വേദന ഞാനതിൽ മുഴുകട്ടെ,
മുഴുകട്ടെ മമ ജീവനിൽനിന്നൊരു
മുരളീ മൃദുരവമൊഴുകട്ടെ'

എന്നദ്ദേഹം എഴുതി എന്നോർക്കുക.

പദംകൊണ്ടു പന്താടിയിരുന്ന കവി എന്ന നിലയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ വാഴ്ത്തപ്പെടുന്നുണ്ട്. അതാണ് ആ കവിതക്കു നൽകുന്ന മഹത്വമെങ്കിൽ അതൊരു ബഹുമതിയായി കണക്കാക്കുക പ്രയാസം തന്നെ. കാരണം പദങ്ങളുടെ ഇന്ദ്രജാലപ്രകടനമല്ല കവിത. അതിനും പുറമെ മലയാളത്തിൻറെ ചരിത്രത്തിലേക്ക് തിരിഞ്ഞുനോക്കിയാൽ തങ്ങളുടെ കവിത്വസിദ്ധിയിലുള്ള കുറവിനെ വാക്കുകളുടെ കസർത്തുകൊണ്ടു പൊതിഞ്ഞുനിർത്തി അംഗീകാരം നേടിയ ഒട്ടുവളരെ പേരെ കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്യാം. അപ്പോൾ പദങ്ങളിലാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ജീവിക്കുന്നത് എന്ന അഭിപ്രായം അഭിനന്ദനമല്ല, ഒരുതരം വ്യാജസ്തുതിയാണ് എന്നുവരുന്നു. പക്ഷെ പദസൗകുമാര്യത്തിൻറെ പേരിൽ ആ കവിയെ വാഴ്ത്തുന്നവരുടെ ഉദ്ദേശശുദ്ധി ചോദ്യം ചെയ്യേണ്ടതില്ല. കാരണം കാവ്യനർത്തകിയുടെ കാൽച്ചിലമ്പൊലി എന്ന മട്ടിൽ പദസംഗീതവും അസാധാരണമായ ഭംഗിയോടെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ കണ്ടെത്താം.

അർധനഗ്നോജ്വലാംഗികളായ അപ്സരസുകളായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ പദങ്ങൾ. അക്ഷരങ്ങൾ, കാൽച്ചിലമ്പഴിക്കുന്നവയും, നാണിച്ചു നിൽക്കുന്ന 'ങ്ക' ചുംബനത്തിനു ചുണ്ടുവിടർത്തുന്ന 'മ്ബ'യും അദ്ദേഹത്തിൻറെ കൂട്ടുകാരികളായിരുന്നു. അവരുടെ കടമിഴിക്കോണുകളിൽ സ്വപനം മയങ്ങിയിരുന്നു. കാവ്യനർത്തകിയെ രാജോചിതമായി തങ്കത്തരിവളയിളകവെ ചാമരം വീശിയും ഋതുശോഭകൾ താലംപിടിച്ചും സ്വീകരിക്കുകയുണ്ടായി. അവളുടെ ആ അലൗകികഭംഗി, മുനിമാർക്കും മുകരുവാനാവാത്ത ആ തേജസ്സ് അതിവിദഗ്ദ്ധമായിത്തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴ പകർത്തിക്കാട്ടിയിരിക്കുന്നു.

'സുരഭില മൃഗമദ തിലകിതഫലം
സുമസമ സലളിത മൃദുലകപോലം
നളിനദളമോഹന നയനവിലാസം
നവകുന്ദ സുമസുന്ദര വരമന്ദഹാസം
ഘനനീല വിപിന സമാനസുകേശം
കുനുകുന്തള വലയാങ്കിത കർണ്ണാന്തികദേശം
മണികനക ഭൂഷിത ലളിതഗളനാളം
മമ മുന്നിലെന്തെന്തൊരു സൗന്ദര്യമേളം'

ഇവിടെ വാക്കുകളുടെ അർത്ഥം ആലോചിച്ചു പോകുന്നതിനു മുൻപുതന്നെ, അനുവാചകൻറെ മനസ്സ് ആ പദങ്ങളുടെ സംഗീത നിർഝരിയിൽ പെട്ടുപോകുന്നു. ഈ സിദ്ധിവിശേഷത്തിൽ, ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയെക്കാൾ എത്രയോ ഉയർന്ന നിലയിലാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. അത്യുക്തിയുടെയും, ആവർത്തനത്തിൻറെയും വേരും ഈ പ്രവണതയിൽ തന്നെയാണ് എന്നുംകൂടി ഇവിടെ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

സ്മരശരസമനഖരുചിരമാം കരമൊരളിതൻ തോളിൽ
പരിചിൽചേർത്തുനിൻ കനക കങ്കണ സ്വനമിളകവെ ചേലിൽ
ഗമനം ചെയ്ക നീ സസുഖമിങ്ങനെ തവ സുഖഗതിശീലം
കമനിനിൻ പ്രിയനറിവു നൽകട്ടെ ശിഥില ശിഞ്ജിതജാലം

എന്നും,

മദകുള മഞ്ജ മരാള വിനോദ വിഹാരതരംഗിത കുഞ്ജിനികൾ
മദഭരിതാസിത മധുകര നികര നിഷേവിത മടുമലർ മഞ്ജരികൾ
ചന്ദനശീതള സുരളിത ചന്ദ്രിക ചിന്നിയ ശിശിര നിശീഥിനികൾ
ചഞ്ചല രജതവലാഹ കലാപക വലയിതാതര വരൂ ധിനികൾ
മന്ദമദാകുല മലയ വനാനില മർമ്മര തരളിത തരുനിരകൾ
മംഗളമയ മധുമാസ മഹോത്സവമരുളുന്നുലകിനു നിർവൃതികൾ

എന്നും,

'മഞ്ജുമണിമയ മഞ്ജിരസംജാത ശിഞ്ജിതരഞ്ജിത പാദയായി' എന്നും ഉള്ള വരികൾ വിശദീകരണങ്ങൾ അനാവശ്യങ്ങളാക്കുന്ന തെളിവുകളാണ്. പ്രമേയവുമായി പ്രതിപാദനരീതി പൊരുത്തപ്പെടുന്നുണ്ട് മിക്ക സന്ദർഭങ്ങളിലും. ഒരു പൂവിൽ ഒരു നിമിഷം; ഈ അസ്വസ്ഥതയുടെ ഉടലാർന്ന പൂമ്പാറ്റയെ വർണിച്ചപ്പോൾ അദ്ദേഹം എഴുതി:

"നൂണിറങ്ങി കറങ്ങിപതുങ്ങി താണുയർന്നു പൂമ്പാറ്റകൾ പാറി''

ഒരു നൃത്തരംഗത്തിൽ നർത്തകിയെപോലെ താമരപ്പൂ ചിറ്റോളങ്ങളിൽ ഇളകുന്നതു കണ്ടപ്പോൾ കവിയുടെ മനസ്സ് മന്ത്രിച്ചു:

'ലോലതരംഗ മൃദംഗധ്വനിയിൽ താളംതത്തീ താമരയിലകൾ'

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ സാമൂഹ്യാംശം കൂടി ഇവിടെ ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. 1935നും 45 നും ഇടയിലുള്ള കാലമാണു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാലം. ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരം കത്തിപ്പടർന്നതും രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധവും ആണ് ദശാബ്ദത്തിൻറെ ഛായയും സ്വരവും രൂപപ്പെടുത്തിയ ശക്തികൾ. ഫാസിസത്തോടും സ്വേച്ഛാധിപത്യത്തോടും ഉള്ള സമരം ഒരുവശത്ത്; അതേസമയത്തു സാമ്രാജ്യത്തോടുള്ള സമരവും. കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ രാഷ്ട്രീയകക്ഷി ആയിരുന്ന കോണ്ഗ്രസിൽനിന്നും ഉൽപതിഷ്ണുക്കളായ കുറെ യുവാക്കൾ കോണ്ഗ്രസ് സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുവാൻ തുടങ്ങിയതും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനം ഈ മണ്ണിൽ വേരൂന്നുന്നതും ഏറെക്കുറെ ആ കാലത്താണ്. വളരെ സ്വാഭാവികമായും ഈ വമ്പൻ സാമൂഹ്യചലനങ്ങളുടെ ചിറ്റോളങ്ങൾ കേരളീയ സാഹിത്യത്തിലും മാറ്റങ്ങൾ ഉളവാക്കി. ഒരു സാഹിത്യകൃതിയുടെ ഭാവത്തിൽനിന്നും അതിൻറെ രൂപത്തെ മാറ്റിനിർത്തി ചർച്ച ചെയ്യുക അർത്ഥശൂന്യമാണ്. എങ്കിൽകൂടി പറയട്ടെ, രൂപം കുറെ അയവുള്ളതായിത്തീർന്നു എന്നതാണ് ശ്രദ്ധേയമായി കാണുന്നത്. സംഭാഷണഭാഷ സാഹിത്യത്തിലേക്ക് നുഴഞ്ഞുകയറിയതുകൊണ്ടു സാഹിത്യത്തിൻറെ തറവാടിത്തത്തിനു കോട്ടമൊന്നും തട്ടുന്നില്ല എന്ന വിശ്വാസത്തിനു പ്രാബല്യം സിദ്ധിച്ചു. സാമ്രാജ്യത്വത്തിനെതിരായും ഫാസിസത്തിനെതിരായും ഉള്ള യുദ്ധത്തിൽ ബുദ്ധിജീവികളുടെ ഒരു രണ്ടാംനിര ആവശ്യമാണ് എന്ന തോന്നൽ ക്രിയാത്മകം ആവുന്നതും ഈ ഘട്ടത്തിലാണ്. കേരളത്തിലെ പുരോഗമനസാഹിത്യപ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ ആദ്യസ്പന്ദങ്ങൾ ഈ നിലയിൽവേണം വിലയിരുത്തുവാൻ, ആരംഭത്തിൽതന്നെ ചിന്താവൈരുദ്ധ്യങ്ങൾ ആ പ്രസ്ഥാനത്തിൽ ബലപരീക്ഷണത്തിനു മുതിർന്നിരുന്നു എങ്കിലും. നിഷേധവുമായി മുന്നോട്ടുവന്ന ഈ ചെറുപ്പക്കാർക്ക് അവർ തമ്മിൽ തമ്മിൽ ആശയപരമായോ ആദർശപരമായോ ആയി ബന്ധം ആദ്യന്തം അഭംഗുരം പാലിക്കുവാൻ സാധിച്ചില്ല എങ്കിൽപോലും, പഴമയെ പിടിച്ചുകുലുക്കുവാനും ഞെട്ടിക്കുവാനും സാധിച്ചു.

ചങ്ങമ്പുഴ പുരോഗമന സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനത്തിൽ വലിയ താൽപര്യം കാണിച്ച വ്യക്തിയാണ്. അതിദീർഘവും ഏതാണ്ട് കവി ഉദ്ദേശിച്ച മട്ടിൽ പ്രകോപനകരവും ആയ ഒരു പ്രസംഗം അദ്ദേഹം നടത്തുകയുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. പുരോഗമനസാഹിത്യം കമ്യൂണിസ്റ്റുകാരുടെ കളരിയാണ് എന്നും കമ്യൂണിസം എന്നു കേട്ടാൽ ചുവപ്പുകണ്ട കാളയെപ്പോലെ വിരളേണ്ടതില്ല എന്നും അദ്ദേഹം അന്നു തുറന്നടിച്ചു. കമ്യൂണിസ്റ്റ് സാഹിത്യകാരനാകട്ടെ, സാഹിത്യം തൻറെ ആശയങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഉപാധിയും ആണ്. സ്വാഭാവികമായും ചങ്ങമ്പുഴ ഒരു സാമൂഹ്യപരിവർത്തനത്തിന് ആവേശം നൽകുകയും ആഹ്വാനം നൽകുകയും ചെയ്തു എന്നു തോന്നാം. എന്നാൽ വാസ്തവത്തിൽ അങ്ങനെയൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ല എന്നാണ് എനിക്കു തോന്നിയിട്ടുള്ളത്.

ഈ പ്രബന്ധത്തിൻറെ ആരംഭത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യപ്രപഞ്ചത്തിൻറെ വികാരപരതയെപ്പററി സൂചിപ്പിക്കുകയുണ്ടായി. വികാരത്തിൻറെ അടിമകളായവർ ഒരു വിപ്ലവവും എങ്ങും വരുത്തിയിട്ടില്ല. അവർക്കു അത് അസാധ്യമാണുതാനും.

നിരൂപണത്തിൽ കാൽപനിക കവികളെപ്പറ്റി ഉള്ള നിരൂപണത്തിൽ എല്ലാ പ്രാമാണികരും ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്ന ബൈപൊളാരിററി എന്ന സ്വഭാവം മലയാളത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയോളം വേറെ ഒരാളിലും കാണുന്നില്ല. അദ്ദേഹത്തിനു പല സ്വരങ്ങളും പല മുഖങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നു. ഏത് ദിശയിലേക്കു വീശിയ കാറ്റിലും ആ മുളങ്കാട് സംഗീതം ചൊരിഞ്ഞു. ഈ ശബ്ദങ്ങൾ പലപ്പോഴും പരസ്പരവിരുദ്ധങ്ങൾ ആയിരുന്നു.

'വെള്ളത്താമരപോൽ വിശുദ്ധവഴിയും സ്ത്രീ ചിത്ത'ത്തിൻ അഭിവാദനം അർപ്പിച്ച അതേ കവിയാണ്
'തക്കംപോൽ പറയുവാനുള്ളതാം സാമർത്ഥ്യത്തെ
തൽക്കാലം നമുക്കെല്ലാം സ്ത്രീയെന്നു വിളിക്കുക' എന്നെഴുതിയത്
ദുർവാസനകൾ ഇടക്കിടെയെത്തി
സർവകരുത്തുമെടുക്കുകിലും
അടിയറവരുളുകയാണവയെന്നോ
ടൊടുവിൽ ശക്തിതരുന്നൂ നീ

എന്ന് എഴുതിയ കവിത തന്നെ എഴുതിയതാണ്.

' നാരികൾ നാരികൾ വിശ്വവിപത്തിൻറെ
നാരായവേരുകൾ നാരകീയാഗ്നികൾ'

എന്ന വരികളും. ഈ വരികൾ ശ്രദ്ധിക്കുക.

1. പഴയ ലോകം തുലഞ്ഞുകാണാൻ
കവിമാതേ തുയിലുണരൂ'
' ഭാരതത്തില നീണ്ട താടിക്കാർ, കാട്ടാളൻമാർ
പോരെങ്കിൽ പരിഷ്കാര ശൂന്യൻമാർ കറുമ്പൻമാർ
നേരിൻറെ നാടുംതേടി സത്യത്തിൻ പാട്ടുപാടി
ചാരുവാമൈക്യത്തിൻറ പൂന്തോപ്പിലൂഞ്ഞാലാടി

2. '..... ഉയരേകിത്തൊഴിലുകളി
ലുണർവരുളി കാറൽമാർക്സ്
മാർക്സിനെ നീ കവിമാതെ
മാനിക്കാൻ തുയിലുണരൂ'
'കമ്യൂണിസത്തിനാണിപ്പോൾ വിലക്കേറ്റം
ചുമ്മാ പറഞ്ഞു നടന്നാൽ മതി'

3. ഇടതിങ്ങി നിറയുന്നു നിയമങ്ങൾ നീതികൾ
ഇടമില്ലവർക്കൊന്നു കാലുകുത്താൻ...
പണമുള്ളോൻ നിർമ്മിച്ച നീതിയിതിലൊന്നും
പറയുവാനില്ലെ' ഞാൻ പിൻവലിച്ചു.
*****
വാതിൽ കൊട്ടിയടക്കുകിൽ നിങ്ങൾ
വാളെടുത്തതു വെട്ടിപ്പൊളിക്കിൻ

4. നിസ്ത്രപം ഭീരുവെപ്പോലാത്മഹത്യയാൽ
നിശ്ചയം തോഴീ വിമുക്തയാകില്ല ഞാൻ
ജീവിതം നൽകാൻ മടിക്കുന്നതൊക്കെയും
ജീവിച്ചു ജീവിതത്തോട് ഞാൻ വാങ്ങീടും
.....വീർപ്പുമുട്ടുന്നിതെൻ ഹൃദന്തം
കൊത്തി വലിക്കുകതിൽ നിന്നുമാ ജീവ
രക്തം മുഴുവനും വാർന്നുപോട്ടെ.

5. തെറ്റെന്നിലാണതേ, പിന്നെ ഞാനെന്തിന്നു
കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നു ലോകത്തെ നിഷ്ഫലം
ഇല്ലിനിത്തോഴീ പരിഭവിക്കില്ലൊട്ടു
മെല്ലാം സഹിക്കാനൊരുങ്ങിക്കഴിഞ്ഞു ഞാൻ
*****
വല്ലതും കുറ്റം കാണും എപ്പോഴും ലോകംലോകം
നല്ലതോപിൻമാറില്ല. പൊരുതും പൊരുതും ഞാൻ

6. രണ്ടു തുട്ടേകിയാൽ ചുണ്ടിൽ ചിരിവരും
തെണ്ടിയല്ലേ മതം തീർത്ത ദൈവം
കഷ്ടം മതങ്ങളെ നിങ്ങൾതൻ ദൈവങ്ങൾ
നട്ടെല്ലൊടിഞ്ഞ നപുംസകങ്ങൾ!
*****
മിഥ്യകൾക്കൊക്കെയുമപ്പുറം നിൽക്കുന്ന
സത്യമെ നിന്നെ ഞാൻ വിശ്വസിപ്പൂ

7. പരലോകപ്പാറ്റകൾ പ്രാണദാഹം
പരപമ്പരവിഡ്ഢിത്തം പരമാർത്ഥമിതുമാത്രം
പരുപരുത്തുള്ളൊരീ മണ്ണുമാത്രം
മിഥ്യകളാണോർക്കിൽ സർവയാഥാർത്ഥ്യവും
സ്വപ്നങ്ങൾ മാത്രമേ സത്യമുള്ളൂ.

ആശയപരമായി പരസ്പരവിരുദ്ധങ്ങളായ ഈ മാതിരി വരികൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യപ്രപഞ്ചത്തിൽനിന്നും എത്രയെങ്കിലും അനായാസം ചൂണ്ടിക്കാണിക്കാവുന്നതാണ്. ഒരു തത്വശാസ്ത്രത്തിനും ആ കവിഹൃദയത്തിൽ ആഴത്തിൽ മുദ്രപതിപ്പിക്കുവാൻ സാധിച്ചില്ല എന്നല്ല ഇതിനർത്ഥം. എല്ലാ ചിന്താഗതികൾക്കും ആ മനസ്സിനെ സ്വാധീനിക്കുവാൻ സാധിച്ചു എന്നാണ് ഇതിനർത്ഥം. ഈ ഓരോ തത്വശാസ്ത്രത്തെപ്പറ്റി പറയുമ്പോഴും കവി അതിൽ അങ്ങേയറ്റം ആത്മാർത്ഥത പുലർത്തിയിരുന്നുതാനും. റൊമാൻറിക് കവിക്ക് സ്വന്തം വികാരങ്ങളോട് ആത്മാർത്ഥത പുലർത്താതെ എഴുതുവാൻ ആവില്ലല്ലോ.

പുരോഗമന സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ ആദ്യ നാളുകളിൽ, രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിൻറെ നാളുകളിൽ കേരളത്തിലെ സാഹിത്യകാരൻമാർ പലരും ഒരുതരം ചിന്താക്കുഴപ്പത്തിൽപ്പെട്ടിരുന്നു. എങ്ങോട്ടു പോകണം എന്നതുപോലെ തന്നെ അവർക്കു പ്രശ്നമായിരുന്നു എത്രത്തോളം പോകാം എന്നതും. ചങ്ങമ്പുഴയും ഈ ആശയക്കുഴപ്പത്തിൽപ്പെട്ടുപോയ കവി ആണ് എന്നെനിക്കു തോന്നുന്നു. സമൂഹതലത്തിൽ ബുദ്ധിജീവി അഭിമുഖീകരിക്കേണ്ടിവന്ന ഈ പ്രതിസന്ധിയെ കേവലവ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ചില പ്രശ്നങ്ങളായി, സംഗീതലോലുപമായി അവതരിപ്പിച്ചാണ് അദ്ദേഹം ആ കാലഘട്ടത്തിലൂടെ കടന്നുപോയത്.

കവിയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെപ്പറ്റി, എഴുത്തുകാരൻറെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെപ്പറ്റി ദീർഘമായി സംസാരിക്കുന്നവർ, എഴുത്തുകാരൻ തൻറെ മനഃസാക്ഷിയുടെ ഒഴികെ മറ്റൊരു പ്രത്യശാസ്ത്രത്തിൻറെയും വക്താവാകരുത് എന്ന് വാദിക്കുന്നവർ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈ സവിശേഷതയാണ് അദ്ദേഹത്തിൽ അഭിനന്ദനീയമായി കാണുന്ന ഒരേ ഒരു കാര്യം. (അതേ നിരൂപകർ, വള്ളത്തോളിനെ മാനിക്കുന്നത് അദ്ദേഹത്തിൻറെ ദേശീയബോധത്തിൻറെ പേരിലും!) കവി, എഴുത്തുകാരൻ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിൻറെ വക്താവായിക്കൂടാ എന്ന വാദത്തോട് എനിക്ക് യോജിപ്പില്ല. എന്നാൽ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തെ വാചാലമായി പറഞ്ഞുതീർക്കുകയാണ് അയാൾ സ്വരചനകളിലൂടെ എങ്കിൽ, അയാൾ ആ പണി നിർത്തി മൈതാനപ്രസംഗങ്ങൾക്കിറങ്ങുകയാവും ഭംഗി. ചങ്ങമ്പുഴ പല പ്രത്യയശാസ്ത്രങ്ങളിലും വിശ്വസിച്ചു എന്നു സ്വയം വിശ്വസിച്ചിരുന്നു; അപ്പോഴപ്പോൾ ആ പ്രത്യയശാസ്ത്രങ്ങളെ വികാരപരമായി നീട്ടിപ്പരത്തി പറയുകയും ചെയ്തു. ഈ വാചാല പ്രഖ്യാപനങ്ങൾ മുഴുവൻ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽനിന്നും ചോർത്തിയെടുത്തുകളഞ്ഞാലും, ആ കവി, പ്രേമത്തിൻറെയും ദുഃഖത്തിൻറെയും യൗവനത്തിൻറെയും കവിയായി നിലകൊള്ളും എന്ന് തീർച്ചയാണ്.

കവി - ചിന്തകൻ - വിപ്ലവകാരിയാകുന്നത് രണ്ട് ഘട്ടത്തിൽകൂടിയാണ്. നിലവിലുള്ള വ്യവസ്ഥിതികൾക്കുനേരെ അയാൾക്ക് വികാരപരമായി എതിർപ്പ് തോന്നുകയാണ് ആദ്യഘട്ടം. ഒരു ഭാഗത്ത് ദാരിദ്ര്യദുഃഖം, മറുഭാഗത്ത് ആഹ്ലാദം. സാഹിത്യചിന്തകളിൽ ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ ചോദിക്കുന്നുണ്ട്. ഒരു ഭാഗത്ത് അധർമ്മത്തിൻറെ അട്ടഹാസവും, മറുഭാഗത്ത് ക്ഷുത്പീഡിതമായ പ്രാണദണ്ഡവും കാണുമ്പോൾ മനുഷ്യസ്നേഹിയായ സാഹിത്യകാരൻ ഏതു ചേരിയിലേക്കു മാറിനിൽക്കും? ഇവിടെ പരിവർത്തനം വേണം എന്ന് വികാരപരമായ ഒരു അഭിനിവേശം മാത്രമേ ഉള്ളൂ. നിലവിലുള്ള വ്യവസ്ഥിതികൾക്കു നേരെ, തികഞ്ഞ ധാർമ്മിക രോഷത്തോടെ അയാൾ കല്ലെറിയും. ചങ്ങമ്പുഴയും അതു ചെയ്തു. അതു മാത്രമേ ചെയ്തുള്ളൂ. എന്നാൽ താൻ തകർത്തതിൻറെ സ്ഥാനത്ത്, കുറേക്കൂടി ശക്തമായി മറ്റൊന്ന് പണിതുയർത്തുവാൻ ഈ വികാരം പോരാ; ഹൃദയശൂന്യത എന്നുപോലും തോന്നിപ്പോകുന്ന ചിന്താശക്തി പകരം വരണം. ഇല്ലെങ്കിൽ, അയാളുടെ വിപ്ലവവായാടിത്തം, കാലപ്രവാഹത്തിൽ ഒലിച്ചുപോകുന്ന ശക്തി ദുർവ്യയം മാത്രം ആവും. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ വിപ്ലവബോധം അങ്ങനെ പാഴായിപ്പോയതേ ഉള്ളൂ.

നിലവിലുള്ള സാമൂഹ്യവ്യവസ്ഥിതിയോട് ഈ കവി പൊരുത്തപ്പെടാതിരുന്നതും, ചിന്തയുടെ ഉൾക്കരുത്തുകൊണ്ടല്ല, വ്യക്തിപരമായ വികാരപരമായ നൈരാശ്യംകൊണ്ടാണ്,

എൻ മനോഭാവത്തോടൈക്യത നേടുവാൻ
സമ്മതമുള്ളവരാരുമില്ല
കേവലമാമിപ്പൊരുത്തമില്ലായ്മയാൽ
ലോകമെനിക്ക് നരകമായി
കേവലമാമിപ്പൊരുത്തമില്ലായ്മയാൽ
ലോകത്തിനു ഞാൻ ചതുർത്ഥിയായി'

ഇതാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിദ്വേഷത്തിൻറെ അടിസ്ഥാനം. സമൂഹവും ആയി വ്യക്തിയുടെ മനസ്സ് പൊരുത്തപ്പെട്ടു പോകാതിരിക്കുന്ന ഈ സ്ഥിതിവിശേഷം എതിർപ്പിൻറെ കാരണം ആവാം. സമൂഹത്തിൻറെ പൊതുമനസ്സും സ്വന്തം മനസ്സും പരിവർത്തനത്തിനു വിധേയമാവും എന്നും എന്നിട്ട് ഒരു മണ്ഡലത്തിൽ അവയ്ക്ക് ഒന്നിച്ചുചേരാനാവും എന്നും അയാൾ കണ്ടെത്തണം. അതിൻ ശ്രമിക്കുകയും വേണം. അപ്പോൾ മാത്രമേ അയാൾക്ക് കർമ്മത്തിലും വാക്കിലും വിപ്ലവകാരി ആകുവാൻ സാധിക്കൂ. അല്ലെങ്കിൽ അയാൾ ഔട്ട്സൈഡർ ആയി മാറിത്തീരും. സാമൂഹ്യപരിവർത്തനത്തിൻറെ മണ്ഡലത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ വിപ്ലവകാരിയല്ല ഔട്ട് സൈഡർ, ആയിമാറിത്തീരും. സാമൂഹ്യപരിവർത്തനത്തിൻറെ മണ്ഡലത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ വിപ്ലവകാരിയല്ല ഔട്ട് സൈഡർ മാത്രമാണ്.

ഈശ്വരനോടുളള എതിർപ്പാണു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അവസാനകാലത്തെ വിപ്ലവം. ഈശ്വരനിന്ദാപരമായ ഒട്ടേറെ വരികൾ ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിയിട്ടും ഉണ്ട്. എന്നാൽ നിലവിലുള്ള സാമൂഹ്യഘടനയാണ് ഈശ്വരത്വത്തിൻറെ ആചാരപരതക്കു കാരണമെന്ന് കാണാതെ, നൂറ്റാണ്ടുകളായി സഹസ്രാബ്ദങ്ങളായി, ശക്തികേന്ദ്രമായി നിലകൊള്ളുന്ന ഈശ്വരൻ എന്ന ബിംബത്തെ തച്ചുടക്കുവാൻ ഉദ്യമിക്കുന്ന വിഗ്രഹഭഞ്ജകൻ ഒരു സാധാരണ യുക്തിവാദിയിൽ കവിഞ്ഞ വിപ്ലവബോധം ഒന്നും ഇല്ലാത്തവനാണ്. ഈ ബോധം പോലും ചങ്ങമ്പുഴയിലെ ഒരു ക്ഷണികഭാവം മാത്രം ആയിരുന്നുതാനും.

മറ്റൊരു കാര്യം കൂടി ശ്രദ്ധിക്കുന്നത് നന്ന്. ആത്മാർത്ഥമായി പരിവർത്തനത്തിൻ ആഹ്വാനം ചെയ്യുമ്പോൾപോലും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സ്വരം ഏറെക്കുറെ സ്ത്രൈണമാണ്. ഈ സ്ത്രൈണഭാവം ഹാസ്യത്തിനു യോജിക്കാത്തതാണ് എന്നു തോന്നുന്നു. എൻറെ പരിമിതമായ അറിവിൽപെട്ടിടത്തോളം, ഹാസ്യസാഹിത്യത്തിൻറെ മണ്ഡലം സ്ത്രീകൾക്ക് എന്തുകൊണ്ടോ വഴങ്ങിക്കണ്ടിട്ടില്ല. മനഃശാസ്ത്രം ഇതെങ്ങനെ വിശദീകരിക്കും എന്ന് എനിക്കറിഞ്ഞുകൂടാ. യാഥാർത്ഥ്യബോധത്തിൻറെ കൂടുതലോ, വേദനയെ ആഹ്ലാദമാക്കി മാറ്റുന്ന ജൈവസംവിധാനസവിശേഷകതകളോ, അതോ മറ്റു വല്ലതുമോ ആവാം കാരണം. അതെന്തുമാകട്ടെ, ഞാൻ ഇവിടെ ഊന്നിപ്പറയുന്നത്, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രചനാശൈലി, അതിൻറെ അന്തർധാരയായി സ്പഷ്ടമാക്കുന്ന ആ 'ലല്ലലല്ലലത്വം' ഉണ്ടല്ലോ, അത് ഹാസ്യത്തിനു പൊരുത്തപ്പെടുവാൻ പറ്റാത്തതായിപ്പോയി എന്ന സത്യമാണ്. സത്യസന്ധമായ വികാരതരളിതയും, ചങ്ങമ്പുഴയെ, നിർവികാരതയും ആയി (ആ പദം ക്രൂരമായി എങ്കിൽ, വികാരത്തിനുമേൽ ആധിപത്യം നേടുന്ന ചിന്താശക്തി എന്നു വിശേഷിപ്പിച്ചുകൊള്ളൂ) യോജിച്ചുപോകുന്ന ഹാസ്യത്തിൽനിന്നും അകറ്റിനിർത്തി സമകാലീനരായ ഈ രണ്ടു ഹാസ്യസാഹത്യകാരൻമാർസഞ്ജയനും ഈവിയും ചങ്ങമ്പുഴയെ ഏറെ ശ്രദ്ധിച്ചതും, അദ്ദേഹത്തിൻറെ മനോഭാവം അവരുടെ മനോഭാവത്തിൻറെ എതിർധ്രുവത്തിൽ നിൽക്കുന്നതായി തോന്നിയതുകൊണ്ടല്ലേ?

ഒരാവേശത്തിനു കമ്യൂണിസത്തപ്പറ്റി കുറെ സ്തുതിക്കുകയും മറ്റൊരാവേശത്തിനു കമ്യൂണിസത്തെ പരിഹസിക്കുകയും ചെയ്തതൊഴിച്ചാൽ ചങ്ങമ്പുഴയിൽ രാഷ്ട്രീയ പരാമർശങ്ങൾ കാര്യമായിട്ടില്ല. സിദ്ധാന്തവും പ്രയോഗവും തമ്മിലുള്ള വൈരുദ്ധ്യം കാണുമ്പോൾ വേദനിക്കുകയും സഹതപിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന മനസ്സിൻറെ പ്രതികരണം ആവിഷ്കരിക്കുവാൻ ബുദ്ധിപരമായ ശ്രമം തൻമൂലം അദ്ദേഹം നടത്തിയിട്ടില്ല. താനുൾപ്പെടുന്ന സമൂഹത്തിൽ പ്രത്യക്ഷമോ പരോക്ഷമോ ആയി തൻറെ സംഭാവനകൾ കൊണ്ടുകൂടി രൂപീകൃതമാവുന്ന സാമൂഹിക ചലനങ്ങളെ അവക്ക് അതീതനായി നിന്നു നോക്കിക്കാണുക ഈ റൊമാൻറിക് കവിക്ക് അസാധ്യമായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടുതന്നെ അദ്ദേഹം പരിഹസിക്കുവാനല്ല; പരിഭവിക്കുവാനാണു മിക്കവാറും ശ്രമിച്ചത്. ചങ്ങമ്പുഴ പരിഹസിച്ചിട്ടില്ലേ? ഇല്ല എന്നൊരു സത്യം ചെയ്യുവാൻ ഞാൻ തയ്യാറല്ല. എന്നാൽ - ചങ്ങമ്പുഴയിൽ നിന്നും പരിഹാസത്തിൻറെ മുദ്രകുത്തി ചാർത്തിക്കിട്ടിയ കവിതകൾ ആകെ നഷ്ടപ്പട്ടാൽത്തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴയെക്കുറിച്ചുള്ള നമ്മുടെ വിലയിരുത്തലിനു നഷ്ടമൊന്നും ഉണ്ടാവില്ല; കുറച്ചുകൂടി മേൻമയെ ഉണ്ടാവൂ.

ചിരിച്ചു ചിരിച്ച് കണ്ണിൽ വെള്ളംനിറഞ്ഞു എന്നു നാം പറയാറുണ്ട്. അതിനെക്കാൾ എത്രയോ തീക്ഷ്ണമായ അനുഭവം ആണു കണ്ണിലും കരളിലും കണ്ണീർ തുളുമ്പവെ ചിരിക്കുക. ചങ്ങമ്പുഴ അങ്ങനെ ചിരിച്ചിട്ടില്ല. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഹാസ്യം ഉപരിപ്ലവമാണ്. തുള്ളൽപ്പാട്ടുകാരൻറെ ഹാസ്യം മാത്രം. ഉത്തമഹാസ്യത്തിൻറെ ബുദ്ധിപരമായ ഉൾക്കനമോ, അതിനു പിന്നിൽ ഊറിക്കൂടുന്ന ദുഃഖാർദ്രമായ മനസ്സോ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത കാണിച്ചുതരുന്നില്ല. അത് വസ്തുസ്ഥിതി കഥനം മാത്രമാണ്. ആർട്സ് കോളേജിലെ ഒരു വാർഷികയോഗത്തിൽ അദ്ദേഹം വായിച്ച വിനോദ കവിതയായ എങ്ങനെയോ അങ്ങിനെ' എന്ന കൃതിയും കല്യംാണബോംബും' ഉദാഹരണങ്ങൾ. എഴുത്തുകാരൻ തൻറെ ചുറ്റുപാടും കാണുന്നതാണ് എഴുതേണ്ടത് എന്ന പുരോഗമനപ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ ആഹ്വാനത്തെ കളിയാക്കിക്കൊണ്ടാണ് ആദ്യകവിത രചിച്ചത്. കവിത എഴുതാനിരിക്കുമ്പോൾ പൊട്ടിയ മണ്ണെണ്ണ വിളക്കും അതിൽനിന്നു ചാകുന്ന പൂച്ചുകളും ച്യവനപ്രാശം നിറച്ച ടിന്നും സിഗററ്റുകുറ്റികളും ഹോട്ടലിൽനിന്നും പകർച്ച കൊണ്ടുവരുന്ന പാത്രവും കവി കാണുന്നു. ചൂരൽക്കസേരയിലെ മൂട്ട കവിയെ കടിക്കുന്നു. കൊതുക് കടിച്ചപ്പോൾ കവി അതിന തല്ലിക്കൊന്നു. മള്ളൂർ ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയുള്ളപ്പോൾ ഈ കൊലക്കുറ്റത്തിൽനിന്നും രക്ഷപ്പെടുവാൻ വിഷമമുണ്ടോ എന്ന ചോദ്യത്തോടെ 1941- ൽ എഴുതിയ കവിത അവസാനിക്കുന്നു. മള്ളൂരായിരുന്നു ആ യോഗത്തിലെ മുഖ്യാതിഥി എന്ന് അടിക്കുറുപ്പും ഉണ്ട്.

നാട്ടിൻപുറത്തെ ഒരു ശരാശരി കല്യാണത്തിൻറെ വിവരമാണു കല്യാണബോംബ്. വധൂവരൻമാരുടെ വേഷം, നാഗസ്വരക്കാരൻറെ ചിന്നംവിളി, തകിലടി, ഗ്രാമഫോണ്‍ ചക്കാട്ടുന്ന സംഗീതം, ദല്ലാളിൻറെ ഇളിഭ്യച്ചിരി, പന്തലിലെ പെണ്ണുങ്ങളുടെ കലപില സംഭാഷണം, ഇവക്കുപരി പഴയ ട്യൂഷൻവാധ്യാരുടെ മംഗളപത്രം സമർപ്പണം ഇത്രുയമാണു ചങ്ങമ്പുഴ ഈ കവിതയിൽക്ഷമിക്കണം പദ്യത്തിൽ വിവരിക്കുന്നത്. ഇതു വായിച്ചാൽ കുട്ടികൾക്ക് ചിരിക്കാം: മുതിർന്നവർക്ക് ഇളിക്കാം. മാംസപേശികളുടെ സങ്കോചവികാസങ്ങൾ വരുത്തുന്ന ഒരു ചേഷ്ടമാത്രമായ ഹാസ്യത്തെ കാണുമ്പോൾ ഇതും ആ വകുപ്പിൽപ്പെടുത്താം എന്നു മാത്രം. 'എട്ടടി ചേരയ്ക്കൊത്ത സംസ്കൃതവൃത്തത്തിൽ' വന്നുവീണ ഒരു മംഗളശ്ലോകമുണ്ട്. അതിൽ ആകെ ശ്രദ്ധേയമായി. അതാവട്ടെ ഒരു നല്ല പാരഡിയാണ്.

'സാവിത്രീബതഹന്ത സതിവൃന്ദാരാധ്യ മൂക്കുത്തിയാ
മാവിഖ്യാതയരുന്ധതീതി മഹതിക്കൂട്ടം ഗമിച്ചാപ്പഥി
പൂവിട്ടിങ്ങിഹ പോവൊരിച്ചെലമയെ കുറ്റിപ്പു റസ്ഥൻ മഹാൻ
പൂവമ്പൻ ധൃത കിട്ടുനാമനിതിയുണ്ണി ക്രുപ്പു വേൾക്കുന്നു ഹാ!'

എന്നാൽ പാരഡികളുടെ കാര്യത്തിൽ സീതാരാമൻറെ കൃതികളുടെ അടുത്തുപോലും ഇവ എത്തുന്നില്ല എന്ന സത്യം മറക്കണ്ട. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സുഹൃത്തായിരുന്ന സീതാരാമനെ മാറ്റിനിർത്തിയാൽ തന്നെ ഈ പാരഡിയുടെ ശക്തമായ പാരമ്പര്യം ഇതിലും ചൈതന്യവത്തായി നമുക്ക് ഉണ്ട്. കേരളവർമ്മ ശൈലിയെ ശീവൊളളി അനുകരിച്ചു എഴുതിയ ശ്ലോകം ഒന്നോർത്തുനോക്കൂ.

'തുമ്പപ്പൂഭിർഗ്ഗളാന്തം, സുരപുരപുഴയാഭേഷയാസ്വാംതലാമ
പ്യമ്പ്ൾയാ തമ്പ്യാ തലോടീം ചുടവെളുവെളുച്ചാമ്പലൈ! ശ്ചാമ്പലോടെ
തുമ്പിക്കയ്യസ്യജന്തോഃ പൃഥുതരതൊലിനാ പച്ചയാ കൊച്ചരാംചേ
ർത്തുമ്പോഭിസ്തൂയമാനസ്തിരുവടി തരതാം മംഗളം നിങ്ങളേഭ്യഃ'

നാട്ടിൻപുറത്തെ മംഗളപത്രക്കാരനെ ഫൈലോളജി ക്ലാസിനെക്കാളും എൻ.എസ്. കൃഷ്ണനും ടി.എ. മധുരവും 'അഭിനയിച്ച' ഹാസ്യചിത്രത്തെക്കാളും പേപ്പട്ടിയെക്കാളും പിംഗളെയക്കാളും താൻ പേടിക്കുന്നു എന്നാണു കവി പറയുന്നത്. ഉത്തമഹാസ്യത്തെപ്പറ്റി, ഉത്തമ കവിതയെക്കുറിച്ചെന്നപോലെ, നല്ല വായനക്കാരനായ ഈ കവിക്ക് ബോധ്യമുണ്ടായിരുന്നു എന്നതിനു തെളിവാണല്ലോ എൻ.എസ്. കൃഷ്ണനെപ്പറ്റിയുള്ള പാരമർശം. എന്തെങ്കിലും ഗോഷ്ടികാണിച്ചാൽ ആളുകൾ ചിരിച്ചേക്കാം; ചിരിയെല്ലാം ഹാസ്യമല്ല - ഇത് അസ്സലായിട്ടറിഞ്ഞിട്ടും ചങ്ങമ്പുഴ ഗോഷ്ടികാട്ടി ചിരിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിച്ചതേയുള്ളൂ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ 'വിനോദ' കവിതയിൽനിന്നു തന്നെ രണ്ടുവരി ഉദ്ധരിക്കട്ടെ:

'കവിയേവം കൊലയാളിയായി മാറും കാണ്കെ
കവിതാകാമിനി പേടിച്ചൊരോട്ടമോടി.'

അവളുടെ പത്രം എന്ന കവിതകൂടി ഉണ്ട് ഇതേനുകത്തിൽ പൂട്ടാവുന്നതായി. കാമിനിയുടെ ബോറടിയാണ് പ്രമേയം. നൂറുനൂറു നുണുങ്ങുകാര്യങ്ങളെപ്പറ്റി, എന്നും സെമിക്കോളനല്ലാതെ ഫുൾസ്റ്റോപ്പിട്ടൊന്നും' നിറുത്താത്ത തങ്കം പറഞ്ഞുകൂട്ടുന്നു. അവൾ പറയുന്നതാകകൊണ്ട് ആ ബോറീംഗ് 'ഉമർ ഖയ്യാമിൻറെ' സുന്ദരഗാനത്തെക്കാൾ മധുരമയമായി കവി കാണുന്നു. ഈ കവിത അതിൻറെ ദൈർഘ്യം കൊണ്ടുതന്നെ മുഷിച്ചിൽ ഉളവാക്കുന്നു. പക്ഷേ ഇതു വായിക്കുമ്പോഴൊക്കെ ഞാൻ ചിരിക്കാറുണ്ട്. പ്രേമത്തെപ്പറ്റി തരുണമനസ്സുകളുടെ സ്വപ്നം ആവിഷ്കരിച്ച ഈ കവി, ഇങ്ങനെ നഖശിഖാന്തം ബോറടിക്കുന്ന കാമിനിയെ സങ്കൽപ്പിച്ചല്ലോ എന്നോർത്തും, കവിത വായിച്ചു ശീലിക്കുന്ന സാധാരണക്കാരനുവേണ്ടി ചങ്ങമ്പുഴ പോലും വാരിക്കുഴി കുത്തിയിട്ടല്ലോ എന്നോർത്തും!

പാടുന്ന പിശാചിൽ രാഷ്ട്രീയക്കാരെയും സാഹിത്യകാരൻമാരെയും കവി ഉപഹസിക്കുന്നു. ഇസങ്ങളെയും അവയുടെ യാന്ത്രിക വ്യാഖ്യാതാക്കളെയും കവി വാചാലമായി പരിഹസിക്കുന്നു. മീശപോലും റഷ്യനായാൽ ഉത്തമം എന്ന അർത്ഥത്തിൽ സംസാരിക്കുന്ന വടക്കുനോക്കി സഖാവാണു പരിഹാസവിഷയം. ഈ രാഷ്ട്രീയക്കാരൻ നീരാളിയിൽ നിന്നും കൈക്കൂലി കൊടുത്തതായാലും രക്ഷപ്പെടാംഎന്നാൽ സാഹിത്യകാരനുണ്ടല്ലോ, അവൻറെ പിടിയിൽപെട്ടാൽ പിന്നെ മോചനം ഇല്ല. ദ്വിതീയാക്ഷരപ്രാസത്തിനുവേണ്ടി അപസ്മാര ഗോഷ്ടികൾ കാണിക്കുന്ന കവിയെയും മിസ്റ്റിക് പുളവൻമാരെയും റിയലിസക്കൊററികളെയും ഏകാങ്കനാടകപ്പച്ചകുതിരകളേയും പ്രേമഗീതമാക്രികളെയും വീർത്ത മഹാകാവ്യക്കരിമ്പോർക്കുകളെയും നിരൂപണപ്പാറ്റകളെയും വിലാപം നിർഗ്ഗളിക്കുന്ന ചീവിടുകളെയും ഖണ്ഡകാവ്യക്കരിംതേരട്ടകളെയും നാടകഗർദ്ദഭങ്ങളെയും ഗവേഷണപ്പെരുച്ചാഴികളെയും ഒക്കെ കവി അറപ്പോടെ കാണുന്നു. മഹാകാവ്യക്കരിമ്പോർക്ക്, ഗവേഷകപ്പെരുച്ചാഴി എന്നൊക്കെ പറയുമ്പോൾ ആ പ്രയോഗവിശേഷങ്ങൾ നിർദ്ദോഷമായ ചിരിവിരിയിക്കാം. നിരൂപകപ്പാറ്റകളെ കളിയാക്കിയത് ബോധപൂർവ്വമാണ് എന്നും വരാം. എന്നാൽ ഖണ്ഡക്കാവ്യക്കരിംതേരട്ടകൾ തുടങ്ങിയ പ്രയോഗങ്ങൾ വെറും വാക്കുകൾ മാത്രമായി തരംതാണുപോവുന്നു.

വിഷാദം ക്രോധമായി മാറുന്ന രംഗങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ധാരാളമാണ്. പക്ഷേ ഉൽക്കടവും സത്യസന്ധവും ആയ ദുഃഖം, ഈ ക്രോധത്തെ നിസ്സംഗമായ ഹാസ്യമാക്കി മാറുന്ന രംഗങ്ങൾ ഇവിടെ ഇല്ല. അദ്ദേഹം പരിഹാസപനിനീർപ്പൂവിൻറെ മുള്ളുകൾ കൊള്ളുവാനും കൊടുക്കുവാനും മടിച്ചു. ഒരു പക്ഷെ സഞ്ജയൻറെ നിരൂപണം അദ്ദേഹത്തെ പ്രകോപിപ്പിച്ചതും ഇതുകൊണ്ടുതന്നെയാവാം.

ശൈലിയിലെ വാചാലത ഒരു ശാപംപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയെ നായാടിയിരുന്നു. ഈ വാചാലത ഉത്തമഹാസ്യത്തെ നിഹനിച്ച രംഗങ്ങൾ നമ്മുടെ സാഹിത്യചരിത്രത്തിൽ ആദ്യം മുതലേ ഉണ്ട്. മലയാളഭാഷയുടെ ജീനിയസായി ഒരു പിൽക്കാലകവി സൂചിപ്പിച്ച ചമ്പൂകാരൻമാരും... പ്രിയ നമ്പൂരാരുടെ നർമ്മരസം' അതിവാചാലതയിൽ ചോർന്നുപോകുന്ന രംഗങ്ങൾ നമ്മുടെ പ്രാക്തന സാഹിത്യത്തിൽ ധാരാളമാണ്. നമ്പ്യാരിലും നിയോക്ലാസിക് കവികളിലും ഉണ്ട് ഈ ചോർച്ച. ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ഒരു മിന്നൽപ്പിണർപോലെ ഒന്നുരണ്ടുതവണ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട ഹാസ്യഭാവത്തെപ്പോലും വാചാലത നിർജ്ജീവമാക്കി. വിവരിച്ചും വർണ്ണിച്ചും അതിദീപ്തി കൊണ്ട് അദ്ദേഹം ഹാസ്യത്തെ അപഹാസ്യമാക്കി. ദുഃഖവും ക്രോധവും ഒരതിരോളം ദീർഘവിവരണങ്ങൾ സഹിക്കും - ഹാസ്യത്തിനു അതാവില്ല.

തരളവികാരങ്ങളുടെ വ്യാമുഗ്ധതയിൽ നിത്യമുകനായ ഈ കവിക്ക്, ആത്മാർത്ഥത എന്ന പദത്തിൻ ഒരർത്ഥമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ - ആത്മാർത്ഥത എന്നു മാത്രം.

പ്രായോഗികജീവിതത്തിൻറെ ചെറ്റത്തരങ്ങളിൽ അമർഷം തോന്നിയിട്ടു കാര്യമല്ലെന്നും, അതിനെതിരെ ധാർമ്മികരോഷം കൊള്ളുന്ന വ്യക്തിയെ അവഗണിക്കുകയോ, അപഹസിക്കുകയോ ആണ് സാധാരണ ചെയ്യാറുള്ളതെന്നും ബോധ്യം വരുമ്പോഴാണ് അമർഷം പരിഹാസമാവുക. ഒരു റൊമാൻറിക് കവിയുടെം ഇൻവോൾവ്മെൻറ് വിശുദ്ധിയായി കരുതിയ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു ഈ മേഖല അപ്രാപ്യമായത് അദ്ദേഹത്തിൻറെ മഹത്വത്തിൻറെ തെളിവാണ്.

കപടലോകത്തിലാത്മാർത്ഥമായൊരു
ഹൃദയമുണ്ടായതാണെൻ പരാജയം'

എന്ന വരികൾ കവിതയുടെ നിത്യതരളതയാൽ ഭാവദീപ്തമാണ്. അതിനൊത്ത വരികൾ തന്നെ, അതേ സത്യസന്ധതയോടെ, എന്നാൽ അതിനു പിന്നിൽ ഊറിക്കൂടിയ ബുദ്ധിപരമായ തീഷ്ണതയോടെ,

കപടലോകത്തിലെന്നുടെ കാപട്യം
സകലരും കാണ്മതാണെൻ പരാജയം'

എന്നു തിരുത്തി കുറിക്കപ്പെടുവാൻ, ചങ്ങമ്പുഴ മരണശേഷം രണ്ടു ദശാബ്ദക്കാലം കൂടി കാത്തിരിക്കേണ്ടിവന്നു മലയാള കവിതയ്ക്ക്.

ആശയസംവാദം

ചങ്ങമ്പുഴയും കവിതയും

എം. അച്യുതൻ

യൂജിൻ ഒനീലിൻറെ 'ചക്രവാളത്തിന്നപ്പുറം' എന്ന നാടകത്തിലെ സ്വപ്നജീവിയായ ആ മുഖ്യകഥാപാത്രം - റോബർട്ട് സ്മൃതിപഥത്തിലേക്ക് കടന്നുവരികയാണ്. തടിമിടുക്കും തൻറേടവും യാഥാർത്ഥ്യബോധവും തികഞ്ഞ സഹോദരൻ ആൻഡ്രൂവിനോടു, ചക്രവാളത്തിനപ്പുറത്തു കുടികൊള്ളുന്ന രഹസ്യങ്ങളാരാഞ്ഞ് അലഞ്ഞുനടക്കാനാണ് താൻ അഭിലഷിക്കുന്നതെന്നു മന്ത്രിക്കുന്ന ആ കിനാവിൻറെ കൂട്ടുകാരനെപ്പോലെയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയും.

അന്വേഷിക്കുന്ന രഹസ്യം കണ്ടെത്തിയാലും ഇവർ സംതൃപ്തരാവുകയില്ല. നീണ്ടുപോകുന്ന തൃഷ്ണയിൽക്കൂടിയേ അവർക്ക് ജീവിക്കാനാകൂ.

ക്ഷണികസൗന്ദര്യങ്ങൾ നോക്കി നോക്കി
ത്തകരുന്നു ഹാ! മനം മാമകീനം

എന്നു ചങ്ങമ്പുഴ പാടിയിട്ടുണ്ട്. സൗന്ദര്യം ക്ഷണികമല്ലായിരുന്നാൽ മടുപ്പുകൊണ്ടു ആ ഹൃദയം തകരുമായിരുന്നു. വാസ്തവത്തിൽ അതിൻറെ ക്ഷണികതയാൽ സംഭവിക്കുന്ന തകർച്ചയും, സാക്ഷാത്കരിക്കാനാകാത്ത ഒരു സ്വപ്നത്തെ എത്തിപ്പിടിക്കുവാനുള്ള തീവ്രാഭിലാഷവുമാണ്, ലോലമനസ്സായ ഒരു ശുദ്ധറൊമാൻറിക് കലാകാരൻറെ ജീവിതത്തെ സദാചഞ്ചലവും അസംതൃപ്തവും നൈമിഷികവികാരങ്ങളാൽ പ്രകമ്പിതവുമാക്കിത്തീർക്കുന്നത്. യാഥാർത്ഥ്യവും സങ്കൽപവും ഒരു തരത്തിലും പൊരുത്തപ്പെടാതാവുമ്പോൾ സങ്കൽപലോകത്തിൽത്തന്നെ കഴിച്ചുകൂട്ടാനാവും അയാളാഗ്രഹിക്കുക. ചങ്ങമ്പുഴ യാഥാർത്ഥ്യത്തിൻറെ ഭീകരരൂപം കണ്ടു ഞെട്ടി, വിലപിച്ചു, ശപിച്ചു;

"കേവലമാശാമയസ്വപ്നമാത്രമാമെൻറെ
ഭാവനാസാമ്രാജ്യത്തിൽത്തന്നെ ഞാനിരുന്നോട്ടെ
തിമിരം ലേശംപോലും തീണ്ടാത്തൊരക്കൽഹാര
കമനീയോദ്യാനത്തിൽനിന്നെന്നെ വിളിക്കല്ലേ''

എന്ന് അദ്ദേഹം നെഞ്ചിൽ കൈവച്ചു പ്രാർത്ഥിച്ചു.

ഓരോ നിമിഷത്തിലും അനുഭപ്പെട്ടതുപോലെ ഒരു വസ്തുതയെക്കുറിച്ചു തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴ പരസ്പരവിരുദ്ധങ്ങളായ സ്വരങ്ങളിൽ വിചാരനിയന്ത്രണം കൂടാതെ തുറന്നുപാടി. ഒരു തത്വചിന്തയ്ക്കും പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിനും അടിമപ്പെടാത്ത സ്വതന്ത്രവും നിർഭയവുമായ ആത്മാവിഷ്കാരത്തിൻറെ ഫലമാണു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത. വികാരപൂർണ്ണങ്ങളായ നിമിഷങ്ങളിൽക്കൂടി ജീവിക്കകൊണ്ടാണ്, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആശയങ്ങളിലും ചിന്തകളിലും വൈരുദ്ധ്യങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷമായിക്കാണുന്നത്. വാൾട്ടർ പേയ്റ്ററുടെ മരിയസ് എന്ന കഥാപാത്രത്തിനെന്നപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് അന്തസ്സംവേദനസമ്പനങ്ങളായ നിമിഷങ്ങളൊഴിച്ച് മറ്റെല്ലാം അയഥാർത്ഥമായിരുന്നു. കവി തന്നെ സംസാരിക്കട്ടെ;

എന്താണിജ്ജീവിതം അവ്യക്തമായൊരു
സുന്ദരമായ വളകിലുക്കം
സംഗീതതുന്ദിലം നൈമിഷികാജ്ജ്വലം
പിന്നയോ ശൂന്യം പരമശൂന്യം

'സ്വരരാഗസുധ'യ്ക്കു ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിച്ചേർത്ത മുഖക്കുറിപ്പുകൂടി ഉദ്ധരിക്കട്ടെ:" ചിന്തിപ്പിക്കുന്നതിനേക്കാളേറെ എന്നെയും ചിരിപ്പിക്കുകയും കരയിക്കുകയും പുളകംകൊള്ളിക്കുകയും ചെയ്ത ചില നിമിഷങ്ങൾസ്വർഗ്ഗത്തിൽനിന്നു പറന്നെത്തി അങ്ങോട്ടുതന്നെ പറന്നുപോയ ആ ചിത്രശലഭങ്ങൾക്കു പിമ്പേ വെമ്പിക്കുതിച്ച എൻറെ കലാകുതുകത്തിൻറെ കൈവിരലുകളിൽ പറ്റിയ ചില വർണ്ണരേണുക്കൾ ആണ് ഈ പുസ്തകത്തിലെ ഈരടികൾ'' മധുരാനുഭൂതികളെപ്പോലെതന്നെ തിക്താനുഭൂതികളെയും സതൃഷ്ണം സ്വാഗതം ചെയ്യുന്ന കവിയാണു ചങ്ങമ്പുഴ. സുന്ദരമായ വളക്കിലുക്കം മാത്രം കേട്ടുകൊണ്ടിരുന്നാൽ സംതൃപ്തിപ്പെടുന്ന ഹൃദയമല്ല അദ്ദേഹത്തിൻറേത്. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു പ്രണയസാഫല്യംത്തിൻറെ ആനന്ദം മാത്രം പോരാ! പ്രണയവൈഫല്യംത്തിൻറെ വേദനയിൽ ഉരുകാൻകൂടി ദാഹിക്കുന്ന കവിയാണദ്ദേഹം. ഏകാന്തകാമുകനായി, ഭഗ്നപ്രണയനായി, സഹതാപപാത്രമായി, വിഭാവനം ചെയ്ത് സ്വയം വേദനിക്കുന്ന ഒരു മസോക്കിസ്റ്റ് പ്രവണത ചങ്ങമ്പുഴയിലുണ്ട്. അതുകൊണ്ടുമായില്ല. തന്നെക്കുറിച്ച് മറ്റുള്ളവരും വേദനിച്ചുഴലണം.

"കാണാൻ കൊതിക്കുന്ന, കാണാൻ കഴിയാത്ത
വേണുഗോപാലനായ് വാണിടേണം''
എന്ന് ആഗ്രഹിക്കാത്ത യുവഹൃദയങ്ങളുണ്ടോ?

യഥാർത്ഥലോകത്തിൽ സാക്ഷാത്കരിക്കാവുന്ന യാതൊരവസ്ഥകൊണ്ടും ശമിക്കുന്നതല്ലായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തൃഷ്ണ.

എൻമനം നീറുന്നു സന്തതം ഞാൻ
എന്തിനെന്നില്ലാതെ കേണിടുന്നു
കാലമേ, നിൻറെ യവനികയാൽ
ചേലിലൊന്നെന്നെയും മൂടുമോ നീ.''

എന്നെല്ലാം ഈ കവി ഉറക്കെ കേഴുകയും മരണത്തെ ക്ഷണിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിന്നു ലോകത്തിൻറെ നിർദ്ദയത്വവും കാപട്യവും മറ്റുമാണ് കാരണമെന്നു പറഞ്ഞതുകൊണ്ടായില്ല. ലോകം ആത്മാർത്ഥമായ സ്നേഹത്തിൻറെയും സൗന്ദര്യത്തിൻറെയും മൃദുലഭാവങ്ങളുടെയും സങ്കേതമായാലും, അതിനെല്ലാം ഉപരി മറ്റുചിലതിൻറെ പേരിൽ ചങ്ങമ്പുഴ കൊതിക്കുകയും ദുഃഖിക്കുകയും ചെയ്യുമെന്നു വേണം കരുതാൻ. സാക്ഷാത്കരിക്കാനാകാത്ത ഒന്നിൻറെ പേരിൽ മാത്രമേ ഇത്തരക്കാർക്കു ജീവിക്കാൻ, അസ്തിത്വത്തെ വികാരപൂർണ്ണവും അതുകൊണ്ടുതന്നെ ശക്തിമത്തുമാക്കിക്കൊണ്ടുപോവാൻ, കഴിയുകയുള്ളൂ. സ്നേഹശീതളവും സമസ്തലാവണ്യസങ്കേതവുമായ ഒരു നന്ദനോദ്യാനത്തിലെ ശാശ്വതവാസമാണോ ചങ്ങമ്പുഴ അന്വേഷിക്കുന്ന സാക്ഷാത്കാരം? അല്ല; അതിലും വിശിഷ്ടമായ മറ്റെന്തോ ആണത്; തന്നിൽത്തന്നെ അടങ്ങിയിട്ടുള്ളതും സ്ഷ്ടമായി അറിയാൻ കഴിയാത്തതുമായ ഏതോ നിഗൂഢാഭിവാഞ്ഛയാണ് കവിയെ ജീവിപ്പിക്കുന്നത്.

"" എന്നും ഞാനാരചിച്ചാനന്ദിച്ചീടുമെൻ
സുന്ദരസങ്കൽപചിത്രമെല്ലാം
എന്നിലുള്ളതോ പരമരഹസ്യത്തിൻ
ബിംബനകതൈവമായിരുന്നു
ചക്രവാളാവധിക്കപ്പുറം ചെന്നു ഞാ
നെപ്പൊഴുമെന്തോ തിരഞ്ഞിരുന്നു
.................................................................
ഏതോ വിശിഷ്ടമാം നിർവൃതിയൊന്നിനെൻ
കേവലജീവനുഴന്നിരുന്നു.''

എന്താണീ രഹസ്യം? ഏതു നിർവൃതിക്കുവേണ്ടിയാണ് കവിയുടെ കേവലജീവൻ ഉഴലുന്നത്? പ്രപഞ്ചത്തിലുള്ള എല്ലാമായിത്തീരാൻ, എല്ലാറ്റിൻറേയും സത്താകാൻ, ശരീരത്തിൻറെ ബന്ധനം തകർത്ത കേവലചൈതന്യമായി പരന്നൊഴുകാൻ ഉള്ള ഉൽക്കടദാഹം എന്നല്ലേ ജീവൻറെ ഈ ഉഴൽച്ചയെ വിളിക്കേണ്ടത്? റൊമാൻറിക് കവിത അപരിമേയതയുടെ കവിതയാണെന്നു ഷ്ലേഗൽ പ്രസ്താവിച്ചത് ഈ പ്രവണതയെ മുന്നിർത്തിയാണെന്നു തോന്നുന്നു. ഭാവനയ്ക്കു മാത്രമേ ഈ അഭിലാഷത്തെ തെല്ലിടയെങ്കിലും സഫലീകരിക്കാൻ കഴിയൂ. കാൽപനികകവിയും നിരൂപകനുമായ ക്ലോറിഡ്ജ് ഭാവനയുടെ അത്ഭുതാവഹമായ ശക്തിയെക്കുറിച്ച് അഗാധമായി ചിന്തിച്ചിട്ടുണ്ട്: "ബാഹ്യത്തെ ആന്തരികവും ആന്തരികത്തെ ബാഹ്യവും, പ്രകൃതിയെ ചിന്തയും ചിന്തയെ പ്രകൃതിയും ആക്കി മാറ്റുക - അതാണ് പ്രതിഭ. മനസ്സായി മാറാനുള്ള ഒരു ഗാഢപരിശ്രമമാണ് ശരീരം'' എന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞുവെച്ചതിൽ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്, ഇവിടെ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്ന പൊരുൾ. എല്ലാമായിത്തീരാൻമധുരിക്കുന്നവയോടൊപ്പം കയ്പുറ്റവയാകാൻ, വെളിച്ചത്തോടൊപ്പം ഇരുട്ടാകാൻ, വേദനിപ്പിക്കുന്നവനോടൊപ്പം വേദനിക്കുന്നവനാകാൻ, സൗന്ദര്യത്തോടൊപ്പം വൈരൂപ്യമാകാൻചങ്ങമ്പുഴയുടെ കേവലജീവൻ ആഗ്രഹിച്ചു. മനസ്സ് മാത്രമായിത്തീർന്ന് കേവലകാവ്യസൗന്ദര്യമാകുന്നു, നാദബ്രഹ്മത്തിൻറെ തരംഗമാകാനുള്ള അഭിലാഷത്തിൻറെ സാഫല്യംമല്ലേ 'കാവ്യനർത്തകി', 'മയക്കത്തിൽ' എന്നീ കവിതകളിൽ കാണുന്നത്? ശുദ്ധ പ്രേമാനുഭൂതിയാകാനെന്നപോലെ, കനത്ത വിഷാദമായൊഴുകാനും ആ മനസ്സ് ആഗ്രഹിക്കുന്നുണ്ട്. ഒരു മിസ്റ്റിക്കിൻറെ പാവനമായ സായൂജ്യഭാവമാകാനും, കൊടിയ പാപത്തിൻറെ കൊത്തേറ്റു പിടയ്ക്കാനും, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹൃദയത്തിന്നു തൃഷ്ണയുണ്ട്.

നീളവേ ചില്ലൊളിപ്പുള്ളികൾ മിന്നുമാ
നീലച്ച പീലി നിവർത്തി നിർത്തി
കണ്ണഞ്ചിടും സപ്തവർണ്ണങ്ങളൊന്നു ചേർ
ന്നെണ്ണയൊലിക്കും കഴുത്തുമായി
ഉൽക്കടപ്രാണദണ്ഡത്താൽ പുളയുമൊ
രുഗ്രസർപ്പത്തെയും കൊക്കിലേന്തി
തഞ്ചത്തിൽ തഞ്ചത്തിൽ തത്തിജ്ജ്വലിക്കുന്ന
മഞ്ചാടിച്ചെങ്കനൽക്കണ്ണുരുട്ടി

അങ്ങനെ മുന്നിൽ നൃത്തം ചെയ്യുന്ന 'പാപ'ത്തിനോട്

ഒട്ടല്ല കൗതുകം മാറോടു ചേർത്തൊന്നു
കെട്ടിപ്പിടിക്കാനെനിക്കു നിന്നെ
രക്തമൊലിക്കട്ടെ കൂർത്തൊരക്കൊക്കിനാൽ
കൊത്തുക കൊത്തുകെൻ മാനസം നീ''

എന്ന് അഭ്യർത്ഥിച്ച കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. ഇതിൻറെയെല്ലാം ഉത്തരവാദിത്തം ലോകത്തിൻറെ തലയിൽ കയറ്റിവെച്ചാൽ എല്ലാ അന്വേഷണവും തീരും. ലോകം കവിയെ അങ്ങനെയാക്കി എന്നു മാത്രം വിധിയെഴുതുന്നതിനേക്കാൾ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാര്യത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ അങ്ങനെയൊക്കെ ആകാൻ സ്വയം ആഗ്രഹിക്കുകയുണ്ടായി. അത് അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഹൃദയത്തിലെ ഒരു രഹസ്യത്തിൻറെ പ്രവർത്തനമായിരുന്നു, എന്നു വിചാരിക്കാനാണ് ന്യായം കാണുന്നത്.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മൂല്യംത്തെക്കുറിച്ചാണ് ഇനി ചിന്തിക്കാനുള്ളത്. കവിത വ്യക്തിയുടെ ആത്മവിഷ്കാരവും, അതേസമയത്തുതന്നെ ഒരു സാമൂഹികപ്രതിഭാസവുമാണല്ലോ. യാഥാർത്ഥ്യങ്ങളെ നേരിടുകയും സർഗ്ഗാത്മകമായി ചിന്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിലുള്ള വിമുഖത, ദൃഢവും സ്ഥിരവുമായ ജീവിതദർശനത്തിൻറേയും ചിന്തയുടേയും മറ്റും അഭാവം എന്നീ കാരണങ്ങളാൽ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്കു മൂല്യംം കുറയുമെന്നും, ഒറ്റപ്പെട്ടുനിൽക്കുന്ന പ്രക്ഷോഭകാരിയും അരാജകത്വവാദിയും, സാമൂഹികമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളെ ഗണിക്കാതെ തീവ്രവികാരങ്ങളെ അഴിച്ചുവിടുന്ന അഹന്തക്കാരനുമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലുള്ള റൊമാൻറിക് കവിയെന്നും ആക്ഷേപം ഉയരാം. അതിൽ സത്യമുണ്ടുതാനും. സാർവ്വജനീനമായ ജീവിതാനുഭവത്തിൻറേയും തത്ത്വവിചാരത്തിൻറേയും കനവും കലാത്വവും തികയുമ്പോഴേ മഹത്തായ കവിതയുണ്ടാകയുള്ളൂ. എന്നാൽ സാമൂഹിക സംവിധാനത്തിനുകതുന്ന ആശയങ്ങളോ, കനത്ത ജീവിതസത്യമോ, തത്ത്വവിചാരമോ ഒന്നും കലരാതെ തന്നെ നല്ല കവിതയുണ്ടാകാം. നിഷ്കൃഷ്ടമായ ആശയമോ ചിന്തയോ ഒന്നും കവിതയ്ക്ക് ആവശ്യമില്ലെന്നു വരെ എ.ഇ. ഹൗസ്മാനെപ്പോലുള്ള പാശ്ചാത്യ നിരൂപകൻമാർ പറയുന്നുണ്ട്. അവർ വാക്കുകളും അവകൊണ്ടു നിർമ്മിക്കുന്ന ചിത്രങ്ങളും ഉളവാക്കുന്ന സ്തോഭത്തെ സർവ്വപ്രധാനമായി ഗണിക്കുന്നു. വികാരവായ്പാൽ മുഖത്തെ ചർമ്മം വിറച്ച് മുറിവ് പറ്റാൻ ഇടയുള്ളതിനാൽ ഷേവു ചെയ്യുമ്പോൾ ഹൗസ്മാൻ കവിത മനസ്സിലേക്കു കടന്നുവരാതെ സൂക്ഷിക്കാറുണ്ടത്രേ! സംവേദനക്ഷമതകൂടിയ നല്ല കവിത ഏതെന്നു തീരുമാനിക്കാൻ ഷേവിങ്ങ് റെയിസറിനോടു ബന്ധിപ്പിച്ച് ഒരു മീറ്റർ വച്ചാൽ മതിയെന്നുകൂടി അദ്ദേഹത്തിനു തോന്നിയിട്ടുണ്ട്. അത്രവരെയൊന്നും പോകാതെതന്നെ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മൂല്യംം അതുൾക്കൊള്ളുന്ന അന്തസ്സംവേദനമേഖലയുടെ വൈപുല്യംവും ഭാവനസംവേദനപ്രപഞ്ചത്തിൻറെ പഴയ അതിർത്തികളെ ലംഘിച്ചു വളരുകയും, ആസ്വാദകഹൃദയങ്ങൾക്കു വളരാനുള്ള അവസരം നൽകുകയും ചെയ്തു. ഇതു കലാരംഗത്തിൽ പ്രതിഭാശക്തിയുടെ പിഴയ്ക്കാത്ത ലക്ഷണമാണെന്നു വേഡ്സ് വർത്ത് ഊന്നിപ്പറഞ്ഞതു സ്മരണീയമാണ്. സൂക്ഷ്മവികാരങ്ങളുടേയും അനുഭൂതികളുടെയും ഒരു നൂതനലോകത്തെ കണ്ടെത്തലായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത. ചിന്തകളെയോ, സംഭവങ്ങളേയോ, വസ്തുക്കളേയോ കാവ്യരചനയ്ക്കു വിഷയമാക്കാം. ചങ്ങമ്പുഴ അതുവിട്ട് ഒരുപടികൂടി മുമ്പോട്ടു പോയി. ശുദ്ധസംവേദനങ്ങളെത്തന്നെ കവിതാവിഷയമാക്കി എന്നതാണ് വിപ്ലവകരവും ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയവുമായ ഒരു വികാസം. സ്വരരാഗസുധ'യിലെ 'കാവ്യനർത്തകി', 'മയക്കത്തിൽ' എന്നീ കവിതകളിലെ ഉള്ളടക്കം എന്താണ്? ലഹരിപിടിപ്പിക്കുന്ന ശുദ്ധസംവേദനങ്ങൾ മാത്രം. കവിതയും നാദബ്രഹ്മവും ഹൃദയത്തിലുണർത്തിയ ശുദ്ധാനുഭൂതികളുടെ ഘനീഭൂതരൂപങ്ങളാണവ. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മൂല്യം,

"പരമനിർമ്മലസ്നേഹമേ നിന്നുടെ
പരിധിയില്ലാത്ത നിർവ്വാണമണ്ഡലം
....................................................................
മഹിതമാകുമവിമായീടണം
മഹിയിൽ നമ്മൾതന്നാത്മലീലാങ്കണം''

എന്ന സന്ദേശത്തിലോ, അതുപോലെ അടർത്തിക്കാട്ടാവുന്ന ആശയങ്ങളിലോ അല്ല; അതു തുറന്നുതന്ന അനുഭൂതിമണ്ഡലത്തിൻറെ നൂതനതയിലും വൈപുല്യംത്തിലുമാണ്. അദ്ദേഹം ആവിഷ്കരിച്ച പ്രേമാനുഭൂതിതന്നെ ഉദാഹരണമായെടുക്കുക. വെണ്മണിപ്രഭൃതികളും കുമാരനാശാനും വള്ളത്തോളും ആവിഷ്കരിച്ച പ്രേമഭാവങ്ങളിൽനിന്നും വ്യത്യസ്തമാണത്. പ്രേമവും പ്രകൃതിയും മരണവും - എല്ലാംതന്നെയും, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹൃദയത്തിലുണർത്തിയ അവസ്ഥകൾക്കും ഭാവുകങ്ങൾക്കും ഒരു അപൂർവ്വതയുണ്ടെന്നു കാണാം. ഈ വസ്തുത ബാഷ്പാഞ്ജലി'ക്കെഴുതിയ അവതാരികയിൽ ഇ.വി. കൃഷ്ണപിള്ള സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ലോകത്തിൻറെ കാപട്യം, സഹതാപശൂന്യത, ചൂഷകവർഗ്ഗത്തിൻറെ നിഷ്ഠുരത, നീതിരാഹിത്യം എന്നിവയെക്കുറിച്ചാണ് ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിയിരുന്നെങ്കിൽ, ആ മാതിരി കാര്യങ്ങൾക്കു കാവ്യരൂപം നൽകുന്നവരിൽ അദ്ദേഹത്തെ അദ്വിതീയനായിക്കണ്ട് പല ജോലിക്കാരനായ താൻ പിൻമടങ്ങുമായിരുന്നു എന്നും, ചങ്ങമ്പുഴ നൂതനമായ ചില വികാരാനുഭൂതികളെ ആവിഷ്കരിച്ചുകണ്ടതാണ് തന്നെ ആകർഷിച്ചതെന്നും ഇ.വി. അതിൽ പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. ഉദാഹരണമായി ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു മരണത്തോടുള്ള മനോഭാവത്തെ എടുത്തുകാണിച്ചിട്ടുമുണ്ട്.

നഗ്നമായ ആത്മാവിഷ്കാരമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത. കവിതയുടെ ആത്മവത്തയിലേക്കു കടന്നുചെല്ലാൻ കഴിഞ്ഞാലേ അതു പൂർണ്ണമായി മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ. അതിനു കഴിയുന്നവർക്ക് അതിൽ ഒന്നും അസ്വാഭാവികമായിത്തോന്നാനിടയില്ല. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ അനുഭവം വ്യക്തിനിഷ്ഠമാണെങ്കിലും, യുവഹൃദയങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ആ അനുഭവങ്ങൾ സാമാന്യങ്ങളാകയാൽ, അവ വസ്തുനിഷ്ഠങ്ങളാണെന്നു പറയാം. ആ കവിതയിൽക്കൂടി തരുണഹൃദയം അതിൻറെ അവ്യക്തസൂക്ഷ്മങ്ങളായ അനുഭൂതികൾക്കും സ്വപ്നങ്ങൾക്കും ദാഹങ്ങൾക്കും ആവിഷ്ക്കാരം കണ്ടെത്തി. എല്ലാ എതിർപ്പുകളേയും മറികടന്ന് ആ ഗാനമാധുരി നീളെപ്പരന്നൊഴുകിയതിൻറെ രഹസ്യവും അതുതന്നെ. 'രമണ' നെപ്പോലുള്ള ഒരു കാവ്യത്തിൻ ഒന്നരഡസൻ പതിപ്പുകൾ വിറ്റഴിഞ്ഞതിനുശേഷമേ വിദഗ്ദ്ധനിരൂപണം കൂട്ടുചെന്നുള്ളു എന്നോർക്കുക.

ചങ്ങമ്പുഴയും പിന്തുടർച്ചക്കാരും

കെ. പി. ശശിധരൻ

ഒരൊറ്റ വ്യാഴവട്ടക്കാലം കൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴ മലയാളകവിതയിൽ വരുത്തിയ വിപ്ലവം വലിയൊരു വിപ്ലവം തന്നെ ആയിരുന്നു. ഞാനെന്ന ഭാവം തോന്നുകയേ അരുത്, അഥവാ അതു തോന്നിയാൽത്തന്നെ നാടകീയമായോ അന്യാപദേശമായോ മാത്രമേ അത് അവതരിപ്പിക്കാവൂ എന്നു ഏതാണ്ടൊരലിഖിത നിയമം തന്നെ നടപ്പിലുണ്ടായിരുന്ന ഒരു രാജ്യത്ത് അദ്ദേഹം തന്നെക്കുറിച്ച് തന്നെ പാടാൻ തുടങ്ങി.

ഇരുളിൽ നിന്നു കരയുകയാണു ഞാൻ
വരിക വേഗമെൻ ജീവിതാനന്ദമേ
എന്നോ,
മായാമരീചിയിൽ മാൻകിടാവെന്നപോൽ
പായുകയാണു ഞാനങ്ങുമിങ്ങും
എന്നോ,
കപടലോകത്തിലാത്മാർത്ഥമായൊരു
ഹൃദയമുണ്ടായതാണെൻ പരാജയം

എന്നോ പ്രഥമപുരുഷനിൽ അദ്ദേഹം പാട്ടുപാടുക മാത്രമല്ല, അദ്ദേഹത്തിൻറെ തന്നെ ഭാഷയിൽ " പ്രപഞ്ചത്തിലെങ്ങും തന്നെയും തന്നിൽ പ്രപഞ്ചത്തെ മുഴുവനായും'' കണ്ടുകളഞ്ഞു അദ്ദേഹം. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ കഥാപാത്രങ്ങളായ രമണനിലും മദനിലും, ചന്ദ്രികയിലും ശേഖരകവിയിലും, കുമാരനാശാനിലും ഒക്കെ സൂക്ഷിച്ചുനോക്കിയാൽ ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയെ മാത്രമെ കാണാൻ കഴിയൂ.

അങ്ങനെയല്ലാമെഴുതുക വഴി ചങ്ങമ്പുഴ ഭാവഗീതി എന്ന കാവ്യരൂപം ഇവിടെ പ്രചരിപ്പിച്ചു, അഥവാ സാഹിത്യം എന്നാൽ ഭാവഗീതി എന്നൊരാശയം ഇവിടെ അംഗീകരിപ്പിച്ചു.

രണ്ടാമതായി, കുമാരനാശാനു ശേഷം, വള്ളത്തോളിൻറെ കാലത്ത് ഏതാണ്ടൊരു സ്വസ്ഥം ഗൃഹഭറണം മനഃസ്ഥിതിയിലേക്ക് അടിഞ്ഞുകൂടിയ മലയാളകവിതയെ ഒരിക്കൽക്കൂടി അദ്ദേഹം വിയാഹസവിഹാരിയാക്കി വിട്ടു. കല കലക്കുവേണ്ടി എന്ന സിദ്ധാന്തത്തിൻ അവിടെ എന്തെങ്കിലും പ്രസക്തിയുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഞാനുദ്ദേശിക്കുന്നത് അതല്ലതാനും. പാടുന്ന പിശാചി'ലെ കൊടിയ പാപത്തെ കൂടി ആശ്ലേഷിക്കാൻ തയ്യാറെടുത്തുള്ള കവിതയുടെ ആ കൂസലില്ലാത്ത നിലപാടുണ്ടല്ലോ, അതാണു ഞാനുദ്ദേശിക്കുന്നത്. അതും ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യമുള്ളതായിരുന്നു.

പിന്നെ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ശൈലിസംബന്ധമായ സവിശേഷത നമുക്കിവിടെ പ്രത്യേകിച്ച് കണ്ടുവയ്ക്കേണ്ടതുണ്ട്. കാരണം ആ ശൈലിയായിരുന്നു ആ കവിതയെ ഇത്ര പ്രചുരപ്രചാരമാക്കിയത്, ശൈലി എന്നുവെച്ചാൽ അതിൻറെ ലാളിത്യം, വൈകാരികത, വർണ്ണസങ്കീർണ്ണത, എല്ലാം കൂടിച്ചേരുമ്പോഴതിനുണ്ടായ ആ വർണ്ണനാതീതവശ്യത.

ഇതെല്ലാം തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ മഹത്താക്കി, പക്ഷേ, ഇതേ സവിശേഷതകൾ തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ മലയാളകവിതാരംഗത്ത് ഒരു വലിയ വിനാശകാരിണി ആക്കി. അതെങ്ങനെയെന്നോ? കഴിഞ്ഞ കുറെ വർഷങ്ങളായി ഈ രാജ്യത്തെ രംഗത്തെത്തുന്ന പുതുമുഖങ്ങളായ കവികളെ നോക്കുക. അവരെല്ലാം തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അതേ ശൈലിയിൽ വെറുതെ അങ്ങെഴുതിക്കൊണ്ടു വരികയാണ് നോക്കുക!

1. അനുപമരാഗപരാഗജ പരിമള മലകളിളക്കിടുമളകകളിൽ
കാമവിലോലവിലാസം വരും
കാമിനിമാരുടെ കേളികളിൽ

2. മധുമാസ്വോജാല ചെതന്യത്തിൻ മണിമയ മഞ്ജുകിരണങ്ങൾ
മലരുടയാടവൾ നെയ്തണിയിച്ചൊരു
മണ്ണിൻ മുക ഹൃദന്തത്തിൽ.

3. മദഭരിതോജ്ജ്വല മതുമാസത്തിൽ
മദിരമഹോത്സവനാളുകളിൽ

4. ചന്ദ്രികാച്ചർച്ചിത നീലരജനിയിൽ ചന്ദന ശീതള ഗോപുരഛായയിൽ
വൃന്ദാവനത്തിൻറെ സങ്കൽപ മഞ്ജിമ
നന്ദകുമാരൻറെ ജീവിതതന്ത്രിക
കോലക്കുഴൽവിളക്കൊപ്പിച്ചു കിങ്ങിണി
മാല കിലുക്കുന്ന വാസകസഞ്ജിക!

ഇതെല്ലാം അനാഗത ശ്മശ്രുക്കളായ കവികളുടെ കൃതികളാണ്, അവർ ചൊവ്വായിക്കൊള്ളും എന്നു വയ്ക്കുക. എന്നാലോ തീരുന്നില്ല. നമ്മുടെ തല മുതിർന്ന കവികളിൽപ്പോലും ചിലർ ഇടക്കിടെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അതേ വാക്കുകളിൽ അതേ താളലയത്തിൽ, അതേ കൽപനാ ചിത്രങ്ങളോടെ,

കോകിലകളകാകളീരവ
മാകെ നിന്നു തുളുമ്പിടും
കോമളം മലർ വള്ളിക്കെട്ട്...

എന്നും സ്വപ്നങ്ങളെങ്ങും കൊളുത്തി ജീവനിൽ
സ്വർഗ്ഗപ്രഭാങ്കുരം വീശിവന്നെത്തി നീ
എന്നും,
മഞ്ഞണിഞ്ഞ പുൽത്തകിടി നൃത്തമാടിടുമ്പോൾ
കഞ്ജുകങ്ങൾ തോറും കുയിൽച്ചാർത്തു പാടിടുമ്പോൾ

എന്നും പാടിക്കൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു. നീലനിലാവും പൊൻകിനാവും മഞ്ജിരശിഞ്ജിതവും അവർക്ക് ഒഴിവാക്കാൻ തന്നെ പ്രയാസമായും ഇരിക്കുന്നു.

'മൗലിക ചിന്തക്കും മൗലിക ഭാഷണത്തിനും തീരെ പോക്കില്ലാത്ത' ഒരു കാലമായിരുന്നെന്നോ ചങ്ങമ്പുഴക്കു ശേഷം? ആയിരുന്നു എന്ന് ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ ആർക്കും തോന്നും. എം. കൃഷ്ണന്നായർ അങ്ങനെയെന്നു വിസ്തരിച്ചെഴുതിയിട്ടുണ്ട്, സുകുമാർ അഴീക്കോട് അതൊരു അപചയകാലത്തിൻറെ ആരംഭമായിരുന്നു എന്നു സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്; വാസ്തവമാണോ? ആണെങ്കിൽ, എത്ര വാസ്തവമാണ്? നമുക്കു നോക്കാം.

ജി. കുമാരപിള്ളയുടെ ആദ്യത്തെ കവിതാസമാഹാരം 'അരളിപ്പൂക്കൾ' വളരെയധികം ചങ്ങമ്പുഴയാണ്. പക്ഷേ മരുഭൂമിയുടെ കിനാവുകൾ എത്തുമ്പോൾ സ്ഥിതി മാറുന്നു. അതിലെ 'താരകങ്ങളുറങ്ങിയ രാത്രിയിൽ, ഈ നല്ല മണ്ണിലല്ലോ' തുടങ്ങിയ ഭാവഗാനങ്ങളിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് എടുക്കുക, എടുത്ത് ശ്രദ്ധയോടെ വായിച്ചു നോക്കുക. കാണാം നമ്മുടെ പാട്ടിൻറെ വളർച്ച. താരകങ്ങളുറങ്ങിയ രാത്രിയിൽ എന്ന ആ പന്ത്രണ്ടു വരിക്കവിതയുണ്ടല്ലോ, അത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഉദ്യാനലക്ഷ്മി എന്ന കവിതയുടെ ഒന്നാം ഖണ്ഡത്തിലെ നാൽപത്തിനാലു വരിയുടെ സംക്ഷേപമാണ്. അതായത്, കാച്ചിക്കുറുക്കിയതെന്നർത്ഥം. അതേപോലെ അമ്പതുവരിയുള്ള പ്രാണേശിരിയുടെ സത്താണ് ആണിൻറെ വിളി. ഷെല്ലിയുടെ സാഛന്ദഗീതത്തിൽനിന്ന് യേറ്റ്സിറൻറ് ഗാനത്തിലേക്കുള്ള വളർച്ച എന്നതിനെ ഇംഗ്ലീഷ് കവിത പരിചയമുള്ളവർക്കു വിവരിക്കം. യേറ്റ്സിൻറെ ഗാനങ്ങളെപ്പറ്റി സംഗീതത്തിൻറെ യൂറേനിയം ബോംബുകൾ എന്ന് നിരൂപകൻമാർ പറയാറുണ്ടല്ലോ.

വാച്യത്തിൻറെ മേൽവ്യംഗത്തിൻറേതായ ഈ കൊടികുത്തൽ പി. ഭാസ്കരനിലും കാണാം. നോക്കുക, ചങ്ങമ്പുഴയുടെയും ഭാസ്കരൻറേയും രണ്ടു കവിതാഖണ്ഡങ്ങൾ.

കതിർപൊഴിച്ചു പ്രഭാതപ്രഭാകരൻ
പതിവുപോൽ കിഴക്കെത്തിടും പിന്നെയും
അതുലഹേമന്തയാമിനി മുന്നെപ്പോൽ
പുതുനിലാവിൽ കുളിച്ചുല്ലസിച്ചിടും

ഇനിയും രാക്കൾനിലാവുവിരിക്കു
മിനിയും പൂക്കൾ കിനാവിൽച്ചിരിക്കും.

അതുപോലെതന്നെ ആ ഓർക്കുക വല്ലപ്പോഴും കൂടി നോക്കുക. ആ ഭാവം മംഗളം മരീചികേ, ഞാനിതാ പിൻമാറുന്നൂ) മരീചിക എന്ന കവിതയിൽ ആവിഷ്കരിക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കഴിയാതിരുന്നതാണ്, അഥവാ ആവിഷ്കരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നെങ്കിൽത്തന്നെ വികലമായി മാത്രം ആവിഷ്കരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞതാണ്.

ആദിമദ്ധ്യാന്തഹീനമായൊരുനാദവാഹനി' ആയ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ കുറേക്കൂടി കലാഭംഗി നിറഞ്ഞതാക്കാൻ ജി. കുമാരപിള്ളയ്ക്കും പി. ഭാസ്കരനും കഴിഞ്ഞു. അല്ലേ? എന്നാൽ ഇനിപ്പറയാം, സ്വന്തമായ ഒരു ജീവിത വീക്ഷണമോ ലക്ഷ്യബോധമോ ഇല്ലാത്ത ചങ്ങമ്പുഴക്കമ്പനിക്കാരാണ് ഇവർ. എന്നിട്ടും കൂടി അവർക്കിത്രയും സാധിച്ചു.

അപ്പോൾ സ്വന്തമായ വ്യക്തിത്വവും, മഹത്തായ ചില ലക്ഷ്യങ്ങളും ഉള്ള കവികളോ? അവർ ചങ്ങമ്പുഴക്കമ്പനിയിൽ നിന്നുകൊണ്ടും പിന്നീടു ചങ്ങമ്പുഴക്കമ്പനിയിൽ പുറത്തു പോന്നും, മലയാളകവിതയെ സമ്പന്നമാക്കി. ഞാൻ വയലാർ, രാമവർമ്മ, ഒ.എൻ.വി കുറുപ്പ് എന്നിവരെക്കുറിച്ചാണ് പറയുന്നത്.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഗാനാത്മകത്വം വിടാതെ തന്നെ അവർക്ക് പുതിയൊരീണത്തിൽപ്പാടാൻ കഴിഞ്ഞു. പുതിയ ശബ്ദവിന്യാസക്രമങ്ങളും, പുതിയ താളലയങ്ങളും അവരുടെ പാട്ടുകളിൽ കാണാം.

നീലവാടികളിൽ നിലാവിൽ
നീയാരെയാരായ്വതീമൂകരാവിൽ...?

എന്നോ

തൊഴുതു തൊഴുതു മിഴിയടഞ്ഞമെഴുകുതിരികളെ!

എന്നോ ഉള്ള വയലാറിൻറെ ശീലുകളോ, ഓ.എൻ.വി യുടെ

ഈ മണ്ണിൽ വീണ നിൻറെ
തൂവേർപ്പിൽ നിന്നുയർന്നിതാ
മഹിയിതിൻ നവവിഭൂതികൾ
അരിയൊരീ ഹരിതഭംഗികൾ

എന്നോ,

ആ നീലവാനിൽ ജാലക വാതിൽ
ആരോ.... തുറന്നിട്ട... ന്നാത്ത ശോകം

എന്നോ ഉള്ള ശീലുകളോ നോക്കുക.

വയലാറും ഓ.എൻ.വിയുടെ കുറെ പ്രേമഗാനങ്ങൾ മാത്രം എഴുതിയവരല്ല, അത് പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കണം. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ചുംബനത്തിനു ചുണ്ടുവിടർത്തി നിന്ന മ്ബായും 'നാണം കുണുങ്ങിനിന്ന ന്ദായും' മനുഷ്യനുവേണ്ടി, ഈ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങൾക്കുവേണ്ടി, പന്തവുംപേറി നിൽക്കുന്ന ദൃശ്യമാണ് അവരുടെ പല ഗാനങ്ങളിലും വയലാറിൻറെ ആശംസകൾ. കാഹളമുതുകനാം, ഓ.എൻ.വിയുടെ ഐക്യകേരളഗാനം, നല്ലനാളെ എന്നീ ഗാനങ്ങൾ കവിതകളാണെന്ന് പറയുക മാന്യതയ്ക്ക് നിരക്കുകയില്ല എന്നുണ്ടെങ്കിൽ മാന്യതവേണ്ട എന്നു ഞാൻ പറയും. അവ കവിതകളാണ്.

അതുതന്നെയല്ല. അങ്ങനെയൊക്കെ എഴുതാൻ വേണ്ട ജീവിതബോധമുണ്ടായിരുന്ന ആ രണ്ടു കവികളും ഇന്ന് പലതും കണ്ടുകഴിഞ്ഞപ്പോഴേക്ക് പുതിയ രീതിയിൽ സമകാലിന ജീവിതത്തിൻറെ ഭാവങ്ങൾക്കു രൂപം കൊടുത്തു വരികയാണ്. വയലാറിൻറെ കവിത കുറേക്കൂടി നാടകീയമായിരിക്കുന്നു, അതിൻറെ സ്വരം കുറെക്കൂടി മനുഷ്യസാധാരണമായിരിക്കുന്നു, ഇന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിത ഇത്താപ്പിരിമാരുടെയും കുഞ്ഞന്നായർമാരുടെയും കുഞ്ഞുണ്ണിമേനോൻമാരുടെയും ദൈത്യവും പരിഹാസ്യതയും ചിത്രീകരിക്കാൻ വേണ്ട കരുത്തുള്ളതാണ്' എന്നുവച്ചാൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ബുദ്ബുദസമാനമായ റൊമാൻറിക് ഭാവത്തിൽനിന്നും വളരെ വ്യത്യസ്തമായ ഭാവങ്ങൾ ആവിഷ്കരിക്കാൻ വയലാർ രാമവർമ്മക്കു കഴിയുന്നു. സംസാരിക്കാൻ വയലാറിനു കഴിയുന്നു എന്നു ചുരുക്കം. ഓ.എൻ.വിയിലും വേണ്ട വളർച്ച സംഭവിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ആദ്യത്തെ ബുദ്ബുദസമാനമായ ആവേശത്തിൻ പകരം ഇന്നു കുറേക്കൂടി യാഥാർത്ഥ്യബോധമുള്ള ചില ഭാവങ്ങൾ അദ്ദേഹം ആവിഷ്കരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. മയിൽപ്പീലിയിലെ പല കവിതകളും ഒരു പനിനീർത്തുള്ളിയിൽ എന്ന കവിതയും ഈ വളർച്ചയുടെ തെളിവുകളാണ്.

എന്തിനധികം? പനിനീർപ്പൂക്കളുമായി (വളരെ ചങ്ങമ്പുഴയമായിരുന്ന പനിനീർപ്പൂക്കൾ) രംഗപ്രവേശം ചെയ്ത അയ്യപ്പപ്പണിക്കാരും ആവുന്നത്ര ഉച്ചത്തിൽ പാടിനടന്ന പുതുശ്ശേരി രാമചന്ദ്രനും, വേറെ പലരും പുതിയ ചില ഭാവങ്ങൾ ആവിഷ്കരിക്കേണ്ടി വന്നപ്പോൾ പുതിയ രൂപങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കാൻ ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നതു നാം കാണുകയുണ്ടായി. ഒരു കരൂർ ശശിയിൽപ്പോലും ഇതിനുള്ള വെമ്പൽ കാണുന്നു. തന്നെയല്ല, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ പ്രഭാവം അതിൻറെ ഉച്ചകോടിയിൽ നിന്നപ്പോൾത്തന്നെ അതിൽനിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ, വ്യക്തിത്വമുള്ള ഒരു ശൈലിയിൽ തനിക്കു പറയാനുള്ള കാര്യങ്ങൾ പറയാൻ ഒരു എൻ. വി. കൃഷ്ണവാര്യർക്കു കഴിയുകയും ചെയ്തു. അപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സ്വാധീനത്തിൻറെ അതിപ്രസരം വ്യക്തിത്വമുള്ള മനുഷ്യരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം യാതൊരു ദൂഷ്യവും ചെയ്തിട്ടില്ലെന്നർത്ഥം. പിന്നെ സർഗ്ഗവൈഭവമില്ലാത്തവർ, അവർ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽനിന്ന് ഉൾക്കൊണ്ടു കൂടാതെ കാര്യങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, കൊള്ളേണ്ടതൊന്നും കൊള്ളുന്നുമില്ല. അതല്ലേ അവരിൽനിന്നും പ്രതീക്ഷിക്കേണ്ടൂ.

ആനക്കൊമ്പും കുരങ്ങുകളും

സഞ്ജയൻറേയും ചങ്ങമ്പുഴയുടെയും സംസ്കാരങ്ങൾ

കോഴിക്കോടൻ

അടുത്തകാലത്തായി, നമ്മുടെയിടയിൽ വളരെയേറെ ഒച്ചപ്പാടും ബഹളവും കൈകൊട്ടിയാർക്കലും തേങ്ങിക്കരച്ചിലുമുണ്ടാക്കിക്കടന്നുപോയ 'സഞ്ജയ'നെയും ചങ്ങമ്പുഴയെയും ശ്രീമാൻ തായാട്ടു ശങ്കരൻ തൻറെ ത്രാസിൻറെ രണ്ടു തട്ടിലുമായി ഇരുത്തിയൊന്നു തൂക്കി നോക്കി: * പക്ഷേ, ആ നോട്ടവും കുറച്ചൊരു കോലാഹലമുണ്ടാക്കിക്കളഞ്ഞു. അതിന്നു കാരണം അദ്ദേഹത്തിൻറെ പിഴച്ച നിലപാടായിരിക്കാനെ വഴിയുള്ളൂ. തട്ടുകൾക്കും തൂക്കക്കട്ടികൾക്കും തമ്മിൽച്ചില ചില്ലറ പൊരുത്തക്കേടുകളില്ലെങ്കിൽ എതിർപ്പിനവകാശമില്ലല്ലൊ. സാഹിത്യകൃതിയെയല്ലാതെ മറ്റു കഴിവുകളെ തൂക്കിനോക്കുന്നത് തെറ്റാണ്. കാരണം അപ്പോൾ കൃതികളിലൂടെ കർത്താവിനെ കാണുക സാദ്ധ്യമല്ല. ഇനി അതിനുപയോഗിയ്ക്കപ്പെട്ട തുലാസ്സോ? അതപ്ടുഡേറ്റാണ്. അങ്ങോരുടെ കയ്യിൽ ഒരൊററത്തൂക്കക്കട്ടിയേയുള്ളൂ; സഞ്ജയൻ. അതൊന്നാന്തരമാണെന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻ തികച്ചും ബോധവുമുണ്ട്.

സഞ്ജയനും ചങ്ങമ്പുഴയും തമ്മിലുള്ളേടത്തോളം വൈപരീത്യവും വൈരുദ്ധ്യവും മറ്റേറെപ്പേരിൽ കണ്ടെന്നുവരില്ലെ'' ന്ന് അദ്ദേഹം പറയുമ്പോൾ നാം സമ്മതിക്കണം. രണ്ടുപേരും സാഹിത്യനഭസ്സിലെ ഓരോ കൊള്ളിമീനുകളായിരുന്നാലും, രണ്ടുപേരും നിരവധി ആരാധകൻമാരെ സൃഷ്ടിച്ചുവിട്ടാലും, രണ്ടുപേരും പെണ്ണുങ്ങളെ ശകാരിച്ചാലും, രണ്ടുപേരും രാജയക്ഷ്മാവിനാൽ ആക്രാന്തരായാലും, പിന്നെ എന്തൊക്കെയായാലും നാമതു സമ്മതിക്കണം. കാരണം, ഒരാൾ തൻറെ ജീവിതത്തെയും യാതനകളെയും ബ്രേക്കിട്ടുപിടിച്ച സകലരേയും ചിരിപ്പിച്ചു മണ്ണുകപ്പിച്ചുവെങ്കിൽ, മറ്റാൾ പെറ്റുവീണ നാൾമുതൽ മരിക്കുംവരെ ആവലാതികളും വേവലാതികളും കൊണ്ട് കണ്ണീരും കയ്യുമായിക്കഴിഞ്ഞവനാണ്. രണ്ടാമത്തെയാൾ തിക്കിത്തിരക്കി ജീവിതത്തിലേക്കേന്തിനോക്കാൻ പാടുപെട്ടു തൊഴിച്ചലക്കുമ്പോൾ ആദ്യത്താൾ ജീവിതം നിസ്സാരമാക്കി തള്ളിക്കളഞ്ഞ് ചിരിച്ചുതുള്ളി. ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിയതെഴുതിയത് പുസ്തകങ്ങളാക്കി പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയെങ്കിൽ സഞ്ജയനതിനൊന്നും മിനക്കെടാത്താളുമാണ്. ശരിതന്നെ. പക്ഷെ, "രണ്ടുതരം ചിന്താഗതികളുടെയും, സംസ്കാരത്തിൻറെയും സംഘട്ടനമാണതിൽ കാണുന്നത്'' എന്നു പറയുമ്പോൾ, മി. ശങ്കരൻറെ കാൽവെപ്പു തെറ്റിയില്ലേ?

എന്താണീ സംസ്കാരം? അല്ലെങ്കിൽ നിൽക്കട്ടെ, മി. ശങ്കരൻറെ വാദഗതി നമുക്കാദ്യം മനസ്സിലാക്കാം. ആശാൻറെയും വള്ളത്തോളിൻറെയും "പന്തിയിലേക്കെത്തുവാൻ വേണ്ട കോപ്പ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിത്വത്തിൽ നിലീനമായിരുന്നു''വത്രേ. "എന്നാൽ, അതത്രമാത്രം സംസ്കൃതമായിരുന്നില്ല; സംസ്കൃതമാക്കാൻ പരിശ്രമിച്ചതുമില്ല.'' അതാണുപോലും കവികളെ പന്തിതിരിച്ചിരുത്താൻ കച്ചകെട്ടിയ സഞ്ജയനെ വേദനിപ്പിച്ചത്! ഇതൊക്കെ ആരെപ്പറ്റിയാണ് പറഞ്ഞുകൂടാത്തത്!

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ, ആ "പെരുമാറ്റത്തിൽ കണ്ട തെമ്മാടിത്തച്ചുവയായിരിക്കാം അഭ്യസ്തവിദ്യരിൽ ഭൂരിഭാഗവും ചങ്ങമ്പുഴയെ അപ്പടി അംഗീകരിക്കുന്നതിൻ വിസമ്മതം കാണിച്ചത്'' എന്നദ്ദേഹം വിചാരിക്കുന്നു. എന്നല്ല, സഞ്ജയൻ തന്നെയാണ് ആ "അഭ്യസ്തവിദ്യരുടെ എതിർപ്പിൻറെ നാവെന്നും'' എന്തേ ഈ അഭ്യസ്തവിദ്യരിങ്ങനെ ചെയ്കാൻ കാരണം? മി.ശങ്കരൻ അതും ആലോചിട്ടുണ്ട്: "സമുദായത്തിൻറെ ഉച്ചനീചത്വ''ത്തിലാണതിൻറെ 'നാരായവേർ' അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തുന്നതെന്നു മാത്രം.

"സമുദായത്തിൻറെ സാമ്പത്തിക ഘടന ഉയർന്ന ഒരുപടി പണക്കാരേയും മറ്റനേകം സാമാന്യരേയും സൃഷ്ടിച്ചുവിട്ടു''എന്നല്ല. "ആദ്യത്തെ ന്യൂനപക്ഷത്തിന്നു മാത്രമേ വികസിക്കുവാൻ സൗകര്യമുണ്ടായുള്ളു''പോലും! അവരിൽ അഹങ്കാരവും മറ്റു ദുർവാസനകളും ലോഭമില്ലാതെ കാണുമെങ്കിലും പിൽക്കാലത്ത് നവയുഗത്തിൻറെ വെളിച്ചം കടന്നു ചെന്നതധികവും അവിടെയാണുപോൽ! ദുർഗ്ഗുണങ്ങളകറ്റിനിർത്തി ഒരു സ്വച്ഛസംസ്കാരം പുലർത്തിപ്പോരാനും അത്തരക്കാർക്ക് കഴിഞ്ഞുവത്രേ. അവർക്ക് ചില വ്യവസ്ഥിതിയെ ജീവിതരീതിയുണ്ടെന്നും കെട്ടിമറിയുന്ന വികാരപ്പുളപ്പിൽ അവരന്തം വിടാറില്ലെന്നും മി. ശങ്കരൻ വിശകലനം ചെയ്തു കണ്ടുപിടിക്കുന്നു. കാരണം," കാര്യഗ്രഹണത്തിന്നുള്ള ബുദ്ധിയും തൻറേടവും അവരാർജ്ജിച്ചതുതന്നെ!''

"സമുദായത്തിൽ മേൽപറഞ്ഞവർക്കു പുറമെയുള്ളത് ബഹുജനങ്ങളാണ്. ദാരിദ്ര്യവും അജ്ഞതയും അന്ധാചാരങ്ങളുമാണത്രെ അവരുടെ സമ്പാദ്യം'' - ഈ അജ്ഞതയും അന്ധാചാരങ്ങളും മി. ശങ്കരൻറെ "അഭ്യസ്തവിദ്യരിൽ'' അതായത് അദ്ദേഹം "അഭ്യസ്തവിദ്യ''രെന്നു തെറ്റിദ്ധരിച്ചുകളഞ്ഞ ആ ഒരുപിടി പണക്കാരിലില്ലേയില്ല. ഇടക്കാലത്തുണ്ടായ ദേശീയ പ്രബുദ്ധത'' (ദേശീയ പ്രബുദ്ധത - ആ വാക്ക് അത്രവേഗം മറന്നുകളയരുത്.) ഈ ബഹുജനങ്ങളെ തട്ടിയുണർത്തി, വിദ്യാഭ്യാസത്തിൻറെ വെളിച്ചത്തിലേക്കു ഒരു വിഭാഗം ആകൃഷ്ടരായി പോലും. ബുദ്ധികൊണ്ടവർ ആദ്യം പറഞ്ഞ രാഷ്ട്രീയനേതാക്കളുടേയും ശാസ്ത്രജ്ഞൻമാരുടേയും പ്രൊഫസർമാരുടെയുമെല്ലാം സമശീർഷത സമ്പാദിച്ചുവെങ്കിലും അവർക്കൊരു പോരായ്ക; - ഒരു പാകതയില്ലായ്മ ഉണ്ടുപോലും! എന്താണത്രേ ഈ പാകതയില്ലായ്മ? മി. ശങ്കരൻ അതിനുത്തരം പുല്ലുപോലെ കണ്ടുപിടിച്ചുകളഞ്ഞു: "ജൻമനാ ഒരു രണ്ടാംകിട സംസ്കാരമാണല്ലോ അവർക്കു കിട്ടിയത്'' എന്ന്.

**********************************************************************
* ശ്രീ. തായാട്ട് ശങ്കരൻറെ സഞ്ജയനും ചങ്ങമ്പുഴയും' എന്ന ലേഖനം പ്രബോധിനി സ്മാരകഗ്രന്ഥ'ത്തിൽ
********************************************************************************************************************************

ഒന്നാം നമ്പർ സംസ്കാരവും രണ്ടാം നമ്പർ സംസ്കാരവും

എന്താണീ 'സംസ്കാര'മെന്ന് വെച്ചാൽ? മി. തായാട്ടിൻറെ അഭിപ്രായത്തിൽ, അത് നടപ്പിലും വാക്കിലും ചലനത്തിലും സ്വാധീനശക്തി നിഴലിപ്പിച്ച തലമുറകളുടെ സമ്പാദ്യമാണ്. സമുദായത്തിലെ പണക്കാർക്ക് എന്നുവച്ചാൽ, മുതലാളികൾക്ക് "അഹങ്കാരവും ദുർവാസനകളും ലോഭമില്ലാതെ കാണുന്നു'' എന്നും തായാട്ടു പറയുന്നു. "അവർക്ക് ചില വ്യവസ്ഥിതമായ ജീവിതരീതിയുണ്ട്. കെട്ടിമറിയുന്ന വികാരപ്പുളപ്പിൽ അവരന്തം വിടാറില്ല'' എന്നും അദ്ദേഹം എഴുതുന്നു. ശരിയാണ്: ആ ദോഷങ്ങളൊക്കെ അവർക്ക് ഒരു കാലത്തുണ്ടായിരുന്നു എന്നാണ് ആ ചിന്തകധുരീണൻ പറയുന്നത്. അല്ലേ? "പിൽക്കാലത്ത് നവയുഗത്തിൻറെ വെളിച്ചം അധികം കടന്നുചെല്ലാൻ കഴിഞ്ഞതുകൊണ്ട് ഈ ദുർഗ്ഗുണങ്ങൾ അകറ്റിനിർത്തി ഒരു സ്വപ്നസംസ്കാരം പുലർത്തിപ്പോരാനും അത്തരക്കാർക്ക് കഴിഞ്ഞു'' എന്നുകൂടെ അദ്ദേഹം എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. അർത്ഥാൽ അത്തരത്തിലുള്ള ദുർഗ്ഗുണങ്ങളിലേതെങ്കിലുമൊരെണ്ണം പോകട്ടെ ഒരു കണികപോലും. ഊംം ഹൂം അവരുടെയിടയിൽ മഷിവെച്ചു നോക്കിയാൽപ്പോലും കണ്ടുകിട്ടുകയില്ല. അവരങ്ങനെ 'നല്ല കുട്ടി' കളായിരിക്കുകയാണ് ശ്രീ. ശങ്കരൻറെ മുമ്പിൽ.

അങ്ങനെ, സമുദായത്തിലെ ഉച്ചനീചത്വങ്ങളേയും പ്രബുദ്ധതയെ കൊളുത്തിട്ടു വലിക്കുകയും ഉപബോധമനസ്സിൽക്കിടന്നു തല പൊക്കുകയും ചെയ്യുന്ന രണ്ടാംകിട സംസ്കാരത്തേയും - ഇവ രണ്ടും മനസ്സിൽവെച്ചു കൊണ്ടാവണമത്രേ സഞ്ജയനെയും ചങ്ങമ്പുഴയേയും പഠിക്കുന്നത്. തായാട്ടേതായാലും ആ ചിന്താസൗധത്തിൻറെ മുകൾത്തട്ടിലേറിയിരുന്നാണ് പ്രസംഗിക്കുന്നത്.

എതിർപ്പുകളുടെയെല്ലാം നാവാണെന്നു പറയുന്ന സഞ്ജയൻ ചങ്ങമ്പുഴയെ മാത്രമല്ല, തൻറെ പരിഹാസത്തിലൊലുമ്പിവിട്ടിട്ടുള്ളൂ; തൻറെ നേരിട്ടുവരുന്ന സകലരുടേയും മേൽ അദ്ദേഹം കുസൃതിമഷി കുടഞ്ഞു. അതിലൊരു ഉച്ചനീചത്വവും മണ്ണാങ്കട്ടയും കാണ്മാൻ കണ്ണുള്ളവന്നു കഴിയുകയില്ല. ആർ.എം. പാലാട്ടു തുടങ്ങിയ പണക്കാരും കെങ്കേമൻമാരും മുതൽക്കിങ്ങ് മണ്ടശ്ശിരോമണിയായ മണ്ടോത്തു കുണ്ടൻ വരെ എല്ലാവരേയും അദ്ദേഹം കണക്കിനു കളിയാക്കിവിട്ടു. ഒന്നു പറയാം. സഞ്ജയനും ചങ്ങമ്പുഴയും - രണ്ടാളും തങ്ങളുടെ കീർത്തി പതാകയുയർത്താൻ കൂട്ടുപടിച്ചത് നമ്മുടെ മാരാർ പേർത്തും പേർത്തും പറയാറുള്ള "ശുദ്ധാത്മാവായ പൊതുജന''ത്തെയാണെന്നു മാത്രം. ഒരാൾ സകലരേയും ചിരിപ്പിച്ചു ചിരിപ്പിച്ചു കുടൽമാല പുറത്താക്കിക്കളയാനുള്ള ബഫൂണ് പാർട്ടുകൾ കെട്ടിയാടുമ്പോൾ മറ്റാൾ പ്രത്യേകിച്ചും യുവഹൃദയങ്ങളെ എളുപ്പത്തിൽ കിക്കിളിപ്പെടുത്തുന്ന മധുരവികാരങ്ങളെ ഉണർത്തിവിട്ടു. പൊതുജനങ്ങളുടെ തോളത്തു കയറിയിരുന്നാണ് രണ്ടുപേരുടെയും കുതിരസ്സവാരി.

സഞ്ജയൻ സാമാന്യം സമ്പന്നമായൊരു കുടുംബത്തിൽ പിറന്നുവെന്നും സാമ്പത്തിക ദുരിതങ്ങളില്ലാതെ ഉയർന്ന വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കിയെന്നും മി:തായാട്ടിന്നറിയാം. എന്നതുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം യാതൊന്നിന്നും അല്ലുമലട്ടും അനുഭവിക്കാത്ത ഒരസുലഭഭാഗ്യവാനായിരുന്നുവെന്നോ!

സഞ്ജയനൊന്നിച്ച് കളിച്ചിരുന്ന പിള്ളരൊക്കെ സംസ്ക്കാരമാർജ്ജിച്ചവരാണ്; അപ്പോലെ വിദ്യാഭ്യാസവും. അവിടെ സ്വച്ഛസംസ്ക്കാരത്തിന്നും അഴുക്കുചാൽ സംസ്ക്കാരത്തിന്നും പുറമെയൊരു കുട്ടിസംസ്കാരവു വന്നു ചാടുന്നുണ്ട്. 'ചൈൽഡ് സൈക്കോളജി' പോലെ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ബാല്യംകാലമോ? തെറിപ്പാട്ടും അശ്ലീലങ്ങളും മാത്രം വശത്താക്കിയ തെണ്ടിപ്പിള്ളരാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കളിത്തോഴർ. കോളേജുക്ലാസ്സിൽ പഠിക്കുന്ന കാലത്തുപോലും അക്കൂട്ടരെ, അടുത്തു വന്നിരുന്നിട്ടുണ്ടാവൂ. എന്താ, "പ്രഭുത്വത്തിൻറെ മർദ്ദനം മൂലം ദീർഘകാലമായി വളരാൻ സാധിക്കാത്തൊരു കുടുംബത്തിൽ'' നിന്നു വരുന്നവനാണല്ലോ ചങ്ങമ്പുഴ.

അപ്പോൾ തെളിഞ്ഞൊരു സംസ്കാരത്തിൻറെ സമ്പാദ്യം അദ്ദേഹത്തിന്നു പാരമ്പര്യം നൽകാത്തതുകൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴ രണ്ടാം നമ്പറുകാരനായി. മറിച്ച്, തലമുറകളായി ആർജ്ജിച്ച സംസ്കാരം ഊറിക്കിടക്കുന്ന സമ്പാദ്യം വെച്ചുകെട്ടിയ സഞ്ജയനാകട്ടെ, ഒന്നാം നമ്പറുകാരനായിട്ടും. താണകുടുംബത്തിൽ ജനിച്ചു എന്നൊരു കാരണംകൊണ്ട് മനുഷ്യനുയരാതേയും മറിച്ചായാലധഃപതിച്ചു ചേറ്റിൽ വീഴാതെയുമിരിക്കുമെന്ന് പറയാം. പക്ഷേ പറഞ്ഞുറപ്പിക്കയോ എഴുതിയ റിക്കാട്ടാക്കുകയോ അരുത്. അത് ചരിത്രസത്യത്തിന്നും ന്യായത്തിന്നും വളരെ വളരെ പിന്നിലാണ്.

സാഹിത്യചരിത്രത്തിൽനിന്ന് ചെറിയൊരു കഥ പറയട്ടെ: സുപ്രസിദ്ധനും സുന്ദരനും പ്രഭുവും പണ്ഡിതനും കവിയുമായിരുന്ന ബൈറന്ന് ഒരു പ്രിൻസിപ്പളു'മുണ്ടായിരുന്നില്ല ജീവിതത്തിൽ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ചുറ്റുപാടും ബാല്യംകാലവും പ്രഭുകുടുംബം മാത്രമായിരുന്നുവെന്നറിയപ്പെടുമ്പോൾ, അദ്ദേയം തായാട്ടിൻറെ നോട്ടത്തിൽ സംസ്കാരസമ്പന്നനായിരിക്കണമല്ലോ. പക്ഷേ, പരസ്ത്രീ സംസർഗ്ഗമൊന്നുകൊണ്ടുമാത്രം അപവാദം സഹിക്കവയ്യാതെ നാട്ടിൽ ഇരിയ്ക്കപ്പൊറുതിയില്ലാതെ മണ്ടിയ ആ സംസ്കാരനായകനെപ്പറ്റി എന്തു പറയുന്നു? Don Juan എന്നൊരു നീണ്ട കവിത അദ്ദേഹം എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ആദ്യന്തം തെറിയും നെറികേടും താന്തോന്നിത്തവും തെമ്മാടിത്തവുമാണ് ഫലിതത്തിൻറെ വില്ലീസ്സുകുപ്പായത്തിൽ പൊതിഞ്ഞു പൗഡറിട്ട ആ കൃതിയിലുള്ളത്.

'ഡോണ് ജ്വാൻ' എന്ന പദംതന്നെ ഇന്നു 'പെണ്പിടിയൻറെ' പര്യായമായിത്തീർന്നിരിക്കുന്നു. ഇവ കാരണം, ബൈറന്ന് കീർത്തിയെക്കാൾ ദുഷ്പേർ മുന്നോടിയായി നടമാടി. ലണ്ടനിലെ തായാട്ട് ശങ്കരൻറെ വർഗ്ഗക്കാരായ ആ നമ്പർവണ് സംസ്കാരക്കാരുടെ വീട്ടിൽ ഇഷ്ടന്നു പ്രവേശനവുമില്ലാതായി.

ഇനി മറിച്ചും നോക്കാം: വെറും റൗഡിയും തെണ്ടി മജിസ്ട്രേട്ടുമായി അലഞ്ഞുനടന്നിരുന്നൊരു ചെറുക്കനാണ് പിന്നീട് വിശ്വവിഖ്യാതനായ വില്യം ഷേക്സ്പിയർ. സ്വന്തം ജൻമിയുടെ കാട്ടിലെ ഒരു മാനിനെ അമ്പെയ്തു വീഴ്ത്തി എന്ന കാരണത്താൽ അദ്ദേഹത്തെ തൂക്കുമരത്തിലേക്കു തള്ളിയതാണ്. ആയുസ്സിൻറെ വലിപ്പംകൊണ്ടെന്നുപറയട്ടെ, പുള്ളി അവിടുന്നൊക്കെ ചാടി ലണ്ടൻ തെരുവിലെത്തി വീണു. ഏറെക്കാലം തെണ്ടിപ്പിള്ളരുടെ സെറ്റിലൊരു വികൃതിക്കടമുറിയായി നടന്നതിനുശേഷമാണ് കേവലമൊരു ബഫൂണായി ഒരു നാടകക്കമ്പനിയിൽ ചേർന്നത്. അവിടുന്നദ്ദേഹം നടനും നാടകകൃത്തും മഹാകവിയും ലോകപ്രിസദ്ധനുമായി. തായാട്ടു തന്നെ മൊഴിയട്ടെ, അദ്ദേഹത്തിൻറെ സംസ്കാരം രണ്ടാം ക്ലാസ്സോ ഒന്നാം ക്ലാസോ എന്ന്.

ആംഗ്ലേയ കവികളെ ഉദാഹരിക്കുന്ന ഇന്നത്തെ ഫാഷൻ ഞാനും സ്വീകരിച്ചുവെന്നേയുള്ളൂ. അതുകൊണ്ടാരും മുഷിയേണ്ട. ഇനി മുഷിഞ്ഞാലും അസ്തു. പെരുങ്കള്ളനും പിടിച്ചുപറിക്കാരനുമായ ആദികവി വാൽമീകി തൊട്ട്, ആട്ടിടയനായ കാളിദാസൻ, ചക്കാല നായരായ തുഞ്ചൻ, ഒരു കഴകക്കാരിയുടെ പുത്രനായ കുഞ്ചൻ - എല്ലാവരും ഒരുവിധത്തിലല്ലെങ്കിൽ മറ്റൊരു വിധത്തിൽ മി. ശങ്കരൻ ഇളക്കുന്ന അഴുക്കുകളൊട്ടിപ്പിടിച്ച ജനസാമാന്യത്തിൻറെ ഗട്ടർസംസ്ക്കാരത്തിൽ വളർന്നവുന്ന് പ്രചാരവും പ്രസിദ്ധിയും സ്ഥിരപ്രതിഷ്ഠയും നേടിയവരാണ്. എന്തു ചെയ്യും അങ്ങിനെയല്ലാതാവാൻ ഇനി നിവൃത്തിയില്ലല്ലോ. അല്ലെങ്കിൽ, ഐതിഹ്യങ്ങളൊക്കെപോകട്ടെ അവരെപ്പറ്റിയൊക്കെ നമുക്കത്രയല്ലെ വിവരമള്ളൂ എന്നാണെങ്കിൽ മി. ശങ്കരൻ മഹാകവി കുമാരനാശാൻറെ സംസ്ക്കാരവും രണ്ടാം ക്ലാസ്സായിട്ടേ അനുഭവപ്പെടുകയുള്ളൂ. അദ്ദേഹം ചിരാർജ്ജിതമായ സംസ്ക്കാരക്കലവറയിൽ നിന്നെഴുന്നേറ്റുവരുന്ന ഒരാളൊന്നുമല്ലല്ലോ.

പറയുന്നതിലിടയ്ക്ക് തല പൊക്കുന്നു മറ്റൊരു ചോദ്യം: ചുറ്റുപാടുമുള്ള കളിത്തോഴരിൽനിന്ന് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് കിട്ടിയ തെറിപ്പാട്ടിൻറെ പൊട്ടും അശ്ലീലപദകലശവും ദൂരെത്തെറിഞ്ഞ് ശബ്ദസൗന്ദര്യത്തിൽ മറ്റാരെയുംകാൾ സമുന്നതമായൊരു സ്ഥാനമലങ്കരിക്കുവാൻ അദ്ദേഹത്തിനു സാധിച്ചതെങ്ങനെ? 'പ്രേമശവകുടീര'ങ്ങളെപ്പോലെ വൈദേശികച്ഛായ കലർന്ന പല പല വാക്യങ്ങളും അദ്ദേഹത്തിൻറെ കഥയിലെങ്ങനെ കടന്നുകൂടി?

എന്നിട്ടും പാരമ്പര്യത്തെ വിടാതെ പിടികൂടി മി. ശങ്കരൻ തുടരുകയാണ്: "യാതനകളുടെ ഞെരുക്കങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടേയും സഞ്ജയൻറേയും ആത്മാക്കളെ പീഡിപ്പിച്ചു. എന്നാൽ, സഞ്ജയൻ തൻറെ ആത്മപീഡ ഉപശമിപ്പിക്കുവാൻ ഭഗവത്ഗീതയെ ആശ്രയിച്ചു; ചങ്ങമ്പുഴയാകട്ടെ കള്ളും കമനിയുമായി ആ വേദന മറക്കുവാൻ ശ്രമിച്ചു''വെന്ന്. അവരിലിരുവരിലും ലയിച്ചു കിടക്കുന്ന പാരമ്പര്യസംസ്കാരത്തിൻറെ (ഒരെത്തും പിടിയും കിട്ടാത്ത അതു വേറൊരു സംസ്കാരം?) ബഹിഃസ്ഫുരണമായിരുന്നു അതെന്നും. നായരുടെ പാരമ്പര്യം ഗീതയല്ല കള്ളാണെന്ന് ഒരു നായരായ എനിക്ക് പറയാൻ കിയും. ഞങ്ങൾ നായൻമാർ പണ്ടയ്ക്കുപണ്ടേ സ്വതന്ത്രരാണക്കാര്യത്തിൽ. ചെല്ലുന്നേടത്തൊക്കെ സമ്മന്തവും, സ്വതന്ത്രപ്രേമവും, രതിസാമ്രാജ്യത്തിൻറെ ആമുഖം പഠിപ്പിക്കലെന്നു പറയാവുന്ന കെട്ടുകല്യംാണവും ഞങ്ങൾ നായൻമാർക്ക് പതിവാണ്. കൂട്ടത്തിൽ പറയട്ടെ, നമ്മുടെ കേരളൈക്യനേതൃമ്മന്യൻമാർ കേരള സംസ്കാര(?)ത്തെ പുനർജ്ജീവിപ്പിക്കുമ്പോൾ അതൊക്കെ ഇങ്ങു തിരിച്ചുകൊണ്ടുവരാൻ ദയവുണ്ടായാൽ കൊള്ളാം. അമ്പരക്കേണ്ട. സംസ്കാരമല്ലേ, സംസ്കാരം! അതു കളഞ്ഞുകുളിക്കാനൊക്കുമോ?

ഇനി, അതിനും പുറമേ മധുവാസ്വദിക്കാത്ത ആളാണ് സഞ്ജയനെന്ന് മി. തായാട്ട് കരുതുന്നുണ്ടോ? അദ്ദേഹത്തിൻറെ പാരമ്പര്യവാദം നോക്കുമ്പോൾ, ഗീത സഞ്ജയൻ വായിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ അത് ധിക്കാരവും താന്തോന്നിത്തവുമാണ്. ശാസ്ത്രപ്രകാരം അതു ബ്രാഹ്മണാൾക്ക് വിധിച്ചതാണല്ലോ. സഞ്ജയൻ എല്ലാം മറന്നൊരു നിസ്സംഗനെപ്പോലെ പൊട്ടിച്ചിരിച്ചത് അദ്ദേഹത്തിൻറെ ധീരതയും നിയന്ത്രിതമായ മനുഷ്യത്വവുമാണ്. ചങ്ങമ്പുഴ ലക്കില്ലാത്തൊരു വിഷാദാത്മനാകുന്നത് സ്വഭാവസ്ഥൈര്യം കുറഞ്ഞതുകൊണ്ടും. അല്ലാതെ, തെളിഞ്ഞ് സ്വച്ഛമായ സംസ്കാരത്തിൻറെയും കലങ്ങിമറിഞ്ഞഴുക്കാണ്ട സംസ്കാരത്തിൻറെയും പ്രചോദനങ്ങളല്ല അവരെ അങ്ങനെയാക്കിയത്. സ്വച്ഛമായി ചിരിച്ചുകൊണ്ടൊരു സംസ്കാരം. മറിച്ചു ചേറ്റിൽക്കിടന്നു നിലവിളിച്ചുകൊണ്ടൊരു സംസ്കാരം. മാനാഞ്ചിറ സംസ്കാരം, കണ്ടങ്കുളം സംസ്കാരം, കടപ്പുറം സംസ്കാരം, മലപ്പുറം സംസ്കാരം എന്നിങ്ങനെയുണ്ടോ?

എന്താണീ സംസ്കാരം - സംസ്കാരമെന്നുവെച്ചാൽ? ഇനി അതൊന്നു മനസ്സിലാക്കിയിട്ടു മതി വേറെ കാര്യം. അതു മി. തായാട്ടല്ല വളരെപ്പേർ തെറ്റിദ്ധരിച്ചുവശായിട്ടുണ്ട്. അതിലനുകമ്പയേ ഇങ്ങുള്ളൂ. ദേശീയ പ്രബുദ്ധത'കൊണ്ട് വിങ്ങിപ്പൊട്ടുന്ന എമ്പാടും രാഷ്ട്രീയനേതാക്കൻമാർപോലും അർത്ഥം മനസസിലാക്കാതെയും അന്തമില്ലാതെയും പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസംഗങ്ങളിൽ എടുത്തു പന്താടുന്നൊരു വാക്കാണ് ഈ 'സംസ്കാരം'. 'മഹാകവി'യെപ്പോലെതന്നെ അമ്പും തുമ്പുമില്ലാത്തവരുടെ പ്രയോഗവൈകല്യംംകൊണ്ട് ഭാഷയിൽ ചീഞ്ഞുനാറി അന്തരീക്ഷം മലീമസമാക്കിത്തുടങ്ങിയിരിക്കുന്ന ഒരു വാക്കാണ് ഈ സംസ്കാരം.

പലരും പറയാറുണ്ട്, ആർഷസംസ്കാരം റഷ്യൻ സംസ്കാരം എന്നൊക്കെ. ഇയ്യിടെ ഐക്യകേരളക്കൊണ്ടാട്ടക്കാരും കേരളത്തിൻറെ പ്രത്യേക സംസ്കാരത്തെ പ്രകീർത്തിക്കാൻ വിട്ടിട്ടില്ല. കേരളത്തിൻറെ പ്രത്യേക സംസ്കാരമെന്താണ്? ജീവിതരീതിയും ആചാരസമ്പ്രദയങ്ങളും എല്ലാമാണവരതുകൊണ്ടുദ്ദേശിക്കുന്നത്. നമ്മുടെ 'ഉടുതുണിയുടെ ചുളിവും' തൊടുകുറിയുടെ വടിവും, ആണ്ടറുതികളും, വിവാഹസമ്പ്രദായവും, വില്ലുകൊട്ടും, പൂവിളിയും മറ്റും മറ്റുമാണവർ സംസ്കാരം സംസ്കാരമെന്നു പറഞ്ഞു പരത്തുന്നത്. അതാചാരമേയാവുന്നുള്ളൂ. മദിരാശിക്കൾച്ചർ, മലബാർ കൾച്ചർ, കോഴിക്കോടൻ കൾച്ചർ, ചാലപ്പുറം കൾച്ചർ എന്നിങ്ങനെ ചുരുക്കിച്ചുരുക്കി സ്വന്തം കൾച്ചറാക്കാം. ആ ജീവിതരീതി Way of livingഅല്ല വാസ്തവത്തിൽ സംസ്കാരം. അതു Way of feeling ആണ്. അനുഭാവമെന്നോ അനുകമ്പയെന്നോ അവയുടെ വിശാലാർത്ഥത്തിൽപപറഞ്ഞാൽ കഷ്ടിച്ചായി. കടപ്പയിൽ ജനിച്ചാലും ശരി, കോഴിക്കോട്ടു ജനിച്ചാലും ശരി, പൂമ്പട്ടുകിടക്കമേൽക്കിടന്നാലും അഴുക്കുടാലിൽക്കിടന്നാലും മനുഷ്യൻറെ വികാരവേരുകൾ ഒന്നുതന്നെ. മൊത്തത്തിൽ സംസ്കാരമെന്നു പറയാവുന്നതും അതാണ്. സംസ്കാരം അതൊന്നെയുള്ളൂതാനും.

തീർച്ചയായും മാത്യു ആർനോൾഡ്' Sweetness and light' എന്നു പറഞ്ഞപ്പോൾ അദ്ദേഹം Cultureനെപ്പറ്റി തലക്കല്ലിളകുംവരെ ചുഴിഞ്ഞാലോചിച്ചുണ്ടാക്കിയൊരഭിപ്രായമാണത്. വെറും 'മധുരവും വെളിച്ചവും' 'കരുണയും ജ്ഞാനവും' ഒന്നുമല്ല അത്. എല്ലാമാതിരി അറിവുകളും മനുഷ്യരിലും മറ്റും സമസൃഷ്ടികളിലെല്ലാറ്റിലും ബാഹ്യമായും അന്തർല്ലീനമായും കുടികൊള്ളുന്ന സൗന്ദര്യബോധമാണ് ജ്ഞാനം. ആ ജഞാനത്തിൻറേയും സൃഷ്ടിയിലുള്ള ന്യൂനതകളെല്ലാം മനസ്സിലാക്കിയിട്ടും എല്ലാവരോടും എല്ലാറ്റിനോടും ഒരുപോലുള്ള അകംവഴിഞ്ഞൊഴുകുന്ന സ്നേഹവും ഔദാര്യവും അതാണ് കരുണ; സഹാനുഭൂതി. ആ കാരുണ്യത്തിൻറെയും സമഞ്ജസസമ്മേളനമാണ് സംസ്കാരം - The ultimat understanding of and love for all Creation, all goodness and all beauty.

അങ്ങനെ, ആത്മാവും ബുദ്ധിയും സംസ്കാരംകൊണ്ടെന്നപോലെ അച്ഛസ്ഫടികസങ്കാശമാവുകയെന്നത് ഒരു ബുദ്ധനിലോ ഒരു യേശുക്രിസ്തുവിലോ മാത്രം കണ്ടെത്തിയേക്കാം. സ്വകരതലംകൊണ്ട് കുഷ്ഠരോഗികളെപ്പോലും തലോടാനും ശുശ്രൂഷിക്കാനും കരളുറപ്പും കരുണയുമുണ്ടായ യേശുവിൻ, ഒരറുപൊലയാടിച്ചിയായ മഗ്ദനലമറിയത്തെപ്പോലും പിടിച്ചു പൊക്കുവാൻകൂടെ ദീനാനുകമ്പിയായ ആ യേശുവിന്നുപോലും, തൻറെ സംസ്കാരം ഒരിടത്തുചെന്ന് പെട്ടെന്നു കണ്ടൻകിണറ്റിൽ വീണുപോവുന്നില്ലേ? അദ്ദേഹത്തിൻറെ സംസ്കാരം പോലും പരിപൂർണ്ണമാണോ? കാട്ടിലെ മൃഗങ്ങളും, ആകാശത്തിലെ പറവകളും, വെള്ളത്തിലെ മത്സ്യങ്ങളും പടച്ചവൻ തന്നിട്ടുള്ളത് നമുക്ക് തിന്നാൻ വേണ്ടിയാണെന്ന് യേശുഭഗവാൻ പറഞ്ഞാൽ - പറഞ്ഞാൽപ്പിന്നെ അങ്ങോർക്കുണ്ടോ സംസ്കാരം!

ആയില്ല, തനിക്കുതോന്നിയ അഭിപ്രായങ്ങൾ പറയാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം സംസ്കാരമല്ല, അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യമാണ്. റെയിൽപ്പാതകളും, ആകാശവിമാനങ്ങളും, അംബരചുംബികളായ മണിമേടകളും, ആറ്റംബോബും, കൽക്കരിയും, പരുത്തിയും ഒന്നും സംസ്കാരമല്ല. അവ പുരോഗമനോൻമുഖമായ ലോകത്തിൽ മനുഷ്യൻറെ മേധാശക്തി നേടുന്ന അത്ഭുതാവഹമായ നേട്ടങ്ങൾ, പരിഷ്കാരങ്ങൾ, മാത്രമാണ്. മതം പക്ഷെ സംസ്കാരത്തെ സഹായിക്കുന്നുവെന്നു പറയാം. മൃഗീയമായ സംതൃപ്തികളെ ഒതുക്കുനിർത്താൻ മാത്രം മതി മുക്കിമൂളി പരിശ്രമിക്കുമ്പോൾ, സംസ്കാരം അതുകൊണ്ടും തൃപ്തിപ്പെടാതെ മുന്നോട്ടു പോകുന്നു.

അതുകൊണ്ട്, സൊഫിസ്റ്റികേഷൻ എന്നിംഗ്ലീഷിൽ പറയുന്ന പരിഷ്കാരത്തേക്കാളേറെയൊരു സംസ്കാരവും നമുക്കൊക്കെയുണ്ടെന്ന് എനിക്കു തോന്നുന്നില്ല. രണ്ടാംകിട സംസ്കാരത്തിൻറെ പാകതയില്ലായ്മയെപ്പറ്റി പറയുന്ന തായാട്ടിൻറെ മനസ്സിലുള്ള ഒന്നാംകിടക്കാരുടെ സംസ്കാരമാവട്ടെ, സ്നോബറി (ആഢ്യംമന്യത) യാണുതാനും.

വാസ്തവമാലോചിച്ചാൽ പണസ്സഞ്ചിയുമായിപ്പിറവിയെടുക്കുന്നവർക്കാണ് കണ്ണിൽക്കണ്ട തായാട്ടിനും തെമ്മാടിത്തത്തിന്നും ചെറ്റത്തത്തിനും ഒഴിവും കഴിവുമുള്ളത്. ചീത്തത്തിലേക്കുള്ള ഇടവഴികളും ദുഷിക്കാനുള്ള പരിതഃസ്ഥിതിയും കണ്ടിൽക്കിടക്കുന്ന ദുരിതദരിദ്രകുടുംബത്തേക്കാൾ കൊട്ടാരത്തിൻറെ കയ്യിലാണ് ദരിദ്രകുടുംബത്തേക്കാൾ കൊട്ടാരത്തിൻറെ കയ്യിലാണ് കെട്ടിയിരുപ്പ്. മറിച്ച് രാപ്പകൽ എല്ലുമുറിയെപ്പണിയെടുത്തിട്ടുവേണം കഴിയാനെന്നു വരുമ്പോൾ സ്വാഭാവികമായി അവർക്ക് ദുരാഗ്രങ്ങൾക്കും കപടജടിലമായ വിചാരങ്ങൾക്കും സമയമില്ലാതെ വരുന്നു. മാത്രവുമല്ല, ബുദ്ധിമുട്ടിൽനിന്നും കഷ്ടപ്പാടുകളിൽനിന്നും കുതറിച്ചാടി ഒരു നല്ല സ്ഥിതിയിലെത്താൻ എന്താണീശ്വരാ വേണ്ടത് എന്നൊരു ചിന്തയും അതിന്നുള്ള മാർഗ്ഗം കണ്ടുപിടിയ്ക്കുവാനും പരിശ്രമിക്കുവാനും വേണമെങ്കിൽ അവർക്കവരുടെ പരിതോവസ്ഥ പ്രചോദനം നൽകിയെന്നും വരാം. അതിനാണധികവും എളുപ്പം.

അദ്ദേഹത്തിൻറെ മറ്റൊരഭിപ്രായം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഒന്നിലുമൊരുറച്ച അഭിപ്രായം ഇല്ലെന്നാണ്. പരസ്പര വിരുദ്ധങ്ങളായ ആശയങ്ങൾ സഞ്ജയനിലും കാണ്മാൻ കഴിയും. മി. തായാട്ടിൻറെ കൊച്ചുലേഖനത്തിൽ തന്നെ അന്യോന്യവിരുദ്ധമായ വാദഗതികൾ അങ്ങിങ്ങു ചിന്നിച്ചിതറിക്കിടക്കുന്നതും നാം കണ്ടു. എന്നിട്ടും ജനിച്ചു മരിക്കുന്നതുവരെ ശഠിക്കുന്നത് ശഠൻമാർക്ക് ചേർന്നതാണ്. അഭിപ്രായം ആരോ പറഞ്ഞപോലെ ഇരുമ്പുലക്കയല്ല. നാമതൊട്ടു വിഴുങ്ങിയിട്ടുമില്ല. മനുഷ്യൻ, വായിച്ചും പഠിച്ചും ചിന്തിച്ചും പരിചയിച്ചും അനുഭവിച്ചും കാലാനുകൂലമായി പുരോഗമിക്കുമ്പോൾ ആദ്യമുണ്ടായിരുന്ന പല അഭിപ്രായങ്ങളും, ചെന്നെത്തിയ പലേ നിഗമനങ്ങളും പാടെ മാറി മറിഞ്ഞെങ്കിൽ അതിലെന്തസാംഗത്യമുള്ളൂ.

മദ്യപനും വിഷയലമ്പടനുമായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയെന്ന്, മി. ശങ്കരൻ എടുത്തെടുത്തു പറഞ്ഞുവെച്ചിട്ടുണ്ട്. അതും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അഭിപ്രായവൈരുദ്ധ്യങ്ങൾക്ക് കാരണമാണെന്നെനിക്കു തോന്നുന്നു. മി. ശങ്കരൻ, സഞ്ജയനെപ്പറ്റി പറഞ്ഞപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയിലും ആ വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ദൈ്വധീഭാവമുണ്ട്. അതൊരു തൂലികാനാമം കൊണ്ടും വ്യക്തമായിട്ടില്ല. അതിലൊന്നു സാക്ഷാൽ ചങ്ങമ്പുഴയും മറ്റേത് തൻറേടം വിട്ടു ലഹരി പാടിയ ചങ്ങമ്പുഴയും. അതാണദ്ദേഹം ചിലപ്പോൾ മാർക്സിസത്തെ പുകഴ്ത്തുന്നതും ചിലപ്പോളെതിർക്കുന്നതും. ചിലപ്പോൾ ആശ്രമജീവിതത്തിൻറെ മുമ്പിൽ പുതുപുളകപ്പൂമാലയണിഞ്ഞ് കൂപ്പുകൈപ്പൂമൊട്ടർപ്പിക്കുന്നതും, മറ്റു ചിലപ്പോൾ കോപാക്രാന്തനായി ഉറഞ്ഞുതുള്ളി പൂജാവിഗ്രഹം ചവിട്ടിപ്പൊളിക്കുന്നതും; സഞ്ജയനെ ഇടവും വലവും നോക്കാതെ തെറിമാല ചാർത്തി ശകാരിച്ചതും, മധുരകോമളകാന്തപദാവലീമിളിതമായ കവിതകൊണ്ട് വാനോളം വാഴ്ത്തിപ്പൊക്കിയതും. 'സ്നോബറി'യെ കണ്ടാൽ കണ്ടേടത്തുവച്ച് ആട്ടുക എന്നത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രത്യേക സ്വഭാവമാണു താനും.

"എം. ആർ. നായർക്ക് പല ദൗർബല്യംങ്ങളുമുണ്ടാവാം; എന്നാൽ സഞ്ജയൻ അങ്ങിനെയല്ല. വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ആ ദൈ്വധീഭാവം കണ്ടറിവാൻ കഴിവില്ലാത്തവരാണ് കാട്ടാറിൻറെ സ്വച്ഛശീതളത്വമാർന്ന പൊട്ടിച്ചിരിയെപ്പേടിക്കുന്നത്'' എന്നും മറ്റും ലേഖനത്തിൻറെ ആദ്യഭാഗത്തു പറഞ്ഞുവെച്ച മി. ശങ്കരൻ ഒടുവിൽ, "സഞ്ജയൻ ഗീത ഉദ്ധരിക്കുന്നേടത്ത് ചങ്ങമ്പുഴ പ്രേമാലാപനങ്ങൾ മുഴക്കി; സഞ്ജയൻ വേദാന്തതത്വം പ്രവചിക്കുന്നേടത്ത് ചങ്ങമ്പുഴ സുഖഭോഗങ്ങൾ പ്രകീർത്തിച്ചു'' എന്നു പറഞ്ഞപ്പോൾ വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ദൈ്വധീഭാവം മറന്നുപോയി.

മേപ്പടി കുട്ടിക്കരണങ്ങളെക്കൊണ്ടൊന്നും തൃപ്തിപ്പെടാതെ, അൻവീക്ഷണവിചക്ഷണനായൊരു ദീർഘദർശിയുടെ ഗമയിൽ ഒരു വല്ലാത്ത നിഗമനത്തിലും പ്രമാണത്തിലും ചെന്നെത്തിയേ മി. ശങ്കരൻ നിൽക്കുന്നുള്ളൂ; "അടുത്ത തലമുറകളിൽ സഞ്ജയനേക്കാൾ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കായിരിക്കും ആധിപത്യം' എന്ന്. എങ്ങനെ? "മധുരപ്പതിനേഴിൽ കൂമ്പിനിൽക്കുന്ന മാദകവികാരങ്ങളുടെ ഉജ്ജീവകനെന്ന നിലയിൽ'' കഴിഞ്ഞില്ല, തുടർന്നുകൊണ്ടു പറയുന്നു: "എന്നാൽ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കപ്പുറവും സഞ്ജയൻ ജീവിക്കും'' എന്നും.

സാഹിത്യകാരൻമാരുടെ കീർത്തി നിലനിൽക്കുമോ ഇല്ലയോ എന്നൊക്കപ്പറയേണ്ടത് നമ്മളല്ല. ആർക്കുമില്ലതിനധികാരം. അതു കരുത്തുറ്റ കാലം ചേറിനോക്കിക്കൊള്ളും. എന്നല്ല, സമകാലികരുടെ ഈ പ്രവചനം - ഗസ്സടി - അധികവും തെറ്റായിട്ടാണനുഭവം. എന്നാലും ചരിത്രസത്യങ്ങളെ മാനിച്ചുകൊണ്ട് ഒന്നോർത്താൽ നന്ന്; സഞ്ജയൻ തൻറെ തൂലികക്കു വിധേയമാക്കിയിട്ടുള്ള വിഷയങ്ങളെക്കാളെല്ലാം അനശ്വരമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'മധുരപ്പതിനേഴും, മാദകത്വവുമെല്ലാം' അതതിജീവിക്കാതെ നിവൃത്തിയില്ല. ബെൻജോണ്സൻറെ പ്രേമഗാനങ്ങൾ ഇന്നും ജീവിക്കുന്നു. ഹോമർചത്തു മണ്ണടിഞ്ഞിട്ടും ജീവിയ്ക്കാൻ കാരണം അനശ്വരങ്ങളായ വികാരങ്ങളെ കൈകാര്യം ചെയ്തതുതന്നെ. എഡ്വേർഡ്ലിയറിൻറെ കിണ്ണംകൃതികളും ഡ്രൈഡൻറേയും പോപ്പിൻറേയും ആക്ഷേപഹാസങ്ങളും സാഹിത്യവിദ്യാർത്ഥികൾ പരീക്ഷക്കു മാർക്കു വാങ്ങാൻ മാത്രം കരണ്ടുന്നതല്ലാതെ കീറ്റ്സിൻറെ പ്രേമഗാനങ്ങളെപ്പോലെ താലോലിക്കുന്നുണ്ടോ? കേരളീയ ഹാസസാഹിത്യത്തിലെ ചക്രവർത്തിയെ അതിവേഗം മറക്കാനൊക്കുകയില്ലായിരുന്നു. അദ്ദേഹം ഉഴലൂർ മുൻസിപ്പാലിറ്റിയെപ്പറ്റിയും ചങ്ങലമ്പരണ്ടയെപ്പറ്റിയും കണ്ടങ്കുളത്തെപ്പറ്റിയും ഡിസ്ട്രിക്ട് ബോഡ് വിഭജനത്തെപ്പറ്റിയും റോഡു പരിഷ്കാരത്തെപ്പറ്റിയും മറ്റും മറ്റുമല്ലാതെ മാനവവംശത്തിന്നാകെ ബാധിക്കുന്ന കാര്യങ്ങളെപ്പറ്റി പറയാൻ മിനക്കെട്ടിരുന്നുവെങ്കിൽ. ഒരു പത്തെഴുപത്തഞ്ചു കൊല്ലങ്ങൾക്കപ്പുറം സഞ്ജയൻറെ ലേഖനങ്ങൾ വായിക്കുന്നവർക്ക് വാക്കിൻ വാക്കിൻ വ്യാഖാനം വേണ്ടിവരും. അക്കാലത്തുതന്നെ സഞ്ജയൻ മലബാറിലുണ്ടായിരുന്നത്ര ആരാധകൻമാർ തിരുവിതാംകൂറിലുണ്ടായിരുന്നുവോ, എന്നു സംശയമാണ്. പക്ഷേ അഗാധബുദ്ധിമാനും പണ്ഡിതാഗ്രണിയുമായ അദ്ദേഹം അതും അറിഞ്ഞുകൊണ്ട് ചെയ്തതാവാനേ വഴിയുള്ളൂ. ചുറ്റുപാടുമുള്ള കൂട്ടരെ രസിപ്പിക്കുന്നതിലും അവരെ കളിയാക്കി അവരുടെ തെറ്റു തിരുത്തുന്നതിലും ആ പരമരസികൻ പരമാനന്ദംകൊണ്ടു. ബർക്കിനെപ്പറ്റി ഗോൾഡ്സ്മിത്ത് ഒരിയ്ക്കൽ പറഞ്ഞതാണോർമ്മവരുന്നത്: He gave to Party what was meant for man kind എന്ന്. അതു നമുക്ക്, തായാട്ടു ശങ്കരൻറെ ഒന്നാം നമ്പറുകാരനെപ്പറ്റി പറയാം.

ചങ്ങമ്പുഴ

ടി.എം. ചുമ്മാർ

ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള: ചുരുങ്ങിയ കാലയളവിനുള്ളിൽ - മുപ്പത്തിനാലുവർഷത്തെ ജീവിതത്തിനിടയിൽ - 'ബാഷ്പാഞ്ജലി' തൊട്ടു ''സ്വരരാഗസുധ വരെയുള്ള അൻപതോളം കൃതികൾ രചിക്കുകയും, ചുരുങ്ങിയ കാലയളവിനുള്ളിൽ കേരളീയകവികളിൽ മറ്റാർക്കും നേടുവാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ലാത്ത കീർത്തി സമ്പാദിക്കുകയും ചെയ്ത ഒരസാധാരണ കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള.

'ആരു വാങ്ങുമിന്നാരുവാങ്ങുമീ - യാരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചം' എന്ന രോമാഞ്ചജനകമായ മധുരസ്വരവും ആലപിച്ചുകൊണ്ടാണ് അന്ന് ഇരുപതുവയസ്സു തികയാത്ത ഈ കവികോകിലം ആദ്യമായി കാവ്യരംഗത്തെത്തിയത്. പിൽക്കാലത്തു തികച്ചും സ്വന്തമായിത്തന്നെ സാന്ദ്രസുന്ദരമായ ഒരു ശബ്ദം മലയാളകാവ്യലോകത്ത് ആ കവിക്ക് ഉയർത്തിപ്പാടുവാനും സാധിച്ചു. മനുഷ്യസഹജമായ ലളിതവികാരങ്ങൾ കോമളകാന്തപദാവലിയാൽ മാദകമായ സംഗീതഭംഗിയോടെ ഒഴുക്കിയിരുന്ന ഈ കവിയെ 'ഗാനഗന്ധർവ്വൻ' എന്ന പദത്താൽ സാമാന്യജനങ്ങൾ ഇന്നു സമാരാധിച്ചുപോരുന്നുവെങ്കിൽ അതിൽ അത്ഭുതമൊന്നുമില്ല.

രമണൻ: ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൃതികളിൽ നടുനായകമാണ് രമണൻ. പ്രധാനമായും അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേർ ഇതിനോടനുബന്ധിച്ചുമാണ് നിലകൊള്ളുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴയും, രാഘവൻപിള്ളയും ഒരേ ഞെട്ടിൽ വിരിഞ്ഞ രണ്ടു കുസുമങ്ങളായിരുന്നുവെന്ന് മുകളിൽ സൂചിപ്പിച്ചുവല്ലോ. രാഘവൻപിള്ള സമുദായനീതികളെ നോക്കാതെ ഒരു യുവതിയുമായി ഹൃദയബന്ധം പുലർത്തിവന്നു. ദൃഢനിശ്ചയത്തോടുകൂടി അവൾ തന്നിൽ പ്രേമാർപ്പണം ചെയ്തിട്ടുള്ളതായി അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചു. എന്നാൽ അവസരം വന്നണഞ്ഞപ്പോൾ അവൾ ആഭിജാത്യത്തിൻറെ ആജ്ഞാശക്തിക്കു വശംവദയായിത്തീർന്നു, ആദർശപ്രേരിതയായി താൻ ബലി ചെയ്യാൻ നിശ്ചയിച്ചിരുന്ന പ്രേമം അതിനുള്ളതല്ലെന്നും സുഖിക്കാൻ - അനുഭവിപ്പിക്കാൻ - ഉള്ളതാണെന്നും ഉള്ള ബോദ്ധ്യത്തോടെ അവളതു 'സമധാനവംശജനായ' മറ്റൊരുവനിലേക്കു മാറ്റി പ്രതിഷ്ഠിച്ചു. സമുദായം തനിക്കു താങ്ങായി നിന്നില്ലെന്നുള്ള പരാതിയും നിരാശയും നിറഞ്ഞ രാഘവൻപിള്ള അടുത്ത നിമിഷത്തിൽ ഒരു കയർത്തുമ്പിനെ അഭയം പ്രാപിച്ചു. അങ്ങനെ ആ വിഷാദചിത്തൻ ഇങ്ങിനി വരാതവണ്ണം മറയുകയും ചെയ്തു.

ആശാഭംഗത്തിൽ തകർന്ന ആ മുരളിയുടെ, തൻറെ ബഹിശ്ചരപ്രാണനായിരുന്ന രാഘവൻപിള്ളയുടെ, പ്രണയകഥയാണു സഹജാനുഭൂതിയോടും ഭാവനാവിലാസത്തോടുംകൂടി നാടകീയമായി കവി രമണനിൽ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്.

മദനനും ചന്ദ്രികയുമാണ് അതിലെ നായകനും നായികയും. പാശ്ചാത്യകൃതികളാണു പ്രസ്തുത കാവ്യത്തിൻറെ നിർമ്മാണത്തിനു മാതൃകയായിരുന്നിട്ടുള്ളതെങ്കിലും, തികച്ചും സ്വതന്ത്രവും കേരളീയവുമായ ഈ പശ്ചാത്തലം പടുത്തുയർത്താൻ കവിക്ക് ഈ കാവ്യത്തിൽ സാധിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശോകാത്മകമായ ഒരു പ്രണയകഥ, സംഗീതാത്മകമായ ഒരു ശയ്യ, ഹൃദയഹാരിതയ്ക്ക് ഇതിലധികം മറ്റെന്തുവേണം? കരുണരസം കരകവിയുന്ന ആ പ്രേമകഥ അത്തരം സ്വപ്നചിന്തകളിൽക്കൂടി കടന്നുപോകുന്ന അനേകസഹസ്രം യുവതീയുവാക്കൾക്ക് അനുഭൂതിരസവും ആനന്ദവായ്പും നിറഞ്ഞതായിത്തീർന്നതിനാൽ അത്ഭുതപ്പെടുവാനില്ല.

'മലരണിക്കാടുകൾ തിങ്ങിവിങ്ങി
മരതകകാന്തിയിൽ മുങ്ങിമുങ്ങി'

അങ്ങനെ മനോഹരമായി പായുന്ന ശൈലിയും,

'എങ്കിലും ചന്ദ്രികേ ലോകമല്ലേ
പങ്കിലമാനസർ കാണുകില്ലേ?'

ഈ മട്ടിലുള്ള ആശയങ്ങളും, നാടകീയസംഭാഷണീതിയും എല്ലാം കൂടിക്കലർന്ന് ആ ഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യത്തിൻറെ വശ്യത ദശഗുണം വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്തു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പിന്നീടുള്ള പ്രേമഗാനങ്ങളിൽ പലതിലും രമണനിലെ സാരസ്വതത്തിൻറെ ഈ മധുരസ്വരം ഭംഗ്യന്തരേണ ആവർത്തിച്ചാവർത്തിച്ച് അനുരണനം ചെയ്യുന്നതും കേൾക്കാവുന്നതുതന്നെ. മറ്റു കൃതികളിൽ എഴുപത്തഞ്ചു ശതമാനവും പ്രസ്തുത കൃതിയുടെ ആവർത്തനങ്ങളോ രൂപഭേദങ്ങളോ മാത്രമാണെന്ന് ശ്രീ സുകുമാർ അഴീക്കോട് ഉദാഹരണസഹിതം സമർത്ഥിച്ചിട്ടുള്ളതും ഈ അവസരത്തിൽ പ്രസ്താവോഗ്യമാകുന്നു.*

സമുദായത്തിൻറെ ഉച്ചനീചമനോഭാവമാണല്ലോ രാഘവൻപിള്ളയുടെ സൗഭാഗ്യജീവിതത്തെ ചുട്ടുകരിച്ചത്. അതിൽ കവിയുടെ ആ ആത്മസുഹൃത്തിൻറെ പ്രേമനൈരാശ്യത്തെയും, ദുരന്തത്തെയും പ്രതിഫലിപ്പിച്ചു പ്രകാശിപ്പിക്കുന്ന പ്രസ്തുത കാവ്യത്തിൽ, രമണൻറെ ദാമ്പത്യജീവിതത്തിനു പ്രതികൂലമായിത്തീർന്ന ആ യുവാവിനെ ദുരന്തത്തിൽ ചാടിക്കുന്ന സാമൂഹ്യമായ ഉച്ചനീചത്വത്തിൻറെ നേരെ കവി കടന്നൊരാക്രമണം നടത്താതെ പോകുന്നില്ല.

**************************************************************
* രമണനും ചങ്ങമ്പുഴയും' എന്ന കൃതി നോക്കുക,
******************************************************************

'നാണയത്തുക നോക്കി മാത്രമാ
വേണുഗോപാലബാലനെ
തൽപ്രണയവൃന്ദാവനത്തിൽ നി
ന്നാട്ടിയോടിച്ച ലോകമേ,
നിഷ്കൃപത്വം പതിയിരിക്കുന്ന
ശുഷ്കവിത്തപ്രതാപമേ
പൊന്നൊരുക്കിച്ചമതല്ലല്ലോ
നിന്നുടലപ്പരാപരൻ
മണ്ണുതാനതും നിർണ്ണയം വെറും
മണ്ണിൽത്താനതടിഞ്ഞുപോം
നിൻറെ ധർമ്മവും നിൻറെ നീതിയും
കണ്ടറിയുവോനാണു ഞാൻ
ഭാഗ്യവാതമടിച്ചു പൊങ്ങിയ
നേർത്തു ജീർണ്ണിച്ച പഞ്ഞിയും
തെല്ലുയരുമ്പോൾ ഭാവിക്കാമൊരു
ഫുല്ലതാരകം മാതിരി
വന്നടിഞ്ഞീടും പിന്നെയും കാറ്റു
നിന്നീടുമ്പോളതൂഴിയിൽ
ഉച്ചത്തിലൽപമെത്തിയാൽ പിന്നെ
ത്തുച്ഛതയായി ചുറ്റിലും
നീയും കൊള്ളാം നിൻ നീതിയും കൊള്ളാം
നീചവിത്തപ്രതാപമേ'

കവിയുടെ ആത്മാർത്ഥതയിൽനിന്നുദിക്കുന്ന വികാരതീക്ഷ്ണതയാണ് ഈ കൂരമ്പുകളിൽക്കൂടി പറയുന്നത്

പ്രേമഗായകനായുയർന്നു കവി, അചിരേണ ചില സാമൂഹ്യപ്രശ്നങ്ങളിലേക്കും കടന്നുചെല്ലാതിരിക്കുന്നില്ല. രമണനിൽ അതിൻറെ ചിലസ്ഫുലിംഗങ്ങൾ നാം കണ്ടുകഴിഞ്ഞല്ലോ, ദീർഘകാലമായി നിലനിന്നുവരുന്ന ചില സാമൂഹ്യനീതികളുടെ നേരെ ജനരോഷം വളർന്നുതുടങ്ങിയിട്ട് ഏറെക്കാലമായിരുന്നു. എന്നാൽ അതിനെ വെളിപ്പെടുത്താനുള്ള ധൈര്യവും കർമ്മകുശലതയും അധികം പേർക്കും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. അങ്ങനെയുള്ള ഒരു ഘട്ടത്തിലാണ് ഇടപ്പള്ളിക്കവികളുടെ പുറപ്പാട്. ജീവിതത്തിലെ വൈരുദ്ധ്യങ്ങൾ ധാരാളം കണ്ടും അനുഭവിച്ചും വന്ന ചങ്ങമ്പുഴ, ആ ജീവിതാനുഭവങ്ങളുടെ പ്രതികരണങ്ങൾ കലാരൂപമായി പ്രകടീകരിക്കുവാൻ തുടങ്ങി. രമണനുശേഷം പുറപ്പെട്ട 'രക്തപുഷ്പ'ത്തിലാണ് അത്തരം കൃതികൾ അധികം അടങ്ങിയിട്ടുള്ളത്. അതിലെ 'വാഴക്കുല' സുപ്രസിദ്ധമാണല്ലോ. ലോകത്തിൻറെ നിർദ്ദയത്വവും നീതികേടും വിളംബരം ചെയ്യുന്ന ഒരു കൃതിയാണത്. സമുദായത്തിലെ അനീതികളെ ഇത്ര ഹൃദയസ്പർശകമായി തുറന്നു കാണിക്കുന്ന ഒരു വിപ്ലവകവിത മലയാളത്തിൽ വാഴയ്ക്കുലയ്ക്കു തുല്യംമായി മറ്റൊന്നുണ്ടായിട്ടില്ല. മലയപ്പുലയാൻ മാടത്തിൻറെ മുറ്റത്തു നട്ടുവളർത്തിയിരുന്ന വാഴക്കുല, പാകപ്പെട്ടു തിന്നുവാൻ അയാളുടെ 'കരുമാടിക്കുട്ടൻ' ആശിച്ചാശിച്ചുദിനങ്ങൾ തള്ളിനീക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. അപ്പോഴാണ് ഒരുദിവസം ജൻമി അവിടെ എത്തുന്നത്. അയാൾ ആ കുട്ടികളുടെ മനോരഥത്തെ തകർത്ത് അവരെ നോക്കിനിറുത്തി കരയിച്ചിട്ടു വാഴക്കുല വെട്ടിച്ചു കൊണ്ടുപോകുകയായി. ആ ജൻമിയുടെ നിർദ്ദയതയും ഹൃദയശൂന്യതയും എത്ര കടുത്ത വർണ്ണങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് കവി അവിടെ വിവരിക്കുന്നതെന്ന് ആ ഭാഗം വായിച്ചുതന്നെ അറിയേണ്ടതാണ്. പക്ഷേ, കവിയുടെ വികാരതൈക്ഷ്ണ്യം വർദ്ധിച്ചുവർദ്ധിച്ച് അനിയന്ത്രിതമായിത്തീർന്ന് 'അഴിമതിയക്രമമത്യന്തരൂക്ഷമാം' എന്നു തുടങ്ങി.

'ഇതിനൊക്കെ പ്രതികാരം ചെയ്യാതടങ്ങുമോ,
പതിതരേ, നിങ്ങൾതൻ പിൻമുറക്കാർ'

എന്നു പരോക്ഷമായി ഹിംസാകൃത്യപ്രേരണവരെ ചെന്നുചേരുന്ന അനാവശ്യമായ ആ അമിതഭാഷണം കൂടാതെ കഴിഞ്ഞിരുന്നുവെങ്കിൽ പ്രസ്തുത കവിതയുടെ മൂല്യംം ഇപ്പോഴത്തേതിലും വളരെ വർദ്ധിക്കുമായിരുന്നു. പണ്ടത്തെ നമ്മുടെ ചില രാജാക്കൻമാർ ചില കവിവാണീപ്രയോഗങ്ങൾക്ക് 'അക്ഷരലക്ഷം'വും മറ്റും സമ്മാനിക്കുക പതിവായിരുന്നുവെന്ന് കേട്ടിട്ടുണ്ട്. വാഴക്കുലയിലെ,

'മനതാരിലാശകൾ പോലതിലോരോരോ
മരതകക്കൂമ്പു പൊടിച്ചുവന്നു'

എന്ന ചിന്താസുന്ദരമായ ഭാവനയ്ക്കും അങ്ങനെ ഒരു സമ്മാനം നൽകാൻ ഇക്കാലത്തൊരാളുമില്ലാതെ പോയല്ലോ എന്ന് ഈ എഴുത്തുകാരൻ പലപ്പോഴും വിചാരിച്ചുപോയിട്ടുണ്ട്. അത്രമേൽ ആലോചനാമൃതമാണ് ആ പ്രയോഗം.

'വാഴക്കുല'യിലെന്നപോലെതന്നെ 'രക്തപുഷ്പ'ങ്ങളിലെ മറ്റനേകം കവിതകളിലും കവി ജീവിതത്തിലെ വൈരുദ്ധ്യങ്ങളെ സോപഹാസം നിരീക്ഷിക്കുകയും, രൂക്ഷാക്ഷരങ്ങളിൽ പകർത്തുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. കൊടുങ്കാറ്റി'ൽ, കവി വിപ്ലവത്തെ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നതു നോക്കുക:

'ചെന്നിണം പെയ്തെങ്ങെങ്ങും വിപ്ലവക്കനൽമേഘ
മെന്നെന്നും പടിഞ്ഞാറു നടന്നാൽ മതിയെന്നോ?
ഒന്നതിങ്ങോട്ടെക്കെത്തിനോക്കുമ്പോഴേക്കും ത്യാഗ
തുന്ദിലേ, ഭാരതാംബ, നീ മുഖം പൊത്തുന്നതെന്തേ?
പണ്ടത്തെശ്ശിബികളും ശ്രീരന്തിദേവൻമാരും
കണ്ടിടാനില്ലിന്നെങ്ങും വേനർ മാത്രമേയുള്ളൂ.
സ്വന്തസോദരൻമാർതൻ ഹൃദ്രക്തമൂറ്റിക്കുടി
ച്ചന്തസ്സിൽ തലപൊക്കുമന്തകൻമാരേയുള്ളൂ;
പാടത്തു പണിചെയ്യും പട്ടിണിക്കാരെപ്പേർത്തും
പാദത്താൽ ചവട്ടുന്ന പാപിഷ്ഠൻമാരേയുള്ളൂ'

ഇങ്ങനെ മുന്നേറുന്ന ആ വാഗ്വവർഷം. വ്യക്തിപരമായ ചില അനുഭവങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള കവികൾക്കേ ഹൃദയവേദനപൂണ്ട ഇത്തരം വരികൾ എഴുതുവാൻ സാധിക്കൂ. 'സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' ത്തിലെ 'ഭാവത്രയം' തുടങ്ങിയ ചില കവിതകളും ഇത്തരത്തിൽ വിപ്ലവത്തിൻറെ തീപ്പൊരി ചിതറുന്നവതന്നെയാണ്.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ പ്രചുരപ്രചാരത്തിനു പ്രധാനഹേതു രചനാരീതിയത്രേ. ആശയപരമായി കവി തനിക്കപ്പോഴപ്പോൾ തോന്നുന്ന ഭാവങ്ങളെയെല്ലാം സ്വീകരിച്ചു കൊണ്ടിരുന്നെങ്കിലും രചനയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം വലിയ മാറ്റമൊന്നും വരുത്തിയില്ല. പ്രേമഭംഗത്താൽ പോഷിപ്പിക്കപ്പെട്ടവയാണു രമണൻ തുടങ്ങിയ പ്രേമഗാനങ്ങൾ. 'സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിലെ 'ഒരു കഥ' നോക്കുക:

കരുണരസം കരകവിയും കഥ പറയാം പക്ഷേ,
കരളുരുകിക്കരളുരുകി കരയരുതിന്നാരും'

എന്നു തുടങ്ങുന്ന കോമളകാന്തിപദങ്ങളും, അവയുടെ സമഞ്ജസമായ ആവർത്തനങ്ങളും അനുവാചകരെ ആപാദചൂഡം കോരിത്തരിപ്പിക്കുന്നവയാണ്. അല്ലെങ്കിൽ ഇവയെല്ലാമെന്തിൻ? മനസ്വിനി' യിലെ വേദനനിറഞ്ഞ ആ മഞ്ജുളശബ്ദം ഒന്നു മാത്രം മതിയല്ലോ കവിയുടെ വശ്യമായ രചനാവൈഭവം വ്യക്തമാക്കുവാൻ:

'പല പല രമണികൾ വന്നു വന്നവർ
പണമെന്നോതി നടുങ്ങീ ഞാൻ
പല പല കമനികൾ വന്നൂ വന്നവർ
പദവികൾ വാഴ്ത്തി നടുങ്ങീ ഞാൻ
കിന്നരകന്യകപോലെൻ മുന്നിൽ,
വന്നു വിളങ്ങിയ നീ മാത്രം
എന്നോടരുളി എനിക്കവിടുത്തെ
പ്പൊന്നോടക്കുഴൽ മതിയല്ലോ.
.... .... ....
വേദന വേദന ലഹരിപിടിക്കും
വേദന ഞാനതിൽ മുഴുകട്ടെ.
മുഴുകട്ടെ മമ ജീവനിൽനിന്നൊരു
മുരളീമൃദുരവമൊഴുകട്ടെ!'

സംഗീതാത്മകമായ ചില വൃത്തങ്ങൾ അവസരോചിതമായി സ്വീകരിച്ചിട്ടുള്ളതും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മേൻമയ്ക്കും പ്രചാരാധിക്യത്തിനും മറ്റൊരുകാരണമാകാതെയുമിരുന്നില്ല. കേരളീയരുടെ പ്രാചീനമായ പല ദേശീയഗാനരീതികളും ചങ്ങമ്പുഴ പുനരുജ്ജീവിപ്പിച്ചു എന്നുതന്നെ പറയാം. ചെറുശ്ശേരി, വള്ളത്തോൾ, എന്നിവരെ കഴിഞ്ഞാൽ ഇത്രയും സുലളിതവും, സ്വയമേവാഗതവുമായ കാവ്യശൈലി മലയാളത്തിൽ മറ്റൊരാൾക്കും കൈവന്നിട്ടില്ല.

'കനകച്ചിലങ്ക കിലുങ്ങിക്കിലുങ്ങി
കാഞ്ചനകാഞ്ചി കുലുങ്ങിക്കുലുങ്ങി,
കടമിഴിക്കോണുകളിൽ സ്വപ്നം മയങ്ങി.
കതിരുതിർപ്പൂപ്പൂഞ്ചിരി ചെഞ്ചുണ്ടിൽ തങ്ങി.'

അങ്ങനെ തുടർന്നുപോകുന്ന ആ ഗാനധാരകൾ, കുടിൽതൊട്ടു കൊട്ടാരം വരെ ഇന്നു സുവിദിതങ്ങളാണല്ലോ.

ജീവിതാദർശം: കലാമൂല്യംങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത സമാദാരണീയമാണെന്ന് ആരും നിർവിവാദം സമ്മതിക്കും. എന്നാൽ ഒരു കല ശാശ്വതികമായിത്തീരുന്നത്, ജനതയെ സാംസ്കാരികമായി ഉയർത്തുവാൻ പ്രേരണ നൽകുന്ന ജീവിതമൂല്യംങ്ങളുടെ സമുചിതമായ മേളനം വഴിക്കാണെന്നുള്ള തത്ത്വം വിസ്മരിച്ചുകൂടാ. ആ മാനദണ്ഡം വച്ചുനോക്കുമ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ അങ്ങനെ ഒരു ജീവിതദർശനം നമുക്കനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അധികം രംഗങ്ങളിലും ഒരു നിസ്സഹായൻറേയോ, ആവലാതിക്കാരൻറെയോ, മനോഭാവമാണ് കവി പ്രദർശിപ്പിക്കാറുള്ളത്. 'നിയതമായ ഒരു സ്വഭാവമോ നിശ്ചയദാർഢ്യമോ സ്വജീവിതത്തിൽ കവിക്കുണ്ടായിരുന്നോ എന്നു സംശയമാണ്. കവിതയിൽ ആ സ്വഭാവം പ്രകടമായിക്കാണാം. നിയതമായ ഒരു തത്ത്വസരണിയേയും ഭാവൈക്യത്തേയുംകാൾ, സങ്കീർണ്ണതയുടേയും വൈരുദ്ധ്യത്തിൻറേയും ലക്ഷണങ്ങളാണ്, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതയിൽ പൊതുവേ കാണുക' എന്ന് നല്ലൊരു ചിന്തകനായ പി. കെ. പരമേശ്വരന്നായർ പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുള്ളതും നോക്കുക.

'പുളകപ്പുലരൊളി മാറി മാറിപ്പുണരുമ
പ്പൊൻകവിൾപ്പൂവിണയിൽ
നിഴലിക്കയാണപ്പഴപ്പൊഴോരോ മഴ
വില്ലിൽ കൊച്ചുകൊച്ചങ്കുരങ്ങൾ'

എന്നു കവി വർണ്ണിച്ചിട്ടുള്ളതുപോലെ, അപ്പഴപ്പോൾ തോന്നുന്ന ഓരോ മനോഭാവങ്ങളെ ആത്മാർത്ഥമായി അകൃത്രിമമായി അങ്ങു പ്രകാശിപ്പിച്ചേക്കും.

ഒരസമീക്ഷ്യാകാരിയുടെ നിലയാണ് കവിക്കെപ്പോഴുമുള്ളത്. ക്രാന്തദർശിത്വം തീരെയില്ല. ഈ അസ്ഥിരതയുടേയും ദീർഘദൃഷ്ടിയില്ലായ്മയുടേയും ഫലമായി ഇന്നലെ പറഞ്ഞത് അദ്ദേഹം ഇന്നും മറക്കും. ഇന്ന് പറയുന്നത് നാളെ ഓർമ്മിച്ചില്ലെന്നുവരും. ഇങ്ങനെ പൂർവാപരവിരുദ്ധമായ ആശയങ്ങളുടേയും ആദർശങ്ങളുടേയും ജൈത്രയാത്ര ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളിൽ എവിടേയും നമുക്കു കാണാം. അസ്ഥിരമായി നിലകൊള്ളുന്ന ഇത്തരം ആശയങ്ങളുടെ ചിന്തകളുടെ ഒരു ലോകത്തിലാണ് ചങ്ങമ്പുഴ എന്നും വിഹരിക്കുന്നത്. തന്നിമിത്തം കവി പ്രകാശിപ്പിക്കുന്ന സത്യം, സ്നേഹം തുടങ്ങിയ വിശ്വോത്തരജീവിതമൂല്യംങ്ങൾപോലും നമുക്കുമാതൃകായോഗ്യമോ, വിശ്വാസ്യമോ ആയിത്തീരുന്നില്ല. സ്വഭാവദാർഢ്യം പൗരുഷവും പ്രകാശിപ്പിക്കേണ്ട ദിക്കിലെല്ലാം അവിവേകവും ദൗർബല്യംവുമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളിൽ പ്രായേണ തെളിഞ്ഞുകാണുന്നത്.

ചങ്ങമ്പുഴ: സഞ്ചാരിഭാവങ്ങളുടെ കവി

ഡി. ബഞ്ചമിൻ

വിപുലമായ ഒരനുവാചകമണ്ഡലം സൃഷ്ടിക്കുകുയം ഒരു കാലട്ടത്തിൻറെ കാവ്യാഭിരുചി നിർണ്ണിയ്ക്കുകയും ചെയ്ത കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. വളരെയധികം കവിതകൾ അദ്ദേഹം എഴുതിക്കൂട്ടി. അക്കൂട്ടത്തിൽ പേരില്ലാത്ത കുറേ കുറുങ്കവിതകളുണ്ട്. കഷ്ടിച്ച് ഒരീരടിയിലൊതുങ്ങുന്നു ഈ കവിതകളിൽ ചിലത്. പതിനഞ്ചീരടിയോളം വരുന്ന കവിതകളുമുണ്ട്. വിമർശകരുടെ ശ്രദ്ധ വേണ്ടത്ര പതിഞ്ഞിട്ടില്ലാത്ത ഈ കവിതകളുടെ പഠനം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യകലയെക്കുറിച്ച് വ്യക്തമായ ധാരണ നൽകും. അതിനുള്ള ശ്രമമാണ് ഈ പ്രബന്ധം.

ഈ ഹ്രസ്വകവിതകളെ എപ്പിഗ്രാം (Epigram) എന്ന വിഭാഗത്തിലുൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട് ചില വിമർശകർ. പക്ഷേ ഭാവഗീതത്തിൻറെ ഒരു വിഭാഗമായഎപ്പിഗ്രാമിൻറെ പ്രാതിസ്വികസ്വഭാവങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ലഘുകവിതകളിൽ കണ്ടെത്തുക വയ്യ. ജീവിതത്തോടുള്ള കവിയുടെ ധൈഷണിക പ്രതികരണമാണ് എപ്പിഗ്രാം. ചിലപ്പോഴത് ചിന്തോദ്ദീപകമായ സത്യകഥനത്തിൻറെ രൂപം കൈക്കൊള്ളും. പ്രജ്ഞാംശത്തിനാണ് അതിൽ പ്രാധാന്യം. മിക്കവാറും ആക്ഷേപഹാസ്യത്തിൻറെ ഛായ അതിൽ കലർന്നിരിക്കുകയും ചെയ്യും. പരമമായ സംക്ഷിപ്തത അതിൻ ചടുലത നൽകുന്നു. കേൾക്കുന്ന മാത്രയിൽ അസംബന്ധപ്രതീതിയോ വൈരുദ്ധ്യപ്രതീതിയോ തോന്നിക്കുന്ന ഒരു പദഘടനയുമതിനുണ്ടാവും. അനുവാചകമനസ്സിൽ മിന്നൽവേഗത്തിൽ പാഞ്ഞുകയറി ചിന്തയ്ക്ക് തീ കൊളുത്തുവാനുള്ള സാമർത്ഥ്യം എപ്പിഗ്രാമിനുണ്ട്. ദാർശനിക പ്രവണമായ കവിപ്രതിഭയിൽനിന്നേ ഉത്കൃഷ്ടമായ 'ചൂർണകവിത'കൾ സംജനിക്കൂ. മലയാളത്തിൽ എപ്പിഗ്രാമിനുദാഹരിക്കാവുന്നത് കുഞ്ഞുണ്ണിക്കവിതളാണ്.

"പപ്പടം വട്ടത്തിലാവുകകൊണ്ടാവാം
പയ്യിൻറെ പാലുവെളുത്തതായി
പാക്കലം മണ്ണുകൊണ്ടാവുക കൈകൊണ്ടാവാം.
പാപ്പുവിൻ പീപ്പിക്ക് പെപ്പരപ്പേ''

എന്ന പ്രസിദ്ധമായ കവിത പ്രപഞ്ചവ്യാപാരത്തിലെ കാര്യകാരണബന്ധരാഹിത്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വൈയക്തികമായ ഉപദർശനമുൾക്കൊള്ളുന്നു. അസംബന്ധപ്രായമായി തോന്നാവുന്ന ഈ വരികൾ നമ്മെ ചിന്തയുടെ തലത്തിലെത്തിക്കുകയും ചെയ്യും.

"ആറാം ദിവസം ദൈവം
മണ്ണാൽ സൃഷ്ടിച്ചു മർത്ത്യനെ
ഏഴാം ദിവസം മർത്ത്യൻ
കല്ലാൽ ദൈവത്തെയും തഥാ''

വൈരുദ്ധ്യ പ്രതീതിയുളവാക്കുന്ന ഈ പ്രസ്താവം മനുഷ്യസ്വഭാവത്തെ സംബന്ധിച്ച ഈ മൗലികമായ ഒരു സത്യകഥനമാണ്. അതനുവാചകരുടെ ചിന്തയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുന്നു. വൈയക്തിക വികാരത്തിൻറെ സ്പർശമേ ഇല്ലാത്തയാണ് ഈ കവിതയെന്നു വ്യക്തം. മിക്കവാറും വസ്തുനിഷ്ഠമായ രചനയാണ് എപ്പിഗ്രാം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹ്രസ്വകവിതകളിൽ ഈ സ്വഭാവം പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന എത്രയെണ്ണമുണ്ടാവും?

"അതിഘോരശൂന്യത വാ പിളർത്തി
ബ്ഭുവനം വിഴുങ്ങുവാൻ കാത്തിരിക്കെ
അതിലൊരു മണ്തരിക്കെത്രനേരം
പൊഴിയാൻ കഴിയും തൻമൗനഗീതം''
ശോകമേ ഹാ തകർന്ന ഹൃദയത്തെ
ലോകതത്വം പഠിപ്പിച്ചു നീ സ്വയം''
ആശയാം കാറ്റിൻഗതിക്കു പറക്കുന്നി
താഹന്ത ചിത്തമാം വെണ്പട്ടമെപ്പോഴും''

എന്നിങ്ങനെ അനുവാചകരുടെ വിചാരകൗതുകത്തെ മൃദുലമായൊന്നു തലോടിയുണർത്തുന്ന ചില ഈരടികൾ ഉദ്ധരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞേയ്ക്കും. പക്ഷേ അവയിൽ തുളുമ്പിനിൽക്കുന്ന വികാരഭാവം ഈ അൽപമാത്രമായ ചിന്തോദ്ദീപനക്ഷമതയെ പ്രക്ഷീണമാക്കുന്നു. എന്നു തന്നെയല്ല, ഈ തത്വപ്രകാശനങ്ങൾക്കു പിന്നിൽ കവിഹൃദയത്തെ ഉൻമഥിച്ച ഏതോ വൈകാരിക സംഭവങ്ങളുണ്ടെന്ന തോന്നലുളവാക്കുകയും ചെയ്യും. അതുകൊണ്ടുതന്നെ കവിയുടെ സ്വകാര്യജീവിതത്തിലേയ്ക്കൊന്ന് ഒളിഞ്ഞുനോക്കാനാവും വായനക്കാർ പ്രേരിതരാവുക. സർവോപരി എപ്പിഗ്രാമിൻറെ ഘടനയ്ക്കനുയോജ്യമല്ലാത്ത ഒരു ഋജുത്വമുണ്ട്, ഈ കവിതകൾക്ക്. എപ്പിഗ്രാമിൽനിന്ന് അത്യന്തമകന്നു നിൽക്കുന്നു ഈ രചനകൾ എന്നു വ്യക്തമല്ലേ?

സംക്ഷിപ്തതയാണ് എപ്പിഗ്രാമിൻറെ പ്രത്യേകതകളിലൊന്ന് എന്നു സൂചിപ്പിച്ചല്ലോ. നിശ്ചിതമായ ഒരു 'ഇഫക്ട്' ലക്ഷ്യമാക്കുന്ന എപ്പിഗ്രാമിൻറെ ഘടനയിൽ അവശ്യം വേണ്ടതിൽ ക്കവിഞ്ഞ ഒരൊറ്റ വാക്കുപോലും വന്നുകൂടാ. എപ്പിഗ്രാമിനു മുൻപും പിൻപും എന്തോകൂടി ഉണ്ടാകുമെന്ന തോന്നലുളവാകുകയുമില്ല. ഒരു വിഷയത്തെക്കുറിച്ചു പറയപ്പെടുന്ന സ്വയം പൂർണ്ണമായ അവസാനവാക്കാണത്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ എപ്പിഗ്രാമിൽ ഈരടി തികയ്ക്കാനോ, പാദപൂരണത്തിനോ, ചമത്ക്കാരത്തിനോ സംഗീതത്തിനോ വേണ്ടിയുള്ള പദപ്രയോഗമൊന്നുമുണ്ടാവില്ല. മൂന്നു വരിയിലോ അഞ്ചുവരിയിലോ പൂർണ്ണത കൈവരിക്കുന്ന എപ്പിഗ്രാമിനുണ്ടാകും. ചങ്ങമ്പുഴ ഹ്രസ്വകവിതകൾക്ക് ഈ അർത്ഥത്തിലുളള സംക്ഷിപ്തത അന്യമാണ്. പലപ്പോഴും ദീർഘമായ ഏതോ കവിതയിൽനിന്നടർത്തിയെടുത്ത അർത്ഥാന്തരന്യാസപ്രായമായ ഈരടികളുടെ പ്രതീതി അവ ഉളവാക്കുന്നു. അവ ഹ്രസ്വമാകുന്നതിനു കാരണം അന്തർഭാവത്തിൻറെ വികാസസാധ്യത കുറവായതാണ്. ഈ പ്രത്യേകതയെ സംക്ഷിപ്തത എന്നല്ല ഹ്രസ്വത എന്നാണ് പറയേണ്ടത്. അപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈ കുറുങ്കവിതകളെ എപ്രിഗ്രാമെന്ന നിലയ്ക്ക് വിലയിരുത്തുന്നത് ഉചിതമല്ലെന്നു വരുന്നു. പിന്നെയെങ്ങനെയാണ് കാണേണ്ടത്?

ഹൃദയംകൊണ്ട് ജീവിതത്തെ മനസ്സിലാക്കാനും ഉൾക്കൊള്ളാനും ശ്രമിച്ച കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ജീവിതസമീപനത്തെ അചഞ്ചലമായ ഏതെങ്കിലും തത്വശാസ്ത്രം നിയന്ത്രിച്ചിരുന്നില്ല. നേരത്തെ ചിന്തിച്ചുറപ്പിച്ച യുക്തിഭദ്രമായ ഒരു ജീവിതദർശനവും അതിനു പിന്നിലുണ്ടായിരുന്നില്ല. മാറി മാറി വരുന്ന വ്യത്യസ്താനുഭവങ്ങൾ, അവ കവിയിൽ ഉളവാക്കുന്ന അനന്തവൈചിത്ര്യമാർന്ന പ്രതികരണങ്ങൾ, അവയെ വിദഗ്ദ്ധമായി സമൻവയിപ്പിച്ച് ഭാവഗരിഷ്ഠമായ കാവ്യം രചിക്കാനല്ല അനുഭവങ്ങളുടെ ചൂടാറുംമുമ്പേ അവയ്ക്ക് സ്വയം പര്യാപ്തത നൽകാനാണ് കവി ശ്രമിച്ചത്. അങ്ങനെ ചങ്ങമ്പുഴ നിമിഷങ്ങളുടെ കവിയായി. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ലഘുകവിതകളെ പരിഗണിക്കേണ്ടത് സഞ്ചാരി ഭാവങ്ങളുടെ കവിതയെന്ന നിലയ്ക്കാണ്. വാസ്തവത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഭൂരിപക്ഷം കവിതകളും സഞ്ചാരി ഭാവങ്ങളുടെ ആവിഷ്കാരങ്ങളല്ലേ? മനസ്വിനി'യും പാടുന്ന പിശാചും' പോലുള്ള ചില കവിതകൾ മാറ്റിനിർത്തിയാൽ മറ്റുള്ളവയിലെല്ലാം അനുഭവപ്പടുക നന്നേ മൃദുലമായ ഒരു വൈയക്തിക ഭാവമല്ലേ? അതെന്തായാലും ഈ ഹ്രസ്വകവിതകളുടെ സമഗ്രമായ പഠനം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ അന്തർഭാവപരമായ എല്ലാ സവിശേഷതകളും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതായിരിക്കും. മറ്റൊരു തരത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യപ്രപഞ്ചത്തിൻറെ ഒരു മിനിയേച്ചർ പതിപ്പാണ് ആ ഹ്രസ്വകവിതകളുടെ ലോകം.

ഈ ലഘുകവിതകളെല്ലാം പ്രഗാഢമായ വൈയക്തികാനുഭൂതികളുടെ ആവിഷ്കാരങ്ങളാണ്. ഏതനുഭവത്തേയും ആത്മനിഷ്ഠമാക്കാൻ റൊമാൻറിക് കവിയ്ക്കു കഴിയും. അതല്ല, കവിയ്ക്ക് നേരിട്ട് തികച്ചും വ്യക്തിപരമായുണ്ടാകുന്ന അഭാവങ്ങളാണ് ഇവിടെ ഉദ്ദിഷ്ടം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ലഘുകവിതകളുടെ ഈ പ്രത്യേകത മനസ്സിലാക്കാൻ അവ കവിയുടെ പ്രണയബന്ധത്തിൽനിന്നുരുത്തിരിഞ്ഞതാണെന്ന ഏ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നിരീക്ഷണം അറിഞ്ഞിരിക്കണമെന്നില്ല. അത്രമാത്രം സ്പർശക്ഷമമായ ഒരു യാഥാർത്ഥ്യമാണത്. ഇവയിൽ ഏറിയ പങ്കും പ്രേമകവിതകളാണ്. പ്രേമത്തിൻറെ അത്യന്തസൂക്ഷ്മമായ നനുത്തഭാവങ്ങൾ, ഉത്ക്കടമായ ആനന്ദത്തിൻറെ കവിഞ്ഞൊഴുകൽ, ഇച്ഛാഭംഗമുളവാക്കുന്ന വിഷാദഭാരം എല്ലാം ഈ നുറുങ്ങുകവിതകളിൽ പ്രതിഫലിതമാകുന്നു.

നാണിച്ചു നാണിച്ചു നീയൊരു രാവിലെൻ

"മാണിക്യ മഞ്ചത്തിൽ വന്നിരിക്കും'' എന്ന മധുരപ്രതീക്ഷ
ഇനിയുമൊരു പൂക്കാലമാകുമ്പോഴേയ്ക്കുമീ
പ്രണയതലമൊട്ടിട്ടു കണ്ടിരുന്നെങ്കിൽ ഞാൻ''

എന്ന ആത്മാർത്ഥമായ അഭിലാഷം

കരുതിയില്ലല്ലോ പിരിയുമ്പോളെന്നൊ
ടൊരുവാക്കു പോലും പറയാൻ നീ''

എന്ന പരിഭവം

നിർമ്മലപ്രേമമേ നിന്നടുത്തെത്തവേ
നിന്നെയുമെന്നെയും കാണുന്നതില്ല ഞാൻ''

എന്ന ആത്മ വിസ്മൃതി

പ്രണയഭാരംകൊണ്ടിനിയൊരക്ഷര
മരുളുവാൻ പോലുമരുതാതെ
മരുവുന്നൂ നിൻറെ വരവും കാത്തു ഞാൻ
മഹിത ചൈതന്യ സ്ഫുരണമേ''

എന്ന വികാരഭരിതമായ കാത്തുനിൽപ്പ്

സ്നേഹപരവശേ മാപ്പു ചോദിപ്പു ഞാൻ''

എന്ന പ്രേമചാപല്യംത്തിൻറെ നിശ്വാസം

അടുത്തടുത്തു ഞാൻ അണിഞ്ഞിടുന്തോറു
മകന്നകന്നേവമൊളിപ്പതെങ്ങു നീ''

എന്ന പ്രേമോത്കണ്ഠ! എന്തിന്, ആത്മപീഡപരവും പരപീഡനപരവുമായ രതിയുടെ അങ്കുരങ്ങൾ പോലും ഈ ഹ്രസ്വകവിതകളിൽ ദൃശ്യമത്രേ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ നീണ്ട കവിതകളിൽ പ്രതിഫലിതമാകുന്ന പ്രേമഭാവവും ഈ ഹ്രസ്വകവിതകളിലഭിവ്യഞ്ജിക്കുന്ന പ്രേമാഭിവീക്ഷണവും തമ്മിൽ യാതൊരന്തരവുമില്ലതന്നെ.

ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് പ്രേമം ഒരു പാരവശ്യമാണ്. താങ്ങാനാവാത്ത ഒരു വിദ്യുത്പ്രവാഹമാണ്. ഒരുതരം നിർവചനീയമായ വികാരമൂർച്ഛ. കലർപ്പറ്റ വികാരത്തിൻറെ അതിദീപ്തമായ പ്രകാശനം. ചിന്തയുടെ സംസ്പർശംകൊണ്ട് വികാരത്തെ സംസ്കരിക്കാനോ നിയന്ത്രിക്കാനോ കവി തയ്യാറല്ല. വികാരത്തിൻറെ നൈസർഗ്ഗികത എന്നു പറയുമ്പോൾ അതിൻറെ 'അസംസ്കൃതമായ തനിമയുറ്റരൂപം' എന്നാണ്, ഫ്രഞ്ച് റൊമാൻറിസിസ്റ്റുകളെപ്പോലെ ചങ്ങമ്പുഴയും കരുതിയത്. വികാരത്തെ ഒഴുക്കിക്കളയുന്നവർക്ക് അതിനെ ഗൗരവപ്പെടുത്താനാവില്ല. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വികാരഭരിതമായ പ്രേമകവിതകൾ ഗഹനതരമാവാതെ പോകുന്നു. വികാരത്തിൻറെ ഈ അമിതത്വത്തെ ഭാവനയുടെ സമ്മർദ്ദം കൊണ്ട് ഉദാത്തീകരിക്കുകയും ചങ്ങമ്പുഴ മിനക്കെടാറില്ല. അങ്ങനെ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പ്രേമകവിതകൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ച് ഹ്രസ്വകവിതകൾക്ക് അനിച്ഛാപൂർവ്വകമായ നെടുവീർപ്പുകളുടെ പ്രതീതിയാണുള്ളത്.

ഭൂതകാലൈശ്വര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള തീവ്രാഭിനേവശം, ഗൃഹാതുരത്വത്തോടെ ആ കഴിഞ്ഞ കാലത്തേക്ക് തിരിച്ചുപോകാനുള്ള വെമ്പൽ; ഭൂതകാലത്തെ അത്യന്തമാർദവത്കരിച്ച് വർത്തമാനകാലത്തെ നിന്ദിക്കുന്ന ഈ കാൽപ്പനിക പ്രവണത ചങ്ങമ്പുഴയുടെ "അന്നും ഇന്നും'' പോലുള്ള കവിതകളിൽ വിസ്തരിച്ചാവിഷ്കൃതമാക്കുന്നു. ഹ്രസ്വകവിതകളുടെ കൂട്ടത്തിൽ ഇതിനും ശ്രദ്ധേയമായ ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ കാണാം. സമകാലീന ജീവിതത്തോട് തെറ്റിപ്പിരിഞ്ഞ് മനുഷ്യവിദ്വേഷം ഭാവിച്ച് അന്യനായി നടക്കുന്ന കവിയുടെ ആത്മാലാപങ്ങൾ ഒന്നിലേറെ ഹ്രസ്വകവിതകളിലുയർന്നു കേൾക്കുന്നു. ഈ ലോകത്ത് തനിക്കു മാത്രമേ ആത്മാർത്ഥത ഉള്ളൂവെന്നും തൻറെ പരാജയങ്ങൾക്കെല്ലാം കാരണം ഈ ആതമാർത്ഥതയോട് ലോകത്തിൻറെ കാപട്യം ഏറ്റുമുട്ടുന്നതാണെന്നും വിശ്വസിക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പല ദീർഘകവിതകളും സമൂഹത്തോടുള്ള കലാപം കൂട്ടലായിത്തീർന്നിട്ടുണ്ട്. മനുഷ്യവിദ്വേഷത്തിൻറെ കറപുരണ്ട ആ കവിതകളിൽക്കാണുന്ന വൈകാരികമായ പൊട്ടിത്തെറി ഈ ഹ്രസ്വകവിതകളിൽച്ചിലതിൽ അനുഭവപ്പെടുന്നു. നിരാശത കലർന്ന ആത്മനിന്ദയുടെ ദീനഭാവം വ്യഞ്ജിക്കുന്ന ഈരടികളുമുണ്ട്.

ക്ഷണമീ ലോകം കപടമിങ്ങെങ്ങും
കണികാണാനില്ല പരമാർത്ഥം
ഇവിടെയെന്തിനാണമലസന്ധ്യകൾ?
ഇവിടെയെന്തിനിപ്പുലരികൾ?
മറിമായം തിങ്ങി നിറയുമീ മന്നിൽ
മതിയല്ലോ വെറുമിരുൾ മാത്രം''

പക്ഷെ ഈ മനുഷ്യവിദ്വേഷവും ആത്മനിന്ദയുമൊക്കെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ സ്ഥായീഭാവങ്ങളല്ല, ക്ഷണിഭാവങ്ങൾ മാത്രമാണ്. അടുത്ത നിമിഷം മനുഷ്യസ്നേഹത്തിൻറെ പരമാവധിയിൽ നിന്നുകൊണ്ടു ഒരു വിപ്ലവകാരിയുടെ ആവേശത്തോടെ സംസാരിക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് സാധ്യമായിരുന്നു. പക്ഷേ ആ മനുഷ്യസ്നേഹത്തിൻറെ ഗംഭീരസ്വരവും ഒരു സഞ്ചാരിഭാവം മാത്രമാണെന്നിടത്താണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിവ്യക്തിത്വത്തിൻറെ അപൂർവ്വത ദർശിക്കേണ്ടത്.

അന്തർമുഖത്വത്തിൻറെ ധ്യാനാത്മക നിമിഷങ്ങളിൽ സ്വന്തമാത്മാവിൻറെ അഗാധതകളിലേക്ക് ചുഴിഞ്ഞിറങ്ങുന്ന കവി തന്നിലെ ചെകുത്താനെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. ഏതു മനുഷ്യൻറേയും ഉപബോധമനസ്സ് ദുഷ്ടവാസനകളുടെ തമോലോകമാണല്ലോ. എന്നാൽ റൊമാൻറിസിസ്റ്റിൻറെ കർക്കശമായ ആത്മാന്വേഷണവും ആത്മാപഗ്രഥനവും താൻ കൊടിയ പാപിയും പാതകിയുമാണെന്ന ബോധത്തിൽ കലാശിക്കുന്നു. ഒന്നിനോടും അനുരഞ്ജിക്കാനോ രാജിയാകാനോ തയ്യാറാവാത്ത കാൽപനിക വ്യക്തിത്വത്തിൻ സ്വയം മാപ്പു നൽകാനും കഴിയുകയില്ല. അങ്ങനെ ആത്മനിന്ദയുടെയും പാപബോധത്തിൻറേയും അടിമയായിത്തീരുന്നു കവി. കാൽപനിക വ്യക്തിത്വത്തിൻ സഹജമായ ആത്മനിവരണവ്യഗ്രത കൂടിച്ചേരുമ്പോൾ ഈ പാപബോധത്തിൻറെ നഗ്നമായ രൂപംതന്നെ കവിതയിൽ ദൃശ്യമാകുന്നു. മലയാളത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയിലും പി. കുഞ്ഞിരാമന്നായരിലുമാണ് ഈ പ്രവണത പ്രബലമായിരിക്കുന്നത്. അവരുടെ വ്യക്തിജീവിതവും കാവ്യജീവിതവും ഒരുപോലെ കാൽപനികമായിരുന്നു എന്നതാവാം ഈ പ്രവണതയ്ക്ക് പ്രാമുഖ്യം ലഭിക്കാൻ കാരണം. ഒരു സാമാന്യമനുഷ്യനെപ്പോലെ എല്ലാ സാമൂഹികനിയമങ്ങൾക്കും കീഴ്പ്പെട്ടുകഴിയാൻ സാധിക്കാത്ത ഈ കവികൾക്ക് നിരന്തരമായ കുറ്റാരോപണങ്ങൾക്കും ആക്ഷേപങ്ങൾക്കും വിധേയരാവാവേണ്ടിവന്നിട്ടുണ്ട്. ഇതും പാപബോധത്തെ ശക്തമാക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'പാടുന്ന പിശാച്' ഈ പാപബോധത്തിൻറെ ശക്തമായ ആവിഷ്ക്കാരമാണ്. ചിലപ്പോൾ പാപത്തെ വാരിപ്പുണരാനുള്ള വെമ്പലായി, മറ്റുചിലപ്പോൾ പാപത്തിൽ നിന്നു വിമുക്ത നേടാനുള്ള അഭിവാഞ്ഛയയി, വേറെ ചിലപ്പോൾ കടുത്ത ആത്മനിന്ദയായി ഒക്കെ പാപബോധം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാറുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ. സഞ്ചാരിഭാവങ്ങളുടെ കവിതകളിലും ഇതിനുദാഹരണങ്ങളുണ്ട്. ഇതാ ആത്മനിന്ദ കലർന്ന പാപബോധത്തിൻറെ ഈരടികൾ.

"എന്നേപ്പോലുമെനിക്കു നേർവഴിനയി
ക്കാനൊട്ടുമാകാത്ത ഞാ
നന്യൻമാരെനയിച്ചു നായകപദ
പ്രാപ്തിക്കു ദാഹിക്കയോ
കന്നത്തിനുമുണ്ടുമന്നിലതിരെ
ന്നോർക്കാതെ തുള്ളുന്നു ഞാ
നെന്നെത്തന്നെ മറന്നു, കല്ലുകളെറി
ഞ്ഞെൻ കാലൊടിക്കൂ വിധേ!''

തന്നെ, തൻറെ യഥാർത്ഥ രൂപത്തിലല്ല മറ്റുള്ളവർ മനസ്സിലാക്കിയത്. തന്നെ പുകഴ്ത്തിയവർ തൻറെ തനിരൂപം മറച്ചുയ്ക്കുകയായിരുന്നു. കുമ്പസാരരൂപത്തിലുള്ള ഒരു കുറ്റപ്പെടുത്തൽ.

"എന്തിന്നു കവികളെ ഹാ, നിങ്ങളിത്രനാളു
മെന്തിനെൻ തനിരൂപം മറച്ചുവെച്ചു''

ആരുടെമുന്നിലും തലകുനിക്കാത്ത അഹംഭാവമാണല്ലോ റൊമാൻറിസിസ്റ്റിൻറെ കൈമുതൽ. ആ അഹന്തപോലും ഉത്കടമായ പാപബോധത്തിൻറെ മുന്നിൽ നിരുപാധികം കീഴടങ്ങുന്നു.

അടിയൻറെ കുറ്റം പൊറുത്തുകൽപി
ച്ചടിയനെക്കാക്കണേ തമ്പുരാനേ!''

വിഷാദത്തിൻറെ ശക്തമായ ഒരന്തർധാര ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലുണ്ട്. പാപബോധവും പ്രേമഭംഗവും ആദർശച്യുതിയുമൊക്കെ ഈ വിഷാദത്തിനു കാരണമാണ്. നിത്യാസംതൃപ്തമായ കാൽപനിക ചേതന പൂർണ്ണത തേടുകയും അപൂർണ്ണത മാത്രം സാക്ഷാത്കരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ കാൽപനിക പ്രവണതകളുടെ സമഗ്രതയിൽനിന്ന് സംജനിക്കുന്ന അനിവാര്യമായ മനോഭാവമാണ് അശാമ്യമായ വിഷാദം. ജീവിതത്തിൻറെ അനിവാര്യതയെക്കുറിച്ച് നിരന്തരസ്വാസ്ഥ്യം കൊള്ളുന്ന കാൽപനിക കവികളിൽ ഈ വിഷാദം കൂടുതൽ ശക്തമായിരിക്കുകയും ചെയ്യും. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിഷാദത്തിനു പിന്നിൽ ഈ കാൽപനിക പ്രവണതകളെല്ലാം ഉണ്ടെന്നതാണ് സത്യം. കേവലമായ വിഷാദം മാത്രമല്ല, ആ വിഷാദത്തെ ആദർശവത്കരിക്കാനും നിന്ദിക്കാനും കൂടെ തുടങ്ങുമ്പോൾ കവിയിലെ ആത്മപീഡനവാസന പ്രബുദ്ധമായിരിക്കുന്നു എന്നാണ് മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ,

"പോരാ, കാലമേ, തീരാവേദന
പോരാ നീയെനിക്കേകിയതൊട്ടും
പോരാടുന്നതു തീരാതെങ്ങനെ
പോരാ ഞാനിനി നീ വിളിച്ചാലും
അന്നൊരിക്കലൊരക്ഷരമോതാ
തെന്നെ വിട്ടു നീ പോയിട്ടും
വന്നണഞ്ഞിതോ പുൽകുവാനെന്നെ
പ്പിന്നെയും നീ വിഷാദമേ''

ഈ കാവ്യശകലങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കുന്നതും അതുതന്നെ. ആത്മപീഡനവാസനയും വിഷാദയോഗവും ജീവിതത്തിൻറെ ക്ഷണികതയെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധവും ഒന്നിച്ചുചേരുമ്പോൾ കവി മൃത്യുവിനെ സ്വയം വരിക്കുകയും മൃത്യുവിൻ സ്തുതിഗീതമാലപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പരമമായ മനഃശാന്തി നൽകാൻ മരണത്തിനേ കഴിയൂ എന്ന ധാരണയിൽ കവി എത്തിച്ചേരുകയും ചെയ്യും;

" ലോകം ശാശ്വതമല്ല, ജീവിതസുഖ
സ്വപ്നങ്ങൾ മായും വരും
ശോകം മായിക ബുദ്ബുദങ്ങൾ മറയും
പായും സരിത്സഞ്ചയം
നാകം, കാൽപനികോത്സവാങ്കിത ലസൽ
ക്കാനൽജ്ജലം! പിന്നെയെ
ന്തേകം, സത്യമനശ്വരം, മൃതിയതേ
മൃത്യോ ജയിക്കുന്നു നീ''

മരണത്തെ സ്വയം വരിക്കുന്ന മറ്റൊരു കവിതാശകലം കൂടി ഉദ്ധരിക്കട്ടെ.

ആനന്ദാസ്പദമായ നിന്നനുപമാ
രാമത്തിലേക്കാർത്തനാം
ഞാനുംകൂടി വരട്ടെയോ, മരണമേ?
നീറുന്നു, ഹാ മൻമനം!''

ഭാവഗീതത്തിൻറെ ആവിർഭാവദശകളിൽ പശ്ചാത്യസാഹിത്യത്തിൽ 'മധുരശാലാഗീത'ങ്ങൾക്ക് വമ്പിച്ച പ്രചാരമുണ്ടായിരുന്നു. 'കാതുലസ്സിനെ' പ്പോലുള്ള റോമൻ കവികൾ ഭാവസുന്ദരങ്ങളായ അനേകം മധുകവിതകൾ രചിച്ചിട്ടുണ്ട്. മായികവും സ്വപ്നാത്മകവുമായ ന്തരീക്ഷത്തിൽ ഭൗതികമായ വേദനകളാസകലം മറന്നു വിഹരിക്കാനുള്ള വെമ്പൽ കാൽപനിക കവികളിൽ സാധാരണമാണല്ലോ. കഞ്ചാവിൻറെ ചിറകുകളിൽ' എന്ന നീണ്ട കവിത രചിച്ച ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹ്രസ്വകവിതകളുടെ കൂട്ടത്തിൽ മൂന്നു മുക്തകങ്ങളുണ്ട്. മദ്യത്തിൻ സ്തുതികീർത്തനമർപ്പിക്കുന്നതായി. എഴുതുന്നതെന്തും വികാരസാന്ദ്രമാക്കാൻ കഴിയുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈ മദ്യകവിതകളിലും വ്യക്തിനിഷ്ഠമായ അനുഭൂതിയുടെ നിർഭരത്വമുണ്ട്. മലയാളത്തിലെ കാൽപനിക കവികളിൽ മറ്റാരുംതന്നെ മദ്യകീർത്തനങ്ങൾ എഴുതിയിട്ടില്ലെന്ന കാര്യം ശ്രദ്ധാർഹമാണ്. സ്ഥാപിതമായ സാൻമാർഗ്ഗികമൂല്യംങ്ങളോടും ആശയവാദപരമായ ആദർശബോധത്തോടും കൂറില്ലാത്ത ചങ്ങമ്പുഴ സമൂഹത്തോട് കലാപം കൂട്ടുകയായിരുന്നു ഈ കവിതകളിലൂടെ. സൻമാർഗ്ഗപ്രചോദകനും ആദർശശാലിയുമാകണം കവി എന്ന ആശയഗതിയുടെ നേരെയുള്ള ശക്തമായ വെല്ലുവിളികൂടിയായിരുന്നു അവ. അതെന്തായാലും അനുഭൂതിരസം തുളുമ്പുന്ന ഈ കവിതകൾക്ക് കലാപരമായ മൂല്യംമുണ്ടെന്ന സത്യം നിഷേധിക്കാൻ വയ്യ.

ഏഴാംസ്വർഗ്ഗം വിടർന്നു തവ കടമിഴിയിൽ
ക്കൂടി,യെന്നല്ല, ഞാനാം
പാഴാം പുൽത്തണ്ടിൽനിന്നും പലപലമധുര
സ്വപ്നഗാനം പടർന്നു
കേഴാം ഞാൻ നാളെ, വീഴാമടിയിലഖിലവും
തേളുചൂളും തമസ്സിൽ
ത്താഴാംതാഴട്ടെ, കേഴട്ടരികിൽ വരികയേ
ഹൃദ്യമേ മദ്യമേ നീ''

എന്ന ഈ മുക്തത്തിൽ ഹൃദ്യമായ മദ്യം സൃഷ്ടിച്ചേക്കാവുന്ന അധഃപതനത്തെക്കുറിച്ച് കവി ബോധവാനാണ്. പ്രത്യാഘാതങ്ങളെ പൂർണ്ണമായംഗീകരിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ മദ്യത്തിനു സ്തുതിഗീതമാലപിക്കുന്ന കവിയിൽ ആത്മപീഡവാസന ശക്തമാണെന്ന് വ്യക്തമല്ലേ?

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ശൈലീനിഷ്ഠമായ സൗന്ദര്യത്തിനും പദസംഗീതത്തിനും നിദർശനമായ ഈരടികൾ ഹ്രസ്വകവിതകളിൽനിന്നുദ്ധരിക്കുക എളുപ്പമാണ്. ശ്രവണസുഖദായമായ വാക്കുകളുടേയും വർണ്ണങ്ങളുടേയും കാമുകനായിരുന്നല്ലോ ചങ്ങമ്പുഴ. കവിതയുടെ അന്തർഭാവത്തോളം തന്നെ പ്രാധാന്യം പദരചനാനിഷ്ഠമായ ലയത്തിനും താളഭംഗിക്കും അദ്ദേഹം കൽപിച്ചിരുന്നുതാനും. സംഗീതത്തോടുള്ള അമിതാഭിനിവേശം വരുത്തിവയ്ക്കുന്ന കൃത്രിമത്വത്തിനുദാഹരിക്കാവുന്ന ദുർലക്ഷം ചില ഈരടികളും ചൂണ്ടിക്കാട്ടാൻ കഴിയും. 'ഗീതഗോവിന്ദ' ത്തിലെ രചനാസൗഷ്ഠവത്തെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന ചില ഈരടികൾ മാത്രം ഉദ്ധരിക്കട്ടെ.

ചന്ദനശീതല സുന്ദരചന്ദ്രിക ചിന്നിയ ശിശിരനിശീഥം
ചഞ്ചലരജത വലാഹക ചുംബിത ബിംബിത താരകയൂഥം
മദൻമദാകുല മലയാനിലചലിതാർദ്രലതാവൃതകാന്തം
മഞ്ജുളസുരഭില മഞ്ജരികാകുലരഞ്ജിത കുഞ്ജുഗൃഹാന്തം

ചങ്ങമ്പുയുടെ ഹ്രസ്വകവിതാലോകം സ്വന്തം കാവ്യലോകത്തിൻറെ മിനിയേച്ചർ പതിപ്പാണെന്ന് സൂചിപ്പിക്കുകയുണ്ടായല്ലോ. ഒരു റൊമാൻറിസിസ്റ്റിൻ സഹജമായ മിക്കവാറുമെല്ലാ പ്രവണതകളും അതിൻറെ സമ്പന്നമായ രൂപത്തിൽ ദൃശ്യമാകുന്ന ആ കാവ്യപ്രപഞ്ചത്തിൽ. ഏതു വികാരമാവിഷ്കരിക്കുമ്പോഴും ഏതു മനനോഭാവമനാവരണം ചെയ്യുമ്പോഴും അതിൻറെ അസംസ്കൃതമായ നൈസർഗികതയിലും അനിയന്ത്രിതമായ അമിതത്വത്തിലുമാണ് കവിയുടെ ശ്രദ്ധ. ഈ കാൽപനികാമിതത്വമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യകലയെ ശ്രദ്ധേയനാക്കുന്നത്.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഭാവഗീതങ്ങൾ പൊതുവെ സഞ്ചാരിഭാവങ്ങളുടെ ആവിഷ്കരണമാണെന്നു പറഞ്ഞു. 'സഞ്ചാരിഭാവങ്ങളുടെ കവിക്ക്' നിയതമായ ഒരു ജീവിതദർശനമുണ്ടാവുക സ്വാഭാവികമല്ല. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലും അതന്വേഷിക്കുക ഫലദായകമായിരിക്കുകയില്ല.

കാൽപനിക കവികൾ രൂപശിൽപത്തിൽ വേണ്ടത്ര ശ്രദ്ധചെലുത്താറില്ലെന്ന് പറയാറുണ്ട്. വികാരത്തിൻറെ ഒഴുക്കിനും ഭാവനയുടെ സ്വച്ഛന്ദവിഹാരത്തിനും സംഗീതാത്മകമായ പദരചനയുടെ പ്രവാഹത്തിനും അനിയന്ത്രിതമായ സ്വാതന്ത്ര്യം നൽകുമ്പോൾ ഒരുതരം അനിയതമായ രൂപഘടനയാണ് കവിതക്കുണ്ടാവുക. ആ രൂപഘടന ഒരു പരിധിവരെ അമൂർത്തമാണെന്നും പറയാം. സൂക്ഷ്മവും ലോലവുമായ അന്തർഭാവം ആവിഷ്ക്കരോപാധികളുടെ ഈ അമിതവ്യയം കൊണ്ട് നേർത്തുപോകുന്ന അവസ്ഥാാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ നീണ്ട കവിതകളിൽ ദൃശ്യമാകുന്നത്. താളാത്മകമ പദപ്രയോഗത്തിൻറെ ലഹരിയിൽ. സുന്ദമരായ ഇമേജുകളുടെ സമൃദ്ധിയിൽ ഒലിച്ചുപോകുന്ന കവിതയുടെ ദൈർഘ്യമേറുന്നു. അന്തർഭാവം നേർത്തുപോവുകയും ചെയ്യുന്നു. രൂപശിൽപപരമായ ഈ പരിമിതി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹ്രസ്വകവിതകൾക്കില്ല. അവിടെ ക്ഷണികമായുണ്ടാകുന്ന വൈകാരികാനുഭൂതിയെ അനുവാചകരിലേക്ക് സംക്രമിപ്പിക്കാനാവശ്യംവേണ്ട പദങ്ങളേയുള്ളൂ. അതുകൊണ്ടുതന്നെ താരതമ്യേന കൂടുതൽ സാന്ദ്രഭാവങ്ങളാണ് ആ കവിതകൾ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ യഥാർത്ഥ കാവ്യകലയെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം ഈ ഹ്രസ്വകവിതകളെ ആധാരമാക്കി നടത്തുകയാവും യുക്തിപൂർവ്വകം. ഈ ഹ്രസ്വകവിതകളുടെ ഒരുതരം വാചാലമായ വലിച്ചുനീട്ടലുകളോ വ്യാഖ്യാനങ്ങളോ ആണ് അദ്ദേഹത്തിൻറെ നീണ്ട കവിതകൾ.

ചങ്ങമ്പുഴ - സ്വകാര്യകലാപത്തിൻറെ കവി

പി.വി. വേലായുധൻ പിള്ള

മലയാളകവിതയുടെ ചരിത്രത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ഒരു ഏകാന്തഗോപുരമാണ്. അതൊരു സാഹിത്യചരിത്രപ്രശ്നം മാത്രമല്ല, മനോവിജ്ഞാനീയ പ്രശ്നം കൂടിയാണ് എന്നു ഞാൻ കരുതുന്നു. ഏതു കവിതയാണ് മനോവിജ്ഞാനീയപ്രശ്നമല്ലാതുള്ളത് എന്നൊരു ചോദ്യമുണ്ടായേക്കാം അപ്പോൾ. അങ്ങനെ സാമാന്യമായി കണ്ടാൽ പോരാ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ എന്നാണിവിടെ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ഉള്ളൂരും, വള്ളത്തോളും, ജി.യും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാലത്തുതന്നെ കവിതയെഴുതിപ്പോന്നവരാണ്. അവരുടെ കവിതകൾക്ക് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സ്വഭാവമില്ല എന്ന കാര്യം പ്രസിദ്ധമാണല്ലോ! ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ കാണുന്ന അതിവൈയക്തികബോധവും സ്വകാര്യമായ കലാപാത്മകതയും മറ്റും അവരുടെ കവിതകളിൽ ഇല്ലതന്നെ. അതുപോലെ മറ്റു പലതും. അതിനു കാരണം ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന കവിയുടെ വ്യക്തിത്വഘടനയുടെ സവിശേഷതകളാണ് എന്നു സഥാപിക്കാനാണ് ഈ പ്രബന്ധം.

കവിയുടെ വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ഘടന സഹജാവബോധത്തിൽ അധിഷ്ഠിതമായിരിക്കുന്നു എന്ന് ഫ്രോയിഡ് അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ പിൻഗാമികളായ സള്ളിവനും എറിക് ഫ്രോമും മറ്റു സാഹചര്യസമ്മർദ്ദമാണ് വ്യക്തിത്വരൂപികരണത്തിൻറെ പിറകിലെ പ്രധാന ശക്തിയെന്നു വാദിക്കുന്നു. നമ്മുടെ അനുഭവങ്ങൾ ഈ രണ്ടു വിധത്തിലുള്ളതാണ്. ഒന്നു മറ്റൊന്നിൻറെ മേൽ അധീശത്വം നേടാൻ നടത്തുന്ന പോരാട്ടം ഓരോ കവിയിലും കാണാം. സഹജാവബോധത്തിൻറെ ആക്രമണത്തിനു കീഴടങ്ങുന്ന കവി സ്വകാര്യലോകമുള്ളവനും വ്യക്തിപ്രാധാന്യത്തിൻ അമിതാദരം കൊടുക്കുന്നവനുമായിരിക്കും. ചങ്ങമ്പുഴ അത്തരക്കാരനായിരുന്നു. വള്ളത്തോളും ജി.യും മറ്റും എത്രമാത്രം റൊമാൻറിക്കായിരുന്നാലും സഹജാവബോധത്തെയും സാഹചര്യസമ്മർദ്ദത്തെയും സമനിലയിൽ നിറുത്തിയവരാണ്.

ചങ്ങമ്പുഴ എല്ലാ അർത്ഥത്തിലും ഒരു റൊമാൻറിക്കായിരുന്നു. നമ്മുടെ വർഗത്തിൻറെ റൊമാൻറിക് മനോഭാവത്തിൻറെ പാരമ്യവും തദിഷ്ഠിതമായ വികാരശൈഥില്യംത്തിൻറെ മൂർച്ചയും അദ്ദേഹത്തിൽ കാണാം. പട്ടിണിയും തൊഴിലില്ലായ്മയും കൊടുമ്പിരിക്കൊണ്ടിരുന്ന മുപ്പതുകളിലാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മനോഘടന രൂപംകൊണ്ടത്. സാമ്പത്തികവർഗങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള അകൽച്ച ഇന്നത്തെക്കാൾ എത്രയോ വലുതായിരുന്നു അന്ന്. അതിവൈയക്തികത പൊന്തിച്ചുനിന്നിരുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മനോഘടന സമൂഹത്തിൻറെ ഈ Maladjustment മായി പിണങ്ങി തൻറേതായ ഒരു സ്വകാര്യലോകത്തേക്ക് ഒതുങ്ങിക്കൂടി. എം.ടി. വാസുദേവന്നായരുടെ നാടുകെട്ടിലും കാലത്തിലും കാണുന്ന നായികാനായകൻമാരുടെ ജീവിതാനുഭവങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കും ഉണ്ടായിക്കാണണം. ഏതായാലും താൻ അവഗണിക്കപ്പെട്ടുവെന്നും ഒറ്റപ്പെട്ടുവെന്നുമുള്ള കഠിനബോധം അദ്ദേഹത്തിൻറെ മനസ്സിനെ നിരന്തരം പീഡിപ്പിച്ചിരുന്നു. തന്നെ നിന്തരം മർദിച്ചു രസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു സാഡിസ്റ്റുലോകമാണ് തൻറെ ചുറ്റുമുള്ളതെന്നും അദ്ദേഹം സങ്കൽപിച്ചു ദുഃഖിച്ചു. നമ്മുടെ റൊമാൻറിക് മനോഭാവത്തിൻറെ മുഖ്യധാരയിൽനിന്ന് ചങ്ങമ്പുഴയെ ഒറ്റപ്പെടുത്തി നിറുത്തിയത് ഈ സ്വകാര്യലോകബോധമാണ്. അദ്ദേഹം അങ്ങനെ സ്വയം അന്യനായി. ഈ അന്യഥാത്വം ബോധ്യമായപ്പോൾ തൻറെ അസ്തിത്വത്തിൽ പരിഭ്രാന്തനും പരാജയഭീതനുമായിത്തീർന്നു ചങ്ങമ്പുഴ. ഈ അസ്തിത്വദുഃഖത്തിനു ദാർശനികമായ ഒരു മാനവുമുണ്ടായിരുന്നില്ല. കേവലം ലൗകികമായിരുന്നു അത്. ആശാനോ, ജി.യ്ക്കോ, വള്ളത്തോളിനോ സമൂഹബോധം അമ്പേ നിരസ്തമായ ഇത്തരമൊരു വ്യക്തിബോധവും ഉണ്ടായിട്ടില്ല. കാരണം മുമ്പു സൂചിപ്പിച്ചതുപോലെ സഹജാവബോധത്തെയും സാഹചര്യസമ്മർദ്ദങ്ങളെയും സമനിലയിൽ നിറുത്തി അവർ എന്നതുതന്നെ.

ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു ജീവിതവീക്ഷണം എന്നൊന്നില്ല എന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ള നിരൂപകൻമാരുണ്ട്. കവിയുടെ ആശയപരമായ ചാഞ്ചാട്ടമാണ് അവരെ വഴിതെറ്റിച്ചത്. യഥാർത്ഥത്തിൽ വ്യക്തിയെ വ്യക്തിയെന്ന നിലയിൽ സ്വതന്ത്രനായി ജീവിക്കാൻ അനുവദിക്കുക എന്നുള്ളതായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ജീവിതവീക്ഷണം; അഥവാ 'തന്നെ' താനായി ജീവിക്കാൻ അനുവദിക്കു എന്നുള്ളത്. ഇവിടെയും കവിയുടെ സ്വകാര്യലോകബോധവും വ്യക്തിപരതയുമാണ് മുന്തിനിൽക്കുന്നത്.

റൊമാൻറിസിസത്തിൻ ആയിരക്കണക്കിൻ നിർവചനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട് പാശ്ചാത്യസാഹിത്യങ്ങളിൽ. റൊമാൻറിസിസം എന്നല്ല റൊമാൻറിസിസങ്ങൾ എന്നാണു പ്രയോഗിക്കേണ്ടത് എന്നു വാദിച്ച ലവ്ജോയി എന്ന നിരൂപകൻ, റൊമാൻറിക് മനോഭാവങ്ങൾക്കു കാരണമായ വർഗസമൂഹസ്വഭാവങ്ങളെക്കുറിച്ച് അതികർക്കശമായി ചിന്തിച്ചിരുന്നു എന്നതു നിസ്തർക്കമാണ്. റൊമാൻറിസിസത്തിനുണ്ടായ നിർവചനങ്ങളൊക്കെ എല്ലാ സാഹിത്യങ്ങൾക്കും ഒരുപോലെ യോജിക്കാവുന്നവയല്ലെന്ന് ഇതിൽനിന്നും സിദ്ധമാണല്ലോ! ഫ്രഞ്ചുറൊമാൻറിസിസം വിപ്ലവപ്രധാനവും ജർമൻ റൊമാൻറിസിസമാകട്ടെ അത്യന്തസൂക്ഷ്മമായ അർത്ഥത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ ശാസ്ത്രബോധത്തേയും സൗന്ദര്യബോധത്തെയും നിഷേധിക്കുന്ന ക്രൈസ്തവചിന്തകൾക്കു വിപരീതമായിരുന്നു. ഇവയെല്ലാം പിന്നെപ്പിന്നെ അതതു രാജ്യങ്ങളിലുണ്ടായ ലിബറൽ സാമൂഹികബോധവുമായി ബന്ധപ്പെടുകയും ചെയ്തിരുന്നു. വാസ്തവത്തിലൽ സമൂഹത്തിലെ ലിബറലിസവും സാഹിത്യത്തിലെ റൊമാൻറിസിസവും തമ്മിൽ വളരെയേറെ അടുപ്പമുണ്ട്. ഇൻഡ്യൻ സമൂഹത്തിലെ ലിബറലിസവുമായിട്ടാണ് ഇവിടത്തെ റൊമാൻറിസിസത്തിനു നേരിട്ടു ബന്ധമുള്ളത് എന്ന വസ്തുതയും സ്മരിക്കുക. റൊമാൻറിക് കവി, വിപ്ലവത്തിൻറെ പ്രവാചകനായിത്തീരുന്നത് ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിലാണ്. അതെന്തുമാകട്ടെ, വർഗപരമായും പ്രാദേശികപരമായും റൊമാൻറിസിസങ്ങൾ ഉണ്ടാവുമെന്നതിൻ ഇനിയും തെളിവുകൾ ആവശ്യമില്ല. നമ്മുടെ ഭാഷയിലെ റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ ഉത്പത്തിക്ക് അതിൻറേയായ പ്രാദേശികവും സാമൂഹികവുമായ കാരണങ്ങളുണ്ട്. അതു വിവരിക്കാൻ മറ്റൊരു പ്രബന്ധം തന്നെ വേണ്ടിവരും.

റൊമാൻറിസിസവും ക്ലാസിസിസവും വിപരീതധ്രുവങ്ങളിൽ വർത്തിക്കുന്ന മനോഭാവങ്ങളാണ് എന്ന് ഇവിടെ ഓർക്കണം. ഒന്നിലധികം വ്യക്തികൾ ഒരുപോലെ അംഗീകരിക്കുന്ന സാമൂഹികനിയമങ്ങളും ചട്ടവട്ടങ്ങളും നൈതികമൂല്യംബോധവുമുള്ള ഒരു സമൂഹവ്യവസ്ഥയിൽ നിന്നാണു ക്ലാസിസിസം ഉണ്ടാകുന്നത്. ഈ സമൂഹവ്യവസ്ഥയെ ഫ്യൂഡലിസം എന്നോ മൊണാർക്കി എന്നോ എന്തുവേണമെങ്കിലും വിളിച്ചോളൂ. ജീവിതത്തിൻറെ എല്ലാ മണ്ഡലങ്ങളും, സുവ്യവസ്ഥിതമായ ഈ സമൂഹത്തെ, ഒരു തരത്തിലല്ലെങ്കിൽ മറ്റൊരു തരത്തിൽ നിയമബദ്ധമായിത്തീരുന്നു. ഇതു കൃത്രിമമെന്നുപോലും പറയാവുന്ന ഒരുതരം പക്വത(Maturity)യ്ക്കു കാരണമായിത്തീരുന്നു. ഈ നിയമബദ്ധതയ്ക്കും പക്വതയ്ക്കും എതിരായിരിക്കും എല്ലാത്തരം റൊമാഃൻറിസിസങ്ങളും. കാരണം ഇതു വ്യക്തിയുടെ അനിയന്ത്രിത വികാസത്തിനും വളർച്ചയ്ക്കും വിഘാതമാണ് എന്നുള്ളതുതന്നെ. അങ്ങനെ ക്ലാസിസം എന്ന സങ്കൽപത്തിൻ, റൊമാൻറിസിസത്തിൽനിന്നു ഭിന്നമായി സമഷ്ടിബോധവുമായി ബന്ധമുണ്ടെന്നു വരുന്നു. ഈ സമഷ്ടിബോധത്തിൽനിന്നുള്ള തെറിച്ചുപോരലാണ് റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ പ്രധാനലക്ഷണം,. ഈ വിഘടനാപ്രവണത വ്യക്തിമനോഭാവത്തിലാണ് ആദ്യം ജനിക്കുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് റൊമാൻറിസിസം വിപ്ലവപരമായപ്പോഴും ജർമൻ റൊമാൻറിസിസം ആദർശപരമായപ്പോഴും സമഷ്ടിബോധം തീർത്തും ഉപേക്ഷിച്ചിരുന്നില്ല. അതുകൊണ്ടുതന്നെയാണ് ആത്യന്തികമായി അവയ്ക്ക് സമൂഹത്തിലെ ലിബറലിസത്തിൽ ലയിക്കേണ്ടിവന്നതും.

നമ്മുടെ റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ സ്വഭാവം പ്രത്യേകപഠനത്തിനു വിധേയമാക്കേണ്ടതാണ് എന്നു പറഞ്ഞുകഴിഞ്ഞു. രാജകുടുംബങ്ങളുടേയും പ്രഭുകുടുംബങ്ങളുടേയും സമൂഹത്തിലെ മറ്റു കുടുംബങ്ങളുടേയും തകർച്ചയോടുകൂടിയാണ് ഇവിടത്തെ സമൂഹത്തിൽ ലിബറലിസവും സാഹിത്യത്തിൽ റൊമാൻറിസിസവും ജനിക്കുന്നത്. ഈ തകർച്ചയ്ക്കെല്ലാം പല കാരണങ്ങളും പറയാനുണ്ടാകും. യൂറോപ്പിൽ ഉണ്ടായതുപോലെ ഒരു വ്യാവസായികവിപ്ലവമോ കാർഷഇകവിപ്ലവമോ കേരളത്തിലെ സാഹിത്യകാരൻമാരിൽ റൊമാൻറിക് മനോഭാവം ജനിപ്പിക്കുന്നതിനു കാരണമായിട്ടില്ല. നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തിൽ റൊമാൻറിസം വളർച്ചയെത്തിയപ്പോൾപ്പോലും, ചങ്ങമ്പുഴ ഒഴികെയുള്ള റൊമാൻറിക് കവികളിൽ സമൂഹസത്തയെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധം മിക്കവാറും സജീവമായിരുന്നു എന്നു ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചുകഴിഞ്ഞു. ഈ സമൂഹസത്താബോധം വല്ലപ്പോഴഉം ചങ്ങമ്പുഴയിലും മിന്നിമറഞ്ഞിരുന്നില്ല എന്നു പറുയന്നില്ല. അതു കവിതയുട പുറന്തോടിൽ മാത്രമായിരുന്നു. അതിനു കാരണം നാൽപതുകളിലെ പുരോഗമനസാഹിത്യ കോലാഹരവും റിയലിസ്റ്റിക് ഗദ്യകഥാപ്രസ്ഥാനവുമായിരുന്നു. ചുരുക്കത്തിൽ മലയാളത്തിലെ മുഖ്യ റൊമാൻറിക് ധാരയിൽനിന്നു തെറിച്ചുപോയെ ഉത്ഭ്രാന്തമായ ഒരു റൊമാൻറിക് വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ഉടമസ്ഥനായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ.

റൊമാൻറിക് കവികളുടെ മാനസികാവസ്ഥ ന്യൂറോസ്സിസ്സിൻ അഥവാ ഞരമ്പുരോഗത്തിനു തുല്യംമാണെന്നും ഫ്രോയിഡ് പ്രസ്താവിക്കുന്നുണ്ട്. വല്ലപ്പോഴുമൊക്കെ യഥാർത്ഥ കിറുക്കു ബാധിച്ചിരുന്ന ചാൾസ് ലാമ്പ് On the Sanity of True Genious എന്നൊരു പ്രബന്ധം തന്നെ എഴുതിയ കവികളുടെ ഭാവനാവ്യാപാരം ഭ്രാന്തല്ല എന്നു സ്ഥാപിക്കാൻ ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ട്. മറിച്ച് എമിലി സോള തൻറെ സിദ്ധികൾ ന്യൂറോസ്സിസുസ്മായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണെന്നു സ്ഥാപിച്ചുകിട്ടുവാൻ ഒരു ഡസനിലധികം മനോരോഗവിദഗ്ദ്ധൻമാരെ സമീപിച്ചതായി കേട്ടിട്ടുണ്ട്. ബോദ്ലയർ, റിംബോ, വെർലയിൻ എന്നിവർ തങ്ങൾ കിറുക്കൻമാരാണെന്നു സ്വയം വിശ്വസിച്ചിരുന്നവരാണ്. അവരോരോരുത്തരും ജീവിച്ചുപോന്ന സമൂഹത്തിൻറെ മുഖ്യധാരയിൽനിന്നും തെറിച്ചുപോയതുകൊണ്ടുണ്ടായ Anguish അഥവാ കഠിനവ്യഥയാണ് അരെ ഇതിനെല്ലാം പ്രേരിപ്പിച്ചത്. ചങ്ങമ്പുഴയും ഈ കഠിനവ്യഥ അനുഭവിച്ചിരുന്നു. തൻറെ കഴിവുകളെക്കുറിച്ചും കഴിവുകേടുകളെക്കുറിച്ചും ചങ്ങമ്പുഴയും ഇങ്ങനെയെല്ലാം വിശ്വസിച്ചുകാണണം. എന്നാൽ, അദ്ദേഹം വാച്യാർത്ഥത്തിൽ ഭ്രാന്തനായില്ല. അതിനു കാരണം നിത്യമെന്നോണം അനുസ്യൂതമായി കവിതയെഴുതി യഥാർത്ഥ ന്യൂറോസ്സിസ്സിൻറെ ടെൻഷനിൽനിന്നു രക്ഷപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരുന്ന ഒരു കവിയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ എന്നുള്ളതാണ്.

ഇത്രയും വിസ്തരിച്ച് പറഞ്ഞത് നമ്മുടെ മറ്റു റൊമാൻറിക്കുകളിൽനിന്ന് വ്യത്യസ്തമായ വ്യക്തിപ്രാധാന്യബോധവും സ്വകാര്യലോകബോധവും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നു സ്ഥാപിക്കാനാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സ്വകാര്യലോകം അദ്ദേഹത്തെക്കൊണ്ടു നിറഞ്ഞിരുന്നു. വിഷാദവും, പാപബോധവും, ആത്മനിന്ദയും, പ്രേമവൈവശ്യവും, കലാപവും ആ ലോകതത്തിൽ പത്തിവിടർത്താടി. വ്യക്തിപ്രാധാന്യബോധം നിറഞ്ഞുതുളുമ്പിയ ഈ സ്വകാര്യലോകഭാവനയാണ് ചങ്ങമ്പുഴയിൽ മിന്നിമറഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്ന എല്ലാ മനോഭാവങ്ങളുടേയും പ്രഭവസ്ഥാനം. അദ്ദേഹത്തെ 'അഡോളസെൻസി'ൻറെ കവിയാക്കിയതും പക്വതയില്ലാത്ത കവി(Immature Poet)യാക്കിയതും ഇതുതന്നെ. വല്ലപ്പോഴുമെല്ലാം ചങ്ങമ്പുഴയിൽ നിഴൽ വീശിയുന്ന സമൂഹസത്തയെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധത്തിൻ, ഈ സ്വകാര്യലോകബോധം എന്ന ബാധയെ, തെല്ലും മയപ്പെടുത്തുവാൻ സാധിച്ചുമില്ല.

ചങ്ങമ്പുഴ ഒരിക്കലും ഒരു വിപ്ലവവകാരി ആയിരുന്നില്ല. അമിതമായ വ്യക്തിപ്രാധാന്യബോധം തന്നെ ആയിരുന്നു അതിനു വിഘാതമായി നിന്നിരുന്നത്. അദ്ദേഹത്തിൽ ഉറഞ്ഞുകൂടിയിരുന്ന സ്വകാര്യദുഃഖങ്ങൾ ചിലപ്പോഴെല്ലാം ആളിക്കത്തി സ്വകാര്യകലാപമായിത്തീരുകയും ചെയ്തിരുന്നു. ഏതാണ്ട് സമാനാർത്ഥത്തിൽ പ്രയോഗിക്കപ്പെടുന്ന വിപ്ലവം, കലാപം എന്നീ പദങ്ങൾക്ക് ഇവിടെ ഒരു നിർവചനമോ വിശദീകരണമോ ആവശ്യമായിവരുന്നു. വിപ്ലവം സോദ്ദേശ്യവും സമഷ്ടിനിഷ്ഠവമാണ്. അതിൻ അതിൻറേതായ നൈതികസംഹിതയും വ്യവസ്ഥുയമുണ്ട്. കലാപത്തിനാകട്ടെ ഇതൊന്നുമില്ല. വ്യക്തിയുടെ ഒറ്റപ്പെട്ട പ്രതിഷേധങ്ങളിൽനിന്നാണു കലാപം ജനിക്കുന്നത്. ഈ പ്രതിഷേധമാകട്ടെ സ്വകാര്യലോകത്തിൻറെ സ്ഫോടനമാണ്. അതിനൊരു നൈതികസംഹിതയോ ഉദ്ദേശ്യമോ വേണമെന്നില്ല. ചിലപ്പോൾ വ്യക്തികളുടെ സമാനസ്വഭാവമുള്ള കലാപചിന്തകൾ വിപ്ലവമായി രൂപാന്തരപ്പെടാറുണ്ട്. കേരളത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ചങ്ങമ്പുഴയോടു സമാനസ്വഭാവമുള്ള കലാപാത്മകകവികൾ ഇവിടെ ഉണ്ടായില്ല. മറ്റു ചിലർ ഉത്പതിഷ്ണുക്കളായ കവികൾ സമൂഹ പരിഷ്കരണത്തിനുവേണ്ടി ബോധപൂർവ്വം വിപ്ലവകാരികളായി മാറിയപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ വ്യക്തിനിഷ്ഠമായ സ്വകാര്യലോകത്തിൻറെ കലാപാത്മകസ്വഭാവം വച്ചു പുലർത്തുക തന്നെ ചെയ്തു.

തൻറെ വ്യകിതഗതകലാപം നിഷ്ഫലമാകുന്നു എന്നു കണ്ട ചങ്ങമ്പുഴ രോദിക്കുകയും ക്രോധിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. അപ്പോഴെല്ലാം കലഹിനിയായ ഒരു കാമുകിയെപ്പോലെ ആയിരുന്നു ആ കവിത. കാമുകിക്കുണ്ടാകുന്ന മനോഭാവത്തിൻറ സ്വകാര്യപരതയും ആത്മാർത്ഥതയും തന്നെയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്നത്. എന്തിലും വൈകാരികമായി ആകണ്ഠം മുഴുകുക അദ്ദേഹത്തിൻറെ സ്വഭാവമായിരുന്നല്ലോ. തന്നെ ഒരു സാഡിസ്റ്റുലോകം പൊതിഞ്ഞിരിക്കുന്നു എന്നും താൻ ഒറ്റപ്പെട്ടവനും നിസ്സഹായനും പരാജയഭീതനും പാപബോധാവിഷ്ടനും ആയിരിക്കുന്നു എന്നുമുള്ള വിഹ്വലത ചങ്ങമ്പുഴയെ നിതാന്തം വേട്ടയാടിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു എന്നു പറഞ്ഞുകഴിഞ്ഞു. സമൂഹത്തിൻറെ പൊതു സ്പന്ദനമായി പറയത്തക്ക ബന്ധങ്ങളൊന്നും ഇല്ലാതിരുന്നതുകൊണ്ടുംകൂടിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ സ്വകാര്യലോകത്തിൽകിടന്നു ശ്വാസംമുട്ടി മരിച്ചത്.

ചുരുക്കത്തിൽ റൊമാൻറിസിസത്തെ ഓരോ കവിയും ഉൾക്കൊണ്ടത് ഓരോ തരത്തിലായിരുന്നു. വിക്ടർ ഹ്യൂഗോയ്ക്ക് റൊമാൻറിസിസം വിപ്ലവവും സാമൂഹിക പരിവർത്തനവുമായിരുന്നു. ബ്ലേക്കിൻ അത് ഉദ്ദീപ്തഭാവനയും ദിവ്യദർശനവുമായിരുന്നു. ഹെഗലിന വിരഹോത്കണ്ഠയും പ്രത്യാശയും, വേഡ്സ്വർത്തിൻ ഭൂതോദയവും അത്ഭുതാത്മകതുമായിരുന്നു അത്. കുഞ്ഞിരാമൻ നായർക്കാകട്ടെ പ്രകൃതി സൗന്ദര്യവും. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് സ്വകാര്യദുഃഖവും സ്വകാര്യകലാപവുമായിരുന്നു റൊമാൻറിസിസം. ഇതുകൊണ്ടുതന്നെയാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ഒരു സാഹിത്യചരിത്രപ്രശ്നം മാത്രമല്ല ഒരു മനോവിജ്ഞാനീയ പ്രശ്നം കൂടിയാണ് എന്ന് ആദ്യമേ പറഞ്ഞുവെച്ചത്!

അറിവും അനുഭൂതിയും

ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള

എ.ഡി. ഹരിശർമ്മ

ശങ്കരക്കുറുപ്പിനെപ്പോലെ തന്നെ കേരളീയരെ വളരെയധികം വശീകരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞ മറ്റൊരു കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള. ഈ ഒറ്റക്കാര്യത്തിലല്ലാതെ മറ്റൊരു വിഷയത്തിലും അവർ തമ്മിൽ യാതൊരു സാമ്യവുമില്ല. കുറുപ്പു ചെറുപ്പത്തിൽതന്നെ ചില ആദർശങ്ങളിൽ വിശ്വസിച്ചിരുന്നു എന്നു നാം കണ്ടുകഴിഞ്ഞു. വികാരത്തിനു കടിഞ്ഞാണിടാൻ വേണ്ട വിചാരശീലവും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ധ്യാപകവൃത്തിയിൽ പ്രവേശിച്ചതുകൊണ്ട് ലോകത്തെ വളയെരൊന്നും വെറുക്കാതെ ജീവിക്കാനും അദ്ദേഹത്തിനു സാധിച്ചു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ നില ഇതിനു നേരെ വിപരീതമായിരുന്നു. ഉറച്ച ഒരാദർശനിഷ്ഠ ചെറുപ്പത്തിലെന്നല്ല മരിക്കുന്നതുവരെ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്നില്ല. താത്കാലികമായ വികാരത്തിനിധീനനായി തോന്നിയതു പ്രവർത്തിക്കുന്ന സ്വഭാവക്കാരനായിരുന്നു അദ്ദേഹം. ദാരിദ്ര്യത്തിൽ ജനിച്ച്, ദാരിദ്ര്യത്തിൽ വളർന്ന ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ചുറ്റും കണ്ട ലോകത്തെ സ്നേഹിക്കാനല്ല വെറുക്കാനാണ് തോന്നിയത്. സാമ്പത്തികക്ലേശം നിമിത്തം പഠിപ്പുപോലും ഇടയ്ക്കു വെച്ചു മുടക്കേണ്ടിവന്നപ്പോൾ ഈ ലോകവിദ്വേഷം ഒന്നുകൂടി വർദ്ധിച്ചു. ചുക്കാനില്ലാത്ത കപ്പൽപോലെയായി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ജീവിതം. ആത്മസ്നേഹിതനായ ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയുടെ അപ്രതീക്ഷിതമായ ചരമം കൃഷ്ണപിള്ളയെ തകർത്തുകളഞ്ഞു. ഈ പശ്ചാത്തലം മനസ്സിലാക്കിയാൽ മാത്രമേ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകൾ വേണ്ടപോലെ ആസ്വദിക്കാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ.

പൂർവ്വകവികളിൽ ഒരാളേയും അനുകരിച്ചുകൊണ്ടല്ല ചങ്ങമ്പുഴ കവിത എഴുതിത്തുടങ്ങിയത്. സ്വയം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്ത ഒരു പുതിയ സരണിയായിരുന്നു അത്. ആശയങ്ങളെസ്സംബന്ധിച്ച് മാത്രമല്ല ഭാഷാവിഷയമായും ഇതുവരെ തീർത്തുപറയാവുന്ന ഒരു പരമാർത്ഥമാണ്. സംസ്കൃതത്തിൽ തീരെ ഭ്രമിക്കാതെ നല്ല മലയാളഭാഷ ഉപയോഗിക്കുന്നതിൽ അദ്ദേഹം പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നു. പഴയ നാടൻവൃത്തങ്ങളെ അന്ധകാരത്തിൽനിന്ന് വീണ്ടെടുത്തു തേച്ചുമിനുക്കി പ്രയോഗിക്കുന്നതായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കൂടുതൽ ഇഷ്ടം. വള്ളത്തോളിൻറെ കാലംമുതൽക്കുതന്നെ ദ്രാവിഡവൃത്തങ്ങൾക്കു പൂർവ്വാധികം പ്രചാരം സിദ്ദിച്ചുതുടങ്ങിയിരുന്നു എങ്കിലും, സാഹിത്യത്തിൽ അവയുടെ സർവ്വാധിപത്യം സ്ഥാപിക്കപ്പട്ടത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാലത്താണ്. സംഗീതാത്മകതയാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മറ്റൊരു പ്രത്യേകത. നിരക്ഷരകക്ഷികളായ ഗ്രാമിണരെപ്പോലും മയക്കി തന്നിലേക്കാകർഷിക്കാൻ ഈ സംഗീതാത്മകതയ്ക്കു സാധിച്ചിട്ടുണ്ട്. മിതഭാഷിതത്വം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു തീരെ വശമായിരുന്നില്ല. ചുരുങ്ങി വാക്കുകളിൽ പറഞ്ഞുതീർക്കാവുന്ന ചെറിയ ആശയത്തിനുവേണ്ടി അദ്ദേഹം വളരെ വരികൽ വിനിയോഗിച്ചു എന്നുവരും. എത്ര ആവർത്തിച്ചാലും മതിവരാത്തവിധം ചില സുകുമാരശബ്ദങ്ങൾ ആ കവിക്ക് അത്യന്തം പ്രിയതരങ്ങളായിട്ടുണ്ടായിരുന്നു. ഭാഷാലാളിത്യം, സംഗീതമാധുര്യം, സുകുമാരപദങ്ങളുടെ ആവർത്തനം എന്നീ മൂന്നു ഗുണങ്ങളാണ് കവിതാകാമിനിയെ കൊട്ടാരത്തിൽനിന്നും കുടിലുകളിലേക്കു കൂട്ടിക്കൊണ്ടുവരാൻ ചങ്ങമ്പുഴയെ സഹായിച്ചത്.

കവിതയുടെ ഉള്ളിലേക്കു കടന്നാൽ, മനുഷ്യജീവിതത്തിൻറെ സങ്കീർണ്ണത മുഴുവൻ അവിടെ കാണാം. വികാരങ്ങളുടെ വേലിയേറ്റമാണ് എവിടെയും. കവിയുടെ സ്വഭാവം തികച്ചും അവിടെ പ്രതിബിംബിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്തായിരുന്നു ആ സ്വഭാവം? ഉറച്ച ഒരു നിലപാടു എവിടെയുമില്ല. ജീവിതത്തിൻ ആധാരമായി ഒരു പ്രത്യേക തത്വശാസ്ത്രമോ ലക്ഷ്യമോ ആദർശമോ ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നു പറയാൻ നിവൃത്തിയില്ല. ഒന്നിനെ സ്നേഹിക്കാനോ വെറുക്കാനോ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് കഅധികം സമയമോ പറയത്തക്ക കാരണമോ വേണ്ടിയിരുന്നില്ല. ഇന്നു സ്നേഹിക്കും, നാളെ വെറുക്കും, മറ്റന്നാൾ വീണ്ടും സ്നേഹിക്കും. ചുരുക്കിപ്പറഞ്ഞാൽ, അപ്പോഴപ്പോൾ തോന്നിയതുപോലെ പറയുകയും പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്ക എന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ സ്വഭാവം. ഈ സ്വഭാവം കവിതയുടെ ഉള്ളടക്കത്തിൽ ഉടനീളം കാണാം.

മനുഷ്യഹൃദയങ്ങളെ വശീകരിക്കാൻ കെൽപ്പുള്ള കരുണവും ശൃംഗാരവുമായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു പ്രിയതരങ്ങളായ രസങ്ങൾ. ആ കവിയുടെ മിക്ക പ്രേമഗാനങ്ങളുടേയും വിഷയം ശോകത്താൽ മുക്കിയ വിപ്ലലംഭമായിത്തീർന്നത് അതുകൊണ്ടാണ്. സ്വാനുഭവത്തിൻറെ ചൂടുകൂടി പകർന്നപ്പോൾ ആ ഗാനങ്ങൾ ആരേയും ആകർഷിക്കാൻ കഴിവുറ്റതായി. ഈ രസങ്ങളിൽ ഒന്നിൻറെ നിഴലാട്ടമെങ്കിലും ഏൽക്കാത്ത കൃതികൾ ചങ്ങമ്പുഴകവിതകളുടെ കൂട്ടത്തിൽ കാണുമോ എന്നു സംശയമാണ്.

താൻ പറയുന്ന കാര്യം വായനക്കാരുടെ ഹൃദയത്തിൽ അലിഞ്ഞുചേരണം എന്നു മാത്രമേ കവിക്കുദ്ദേശമുണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. അതു പൂർണ്ണമായി ഫലിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. കവിത എഴുതുന്ന നിമിഷത്തിലെ ആത്മാർത്ഥത നിറഞ്ഞ അന്തരീക്ഷമാണ് ഇതിനു കാരണം. താൻ അപ്പോഴപ്പോൾ ശരിയാണെന്നു വിചാരിക്കുന്നത് അതുപോലെ പറയുക എന്നു മാത്രമേ ആത്മാർത്ഥത' എന്ന വാക്കുകൊണ്ട് ഇവിടെ അർത്ഥമുദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളൂ. ഇത്തരം ആത്മാർത്ഥതയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ മറ്റ് ഏതു കവിയുടേയും പിന്നിലായിരുന്നില്ല. ജീവിതം അനവധി നിമിഷങ്ങളുടെ സമുച്ചയമായിക്കാണാനല്ല, ഓരോ നിമിഷത്തേയും ഓരോ ജീവിതമായി കണക്കാക്കാനാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഒരുങ്ങിയത്. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിത വൈരുദ്ധ്യങ്ങളുടെ ഒരു ഘോഷയാത്രയായിത്തീർന്നത് ഇതുകൊണ്ടാണ്.

സ്നേഹിതൻറെ ചരമം കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ മനസ്സിനെ വല്ലാതെ സ്പർശിച്ചതായി സൂചിപ്പിച്ചുവല്ലോ. ഒര ഞെട്ടിൽ വിരിഞ്ഞ രണ്ടു പൂക്കളായിരുന്നു അവർ. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് തൻറെ ജീവിതരഹസ്യങ്ങൾ പകരാനുള്ള ഒരേ ഒരു ചങ്ങാതിയായിരുന്നു രാഘവൻപിള്ള. ആ കൂട്ടുംകൂടി നശിച്ചപ്പോൾ ഈ ലോകത്തിൽ ഏകാകിയായിത്തീർന്ന അനുഭവമാണ് കൃഷ്ണപിള്ളക്കുണ്ടായത്. കടുത്ത ജീവിതാനുഭവങ്ങളും സ്നേഹിതൻറെ ആത്യന്തികവിയോഗം വരുത്തിവെച്ച തീവ്രദുഃഖവും ചങ്ങമ്പുഴയെ അടിമുതൽ മുടിവരെ ഉലച്ചുകളഞ്ഞു. ഈ ഉലച്ചലാണ് ആ യുവാവിൽ ഉറങ്ങിക്കിടന്നിരുന്ന ഗാനഗന്ധർവ്വനെ തട്ടിയുണർത്തിയത്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ നല്ല കവിതകളിൽ മിക്തതും രചിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത് ശാരീരികവും മാനസികവുമായ ദൗർബല്യംം സംഭവിച്ച അവസരങ്ങളലൊന്നാണെന്ന് അദ്ദേഹവുമായി വളരെ അടുത്തു പരിചയമുള്ള ഒരു നിരൂപകൻ എഴുതിയിട്ടുള്ളതിൽ വളരെ വാസ്തവമുണ്ടായിരിക്കണം. രമണൻ അതിൻ ഒന്നാന്തരം ഒരുദാഹരണമാണ്. മലയാളികളെ ഇത്രമാത്രം ആകർഷിച്ച ഒരു കവിത അതിനു മുൻപോ പിൻപോ കേരളത്തിൽ വേറെ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. ഏകദേശം ഒരു ലക്ഷത്തോളം കോപ്പികൾ ഇതേവരെ വിറ്റഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. 1120ൽ മാത്രം ആറു തവണയായി പതിമൂവ്വായിരം കോപ്പികൾ അച്ചടിക്കേണ്ടിവന്നു. പാഠപുസ്തകമാകാത്ത ആധുനികകൃതിക്കും സിദ്ധിക്കാത്ത ഭാഗ്യമാണിത്. രമണനിലെ ഒന്നുരണ്ട് ഈരടികളെങ്കിലും മനഃപാഠമാകാത്ത കേരളീയർ ദുർല്ലഭമാണ്. ശൃംഗാരകരുണങ്ങളുടെ സമഞ്ജസമായ സമ്മേളനം, കർണ്ണം കുളുർപ്പിക്കുന്ന സംഗീതമാധുര്യം, കണ്ണഞ്ചിപ്പിക്കുന്ന രൂപകപ്പൊലിമ, ഹൃദയം കവരുന്ന സാരൾയം എന്നീ ഗുണങ്ങളാണ് ആ ഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യത്തെ ഈ സമുന്നതപദവിയിലേക്കു ഉയർത്തിവിട്ടത്.

കവിതാദേവി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തൂലികത്തുമ്പിൾ വന്നു നൃത്തമാടുന്ന ചില സന്ദർഭങ്ങളുണ്ട്. അത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ ആ അനുഗ്രഹീതതൂലികയിൽനിന്നു പുറപ്പെടുന്ന വരികൾ സ്വർഗ്ഗീയനിർവൃതിയെ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നുവത്രേ.

"കനകച്ചിലങ്ക കിലുങ്ങിക്കിലുങ്ങി
കാഞ്ചന കാഞ്ചി കുലുങ്ങിക്കുലുങ്ങി,
കടമിഴിക്കോണുകളിൽ സ്വപ്നം മയങ്ങി,
കതിരുതിർപ്പൂപ്പുഞ്ചിരി ചെഞ്ചുണ്ടിൽ തങ്ങി
....................................................................................
....................................................................................
പുഞ്ചിരി പെയ്തു പെയ്താടു നീ ലളിതേ
തുഞ്ചൻറെ തത്തയെക്കൊഞ്ചിച്ച കവിതേ
അഞ്ചിക്കുഴഞ്ഞാടൂ ഗുണമിളിതേ
കുഞ്ചൻറെ തുള്ളലിൽ മണികെട്ടിയ കവിതേ''

എന്തൊരു ഗാനധാരയാണിത്! എന്തൊരു മധുരപദാവലിപ്രവാഹമാണിത്! ഇതിനോടു കിടനിൽക്കുന്ന വരികൾ നമ്മുടെ ഭാഷയിൽക്കാണുമോ എന്നു സംശയമണ്. കവിതാദേവിയുടെ മോഹനനൃത്തം കണ്മുന്നിൽ കണ്ടുകൊണ്ടാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഈ വരികൾ എഴുതിയതെന്നു തോന്നിപ്പോകും, കവിത കുറെ മുന്നോട്ടുനിങ്ങിയപ്പോൾ ആ ദേവി നൃത്തം മതിയാക്കി മടങ്ങാൻ ഭാവിക്കയാണെന്നു കവിക്കു തോന്നി. ഉടനേ അദ്ദേഹം ഹൃദയം നൊന്തു പ്രാർത്ഥിക്കയാണ്:

പോവുന്നോ നിന്നൃത്തം നിർത്തീ നീ ദേവീ അയ്യോ
പോവല്ലെ പോവല്ലെ പോവല്ലെ ദേവീ!''

കണ്മുന്നിൽ നിൽക്കുന്നഅഥവാ നിൽക്കുന്നതായിത്തോന്നിയ ഒരാളോടു നേരിട്ടു പറയുന്നതല്ല ഈ വരികൾ എന്നു വിശ്വസിക്കുക പ്രയാസമാണ്.

ശരി, ഇതൊക്കെ സമ്മതിച്ചു; പക്ഷേ സംഗീതാത്മകതകൊണ്ടാണോ കവിതയുടെ ഗുണദോഷം നിർണ്ണയിക്കേണ്ടത്? അതും ഒരു ഘടകമാണെന്നു പറയാമെന്നല്ലാതെ അതിനെ മാത്രം മാനദണ്ഡമാക്കി ഒരു വിധി കൽപ്പിക്കുന്നതു ശരിയാണോ? ശിയാണെങ്കിൽ അതിനു ഗാനകല വേറെയുള്ളപ്പോൾ എന്തിനു കവിതയെ ആശ്രയിക്കണം? സംഗീതാത്മകത മാറിനിർത്തിയാൽ, ആശയവൈരുദ്ധ്യത്തിൻറെ കൂത്തരങ്ങായ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ നമുക്കു ഗ്രാഹ്യമായി ബാക്കിയെന്താണുള്ളത്? ചിലപ്പോൾ കമ്യൂണിസത്തെ പുകഴ്ത്തുന്നതു കാണാം. അടുത്തുതന്നെ ആ 'ഇസ' ത്തെ നരകത്തോളം ഇടിച്ചു താഴ്ത്തുന്നതു കാണാം. ഒരിടത്ത് "അരുതൊരൊറ്റടി മുന്നോട്ടുവെക്കരുതവിടെ നിൽക്കനീ മാദകാനന്ദേമ!'' എന്നു മദ്യത്തെ ശപിക്കുന്നതു കേൾക്കാം! മറ്റൊരിടത്ത് വെളളം ചേർക്കാത്ത കള്ളുകുടിക്കുന്നതിനേക്കാൾ "സ്വർല്ലോകത്തു ലഭിക്കില്ലുപരിയൊരു സുഖം പോക വേദാന്തമേ നീ'' എന്നു മദ്യത്തെ വാഴ്ത്തുന്നതും കേൾക്കാം. ഒരുദിക്കിൽ, "മാനസത്തിൻറെ വിശപ്പിനെമാത്രമാമുനിശ്രേഷ്ഠൻമാർ പിച്ചതെണ്ടി'' എന്നിങ്ങനെ ആർഷഭാരതത്തെ ആരാധിക്കുന്നതു കാണാം; അടുത്ത ക്ഷണത്തിൽ തന്നെ "ജടതൻ ജൽപ്പനമായ മായ'' എന്നും മറ്റും ആർഷസംസ്കാരത്തെ അവഹേളിക്കുന്നതു കാണാം. ഒരു ദിക്കിൽ നമ്മുടെ പുരാണേതിഹാസങ്ങളെ വാനോളം പുകഴ്ത്തുന്നതു കേൾക്കാം; മറ്റൊരു ദിക്കിൽ അതെല്ലാം 'ചുട്ടെരിക്കാ'നുള്ള ഗർജ്ജനം കേൾക്കാം; പാവപ്പെട്ട വായനക്കാർ കുഴങ്ങുകയല്ലാതെ എന്തു ചെയ്യും? ഇതു കവിതയ്ക്കു "ഉൽക്കർഷമോ അപകർഷമോ'' പാടിക്കഴിഞ്ഞാൽ ഒന്നു രണ്ടു നിമിഷംകൂടി തങ്ങിനിന്നിട്ട് ആ ഭംഗികൾ എങ്ങോപോയി പൊലിയുനനു. ആതു കാവ്യത്തിൻ അപകർഷമാണെങ്കിൽ ആ അപകർഷം നൂറുശതമാനമുള്ള കൃതികൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതപോലെ വേറെ ഇല്ല എന്ന് എൻ. കൃഷ്ണപിള്ള പറഞ്ഞിട്ടുള്ളത് തികച്ചും ആദരണീയമാണ്.

തൻറെ ജീവിതവും ആ ജീവിതത്തിൻറെ പ്രതിഫലനമായ കവിതയും ലോകത്തോട്അഥവാസമുദായത്തോട്എന്തോ തെറ്റു ചെയ്തിട്ടുണ്ടെന്നുള്ള ഒരപരാധബോധം അവസാനകാലത്ത് കവിയെ വിടാതെ പിടികൂടിയിരുന്നു എന്നതിനു പല തെളിവുകളുമുണ്ട്. പാടുന്ന പിശാച്' എന്ന കഡതിയുടെ മുൻവശത്തെ ഒരു പേജിൽ Call me not a poet, since�it is sees of sin I sow'' * എന്ന് അദ്ദേഹം എഴുതിച്ചേർത്തിരിക്കുന്നു.

ആ കൃതിയിൽനിന്നു താഴെ ഉദ്ധരിക്കുന്ന വരികളിലും അദ്ദേഹത്തിൻറെ കുറ്റസമ്മതം വ്യക്തമായി കേൾക്കാം.

"ലോകോത്തരങ്ങളാമാദർശരശ്മികൾ
പാകി ഞാനെൻറെ പാഴ് പാട്ടുകളിൽ,
എന്നിട്ടിരുട്ടിൽ മദിച്ചു പൂച്ചേ ഞാൻ
മന്നിൽ മൃഗത്തിലും നീചമായി
പാടി ഞാൻ നിർമ്മലപ്രേമം മധുരമായ്
തേടി നിർല്ലജ്ജമക്കാമവും ഞാൻ
ഭാവസാന്ദ്രങ്ങളെൻ ഗാനങ്ങളിലെന്നെ
ദേവനായ്ക്കാണുകയാണു ലോകം,
ഞാനാ വെരും പിശാചാ,ചില്ലൽപമെങ്കിലും
മാനവത്വത്തിൻ മഹത്വമെങ്കിൽ''

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ വരികൾതന്നെയാണ് ഇവിടെ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുള്ളതെങ്കിലും, അദ്ദേഹത്തിൻറെ ആരാധകൻമാർക്ക് ഇതു രസിക്കുമോ എന്നു സംശയമാണ്. അതിനുള്ള സമാധാനവും ആ കവിയുടെ വാക്കുകളിൽത്തന്നെ ഇവിടെ കുറിച്ചേക്കാം.

സത്യം വിളിച്ചു പറഞ്ഞാലീലോകത്തിൽ
ശത്രുക്കൾ മാത്രമേ ബാക്കീയാകൂ''

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യശൈലി

പി.എ. വാരിയർ

ശൈലി എന്നുവെച്ചാൽ മനുഷ്യൻ എന്നാണ് പറയുന്നത്. മനുഷ്യൻറെ വ്യക്തിസത്തയുടെ ആവിഷ്കരണരൂപമാണ് ശൈലി. അപ്പോൾ മനുഷ്യനെപ്പറ്റി വല്ലതുമൊക്കെ ധരിച്ചാലേ ശൈലിയുടെ രഹസ്യം ശരിയ്ക്കു മനസ്സിലാക്കാനാവൂ. കുറഞ്ഞത് മനുഷ്യമനസ്സിൻറെ ഘടനാവിശേഷങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചു ചില അടിസ്ഥാനകാര്യങ്ങളെങ്കിലും മനസ്സിലാക്കിയേ പറ്റൂ. ആദ്യം നമുക്ക് അതൊന്നു ശ്രമിച്ചുനോക്കാം.

ഏതാണ്ട് ഒരേപ്രായത്തിലുള്ള രണ്ടു കുട്ടികൾരണ്ടോ മൂന്നോ വയസ്സു പ്രായം. ഒരേ കുടുംബത്തിൽ ഒരേ ചുറ്റുപാടിൽ ജീവിക്കുന്നു. രണ്ടുപേർക്കും ഒരു ദിവസം ഓരോ പപ്പടം കിട്ടികാച്ചിയ പപ്പടം. അതും കടിച്ചുതിന്നുകൊണ്ട് അവർ കോലായിലേക്കു ചെന്നു. മുറ്റത്തേക്കിറങ്ങി. പെട്ടെന്ന് ഒരാളുടെ പപ്പടം കാക്ക കൊത്തിക്കൊണ്ടുപോയി. അയാൾക്കു വലിയ സങ്കടമായി. നിരാശയായി. അലമുറ കരയാൻ തുടങ്ങി. കൂട്ടുകാരൻ തൻറെ പപ്പടം പാതി കൊടുത്തു സമാധാനിപ്പിക്കാൻ നോക്കി. ഫലമില്ല; കരച്ചിൽ തന്നെ കരച്ചിൽ. മറ്റൊരു ദിവസം മറ്റെയാളുടെ കയ്യിൽ നിന്നും കാക്ക പപ്പടം കൊത്തിക്കൊണ്ടുപോയി. എന്തോ അയാൾ കരഞ്ഞില്ല. എന്നല്ല. അയാൾക്ക് ആകപ്പാടെ ഒരു രസമാണ് തോന്നിയത്. പപ്പടം പോയതിൽ സങ്കടമില്ലാഞ്ഞിട്ടല്ല. എന്നാലും ആ കാക്കയുടെ ചിറകടിയും പപ്പടം കൊത്തിയെടുക്കലും ഒരു സുഖമുള്ള പുതിയ അനുഭവമായിട്ടാണ് അയാൾക്കു തോന്നിയത്. അയാളുടെ പപ്പടത്തിൻറെ ഒരുഭാഗമേ നഷ്ടപ്പെട്ടുള്ളൂ. കൂട്ടുകാരൻ അതിന്നു നഷ്ടപരിഹാരം വെച്ചുകൊടുത്തു. അയാളതു സന്തോഷത്തോടെ സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. പോരാത്തതിൻ അന്ന് അടുത്ത വീട്ടിൽനിന്ന് ഒരു ട്രോഫിയും കിട്ടി.

അല്ലെങ്കിൽ വേറൊരുദാഹരണമെടുക്കാം. അച്ഛനമ്മമാർ അരുമയായി ലാളിച്ചുപോരുന്ന ഒരു കുട്ടി. കുടുംബത്തിൻറെ നിസ്സപത്നമായ വാത്സല്യംം അവൻറെ കൈമുതലാണ്. അങ്ങിനെയിരിക്കുമ്പോൾ വരുന്നു ഒരനുജൻ. അതുവരെ തനിക്കു മാത്രം അവകാശപ്പെട്ടിരുന്ന പിതൃജനവാത്സല്യംത്തിന്ന് ഊക്കൻ ഒരെതിരാളി വന്നിരിക്കുന്നു. തനിക്കവകാശപ്പെട്ട ലാളനാദികൾ പതുക്കപ്പതുക്കെ വളരുകയാണ്. പിണങ്ങിയിട്ടു ഫലമില്ലെന്ന് അവൻ മനസ്സിലാക്കുന്നു. പതുക്കെ ഇണങ്ങിനോക്കുന്നു. ഒരിയ്ക്കൽ അനുജനെ ഒന്നുമ്മവെച്ചുകളയാം എന്നു തീരുമാനിക്കുന്നു. കഷ്ടകാലത്തിൻ ആ അപകടത്താൽ ഇറയത്തിൻറെ വക്കത്താണ് നിൽപ്. ചേട്ടൻറെ അനാക്രണസന്ധിയിൽ ഒപ്പു വയ്ക്കുന്നതിനു പകരം അവൻ ഉരുണ്ടു മുറ്റത്തു വീഴുന്നു. നിലവിളി തുടങ്ങുന്നു. അടുക്കളയിൽനിന്നു പാഞ്ഞെത്തിയ അമ്മ അവൻറെ ഉദ്ദേശസശുദ്ധി ലേശവും മനസ്സിലാക്കാതെ പൊതിരെ ചാർത്തിക്കൊടുക്കുന്നു.

അല്ലങ്കിൽ വേണ്ടാ, മുതിർന്ന ആളുകളുടെ കഥ തന്നെ എടുത്തോളൂ. നിങ്ങളുടെ നഗരത്തിൽ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഒരു സാംസ്കാരിക പരിപാടി സംഘടിപ്പിക്കുന്നു. അതോടനുബന്ധിച്ചുള്ള പ്രസംഗമത്സരത്തിൽ ഒരു ജഡ്ജിയായിരിപ്പാൻ നിങ്ങളോടാവശ്യപ്പെടുന്നു ചില സുഹൃത്തുക്കൾ. ഒരു നല്ല കാര്യമല്ലേ എന്നു മാത്രം വിചാരിച്ച നിങ്ങൾ അനുകൂലിക്കുന്നു. ഇതിന്ന് ഒരു പാപമൊന്നുമില്ലല്ലോ എന്നാണ് നിങ്ങളുടെ പക്ഷം. വിരുദ്ധവീരനായ നിങ്ങളുടെ അമ്മാവൻ അതിനെപ്പറ്റി ചോദ്യം ചെയ്യുന്നു. അതിൽനിന്നു വിരമിയ്ക്കാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. ഇതു വല്ലതും നിങ്ങളോർത്തതാണോ? അല്ല. ഈ പ്രസംഗമത്സരജഡ്ജായതുകൊണ്ടു നിങ്ങൾ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റാണെന്നു വരുന്നുണ്ടോ? ഇല്ല. സുഹൃത്തുക്കളാവശ്യപ്പെട്ടപ്പോൾ അങ്ങിനെ സമ്മതം മൂളിയെന്നു മാത്രം. ഇനി അതു പിൻവലിക്കാമോ? മോശം. ആകെ വിഷമം.

നടേ പറഞ്ഞുവെച്ച പപ്പടം നഷ്ടപ്പെട്ട കുട്ടികളുടെ കാര്യത്തിലും, അനുജനെ ഓർമ്മിക്കാൻ ശ്രമിച്ച് അമളിപിണഞ്ഞ ഏട്ടൻറെ കാര്യത്തിലും ഇപ്പോൾ പറഞ്ഞ നിങ്ങളുടെ കാര്യത്തിലും എന്താണ് സംഭവിക്കുന്നത്? ആദ്യത്തെ കുട്ടി യാദൃച്ഛികമായ ഒരു സംഭവം മൂലം ക്ഷുഭിതനായി. നിരാശനായി. ആരോടെന്നില്ലാതെ, എന്തിനെന്നില്ലാതെ, ശുണ്ഠിയെടുത്തു കരയുന്നു. രണ്ടാമത്തെ കുട്ടി അതേ സംഭവത്തെ ഒരു നേരിയ ലഘുചിത്തതയോടെ സമീപിക്കുന്നു. ഒരു നല്ല ഉദ്ദേശത്തോടുകൂടി താൻ ചെയ്തതു തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെട്ട് ശിക്ഷ കിട്ടുന്ന ആ ഏട്ടനോ, വേദന - ആ വയസ്സിന ആവിഷ്കരിക്കാനാവാത്ത അസഹ്യമായ നിരാശയും വിദ്വേഷവുംസങ്കടവും - കരളിൽപൂഴ്ത്തിവയ്ക്കുന്നു. പ്രസംഗമത്സരജഡ്ജായ നിങ്ങളോ, നിങ്ങളുടെ പ്രകൃതിയ്ക്കനുസരിച്ച് വികാരവേഗത്തിനു കീഴ്പെട്ടോ, വിചാരശീലത്തെ മുന്നിർത്തിയോ ഒരു നിലപാട് കൈക്കൊള്ളുന്നു. തുടർന്നു പലതും സംഭവിക്കുന്നു.

ഇതുപോലെ, അബോധമായ ശശവഘട്ടം തൊട്ടുതനനെ മനുഷ്യാത്മാവും ബാഹ്യപ്രകൃതിയും തമ്മിൽ പല പല സംഘട്ടനങ്ങളും നടക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ മുറിഞ്ഞുപിരിയും. മറ്റുചിലപ്പോൾ നീറിപ്പുകയും. ചില അനുഭവങ്ങൾ ഒരിക്കലും മാച്ചാൽ മായാത്ത മട്ടിൽ ഹൃദയത്തിൽ പതിയും. മനുഷ്യൻറെ ആന്തരസത്തയെ ആകെ ഉലച്ചുമറിക്കാൻ കഴിവുറ്റതായിരിക്കും ചിലത്. അന്തസത്തയെ രണ്ടായിപ്പിളർന്ന് വിഭിന്നങ്ങളും പരസ്പരവിരുദ്ധങ്ങളുമായ രണ്ടു ഘടകങ്ങളാക്കി. എന്നും നീയോ ഞാനോ എന്ന മട്ടിൽ പടപൊരുതിക്കുന്ന അനുഭവങ്ങളും കുറവല്ല. ഇത്തരം സംഘട്ടങ്ങളുടേയും തൽഫലങ്ങളുടേയും സുപരിണിതവും അത്യന്തസങ്കീർണ്ണവുമായ ഒരാകത്തുകയാണ് എല്ലാ മനുഷ്യനും. ഇതിൻറെ താരഭേദമനുസരിച്ചാണ് നാമോരോരുത്തരും ജീവിതത്തെ വീക്ഷിക്കുന്നത്. എണ്ണമറ്റ കലർപ്പുകളുണ്ടാവാം ഈ ആകത്തുകയിൽ. എങ്കിലും അതിപ്രബലവും അനുസ്യൂതവുമായ ഒരടിയൊഴുക്ക് ഈ അലമാലകൾക്കിയിൽ ഇല്ലാതിരിക്കുകയുമില്ല.

കവിഹൃദയം പ്രകൃത്യാ പരമലോലവും വികാരതരംഗിതവുമാണല്ലോ. അവിടെ ഈ അനുഭവങ്ങൾ സാധാരണയിൽ കവിഞ്ഞ ശക്തിയോടെ ആഞ്ഞു തറയ്ക്കുന്ന മായാത്ത പാടുകൾ പതിയ്ക്കുന്നു. ലോലമായതുകൊണ്ടുതന്നെ അതിന്നു സങ്കീർണ്ണതകൾ അധികം സംഭവിക്കുന്നു. സാധാരണക്കാർ വിധിവിശ്വാസത്തേയോ, വിപ്ലവവാഞ്ഛയേയോ മടിശ്ശീലയേയോ, രാജസേവയേയോ മറ്റോ പരമപ്രമാണമായി കൈക്കൊണ്ട് ഒരു പ്രബലമായ അടിയൊഴുക്ക് രൂപപ്പെടുത്തുമ്പോൾ - അല്ലെങ്കിൽ സാധാരണക്കാരിൽ അങ്ങിനെയൊന്ന് സ്വയം രൂപപ്പെട്ടുവരുമ്പോൾ - ലോലഹൃദയനും ഏതു ചെറിയ തെറ്റിനേയും പൊറുപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്തവനും പരമാദർശനിഷ്ഠനുമായ കവി പലപ്പോഴും അത്തരമൊരടിയൊഴുക്കിൽ അഭയം തേടാനാകാതെ വിഷമിക്കും പ്രപഞ്ചപുരോഗതിയ്ക്കും ജീവിതപൂർണ്ണതയ്ക്കുമുള്ള ഒറ്റമൂലികകൾ നാമെല്ലാം ആവശ്യംപോലെ കൈക്കൊള്ളുകയും തള്ളുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ ഒരു റൊമാൻറിക് കവിക്ക് അത് അത്രതന്നെ എളുതല്ല. അതുകൊണ്ട് അയാളിൽ വൈരുദ്ധ്യങ്ങളും ദാർശനികത്വത്തിൻറെ അഭാവവും ജീവിതപ്രേമവും മരണാനുരാഗവും അങ്ങിനെ മറ്റു പലതും കാണും. അയാൾ നിമിഷങ്ങളിലാണ് ജീവിക്കുന്നത്. ആ നിമിഷാനുഭൂതികൾക്ക് അയാൾ രൂപംകൊടുക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയാണ്. അങ്ങിനെ. വൈകാരികാനുഭവങ്ങൾക്കു വളരെയൊന്നും വഴങ്ങാത്ത സാധാരണക്കാരുടെ കണ്പീലികൾ നനയ്ക്കുകയും മുഖത്തെ മാംസപേശികൾ വികസിപ്പിക്കുകയും ഹൃദയം സംസ്കരിക്കുകയുമാണ് അയാൾ ചെയ്യുന്നത്. അയാളുടെ വികാരസംക്രമണത്തിൽ ആ സവിശേഷവ്യക്തിത്വത്തിൻറെ അംശങ്ങൾ അബോധമായി കലർന്നിരിക്കും. അതൊരു പാപമല്ലാ. ലൗകികമായും സാഹിത്യപരമായും ഇത്തരമൊരു സങ്കീർണ്ണവ്യക്തിത്വമായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടേത്. ആർജ്ജവവും സാരൾയവും സ്നേഹദാഹവും സൗന്ദര്യതൃഷ്ണയും ഒത്തുചേർന്നു നയിക്കുന്ന ആ വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ സമഗ്രമായ ആവിഷ്കാരമാണ് അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിത.

"ആനന്ദാസ്പദമായ നിന്നനുപമാരാമത്തിലേയ്ക്കാർത്തനാം
ഞാനുംകൂടി വരട്ടെയോ, മരണമേ? നീറുന്ന ഹാ മൻമനം!
ഗാനം വേണ്ടജഗത്തി, നാത്മസുഖം പ്രാപ്തിക്കു പൊൻ നാണയ
സ്ഥാനം പോരുമെനിയ്ക്കതിന്നു കഴിവി,ല്ലാവശ്യമില്ലിങ്ങു ഞാൻ!''
ലാളിത്യം കലരും വികാരമഖിലം ലോകത്തിനാക്ഷേപമാ
ണാളില്ലാതലയുന്നു പോറ്റിടുവതിന്നാദർശസംശുദ്ധികൾ!
ആളിക്കത്തി വിഷപ്പുകച്ചുരുൾ വമിച്ചുഗ്രസ്പുലിംഗോൽക്കരം
നീളെപ്പൊകിയെറിഞ്ഞിടുന്നലകിലാ വിദ്വേഷദാവാഗ്നിയും!''
ലോകം ശാശ്വതമല്ല, ജീവിതസുഖസ്വപ്നങ്ങൾ മായും വരും
ശോകം, മായികബുദ്ബുദങ്ങൾ പായും സരിൽ സഞ്ചയം.
നാകം കാൽപനികോത്സവാങ്കിതലസൽക്കനൽജ്ജലം! പിന്നെയെ
ന്തേകം, സത്യ, മനശ്വരം? മൃതി! യതേ, മൃത്യോ ജയിക്കുന്നു നീ!

ഈ മൂന്നു പദ്യങ്ങൾ ഇവിടെ ഉദ്ധരിച്ചത് രണ്ടുദ്ദേശത്തോടുകൂടിയാണ്. ജീവിതനൈരാശ്യം മൂന്നു മരണാഭിമുഖമായി പ്രവഹിക്കുന്നതു ആദർശയാഥാർത്ഥ്യങ്ങളുടെ വൈരുദ്ധ്യം കണ്ടു കരളുരുകിയൊഴുകുന്ന ഈ ചിന്താഗതി ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലുടനീളം കാണാം. ഇതുകണ്ടു കവിയുടെ ജീവിതവീക്ഷണം മുമ്പെ അളന്നുമുറിച്ചു ശരിയാക്കിവെച്ച സുഹൃത്തുക്കൽ അമ്പരക്കുന്നു. 'സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' ത്തിന്നു ശ്രീ. പൊൻകുന്നം വർക്കിയെഴുതിയ അവതാരിക നോക്കൂ. അദ്ദേഹം എഴുതുന്നു:- "സ്വതന്ത്രനും ചിന്താശീലനും ആപത്തു നിറഞ്ഞ അവസരത്തിൽ ജനകീയ താൽപര്യങ്ങളുടെ പ്രതിനിധിയായി മുമ്പോട്ടു വരുവാൻ പ്രാപ്തനായ ശ്രീ. ചങ്ങമ്പുഴ അനിഷ്ടസംഭവങ്ങളുടേയും അപജയങ്ങളുടേയും സംഘട്ടനവേളകളിൽ വിധിയുടെ വൈക്കോൽക്കോലങ്ങൾക്കു പുറകിൽ ഒളിച്ചുനിൽക്കുന്ന കാഴ്ചയും ദയനീയമായിരിക്കുന്നു.'' ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ അവിടവിടെയായിക്കാണുന്ന വിധിപരാധീനമനോഭാവവും മരണത്തിനോടുള്ള അടുപ്പവും പൊൻകുന്നം വർക്കിയെ അമ്പരപ്പിക്കുകയാണ്. ഒരു റൊമാൻറിക് കവിയുടെ ഹൃദയഘടനയെസ്സംബന്ധിച്ച് ഈ പ്രബന്ധത്തിൻറെ ആദ്യഭാഗത്തു നൽകിയ സൂചനകൾ ഈ അമ്പരപ്പു പരിഹരിക്കേണ്ടതാണ്. സ്നേഹത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള തീവ്രമായ ദാഹം, അടിയ്ക്കടി അനുഭവപ്പെടുന്ന സ്നേഹശൂന്യതയുടെ മാന്തലുകൾ, പ്രേമാനുഭൂതിയെപ്പറ്റിയുള്ള മധുരസ്വപ്നങ്ങൾ, പലപല പ്രേമഭംഗങ്ങൾ, അദമ്യമായ ജീവിതാഭിലാഷം, നിരാശാപ്രേരിതമായ മരണാഭിമുഖ്യം, അതിമോഹനങ്ങളായ ആദർശസങ്കൽപങ്ങൾ, പരുഷതരങ്ങളായ ജീവിതയാഥാർത്ഥ്യങ്ങൾ, ഒരേസമയത്ത് ഒഴിഞ്ഞുമാറാനും ചെറുത്തുനിൽക്കനുള്ള അഭിലാഷം. അംഗീകൃതങ്ങളായ നീതി സംഹിതകളോടുള്ള എതിർപ്പ്, ഏതെങ്കിലും പുതിയ തത്ത്വസംഹിതയിൽ അടിയുറച്ചുനിൽക്കാനുള്ള കഴിവില്ലായ്ക - എല്ലാറ്റിനുമിടയിൽ - അല്ലാ, എല്ലാറ്റിനുംമേലെ എല്ലാറ്റിനും ചന്തം ചാർത്തിക്കൊണ്ട് - കവിയുടെ സൗന്ദര്യബോധവും വൈകാരികകാവേശവും പരമമായ, ശിശുസഹജമായ, ആത്മാർത്ഥതയും ഈ വൈരുദ്ധ്യങ്ങളുടെ ആകത്തുകയായ ഒരു വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ഋജ്ജുവും സരളവും ശാലീനവുമായ ആവിഷ്കാരത്തിൽ ഇതൊക്കെ നിഴലിയ്ക്കാഞ്ഞാലല്ലേ അത്ഭുതം.?

ആ പദ്യങ്ങളുദ്ധരിച്ചതിൻറെ രണ്ടാമത്തെ ഉദ്ദേശം ഇനി പറയാം. പാട്ടുകവിയെന്നും ഗാനഗന്ധർവ്വനെന്നും വിശ്രുതനായ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സംസ്കൃതവൃത്തപദ്യങ്ങളിലെ രചനാശിൽപം ശ്രദ്ധേയമാണ്. ഇഷ്ടംപോലെ നീട്ടും കുറുക്കിയും ചൊല്ലാവുന്ന ബന്ധദാർഢ്യമില്ലാത്ത 'ഗുണമേറും ശോഭ'യും 'നരനായിങ്ങനെ' എഴുതാനാർക്കാ വയ്യാത്തത്. നല്ല രണ്ടു ശ്ലോകങ്ങൾ എഴുതാൻ ശ്രമിച്ചാലറിയാം എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴയെക്കുറിച്ച് പലരും പറയുന്നതു കേട്ടിട്ടുണ്ട്. ഒന്നാംതരം ശ്ലോകങ്ങളെഴുതിയ വെണ്മണി നമ്പൂതിരിപ്പാടൻമാർ. കൊടുങ്ങല്ലൂർ തമ്പുരാക്കൻമാർ തുടങ്ങിയവരുടെ പദ്യരചനാശിൽപത്തിൽനിന്ന് ഒരു കടുകിട താഴേയാണോ മേലുദ്ധരിച്ച പദ്യങ്ങൾ? ആണെന്ന് എനിക്ക് തോന്നിയില്ല.

അതിരിക്കട്ടെ. ഈ വിരുദ്ധഘടകങ്ങളുൾക്കൊളളുന്ന വ്യക്തിത്വം എങ്ങിനെയെല്ലാം ആവിഷ്കരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്ന് നോക്കാം. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ വശം അതിൻറെ ശിശുസഹജമായ ആർജ്ജവസാരൾയങ്ങളാണന്നു തോന്നുന്നു. വിദ്വേഷം അസൂയ, നപക മുതലായ മലിനവികാരങ്ങൾക്ക് അവിടെ മ്യൂസിക്കൽ ചെയറിലെ മത്സരക്കാരുടെ സ്ഥാനമേ ഉള്ളൂ. വികാരങ്ങളുടെ തിരുവാതിരക്കളിയിൽ വല്ലപ്പോഴും ഒന്ന് ഇടംപിടിച്ചുനിൽക്കും. ഉടനെ മാഞ്ഞുപോകുകയും ചെയ്യും. സ്ഥാനം കിട്ടുമ്പോഴോ അവ തകർക്കുകയും ചെയ്യും. "രമണനി''ലെ സമുദായോപാലംഭം മുതൽ സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടത്തിലെ "എൻറെ കവിത'' വരേയുള്ള പല ഭാഗങ്ങളും ഇതിനു തെളിവാണ്. രമണ'' നിലെ സമുദായോപാലംഭത്തിൽ കാക്ക പപ്പടം കൊത്തിക്കൊണ്ടുപോയി കരയന്ന ഒരു കുട്ടിയെ, സൂക്ഷിച്ചുനോക്കിയാൽ കാണാം. എന്തിനെന്നും ആരോടെന്നുമില്ലാത്ത ശുണ്ഠിയാണ്. അവസാനിയ്ക്കാത്ത കരച്ചിൽ. അപരാധിയില്ലാത്ത സമുദായത്തിൻറെ നേരെ തോരാത്ത ശകാരവർഷമാണ്. അവ്യക്തമായ ഏതോ പ്രതികാരബോധത്തിൻറെ പ്രബലമായ അണപൊട്ടലാണത്. "എൻറെ കവിതയിലാകട്ടെ'' അതിനു വ്യക്തമായ ലക്ഷ്യമുണ്ട്. തൻറെ കവിത സാമൂഹ്യദ്രോഹമാണെന്നോ മറ്റോ ഒരു വായനശാലക്കാർ അഭിപ്രായപ്പെട്ടതിനുള്ള പ്രത്യാഖ്യാനമാണത്. അവിടേയും ആ ശിശുസഹജമായ ആർജ്ജവം ശ്രദ്ധേയമാണ്. നോക്കൂ:

ഇന്നോളം കാൽച്ചോടൊന്നു
പിഴയ്ക്കാതോടിപ്പോന്നൊ
രെന്നോമൽക്കവിതേ, നിൻ
കാൽകളിന്നിടറുന്നോ?
എന്തിനു കലാബോധം
തീണ്ടാത്ത കാലിപ്രായർ
നിൻ താണ്ഡവത്തിൻ നേർക്കു
നീരസം ഭാവിച്ചിട്ടോ?
മർത്ത്യരാണിന്നാലു
മുത്ഭവമോർമ്മിയ്ക്കണ്ടേ
മർക്കടങ്ങളെയത്ര
പെട്ടെന്നു മറക്കാമോ?...

ഓരോ ഭാഗത്തുനിന്നു ജീവിതത്തെ (കവിതയേയും) അളക്കാനും മുറിക്കാനും ശ്രമിക്കുന്ന ആളുകളെക്കുറിച്ചു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ജീവിതവ്യാഖ്യാനാത്മകമായ കവിതയിൽ പറയുന്നതു നോക്കൂ:

വ്യാമോഹംമൂലമെന്നെ
യളക്കാൻ തുനിയായ്വിൻ
സീമയില്ലെനിയ്ക്കപ്ര
മേയമാണെന്നാകാരം
സസ്പൃഹം മമ ഗാന
മാസ്വദിച്ചെന്നാൽ പോരും!
നിഷ്ഫലം വ്യാഖ്യാനിക്കാ
നുദ്യമിക്കായ് വിൻ നിങ്ങൾ...!

ശൈശവസഹജമായ ആർജ്ജസാരൾയങ്ങളോടൊപ്പം പോകുന്നതാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ ആവർത്തനങ്ങളും. പാദങ്ങളും ആശയങ്ങളും തുടരെത്തുടരെ ആവർത്തിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന്നൊരു മടിയുമില്ല. ലഘുഗാനങ്ങളിൽ ഇതു കുറവാണെങ്കിലും, ആഖ്യാനകവിതകളിൽ അങ്ങനെയല്ല. കാവ്യാസ്വാദകകുതുകിയായ സഹൃദയനു വൈരസ്യം തോന്നിക്കുമാറ് അത്രയേറെ ആവർത്തനങ്ങളും പരത്തിപ്പറച്ചിലുകളുമുണ്ട്. ഈ പറഞ്ഞാൽ മതിവരായ്ക മഹാകവി കുഞ്ചൻ നമ്പ്യാർക്കുശേഷം ഒരുപക്ഷേ മഹാകവി ഉള്ളൂരിൽമാത്രമേ ഇത്രമേൽ പ്രകടമായി കണ്ടിട്ടുള്ളൂ. ഉള്ളൂരിൽ പദങ്ങളുടെ പ്രവാഹം ഏറെക്കുറെ നിയന്ത്രിതമായിരുന്നു. എന്നാൽ ചങ്ങമ്പുഴയിലങ്ങിനെയല്ല, അനിയന്ത്രിതവും സ്വാഭാവികവുമായ പ്രവാഹമാണ്. പാട്ടുകളിൽ ഈ ആവർത്തനങ്ങൾക്ക് ഒട്ടൊക്കെ മാപ്പുസാക്ഷികളായി രക്ഷപ്പെടാമെങ്കിലും കവിതയുടെ സ്ഥിതി അതല്ലല്ലോ. ഇവിടെ നാം ആ ശിശുസഹജമായ വ്യക്തിപ്രവണതയെ പ്രവേശിപ്പിച്ചുനോക്കുക. തനിക്കിഷ്ടമായതു പേർത്തും പേർത്തും പറയുക, അനിഷ്ടമായതു പേർത്തും പേർത്തും അധിക്ഷേപിക്കുക - ഈ സ്വഭാവവിശേഷത്തിൻറെ അബോധമായ ആവിഷ്കരണമാണത്. സാമാന്യജനങ്ങളാകട്ടെ ആ ആവർത്തനങ്ങളിൽ അത്രമാത്രം വൈരസ്യം തോന്നാത്തവരാണുതാനും. ചുരുക്കത്തിൽ കവി - ഹൃദയത്തിൻറെ കണ്ണാടികളാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതകൾ. അവ നമ്മുടെ ശ്രവണേന്ദ്രിയത്തെ കുളുർപ്പിക്കുന്നതോടൊപ്പം തന്നെ ദർശനേന്ദ്രിയത്തേയും കൃതാർത്ഥമാക്കുന്നു. "രമണ''നിലെ ആ ഗ്രാമാന്തരീക്ഷവർണ്ണനയും കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സ്വഭാവസ്വരൂപചിത്രങങളും മറ്റും ഒരേസമയത്തു നമ്മുടെ ശ്രവണദർശനേന്ദ്രിയങ്ങളെ തികച്ചും തൃപ്തിപ്പെടുത്തുന്നു. അവക്രസരളമായ ആ പദബന്ധശിൽപം അനുകരണീയമാണ്. അതുതന്നെയാണ് ആ ശൈലിയുടെ മികവും.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രേമഗാനങ്ങൾ നമ്മുടെ സവിശേഷ ശ്രദ്ധയർഹിക്കുന്നു. യുവഹൃദയങ്ങളിലെ പ്രിയതരങ്ങളും പ്രകൃതികങ്ങളുമായ സുന്ദരാഭിലാഷങ്ങൾക്കും ദുസ്സകഹവേദനകൾക്കും അത്യന്തഹൃദ്യമായ ഒരു രൂപംകൊടുക്കുകയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ചെയ്തത്. മുഖംമൂടിയില്ലാത്ത ഹൃദയപ്രതിഫലനമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സവിശേഷത. "വലിയ മഹർഷികൾ ചെന്നാൽ ഫലമാവാക്കിൻറെ പിന്നിലോടിവരും'' എന്നു പറഞ്ഞതുപോലെ. ചങ്ങമ്പുഴ ഒരു നാലുവരി എഴുതിക്കഴിയുമ്പോഴേക്കും ക്ലേശലേശമെന്യേ, ഒരു ചിത്രമോ ഒരു ഭാവമോ നമ്മുടെ ഉള്ളിൽ പതിയുകയായി. സൂക്ഷിച്ചുനോക്കിയാൽ ആ ഈരടികളിൽ പേരെടുത്തു പറയാവുന്ന അലങ്കാരങ്ങൾ പലതും കാണാം. പക്ഷേ വായനക്കാരൻ അതറിയില്ല. പഴയ നാടൻപാട്ടുകളിലോ വടക്കൻ പാട്ടുകളിലേയും ശൈലിയുടെ സഫലമായ അനുകരണമാണ് ആ വക പാട്ടുകൾ പാടിയും കേട്ടും ഊറിയുറച്ചുവന്ന സംസ്കാരത്തിൻറെ ആവിഷ്കാരമാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യശൈലി. സഹചാരഭാവങ്ങളുടെ മഴവില്ലുകൾ അണിയണിയായി തൊടുത്തുനിരത്തുമാറുള്ള പദസംവിധാനം. രംഗങ്ങളും ഭാവങ്ങളും മൂർത്തമാക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന താളലയം. ഗുരുലഘുക്കളുടേയും ഹ്രസ്വദീർഘങ്ങളുടേയും സമുചിതമായ വിന്യാസശിൽപം ഇങ്ങിനെ പലതുമുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഗാനങ്ങൾ ഇത്രമേൽ ഹൃദ്യമാവാൻ സഹായിച്ച ഉപാധികൾ.

"...വളരൊളിത്തരിവളയണിഞ്ഞ കയ്യിൽ
വാസന്തിപ്പൂക്കളിച്ചെണ്ടുമായി
മദഭരതരളിതതനുലതയിൽ
മാന്തളിൽപ്പൂമ്പട്ടുസാരി ചാർത്തി....''

എന്നു തുടങ്ങിയ ഭാഗങ്ങളിലെ പദവിനയാസവും ഹ്രസ്വദീർഘാദിസന്നിവേശവും അതിൻഫലമായി സിദ്ധിയ്ക്കുന്ന ചലനാനുഭവവും മനസ്സിരുത്തി നോക്കേണ്ടതാണ്. ഈ ചിന്ത കുറേക്കൂടി സൂക്ഷ്മവും സമഗ്രവുമായ പഠനം അർഹിക്കുന്നതിനാൽ ഞാനിവിടെ നിർത്തുന്നു.

"സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട''ത്തിലും മറ്റും പൂർണ്ണകവിതകൾക്കിടയ്കകു കൊടുത്തിരിക്കുന്ന "ചൂർണ്ണകവിതകൾ'' കവിയുടെ അന്തസത്തയെപ്പറ്റി ചിന്തിക്കാനും പഠിക്കാനും വഴികാട്ടുന്ന ഭാവകുഡ്മളങ്ങാണ്. നോക്കൂ.

"നിശ്ചയം നിന്നെ മറക്കാൻ കഴിഞ്ഞെങ്കിൽ
നിത്യശാന്തിക്കൊരതിഥിയായേനെ ഞാൻ
ആവും നോക്കീ മറക്കുവാൻ നിന്നെ ഞാ
നാവാതവശനായ് നിൽപപൂ ഞാനോമലേ!''

"മരിയ്ക്കുവാൻ വേണ്ടി ഞാനേവം ചിരിയ്ക്കുന്നു
മരണത്തിനുവേണ്ടി ഞാനേവം ജീവിക്കുന്നു''

"പോരാ കാലമേ, തീരാവേദന
പോരാ നീയെനിക്കേകിയതേതും
പോരാടുന്നതു തീരാതിങ്ങനെ
പോരാ ഞാനിനി നീ വിളിച്ചാലും!''

"മൃദുലതന്ത്രികൾ മുറുകെ മീട്ടിയെൻ
ഹൃദയവല്ലകി ശിഥിലമായ്!''

"മനുഷ്യവിജ്ഞാനസമുദ്രമേ, നിൻ
നിരർഘരത്നങ്ങൾ നിറഞ്ഞ ഹൃത്തിൽ
മദിച്ചു വാങുന്നു നിഗൂഢമോരോ
വിനാശഹേതുക്കൾ, തിമിംഗലങ്ങൾ!''

"അഞ്ചിതമായൊരച്ചെമ്പനീർത്താരിനൊ
രഞ്ചാറുനാൾകൂടി നിന്നുകൂടെ?..."

"നിഴലും വെളിച്ചവും മാറി മാറി
നിഴലിയ്ക്കും ജീവിതദർപ്പണത്തിൽ
ഒരു സത്യം മാത്രം നിലയ്ക്കുമെന്നും
പരമാർത്ഥസ്നേഹത്തിൻ മന്ദഹാസം''

" അടുത്തടുത്തു ഞാനണഞ്ഞിടുന്തോറു
മകന്നകന്നിദമൊളിപ്പതെങ്ങുനീ?''

ഇങ്ങനെ ഉദ്ധരിച്ചുതുടങ്ങിയാലവസാനമില്ല. വികാരാനുഭൂതികൾ വിങ്ങിത്തുടിച്ചു നിൽക്കുന്ന നിമിഷങ്ങൾ പകർത്താനുള്ള - അവയ്ക്കു ശാശ്വതരൂപം നൽകാൻ കവിയുടെ ത്വരയാണ് ഈ വരികൾക്കു പിന്നിലുള്ളത്. കുതിച്ചുകയറുന്ന നിമിഷങ്ങൾക്കൊപ്പം ഓടിയെത്താനാവുന്നില്ല. പലപ്പോഴും ജീവിതം ഫോക്കസ്സിന്നു നേരെ മുമ്പിൽ - അതാണ് കവിയുടെ ലക്ഷ്യം. അത് ഇത്രമേൽ നേടിയ മറ്റൊരു മലയാളകവിയുണ്ടോ എന്നു ഞാൻ സംശയിക്കുന്നു. വിടരാതെതന്നെ മണംചൊരിയുന്ന ആ പൂമൊട്ടുകൾ ഒന്നു മുഴുക്കെ മണപ്പിച്ചു നോക്കിയാലറിയാം ഇതിൻറ രഹസ്യം.

ഇടയ്ക്കൊരു രസം തോന്നുകയാണ്. ഈയിടെയാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആദ്യകാലകൃതികളിലൊന്നായ "വത്സല'' ഞാൻ വായിച്ചത്. അത്ഭുതമെന്നു പറയട്ടെ. അതിൽ പല ഭാഗങ്ങളിലും ഉള്ളൂർശൈലി നിഴലിച്ചു കാണുന്നു. രണ്ടുവരി മാത്രം ഇവിട ഉദ്ധരിക്കാം.

"അധ്വഗനാഗതൻ അർദ്ധവചോൽഗതൻ
അർത്ഥിതസ്വാഗതനത്ഭുതാംഗൻ''
ഈ വരികളുടെ അടുത്തുതന്നെ
ആഗന്തുകനൊരാൾ, അന്തണൻ, കാലൃത്തി
ലാനമൃവിഗ്രഹനത്ഭൂതാഭൻ''

എന്ന ഉള്ളൂർവരികളും കൂടി വെച്ചുനോക്കൂ. ആദ്യത്തേത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈരടിയാണെന്നു പറയാൻ പ്രയാസം. അല്ലേ? ആ കാവ്യലത മുളച്ചില വിരിയുന്ന ഘട്ടത്തിലെ ശൈലിയും പഠനാർഹമാണല്ലോ എന്നു മാത്രം വെച്ചു സൂചിപ്പിച്ചതാണ്. ഈ ശൈലിയുടെ ഛായ തന്നെ, തിരുവിൽവാമല, മനുഷ്യൻ തുടങ്ങിയ കവിതകളിലും ധാരാളമായി കാണാം.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ നിശിതമായി പരിഹസിച്ച സഞ്ജയനെക്കുറിച്ചു നമ്മുടെ നിരൂപകൻമാരും ആരാധകൻമാരും പറഞ്ഞുവിട്ട പരാതികളെപ്പറ്റി ഒരു വാക്കുകൂടി പറഞ്ഞിട്ട് ഇത് അവസാനിപ്പിക്കാം. നിരൂപകൻമാരേയും ആരാധകൻമാരേയും വേദനിപ്പിച്ചിരുന്നതുപോലെ, കവിയെ ആ പരിഹാസം വേദനിപ്പിച്ചിരുന്നുവോ? എനിക്കറിഞ്ഞുകൂടാ. ഏതായാലും, സഞ്ജയൻ മരിച്ചതിനുശേഷം കവി എഴുതിയ ചരമഗാനത്തിലൂടെയാണ് നാം ആ ഹൃദയം മനസ്സിലാക്കുന്നത്. സഞ്ജയഹാസ്യത്തിൻറെ സത്ത് മനസ്സിലാക്കാനും അതിൽ രസിക്കാനും കഴിവുള്ള ഒരു വിശാലഹൃദയമാണ് ആ ചരമഗാനത്തിൽ തുടിച്ചുനിൽക്കുന്നത് എന്നേ എനിക്കു തോന്നിയുള്ളൂ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അത്യസാധാരണമായ കാവ്യകലാകൗശലം മുഴുവൻ അമിതമായ അന്തർമുഖത്വത്താലും വിഷാദവീക്ഷണത്താലും ഏകതാനമായി അധഃപതിയ്ക്കുന്നു എന്നു തോന്നി. അതിൽനിന്നു കവിയെ പിന്തിരിപ്പിച്ചു കൂറേക്കൂടി ജീവിതോൻമുഖനാക്കുകയായിരുന്നു സഹാനുഭൂതിചോദിതമായ സഞ്ജയൻറെ ലക്ഷ്യം. മികച്ചൊരു സാഹിത്യകരസികൻറെ ഹാസ്യാനുകരണത്തിനു വിഷയമായിത്തീർന്നത് അത്ര സങ്കടപ്പെടേണ്ട ഒരു കാര്യമല്ലെന്നും, കവിത മനസ്സിലാവാതേയും കവിഹൃദയമറിയാതേയുമുള്ള നിരൂപണങ്ങൾ കവിതയ്ക്ക് അതുകൊണ്ടൊരു കെടുതിയുമില്ലെന്നും അറിയാനുള്ള സഹിഷ്ണുതയും വിശാലഹൃദയവും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്നു എന്നത്രേ ആ സഞ്ജയാശ്രുപൂജ തെളിയിക്കുന്നത്.

ദേശമംഗലം രാമകൃഷ്ണൻ

ഹൃദയഭാഷകൾ

"ചിന്തിപ്പിക്കുന്നതിനേക്കാളേറെ എന്നെ ചിരിപ്പിക്കുകയും പുളകംകൊള്ളിപ്പിക്കുകയും ചെയ്ത ചില നിമിഷങ്ങൾസ്വർഗ്ഗത്തിൽനിന്നും പറന്നെത്തി അങ്ങോട്ടുതന്നെ പറന്നുപോയ ആ ചിത്രശലഭങ്ങൾക്കു പിമ്പേ വെമ്പിക്കുതിച്ച എൻറെ കലാകൗതുകത്തിൻറെ കൈവിരലുകൾ പറ്റിയ ചില വർണ്ണരേണുക്കൾ'' - ഇങ്ങനെയാണ് തൻറെ കാവ്യാവിഷ്കാരമുഹൂർത്തങ്ങളെ ചങ്ങമ്പുഴ ചിത്രീകരിക്കുന്നത് (അവതാരിക: സ്വരരാഗസുധ). ബോധപൂർവ്വം നിർബന്ധിച്ചുള്ള രചനയല്ലായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻ കവിത. കാവ്യജീവിതമെന്ന് പറയാറുണ്ടല്ലോ. അത് നിഷ്കൃടാർത്ഥത്തിൽ ചേരുന്നതു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുതന്നെ. അതിൽ പക്ഷാന്തരമില്ല. സൗന്ദര്യബോധത്തിനയും സെക്സിനെയും സംബന്ധിച്ച സ്ഥാപിതവ്യവസ്ഥകളുടെ ഇരുണ്ട താഴ്വരകളിലേക്ക് ആന്തരിക വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ഗോപുരപ്രകാശം വീശിയ കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. ധാർമ്മികതയുടേയും സാമൂഹികതയുടേയും ചതിക്കുഴി'കളും വേല'കളും കാണുവാൻ ഈ മനംനോക്കികഴിഞ്ഞു. തന്നിൽനിന്നുണർന്ന വികാരങ്ങളുടെ സ്വച്ഛഗതിയായ ഭാഷയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ പാടി. ഈ വികാരസത്യത്തിൽ പാപവും നിരാശതയും മൃത്യുവും സ്വാതന്ത്ര്യദാഹവുമുണ്ട്. മധുരമായ അസ്വാസ്ഥ്യം എന്നത്രേ ഇവിടെ ജീവിതത്തിൻ നിർവചനം: ജാടവിട്ട മനോഭാഷയിൽ തുറന്നു പാടിയ ചങ്ങമ്പുഴ പുതിയൊരു കാവ്യനീതിയും വ്യക്തിത്വാധിഷ്ഠിതമായ മൂല്യാവബോധവും കൊണ്ട് വിപ്ലവം സൃഷ്ടിച്ചു.

മലയാളത്തിൽ കാൽപനികതയുടെ മൗലികാധാരചങ്ങമ്പുഴയിലൂടെയായിരുന്നുവെന്നതിൻ സംശയമില്ല. കാതരത്വം മനോഘടനയായിത്തീർന്ന കവിയുടെ നിമിഷങ്ങളാണ് കവിതകൾ. ഭാവനാമതത്തിൻറ കത്തിക്കറങ്ങുന്ന പദ്മചക്രമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹൃദയം. സ്വരരാഗസുധയും രാഗപരാഗവും നഷ്ടഭാഗ്യസ്മൃതികളും ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴലും പാപത്തിൻറെ വിത്തുകളും നിറഞ്ഞ കവിയുടെ ഒരു പകുതി പ്രജ്ഞയിൽ നിഴവും നിലാവും ഒരു പകുതി പ്രജ്ഞയിൽ കരിപൂശിയ വാവും'ആയിരുന്നു. മലയാളികൾക്ക് സ്വപ്നം കാണാൻ ഇതോടെ ഒരു ഭാഷ കിട്ടി. സ്നേഹമെന്ന സ്ഥാപനത്തെ ചുറ്റിത്തിരിഞ്ഞ് തുലഞ്ഞുപോവുന്നതിനേക്കാൾ സ്നേഹിക്കലിൻറെ സ്വന്തമായ ശൈലി കണ്ടെത്തുകയാണ് വേണ്ടതെന്ന് അദ്ദേഹം അറിഞ്ഞിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹൃദയമാനങ്ങൾ, സാമ്പ്രദായികത്വങ്ങളെ പിളർക്കാൻ മലയാളകവിതയ്ക്ക് ധീരതയേകി.

അനുഭവങ്ങളുടെ തീവ്രതയും വൈചിത്രവുമാണ് കവിതയുടെ നൂതനത്വത്തിൻ കാരണം. കാവ്യവ്യക്തിത്വത്തിൽനിന്നാണ് കവിത പിറക്കുന്നത്. പദങ്ങളെ ഈണത്തിൽ അണിനിരത്തിയതല്ല ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത. കവിത ഭാഷയാണ്, ഭാഷാസൃഷ്ടിയാണ് എന്ന് വില ഭാഷാസസ്ത്രകാരൻമാർ ഉന്നയിച്ചിട്ടുണ്ട്. മോഡിണിസ്റ്റ് തന്ത്രജ്ഞൻമാരുടെ ചില രചനകൾ ഭാഷയുടെ ജാലകൗതൂഹലമാണ്. അവിടെ കവിതയെന്നാൽ ഭാഷയത്രെ. എന്നാൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടേതുപോലുള്ള കാവ്യശൈലികൾക്കുള്ളിലെ അനുഭവത്തെ ചോർത്തിക്കളഞ്ഞുകൊണ്ടുള്ള കാവ്യഭാഷാപഠനം ഫലപ്രദമാവില്ല. തെങ്ങിനും കമുകിനും ഒരേ തളപ്പു കെട്ടുക സാധ്യമല്ലാത്തതുപോലെയാണ്. ആ ശൈലി ആ മനുഷ്യൻ തന്നെ' എന്ന ചൊൽൽ ആ മനുഷ്യൻ തന്നെ' എന്ന ചൊൽൽ ആത്മനിഷ്ഠതിയിലൂന്നിയതാണ് എന്നും, വസ്തുനിഷ്ഠമായി ശൈലി വിരലടയാളം പോലെയല്ലെന്നും ചിലർക്ക് അഭിപ്രായമുണ്ട്. ഒരു കവിക്കുതന്നെ വ്യത്യസ്ത ശൈലീവിതാനങ്ങൾ ഉണ്ടാകാമെന്നതും ഇതിനൊരു കാരണമായെടുക്കാം. തലതിരിഞ്ഞ സ്വപ്നങ്ങളുടെ വിചിത്രവും സൗന്ദര്യാഭിവിക്തവുമായ പാറ്റേണുകൾ തൻറെ മനസ്സിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിച്ചടുത്ത മേഖലകൾ(Liberated Zones)ചങ്ങമ്പുഴ അവതരിപ്പിച്ചു. വികാരസത്യത്തിൻറേതായ ആ ഭാഷ തരുണഹൃദയങ്ങളുടെ രക്തപ്രവാഹത്തിൽ അലിഞ്ഞു. ദൃഢനിഷ്ഠകളിൽനിന്ന് ഭാവാർദ്രതയിലേക്കും സുതാര്യശൈലിയിലേക്കും ചങ്ങമ്പുഴ ഭാവുകരെ കൊണ്ടുപോയി. വൈയക്തികാനുഭൂതികളുടെ പ്രവാഹശൈലി മലയാളകവിതിയലെ ഒരു കാലഘട്ടത്തിൻറെ ചരിത്രമായി. ഏതു പുതുമയും രോഗമായും പടുകുഴിയായും ക്ലീഷേയായും പിന്നെപ്പിന്നെ അനുഭവപ്പെടാം. പരിവർത്തനദാഹം ഇത്തരത്തിലുള്ള പല സമ്പ്രദായങ്ങളുടെയും കുരുതി പഠനം ചെയ്തുകൊണ്ടത്രെ നവ്യതയിലേക്കു കുതിക്കുന്നത്. എന്നാലും ചങ്ങമ്പുഴ നൽകിയ വൈകാരികമായ സത്യസന്ധതയും, പദയോഗത്തിൻറെയും രസനിഷ്പത്തിയുടെയും ദർശനവും കവിതയിലെ വിധിനിഷേധങ്ങളെ നിരന്തരം ഓർമ്മിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും.

ശിഥിലമായ്ത്തീരുമൊരാദ്ര ചിത്തം
പലമട്ടു പിച്ചു പുലമ്പിയേക്കാം
അവയിലെല്ലാറ്റിനുമിപ്രകാരം
ചെവികൊടുത്തീടൊല്ലേ നിങ്ങളാരും

എന്ന് പറയുന്ന ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ വിവിധവും വിരുദ്ധവുമായ നാനാ നാദങ്ങളിൽനിന്ന് ഒരു തെരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്താൻ ഭാവുകരോട് ആവശ്യപ്പെടുന്നു. 'മിഴിനീരിൽ മുങ്ങിനനഞ്ഞുതിരും മൊഴികളിലോലുന്ന മാർദ്ദവവും കദനം നിറഞ്ഞുതുളുമ്പിനിൽക്കും കരളിൻ നിരഘമധുരിമയും' സ്വന്തം മനം പിളർന്നുൾക്കൊള്ളാൻ അദ്ദേഹം ആവശ്യപ്പെടുന്നു.

ഓരോ നിമിഷവും 'ഹൃദയഭാഷ'യായി ഉറന്നൊഴുകിയ ആ കവിത കവിയുടെ ജീവിതത്തിൻ അനുപേക്ഷണീയമായിരുന്നുവോ? ആയിരുന്നു

ഭുവന ജീവിതവാഹിനിയെപ്പോഴും
ദ്രുതഗതിയിൽ കുതിക്കുകയല്ലയോ
വരിക എന്തും ക്ഷണികമാണൊക്കയും
മറയുമീ നമ്മളെല്ലാം പിരിഞ്ഞിടും!
അതിനുമുമ്പു പറയേണ്ടതൊക്കെയും
അതിമധരം പറഞ്ഞു നാം തീർക്കുക

പറയേണ്ടതു പറയാൻ കഴിയാതെ കടുവാക്കു കയ്ച്ചു തേട്ടുന്നുവെന്ന് ഇന്നത്തെ പ്രത്യയശാസ്ത്രകവികൾ അമർത്തിപ്പിടിച്ചു കരയുന്നുണ്ടവ്വല്ലോ. ജീവൻ വെടിഞ്ഞുപോകുംമുമ്പേ പറയേണ്ടതൊക്കെ മധുരമായി പറയുക എന്നത്രെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആദർശം. എന്നാൽ മാധുര്യം എപ്പോഴും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. സകല എസ്റ്റാബ്ലിഷ്മെൻറുകളുടെയും മുഖത്ത് തീ തുപ്പുന്ന ചേരിചേരാ വിപ്ലവകാരിയായി, പാടുന്ന പിശാചായി, ഗർജിക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയെയും നമുക്കറിയാം. ആവലാതിക്കാരൻറെയും സ്വപ്നാടകൻറേയും നാദങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലുണ്ട്.

എല്ലാരുമെന്നെ വെറുക്കുന്നു ഞാനുമി
ന്നെല്ലാറ്റിനേയും വെറുത്തിടുന്നൂ
എൻമനോഭാവത്തോടൈക്യത നേടുവാൻ
സമ്മതമുള്ളവരാരുമില്ല
ഭീകരമാമിപ്പൊരുത്തമില്ലായ്കയാൽ
ലോകത്തിന്നു ഞാൻ ചതുർത്ഥിയായി

എന്നതത്രേ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രശ്നം. വിശ്വവുമായുള്ള കലഹത്തിൽസ്വപ്നസുഹൃത്തും പ്രായോഗികസുഹൃത്തും തമ്മിൽ തൻറെയുള്ളിൽ നടക്കുന്ന കലഹത്തിൽ - 'പട്ടാട' വിട്ട് 'പടച്ചട്ട' യണിഞ്ഞപ്പോവും കലഹത്തിന്നറുതിയായില്ല. സങ്കൽപത്തിനുപകരം പ്രായോഗികതയുടെ യന്ത്രമായി മാറിയ കവി കമ്പോളനാഗരികതയുടെ തടവറയിൽ കിടന്ന്,

ഞാനിത്തടവിലിരുന്നുകൊണ്ടെങ്ങനെ
മാനസംകൊണ്ടു സ്വാന്ത്ര്യനാകും' എന്ന് വിലപിക്കുന്നു.

സ്വപ്നദേവകളെത്തേടുന്ന കവി, തനിക്ക് കൂർത്തനഖങ്ങൾ മുളപ്പിച്ച യാഥാർത്ഥ്യങ്ങൾക്കു നേരെ പേപിടിച്ച മൊഴികളാണെയ്യുന്നത്.

പാരമാർത്ഥ്യത്തിൻ വെളിച്ചത്തിലേക്കെൻറെ
പാടുംപിശാചിനെ ഞാൻ നയിച്ചു.
പെട്ടെന്നുയരാം വികാരമതിലല്ല
തട്ടിച്ചുനോക്കേണ്ടതെൻ മൊഴികൾ
ആ വികാരം ശമിക്കുമ്പോൾ പ്രശാന്തത താവിക്കുളുർത്തിടുമന്തരംഗ'

ത്തിൽ വെച്ചാണ് തൻറെ മൊഴികൾ പരിശോധിച്ച് സത്യമറിയേണ്ടതെന്ന് കവി പറയുന്നുണ്ട്.

വസ്തുവുമായുള്ള താദാത്മ്യം, തത്ഭാവ
നിസ്തുലചിത്രണമെന്നിവയിൽ
ഉത്തേജകത്വമുൾക്കൊൾവതാണെങ്കില
തുൽകൃഷ്ടമാം കലാസൃഷ്ടിയായി
ഉൽപാദകൻറെ ശാലീരിക ചേഷ്ടകൾ
ക്കുത്തരവാദിത്വമില്ലതിങ്കൽ
ഉത്തേജകത്വമുൾക്കൊള്ളുന്നവയ്ക്കൊക്കെ
യുത്ഭവസ്ഥാനമാത്മാവു മാത്രം.
കൊത്തിവെയ്ക്കാം മരപ്പാവകൾ, ജീവന
ക്കുത്തിവെയ്ക്കാനുളിക്കൊക്കുകില്ല.

കവിതയോടും കാവ്യഭഷയോടും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സമീപനമിതാകുന്നു.

ഉണ്ടാവേണ്ട ജീവിതത്തെ സ്വപ്നം കാണുകയും സ്വന്തം ആന്തരികത്വത്തിൽ കവിതയെഴുതുകയും ചെയ്ത കവിയുടെ ചിത്രങ്ങൾ നോക്കൂ - രവിവർമ്മയുടെ ബാഹ്യചാരുവായ ചിത്രങ്ങളോട് അവയ്ക്ക് യാതൊരു സാദൃശ്യവുമില്ല എന്ന് കവിതന്നെ പറയുന്നുണ്ടല്ലോ (ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ') പുറംമോടികളിലൂടെ മായികത രചിച്ചിരുന്ന ക്ലാസിസിസ്റ്റ്നിയോക്ലാസിസിസ്റ്റ് കലാസങ്കൽപങ്ങളോട് ചങ്ങമ്പുഴ ചെറുത്തുനിന്നു. കാണുന്ന ലോകം വെറുതെ പകർത്താതെ കാണേണ്ടതിനെ വരച്ചു കാണിക്കാനാണ് കവിയുടെ ശ്രമം (നിരാശനാണിന്നു നീ'). സംഭവ്യതകളുടേയും വ്യുൽപദ്യമാനതയുടെയും സൗന്ദര്യമാണ് എല്ലാ ഉത്തമകവികൾക്കുമെന്നപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെയും കലാസങ്കൽപം. 'ഭാവനയടെയ ഭാഷയും ഭാസുരശൈലികളും' കൊണ്ടാണ് അത് ആവിഷ്കരിക്കുന്നത്.

യുക്തിതൻ, ബുദ്ധിതൻ, വാസ്തവികത്വ
മല്ലുത്തേജിതമാം വികാരസത്യം
വസ്തുസ്ഥിതികൾ തന്നർത്ഥവലയത്തി
ലെത്തിനിൽക്കാത്തൊരുച്ഛൃംഖലത്വം
ഉണ്ടതിൻ വ്യാപാരയാനത്തി,ലായതു
കണ്ടിടാൻ കണ്ണുകൾ വേറെ വേണം.

അർത്ഥാന്തരങ്ങളിലേക്ക് സംക്രമിക്കുന്ന വികാരസത്യത്തിലാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഊന്നുന്നത്. അതിൻറെ നാദതരംഗങ്ങൾ പിടിച്ചെടുക്കാൻ പ്രത്യേകമായ 'ആൻറിന'യും പ്രകാശവീചികൾ കാണാൻ വേറെ നേത്രങ്ങളും ഉള്ളവർക്കേ കഴിയൂ എന്നതാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രസാസ്വാദസങ്കൽപനം. 'കഷ്ടം' എന്ന മലയാളപദം വിസ്മരിക്കപ്പെടുകുയം അന്ത 'ഹന്ത'ക്കിന്തപാട്ട് നേടുകയും ചെയ്ത് ജനവർഗ്ഗമനസ്സിനെ അവഗണിച്ചുവിലസിയ ആഢ്യകവിതയെ കവിയുടെ 'ഭാവത്രയ'ത്തിൽ നാം കണ്ടുവല്ലോ. മണിപ്രവാളത്തിൻറെ സങ്കരപാരമ്പര്യത്തിൽനിന്ന് മലയാളത്തിൻറെ മാർദ്ദവങ്ങളിലേക്ക് കവിതയെ കൊണ്ടുവരാൻ ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആ പരിശ്രമങ്ങളുടെ സാഫല്യം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ അനുഭവപ്പെടുന്നുണ്ട്. ചെറുശ്ശേരിയുടെ മഞ്ജരിച്ചാറും എഴുത്തച്ഛനെടുത്ത ഭാഷാക്രമക്കണക്കും' മറ്റും ഒരു പ്രത്യേക വടിവിൽഇന്ദ്രിയവേദ്യമായ ഗാനശൈലിയിൽസമഞ്ജസമായി യോജിപ്പിക്കുവാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് കഴിഞ്ഞു.

വെണ്മുലപ്പാലും കുടിച്ചു ഞങ്ങൾ
അമ്മണിത്തൊട്ടിലിലാദ്യകാലം
നിർമ്മല സ്വപ്നത്തിൽ മുങ്ങിമുങ്ങി
യമ്മതൻ താരാട്ടുകേട്ടുറങ്ങി
അത്യന്തരമ്യമഗ്ഗാനമൊന്നും
'സ്രഗ്ദ്ധര'യിങ്കലല്ലായിരുന്നു
'അമ്പിളിയമ്മാമാ തിരിഞ്ഞുനില്ലെ'
ന്നമ്പോടതിൻ പിന്നെ പാടി ഞങ്ങൾ
സംശുദ്ധമായൊരാ മഞ്ജുഗീതം
'വംശസ്ഥ'യൊന്നുമല്ലായിരുന്നു
അത്തരം പാട്ടുകളന്നുതൊട്ടു
ചിത്തത്തിൽ വേരൂന്നി വന്നമൂലം
ഇന്നവയെപ്പോലെ നേർത്തു നേർത്ത
സുന്ദരഗാമേ ഞങ്ങൾ പാടൂ

ചതുഷ്പദികളിൽ - നാലുകാലിൻമേൽ - കാവ്യഭാവങ്ങളെ എടുത്തുപൊക്കിയിരുന്ന കാലഘട്ടത്തെ വിമർശിക്കുന്ന കവി അനുഭൂതികളുടെ 'നേർത്ത സുന്ദരഗാന'ങ്ങളാണ് ആവിഷ്ക്കരിച്ചത്. ചൂഡാമണിയിലെ 'ഇന്നത്തെ കവിത'യിലും നാടനഈരടിക്കാരോടുള്ള വ്യവസ്ഥാപിത പാക്യവൈതാളികരുടെ മുറുമുറുപ്പിനെ കവി വിമർശിക്കുന്നതു കാണാം. പൊയ്പ്പോയ കാവ്യപാരമ്പര്യങ്ങളെ വൈയക്തികാഭിരുചിയിലിട്ട് തെള്ളിത്തെള്ളിയരച്ച് 'വിവിധത'യുടയും 'വിരുദ്ധത'യുടെയും ഹൃദയഭാഷകൾ സൃഷ്ടിക്കുവാനുള്ള ശ്രമങ്ങളാണ് അക്കാലത്തെ പതിവുകവിതയുടെ വഴി തിരിച്ചുവിട്ടത്.

എന്നും ഞാനാന്ദിച്ചാരചിച്ചീടുമെൻ
സുന്ദരസങ്കൽപചിത്രമെല്ലാം
എന്നിലുള്ളതോ പരമരഹസ്യത്തിൻ
ബിംബനകൈതവമായിരന്നു
ചക്രവാളാവധിക്കപ്പുറം ചെന്നു ഞാ
നെപ്പോഴുമെന്തോ തിരഞ്ഞിരുന്നു
ആത്മസംഗീതംപോൽ നിത്യമായ്, സത്യമാ
യാശപോലതര മധുരമായി
കണ്ണുനീർത്തുള്ളിപോൽ കൽമഷ ശൂന്യമായ്
നർമ്മസല്ലാപംപോൽ സുന്ദരമായ്
ഏതോ വിശിഷ്ടമാം നിർവൃതിയൊന്നിനെൻ
കേവലീവനുഴന്നിരുന്നു

നിർവൃതിയുടെ ലോകം അന്വേഷിക്കുന്ന കവിയുടെ ഭാഷയിൽ പഴഞ്ചൻ വാങ്മയവും പുതുഞ്ചൻപ്രയോഗങ്ങളും ശബ്ദസൗകുമാര്യത്തിനായി മേളിക്കുന്നുണ്ടെന്നു കാണാം. ആത്മസംഗീതവും ആശയും കണ്ണുനീർത്തുള്ളിയും നർമ്മസല്ലാപും നൂതനോപമാനങ്ങളായി കടന്നുവന്നതും 'ബിംബനകൈതവ'ത്തിലെ അപഹ്നുതിച്ഛായയും 'ചക്രവാളാവധി'യിലെ അർത്ഥം മുട്ടുന്ന അതിർത്തിയും നിലനിന്നതും, കവിതയിലെ ശീലങ്ങളുടെ പിടി തീർത്തും അയഞ്ഞിരുന്നില്ലെന്നു കാണിക്കുന്നു. ഈ ശീലങ്ങളെ മറയ്ക്കുന്നതാണ് നിർവൃതിയുടെ 'നിർമ്മലരാഗസുരഭിലമാമൊരു മർമ്മരം കൊണ്ടു പൊതിഞ്ഞ' അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഇതര കാവ്യശീലുകൾ.

നൃത്തത്തെ നർത്തകനിൽനിന്നു വേർതിരിച്ചു കാണാൻ കഴിയാത്തതുപോലെ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യഭാവത്തിൽനിന്ന് ശബ്ദരചനയെയും വേർതിരിച്ചു കാണാൻ കഴിയില്ല. ശബ്ദവിന്യാസത്തിൽ തന്നെ ഭാവമവുമുദ്ദീപ്പിക്കുന്ന തൻറെ കവിതയെപ്പറ്റി 'മയക്കത്തിൽ' ഇരുന്നുകൊണ്ട് കവി പാടുന്നുണ്ട്. ഏതു ശേഖരത്തിൽനിന്നു പദം കൈക്കൊണ്ടാലും അവയെല്ലാം സംഗീതസാന്ദ്രമാക്കി അവതരിപ്പിക്കാൻ കവിക്കു കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ദ്രാവിഡത്തനിമയോടൊപ്പം 'ലളിത സംസ്കൃത' ത്തിൻറെ സൗകുമാര്യവും ആ ശബ്ദവിന്യാസത്തിൽ ലയിച്ചിട്ടുണ്ട്. സംഗീതലയത്തിൻറെ പാറ്റേണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ പ്രത്യേകതയാണ്. ചുംബനത്തിൻ ചുണ്ടുപിളർത്തി തരളമായി നിൽക്കുന്ന മ്ബ'യുടെ ചിത്രണവും ഞ്ജ, ന്ദ, ൻഗ, ണ്ഡ എന്നിവയെ ശബ്ദസാഗരകന്യകമാരാക്കിക്കൊണ്ടുള്ള ചിത്രണവും കവിയുടെ നാദരതി വെളിപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്. സങ്കൽപലോകത്തിലെ ഈ ശബ്ദരൂപകങ്ങൾ (Phonological Metaphor) യാഥാർത്ഥ്യത്തിൻറെ ലോകത്ത് പുരുഷാക്ഷരങ്ങളായി മാറുന്നു. ഇവിടെ ജീവിതത്തിൻറെയും കാവ്യഭാഷയുടേയും പ്രശ്നം ഒന്നാവുന്നു. സങ്കൽപമാണ് കവിയുടെ യാഥാർത്ഥ്യം. മയക്കത്തിൽനിന്ന് 'മിഥ്യപകർന്ന് മദ്യപിക്കുന്ന മണ്ണിലേക്ക് കണ്തുറന്നു' നോക്കിയപ്പോഴേയ്ക്കും ശബ്ദസാഗര കന്യകമാരെല്ലാം അസ്ഥിമാല ധരിച്ച സത്വ'ങ്ങളായി മാറിയിരിക്കുന്നു. യാഥാർത്ഥ്യത്തിൻറെ കല്ലിപ്പിൽനിന്ന് കുതറിമാറുവാൻ വീണ്ടും വീണ്ടും നടത്തുന്ന ശ്രമങ്ങളുടെ ഫലങ്ങളാണ് ഈ പ്രകരണത്തിൽ നാം അറിയുന്നത്..

ശരദഭ്രവീഥി, വെള്ളിനക്ഷത്രം, വിയദങ്കണം, സുരപധം, സുരമ്യതാരം, മയൂഖകേന്ദ്രം, മടുമലർമേട, അപ്സരസ്സ്, അപാരത, ദിങ്മുഖം, ലളിതനീലിമ, ഭാവനാചക്രവാളം, വിണ്ണിൻ നിത്യപ്രതീക്ഷകൾ, പേമാരി, ഏണാങ്കരശ്മി, അഗ്നിശിഖ എന്നിങ്ങനെ ലംബതലത്തിലും പുൽക്കൊടി, നിഴലാട്ടം ഇടത്തിരകൾ, ജീവിതം, ജീവിതപ്പൂമ്പട്ട്, പുളകപ്പൂമ്പട്ട്, ആദർശവീമ, ആനന്ദതന്ത്രി, ഏകാന്തകാമുകൻ, പട്ടാട, പടച്ചട്ട, പാദപാദം, ആനതാനന, കോമളഗാനം, സ്മിതം, ശൂന്യം, നീഹാരം, സംഗീതധാര, മഞ്ജരീപുഞ്ജം, മന്ദസമീരൻ, മദാലസൻ, മന്ദിരവാടി, സങ്കേതം, സുഖദസുഷുപ്തി, രമ്യനിശീഥരംഗം, ഏകാന്തസ്വപ്നം, പാനപാത്രം, നിദ്ര, പുഷ്പം, മധു, മുരളി, ഗാനം, വിജനസ്വപ്നം, തന്ത്രിയറ്റ വീണ, ചിൽപ്രഭ, ചിത്രഭീരു, ശോകം, പ്രേമദുഃഖം, ദുഃഖഗാനം, രക്തദാഹം, ക്ഷാമയക്ഷി, രക്തരക്ഷസ്സ്, യാത്രാമൊഴി, രാക്കിളികൾ, നിർവൃതി എന്നിങ്ങനെ തിരശ്ചീനതലത്തിലും കാണുന്ന നിരവദി പദപ്രരൂപങ്ങളിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മുഖം കാണാതിരിക്കാൻ കഴിയില്ല.

സ്വപ്നം, കിനാവ്, തങ്കക്കിനാവ്, സ്വപ്നമേഖല/ മുഗ്ദ്ധരാഗം, ഉൾപ്പുളകം/ പങ്കിലം, നിർമ്മലം/ മൽസുഹൃത്ത്, മമ, മാമകീനം, മദീയം, മാമകം, ത്വൽപദന്യാസം/ ഏവം, ഇദം/പ്രാണനാഥൻ, നാഥ, ഓമന, ഓമാൾ, ഭാവസാരസർവസ്വം/സങ്കതം, സങ്കേതമന്ദാരകുഞ്ജം/ഗീതം, മൗനഗീതം/ മന്ദം, മന്ദമന്ദം/കളം, കളകളം/ലോലം, ലോലലോലം/തപ്തഹൃദയബാഷ്പം എന്നീ മട്ടിലുള്ള പദഗോത്രങ്ങളും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ പ്രത്യേകതയാണ്. കനകകോമളതരളതാരകാകലികകൾ, സുകൃതൈകസുലളിതസുഷമകൾ, ദുഃഖസംഗീതനിർഝരം, ഘോരസമുദായഗൃദ്ധ്രനേത്രം.ത്വൽപദന്യാസദത്തകർണ്ണ, സുരസുശാസ്വാദനലോലുപർ, അനുപമാനനന്ദസരസ്സ്, കലിത സൗഹൃദകൽപ്പകച്ഛായ, സരളമേഘദംബച്രചുംബിതതരളം, വികൃതഭൃംഗകസ്പർശം, മൃദുല മഞ്ജുളമഞ്ജലീശിഞ്ജിതമുഖരിതം, വികാരതംരഗതരളിതസുരഭിലാനിലൻ എന്നീ മട്ടിലുള്ള സമസ്ത പദാവലികളിലെ ശബ്ദാനുരൂപ്യതയും ചലനാത്മകതയും ശ്രദ്ധാർഹമാണ്.

ആദർശരശ്മികൾക്കാതിഥ്യമേകുക, ആലസ്യനിദ്രയ്ക്കഭയമേകുക എന്നിങ്ങനെ അമൂർത്തതയിൽ ചൈതന്യം പ്രസരിപ്പിക്കുന്ന ക്രിയാപ്രയോഗങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ധാരാളമാണ്. കവിയുടെ സ്വപ്നലോകത്തിലെ നിഴലാട്ടങ്ങളാണ് അത്തരം പദങ്ങളിൽ അനുഭവമാകുന്നത്. ക്രിയകളും നാമങ്ങളും ഭേദകങ്ങളും ഉപയോഗിക്കുന്നതിലെല്ലാം കവിയുടെ സംഗീതബോധമാണ് വിധികർത്താവെന്നു കാണാം. സഞ്ജനിപ്പിക്കുക, സഞ്ജനിതോൻമദം മുതലായ പദങ്ങൾ ധാരാളം സന്ദർഭങ്ങളിൽ കൂടുതൽ ഇഷ്ടം തോന്നി പ്രയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. മുങ്ങിമുങ്ങി/ തുരുതുരെ/ വരിവരി/ തിങ്ങിവിങ്ങി/ മൂളിമൂളി/ നോക്കിനോക്കി എന്നീ യുഗ്മങ്ങളിലൂടെ മഗ്നത, സമൃദ്ധി, ക്രമം പാരമ്യം, ദൈർഘ്യം മുതലായ ഭാവങ്ങൾ വ്യഞ്ജിപ്പിക്കാനും കവിക്ക് കഴിയുന്നു.

സ്വപ്നങ്ങൾകൊണ്ട് സൃഷ്ടിക്കുകയും ചിന്തകളിൽ കോലാഹരം കൊള്ളുകയും ചെയ്യുന്ന കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ നാദങ്ങളും ഒച്ചകളും - വിരുദ്ധതയുടെ ടോണുകൾ - തീർത്തും പ്രതിഫലിക്കുന്ന കവിതയാണ് 'പാടുന്ന പിശാച്' സൗഹൃദത്തിൻറേയും ഉൽക്കർഷത്തിൻറേയും പാപബോധത്തിൻറെയും മോഹഭംഗത്തിൻറെയും ബന്ധത്തിൻറേയും ചിത്രങ്ങൾ അതിലുണ്ട്. അമർഷംകൊണ്ട് കലിതുള്ളുന്ന പിശാചിൻറെ പ്രചണ്ഡശൈലിയും അതിൽ കേൾക്കാം. സങ്കൽപനം, വിചിനം, ഉപലാഭം എന്നിവയ്ക്കായി മസൃണവും മധുരവുമായ സാന്ദ്രതയും, പരുഷവും അസംബന്ധവുമായ വാചാലതയും ചങ്ങമ്പുഴ ധാരാളിത്തത്തോടെ ചെലവാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അനുസ്വാനത്താലും പ്രവാഹരൂപത്താലും സ്വതന്ത്രമായ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ ശൈലീപരമായ പതിവുകളിലൊന്ന് പദാന്ത്യങ്ങളിലെ ശബ്ദപ്പൊരുത്തമാണ്. ഉദാഹരണമായി ബാഷ്പാഞ്ജലി' യിലെ മധുവിധു' എന്ന കവിത നോക്കാം. ഇതിലെ 46 വരികളുടേയും ന്ത്യം ഇങ്ങനെ സമാനമാണ്. ലോകം/ കാലം,ഗീതം/വാതം;വാടം/പാടം, നികുഞ്ജം, പുഞ്ജം, അൽപം/തൽപം, സാരം/താരം, നാണം/വേണം. അനുസ്വാരാന്ത്യമായ ഈ പാറ്റേണ് ഇരുളിൽ, ശ്മശാനത്തിൽ മുതലായ കവിതകളിലും സുലഭമാണ്.

പൊട്ടുകില്ലിനി ഞങ്ങളിലുള്ളോ
രിപ്രണയത്തിൻ ശൃംഖല
നിർവൃതിതന്നപാരതയുടെ
നിർമ്മല സ്വപ്നമേഖല
കാലദേശങ്ങൾക്കപ്പുറം പൂത്തു
ലാലസിക്കുന്ന പൂങ്കുല
ദുഃഖജീവിതം ഗാനശീകര
മഗ്നമാക്കുന്ന പൊന്നല

ചോദ്യങ്ങളിൽ അവസാനിക്കുന്നതോ, സന്ദിഗ്ദ്ധതയും പ്രത്യാശയും നിർണീതലക്ഷ്യവും വ്യഞ്ജിപ്പിക്കുന്നതോ ആയ വിവിധതരം വാക്യഘടനകൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലുണ്ട്. നഷ്ടഭാഗ്യസ്മൃതി, നിർവൃതി വിയോഗിനി, വിഫലനൃത്തം, മുതലായ കവിതകളിൽ മിക്കയിടത്തം ഇതരകവിതകളിൽ ചിലേടത്തും കാണാവുന്ന ആ ഒരു സമ്പ്രദായമാണ് ഭൂതസ്ഥിതിസൂചകമായ ആയിരുന്നു' എന്ന പ്രയോഗം.

ഹതഭാഗ്യൻ ഞാൻ പക്ഷെ കണ്ടതെല്ലാം
പരിതാപാച്ഛാദിമായിരുന്നു
സതതമെൻ കാതിൽ പതിച്ചതെല്ലാം
കരുണതൻ രോദനമായിരുന്നു
എരിയുമെന്നാത്മാവിലേറ്റതെല്ലാം
ചുടുനെടുവീർപ്പുകളായിരുന്നു

ഭാവനയിൽ തെളിഞ്ഞിരുന്നു/ അന്നൊരു സംഗീതമായിരുന്നു' എന്നിവയും നഷ്ടഭാഗ്യസ്മൃതയുടെ ആവർത്തിക്കുന്ന അഭിരചനകളാണ്.

മിക്ക കാൽപനികകവികളിലും കാണും പ്രകാരം വനം, വാനം, സാഗരം, നാരി, സ്വപ്നം എന്നീ മണ്ഡലങ്ങളിലെ വ്യഞ്ജകമായ ശബ്ദകണങ്ങളാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കൽപനകളിലെയും പ്രമുഖമായ കരുക്കൾ. പദത്ത ഉചിതപ്രകരണത്തിൽ ചലനാത്മകമായി അവതരിപ്പിക്കുകയാണ് അതേ പദത്തിൻറെ ആവർത്തനത്തേക്കാൾ നല്ലത് എന്ന് പലർക്കും അഭിപ്രായമുണ്ട്. എന്നാൽ കവിതയിലെ ഭാവനൈരന്തര്യത്തെയും അടിസ്ഥാനഘടനയെയും ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നതിൽ ആവർത്തനങ്ങൾക്ക് മൗലികമായ പങ്കുണ്ട് എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ ശാബ്ദികാവർത്തനങ്ങൾ തെളിയുന്നു. ഒറ്റപ്രയോഗത്താൽ വിശ്രാന്തിയടയാത്ത ക്രിയ, നാമം, ഭേദകം, കൽപനകൾ എന്നിവയുടെ ആവർത്തനമാണിവിടെ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. എല്ലാ തരത്തിലുമുള്ള സംവേദനങ്ങൾ സാധിപ്പിക്കുന്ന വാക്കുകൾ അദ്ദേഹം പ്രയോഗിക്കുന്നു.

പ്രകൃതി, യൗവനം, വിധി, ധർമ്മം, ചിന്ത എന്നിവയെ സംബന്ധിച്ച ക്ലാസിക്കൽ സാമാന്യതകളിൽ പിളർപ്പു സൃഷ്ടിക്കുന്ന വീക്ഷണവും അതിന്നൊത്ത കാൽപനികവാങ്ങ്മയവുമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടേത്. അനഭവങ്ങളുടെ ശ്യാമവും സുവർണവും ശോണവുമായ വർണങ്ങളും നിഴൽ - വെളിച്ചങ്ങളും ചൊരിയുന്നുണ്ട് ആ പദാവലി. ചലനിശ്ചലതകളും പരിണാമങ്ങളും പ്രവാഹങ്ങളുമെല്ലാം ആ വാക്കുകളനുഭവിപ്പിക്കുന്നു.

'ദേവനികേതഹിരണ്മയ മകുടം
മേവീ ദൂപെ ദ്യുതിവിതറി
പൊന്നിൻകൊടിമരമുകളിൽ ശബളിത
സന്നോജ്ജ്വലമൊരു കൊടിപാറി'

എന്ന 'മനസ്വിനി'യിലെ 'മഞ്ഞത്തെച്ചിപ്പൂങ്കുലപോലെ/മഞ്ജിടും പുലർകാലത്ത'ത്തിലെ കൊടിയേറ്റവും മറ്റൊരു ലഘുപ്രകരണത്തിലെ ഇവിടെ എന്തിനീയമലസന്ധ്യകൾ/ ഇവിടെ എന്തിനീ പുലരികൾ? എന്ന ചോദ്യത്തോടെയുള്ള കാവിറക്കവും ചങ്ങമ്പുഴശ്ശൈലിയിൽ കാണാം.

'മൊട്ടുകളാകിന കോൾമയിർ' എന്ന ചെറുശ്ശേരിയുടെ പ്രയോഗത്തിൽനിന്ന് ശബ്ദസൗഭാഗ്യത്താലും ഭാവത്താലും വേറിട്ടുകേൾക്കുന്ന ഒന്നാണ് 'ആരാമതതിൻറെ രോമാഞ്ചം'. വർണ്യാവർണങ്ങളുടെ ഒട്ടിച്ചുചേർക്കൽകൊണ്ടോ സംഭാവനകൊണ്ടോ സാധിക്കുന്ന ഇത്തരം കൽപനകളുടെ പ്രാഗ്രൂപങ്ങൾ നിരവധിയാണല്ലോ. പൂവിതളൊളിയും മനോഭൃംഗവും താരെതിരുടലും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ആവർത്തിക്കുന്ന പ്രരൂപ(type)ങ്ങളാണ്. മുള്ളുമുരിക്കിൽ പടർന്നിടും തൈമുല്ല/ വല്ലരിതൻ കഥയെന്തു ചൊല്ലാൻ/ (പാടുന്ന പിശാച്) എന്നീ വിധത്തിലുള്ള അപ്രസ്തുത പ്രശംസകളും അദ്ദേഹത്തിൻ പ്രിയമായിരന്നു. സൗന്ദര്യാഭിവ്യക്തിക്ക് അത്യുക്തികളും അപ്രസക്തങ്ങളും അനുപേക്ഷണീയമാണെന്നത്രെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അനുഭവം.

വീണ്ടും, മനസ്വിനി എന്ന കവിതയിലെ ചില ഭാഗങ്ങളിലേക്ക് തിരിയാം:'നീലാരണ്യനിചോളനിവേഷ്ടിത നീഹാരാർദ്രമഹാദ്രി'കളുടെ ദൃശ്യത്താൽ പ്രചോദിതനായി തദ്ഭാവസമാന്തരമായി കവി തൻറെ മനസ്വിനിയുടെ ഗാത്രചാരുത വർണ്ണിക്കുന്നു.

'ഈറന്‍തുകിൽ മറഞ്ഞൊരു പൊന്നല
താവിമിനുങ്ങിയ തവഗാത്രം
മിഥ്യാവലയിതേ സത്യോപമരുചി
തത്തിലസിച്ചു മമ മുന്നിൽ'

ഈറൻ തുകിലിൽ മറഞ്ഞ പൊന്നലപോലെ, മിഥ്യയെ വലയം ചെയ്ത സത്യംപോലെ എന്ന് സംഭാവന ചെയ്തതിലൂടെ ഹിരണ്മയ പാത്രം കൊണ്ടൂമൂടിയ സത്യത്തിൻറെ ചിത്രവും കിട്ടുന്നുണ്ട്. പ്രഭാതത്തിലെ പ്രകൃതിയുടെ മഞ്ജിമയാവിഷ്കരിച്ച് തൻറെ അനുരാഗപ്രകൃതിയുടെയും കവിതയുടെയും മഞ്ജിമ ബിംബിപ്പിക്കുകയാണ് കവി ചെയ്യുന്നത്. 'കരിവണ്ടിൻ നിരകൾ കണക്കുള്ള കുറുനിരകൾ' പൂർവ്വലകാല കാവ്യശേഖരത്തിലെ കരു തന്നെയാണിത്. സത്വഗുണശ്രീ ചെന്താമരമലർ സസ്മിതമഴകിൽ വിടർത്തിയപോൽ ചന്ദ്രികപെയ്യുന്ന വദനം, ചടുലോൽപ്പലദളയുഗളം ചൂടിയ വദനം - ഈ പ്രയോഗങ്ങളും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു മുമ്പേയുള്ള ശീലങ്ങളായിരുന്നെങ്കിലും ഇവിടത്തെ പദപ്രയോഗം വൈകാരികതകൊണ്ട് രമണീയമാവുന്നു.

'ഒറ്റപ്പത്തിയൊടായിരമുടലുകൾ
കെട്ടുപിണഞ്ഞൊരു മണിനാഗം
ചന്ദനലതയിലധോമുഖ ശയനം
ചന്തമൊടങങനെ ചെയ്യുംപോൽ
വിലസീ വിമലേ ചെറിയൊരു പനിനീ
രലർ ചൂടിയ നിൻ ചികുരഭരം'

ഇഴകൾകൂട്ടി പല പിരിയാക്കി മെടഞ്ഞിട്ട്, തുമ്പിൽ പനിനീർപൂവും ഞാത്തിയ, ചികുരത്തിൻറെ ഘനശ്യാമിക നിവേദിപ്പിക്കുന്ന ഈ ചിത്രം ക്ലാസിക്കൽ വടിവൊത്തതാണ്. അത്യുക്തിതാൽ ചന്തം വഴിയുനന ഈ ദൃശ്യത്തെ മണിനാഗമായ ഉപമാനം കൈയടക്കുന്നതായിട്ടാണ് അനുഭവപ്പെടുന്നത്. ചന്ദനലതയ്ക്കും മനസ്വിനിക്കും ചികുരത്തിനും മണിനാഗത്തിനും സാധർമ്യങ്ങൾ കൽപിച്ചിരിക്കുകയാണല്ലോ ഇവിടെ. ഈ കാഴ്ചയ്ക്കും കൽപനയ്ക്കും വിരുദ്ധമായ മറ്റൊരു രംഗം കാണുക;

'കാർമുകിലൊത്തനിൻ കൂന്തലിൽ ചീറ്റുന്ന
കാളസർപ്പങ്ങളൊളിച്ചിരിപ്പൂ'

മനസ്വിനിയല്ല ഇവിടെ; പിശാചികയാണ്. മണിനാഗമല്ല, കാളസർപ്പമാണ്.

ശ്ലേഷപ്രസാദസമതാ/മാധുര്യം സുകുമാരത/ അർത്ഥവ്യക്തിരുദാരത്വം/ഓജഃകാന്തിസമാധയഃ എന്ന ഗുണങ്ങൾ തികഞ്ഞ കാവ്യം പോലെയാണ് കവിയുടെ മനസ്വിനി. ഈ ഉൽപ്രേക്ഷയിലും പഴയ കാവ്യസംസ്ക്കാരത്തിൻറെ പ്രചോദനം കാണാം. 'മധുചന്ദ്രിക'യെ മഷിയാക്കിയും 'മഴവിൽക്കൊടി മുന'യെ പേനയാക്കിയും അഴകിനെ പ്രതിപാദ്യമാക്കിയും ആരചിച്ച 'ഇടപ്പള്ളീലെഗ്ഗാനകിന്നരൻറെ കവിത' ആസ്വദിച്ച വൈലോപ്പിള്ളി 'ജീവിതത്തിൻറെ കടലേ കവിതയ്ക്കു ഞങ്ങൽക്കു മഷിപ്പാത്രം' എന്നു പാടിയതും ഇവിടെ ഓർക്കുക. 'അഴകിൻ ദൗത്യം' നിർവഹിക്കാൻ 'മധുരാസ്വാസ്ഥ്യം'കൊണ്ട ഓണപ്പാട്ടുകാരായ കവികൾക്കു മുമ്പേ 'പിടികിട്ടാത്തൊരു വേദന'യുടെ അലകളിളക്കിയത് ചങ്ങമ്പുഴയായിരുന്നു.

'മനസ്വിനി' ആദ്യഭാഗത്തെ അധിഭൗതികച്ഛായയുടെ ചേതോഹരക്കാഴ്ചകളിലൊന്ന് കൊടിയേറ്റമാണ്. കൽപനകളുടെ കൊടിയേറ്റത്തുടർന്ന് തട്ടകത്തിലെ തനിക്കും ഏഴാമെടത്തിനും കൽപനയരുളുവാൻ ഒരു കോമരം തുള്ളിവരുമല്ലോ. കവിതയുടെ നടുവിൽ, കാലവിപര്യയത്തിൽ കരിവാളിച്ചുനിൽക്കുന്ന മനസ്വിനിയുടെ മുമ്പിൽ സദ്പ്രവചനത്തിനായിട്ടല്ല ആ കോമരം വന്നിട്ടുള്ളത്. വസൂരിമാലയുടെ കോമരമാണവൻ. ഭാവാഘാതമേൽപ്പിക്കുന്ന അത്യപൂർവ്വമായ ബിംബപ്പൊരുത്തമാണ് തട്ടകത്തിൻറെ ഭാഷയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ സാധിച്ചിരിക്കുന്നത്. കാട്ടാളൻ കണയെയ്തൊരു പൈങ്കിളി കാതരയായിപ്പിടയും പോലുള്ള പിടികിട്ടാത്ത വേദന ഉദാത്തവും അതിതീക്ഷ്ണവുമായ ഒരു കാവ്യാനുഭവമാണ്. ഇതേ വിധിയിൽതന്നെ പരോക്ഷതകളെ മൂർത്തമാക്കി എഴുന്നള്ളിച്ചുനിർത്താൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു പ്രത്യേക സിദ്ധിയുണ്ട്.

ചില വിശേഷനിമേഷത്തിലെങ്കിലും
പരമ നഗ്നമായ് കണ്മു നാം മായയേ

ഉദിതരോഷനിഷേധസ്വരങ്ങളിൽ
മുദിതമാനസരെത്ര പഴിക്കിലും
നിരവധികനിരഘഗുണങ്ങളാൽ
നിരുപമം ഹാ, നിരാശതേ നിൻമുഖം
മുകരുകെന്നെ നീ മേലിലുമീവിധം
വിഗതഗർവനായുല്ലസിക്കട്ടെ ഞാൻ

നീളവേ ചില്ലൊളിപ്പുള്ളികൾ മിന്നുമാ
നീലിച്ച പീലി നിവർത്തി നിർത്തി
കണ്ണഞ്ചിടും സപ്തവർണങ്ങളൊത്തു ചേർ
ന്നെമ്ണയൊലിക്കും കഴുത്തുനീട്ടി
പത്തി വലിച്ചു വിരിച്ചു വാലിട്ടടി
ച്ചത്രക്കവശമായ് വാപിളർത്തി
മിന്നൽക്കൊടിപോൽ പിടയുമാ നാവുകൾ
മുന്നോട്ടു മുന്നോട്ടു ചീറ്റിനീട്ടി
ഉൽക്കടപ്രാണദണ്ഡത്താൽ പുളയുമൊ
രുഗ്രസർപ്പത്തെയും കൊക്കിലേതന്തി
തഞ്ചത്തിൽ തഞ്ചത്തിൽ തത്തിജ്വലിക്കുന്ന
മഞ്ചാടിച്ചെങ്കനൽക്കണ്ണുരുട്ടി
ആരാലെൻമുമ്പിലൊരാണ്മയിലായിനവ
ന്നാടി നിൽക്കുന്നു ഹാ! പാപമേ നീ

എന്നീ ഖണ്ഡങ്ങളിൽ ചൈതന്യാരോപത്തിലൂടെ മായ, നിരാശ, പാപം എന്നീ പരോക്ഷതകളെ കവി പ്രത്യക്ഷമാക്കിയിരിക്കുന്നു. സ്വപ്നം/ യാഥാർത്ഥ്യം, നൻമ/ പാപം, പുഞ്ചിരി/വഞ്ചന, പൂനിലാവ/ ചെന്തീ, കണ്ണുനീർ/ തീപ്പൊരി, ചെണ്ട്/ വജ്രശില, ഓടക്കുഴൽ/ കുഠാരം, മദ്യം/ ഗരളം, കുടൽമാലകൾ/മലർമാലകൾ, ഗീത/പൂരപ്രബന്ധം എന്നീ വിപരീതങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ സുലഭമാണ്. താന്ത്രികോപാസനയിലെ കൗളവിധിയുടെ കരുക്കൾക്കൊണ്ട് തീർത്തതെന്ന പ്രതീതിയുളവാക്കുന്നതാണ് 'പാടുന്ന പിശാചി'ൽ പ്രതിപാദിതമായ കവിയുടെ പരിണതസത്വം. 'പാടുന്ന പിശാചി'ൽ കണ്ടതുപോലെ സ്ഫുലിംഗങ്ങളും കുടൽമാലകളും രക്തപാനവും കൊണ്ട് ബലിബിംബങ്ങൾ ചമയ്ക്കുന്ന പ്രകരണങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ഉണ്ട്. സൗഹൃദത്തിൻറെ സ്മരണികയായി, ഉല്ലേഖമായി, അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള 'തകർന്ന മുരളി' എന്ന കവിതയിലെ പരധാന പദാർത്ഥങ്ങൾ കുയിൽ, ചില്ല, സ്വപ്നം, മേഘം, താരം, മരാളം കെടാവിളക്ക് മുതലായവയാണ്.

കീറി മുറിഞ്ഞതു മാത്രതോറും
ചോര വാർക്കുന്നതിലല്ല ഖേദം
എന്നാത്മപുഷ്പാഞ്ജലികൾ കൊണ്ടു
നിന്നെ ഞാൻ വാഴ്ത്തും മരിക്കുവോളം
ആദർശശുദ്ധിയിൽ മുക്കി മുക്കി
നീയതൊരുൽക്കൃഷ്ട സിദ്ധിയാക്കി
എന്നിട്ടവസാനം മൃത്യുവിൻറെ
മുന്നിൽ നീ ചെന്നതു കാഴ്ചവെച്ചു

എന്നീ പദങ്ങളിലൂടെ യഥാക്രമം കുരുതിയേയും അർച്ചനയേയും ശുദ്ധീകരണത്തേയും സമർപ്പണത്തേയും ധ്വനിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്; ഭൂമിയുടെ സ്തംഭനം, വിണ്ണിലെത്താരകളുടെ കണ്ണിറുക്കിയടയ്ക്കൽ എന്നിവ ബലിയുടെ സാക്ഷികളെക്കുറിക്കുന്നുണ്ട്. മരിച്ചുപോയവരുടെ ആത്മശാന്തിക്കു ഭജിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന സുഹൃത്തിനെയും ഈ കവിതയിൽ കാണാം.

രക്തം കടയ്ക്കലൊഴിച്ചൊഴിച്ചങ്ങനെ
ശക്തിദ്രുമത്തിനു വേരുറച്ചാൽ
ചന്തത്തിൽ ശാഖോപശാഖകൾ ചേർന്നതു
പന്തലിച്ചങ്ങനെ ലാലസിച്ചാൽ
വിശ്രമിക്കാമല്ലോ ലോകത്തി,നായതിൻ
വിദ്രുമശീതളഛായയിൽ

എന്ന കാവ്യഭാഗത്ത് കവി രക്തബലി സ്വപ്നം കാണുന്നതും ഇവിടെ ഓർക്കേണ്ടതാണ്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ആത്മബലി പ്രമുഖമായൊരു 'മോട്ടിഫാ'ണ്. ശക്തിയെന്നാൽ പ്രകൃതിയാണിവിടെ. മനുഷ്യപ്രകൃതിയുടെ വേരുറപ്പിൻ മനുഷ്യബലി തന്നെ വേണമെന്നത്രെ ശക്തിദ്രുമ കൽപ്പനയിലൂടെ കവി ധ്വനിപ്പിക്കുന്നത്.

മണ്ണും വിണ്ണും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ചെന്നു പറ്റാനും പിരിയാനുമുള്ള രണ്ടു സങ്കേതങ്ങളത്രെ (സങ്കേതം, നിർവൃതി എന്നീ കവിതകൾ ഉദാഹരണം) അധിഭൗതിതകയെച്ചൊല്ലിയുള്ള ഭയാഭയങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിതയിലെ പ്രധാന നാദമാണ്.

ആശയാം നൂലിൽ പിടിച്ചുതൂങ്ങി
യാകാശത്തോളമിഴഞ്ഞുകേറി
എന്നാൽ ഞാനങ്ങെങ്ങുമെത്തിയില്ലെൻ
കണ്ണുനീരൽപ്പവും വറ്റിയില്ല
വാനിലേക്കെന്നെ വലിച്ചുയർത്തും
ആ നൂലിടയ്ക്കു മുറിഞ്ഞുപോയി
മുന്നെപ്പോൽ താഴത്തെ കൂഴിരുളിൽ
പിന്നെയും ഞാനിതാ വന്നടിഞ്ഞു

ഊർണനാഭിപോലെയുള്ള ശക്തിവിശേഷത്തിൻറെ നൂലിൽ പിടിച്ച് വെളിച്ചത്തിലേക്കുയർന്നുപോകുകയും പൊടുന്നനെ പൊട്ടി ഇരുട്ടിലേക്കു വീഴുകയും ചെയ്യുന്ന സ്വത്ത്വത്തിൻറെ തേങ്ങൽ ചങ്ങമ്പുഴ ആവിഷ്ക്കരിച്ചിരിക്കുന്നു. 'ദിവ്യസംഗീത'ത്തെ 'വിണ്ണിൻ വെളിച്ച'ത്തെ 'സായൂജ്യസീമയെ' തേടുകയാണ് കവി. ആത്മപര്യടനത്തിൻറെതാണ് ഈ സൂചകങ്ങൾ. മജ്ജീവനെന്തോ ഭജിക്കയാണെപ്പോഴും' എന്നതിലെ ഭജനയിൽ രാഗിയുടെ വൈരാഗ്യമാണുള്ളത്. അടുത്തടിവെച്ചുപിടിക്കുവാൻ നോക്കെ അകലേക്കു പായുന്ന വെളിച്ച'ത്തെ സാത്വികക്കറുകയേകി മെരുക്കാനാണ് കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ ശ്രമിച്ചത്. ഇവിടെ വെളിച്ചംതേടി ഉദ്വിഗനനാവുന്ന, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സ്വത്വവൈരുദ്ധ്യങ്ങളിൽ 'സാത്വികക്കറുക' ഇല്ലെന്നതാണ് പ്രശ്നം. അധിഭൗതിക സൂചകങങളിലൂടെ ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിലെ കാവ്യഭാഷയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ വ്യതിയാനം വരുത്തുന്നുണ്ട്. അരങ്ങിൻറേയും അണിയറയുടേയും യാത്രയുടെയും ഭിക്ഷയുടേയും ഇരുൾവെളിച്ചങ്ങളുടേയും രൂപകങ്ങൾ കൊണ്ട് പുതിയൊരുൻമേഷം കൊള്ളാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് കഴിയുന്നു. യോഗാത്മക ദർശനത്തിൻറെ ചില പ്രകാശവീചികളേറ്റ് ഇവടെ വാങ്മയം ദീപ്രമാകുന്നു; മാംസമേദോകവിതമായ പ്രണയാനുഭൂതികളുടെ ഭാഷയിൽനിന്ന് 'പുളകഭിക്ഷ' യുടെയും പ്രണയസാര'ത്തിൻറെയും തലങ്ങളിലേക്ക് മാറുന്നു.

നീയായിത്തീരുവാൻ നിന്നടുത്തെത്തുമ്പോൾ
നീയൊഴിഞ്ഞെമ്മട്ടിലൊളിച്ചിരിക്കും?
കേവലലീലയിലീവിധം നീയൊരു
ജീവിതപ്പൂമ്പട്ടെനിക്കു നൽകി.
ഞാനതു ചാർത്തിയീ നാടകശാലയിൽ
നാനാതരത്തിൽ നടനമാടി
പൊട്ടിച്ചിരിച്ചു ഞാൻ പൊട്ടിക്കരഞ്ഞു ഞാൻ
പെട്ടെന്നു പെട്ടെന്നു മാറിമാറി

സ്രഷ്ടാവായിത്തീരാൻ വരം ചോദിച്ച് സ്രഷ്ടാവിൻറെയടുത്തേക്ക് ചെല്ലുന്ന ജീവൻറെ വേദന, അരങ്ങിനൻറേയും അണിയറയുടേയും ഭാഷയിൽ അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. 'മുരളീരാഗമധുരമുഖനാമൊരുവ'നെച്ചൊല്ലിയുള്ള ജീ'യുടെ അന്വേഷണംപോലെ സാന്ദ്രമായ അനുഭവമാണ് 'ആത്മഗീത'ത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. വിത്തനാഥൻറെ ബേബിക്കു പാലും നിർദ്ധനച്ചെറുക്കനുമിനീരും നൽകുന്ന ഈശ്വനെ ചവിട്ടുന്ന കവിതയാണ് വിശ്വദേവനുമായുളള വിരഹത്തിൽ നൊനരം കൊള്ളുന്നന്നത്. മൃണ്മയസങ്കേതത്തിലെ നഷ്ടസ്വപ്നങ്ങളിൽനിന്ന് 'വിണ്ണിലവെളിച്ച'ത്തിലേക്ക് കവി തിരിയുന്നത് തരമായ സ്ത്രൈണസ്വത്വമായിട്ടാണ്. സമർപ്പണവും വിധേയത്വവും സൗന്ദര്യവും ചലന വടിവുകളും സ്ത്രൈണമാകയാലാം സ്ത്രീ സ്വത്വത്തിലേക്ക് പല യോഗാത്മക കവികളും കൂടുമാറിയിട്ടുളളത്. ഗോപിക കൃഷ്ണനെ തേടുന്നുവെന്ന പുരാണസങ്കൽപത്തിനു സദൃശം തന്നെ ഇത്.

പൂക്കളാൽ ചിരിക്കുന്ന നിൻമുഖം, നക്ഷത്രത്താൽ
മേൽക്കുമേൽ ധ്യാനിക്കുന്ന നിൻമുഖം, ദർശിച്ചു ഞാൻ
കരകാണാതെയോളം വെട്ടിടുമഗാധമാം
കടലാൽ ചിന്തിക്കുന്ന നിനനെ ഞാൻ കണ്ടൂ നീയായ്,

മയക്കത്തിലെ ഈ സായൂജ്യം, പൊടുന്നെ ഉണർന്നപ്പോൾ, വിരഹമായിത്തീരുന്നു. സ്മരണം, ദർശനം, ശ്രവണം, സാന്നിദ്ധ്യം, സ്പർശനം, അന്തർദ്ധാനം എന്നീ മാനസപ്രത്യക്ഷങ്ങളിലൂടെ കവി ടന്നുപോകുന്നു. കാൽപനക മോഹഭംഗത്തിൻറേയും നിത്യവിരഹത്തിൻറേയും ഉദാത്തീകതമായ മറ്റൊരു മണ്ഡലമാണിത്.

ശൂന്യതയിൽ തൂവുമെൻ പ്രേമഗാനം
പൂർണതയിൽ മാറ്റൊലിക്കൊണ്ടിടുമ്പോൾ
ആ നിമിഷം പോലും ഭവൽ സ്വരൂപ
ധ്യാനപരമാകിൽ കൃതാർത്ഥനായ് ഞാൻ

പരമാത്മാവിനെത്തേടുന്ന ഭക്തിയും കാമുകിയുമായ സ്ത്രീസത്വത്തിൻറെ നാദമാണിത്. ആത്മഗേഹത്തെയും സമ്പൂർണതയെയും തേടിക്കൊണ്ടുള്ള യാത്രയിൽ (രാഗിണി, മുഗ്ദ്ധരാഗം എന്നീ കവിതകൾ നോക്കുക) കവിവധുവായും ദൈവം വരനായുമുള്ള സങ്കൽപമാണ് ചങ്ങമ്പുഴ സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. ജിയുടെ 'എൻറെ വേളി' യിൽ ഈ കാവ്യയന്ത്രം ഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടല്ലോ. 'കേളിയറ', 'ജീവിതച്ചായം', 'തങ്കച്ചഷകം', 'സത്യപ്രകാശം' എന്നീ പദാവലികൾക്ക് ആത്മാന്വേഷണത്തിൻറെ അർത്ഥാന്തരങ്ങളാണുള്ളത്. കിഴക്കും പടിഞ്ഞാറുമുള്ള യോഗാത്മക - ദാർശനിക കവികൾ വധൂ - വരൻമാരിലൂടെ സംസാരിച്ചിട്ടുണ്ട്.

'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴലിൽ' പറയും പോലെ കവി 'എന്നിലെ ഞങ്ങളുടെ' ആനന്ദമാണ് തേടുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴ ഈശ്വരനോടും മനുഷ്യനോടുമെല്ലാം തൻറെ രാഗദ്വേഷങ്ങൾ പുലർത്തുന്നു. വാസനാബന്ധത്തിനും സ്നേഹത്തിനും തന്നെയാണ് മുന്തൂക്കം. പ്രപഞ്ചകേന്ദ്രം സ്നേഹമത്രെ. സർവഹൃദയത്തിലും അതിൻറെ പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. പ്രേമവും പ്രണയവും അനുരാഗവും മമതയുമെല്ലാമായ സ്നേഹം കവിയെ രണ്ടു ദിശയിലേക്ക് - രണ്ട് അധിത്യകയിലേക്ക് നയിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് കാണാം: അധിഭൗതിക മാർഗ്ഗങ്ങളിലൂടെ ഈശ്വസന്നിധിയിലേക്കും, മനുഷ്യമാർഗ്ഗങ്ങളിലൂടെ സ്ത്രീയിലേക്കും. രണ്ടിൻറേയും ഛായകൾ നോക്കിയാണ് കവി സഞ്ചരിക്കുന്നത്. സ്നേഹത്തിൻറെ ധ്രുവത്തിലേക്കെന്നപോലെ ഭമിയുടെ വികാരങ്ങൾ, ഭൂമിയുടെ കണ്ണുകൾ, തിരിയുന്നത് ദൈവത്തിലേക്കത്രെ. അവനിൽനിന്നത്രേ അജഞേയമായ അസംഖ്യം ചിന്തകളുടെ - കവിതകളുടെ, കലകളുടെ - ആരംഭം. രണ്ടാമത്തെ പ്രാപ്യസ്ഥാനം സ്ത്രീസ്വത്വമാണ്. വികാരമെന്നാൽ സ്ത്രീയത്രെ. അതിനാൽ ചില യഥാർത്ഥ കവികളും പ്രതിഭയെ നാരിയായി ചിത്രീകരിക്കുന്നു. ജീവചോദനയുടെ സ്പന്ദനങ്ങളിൽ പ്രവേശിക്കുവാൻ അതത്രെ മാർഗ്ഗം. സ്ത്രീയിൽ കവിതയുടെ അവതാരമുണ്ട്. മജ്ജയും മാംസവും വാണിയായിരിക്കുന്നതും അവളത്രെ. സ്ത്രീവികാരംശൈലി എന്ന ത്രിത്വം ഏകക്ഷേത്രമായി വർത്തിക്കുന്നു. കാമുകിയെത്തേടുന്ന വിരഹിയും മനസ്വിനിയുടെ മുൻപിൽ പശ്ചാത്താപവിവശനായി നിൽക്കുന്ന പതിയും ഈശ്വരനെത്തേടുന്ന കാമുകിയും ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെയാണ്. ഗാനഗന്ധർവ്വനും പാടുന്ന പിശാചും ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെയാണ്. മഞ്ജരീശിഞ്ജിതങ്ങളുതിർക്കുകയും കൊടുങ്കാറ്റുകളെ അഴിച്ചുവിടുകയും ചെയ്ത ആ കവിയുടെ ഹൃദയഭാഷകൾക്കു കാതോർക്കുവിൻ.

ഉന്മാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ - ഭ്രാന്തിൻറെ ബോധപർവ്വം

മാർഗരറ്റ് ജോർജ്ജ്

'രക്തപുഷ്പങ്ങൾ' എന്ന കാവ്യസമാഹാരം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച കാലത്ത് അതിലെ 'വാഴക്കുല'യും മറ്റും ഏറെ ജനപ്രീതി നേടിയിരുന്നു. എന്നാൽ ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ' ആ സമാഹാരത്തിലെ ഏറ്റവും ദുർഗ്രഹമായ കവിതയായി ഗണിക്കപ്പെട്ടു. കാൽപനികതയുടെ സവിശേഷതകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന പ്രതിപാദനരീതിയാണ് 'രക്തപുഷ്പങ്ങ'ളിലെ മറ്റു കവിതകൾക്കുള്ളത്. കാൽപനികതയുടെ ആശയങ്ങളും ആദർശങ്ങളുമാണ് അവയിൽ പ്രതിപാദിക്കുന്നതും. അതിൽനിന്നും ഭിന്നമായ പ്രതിപാദനരീതിയും ആശയഗാംഭീര്യവും 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴ'ലിൽ കാണാം. കാൽപനികതയുടെ മാനദണ്ഡം വച്ചളന്നാൽ 'വിലക്ഷണ'മാണ് ഈ കവിതയെന്നു തോന്നാം. മലയാളത്തിലെ ഉജ്ജ്വലമായ ഒരു ദുരന്തകാവ്യം അങ്ങനെ അന്നത്തെ ആസ്വാദകർ അവഗണിക്കുകയായിരുന്നു. 'രക്തപുഷ്പങ്ങൾ' പ്രസിദ്ധീകരിക്കുമ്പോൾ ഒരു പ്രസ്താവന വേണമെന്നു ചങ്ങമ്പുഴ കരുതിയിരുന്നില്ല. 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴ'ലിലെ ആശയം എന്തെന്നു വിശദീകരിക്കേണ്ട കർത്തവ്യം പ്രസ്താവനയിലൂടെ അദ്ദേഹം പിന്നീട് സ്വയം ഏറ്റെടുക്കുകയായിരുന്നു.

ഒരു ഉത്കൃഷ്ടകലാകാരൻറെ സിദ്ധികളെ ലോകം ഭ്രാന്താക്കി മാറ്റുന്ന ദുരന്തകഥയാണ് 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ' ചിത്രകലയുടെ മൗലികതത്ത്വങ്ങൾ സ്വായത്തമാക്കിയ പ്രതിഭാശാലിയാണ് ഇതിലെ ചിത്രകാരൻ. ഉന്നതാദർശങ്ങളാൽ പ്രദീപ്തമായ ഒരാത്മീയ മേഖലയെ ആശ്ലേഷിക്കുന്ന അയാളുടെ ചിഹ്നരൂപത്തിലുള്ള ചിത്രങ്ങൾ (Symbolic sketches) ലോകത്തിൻറെ നിമ്നമായ കലാഭിരുചിയുമായി പൊരുത്തപ്പെട്ടുപോകുന്നില്ല. കലാമേൻമയിൽ അയാളുടെ ചിത്രങ്ങളുടെ അടുത്തെത്താൻ യോഗ്യതയില്ലാത്ത ചിത്രങ്ങൾ വെറും ചായപ്പകിട്ടുകൊണ്ടു ജനങ്ങളെ വശീകരിക്കുകയും കോടിക്കണക്കിനു വിറ്റുപോകുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ ചിത്രകാരൻ പണത്തിനും പ്രശസ്തിക്കും പിന്നാലെ പാഞ്ഞില്ല. കഠിനമായ ദാരിദ്ര്യത്തിലും തൻറെ കലയെ വ്യഭിചരിക്കാൻ അയാൾ തയ്യാറായില്ല. എന്നെങ്കിലും തൻറെ കലയ്ക്ക് അർഹമായ അംഗീകാരവും യശസ്സും ലഭിക്കുമെന്ന് അയാൾ ആശിച്ചു. എന്നാൽ നിഷിദ്ധാഭിരുചിയോടുകൂടിയ ലോകത്തിൻ ആ കലാലോകവിസ്മയത്തിലുള്ള അശ്രദ്ധ അയാളെ പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചു. ഉഗ്രമായ നൈരാശ്യവും ഉത്ക്കടമായ ഉദ്വേഗവും കഠിനമായ ദാരിദ്ര്യവും അയാളെ ഭ്രാന്തനാക്കി. ഭ്രാന്താശുപത്രിയുടെ കനത്ത ഇരുമ്പഴിക്കുള്ളിൽ കിടക്കുന്ന ചിത്രകാരനെ ചിത്രീകരിച്ചുകൊണ്ടാണ് കവിത ആരംഭിക്കുന്നത്. ഭ്രാന്തൻറെ വികാരവിചാരങ്ങളിലൂടെ ഭ്രാന്തിൻറെ യുക്തി നിർദ്ധാരണം ചെയ്യുന്ന ചിഹ്നകാവ്യമാണ് ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ' ഭ്രാന്തിൻറെ സൗന്ദര്യശാസ്ത്രം അവലംബമാക്കി അപഗ്രഥിച്ചാൽ ഈ കാവ്യത്തിൻറെ രൂപഭാവരഹസ്യങ്ങൾ ചുരുളഴിയും.

ഈ കാവ്യത്തിൻറെ രൂപഘടനയിൽ അവ്യാനഗതി അത്യധികം പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു. ഭൂതകാലത്തിന പ്രതീപഗതി, വർത്തമാനകാലത്തിൻ പ്രവാഹഗതി, ഭാവികാലത്തിന ഉദ്ഗതി എന്നിങ്ങനെ ത്രികാലസന്നിവേശം ആഖ്യാനഗതി നിർണ്ണയിക്കന്നുണ്ട്.

'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ' ഒരു നാടകീയ സ്വയംഭാഷണമാണ്. അവിടെ ആഖ്യാനതത്തത്തിൽ കവി നേരിട്ട് ഇടപെടുന്നില്ല. ഉത്തമപുരുഷാഖ്യാനത്തിലൂടെ ഭ്രാന്ത് അസംസ്കൃതമായി വിന്യസിച്ചിരിക്കുകയാണ്. ഭ്രാന്തൻറെ വികാരവിചാരങ്ങളിൽ കാലം ക്രമബദ്ധമായിരിക്കില്ല. അത് നിരന്തരം ഭ്രമണം ചെയ്യുകയായിരിക്കും. ചേഷ്ടകളും അതിനനുസൃതമായിരിക്കും.

തടവറയിൽ കിടക്കുന്ന ഭ്രാന്തൻറെ ചേഷ്ടകൾ വർത്തമാനത്തിൻറെ ആഖ്യാനമായ പ്രവാഹഗതിയിലാണ്. ഭ്രാന്തിൻറെ വികാരങ്ങളിലും വിചാരങ്ങളിലും ഈ മൂന്ന് ആഖ്യാനഗതിയും വ്യവസ്ഥാരഹിതമായി മാറി മറിഞ്ഞുവരികയാണ്. ഭ്രാന്താശുപത്രിയിലെ ചിത്രകാരൻറെ ജീവിതവും കനത്ത ഇരുമ്പഴിയിൽ തട്ടി തലപൊട്ടി ചോരവാർന്നുള്ള അയാളുടെ മരണവും പ്രവാഹഗതിയിൽ ആഖ്യാനം ചെയ്യൂന്ന കഥാതന്തുവാണ്. ഈ ആഖ്യാനത്തിൽ ഇടയ്ക്കിടയ്ക്ക് ഭൂതകാലസ്മരണാഖ്യാനത്തിൻറെ പ്രതീപഗതിയും ഭാവികാല സ്വപ്നാഖ്യാനത്തിൻറെ ഉദ്ഗതിയും കൂടിക്കലർന്ന് ആഖ്യാന ഭ്രമണം രൂപപ്പെടുന്നു. സ്വഗതഭാഷണമമായതിനാൽ മനസസ് എന്ന കേന്ദ്രബിന്ദുവിലൂടെയാണ് അത് സാദ്ധ്യമാകുന്നത്.

കലാജീവിതത്തെയും ചിത്രങ്ങളെയും പറ്റിയുള്ള തപ്തവും തീക്ഷ്ണവും ദീപ്തവുമായ സൂക്ഷ്മാപഗ്രഥനം പ്രതീപാഗതിയിൽ ആഖ്യാനം ചെയ്യുന്നു. തനിക്കു പ്രിയപ്പെട്ട ചിത്രങ്ങൾ - മേനക, ശകുന്തള, സ്വപ്നം - ചിത്രകാരൻറെ മനസ്സിലേക്കു കടന്നുവരുന്നു. ഉത്ക്കടമായ വിശപ്പിൻറെ സമ്മർദ്ദത്തിൽപോലും സത്ക്കലാധർമ്മങ്ങൾ താൻ വിറ്റില്ല. പ്രതീപഗതിയിൽ ഇങ്ങനെ ചിന്തിക്കുമ്പോൾതന്നെ അത് ലോകത്തിൻറെ അഭിരുചിക്കൊത്തപോലെ വിറ്റഴിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ എന്തു സംഭവിക്കുവമായിരുന്നു എന്ന് ഉദ്ഗതിയിലായി ആഖ്യാനം. തൻറെ വിജയക്കൊടി ഇപ്പോൾ ഐശ്വര്യശൃംഗത്തിൽ അടിക്കളിക്കുമായിരുന്നു. പക്ഷേ, ഇന്നത്തെ അവസ്ഥയോ? ഉൻമാദി, ദരിദ്രൻ, ലോകദൃഷ്ടിയിൽ പതിതനും പരിഹാസപാത്രവുമായ വെറും ഭ്രാനന്തൻ! എങ്കിലും ലോകത്തിൻറെ കലാഭാസത്തിലേക്കു താണില്ല എന്ന അഭിമാനം ചിത്രകാരനുണ്ട്. ഈ യാഥാർത്ഥ്യബോധം ആഖ്യാനത്തിൻറെ പ്രവാഹഗതിയിലാണ്.

ഭ്രാന്തിൻറെ ഭ്രമകൽപനയിൽ ഇടയ്ക്ക് സ്വത്വാവബോധമുണ്ടാകുന്നു. പക്ഷേ, അത് അൽപനേരത്തേക്കു മാത്രം. പിന്നീട് യശോദാദേവി ചിത്രകാരൻറെ സമീപത്തേക്കു വരുന്നു. അടുത്തെത്താറാകുമ്പോൾ അകന്നുപോകുന്നു. പലവട്ടം ആവർത്തിക്കുന്ന ഈ പ്രക്രിയ ഉദ്ഗതിയിൽ ആഖ്യാനം ചെയ്യുമ്പോൾ തന്നെ ആ പ്രിയയശസ്സിൻറെ സമീപമെത്താനുള്ള അയാളുടെ ചേഷ്ടകൾ ഭ്രാന്തായി പ്രവാഹഗതിയിലും ആഖ്യാനം ചെയ്യുകയാണ്. തലച്ചോറു പുകയ്ക്കുന്ന രീതിയിലുള്ള പ്രതിപാദനമായി' ഇതിനെ അന്നത്തെ നിരൂപകർ കണക്കാക്കിയത് അതുകൊണ്ടാകാം. എന്നാൽ പ്രവാഹഗതിയും പ്രതീപഗതിയും ഉദ്ഗതിയും മാറി മറിഞ്ഞുവരുന്ന ഈ ആഖ്യാന ഭ്രമണം മനസ്സിലാക്കിയാൽ തന്നെ തീക്ഷ്ണമായ ഒരു കാവ്യാനുഭവം ലഭ്യമാകും.

ഒരു സർറിയലിസ്റ്റ് ചിത്രകാരൻറെ സംഘർഷനിർഭരമായ ജീവിതവും ഭ്രാന്തും കേരളീയരുടെ സർഗ്ഗവ്യാപാരത്തിൽ കേട്ടു കേൾവിപോലുമില്ലാതിരുന്ന കാലത്താണ് ചങ്ങമ്പുഴ 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ' രചിക്കുന്നത്. അതുകൊണ്ട് ഇത്തരമൊരു കഥാപാത്രത്തിൻറെ സൃഷ്ടിയും അന്ന് ഭ്രാന്തായി കരുതി. എന്നാൽ സർഗ്ഗഭ്രാന്തിൻറെ സവിശേഷതകൾ അന്നേ ചങ്ങമ്പുഴ സ്വാംശീകരിച്ചിരുന്നതായി 'മദിരോത്സവം' 'സൗന്ദര്യപൂജ' തുടങ്ങിയ കവിതകളിൽ സ്പഷ്ടമാണ്. മനശ്ശാസ്ത്രം, മാനസികാപഗ്രഥനം മുതലായവ സവിസ്തരം പ്രതിപാദിക്കുന്ന ഗ്രന്ഥങ്ങൾ നമുക്കില്ലാത്തതിനെപ്പറ്റിയും ചങ്ങമ്പുഴ വേവലാതിക്കൊണ്ടിരുന്നതായി അദ്ദേഹത്തിൻറെ 'സാഹിത്യചിന്തകളി'ൽനിന്നും മനസ്സിലാക്കാം. ലോകപ്രതിഭകളുമായും കലകളുമായും മനശ്ശാസ്ത്രവുമായും ഏറെ അടുപ്പം പുലർത്തിയിരുന്ന അദ്ദേഹം അവയെ സമൻവയിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് തൻറെ ഈ കവിതയുമായി കാലത്തിനുമുമ്പേ സഞ്ചരിച്ചു.

പ്രതിഭാശാലിയുടെ സർഗ്ഗഭ്രാന്ത്, സാംസ്ക്കാരികപചയങ്ങവളുടെ സമൂഹഭ്രാന്ത്, സമൂഹം വ്യക്തിക്കു നൽകുന്ന ഭ്രാന്ത്, ചികിത്സയുടെ ഭ്രാന്ത് എന്നിങ്ങനെയുള്ള ഭ്രാന്തിൻറെ വൈവിദ്ധ്യങ്ങൾ 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴ'ലിൽ കാണാം. അവയോരോന്നും ഭ്രാന്തിൻറെ ബോധപർവ്വമായി അനുവാചകമനസ്സുകളെ പൊള്ളിക്കുന്നവയാണ്.

സംസ്ക്കാരാധീശ്വത്വം അതിൻറെ അധികാരത്തിലൂടെ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്ന ഭ്രാന്തിൽനിന്നു വിഭിന്നമാണ് സർഗ്ഗഭ്രാന്ത്. ആന്തരികസിദ്ധിയുടെ പ്രകാശനം മൂലമുണ്ടാകുന്ന വ്യവഹാരവ്യതിയാനം മാത്രമാണ് സർഗ്ഗാത്മകതുടെ ഭ്രാന്ത്. ബുദ്ധിയിൽ ആളിക്കത്തുന്ന ചിന്ത വൈകാരികതയിൽ ഉയർത്തുന്ന തീജ്ജ്വാലയാണത്. അത് സർഗ്ഗശക്തിയാണ്. സാമാന്യഭാവനയ്ക്ക് അപ്രാപ്യമായ മേഖലയിൽ വിഹരിക്കുന്ന അത്തരം അതീന്ദ്രിയാനുഭവത്തെ സർഗ്ഗാത്മകതയുടെ ഭ്രാന്തായോ ഭ്രാന്തിൻറെ സർഗ്ഗാത്മകതയോ കണക്കാക്കാം. സർഗ്ഗാത്മകതയുടെയും ഭ്രാന്തിൻറെയും ഈ പാരസ്പര്യമാണ് സംരക്ഷിക്കപ്പെടേണ്ടത്. ഭ്രാന്തിൻറെയും പ്രതിഭയുടെയും ആ വേഴ്ചയിൽനിന്നാണ് മഹത്തായ കലാസൃഷ്ടികളും ഉദാത്തമായ തത്ത്വചിന്തയും ശാസ്ത്രദർശനങ്ങളും മറ്റും പിറവിയെടുക്കുന്നത്. അതിനാലാണ്.

"എങ്കിലും നീയെനിക്കേകുമീ ഭ്രാന്തിനാ
ലെൻ കരൾ കോൾമയിർക്കൊൾവിതെന്നും
ഈ നിർവൃതികൊള്ളലുൻമാദമാണെങ്കിൽ
ഞാനെന്നുമുൻമാദിയായിടാവൂ''

എന്ന് 'സൗന്ദര്യപൂജ'യിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ആഗ്രഹിക്കുന്നത് അതുപോലെ ഏതൊരു സർഗ്ഗപ്രതിഭയും ആ ഭ്രാന്തിനെ സ്വാഗതം ചെയ്യും.

എത്ര നാരകീയോഗ്രദുഃഖങ്ങൾ അനുഭവിക്കേണ്ടിവന്നാലും യഥാർത്ഥകലാകാരൻ തൻറെ സ്വപ്നത്തെയും കലയയും വിൽപനച്ചരക്കാക്കാൻ തയ്യാറാവുകയില്ല. തത്ഫലമായി പലപ്പോഴും വിശപ്പുകൊണ്ട് അവശനായി ദീനനായി ജീവിക്കേണ്ടിവരും. സംസ്കാരത്തിൻറെ രോഗാസ്പദവും ഭോഗാസ്പദവുമായ അഭിരുചിയും നല്ല കലയോടുള്ള അവഗണനയും അതിനോട് ചേരുമ്പോൾ സർഗ്ഗഭ്രാന്ത് സംസ്കക്കാരി ഭ്രാന്തിലേക്ക് വഴുതും. നെർവൽ, അർത്വാഡ്, നീറ്റ്ഷെ, റൂസ്സോ തുടങ്ങിയ പ്രതിഭകളുടെ ഭ്രാന്ത് ഇക്കാര്യം സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു. എന്നാൽ കാലവുമായും സംസ്ക്കാരവുമായും സന്ധി ചെയ്യാൻ തയ്യാറായാൽ യഥാർത്ഥ കലാകാരൻ നശിക്കും. സർഗ്ഗഭ്രാന്തിനെ നശിപ്പിക്കുന്നതാണ് ആ സന്ധി. പ്രായോഗികതത്വത്തിൻറെ പാതയിലൂടെ ഉത്ക്കർഷത്തിലേക്കുപോകാൻ സർഗ്ഗഭ്രാന്തൻ തയ്യാറാകുന്നില്ല. അതിനു തയ്യാറായ ഗന്ധർവ്വബാലൻ അത്യുഗ്രവേതാളമാകുന്നത് ചങ്ങമ്പുഴ പാടുന്ന പിശാചി'ൽ ചിത്രീകരിക്കുന്നുണ്ട്. കിന്നരനെ പിശാചാക്കി മാറ്റുന്ന കാലത്തിനെതിരേ പ്രതികരിച്ചാൽ തിരികെ ഭ്രാന്തിൻറെ സ്വപ്നമേഖലകളിലേക്കു കടക്കാം. ഭ്രാന്തിനെ ഒന്നാശീർവദിക്കാൻപോലും യശോദേവത വരുമെന്ന് കരുതേണ്ടതില്ല. സംസ്ക്കാരാധിപത്യത്തിൻറെ പ്രലോഭനീയമായ ഐശ്വര്യശൃംഗങ്ങൾ തിരസ്കരിക്കാൻ കഴിവുണ്ടാക്കുന്നതാണ് സർഗ്ഗഭ്രാന്ത്.

"വേണ്ടെനിക്കുൽക്കർഷം; പോവുകയാണു ഞാൻ
വീണ്ടുമെന്നാദർശമേഖലയിൽ,
സർഗ്ഗീയകാന്തിയിൽ മുങ്ങിസ്സുരഭില
സ്വപ്നങ്ങൾ പൂക്കുമാ നല്ല നാട്ടിൽ''

അത്യുഗ്രവേതാളത്തിൽനിന്ന് വീണ വായിക്കുന്ന കിന്നരനാകാൻ ഉൽക്കർഷം വേണ്ടെന്നു വയ്ക്കുകതന്നെ വേണ്ടിവന്നേക്കാം. വിശപ്പിൽ വേവുമ്പോവും 'മരിക്കില്ല മൽ സ്വപ്നം' എന്ന് ഉറപ്പിക്കുന്ന ശുഭകാമനയാണ് സർഗ്ഗഭ്രാന്ത്.

സർഗ്ഗാത്മകതയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഭ്രാന്തുകൾക്കെല്ലാം പലതരത്തിലുള്ള സാംസ്ക്കാരിക പശ്ചാത്തലവുമുണ്ട്. സ്വാതന്ത്ര്യം, മതം, സംസ്ക്കാരം, സമ്പത്ത് തുടങ്ങിയ ഒട്ടേറെ ഘടകങ്ങൾ ഭ്രാന്തിൻ ആവേഗമണയ്ക്കുന്നു. ഭയങ്കരമായ ദാരിദ്ര്യവും ഉഗ്രനൈരാശ്യവും നിഷിദ്ധാഭിരുചിയോടുകൂടിയ ലോകത്തിൻറെ അശ്രദ്ധ കാണുമ്പോഴുള്ള ഉത്ക്കടമായ ഉദ്വേഗവും അടിക്കടി വർദ്ധിച്ചാണ് ചിത്രകാരൻ ഭ്രാന്തു പിടിക്കുന്നത്. അതിൻറെ പരകോടിയിലെത്തിയപ്പോഴാണ് അയാൾ ഭ്രാന്താശുപത്രിയിൽ എത്തിയത്. ഇവിടെ പ്രതിക്കൂട്ടിൽ നിൽക്കുന്നത് വ്യക്തിയല്ല; സമൂഹമാണ്. ഉന്നതാദർശങ്ങളാൽ പ്രദീപ്തമായ ആത്മീയമേഖലയെ ചിത്രീകരിക്കുന്ന ആ കലാകാരൻ പക്ഷേ, തൻറെ കലയുടെ മൂല്യംത്തിനനുസരിച്ച് അംഗീകാരമോ പണമോ ലഭിക്കുന്നില്ല. ആ ചിത്രങ്ങൾക്കു കാലം ശരിക്കുള്ള കൂലി നൽകുമെന്ന പ്രതീക്ഷ അയാൾക്കുണ്ട്. പക്ഷക്ഷേ, 'നിരാശനാണി നീ' എന്ന നൈരാശ്യബോധം അയാളെ ഉദ്വിഗ്നനാക്കുന്നു.

തുച്ഛമായ പ്രതിഫലം തന്നുപോലും മഹത്തായ ആ ചിത്രങ്ങൾ ഇന്ന് ആരും വാങ്ങിക്കുന്നില്ല. എന്നു മാത്രമല്ല ആരാലും ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടാതെ അവ ജീർണ്ണിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. തത്ഫലമായി ഉത്ക്കടമായ വിശപ്പുകൊണ്ട് ചിത്രകാരൻ ഞെരുങ്ങേണ്ടിവരുന്നു. എന്നാലും ആ വൈപരീത്യങ്ങളെ അതിജീവിച്ച് സാത്വിക കലാധർമ്മങ്ങൾ സംരക്ഷിച്ച സർഗ്ഗഭ്രാന്തിൻറെ വൈജയന്തിയാണ് ചിത്രകാരൻ.

ദുരിതത്തിൻറെ നീരാളിപ്പിടുത്തത്തിനിടയിലും മനസ്സിൻറെ സങ്കീർണ്ണഭാവങ്ങളിൽനിന്ന് വിശ്വോത്തരമായ ചിത്രങ്ങൾ ആലേഖനം ചെയ്ത വാൻഗോഗ് ഈ ചിത്രകാരനിൽനിന്ന് ഭിന്നനല്ല. ദാരിദ്ര്യവും ലോകത്തിൻറെ അവഗണനയും അവരെ ശാരീരികമായും മാനസികമായും ആക്രമിച്ചിരുന്നു. സ്വന്തം കാലഘട്ടവുമായുള്ള ഇത്തരം ഏറ്റുമുട്ടലുകൾ അവരുടെ പ്രതിഭയെ ഭ്രാന്താവസ്ഥയിലേക്കു നയിച്ചു. താൻ ജീവിച്ച കാലഘട്ടവുമായുള്ള ഏറ്റുമുട്ടലിൽ ഭ്രാന്തനായ നീറ്റ്ഷേയും ഉപജീവനത്തിനു നിവൃത്തിയില്ലാതിരുന്നിട്ടും കാലവുമായി സന്ധിചെയ്യാൻ തയ്യാറല്ലാതിരുന്ന വാൻഗോഗും ഭ്രാന്തൻറെ സർഗ്ഗാത്മകതയുടെ വിജ്ഞാപനങ്ങളാണ്. വാൻഗോഗിലും നീറ്റ്ഷേയിലും സമാന്തരമായി കാണുന്ന പ്രത്യേകത മേധയിൽ ആളിക്കത്തുന്ന ചിന്തയ്ക്കു സമാന്തരമായി വികാരത്തിലും തീജ്വാല ഉയരുന്നു എന്നതാണ്. അതാണ് ഈ പ്രതിഭകൾ സർഗ്ഗശക്തിയാക്കി മാറ്റുന്നത്.

'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരനെപ്പോലെ വാൻഗോഗും ജീവിച്ചിരുന്നപ്പോൾ ദാരിദ്ര്യത്തിനും നിരാശയ്ക്കും ഭ്രാന്തിനും അടിപ്പെടുകയും ഭ്രാന്താശുപത്രിയിൽ വച്ച് അകാലമൃത്യുവിനിരയാകുകയും ചെയ്തിരുന്നു. പ്രശസ്തി ഇരുവെരയും എന്നും കബളിപ്പിച്ചിരുന്നു. പാരീസിലെ ചിത്രകാരൻമാരുടെ ഇടയിൽ പ്രസിദ്ധനായിരുന്നെങ്കിലും വാൻഗോഗിൻറെ ചിത്രങ്ങൾ കാര്യമായി വിറ്റഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരനും തൻറെ ചിത്രങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കാനാവാതെ ക്ലേശിക്കുന്നതായി കാണാം. അക്കാലത്തെ പ്രശസ്ത ഇംപ്രഷനിസ്റ്റ് ചിത്രകാരൻമാരായ ദേഗാസ്, നെൻവ, മോണെ, പീസാറ്റോ തുടങ്ങിയവരുടെ ചിത്രങ്ങൾ ആളുകളെ വശീകരിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. ഇംപ്രഷനിസ്റ്റ് ചിത്രങ്ങൾ നല്ലതുപോലെ വിറ്റഴിയുമായിരുന്നിട്ടും തൻറെ കലയെ മാറ്റിമറിക്കാൻ വാൻഗോഗ് തയ്യാറായില്ല.

ആ രവിവർമ്മയെപ്പോലെ, ബാഹ്യാകാര
ചാരിമയാണ് ഞാൻ പൂജിച്ചതെങ്കിലോ,
മോടിപ്പകടിട്ടിനാൽ വിറ്റേനെ നിത്യവും
കോടിക്കണക്കിനെൻ ചിത്രങ്ങളൊക്കെ ഞാൻ''

'

രവിവർമ്മയെന്ന വിഗ്രഹം ഭഞ്ജനം ചെയ്യാൻ അക്കാലത്ത് അസാമാന്യമായ ധൈര്യം കാണിച്ച കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. നീറ്റ്ഷെ ഭ്രാന്തൻറെ വാക്കിലൂടെ, 'ദൈവത്തെ കൊന്നു' എന്നു പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതുപോലെ ചങ്ങമ്പുഴ ഭ്രാന്തൻറെ ചിന്തകളിലൂടെ രവിവർമ്മച്ചിത്രങ്ങളുടെ ബാഹ്യകാരചാരിമയുടെയും മോടിപ്പകിട്ടിൻറേയുമായ ക്ഷുദ്രകലയെ വെളിവാക്കുകയാണ്. ചിത്രകാരൻറെ സ്വഗതഭാഷണങ്ങളിലൂടെ രവിവർമ്മചിത്രങ്ങളുടെ മൂല്യംം പുനർനിർണ്ണയിക്കുകും സംസ്ക്കാരത്തിൻറെ രോഗാസ്പദവും ഭോഗാസ്പദവുമായ അഭിരുചികളെ ഭർത്സിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

തൻറെ 'മേനക' ചിത്രം രവിവർമ്മചിത്രം പോലെയല്ല എന്ന് ചിത്രകാരൻ വിലയിരുത്തുമ്പോൾ ഭ്രാന്തിൻറെ ഭ്രമകൽപനകളല്ല; സർഗ്ഗാത്മകതയുടെ ഭ്രാന്ത് മാത്രമാണുള്ളത്.

'പന്തടിപ്പീലെൻറെ മേനക, കാർകുഴൽ
ച്ചിന്തിയെച്ചെന്തളിരാടയൂർന്നങ്ങനെ;
ശൃംഗാരസാന്ദ്രമദാലസയായ്, സ്മിത
ഭംഗിയിൽ വിശ്വം മയക്കുന്നുമില്ലവൾ!'

എന്നും മറ്റും പറയുമ്പോൾ 'ദൈവങ്ങളുടെ വൾഗർ ഹ്യൂമനൈസേഷൻ' ആണ് രവിവർമ്മയുടെ ചിത്രങ്ങൾ എന്ന പിൽക്കാലനിരൂപകരുടെ അഭിപ്രായം ചങ്ങമ്പുഴ നേരത്തെതന്നെ പ്രകടിപ്പിക്കുകയായിരുന്നു എന്ന് വ്യക്തം. വർണ്ണവും മറ്റും കണ്ണാടിയിൽ പിടിച്ചെടുക്കുംപോലെ കൃത്യമായി പിടിച്ചെടുത്താൽ അത് ചിത്രമാവുകയില്ല. ഫോട്ടോഗ്രാഫിനെക്കാൾ അതിൻ മേൻമയൊന്നുമില്ല എന്ന വാൻഗോഗിൻറെ അഭിപ്രായം ചിത്രകാരനിലൂടെ ചങ്ങമ്പുഴ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. വർണ്ണങ്ങളിലൂടെ ഒരു 'വികാരത്തിൻറെ സാക്ഷാത്കാരം' എന്ന പ്രസിദ്ധമായ എക്സ്പ്രഷനിസ്റ്റ് ചിത്രകലാനിർവ്വചനം തൻറെ ചിത്രങ്ങളിലൂടെ രൂപപ്പെടുത്തിയെടുക്കുന്ന വാൻഗോഗിനെപ്പോലെയാണ് 'ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരൻറെ ചിത്രങ്ങളും 'മേനക' എന്ന ചിത്രത്തിൽ മുക്തിയായവതരിക്കുന്ന മേനകയെ,

'ശാന്തിതൻ പീയുഷകുംഭമദൃശ്യമാ
യേന്തിവന്നെത്തുമനുഭവമാണവൾ!
മന്നിൻ കദനാന്ധകാരത്തിലംശുക്കൾ
ചിന്നും സജീവമാം സാന്ത്വനമാണവൾ!'

എന്ന് അദൃശ്യമായ അമൃതകുംഭമേന്തുന്ന അനുഭവമായും രശ്മികൾ ചിന്നുന്ന സജീവ സാന്ത്വനമായും ചിത്രീകരിക്കുന്നു. അത് കേവലം ബാഹ്യാകാരചാരിമയല്ല, എക്സ്പ്രഷനിസ്റ്റ് ചിത്രകലയോട് ആത്മബന്ധം പുലർത്തുന്ന ആവിഷ്ക്കാരമാണ്. ആശ്വസിപ്പിക്കുന്ന ഒന്ന്, സംഗീതംേപാലെ സമാശ്വസിപ്പിക്കുന്ന എന്തോ ഒന്ന് ചിത്രങ്ങളിലൂടെ പറയാൻ വെമ്പുന്ന വാൻഗോഗ് പ്രഭാവലയം കൊണ്ട് പ്രതീകവത്കരിക്കപ്പെടുന്ന അനശ്വരതയുടെ അംശമുള്ള ചിത്രങ്ങളാണ് വരയ്ക്കാൻ താത്പര്യം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നത്. ഭൂമിയുടെ കദനാന്ധകാരത്തിൽ പ്രകാശരശ്മികൾ ചിന്നുന്ന സജീവ സാന്ത്വനമായിട്ടാണ് 'മേനക'യെ ചിത്രകാരൻ വരയ്ക്കുന്നത്. അവൾ വഹിക്കുന്ന അദൃശ്യമായ അമൃതകുംഭം പ്രഭാവലയംകൊണ്ട് പ്രതീകവത്ക്കരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഈ ചിത്രത്തിലൂടെ വാൻഗോഗ് സ്വപ്നംകണ്ട അനശ്വരതയുടെ അംശം തന്നെയാണ് ചിത്രകാരൻ സാക്ഷാത്കരിക്കുന്നത്.

ഉത്കൃഷ്ടമായ ചിത്രകല ഫോട്ടോഗ്രാഫിക് പ്രതിച്ഛായയല്ലെന്ന് തൻറെ ചിത്രങ്ങളിലൂടെ തെളിയിച്ച ചിത്രകാരനാണ് വാൻഗോഗ്. വരകളും വർണ്ണങ്ങളും ഇന്ദ്രിയബോധമായി പ്രാഥമികാർത്ഥത്തിൽനിന്നും സാന്ദ്രമായ അർത്ഥധ്വനികളിലേക്ക് ഉയരുമ്പോഴാണ് ചിത്രകല ഉദാത്തമായി ഭവിക്കുന്നത്. ചിത്രകാരൻറെ 'ശകുന്തള' അതിനുദാഹരണമാണ്. ശകുന്തളയുടെ ഒരു ഭാവം മാത്രം വരച്ച് അതിനെ ഒരു സ്റ്റിൽ ഫോട്ടോഗ്രാഫിക് ചിത്രം പോലെയാക്കുന്ന രവിവർമ്മയുടേത് ഉദാത്ത ചിത്രകലയല്ല എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ചിത്രകാരൻ വ്യക്തമാക്കുന്നു. ശകുന്തളയുടെ ഭാവസാന്ദ്രത സമഗ്രമായി ആവിഷ്കരിക്കുമ്പോൾ മാത്രമേ കാളിദാസഹൃദയം ചായത്തിലൂടെ ലോകത്തിൻ കാണിച്ചുകൊടുക്കുനാവുകയുള്ളൂ.

"കാണുന്ന ലോകം വെറുതെ പകർത്താതെ
കാണേണ്ടതിനെ വരച്ചു കാണിച്ചു നീ''

എന്ന കലാധർമ്മം 'നിരാശനാണിന്നു നീ' എന്ന കവിതയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. വാൻഗോഗിൻറെ കാലത്തെ ഇംപ്രഷനിസ്റ്റ് ചിത്രകാരൻമാരുടെ പ്രതിച്ഛായയാണ് രവിവർമ്മയ്ക്കുള്ളത്. ഇംപ്രഷനിസ്റ്റ് ചിത്രകാരൻമാർ അരങ്ങുവാണിരുന്ന കാലത്ത് ചായംകൊണ്ടു മാത്രമല്ല വാൻഗോഗു പ്രതികരിച്ചത്. എല്ലാ സൗഭാഗ്യങ്ങളുമുപേക്ഷിച്ച് സ്വജീവിതം തന്നെ വിലയായി നൽകിയ വാൻഗോഗിൻറെ 'ഛായ' ചിത്രകാരനുണ്ട്. ഇക്കാര്യം സ്പഷ്ടമാക്കുന്നതാണ് ഈ ചിത്രങ്ങളുടെ ചിഹ്നരൂപത്തിലുള്ള ആഖ്യാനം. റിയലിസത്തിനും ഇംപ്രഷണിസത്തിനും മറ്റും ശക്തമായ തിരിച്ചടിയായി സൗന്ദര്യശാസ്ത്രം പരിഗണിക്കുന്ന എക്പ്രഷണിസം കേരളത്തിൽ അക്കാലത്ത് അത്ര പരിചിതമായിരുന്നില്ല. വാൻഗോഗിൻറെ ആത്മത്യക്കുശേഷം അരനൂറ്റാണ്ടു കഴിഞ്ഞാണ് ഈ കവിത ചങ്ങമ്പുഴ രചിച്ചത്1. തൻറെ കലയെ ജനപ്രിയമാക്കാൻ തയ്യാറാകാതിരുന്ന വാൻഗോഗ് ചിത്രങ്ങൾ ഒന്നും വിറ്റഴിക്കാനാവാതെ കഠിനമായ ദാരിദ്ര്യത്തിൽ വലഞ്ഞിരുന്നു.

"ഉത്ക്കടക്ഷുത്തിൻറെ ഞെക്കലിൽ, സാത്വിക
സത്ക്കലാധർമ്മങ്ങൾ വിറ്റവനല്ല ഞാൻ.
ഭോഗാസ്പദമാമഭിരുചിക്കൊത്ത മ
ട്ടേകുവാനുള്ളതല്ലുള്ളതൻ കൈവശം!
ആയിരുന്നെങ്കിലിന്നൈശ്വര്യശൃംഗത്തി
ലാടിക്കളിച്ചേനെ മദൈ്വജയന്തികൾ!''

എന്ന് 'ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരൻ സ്വന്തം നിലപാടുകൾ പ്രഖ്യാപിക്കുമ്പോൾ വാൻഗോഗിൻറെ സജീവസാന്നിദ്ധ്യം അതിൽ നിറയുന്നു. ദൈവങ്ങളെ വിൽപനച്ചരക്കാക്കുന്ന കലണ്ടർ ചിത്രങ്ങളും അനേകം നാട്ടുരാജാക്കൻമാരുടെ അഹങ്കാരം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന ഛായാചിത്രങ്ങളും വരച്ചുതീർത്ത രവിവർമ്മച്ചിത്രങ്ങളുടെ ഫ്യൂഡലിസ്റ്റിക് സ്വഭാവംകൊണ്ട് അവ കോടിക്കണക്കിനു' വിറ്റുപോയിരുന്നു. രവിവർമ്മയുടെ ചിത്രങ്ങൾ മോടിപ്പകിട്ടുകൊണ്ട് വിറ്റഴിക്കപ്പെടുന്നത് കാണുന്നുണ്ടെങ്കിലും രവിവർമ്മയെപ്പോലെ ബാഹ്യാകാരചാരിമ' പൂജിക്കാൻ ചിത്രകാരൻ തയ്യാറാകുന്നില്ല. അന്തപ്പുരചിത്രവും ദേവാലയചിത്രവും വരച്ച് സായൂജ്യമടഞ്ഞവരെ വരും തലമുറ തിരിഞ്ഞുനോക്കുകയില്ല എന്ന വാൻഗോഗിൻറെ അഭിപ്രായത്തോടു നീതി പുലർത്തിക്കൊണ്ട് പ്രശസ്തി, സമ്പത്ത് എന്നിവയ്ക്കായി ചിത്രകലയെ നശിപ്പിക്കാൻ തയ്യാറല്ലാത്ത ചിത്രകാരനും സ്വന്തം ജീവിതം നഷ്ടപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ഉദാത്തകലയുടെ ലോകം സ്വന്തമാക്കുന്നു. എന്നാൽ തൻറെ ചിത്രങ്ങൾക്ക് അർഹമായ പ്രശസ്തിയും പരിഗണനയും എന്നെങ്കിലും ലഭിക്കുമെന്ന് അയാൾ ആശിച്ചിരുന്നു. നാളെയെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രത്യാശയും ഇന്നിൻറെ നിരാശയും സമ്മേളിക്കുമ്പോൾ,

"കാലം ശരിക്കുള്ള കൂലി നൽകും നിൻറെ
വേലയ്ക്കു - പക്ഷേ നിരാശനാണിന്നു നീ.''

എന്നയാൾ തിരിച്ചറിയുന്നു.

വാൻഗോഗ് സഹോദരൻ തിയോവിനയച്ച ചില കത്തുകളിൽ മരണശേഷമെങ്കിലും തൻറെ ചിത്രങ്ങൾ ലോകം ആദരിക്കുമെന്ന്1 പ്രത്യാശ പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നു. അതുപോലെ,

മത്കലാസൃഷ്ടിയിൽ, നീയൊന്നിലെങ്കിലു
മുൾക്കൊള്ളുമോ, മൽമൃതിക്കു പിൻപെങ്കിലും?''

എന്ന് ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരൻ യശോദേവിയോടു ചോദിക്കുന്നുണ്ട്.

"അറിവുള്ളവർ നിന്നെയഭിനന്ദിക്കും, കാലം
വിലവിച്ചിടും നിൻറെ വിശ്വമോഹനനൃത്തം''

എന്ന് 'എൻറെ കവിത'യിലും സമാനമായ ആശയം കാണാം. സത്ക്കലകൾക്ക് ഭാവിയിൽ ലഭ്യമാകുന്ന അംഗീകാരവും സമകാലത്തെ ദുരവസ്ഥയും പല കവിതകളിലും ആവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്.

സാത്വിക കലാധർമ്മങ്ങൾ ഉപേക്ഷിച്ചു കളഞ്ഞാൽ വാൻഗോഗിനും ദാരിദ്ര്യത്തിൽനിന്നു കരകയറാൻ കഴിയുമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഭാവിയിലെ കല എന്ന യുവത്വപൂർണ്ണവും സൗന്ദര്യാത്മകവുമായ ആ ഒന്നിനുവേണ്ടി എന്തെല്ലാം നഷ്ടപ്പെടുത്തിയാലും അതു ലാഭമാണെന്നും അവാച്യമായ വിശുദ്ധിയാണ് ആ ലാഭം എന്നും കരുതുന്ന വാൻഗോഗിനെപ്പോലെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ചിത്രകാരനും സ്വയം നഷ്ടപെടുത്തുകയായിരുന്നു; ഒരിക്കലും സ്വയം വഞ്ചിക്കാൻ തയ്യാറായില്ല. കലാകാരൻ സ്വയം വഞ്ചിച്ചു നേടുന്ന കലാകിരീടം ഗന്ധർവ്വനെ പിശാചാക്കുന്ന കാഴ്ച 'പാടുന്ന പിശാചി'ൽ കാണാം.

"പങ്കിലൻ ഞാൻ സ്വയം വഞ്ചിച്ചു നേടിയ
തങ്കക്കിരീടം തെറിച്ചുപോണം''

സ്വയം വഞ്ചിച്ച് ഐശ്വര്യശൃംഗത്തിലേറുമ്പോൾ നല്ല കലയെ തിരസ്കരിക്കേണ്ടിവരും. കിന്നരരെ രാക്ഷസനാക്കുന്ന ആ അധഃപതനം സ്വയം മനസ്സിലാക്കിക്കഴിയുമ്പോഴാണ് പാടുന്ന പിശാച് പഴയ ഗന്ധർവ്വബാലനാകാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നത്. എന്നാൽ ഇവിടെ ചിത്രകാരൻ ഉത്ക്കടമായ വിശപ്പും ദാരിദ്ര്യവും അനുഭവിച്ചിട്ടും അതിൻ തുനിഞ്ഞില്ല. ലോകത്തിൻറെ ഭോഗാസ്പദമായ രുചിക്കൊത്തവണ്ണം തൻറെ സിദ്ധിയായ ഉദാത്തകലയെ മാറ്റിമറിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ ഐശ്വര്യശൃംഗത്തിൽ തൻറെ വൈജയന്തി ആടിക്കളിക്കുമായിരുന്നു. എന്നാൽ യശോകാംക്ഷിയായിരുന്നിട്ടും അയാൾ അതിനു തയ്യാറായില്ല. ദാരിദ്ര്യത്തിലും അവഗണനയിലും വാൻഗോഗിനെപ്പോലെതന്നെ 'ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരനും തങ്ങളുടെ കാലത്തോട് അതിശക്തമായ സംഘർഷത്തിലേർപ്പെടുന്നു. ഒത്തുതീർപ്പിനു തയ്യാറാകാത്ത സർഗ്ഗാത്മകത ഭ്രാന്തിലേക്കെത്തുക സ്വാഭാവികം.

"ഭ്രാന്തൻ - ജഗത്തിൻറെ ദൃഷ്ടിയിൽ ഞാൻ വെറും
ഭ്രാന്തൻ - പതിതൻ പരിഹാസപാത്രവാൻ
മാനിപ്പു ഞാൻ സ്വയമെങ്കിലും ലോകമേ,
താണില്ല നിൻ കലാഭാസത്തിലേക്കു ഞാൻ''

ലോകത്തിൻറെ ദൃഷ്ടിയയിൽ ഭ്രാന്തനും പതിതനും പരിഹാസപാത്രവും ആകുമെങ്കിലും ലോകത്തിൻറെ കലാഭാസത്തിലേക്കു താഴാത്ത സർഗ്ഗാത്മകയുടെ ഭ്രാന്താണിത്. സർഗ്ഗാത്മകതയുടെ ഭ്രാന്ത് സംരക്ഷിക്കപ്പെടേണ്ടതാണെന്ന ഫൂക്കോയുടെ വാദം ഈ അഭിമാനശബ്ദം ശരിവയ്ക്കുന്നു. ലോകത്തിൻറെ ഭ്രാന്തും സർഗ്ഗാത്മകതയുടെ ഭ്രാന്തും ഒരിക്കലും പൊരുത്തപ്പെട്ടുപോകുകയില്ല. അതിൻ ലോകത്തിൻറെ ഭ്രാന്തിൽനിന്നു സ്വത്വത്തെ രക്ഷിച്ചെടുക്കണം. അപ്പോൾ അത് ലോകത്തിൻറെ മുമ്പിൽ ഭ്രാന്തായിത്തീരും. കലാകാരൻമാർ വിചിത്രമായ രീതിയിൽ പെരുമാറുന്നത് എന്തുകൊണ്ടാണെന്ന് വളരെക്കുറച്ച് ആളുകൾക്കേ മനസ്സിലാവുകയുള്ളൂ എന്ന് വാൻഗോഗ് സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്.

സർഗ്ഗാത്മകതയുടെ ഭ്രാന്ത് ഒരു ഭാഗത്തും സമൂഹം കൽപിച്ചുനൽകുന്ന ഭ്രാന്ത് മറുഭാഗത്തും നിന്നും ഞെരുക്കുമ്പോൾ സർഗ്ഗഭ്രാന്തൻ ഭ്രാന്താശുപത്രിയിലേക്ക് ആനയിക്കപ്പെടും. വാൻഗോഗും 'ഓടക്കുഴ'ലിലെ ഭ്രാന്തനും ഏതാണ്ട് സമാനമായ സ്ഥിതിയിലാണ് ഭ്രാന്താശുപത്രിയിലെത്തുന്നത്. നിർഭാഗ്യവശാൽ ലഭിച്ച ദുര്യശസ്സ്, ദാരിദ്ര്യം, വിധിവൈപരീത്യം പ്രാതികൂല്യംങ്ങൾ ഇവയാൽ ബന്ധനത്തിലായാലും 'സഹജവാസനകൊണ്ട് താനൊരു വ്യത്യസ്ത മനുഷ്യനാണെന്നും തന്നിൽ ഏതോ ഒരു ശക്തിയുണ്ടെന്നും' അയാൾ അറിയുന്നു. അതിൻറെ ഫലപ്രാപ്തിക്കായി കഠിനപ്രയത്നം ചെയ്ത് കാലവുമായി സംഘർഷത്തിലേർപ്പെട്ടു മുന്നേറുമ്പോൾ അയാൾ ഭ്രാന്തനാകുന്നു. ആ ഭ്രാന്ത് ശാരീരികമാണോ അതല്ല അത്യധ്വാനം ചെയ്ത മനസസ്സിൻറെ പ്രത്യാഘാതമാണോ എന്നു വേർതിരിച്ച് പറയാൻ അവർക്കു കഴിയാറുമില്ല. ഭ്രാന്തിനുള്ള പ്രതിവിധികൾ നിർദ്ദശിക്കുന്നതാകട്ടെ ഭ്രാന്തുള്ള സമൂഹമാണ്; അഥവാ സർഗ്ഗാത്മകഭ്രാന്ത് മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിവില്ലാത്ത സാസംക്കാരികഭ്രാന്താണ്. അങ്ങനെ ഭ്രാന്തിനുള്ള പ്രതിവിധികൾ സർഗ്ഗാത്മകതയുടെ ഭ്രാന്തിനെ നശിപ്പിച്ചു ലോകത്തിൻറെ ഭ്രാന്തിനു യോജിച്ചതാക്കാൻ പരിശ്രമിക്കുന്നു. അതു പലപ്പോഴും അകാലമൃത്യുവാണ് പ്രദാനം ചെയ്യുന്നത്. അതിനെ അതിജീവിക്കുമ്പോഴാകട്ടെ ഉത്കൃഷ്ടകലയ്ക്ക് ജൻമംകൊടുക്കുന്ന സർഗ്ഗാത്മകതയുടെ ഭ്രാന്ത് സംരക്ഷിക്കപ്പെടും. സാധാരണ ജീവിതനിയമങ്ങൾക്കപ്പുറത്തേക്ക് പോകുന്നതും സൗന്ദര്യാത്മകവും ദാർശനികവുമായ തലങ്ങളിലേക്ക് എത്തിച്ചേരുന്നതുമായ അവസ്ഥ ആ കലാകാരനെ അത്ഭുതഭ്രാന്തനാക്കുകയാണ്. സമൂഹത്തിൻറെ അംഗീകൃതമായ മൂല്യംങ്ങൾക്കും ചിട്ടകൾക്കുമൊപ്പം ജീവിക്കാൻ കഴിയാത്തവനും വിജയമെന്നു സമാന്യജനം വിധിയെഴുതുന്ന ഫലങ്ങളിൽ എത്തിച്ചേരാത്തവനും ലോകദൃഷ്ടിയിൽ ഭ്രാന്തനായി പരിഗണിക്കപ്പെടുകയാണ്. ഈ അവസ്ഥയുടെ യുക്തിയെ ചോദ്യം ചെയ്യാനുകതുന്ന ശക്തമായ ചിന്തയാണ് ഭ്രാന്തനായ ചിത്രകാരൻറെ വാക്കുകളിലൂടെ ആവിഷ്ക്കരിക്കുന്നത്.

"ഇന്നു ഞാനുൻമാദി, ദീനൻ, ദരിദ്ര നി
ല്ലെന്നിലഭിനന്ദനാർഹമായൊന്നുമേ''

ഉൻമാദിയും ദീനനും ദരിദ്രനും സമൂഹത്തിൻറെ അഭിനന്ദനത്തിൻ പാത്രമാകാത്തവന്നും ഒരേ വകുപ്പിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഒരുകാലത്ത് ദാരിദ്ര്യം പാപമാണെന്നും, കുറ്റമാണെന്നും, നിന്ദ്യമാണന്നും കരുതിവന്നിരുന്നു. ദാരിദ്ര്യം സമൂഹത്തിൻറെ രോഗഗ്രസ്തമായ സാമ്പത്തിക ക്രമത്തിൻറെ ഫലമാണെന്ന സത്യം മാർക്സിൻറെ സിദ്ധാന്തങ്ങളിലൂടെ ഇന്ന് സർവ്വാദൃതമായിട്ടുണ്ട്. അതുപോലെ ഉൻമാദത്തെയും ഭ്രാന്തിനെയും പാപമായും രോഗമായും കുറ്റമായും കണക്കാക്കുന്ന സ്വഭാവം ഇന്നുമുണ്ട്. എന്നാൽ ഭ്രാന്ത് മനോരോഗമല്ലെന്നും മനോരോഗം ഭ്രാന്തിൻറെ ഒരു വിഭാഗം മാത്രമാണെന്നും ആധുനികചിന്തകർ വ്യക്തമാക്കുന്നു. ദാരിദ്ര്യം പോലെ ഭ്രാന്തും രോഗഗ്രസ്തമായ സാംസ്ക്കാരികാക്രമത്തിൻറെ ഉത്പന്നമാണെന്ന തിരിച്ചറിവാണിത്.

"എന്നിട്ടുമക്രമം, നീയാണു നിൽപതീ
മന്നിൻറെ ദൃഷ്ടിയിൽ ഭ്രാന്തനായിപ്പൊഴും''

എന്നത് ഭ്രാന്തിൻറെ തിരശ്ചീനമാക്കപ്പെട്ട സത്യമാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യപ്രപഞ്ചത്തിലെ 'കലാകാരൻമാരായ അന്യ' (Artistic outsiders)രുടെ കൂട്ടത്തിൽപ്പെടുന്ന കഥാപാത്രമായി 'ഉൻമാദത്തിലെ ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരനെ കാണാറുണ്ട്. എന്നാൽ കാൽപനികവാദിയായ അന്യൻ എന്നതിനേക്കാൾ ഈ എക്സ്പ്രഷനിസ്റ്റ് ചിത്രകാരൻ 'സർഗ്ഗാത്മക ഭ്രാന്തൻ' എന്ന വിശേഷണമാണ് അർഹിക്കുന്നത്.

ആസന്നമരണനായ ഭ്രാന്തൻറെ സ്വപ്നങ്ങളും ഭ്രമകൽപനകളും ചിത്രത്തിലൂടെ അനുഭവിപ്പിക്കുന്ന കലാലോലകവിസ്മയമാണ് 'സ്വപ്നം' എന്ന അപൂർണ്ണ ചിത്രം. തിരസ്ക്കാരത്തിൻറെ ഉത്ക്കണ്ഠയും ദുരിതാനുഭവങ്ങളുടെ വേപഥുവും കാമനയുടെ പ്രസാദാത്മകത്വവും ഈ ചെറുചിത്രത്തെ ഭ്രാന്തിൻറെ സർഗ്ഗാത്മകതയ്ക്ക് ഉത്തമനിദർശനമാക്കുന്നു.

ചിത്രത്തിൻറെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ആകാശവും ഭൂമിയും അന്തരീക്ഷവുമുണ്ട്. ആകാശത്തിൽ കരിമുകിൽ മുറ്റിയിരിക്കുന്നു; ഭൂമി തമോമയമായിരിക്കുന്നു; അന്തരീക്ഷം കരിങ്കമ്പിളി മൂടിക്കിടക്കുന്നു. അന്ധകാരത്തിൻറെ കരിങ്കമ്പിളിയാൽ മൂടിക്കിടക്കുന്ന മൗനം ഭ്രാന്തൻ അനുഭവിക്കേണ്ടിവരുന്ന തിരസ്ക്കാരമാണ്; സംേവദനരാഹിത്യമാണ്. പ്രശംസയുടേയോ കീർത്തിയുടേയോ ഒരു വാക്കും അന്തരീക്ഷത്തിൽ മുഴങ്ങുന്നില്ല. ഇങ്ങനെ വാൻഗോഗിൻറെ ജീവിതംപോലെ ചിത്രകാരൻറെ ജീവിതവും ദുരിതപൂർണ്ണമായി മാറുന്നതാണ് പശ്ചാത്തലം. ദുരിതത്തിൻറെ പ്രതീകമായ ഭിക്ഷു എല്ലും തൊലിയുമായി മണ്ണിൽ മരവിച്ചുവീണ മരച്ചുവടാണ് മുന്നിൽ. ഭിക്ഷു മരച്ചോട്ടിൽ മരവിച്ചു വീഴുന്നതുപോലെ ഭ്രാന്തനായി സിരാതന്തുക്കൾ തളർന്ന് കലാകാരൻ ഭ്രാന്താശുപത്രിയിലെ തടവറയിൽ മരവിച്ചുവീഴുന്നു. പക്ഷേ, ആ മരവിപ്പിൽ എല്ലാം മരിക്കുന്നില്ല. "മരിക്കിലും ഞാൻ, മരിക്കില്ലമൽസ്വപ്നം'' എന്ന് ചിത്രകാരൻ തൻറെ ശുഭകാമന പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു.

ഭ്രാന്തൻറെ സ്വപ്നവും കലാകാരൻറെ സ്വപ്നവും ഈ രണ്ടു സ്വപ്നവും അവയുടെ പ്രതിരൂപാത്മകസ്വഭാവം കൊണ്ട് അമൂർത്തമായ കാലത്രയത്തിൻറെ മൂർത്തമായ ആഖ്യാനമായി മാറുന്നു. സമൂഹത്തിൻറെ ഭ്രാന്തിനും, ഭോഗാസ്പദമായ അഭിരുചിക്കും, വിധേയമാകേണ്ടിവന്ന ദുരിതപൂർണ്ണമായ ഭൂതകാലത്തിൻറെ പ്രതീപഗതിയും, പരിഹാസവും ദാരിദ്ര്യവും അനുഭവിച്ച് തളരുന്ന സിരാതന്തുക്കളുടെ ഉദ്ഗതിയുടെ ഏക ബിന്ദുവിൽ സമ്മേളിക്കുന്നു. മരണശേഷം ലഭിക്കാൻ പോകുന്ന കീർത്തിയുടെ സുവർണ്ണപ്രകാശം പരത്തുന്ന ഉദ്ഗതി ആസന്നമായ മരണത്തിൻറെ അതീന്ദ്രിയാവബോധം നൽകുന്നു. പക്ഷേ, ഇതല്ലാം തൻറെ മരണശേഷം മാത്രം! എല്ലാം നാളെ മാത്രം! സമസ്തവും നാളെ എന്ന കാലബോധം സർഗ്ഗാത്മകതയെ ഭ്രാന്തിലേക്ക് നയിക്കുവാൻ പര്യാപ്തമാണ്. വാൻഗോഗിൻ ജീവിതത്തിൽ അനുഭവപ്പെട്ടതായി അദ്ദേഹം പകർത്തുന്ന അതേ നിരാശതന്നെ. ആ നിരാശയുടെ കാളിമകണ്ട് ചിത്രകാരൻ നടുങ്ങിപ്പോവുകയാണ്. നെറ്റിപ്പിളർപ്പിൽനിന്നൊഴുകുന്ന ചെന്നിണം ശാരീരികമായ അവശതയും, സ്വപ്നഭ്രമകൽപനകൾ നൽകിയ മാനസികമായ പരവശതയും ഭ്രാന്തിൻറെ ദുരന്തപര്യവസായിയായ അകാലമൃത്യുവിലേക്ക് ഈ സർഗ്ഗാത്മക ഭ്രാന്തനെ നയിക്കുന്നു. 'ഉത്തേജിതമായ വികാരസത്യം യുക്തിയുടേയും ബുദ്ധിയുടേയും വാസ്തവികത്വമല്ല' എന്ന തിരിച്ചറിവും വസ്തുസ്ഥിതികളുടെ അർത്ഥവലയത്തിലെത്തിനിൽക്കുന്ന ഉച്ഛൃംഖലത്വം അതിൻറെ വ്യാപാരത്തിലുണ്ടെന്ന' കണ്ടെത്തലും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സർഗ്ഗാത്മക ഭ്രാന്തിൻറെ അടിസ്ഥാനമാണ്. 'സൗന്ദര്യപൂജ'യിൽ ആവിഷ്ക്കരിച്ച അതീന്ദ്രിയയുക്തിയുടെ ഉദാത്തവും കൂടുതൽ സമഗ്രവും കലാത്മകവുമായ പ്രകാശനമാണ് 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ' ഭ്രാന്തിനെ തടവിലൂടെ ഒറ്റപ്പെടുത്തുന്നതിനു പകരം ബാഹ്യലോകത്തിൻറെ കനത്ത സത്യങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നെങ്കിൽ ചിത്രകാരൻറെ പ്രതിഭയുടെ പ്രകാശനം പൂർണ്ണമാകുകയായിരുന്നു. സ്വപ്ന' ചിത്രംപോലെ ചിത്രകാരൻറെ ജീവിതവും അപൂർണ്ണമായി കലാശിക്കുകയായണ്.

"ഇന്നുമപൂർണ്ണം - അപൂർണ്ണമാണെങ്കിലെ
ന്തന്യമില്ലൊന്നുമച്ചിത്രത്തെ വെല്ലുവാൻ!''

വാൻഗോഗിനെപ്പോലെയുള്ള പ്രതിഭകളുടെ ജീവിതവും മരണവും അപൂർണ്ണമായ ഈ സ്വപനചിത്രം പോെയാണ്; അപൂർണ്ണമാണെങ്കിലും അവയെ വെല്ലാൻ വേറൊന്നില്ല. സംസ്ക്കാരഭ്രാന്ത് സർഗ്ഗഭ്രാന്തിനുമേൽ ആധിപത്യം നേടിയാൽ 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴ'ലിലെ ചിത്രകാരനെപ്പോലെ പ്രതിഭ ഭ്രാന്തിൻറെ അഭിശപ്ത ദുരന്തത്തിന്നിരയാകും. സംസ്ക്കാരത്തിൻറെ പീഡനങ്ങളേറ്റുവാങ്ങി അകാലമൃത്യുവരിച്ച ചിത്രകാരൻ സർഗ്ഗഭ്രാന്തനാണ്. സർഗ്ഗഭ്രാന്തിൻറെ ദുരന്തം ആവിഷ്കരിക്കുന്ന കാവ്യമാണ് 'ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ'

1. വാൻഗോഗ്, വിൻസെൻറ്, പ്രിയപ്പെട്ട തിയോയ്ക്ക് വാൻഗോഗ് വി.വ. ബാലസുന്ദരൻ, കോഴിക്കോട്, മാതൃഭൂമി ബുക്സ്, 2006.
2. വിജയൻ എം.എൻ., ചുമരിൽ ചിത്രമെഴുതുമ്പോൾ തൃശ്ശൂർ ഗ്രീൻ ബുക്സ്, 2005
3. Fowcault, MIchel, Madness and civilization
Tr. Richard Howard, London & Newyork.
Routledge classics, 2003.
4. Vilkie, Ken, The Van Gogh File: Myth and the Man. London Sovenier Prss, 2004.
*********************************************************************************
കുറിപ്പ് 1. 1890 ജൂണ് 27നാണ് വാൻഗോഗ് ആത്മഹത്യ ചെയ്യാൻ നെഞ്ചിലേക്ക് നിറയൊഴിച്ചത്. രണ്ടുദിവസത്തിനുശേഷം മരിച്ചു. വാൻഗോഗിൻറെ 52ാം ചരമദിനത്തോടടുപ്പിച്ച് 2161942 ലാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഉൻമാദത്തിൻറെ ഓടക്കുഴൽ' പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത് എന്നത് യാദൃച്ഛികമല്ല.
***********************************************************
*******************************************************************************
(കുറിപ്പ് 1. ഭ്രാന്താശുപ്രതിയിൽ കിടക്കുമ്പോൾ പോലും ഏതാണ്ട് 80ൽപരം ചിത്രങ്ങൾ വാൻഗോഗ് വരച്ചുകൂട്ടിയിരുന്നു. ദ റഡ് വൈൻ യാർഡ്' എന്ന ഒരേ ഒരു ചിത്രമാണ് അദ്ദേഹത്തിൻ ജീവിതകാലത്ത് വിൽക്കാൻ കഴിഞ്ഞത്. മരണശേഷം അദ്ദേഹത്തിൻറെ ചിത്രങ്ങളുടെ മൂല്യംം ലോകം അറിഞ്ഞു. വിൽപനയുടെ ചരിത്രത്തിൽ ഏറ്റവും വിലകൂടിയ പെയിൻറിങ്ങ് വാൻഗോഗിൻറെതായിരുന്നു. The Portrait of Dr. Gachet ൻ എട്ടേകാൽ കോടി ഡോളറും Garden with Flowers ൻ 83 ലക്ഷം ഡോളറും ലേലത്തിൽ കിട്ടി.)
**************************************************************************

ചങ്ങമ്പുഴ ജന്മശതാബ്ദി ഉദ്ഘാടനം

വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദന്‍-ബഹു.മുഖ്യമന്ത്രി

ഇടപ്പള്ളി - 09.10.2010

മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ജന്മശതാബ്ദി ആഘോഷങ്ങൾ ഏറെ സന്തോഷത്തോടെ ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തതായി അറിയിക്കുന്നു.

കേരളത്തിൽ തൊഴിലാളിവർഗ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ ഉദ്ഭവിക്കുംമുമ്പ്, അത്തരം പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ രൂപീകരണത്തിൻറെ പശ്ചാത്തലസൃഷ്ടിക്കുതകുംവിധം വർഗസമരത്തെക്കുറിച്ചുദ്ഘോഷിക്കുന്ന വിപ്ലവകവിയായിരുന്നു മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ള.

"തമ്പുരാൻ പൈമ്പാലടപ്രഥമൻ ഭുജിക്കട്ടേ,
കുമ്പിളിൽ കുറേ കഞ്ഞി കോരനും കുടിക്കട്ടേ,
ഓണമാണോണംപോലും ധനദർഘോഷിക്കുന്നു!
താണവർക്കുയിർ നിൽക്കാനുമിനീർ മതിയെന്നോ'

എന്ന് ചോദിച്ചുകൊണ്ട്

'വരട്ടെ വിശപ്പിൻറെ വിപ്ലവക്കൊടുങ്കാറ്റി
ലൊരിക്കൽ തകർന്നുപോം മദിക്കും മേലാളിത്തം
ഈശ്വരൻ നിരർത്ഥമാമപ്പദം പറഞ്ഞിനി
ശാശ്വതമാക്കാനാകാ ഞങ്ങൾ തന്നടിമത്തം'

എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ ഉറക്കെ പ്രഖ്യാപിച്ചത് കേരളത്തിൽ കമ്യൂണിസ്റ്റ് - കർഷക പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ സഥാപിക്കപ്പെടുന്നതിൻ വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പാണ്. 1933 ൽ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ 'നവവർഷനാന്ദി' എന്ന കവിതയിൽ.

മലയാള സാഹിത്യത്തിൽ എല്ലാ അർത്ഥത്തിൽ ഒരു വിപ്ലവം സൃഷ്ടിച്ച കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. കവിതയെ ജനകീയമാക്കി എന്നത് അതിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനമാണ്. മലയാളിയുടെ സംഗീത താൽപര്യത്തെ പാട്ടിനോടുള്ള താൽപര്യത്തെ, അത് പൂർണമായും തൃപ്തിപ്പെടുത്തി. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകൾ യുവജനങ്ങൾ ആവേശത്തോടെ സ്വീകരിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന കാലത്ത്, ഒരാഘോഷംപോലെ സ്വീകരിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന കാലത്ത് ജീവിച്ച ഒരാളാണ് ഞാൻ. ഇഷ്ടപ്പെട്ട ആളെ പ്രണയിക്കാനും വിവാഹം കഴിക്കാനും ഉള്ള യുവജനങ്ങളുടെ അദമ്യമായ ആഗ്രഹത്തിൻ അന്നത്തെ സാമൂഹ്യനീതിയും സാമ്പത്തിക അസമത്വവും തടസ്സംനിന്നപ്പോൾ 'രമണൻ' എന്ന മഹാകാവ്യം ഒരു പ്രതിഷേധ ശബ്ദമായി അലയടിച്ചു.

'മലരണിക്കാടുകൾ തിങ്ങിവിങ്ങി
മരതകകാന്തിയിൽ മുങ്ങിമുങ്ങി
കരളും മിഴിയും കവർന്നുമിന്നി
കറയറ്റൊരാലസൽ ഗ്രാമഭംഗി
പുളകംപോൽ കുന്നിൻപുറത്തു വീണ
പുതുമൂടൽ മഞ്ഞല പുൽകിനീക്കി
പുലരൊളി മാമല ശ്രേണികൾതൻ
പിറകിലായി വന്നുനിന്നെത്തിനോക്കി
എവിടെത്തിരിഞ്ഞൊന്നു നോക്കിയാലെ
ന്തവിടെല്ലാം പൂത്തമരങ്ങൾ മാത്രം
ഒരു ചെറുകാറ്റെങ്ങാൻ വന്നുപോയാൽ
തുരുതുരെ പൂമഴയായി പിന്നെ'

എന്നു തുടങ്ങുന്ന 'രമണൻ' എൻറെ തലമുറ അത്യാവേശപൂർവമാണ് പാടി നടന്നത്. എവിടെവിടെ മലയാളിയുണ്ടോ അവിടവിടെ രമണനിലെ ഈരടികൾ മുഴങ്ങി. രമണൻ വായിക്കുന്നതിനുവേണ്ടി മാത്രം ആളുകൾ അക്ഷരം പഠിക്കാൻ തുടങ്ങിയെന്നുവരെ അതിശയോക്തിയുണ്ടായി. ഏതായാലും മലയാള കവിതയെ ജനകീയവും ഏറ്റവും ജനപ്രിയവുമാക്കിയത് രമണനാണെന്ന കാര്യത്തിൽ സംശയമില്ല. അതിനുമപ്പുറം പ്രേമവും വിവാഹവും സംബന്ധിച്ച ഏറ്റവും പുരോഗമനപരമായ ആശയപ്രചാരത്തിനും അത് സഹായകമായി.

കവിത സ്വയം ഒരു സംഘാടകൻകൂടിയാണെന്ന് തെളിയിച്ച കവിതയാണ് 'വാഴക്കുല'. ജൻമിത്ത വിരുദ്ധ സമരം പരക്കെ ആരംഭിക്കുന്നതിനു മുമ്പും കർഷകപ്രസ്ഥാനം പിച്ചവെക്കാൻ തുടങ്ങുന്ന ഘട്ടത്തിലാണ് മഹത്തായ ആ കവിത പിറന്നുവീണത്. ആയിരം പൊതുയോഗങ്ങൾകൊണ്ടും ക്ലാസുകൾകൊണ്ടും കഴിയുന്നതിനേക്കാൾ വലിയ ബോധവൽക്കരണമാണ് വാഴക്കുല എന്ന ഒറ്റ കവിതയിലൂടെ സംഭവിച്ചത്. ജൻമിത്തചൂഷണത്തെയും കുടിയാൻറെ ദൈന്യത്തെയും കുറിച്ച് ഏറ്റവും ഹൃദയസ്പർശിയായി രചിക്കപ്പെട്ട കവിത.

'മലയപ്പുലയനാ മാടത്തിൻമുറ്റത്ത്
മഴവന്ന നാളൊരു വാഴനട്ടു' എന്നാരംഭിച്ച്
'ഇതിനൊക്കെ പ്രതികാരം ചെയ്യാതടങ്ങുമോ
പതിതരേ നിങ്ങൾ തൻ പിൻമുറക്കാർ'

എന്ന് ആഹ്വാനത്തിൻറെ മട്ടിൽ ചോദിച്ചു നിർത്തുകയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. ആ ചോദ്യം അന്ന് കേരളത്തിലാകെ മുഴങ്ങി. പിൻമുറക്കാരല്ല, വായിക്കുന്ന തലമുറ തന്നെ പ്രതികാരസജ്ജരായി രണാങ്കണത്തിലിറങ്ങാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന ഉജ്ജ്വലമായ കവിതയായിരുന്നു അത്. ജൻമിത്തത്തിനെതിരായ സമരത്തിലും കർഷക തൊഴിലാളി പ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ മുന്നേറ്റത്തിലും ഏറ്റവുമധികം സഹായിച്ച കവിതയാണ് വാഴക്കുല. വാഴവെക്കുന്നതും പരിപാലിക്കുന്നവനും കുടിയാൻ, കുലവെട്ടിക്കൊണ്ടുപോയി ശാപ്പിടുന്നത് ജൻമിഈ വർഗവൈരുദ്ധ്യത്തെ, ഈ ചൂഷണത്തെ തകർത്തെറിയുന്നതിനുള്ള ഉജ്ജ്വല സമരാഹ്വാനമാണതിൽ മുഴങ്ങിയത്.

ഒക്ടോബർ സോഷ്യലിസറ്റ് വിപ്ലവം പോലെ തൊഴിലാളി വർഗവിപ്ലവം ഇവിടെയും വരണമെന്ന് ഉദ്ഘോഷിച്ച ചങ്ങമ്പുഴ

'മുനികൾക്കും മുനിയായി
മണിരത്ന ഖനിയായി
ഖനിയായി ദ്ധനതത്വ
പ്രണവത്തിനുയിരേകി
ഉയിരേകിത്തൊഴിലുകളി
ലുണർവരുളി കാറൽമാർക്സ്!
മാർക്സിനെ, കവിമാതേ
മാനിക്കാൻ തുയിലുണരൂ'

എന്ന് വിപ്ലവാചാര്യനെ വാഴ്ത്തുകയും വിപ്ലവാശയങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

അന്ന് സമൂഹത്തെ ഭരിച്ച യാഥാസ്ഥിതകത്വത്തെ തകർത്തെറിയുന്നതിൻ തീക്ഷ്ണമായ സമരമാണ് കവിതയിലൂടെ ചങ്ങമ്പുഴ നടത്തിയത്.

'നാമം ജപിക്കയാണിന്നലെയിന്നലെ
നാളെയെന്നൊന്നിതിലില്ലയെന്നൊ
നാണിച്ചു പോകുന്നു, പോകണം പോലും, ഹാ
നാമെല്ലാം വീണ്ടും ശിലായുഗത്തിൽ'

എന്ന് ഭൂതകാല പ്രണയത്തെയും മാമൂൽ പ്രിയത്വത്തെയും എതിർത്തുകൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴ പാടി.

'വിത്തനാഥൻറെ ബേബിക്ക് പാലും
നിർധനച്ചെറുക്കനുമിനീരും
ഈശ്വരേച്ഛയല്ലാകിലമ്മട്ടു
ള്ളീശ്വരനെച്ചവിട്ടുക നമ്മൾ'

ഇങ്ങനെ എല്ലാ രംഗത്തെയും യാഥാസ്ഥിതികത്വത്തെയും ഫ്യൂഡൽ വ്യവസ്ഥയെയും ചുട്ടെരിക്കൂ എന്ന ആഹ്വാനമാണ് ചങ്ങമ്പുഴ അന്ന് മുഴക്കിയത്. എല്ലാ രംഗങ്ങളിലും ഉൽപതിഷ്ണുത്വത്തിൻറെയും കീഴാളതാൽപര്യത്തിൻറെയും മതനിരപേക്ഷതയുടെയും നവയുഗത്തിൻറെയും കൊടിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചത്.

മലയാളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ കാൽപനിക കവിയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ. കേവലം 37 വയസ്സുവരെയാണദ്ദേഹം ജീവിച്ചത്. രണ്ട് പതിറ്റാണ്ടോളം കാലമാണദ്ദേഹം സാഹിത്യരംഗത്ത് പ്രവർത്തിച്ചത്. എന്നാൽ മലയാള സാഹിത്യത്തിൽ ഒരു വിപ്ലവം വരുത്താനും സാമൂഹ്യമാറ്റത്തിൽ വലിയ സ്വാധീനശക്തിയായി മാറാനും ആ കുറഞ്ഞ കാലംകൊണ്ട് കഴിഞ്ഞു. കാൽപനികനെന്ന നിലയിൽ തുടർച്ചയെന്നപോലെ ഇടർച്ചയും ചില വ്യതിയാനങ്ങളും ചങ്ങമ്പുഴക്കുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ബൃഹത്തും അമൂല്യംവും അനശ്വരവുമായ സംഭാവനകൾ പരിഗണിക്കുമ്പോൾ വ്യതിയാനങ്ങൾ തികച്ചും നിസ്സാരമാണ്.

ഏറ്റവും വർഗ്ഗബോധത്തോടെയും ഉൽപതിഷ്ണുത്വത്തോടെയും പ്രവർത്തിച്ച ചങ്ങമ്പുഴ ഏറെ തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. തൊഴിലാളിവർഗ്ഗത്തിനുവേണ്ടി വലിയ സംഭാവനകൾ നൽകിയ ചങ്ങമ്പുഴയെ ഒരു ഘട്ടത്തിൽ പുരോഗമനപക്ഷത്തുനിന്നും ശക്തമായി ആക്ഷേപിച്ചിട്ടുണ്ട്. അത്തരം ആക്ഷേപങ്ങൾ തികച്ചും പിശകാണെന്നും കൃതഘ്നതയാണെന്നും ബന്ധപ്പെട്ടവർ പിന്നീട് തിരിച്ചറിയുകയും ഏറ്റുപറയുകുയം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. സാഹിത്യത്തെയും കലകളെയും വിലയിരുത്തുന്നതിൽ പറ്റിയ തെറ്റ് അന്നത്തെ പുരോഗമന സാഹിത്യ പ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ തകർച്ചയ്ക്ക് തന്നെ ഇടയാക്കി. വീണ്ടുമാപ്രസ്ഥാനം ശക്തിപ്പെടാൻ വർഷങ്ങൾ ഏറെ വേണ്ടിവന്നു. സാഹിത്യവും കലകളും സമൂഹത്തിൻറെ പുരോഗതിയിൽ വഹിക്കുന്ന ഉജ്വലമായ പങ്ക് തിരിച്ചറിയാതിരുന്നുകൂടാ എന്ന് ഊന്നിപ്പറയേണ്ട കാലമാണിതും.

ചങ്ങമ്പുഴ ജൻമശതാബ്ദി ആഘോഷം മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മഹത്തായ സംഭാവനകളെക്കുറിച്ച് പരക്കെ ചർച്ച ചെയ്യുന്നതിനും മലയാള സാഹിത്യത്തിൻറെ പുരോഗതിക്ക് തന്നെയും പ്രയോജനപ്പെടുത്താൻ കഴിയുമെന്ന് പ്രത്യാശിച്ചുകൊണ്ടും നിർത്തുന്നു.

നന്ദി, നമസ്ക്കാരം.

മലയാണ്മയുടെ മാധുര്യം

ഒ.എൻ.വി.

ആയിരത്തിത്തൊള്ളായിരത്തി മുപ്പത്തിയാറിൽ ആദ്യമായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ച 'രമണൻ' എന്ന ചങ്ങമ്പുഴകൃതിയുടെ പതിനഞ്ചാം പതിപ്പിൻ 1945-ൽ അവതാരികയെഴുതിയ പ്രൊഫ. ജോസഫ് മുണ്ടശ്ശേരി ഇങ്ങനെ ആശ്ചര്യം പ്രകടിപ്പിച്ചത്: "മലയാളത്തിൽ ഇങ്ങനെയൊരനുഭവമോ?''

ഒമ്പതു വർഷങ്ങൾക്കിടയിൽ പതിനഞ്ച് പതിപ്പ്! ഒട്ടാകെ 17,500 പ്രതികൾ വിറ്റതിനുശേഷം പതിനഞ്ചാം പതിപ്പായി അച്ചടിച്ചത് 5,000 - പ്രതി! അപ്പോൾ പതിനഞ്ചാം പതിപ്പോടെ ആകെ പുറത്തുവന്നത് 22,500 പ്രതി! - എങ്ങനെ ആശ്ചര്യപ്പെടാതിയിരിക്കും? ഒരു പതിറ്റാണ്ടിനുള്ളിൽ യുവാവായ ഒരു കവിയുടെ കൃതി ഇരുപത്തീരായിരത്തിയഞ്ഞൂറ് പ്രതി വിറ്റുപോവുക എന്നത് അസാധാരണമായ ഒരു അനുഭവം തന്നെയാണ്. എന്നാൽ എന്തുകൊണ്ട് അതു സംഭവിച്ചു? കാരണം കൂടാതെ കാര്യമില്ല. അപ്പോൾ ഈ അസാധാരണ കാര്യത്തിനുപിന്നിലെ കാരണമെന്താണ്? അതാണന്വേഷിക്കേണ്ടത്. വേണ്ടത്ര ഗൗരവബുദ്ധിയോടെ നാമത് അന്വേഷിച്ചിട്ടുണ്ടോ? പന്ത്രണ്ടു കൊല്ലത്തിലൊരിക്കൽ ഏതോ താഴ്വരയിൽ ഇടതൂർന്നിടതൂർന്ന് നീലക്കുറിഞ്ഞി പൂത്തിറങ്ങുന്നത് കണ്ടിട്ടെന്ന പോലെ പലരും വിസ്മയിച്ചങ്ങനെ നിന്നതേയുള്ളൂ. എന്നിട്ട് ചിലരെങ്കിലും ആ കൃതിയുടെ കർത്താവ് ഏതോ ഗന്ധർവ്വൻ അവതാരമെന്നു പറഞ്ഞു. പ്രചാരമേറിയതുകൊണ്ടുതന്നെ, അത് ഉത്കൃഷ്ടകാവ്യമാവില്ലെന്നു പറഞ്ഞു. ആയിടെ സംഭവിച്ച മറ്റൊരു കവിയുടെ ദുരന്തത്തോടു ബന്ധപ്പെട്ട ഇതിവൃത്തമായതുകൊണ്ടാണ് വായനക്കാർക്ക് അതിൽ കൗതുകമേറിയതെന്നും ചിലർ പറഞ്ഞു. രസദ്ധ്വനിമര്യാദകളേതും പാലിക്കാത്ത, ഔചിത്യവേദിയല്ലാത്ത കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെന്നും, മെഴുകുപാകത്തിലുള്ള കൗമാരമനസ്സുകളെ ദുഷിപ്പിക്കുകയും തെറ്റായി രൂപപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന കവിതകളാണദ്ദേഹത്തിൻറേതെന്നും പലരും സംഘം ചേർന്നുതന്നെ പറഞ്ഞു. "ആ കൊള്ളിവാക്കിലല്ലയോ വാസ്തവനാളം?'' എന്ന കവികാവ്യം ഓർമ്മവരുന്നു - അവർ പറഞ്ഞതിൽ സത്യത്തിൻറെ പൊട്ടും പൊടിയുമൊക്കെയുണ്ടെന്ന് സമ്മതിച്ചാലും ആ കവിതയാർജ്ജിച്ച പ്രചാരത്തിനും പ്രാധാന്യത്തിനും നിദാനമെന്തെന്ന സത്യം മറഞ്ഞുതന്നെ നിന്നു.

എഴുത്തച്ഛൻറെ കിളിപ്പാട്ടു കാവ്യങ്ങൾക്ക് അസാധാരണമായ പ്രചാരം കൈവന്നപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിനും ഗന്ധർവ്വത്വം ആരോപിക്കപ്പെട്ടു. 'പരാപരാപരാ പരമപാഹിമാം' എന്നെഴുതിയതിനെപ്പറ്റിയും മോശപ്പെട്ട കഥകളുണ്ടായി. കേരളത്തിൽ അച്ചടിയാരംഭിച്ചതിനുശേഷം, പഴയ കൃതികളിൽ പതിനായിരക്കണക്കിൻ പ്രതികൾ വിറ്റഴിഞ്ഞത് എഴുത്തച്ഛൻറെ രാമായണ ഭാരത ഭാഗവതങ്ങളാണെന്നും ചരിത്രവസ്തുത. പകർപ്പവകാശമില്ലാത്തുതകൊണ്ട്, കേരളത്തിൻറെ പല കേന്ദ്രങ്ങളിൽ നിന്നാണവ പ്രകാശിതമായത്. അതുകൊണ്ട് കൃത്യമായി എത്ര പതിപ്പെന്നോ, എത്ര പ്രതിയെന്നോ പറയാനാവാത്ത അവസ്ഥയാണ്. മലയാളത്തിൽ ഇങ്ങനെയൊരനുഭവമോ? '' എന്ന് ആരും ചോദിച്ചതായറിവില്ല. എങ്കലും, അനുഭവം അതുതന്നെയായിരുന്നു. രാമചരിതവും, കണ്ണശ്ശകൃതികളും താളിലോയക്കെട്ടിൽനിന്ന് അച്ചടിച്ച പുസ്തകങ്ങളായി രൂപാന്തരപ്പെട്ടിട്ടും, എഴുത്തച്ഛൻ കൃതികളോളം പ്രചാരം നേടിയില്ല - സാഹിത്യമൂല്യം ഒട്ടും കുറവല്ലാഞ്ഞിട്ടും.

ഭക്തിപ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ പശ്ചാത്തലമാണ് എഴുത്തച്ഛൻ കൃതികളെ തുണച്ചതെന്നു പറഞ്ഞാലും, അത് വസ്തുതയുടെ ഒരു ഭാഗം മാത്രമാണ്. ഉണ്ണിയച്ചി, ഉണ്ണിയാടി, ഉണ്ണിച്ചിരുതേവി തുടങ്ങിയ ആദ്യകാലമണിപ്രവാള കൃതികൾമുതൽ ചന്ദ്രോത്സവം ഉണ്ണുനീലിസന്ദേശവും വരെയുള്ള മണിപ്രവാള പ്രസ്ഥാനം നട്ടുവളർത്തി കാവ്യഭാഷയും, ശൈലിയും, രസവാസനകളും, കാവ്യാസ്വാദനം ഒരു ചെറിയ വിഭാഗത്തിൻറെ 'നേരമ്പോക്കാ'ക്കി മാറ്റിയപ്പോൾ, മലയാണ്മയുടെ സഹജശക്തിസൗന്ദര്യങ്ങളാർന്ന ശീലുകളും ശൈലിയും കഥാകഥനരീതികളുമെല്ലാം വടക്കൻ പാട്ടുകളിലും വായ്മൊഴിപ്പാട്ടുകളിലും മറ്റും അഭയം തേടി. നാരായമില്ലാത്ത കവികളുടെ വായ്മൊഴിപ്പാട്ടുകൾ അന്ന് എന്തെല്ലാം കഥകൾ പറഞ്ഞില്ല! ഇതിഹാസകഥകൾ മുതൽ സമകാലിക ജീവിതകഥകൾ വരെ ആ ശീലുകളിലൂടെ ഒഴുകിപ്പോയി. ആ ശീലുകളിൽ ചിലത് നിലവാരപ്പെടുത്തി, സംസ്കൃതത്തെയും മലയാണ്മയിൽ ചാലിച്ച് (മുമ്പ് നേരെ മറിച്ചായിരുന്നു) ഭാഷയെ നവീകരിച്ച് എഴുത്തച്ഛനെഴുതിയപ്പോൾ, അത് ഉച്ചനീചത്വമെന്യേ കേരളീയർക്ക് പുതിയൊരനുഭവമായി! താളിയോലയിൽ പകർത്തിയാലും, അച്ചടിയായാലും ഏറ്റവുമധികം പാരായണവിധേയമായ കൃതികളായിത്തീർന്നു എഴുത്തച്ഛൻറെ കിളിപ്പാട്ടുകാവ്യങ്ങൾ.

നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കുശേഷം അതിനു സമാന്തരമായുണ്ടായ ഒരു അദ്ഭുതമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികൾ - അതിലും വിശേഷിച്ച് 'രമണൻ' എന്നാൽ പ്രകടമായ ഒരു വ്യത്യാസമുണ്ടായിരുന്നു. പഴയ മണിപ്രവാളകൃതികളിൽനിന്ന് എഴുത്തച്ഛൻറെ കിളിപ്പാട്ടുകളിലേക്കുള്ള മാറ്റം മലയാള കവിതയുടെ തനിമയിലേക്കുള്ള മുക്തിപ്രവാഹമായിരുന്നു. സംസ്കൃതത്തിൽനിന്ന് സ്വീകരിക്കാവുന്ന പലതും സ്വീകരിച്ചും സമൻവയിച്ചും പുതിയ ശക്തിയും സൗന്ദര്യവും ആർജ്ജിച്ചുകൊണ്ടും, എന്നാൽ സ്വത്വാഭിമാനം പുലർത്തിക്കൊണ്ടും, എഴുത്തച്ഛൻ ഭാഷയെ നവീകരിക്കുകയും, തിരസ്കൃതപ്രായമായ ശീലുകളുടെ സമുചിതപ്രയോഗത്തിലൂടെ കവിതയ്ക്ക് നവലാവണ്യം പകരുകയും ചെയ്തു. ചങ്ങമ്പുഴയക്കുമുമ്പാവട്ടെ, കവിത്രയത്തിൻറെ വസന്തകാലമായിരുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തെയും സമത്വസാഹോദര്യങ്ങളെയും കേന്ദ്രീകരിച്ചുകൊണ്ടുളള നൂതനാശയങ്ങൾ നിരതിശയനാനന്ദനിർഭരമാംവിധം വിടർന്നുല്ലസിച്ച കവിത പുതിയ വായനക്കാരെ സൃഷ്ടിക്കുകയും, അവരെ ആവേശഭരിതരാക്കുയും ചെയ്ത കാലമാണ്. മണിപ്രവാളകാലത്ത് 'വൃത്ത' മെന്നാൽ സംസ്കൃതവൃത്തവും, നാടൻ വൃത്തങ്ങൾ ഒരുതരം 'വൃത്തവിശേഷ'വും ആയിരുന്നു. ആശാൻറേയും വള്ളത്തോളിൻറെയും കവിതകളിൽ സംസ്കൃതപ്രഭാവം നിലനിന്നിരുന്നു. കാളിദാസൻറെ വൈദർഭരീതിക്ക് ഏതാണ്ട് സമാനമായ 'നളിനി'യിലെയും 'ലീല'യിലെയും 'നാഗില' യിലെയും രീതികൾ സഹൃദയരെ ആനന്ദിപ്പിക്കുകയുണ്ടായി. ആശാൻറെ 'ദുരവസ്ഥ'യും 'ചണ്ടാലഭിക്ഷൂകി'യും 'കരുണ'യും, വള്ളത്തോളിൻറെ 'മഗ്ദലനമറിയ'വും, 'കൊച്ചുസീത'യും, 'കിളിക്കൊഞ്ചലു'മെല്ലാം ശിൽപപരമായി മലയാളകവിതയെ, അതിൻറെ തനിമയെ ശാദ്വലഭൂമിയിലേക്ക് പ്രത്യാനയിക്കുകയായിരുന്നു - 'പ്രേമസംഗീതം' പോലെയുള്ള കവിതകളിലൂടെ ഉള്ളൂരും. ദ്രാവിഡശീലുകൾക്ക്, പണ്ടു പരിഹസിച്ചു പറഞ്ഞ 'വൃത്തവിശേഷം' എന്ന നിലയിൽനിന്ന് പുതിയൊരു സമ്മാന്യത കൈവരികയായിരുന്നു. അക്ഷരശ്ലോകമത്സരത്തിൽ ചൊല്ലാൻ പാകത്തിൻ കുറേ ശ്ലോകങ്ങളെഴുതിക്കൂട്ടുന്നവരെല്ലാം മഹാകവികളായി വാഴിക്കപ്പെടുന്ന അവസ്ഥയ്ക്കും ഒപ്പം ഒരു മാറ്റമുണ്ടാവുകയായിരുന്നു.

ഒരർത്ഥത്തിൽ കവിത്രയം സാമൂഹികമായും സാംസ്കാരികമായും ഒരു നവോത്ഥാനം സൃഷ്ടിക്കെത്തന്നെ, കാവ്യശിൽപത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം സംസ്കൃതവുമായി അന്തസ്സുറ്റ ഒരു അനുരഞ്ജനത്തിലേർപ്പെടുകയായിരുന്നു. കവിതയുടെ മൊഴിയിലും ശീലിലും ഒരു കുതിച്ചുചാട്ടത്തിൻ അവർ മുതിർന്നു എന്നു പറഞ്ഞുകൂടാ. സംസ്കൃതത്തിനൊപ്പം നിർത്തി അവർ മലയാളത്തെയും ആദരിക്കുകയും അതിൻറെ സ്വത്വാഭിമാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധം മെല്ലെ മെല്ലെ വികസിപ്പിക്കുകയുമായിരുന്നു അവർ. അങ്ങനെ കവിത്രയം സൃഷ്ടിച്ച പൂക്കാലം മലയാളകവിതാചരിത്രത്തിലെ ഒരു സുവർണ്ണാദ്ധ്യായമായി. 'വിലക്ഷണ' മെന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെട്ടാലും, ചാത്തൻറെ ചാളയിലെ കഥ പറയാൻ 'പാകവലിജ്ഞാനി'യായ ആശാൻ നമ്മുടെ പാട്ടുപാരമ്പര്യത്തിൻറെ ആർജ്ജവവും ലാളിത്യവും സുഗേയത്വവും സ്വീകരിച്ചപ്പോൾ അതിനു കൈവന്ന ഔചിത്യശോഭ മഹനീയമായിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് ആ മഹാകവിയുടെ ഉദാരഗംഭീരശൈലിക്ക് ഒരു കോട്ടവുംതട്ടിയില്ലെന്ന് 'കരുണ' ഉദാഹരണമായി. അവിടെ നിന്നാരംഭിക്കുന്ന ഭാഷാപരവും ശിൽപപരവുമായ ഒരു മാറ്റത്തിൻറെ ബിന്ദുവിൽനിന്നാണ് രമണ'നിലേക്കുള്ള മലയാളകവിതയുടെ പ്രയാണം. 1931 നും 34നുമിടയ്ക്കെഴുതിയ ഏതാനും കവിതകൾ സമാഹരിച്ച ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആദ്യകൃതിയായ 'ബാഷ്പാഞ്ജലി'യുടെ ഉള്ളടക്കം രേഖപ്പെടുത്തിയത് ഒരു പ്രത്യേകതരത്തിലാണെന്നും കാണാം. പതിനാറ് നാടൻവൃത്തങ്ങളിലായി അമ്പത്തൊന്നു കവിതകൾ; ഓരോ വൃത്തത്തിൻറെയും അന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന പേർ ആദ്യം കൊടുക്കുകയും, അതിൻറെ ചുവട്ടിൽ ആ വൃത്തത്തിലെഴുതിയ കവിതകളുടെ പേരുകൾ ചേർക്കുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടുള്ള ആ രീതി പ്രത്യേകം പരിഗണന അർഹിക്കുന്നു. എഴുത്തച്ഛൻറെ നാരായത്തുമ്പിലാടിയ കിളിപ്പാട്ട് വൃത്തങ്ങളും രാമപുരത്തുവാര്യരും (കുചേലവൃത്തം) ആശാനും (കരുണ) വ്യത്യസ്ത സ്ഥായികളിലവതരിപ്പിച്ച നതോന്നതയും കൂടാതെ, തനി നാടോടിമട്ടായ 'കുറത്തി'യും, മച്ചാട്ട് ഇളയത് നൂറ്റാണ്ട് മുമ്പ് തൊട്ടുഴിഞ്ഞനുഗ്രഹിച്ചുപോയ 'കല്യാണീകളവാണി'യുമൊക്കെ നമവിടെ കാണുന്നു. തനി നാടോടിമട്ടുകൾക്ക് മാന്യമായ സ്ഥാനം നൽകുമ്പോൾ, എഴുത്തച്ഛൻറേയും ആശാൻറെയും മറ്റും പാരമ്പര്യത്തിൻറെ മനോഹരമായ ഒരു നൈരന്ത്യര്യമായിത്തീർന്നു അത്. ഇടത്തരക്കരുടെയും അതിലും താണവരുടെയും വിഷാദങ്ങൾക്കും വിഹ്വലതകൾക്കും രൂപം നൽകുവാൻ തുടങ്ങിയപ്പോൾ മലയാളകവിത സ്വന്തം മണ്ണൻറെ വേരുകൾ കണ്ടെത്തി.

"ആരുവാങ്ങുമിന്നാരുവാങ്ങുമീ
യാരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചം?''

എന്ന ഈരടി വണ്ടിക്കാരനും വള്ളക്കാരനുമൊക്കെ മൂളി നടന്നു

ക്ഷണികമീ ലോകം കപട; മിങ്ങെങ്ങും
കണികാണാനില്ല പരമാർത്ഥം
ഇവിടെയെന്തിനാണമലസന്ധ്യകൾ?
ഇവിടെയെന്തിനിപ്പുലരികൾ?
മറിമായം തിങ്ങിനിറയുമീ മന്നിൽ
മതിയല്ലോ വെറുമിരുൾമാത്രം''

1932 - ൽ എഴുതിയ ഒരു പേരില്ലാക്കവിതയാണിത്. വെറും മൂന്നീരടികൾ. അത് പഴയ "നരനായിങ്ങനെ ജനിച്ചു ഭൂമിയിൽ'' എന്ന മട്ടിലാണ്. സ്വാന്ത്ര്യലബ്ധിക്ക് ഒന്നരപ്പതിറ്റാണ്ടു മുമ്പ്, ഒരു മഹായുദ്ധത്തിൻറെ കാർമേഘം അകലെയെങ്ങോ ഗർജ്ജിച്ചു തുടങ്ങിയ അനിശ്ചിതത്വത്തിൻറെയും അരക്ഷിതത്വത്തിൻറെയും കാലത്ത് പഞ്ഞവും പട്ടിണിയും ഉമ്മറത്തുവന്ന് ചുരുണ്ടുകൂടിക്കിടക്കാനാരംഭിച്ച നാളുകളിൽ, കേരളത്തിലെ സാധാരണ മനുഷ്യൻറെ മനസ്സിലെ തണുപ്പും തമോജഡിലതയും ആ വരികളിൽ രൂപഭാവപ്പൊരുത്തത്തോടെ നിൽക്കുന്നു. ജീവിതം 'തരിശുഭൂമി'യായി മാറുന്നു എന്ന സത്യത്തോടുള്ള കേരളകവിയുടെ സ്വാഭാവികപ്രതികരണത്തിൻറെ വാങ്മയരൂപമായിരുന്നു അത്. തത്തുല്യംമായ ഒരു മാനുഷികാവസ്ഥ വെളിപ്പെടുത്താൻ ബംബങ്ങളൊടിച്ചുകുത്തിയേ തീരു എന്നും, പദങ്ങളിൽ താളപ്പിഴ വരുത്തിയേ തീരു എന്നും പുതിയ അറിവു നേടിയവർ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ നിരാകരിക്കാൻ ശ്രമിച്ചിട്ടും, അത് വേരറ്റ് മണ്ണടിഞ്ഞില്ല. ഏത് മഹാകാശത്തേക്ക് ചില്ലകൾ പടർന്നേറാൻ കൊതിച്ചാലും വൃക്ഷത്തിൻറെ വേർ മണ്ണിൻറെ ആഴങ്ങളളന്നേ മതിയാവൂ. താൻ ജീവിച്ച കാലത്തിൻറെ കെടുതികൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതയിൽ അടയാളപ്പെട്ടു കിടക്കുന്നു. താൻ ജനിച്ച ഇടത്തരം വർഗ്ഗത്തിൻറെ എല്ലാ സഹജസ്വഭാവങ്ങളും അദ്ദേഹത്തെ അടക്കിഭരിച്ചിരുന്നു. സ്വപ്നം കാണലും, സ്വപ്നഭംഗത്തിൻറെ ആലക്തികാഘാതമേറ്റു പിടയലും, എരിപൊരികൊള്ളുന്ന ദാഹവുമായി കാനൽജനലത്തിനു പിമ്പേ പാഞ്ഞുപോകലും, സ്വയംലോകത്തെയാകെ ശപിക്കുകയും ശകാരിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾപോലും അതിനെ സ്നേഹിക്കാതിരിക്കാൻ വയ്യ എന്ന തിരിച്ചറിയലും കൂടിക്കലർന്ന സങ്കീർണ്ണമായ ആ മാനസികഭാവശബളത മലയാണ്മയോട് സത്യസന്ധത പാലിച്ചുകൊണ്ടുള്ള ശിൽപങ്ങളിലൂടെ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ആവിഷ്കരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. 'രമണൻ' അതിൻറെ ഏറ്റവും മികച്ച ഉദാഹരണമാണ്.

'നാടകീയഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യം' എന്ന കാവ്യശിൽപം തന്നെ പടിഞ്ഞാറുനിന്നു വന്നതല്ലേ? എന്ന ചോദ്യം ഇവിടെ പ്രസക്തമാണ്. അത് പേരിൻറെ പ്രശ്നമാണ്. രമണനിലെ ഗ്രാമീണത ഒരേസമയം കേരളീയവും സാർവ്വദേശീയവുമാണ്. ആടുകളോ മാനുകളോ മേഞ്ഞുനടക്കുന്ന ഹരിതസാനുക്കളും, ഇടയയുവാക്കളും, അവരുടെ പുല്ലാങ്കുഴൽവിളികളുമെല്ലാം നിറഞ്ഞ ഭൂപ്രകൃതി ക്രിസ്റ്റഫർ മാർലോവിൻറെ കവിതയിലും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലും സമാനദൃശ്യങ്ങളാണ്. നമ്മുടെ പുരാതന തപോവനപ്രകൃതിയും തൊട്ടടുത്തുകാണാം. പിന്നെ, വിലാപകാവ്യപ്രസ്ഥാനം പാശാച്ത്യമല്ലേ? എന്നു ചോദിക്കം. എന്നാൽ നമുക്കുമില്ലേ രതി 'വിലാപ'വും അജ 'വിലാപവും' മറ്റും? - വീരൻമാരുടെ പതനത്തിൽ വടക്കൻപാട്ടിലും വിലാപങ്ങളില്ലേ? രമണൻറെ തുടക്കത്തിലെ മലരണിക്കാടുകൾ തിങ്ങിവിങ്ങി' എന്നാരംഭിച്ച് 'നിങ്ങളൊന്നാമലനാടുകണ്ടാൽ കൊതിച്ചുപോകും' എന്ന ഭാഗം വരെ സ്വന്തം മലനാടിനെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നതുകൊണ്ടല്ലേ ആസ്സാം കൂലിപ്പണിക്കുപോയ കേരളത്തിലെ ചെറുപ്പക്കാർ ആ ഭാഗം ഗൃഹാതുരത്വത്തോടെ മൂളിയിരുന്നത്. അവരിൽ പലരുടെയും ഭാണ്ഡത്തിൽ 'രമണ'ൻറെ പകർപ്പുകളുണ്ടായിരുന്നു എന്നത് പിൽക്കാലത്ത് വെളിപ്പെട്ടതാണ്. പേരെന്തു തന്നെ വിളിച്ചാലും, തനി കേരളീയകാവ്യശിൽപമാണ് 'രമണൻ'. 'നാടകീയത' യെ കാവ്യത്തോടിണക്കുന്ന രീതിയെപ്പറ്റിയാണെങ്കിൽ, അതിൻറെ പേറ്റൻറ്' ആർക്കവകാശപ്പെട്ടതായാലും, അതും 'നാടകാന്തം കവിത്വ' മെന്നു സിദ്ധാന്തിച്ച ഭാരതത്തിനന്യമല്ലതന്നെ. കാവ്യനാടകത്തിൻറെ പ്രാഗ്രൂപങ്ങളെന്നു പറയാവുന്ന നാടൻരംഗകലകൾ നമുക്കുണ്ട്. രമണനിൽ നാടകീയത അത്രയ്ക്കുണ്ടോ? എന്നതേ പ്രശ്നമുള്ളൂ. ചന്ദ്രിക എന്ന കഥാപാത്രത്തിൻറെ സുദീർഘമായ ആത്മഗതത്തിലൂടെ, ഒരു ആത്മഹത്യാശ്രമത്തെ പൊടുന്നനെ ജീവിതത്വര കീഴ്പ്പെടുത്തുന്നത് ചിത്രീകരിക്കുന്നിടത്തുപോലും ശ്രദ്ധേയമായ 'നാടകീയത'യൊന്നും ഇല്ലെന്നു നമുക്കറിയാം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അയൽഗ്രാമക്കാരനും സമകാലികനുമായിരുന്ന മറ്റൊരു വലിയ കവി വൈലോപ്പിള്ളി രണ്ടുവരിയിൽ ചന്ദ്രികമാരുടെ മൗലികസ്വഭാവം ഇങ്ങനെ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്:

കന്യകമാർക്ക് നവാനുരാഗങ്ങൾ
കമ്രശോണസ്ഫടികവളകൾ

കാര്യമത്രയേ ഉള്ളൂ!

ഈ 'നാടകീയഗ്രാമീണവിലാപകാവ്യം' ഒന്നിൻറെയും പകർപ്പല്ല. അത് മലയാളകവിതയെ മലയാണ്മയോട് അടുപ്പിച്ച ഒരു കവിതയുടെ സഹജസൗന്ദര്യമാർന്ന കൃതിയാണന്ന് മലയാളിക്ക് അനുഭവപ്പെട്ടു എന്നതാണ് പ്രധാനം. പാലത്തിനടിയിലൂടെ വെള്ളമെത്ര ഒഴുകിപ്പോയിട്ടും, പാല നൂറുനൂറുവട്ടം പിന്നെയും പൂത്തിട്ടും, 'രമണൻ' മലയാളിയുടെ ഹൃദയത്തിൽ കുടിയേറിയിരിക്കുന്നു. അറുപത്തിരണ്ടാം വർഷം അമ്പതാം പതിപ്പിലെത്തിയ 'രമണൻ' മറ്റെന്താണ് തെളിയിക്കുന്നത് - ഇതിലാശ്ചര്യപ്പെടുകയില്ല, ഇത് സ്വാഭാവികമെന്ന് മനസ്സിലാക്കുകയാണ് വേണ്ടത്.

ഒ.എൻ.വി

ഒരു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയും അലപം വൃത്തവിചാരവും

ചങ്ങമ്പുഴ അവസാനകാലത്ത് - അതായത് 1945നും 48 നും ഇടയ്ക്ക് - രചിച്ച ചില കവിതകളുടെ സമാഹാരമാണ് 'നീറുന്ന തീച്ചൂള'. ഇതിലെ, അത്രയൊന്നും പ്രസിദ്ധിയാർജ്ജിക്കാത്ത ഒരു കവിതയാണ് 'പാടാനും പാടില്ലേ?'. വാഴക്കുല, ഭാവത്രയം, സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം, മനസ്വിനി, കാവ്യനർത്തകി തുടങ്ങിയ എണ്ണം പറഞ്ഞ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളുടെ കൂട്ടത്തിൽ സ്ഥാനംലഭിച്ചിട്ടില്ലാത്ത ഒരു കവിതയാണിത്. നീറുന്ന തീച്ചൂളയിൽത്തന്നെയുള്ള 'ഗളഹസ്തം', 'ചുട്ടെരിക്കൽ' എന്നിവയെപ്പോലെ ഈ കവിത 'ഒച്ചയുമനക്കവു'മൊന്നും സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുമില്ല. എങ്കിലും, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ ശിൽപം, സംഗീതം, വൃത്തം, പാട്ടുപാരമ്പര്യം അല്ലങ്കിൽ നാടോടിപ്പാരമ്പര്യം എന്നിവയെപറ്റിയെല്ലാം പഠിക്കുന്ന ഏതൊരാൾക്കും അവഗണിക്കാനാവാത്ത പ്രാധാന്യം 'പാടാനും പാടില്ലേ?' എന്ന കൃതിക്കുണ്ട്.

'വാഴക്കുല' (1936) ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ലഘുകവനങ്ങളിൽ അത്യധികം ശ്രദ്ധേയമായ ഒന്നാണ്. നിസ്വവർഗത്തോടുള്ള സഹാനുഭൂതി നിസ്തന്ദ്രം സ്പന്ദിക്കുന്ന ഒരു കവിതയാണത്. ആദികവിത്രയത്തിൻറെ കാലത്ത് തേജോമയമായി ശോഭിച്ചിരുന്ന പാട്ടുകവിതാപാരമ്പര്യം ഒരു നീണ്ട കാലയളവിൽ അവഗണിക്കപ്പെട്ടു എന്നുതന്നെ പറയാം. പിരമിഡിനുള്ളിൽ മമ്മികൾക്കൊപ്പം സൂക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന ഏതോ വിശിഷ്ടധാന്യത്തിൻറെ വിത്തുകൾ വീണ്ടുമാരോ മണ്ണിലേക്കെടുത്തെറിഞ്ഞപ്പോൾ അത്ഭുതകരമാംവിധം അവ പൊട്ടിക്കിളിർത്തപോലെ, ഈ പാട്ടുകവിതാപൈതൃകത്തിൽനിന്ന് പുതിയ പൊടിപ്പുകൾപൊട്ടിച്ചിനച്ചത് പുതിയ കവിത്രയത്തിൻറെ കാലത്താണ്. * (രാമപുരത്തുവാര്യരും, പൂന്താനവും, മച്ചാട്ടിളയതും മറ്റും ആ പാരമ്പര്യത്തിൻറെ കെടാവിളക്കിൽ എണ്ണ പകർന്നവരാണെന്ന കഥ എന്നും നന്ദിപൂർവ്വം ഓർക്കും) ** ജി.പി.യും മറ്റും ദ്രാവിഡവൃത്തങ്ങളിലാണ് അവരുടെ മുഖ്യകൃതികൾ രചിച്ചിട്ടുള്ളത്. അവർ രംഗപ്രവേശം ചെയ്ത കാലഘട്ടത്തിലും, കേക, കാകളി തുടങ്ങിയ കിളിപ്പാട്ടു വൃത്തങ്ങളും, തംരിഗണി, മഞ്ജരി, മതോന്നത തുടങ്ങിയ കൈവിരലിലെണ്ണാവുന്ന പാട്ടുവൃത്തങ്ങളും മാത്രമേ സമകാലികകവികൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തിയിരുന്നുള്ളൂ. എന്നാൽ ചങ്ങമ്പുഴയാണ് ഈ നാടോടിപ്പാരമ്പര്യത്തിൻറെ - പാട്ടു കവിതാപൈതൃകത്തിൻറെ - പ്രസക്തി മനസ്സിലാക്കി പ്രയോഗതലത്തിലതിനെ പരിവർത്തിപ്പിക്കാൻ ഏറെ ശ്രമിച്ചത്. അതിൻറെ ആദ്യലക്ഷണങ്ങളിലൊന്ന് എന്ന നിലയ്ക്ക് 'വാഴക്കുല' ശ്രദ്ധയർഹിക്കുന്നു.

'മലയപ്പുലയനാ മാടത്തിൻ മുറ്റത്ത്
മഴ വന്ന നാളൊരു വാഴനട്ടു'

എന്ന ലളിതമായ ഈരടിയുടെ വൃത്തം പരിശോധിക്കുക: മഞ്ജരിയുടെ ഓരോ വരിയിലെയും ആദ്യത്തെ ഓരോ ഗുരുവിനുപകരം ഈ രണ്ട് ലഘുക്കളെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചുകൊണ്ടുള്ളതാണ്. ആകെയുള്ള മാത്രകളുടെ എണ്ണം മാറുന്നില്ല. ഈ ചെറിയ വ്യത്യാസംകൊണ്ട് - ഒരു ഗുരുവിൻറെ ഇരട്ടിപ്പ് അഥവാ ലഗൂകരണംകൊണ്ട് - വൃത്തത്തിന് പുതിയൊരു അയവ് കൈവരുന്നു. നാടൻ ജീവിതത്തിൻറെ ഒരു പരിഛേദം അവതരിപ്പിക്കാൻ ഈ ശീൽ ഉചിതമായി എന്ന് 'വാഴക്കുല' വായിക്കുന്ന ഏതൊരാൾക്കും അനുഭവബോധ്യം വരാതിരിക്കില്ല. പഴയൊരു നാടൻശീലായ കൃഷ്ണപ്പാട്ടുരീതിക്കു നേരിയ ഒരയവു വരുത്തി രൂപപ്പെടുത്തിയതിൻറെ സുഖം 'വാഴക്കുല' യിലൂടെയാണ് മലയാളികളനുഭവിച്ചതെന്നുതന്നെ പറയാം. ആ നിലയ്ക്കും 'വാഴക്കുല' ശ്രദ്ധേയമാണ്. ഇവിടെ നാം ദർശിച്ച വൃത്തപരമായ വൈചിത്ര്യം പിന്നെ പലതരത്തിൽ വളർന്ന് പരിണാമരമണീയമായിത്തീർന്ന കവിതയാണ് 'പാടാനും പാടില്ലേ?'. വൃത്തശിൽപപരമായ ചെറിയൊരു പരീക്ഷണത്തിൻറെ അനുക്രമവികാസം ഇവിടെ പൂർണ്ണശോഭമാവുന്നു. ഇതു മനസ്സിലാക്കാൻ നമുക്ക് വാഴക്കുല'യിൽനിന്നുതന്നെ തുടങ്ങേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

'മലയപ്പുലയനാ മാടത്തിൻ മുറ്റത്തു
മഴവന്ന നാളൊരു വാഴനട്ടു'

ഇവിടെ പാദാതിയിലെ ഒരു ഗുരുവിനെ രണ്ടു ലഘുവാക്കി എന്ന നേരീയ വൈചിത്ര്യമേ ഉള്ളൂ. മഞ്ജരിയുടെ മൊത്തം മാത്രാസംഖ്യയിൽ മാറ്റമേതും വന്നിട്ടില്ല. ഓരോ ഗണത്തിലേയും അക്ഷരസംഖ്യ നോക്കുക:
4 3 3 3
മലയപ്പു / ലയനാ / മാടത്തിൻ / മുറ്റത്തു/ = 13
4 3 3 1
മഴവന്ന / നാളൊരു / വാഴന / ട്ടു = 11

****************************************************
* കവിത്രയത്തിൻറെ കരുണ, ചണ്ഡാലഭിക്ഷുകി, ദുരവസ്ഥ, മഗ്ദലനമറിയം, എൻറെ ഗുരുനാഥൻ, പിങ്ഗള, പ്രേമസംഗീതം തുടങ്ങിയ പ്രഥിതകൃതികൾ പലതും ദ്രാവിഡശീലുകളിലാണ്.

* * കുചേലവൃത്തം, ജ്ഞാനപ്പാന,. മച്ചാട്ടിളയതിൻറെ പുരാണകഥാപരമായ തിരുവാതിരപ്പാട്ടുകൾ മുതലായവ.
*****************************************************************

മഞ്ജരിക്ക് ഒന്നാം പാദത്തിൽ 12 -ഉം രണ്ടാം പാദത്തിൽ 10 -ഉം അക്ഷരങ്ങളേ വേണ്ടൂ. എന്നതിൻ ഇവിടെ മാറ്റം വന്നിരിക്കുന്നു. ഇവിടെ ഒന്നാം പാദത്തിൽ 13 -ഉം രണ്ടാം പാദത്തിൽ 11 -ഉം അക്ഷരങ്ങളുണ്ട്. വാഴക്കുലയിലെ ഭൂരിഭാഗം ഈരടികളും ഇങ്ങനെയാണെന്നല്ലാതെ, ഉടനീളം ഈ അക്ഷരസംഖ്യാക്രമം പാലിക്കുന്നില്ലാ എന്നതും കൂടി ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. മേലുദ്ധരിച്ച ഈരടിയിൽ ഓരോ പാദത്തിലെയും ഒന്നാം ഗണത്തിൽ മാത്രമാണ്, അതും ഗണത്തിൻറെ ആദിയിൽ മാത്രമാണ് 'ഇരട്ടിപ്പ്' എന്ന ലഘൂകരണം വന്നിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ, സന്ദർഭോചിതമായിയ ചിലയിടങ്ങളിൽ ഓരോ പാദത്തിലെയും മറ്റു ഗണങ്ങളിലേയും ഈ ഇരട്ടിപ്പ് പാലിച്ചിട്ടുള്ളതിൻറെ ഉദാഹരണങ്ങൾ കൂടി കാണുക:

(i) 4 4 4 3
അതുകാണ്കെ / പൊരിവെയ്ലിൻ / ഹൃദയത്തിൽ / കൂടിയും
4 4 4 1
അലിവിൻറെ /നനവൊരു/നിഴല്ലിരി/ക്കും
(ii) 4 4 4 3
ഇടതിങ്ങി/ നിറയുന്നു/നിയമങ്ങൾ/നീതികൾ
4 4 4 3
ഇടമില്ല/വർക്കൊന്നു/കാലുകു/ത്താൻ
(iii) 4 4 4 3
ഇടറുന്ന/ കഴൽവെയ്പോ/ടുഴറിക്കു/തിക്കയാ
4 3 4 1
ണിടമില്ല/ ലോകത്തി/ നവരെനോ/ക്കാൻ
(iv) 4 4 4 4
ദുരമൂത്ത/മറുതേ, നിൻ/ തൊടയിലേ/ ത്തൊലിയന്നീ
4 4 4 1
കരുവള്ളോ/നുരിയണോ/തരിയൽക/ണ്ടോ

ഈ നാലീരടികളും വൈവിധ്യത്തിൻറെ നാൽ മാതൃകകൾ എന്ന നിലയ്ക്ക് പരിശോധിക്കാം. ഇവയിലെല്ലാം മൊത്തം മാത്രാസംഖ്യ തുല്യംമാണ്. അതുതന്നെയാണ് ഇവയെ സമാനമായ താളവട്ടത്തിലെത്തിക്കുന്നത്. എന്നാൽ ആ മാത്രാസംഖ്യ നിലനിൽക്കെത്തന്നെ ഗുരുവിൻറെ ലഘൂകരണംകൊണ്ട് അക്ഷരസംഖ്യ ഓരോ ഈരടിയിലും വ്യത്യസ്തമാവന്നു. ഉദാഹരണം നേരത്തെ ഉദ്ധരിച്ച നാൽ ഈരടികൾ തന്നെ.

ഈരടി ഗണങ്ങളിലെ അക്ഷരസംഖ്യ മൊത്തം അക്ഷരസംഖ്യ
(i) പാദം1) 4+4+4+1 = 15
പാദം2) 4+4+4+1 = 13
(ii) പാദം1) 4+4+4+3 = 15
പാദം2) 4+4+4+1 = 11
(iii) പാദം1) 4+4+4+3 = 15
പാദം1) 4+4+4+1 = 12
(iv) പാദം1) 4+4+4+4 = 16
4+4+4+1 = 13

ഈ നാല് ഈരടികളിലെ ലഘൂകരണത്തിൻറെ തോതിലുള്ള വ്യത്യാസമാണ് അക്ഷരസംഖ്യയിൽ വ്യത്യാസമുണ്ടാക്കിയതെന്ന് കണ്ടുകഴിഞ്ഞു. എന്നാൽ, ഗണങ്ങളുടെയോ ഓരോ ഗണത്തിലെയും മാത്രകളുടെയോ ഗണത്തിലെയും മാത്രകളുടേയോ എണ്ണത്തിൽ വ്യത്യാസമില്ലെന്നും ഓർക്കുക. അതോടൊപ്പം ഈ നാൽ ഉദാഹരണങ്ങളിലും ലഘൂകരണം വരുന്നത് ഗണത്തിൻറെ ആദിയിൽ മാത്രമാണ് എന്ന വസ്തുത കൂടി ഓർമ്മിക്കുക. ഇങ്ങനെ അനിവാര്യനിയമങ്ങൾക്ക് വിധേയമായിത്തന്നെ പരമാവധി വൈചിത്ര്യം വരുത്തി, ഒരു വൃത്തത്തിൻ അയവോ മുറുക്കമോ വരുത്തി, ഭാവത്തെ കൂടുതൽ സന്ദീപ്തമാക്കുന്നതിൻ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുക എന്നത് ചങ്ങമ്പുഴ പടിപടിയായി നിർവ്വഹിച്ച കാര്യമാണ്.

ദുരമൂത്ത / കഴുതേ,നിൻ / തൊടയിലെ / തൊലിയന്നീ
കരുവള്ളോ / നുരിയണോ / രുരിയൽക / ണ്ടോ /

എന്ന ഈരടിയിലെ ഗണങ്ങലൂടെയെല്ലാം തുടക്കത്തിൽ വരുത്തിയ ലഘൂകരണം തൊലിയുരിക്കൽ ഭീഷണിയെ പ്രകാശിപ്പിക്കാൻ എത്രമാത്രം ഉതകുന്നു എന്നത് ഉറക്കെച്ചൊല്ലിയറിയേണ്ടതാണ്. (മനസ്സിൽ ഉറക്കെച്ചൊല്ലാം)

ഇലപോയി / ത്തൊലിപോയി / മുരടിച്ചോ / രിലവിനെ
വലയം ചെ / യ്തുലയുന്ന/ ലതകൾപോ / ലെ

എന്ന ഈരടിയിലെ ലഘുക്കളുടെ ക്രമീകരണം ഇലകൊഴിയലിൻറെയും ലതകളുടെ ഉലച്ചിലിൻറെയും പ്രതീതി ജനിപ്പിക്കാൻ പര്യാപ്തമാണ് ശബ്ദവിന്യാസത്തിലെ ശ്രദ്ധമൂലം, മനസ്സിൽ ഒരു ദൃശ്യബിംബവിന്യാസം ഉണ്ടാകുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴ മഞ്ജരിവൃത്തത്തെ ഇങ്ങനെ ഗണംപ്രതി ഇരട്ടിപ്പിച്ച് ഭാവപ്രകാശത്തിൻ ഉചിതമായ വൈചിത്ര്യങ്ങൾ വരുത്തിയതിൻറെ - ആഹ്ലാദകരമായ ആ അനുഭവത്തിൻറെ - തുടക്കമാണ് 'വാഴക്കുല'യിൽ കാണുന്നതെങ്കിൽ, ആ വൈചിത്ര്യംമൂലം കൈവരാവുന്ന സമസ്ത ഭംഗികളുമെടുത്തുകാട്ടുന്നൊരു കവിതയാണ് "പാടാനും പാടില്ലേ''

ഈ കവിത 'കാവ്യനർത്തകി' പോലെ ഒരു കേവല നൃത്തസംഗീതാനുഭവം പകരുന്നതല്ല. എന്നാൽ, ഒരു സന്ദർഭത്തിൽ, ഇത് ഒരു നാടോടി നൃത്തത്തിൻറെയും സംഗീതോൽസവത്തിൻറെയും പ്രതീതി ജനിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ആ നിലയ്ക്ക് ഇതു കാവ്യനർത്തകിയോട് സാദൃശം പുലർത്തുന്നു. വാഴക്കുലയിലെ, നിസ്വവർഗ്ഗത്തോടുള്ള സഹഭാവം കവിസഹജമായ വാചാലതയോടെത്തന്നെ ഇതിലും പ്രകടമാവുന്നു. ആ നിലയ്ക്ക് ഇത് വാഴക്കുലയോട് സാധർമ്മ്യം പുലർത്തുന്നു. ഇപ്പറഞ്ഞ രണ്ടു കാര്യങ്ങളും വ്യക്തമാ ക്കാൻ കവിതയിലേക്കു തന്നെ കടക്കുക.

1946 ലാണ് പാടാനും പാടില്ലേ, ചുട്ടെരിക്കിൽ, ഗളഹസ്തം എന്നീ കൃതികൾ രചിച്ചതെന്ന് ഗ്രന്ഥത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ള തീയതിക്കുറിമാനം വ്യക്തമാക്കുന്നു. ഈ മൂന്നു കവിതകളും ക്ഷോഭിച്ചിളകിയ കവി മനസ്സിൻറെ വെളിപാടുകളാണ്. ഒരേ ശീലിലാണവ. ഈ വെളിപാടുകൾ പ്രഭാഷണകലയോടടുത്ത ഒരു ശൈലിയിലാണ് ആവിഷ്കൃതമായിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ പാടാനും പാടില്ലേ' എന്ന കൃതിയിൽ പ്രഭാഷണശൈലി താരതമ്യേന കുറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. മറ്റു രണ്ടു കവിതകളിൽനിന്നും വ്യത്യസ്തമായി അത് ഒരു നൃത്തസംഗീതലഹരി പകരുന്നു. കവിത അനുഭവിപ്പിക്കലാ'ണെന്ന ചൊല്ലിനെ കൂടുതൽ സാക്ഷാൽകരിക്കുന്ന ഈ കവിതതന്നെയാണ്. വൃത്തശിൽപത്തിൽ വരുത്തുന്ന വൈചിത്ര്യം ഭാവദീപ്തിയെ സഹായിക്കുന്നതിനുദാഹരണമായി പരിശോധിക്കാൻ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നതെന്ന് ചുരുക്കം.

നിസ്വവർഗ്ഗത്തിൻറെ ഇരുണ്ട ജീവിതത്തിലൊരു ഉത്സവവേളയുടെ നക്ഷത്രമുദിക്കുന്നതും, അതു പൊടുന്നനെ പൊലിയുന്നതുമാണിതിലെ പ്രമേയം. അനഭ്യസ്തരായ ഗായകരും നർത്തകരും, അവർക്ക് കൈയിൽകിട്ടിയ വാദ്യോപകരണങ്ങൾ; അൽപം പാനലഹരി; പിന്നെ ആണ്പെണ് ഭേദം മറന്ന് കൈകോർത്തുള്ള നൃത്തം; അതിചപലപ്രാകൃതനടന'മാണെങ്കിലും, ആ രംഗം വൃന്ദാവനത്തെയും, ആ പെണ്കിടാങ്ങൾ വ്രജസുന്ദരിമാരെയും അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്നു; നന്ദാത്മജനായി അവരുടെ നടുവിൽ നിൽക്കാൻ കവിയിൽ മോഹമുണർത്തുന്നു. അവരെ ഗന്ധർവ്വതുല്യംരാക്കുന്ന ആ ഗാനകേളിക്കിടയിൽ, ചെറുമക്കളുടെ ആഹ്ലാദപ്രകർഷത്തിനുനേരെ അസൂയയും അസഹിഷ്ണുതയും നിറഞ്ഞ തമ്പുരാൻറെ' വരവായി. സ്വർഗ്ഗത്തിൽ നടുവിലെ കട്ടുറുമ്പായി' അയാൾ ചാടിവീഴുന്നു. കള്ളുകുടിച്ച് കുഴഞ്ഞ നാവുകൊണ്ട് നൃത്തം നിർത്താൻ അയാളാജ്ഞാപിക്കുന്നു. ചെറുമക്കൾ അനുസരണയോടെ യാത്രയാവുന്നു. ഈ പാവം മനുഷ്യരുടെ ഒന്നു പാടാനും കൈകോർത്താടാനുമുള്ള അവകാശംപോലും നിഷേധിക്കപ്പെടുന്നതിൽ പ്രകൃതിപോലും ദുഃഖിക്കുന്നു. കവി ഇക്കുറി വാചാലനാകാതെ, ഒരു ചോദ്യത്തിലെല്ലാമൊതുക്കുന്നു:

'ഒരു രാത്രിയിലൊരു കോണിലിരുന്നൊന്നു പാടാനും
അരുതെന്നോ പാവങ്ങൾക്കിജ്ജഗത്തിൽ?'

ഇതാണ് 'പാടാനും പാടില്ലേ?' എന്ന കവിതയുടെ പ്രമേയസാരം, ഒന്നാമത്തേത് ഇത് തനി നാടൻ സംഗീതനൃത്തങ്ങളുടെ കഥ പറയുന്നു. രണ്ടാമത്തേത്, ഇത് അനീതിയുടെ നേർക്കുള്ള കവിയുെട ധാർമ്മികരോഷത്തൻറെ അനിയന്ത്രിതമാവാത്ത പ്രകടനമാണ്. ഈ രണ്ടു കാര്യങ്ങളും ഫലപ്രദമമായി സാക്ഷാൽക്കരിക്കുന്നതിൻ ചങ്ങമ്പുഴ 'മഞ്ജരി ഇരട്ടിപ്പ്' എന്ന പാട്ടുശീലിനെ അതിനൻറെ സമസസ്തസാദ്ധ്യതകളുമറിഞ്ഞ് പ്രയോഗിക്കുന്നു. ഓരോ ഗണത്തിലെയും പരിനിഷ്ഠിതമാത്രകളെ മൂന്നും, നാലും, അഞ്ചും അക്ഷരങ്ങളിലായി യഥോചിതം മാറിമാറി വിന്യസിച്ചുകൊണ്ടാണ് ഈ ശീലിൻറെ സാദ്ധ്യതകളെലല്ലാം കവി എടുത്തുകാട്ടുന്നത്. വാഴക്കുലയിൽ ഇതിൻറെ എളിയ ഒരാരംഭം മാത്രമേ ഉള്ളുവെങ്കിൽ, 'പാടാനും പാടില്ലേ' എന്ന കൃതിയിൽ ഇതിൻറെ നിരതിശായനന്ദനിർഭരമായ ഒരു പ്രകടനമാണുള്ളത്.

__ __
(I) രണ്ടീറ്റ / ക്കുഴലുക / ളൊരുകൈമണി / യൊരുകൊച്ചു
ചെണ്ടയും / രണ്ടു ക / ടുംതുടി / യും
(ii) v v
ഇവമാത്രം / വിഹരിക്കുക / യാണു ഞാ / നിവതീർത്ത
v v
സവിലാസ / ഗന്ധർവ്വ / നഗരമോ / ന്നിൽ
(iii) __ __
ആറാളുക / ളൊരുമിച്ചൊരു / സംഗീത / പ്പുഴതീർത്തതി
ലാറാടുക / യായീ പ്ര / പഞ്ചമെ/ല്ലാം
(iv) v v
മതികവരും / വിവിധതര / ലയതരണ / നിസ്വനം
v v
മദഭരിത / നർത്തനം / മധുരഗാ / നം

ഇവിടെ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുള്ള 1ഉം 3ഉം ഈരടികൾ ഗുരുവിൽത്തുടങ്ങുന്നു. 2ഉം 4ഉം ഈരടികൾ രഘുമയമായിത്തുടങ്ങുന്നു. ഇങ്ങനെ പദാദിയിൽത്തന്നെ ഗുരുവും ലഘുവും ഭാവോചിതമാറിയ മാറി മാറി പ്രയോഗിക്കുന്ന വൈചിത്ര്യം വാഴക്കുല' കാണുന്നില്ലെന്നോർക്കുക.

മറ്റൊരു കാര്യം:
വൃത്തമഞ്ജരീകാരൻ പറയുന്നതുപോലെ മാത്ര വീതം ഓരോ ഗണത്തിലും വരുന്ന കാകളിയുടെ അവസാനത്തെ രണ്ടക്ഷരം കുറച്ചതാണ് ഗാഥാവൃത്തമെന്ന ധാരണയെ തിരുത്തിക്കുറിക്കാൻ ഇതിലെ ഗണങ്ങൾ പലതും ഉദാഹരണമാണ്.

ഉം: _ _ _
രണ്ടീറ്റ / ക്കുഴലുകൾ = 6 മാത്ര
v v _ _
ഇവമാത്രം / 6 മാത്ര.
_ _ v v v v _ v v _ _ _ v v
ആറാളുക/ളൊരുമിച്ചൊരു/സംഗീതപ്പുഴ
ഈ മൂന്നു ഗണങ്ങളിലും ആറുമാത്ര പ്രകടമായിട്ടുമുണ്ട്. ഗാഥ ചൊല്ലുന്ന പഴയ രീതിയിൽ ഉന്തുന്തു/ന്തുന്തുന്തു/''... രീതിയിൽ ചൊല്ലി നോക്കു. ഓരോ മൂന്നക്ഷരഗണത്തിലും മാത്രയാറ് വീതം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഈ ഈരടികൾ ചൊല്ലി നോക്കുമ്പോൾ വൃത്തമഞ്ജരീ ലക്ഷണത്തെ ഉല്ലംഖിക്കുന്ന ഈ വസ്തുത ശരിക്കും പ്രകടമാവുന്നു. മൂന്നക്ഷരങ്ങളിൽ ആറുമാത്രവരെ ഒതുക്കുവാനാവുന്ന ഗണങ്ങളാണ് മഞ്ജരിയിലുള്ളതെന്ന് പയാം. ഈ ഇരട്ടിപ്പുരീതിയിൽ, ആ മൂന്നക്ഷരത്തിനു പകരം ചങ്ങമ്പുഴ അഞ്ചു ലഘുക്കൾ പ്രയോഗിക്കുന്നു.
ഉം: വിവിധതര / ലയതരള / മദഭരിത/
ഈ അഞ്ചു ലഘുക്കളും ആറു മാത്ര കാലയളവിലാണ് പാടിപ്പോകുന്നതെന്ന് മനസ്സിലാക്കാം. ആ വിധമൊന്ന് മാറ്റിയെഴുതിക്കാട്ടാം (മാത്രഗണിക്കാനുള്ള സൗകര്യത്തിനുവേണ്ടി മാത്രം):
v v v v _ v v v v _ v v v v _
മതികവരും/വിവിധതരം/ലയതരളം
_ _ _ vv v v _
നിസ്വനം മദഭരിതം/
എന്നിങ്ങനെ മാറ്റിയാൽ ഓരോ ഗണത്തിലും ആറുമാത്രയിലെ കാലയളവുണ്ടെന്ന് മനസ്സിലാക്കാം; ചൊല്ലൽ തെറ്റുന്നുമില്ല.
വിഹരിക്കുക'' ഈ ഗണങ്ങളിൽ അഞ്ചക്ഷരവും
ഒരുമിച്ചൊരു'' ആറു മാത്രയും ഉണ്ട്.
ഇതൊന്നും വിരൽമടക്കി കണക്കുകൂട്ടി ചെയ്തതല്ലാ, ചങ്ങമ്പുഴ, ആന്തരമായ സഹജമായ താളബോധം സൃഷ്ടിയിൽ സ്വാഭാവികമായി പ്രതിഫലിച്ചതാണ്. മറ്റൊരു രീതിയിൽ പറഞ്ഞാൽ, കവിത അതിൻറെ കണക്ക് സ്വയം സൃഷ്ടിക്കുകയായിരുന്നു. ഇവിടന്നു കാണാം;
ഒഴുകിവരുന്നൊരു പുഴ അതിൻറെ സംഗീതം സ്വയം സൃഷ്ടിക്കുംപോലെ തന്നെ! ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ വൃത്തശിൽപത്തിലെ ഈ സ്വച്ഛന്ദവൈചിത്ര്യം ഭാവനുസൃതമായി വന്നുഭവിച്ചതാണെന്നുംകൂടി അറിയുമ്പോൾ നമുക്ക് ആഹ്ലാദമുണ്ടാകുന്നു.

__ __ __ __
ആറാളുക / ളൊരുമിച്ചൊരു / സംഗീത / പ്പുഴതീർത്തതി
ലാറാടുക/യായീ പ്ര/പഞ്ചമെ/ല്ലാം
ഇതിലെ ദീർഘങ്ങളുടെ ആവർത്തനം ആ പ്രവാഹത്തിൻറെയും അതിലാറാടുന്നതിൻറെയും പ്രതീതി ജനിപ്പിക്കാൻ പര്യാപ്തമാണ്. തുടർന്ന്,
v v v v v v v v v v v v v v
മതികവരും / വിവിധതരയ / ലയതരള / നിസ്വനം
v v v v v v v v
മദഭരിത/നർത്തനം/മധുരഗാ/നം
എന്നതിലെ ലഘുക്കളുടെ അടുത്തടുത്തുള്ള വിന്യാസം, വിശിഷ്യ, ഒന്നാംവരിയിലെ ആദ്യത്തെ മൂന്നു ഗണങ്ങളിലെയും ആ ഹ്രസ്വാക്ഷരബാഹുല്യംം ഏതോ തന്തിവാദ്യത്തിൽ ദ്രുതഗതിയിൽ സ്വരങ്ങളാവർത്തിച്ച പ്രതീതി ജനിപ്പിക്കുന്നു. ഉന്തുന്ത്'' വെന്ന ആ പഴയശീലെവിടെ? അതേ മാത്രാസംഖ്യ പാലിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ വൈചിത്ര്യമനോഹരമായ ഈ ശീലെവിടെ? നൂതനഭാവുകത്വത്തിനനുസരിച്ച് കൈവന്ന വിചിത്രസുന്ദരപരിണാമം!
ഇത് മഞ്ജരി ഇരട്ടിപ്പ് വാഴക്കുല'യിൽ തുടങ്ങി പാടാനും പാടില്ലേ?' യിലെത്തിയതിൻറെ പരിണാമകഥയാണ് ഒരേയൊരു ശീലിനെ സംബന്ധിക്കുന്ന കഥ മാത്രമാണ്. ഇതുപോലെ, മറ്റു പല കവിതകളേയും ആസ്പദമാക്കി പാട്ടുകവിതാ പൈതൃകത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ സമ്പന്നമാക്കിയതിൻറെ കഥ പറയാൻ വേറെയുണ്ട്. തൻറെ ആദ്യകവിതാ സമാഹാരമായ ബാഷ്പാഞ്ജലിയിലെ 51 കവിതകൾ 16 നാടൻ ശീലുകളിലാണ് നിബന്ധിച്ചിട്ടുള്ളത്. പാടിപ്പതിഞ്ഞതും, കാലഗതിയിൽ മങ്ങി മറഞ്ഞതുമായ നാടൻ ശീലുകളോടുള്ള ആഭിമുഖ്യം, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ മലയാഞ്ചയുടെ നാടോടിപ്പൈതൃകം നിർവഹിച്ച നിർണ്ണായക പ്രാധാന്യത്തിൻറെ മിഴിവുറ്റ തെളിവാണ്. മഞ്ജരീജന്യമായ മാവേലി' 'ഗുണമേറും' മധുരമൊഴി' തുടങ്ങിയ വൃത്തങ്ങൾക്ക് അദ്ദേഹം പുതുജീവൻ നൽകി. ചങ്ങമ്പുഴ തൊട്ടപ്പോൾ ആ ശീലുകൾക്കപൂർവ്വഭംഗി കൈവന്നു; വശ്യവും മാസ്മരികവുമായ ഭംഗി. വാഴക്കുല' യിലെ സീലിൻറെയും കഥയതുതന്നെ. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു ഗുരുസ്ഥാനീയരായ വലിയ കവികളും, സമപ്രായക്കാരായ പ്രമുഖ കവികളും ആ ശീലിനെ പരിലാളിച്ച് ധന്യമാക്കി.

മുകളിൽ നിൽക്കുന്നൊരു താരമേ! ചൊൽകനീ
അകലെയെങ്ങാനും പ്രഭാതമുണ്ടോ?
ന്ന ജി.യുടെ പഥികൻറെ പാട്ടും'
കൊറിയയിൽ, സീയൂളിലൈക്യരാഷ്ട്രങ്ങൾ തൻ
കൊടി വീണ്ടും പുക പൂണ്ടു പാറിനിൽക്കെ,
അനവധി ചുകപ്പരെ ബന്ധിച്ചു നിഹനിച്ചി
തവർഅവിടെ ഞാനുമുണ്ടായിരുന്നു'
എന്ന വൈലോപപ്പിള്ളിക്കവിതയും, ഇതേ ശീലിൻറെ പിൽക്കാല പ്രയോഗസാഫലല്യംത്തെ കുറിക്കുന്നു. സംസ്കൃതവൃത്തങ്ങളിലും സുഗമമായി രചന നിർവഹിക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ ദേവഗീത'യിലൂടെയും മനോഹരമായ ചില മുക്തകങ്ങളിലൂടെയും തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ന്നെ് കേൾക്കുമ്പോൾതന്നെ പലേ നാടൻ ശീലുകളും നമ്മുടെ ഓർമ്മയിൽത്തെളിയിക്കവിധം അദ്ദേഹം അവയ്ക്ക് പുതുജീവൻ നൽകി. അവയിൽ സന്ദർഭോചിതമായ വൈചിത്ര്യങ്ങളിണക്കുകയും സ്വച്ഛന്ദമായ ഭാവഗീതരചനയ്ക്ക് അവയെ ഏറ്റവുമധികം ഉപയുക്തമാക്കുകയും ചെയ്തു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയൽ അതുല്യംശോഭമായി വിളങ്ങന്നൊരു സവിശേഷതയാണിത്. മുപ്പതുകളിലേയും നാൽപതുകളിലെയും മലയാളകവിതയുടെ ചരിത്രത്തിൽ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വൃത്തശിൽപപരമായ സംഭാവനക്ക് വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. എന്നാൽ അർഹിക്കുന്ന പ്രാധാന്യത്തോടെ അവ മനസ്സിലാക്കാനോ, പഠനവിഷയമാക്കാനോ, നമ്മുടെ കവിതാനിരൂപകരും ഗവേഷണവിദ്യാർത്ഥികളും വേണ്ടത്ര ശ്രദ്ധിച്ചിട്ടില്ല. തന്നെയുമല്ല, അവയൊക്കെ നിസ്സാരമെന്ന മട്ടിൽ അവഗണിക്കുന്നത് ഒരു ഫാഷനായിത്തീർന്നുവോ എന്നും സംശയിച്ചുപോകുന്നു. പിശാച്' എന്ന് സ്വയം വിശേഷിപ്പിക്കാൻപോലും മടിച്ചിട്ടില്ലാത്ത ഈ കവിക്ക് അർഹമായത്, പിശാചിനുള്ളത് പിശാചിൻ' എന്ന ന്യായമോർത്തെങ്കിലും, നൽകുവാൻ ഇന്നത്തെ ആസ്വാദകരും നിരൂപകരും തയ്യാറാവേണ്ടതാണ്.

സ്വിൻബേണ് എന്ന കവിയെപ്പറ്റി നിരൂപകർ പറയാറുണ്ട്. Swinburne is all sound and no sense' ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പറ്റിയും ഇതേ അർത്ഥത്തിലുള്ള വിമർശനം ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ഇന്നും ഉണ്ടായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഈ വിമർശനം എത്രമാത്രം ശരിയാണ്? സംഗീതത്തിലാവുമ്പോൾ, നാദത്തിനു ഭാവമുണ്ട്; ഒരേ സ്വരം തന്നെ ഉച്ഛസ്ഥായിലും നീചസ്ഥായിയിലും വ്യത്യസ്തഭാവം ഉണർത്തുന്നു. ഭാവം കവിതയുടെ മൂന്നാമത്തെ തലമാണ്. ശബ്ദം, അർത്ഥം, ഭാവം, സംസ്കാരം എന്ന മുറയ്ക്ക്, അപ്പോൾ, മറ്റു കവികളിൽനിൻ വ്യത്യസമാംവിധം, ചങ്ങമ്പുഴ ശബ്ദത്തെ ആശ്രയിച്ചു എന്നോ ശബ്ദത്തിലൂന്നി എന്നോപറയാമോ? ഈ ചോദ്യത്തിനുള്ള ഉത്തരം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ താളലയങ്ങളെപ്പറ്റി പഠനമായി പരിണമിക്കുന്നു.

താളവും രാഗവും സംഗീതത്തിൻറെ മുഖ്യമായ രണ്ടു ഘടകങ്ങളാണ്. ഇവയിൽ, കാലത്തെ അളക്കുന്നത് താളം; ഹൃദയത്തെ ആർദ്രമാക്കുന്നത് ആലാപനമാധുരയം പകരുന്നത് രാഗം. ഈ രണ്ടു ഘടകങ്ങൾ കവിതയിൽ ചിലപ്പോൾ പ്രകടമായി വരാം; ചിലപ്പോൾ അന്തര്യാമിയായി കവിതയെ ചൈതന്യവത്താക്കി എന്നും വരാം. സംഗീതവും കവിതയും വ്യത്യസ്ത വ്യക്തിത്വമുള്ള കലകളെന്ന നിലയ്ക്ക്, ഒന്ന് മറ്റേതിനെ ഒരളവിൽക്കവിഞ്ഞ് സ്വാധീനിക്കുന്നത് രണ്ടിനും ഭൂഷണമല്ല. എന്നാൽ, എല്ലാ കലകളും ആത്യന്തികമായി സംഗീതത്തിലേക്ക് ചായുന്നു' എന്ന ചൊല്ലിനൽപമെങ്കിലും അർത്ഥമുണ്ടെങ്കിൽ സംഗീതത്തിൻറെ ഈ അനുപ്രവേശനത്തിനു സാംഗത്യമുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത താളവും രാഗവും കൊണ്ട് സമ്പന്നമാണ്. സംഗീതത്തെ പരിണയിച്ച ചിന്തകളാണ് (Thoughts weeded to music) കവിത'' എന്നത് ഒരു അലംകാരപ്രയോഗം മാത്രമാണ്; സത്യത്തെ അതിൻറെ തനിമയിൽ കാട്ടിത്തരുന്ന നിർവ്വചനമാവുന്നില്ല അത്. ജീവരക്തത്തിൽനിന്നും ജീവനെ വേർതിരിച്ചെടുക്കുന്നതുപോലെ അസാദ്ധ്യമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽനിന്ന് താളരാഗങ്ങളെ വേർപെടുത്തുക എന്നത്. അത് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സഹജഗുണമാണ്. കുട്ടികൾക്ക് ചിത്രാരചനയിൽ കൗതുകം വളർത്തുവാനുപകരിക്കുന്ന ചില Sketch books ഉണ്ടല്ലോ അതിൽ രേഖാചിത്രങ്ങൾ അച്ചടിച്ചിട്ടുണ്ടാവും. ഉചിതമായ തരത്തിൽ ഓരോരോ ഭാഗത്ത് ഓരോരോ ചായം തിരഞ്ഞെടുത്തത് പ്രയോഗിക്കാൻ നാം കുട്ടികളോടാവശ്യപ്പെടുന്നു; ആവശ്യമായ ചായപ്പെൻസിലുകളും അവർക്ക് നൽകുന്നു. അങ്ങനെ രേഖാചിത്രങ്ങളിൽ നിറം പകരുമ്പോൾ, ചിത്രങ്ങൾക്ക് മിഴിവേകുന്നു; ചൈതന്യമുണ്ടാകുന്നു. ഇതുപോലെ, മനസ്സിൽ കുറേ രേഖാചിത്രങ്ങൾ ഉണ്ടാവുക, അവ ചിന്തകളോ ആശയങ്ങളോ ഭാവങ്ങളോ തന്നെയോ ആവട്ടെ, അവയിൽ സംഗീതം നിറംപകരുക ഈ മട്ടിലുള്ളതല്ല ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത. അന്തർഗതഭാവത്തിൻ കാവ്യരൂപം നൽകാൻ ആനത്തലയോളം' മട്ടും കാഞ്ചനകാഞ്ചി' മട്ടും അന്വേഷിക്കുന്ന കവികൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. അവരുടെ കവിത അങ്ങനെ വിളിക്കാമെങ്കിൽ, അത് സ്കെച്ചുകളിൽ ചായം പകർന്നതാണ്. പക്ഷേ, ചങ്ങമ്പുഴയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, അദ്ദേഹത്തിലെ കവിയുടെ ചിന്താസരണിതന്നെ സംഗീതാത്മകമായിരുന്നു; ഒരു താളത്തിൻറെ സ്പന്ദനം കൂടാതെ, രാഗത്തിൻറെ ആരോഹാവരോഗങ്ങളും, സ്വരസന്നിവേശ വൈചിത്ര്യവും കൂടാതെ അതിൻ ചലിക്കാൻ കഴിയുമായിരുന്നില്ല. അതുകൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ പൊതുവേ സ്വരരാഗസുധ' യെന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്നതാണ്. എന്നാൽ ഒരു വ്യത്യാസം ഇവിടെ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴ വാഗ്ഗേയകാരനയിരുന്നില്ല. മലയാളത്തിൽ സ്വാതിതിരുനാളോ ഇരയിമ്മന്തമ്പിയോ കുട്ടിക്കുഞ്ഞുതങ്കച്ചിയോ കെ.സി. കേശവപിള്ളയോ പദ്യരചനയും സംഗീതരചനയും ഒപ്പം നടത്തിയവരായിട്ടുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴ ആ കൂട്ടത്തിൽപെടുന്നില്ല. അദ്ദേഹം കവിയായിരുന്നു; കവി മാത്രമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിതയാവട്ടെ, കവിതയ്ക്ക് സംഗീതത്തോട് എത്രമാത്രമെടുക്കാമെന്നതിൻ നിദർശനമായിരുന്നു. ഈ അടുപ്പം' എങ്ങനെ, എത്രത്തോളം എന്ന അന്വേണമാണ് ഇവിടെ പ്രസക്തമായിട്ടുള്ളത്.

പൊതുവെ, പറഞ്ഞാൽ, മലയാളകവിതയുടെ അടിവേരുകളിൽത്തന്നെ സംഗീതത്തിൻറെ നീരോട്ടമുണ്ട്.

താരിണങ്കിന തഴൈക്കുഴൽ മലർത്തയ്യർ മുലൈ
ത്താവളത്തിലിളകൊള്ളുമരവിന്ത നയനാ...

എന്ന രാമചരിത'ത്തിലെ പാട്ട് വിരുത്ത'മായി പാടിയാൽ ഹൃദ്യമമായ അനുഭവമായിരിക്കും. നമ്മുടെ വിതയും കൊയ്ത്തും പുകിലൂട്ടിയ വയലേലകളിലേയും, വേലയും പൂരവും നടന്ന കാവുകളിലെയും തുടിച്ചുകളിയുടെ തിരയടിയുയർന്ന പുഴക്കടവുകളിലെയും അങ്കതത്തട്ടുകളിലെയും വായ്ത്താരികളും വായ്പ്പാട്ടുകളും ഒരളവിൽ സംസ്കരിച്ചുണ്ടായ ഭാഷാവൃത്തങ്ങളിലാണ് എഴുത്തച്ഛനും നമ്പ്യാരുമെല്ലാം എഴുതിയിട്ടുള്ളത്. ചങ്ങമ്പുഴയും ആ പാട്ടുവൃത്തങ്ങളോടാഭിമുഖ്യം പുലർത്തിയത് സ്വാഭാവികം മാത്രം. എന്നാൽ കൂത്തിലും കൂടിയാട്ടത്തിലും മറ്റും ഇന്നും ജീവിക്കുന്ന മറ്റരു സംഗീതസംസ്കാരമുണ്ട്. വൈദികസംഗീതത്തിൻറെ അഥവാ വന്നുകയറിയ ആര്യസംഗീതത്തിൻറെ സംസ്കാരം ഉദാത്താനുസ്വരിതങ്ങളുടെ സംസ്കാരം. ഇതല്ല ചങ്ങമ്പുഴയെ സ്വാധീനിച്ചത്. അദ്ദേഹം പാട്ടുകളുടേയും പാട്ടുകാവ്യങ്ങളുടെയും രാഗതാളങ്ങളുടെ സഞ്ചിതസംസ്കാരമാണ് ഉൾക്കൊണ്ടത്. പണ്ടേ പ്രസിദ്ധിയാർജ്ജിച്ച കാവ്യശീലുകളിൽത്തന്നെ അദ്ദേഹം പല വൈചിത്ര്യങ്ങളും പ്രയോഗിച്ചപ്പോൾ, വൃത്തമഞ്ജരിയിലൂടെ മാത്രം ദ്രാവിഡവൃത്തം പഠിച്ചറിഞ്ഞ ചില പണ്ഡിതാദ്ധ്യാപകർക്കുപോലും ഇതെന്ത് ശീൽ?' എന്ന് പരിഭ്രമമായി! എങ്കിലും, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ വൃത്തപരമായ പരീക്ഷണങ്ങൾ അത്രയേറെ ബോധപൂർവ്വമായിരുന്നു എന്ന് പറയാൻ തോന്നുന്നില്ല. അനായാസമായ, സ്വയമേവാഗതമായ, ഒരു നടയഴക്' (ഗമനഭംഗി) തന്നെയായിരുന്നു അത്. ഈ സഹജലാവണ്യം തന്നെയാണ് ബോധപൂർവ്വം പ്രസാനുപ്രാസദീക്ഷകൊണ്ട് മോടിപിടിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിച്ചവരിൽനിന്ന് ചങ്ങമ്പുഴയെ വേർതിരിക്കുന്നത്. തൻറെ നടത്തത്തിനഴകുണ്ട് എന്ന ബോധത്തോടെ ഒരാൾ ആ അഴകു വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിച്ചാൽ പരിഹാസ്യതയാവും ഫലം. അങ്ങനെയും ചില സന്ദർഭങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ കാണാം. ഉദാഹരണമായി, ഒരു ദിവസം പുലൊളിയിൽ...' എന്നു തുടങ്ങുന്ന പേരില്ലാക്കവിത.

സുമലളിതേ, ഗുണമിളിതേ,
മമദയിതേ, കരയരുതേ!
എന്ന് അന്ത്യപ്രാസബഹുലമായി പരിണമിക്കുമ്പോൾ, ഭാവതീവ്രത പാടേനഷ്ടമാവുന്നു. സ്വരരാഗസുധ'യിലെ രാക്കിളികൾ' എന്ന തുയിലുണർത്തുപാട്ടിൽ, ഗുരുവിനെ ലഘുമയമാക്കുന്ന വൈചിത്ര്യത്തോടൊപ്പം വിളംബിതമാക്കി കൂടുതൽ മാത്രയുൾച്ചേർക്കുന്നതിൻറെ ഭംഗിയും അദ്ദേഹം പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു ഉദാ:

മേടപ്പൂ ങ്കൊന്നയുല
ഞ്ഞാടും പൊൻകിങ്ങിണികൾ
കിങ്ങിണികൾ സുലഭതേ തൻ
തൊങ്ങലുകൾ ഒളിവിതറി
വിതറി നവ/വിഭവശതം
വിഷുവശ്രീ/യണയുമ്പോൽ,
അണയുമ്പോൾകവി മാതേ!
കണികാണാൻ തുയിലുണരൂ!

കവിയെ കുയിലായി സങ്കൽപിക്കുന്ന പാരമ്പര്യം നമുക്കുണ്ട് പുരുഷനെ കേസരിയായും ഋഷക്ഷമായും എന്നപോലെ.

കൂജന്തം രാമരാമേതി
മധുരം മധുരാക്ഷരം
ആരുഹ്യ കവിതാശാഖാം
വന്ദേ വാൽമീകി കോകിലം

എന്ന പഴയ ഉദാഹരണം മുതൽ, ആശാൻ ഗ്രാമവൃക്ഷത്തിലെ കുയി'ലായ പുതിയ ഉദാഹരണം വരെ ഉണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയും ഇതേ പാരമ്പര്യത്തെ തിളക്കുന്നു.

നീ മറഞ്ഞാലും തിരയടിക്കും
നീലക്കുയിലേ, നിൻ ഗാനമെന്നും!

എന്ന് ഒരിടത്ത്; പന്നെ ഒരിടത്തല്ലാ പലയിടത്ത് പുല്ലാങ്കുഴലൂതുന്ന അജപാലബാലനായി സ്വയമവതരിക്കുന്നു; അങ്ങനെ താനൊരു ഗായകനാണെന്ന ബോധം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്നു. എഴുത്തച്ഛൻ കിളിയെക്കൊണ്ട് പാട്ടുപാടിക്കുകയായിരുന്നു എങ്കിൽ ചങ്ങമ്പുഴ കിളിയായിപ്പാടുകയായിരുന്നു എന്നു പറയാം. പ്രകൃതിയിലെ ഋതുഭേതങ്ങളോടുള്ള പ്രതികരണമാണ് കിളിയുടെ പാട്ടും, കിളിയുടെ മൗനവും. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതക്കിളി ഒരിക്കലും മൗനം പൂണ്ടിരുന്നില്ല. താനിഷ്ടപ്പെടുന്ന ഏതോ ഋതുവിനെ ധ്യാനമൂകം ഉള്ളിൽ വിടർത്തുവാൻ അതിനു തോന്നിയുമില്ല. രാത്രി മുഴുവൻ ഒരു പനിനീർപ്പുമൊട്ടിൽ ഹൃദമമർത്തിയിരുന്ന് പാടിപ്പാടി നേരം വെളുത്തപ്പോൽ കിളി മരിക്കുകയും, പൂ തുടുത്ത് വിരിയുകയും ചെയ്തതായി ഓസ്കാർ വൈൽഡിൻറെ കഥയുണ്ടല്ലോ ആ രാപ്പാടിയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിതയിൽ സംഗീതം സഹജമായിരുന്നു; ആന്തരപ്രകൃതിയിലുൾച്ചേർന്നതായിരുന്നു. ശബ്ദതലത്തിൽനിന്ന് അർത്ഥതലമറിയാതെ ഭാവാനുഭാവതലത്തിലേക്ക് പോകാൻ പോലും ചിലപ്പോഴതിൻ കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.

ശിഞ്ജിതോൻമുഖനൂപുരരേഖാ
ഞ്ജ' നിൽപൂ വിലാസാപതാക
x x
വന്നു വാനിൽ മറഞ്ഞമൃതാംഗി
ന്ദ' നിൽക്കുന്നു നാണംകുണുങ്ങി
x x
മംഗളത്തിൽ കളിച്ചെണ്ടുമേന്തി
ങ്ഗ' നിൽപൂ കവചിതകാന്തി
x x
മണ്ഡിതോദ്യൽപ്പുളക പ്രസന്ന
ണ്ഡ' നിൽപ്പൂ കലാജലകന്യ
x x
ചുംബനത്തിനു ചുണ്ടും വിടർത്തി
മ്ബ' നിൽപൂ തരളഥ ചാർത്തി

എന്നിങ്ങനെ നമ്മുടെ ചില കൂട്ടക്ഷരങ്ങളെപ്പോലും മാനുഷിക രൂപഭാവങ്ങളാലോപിച്ചവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾ ലിപിരൂപമല്ല, അതിൻറെ സ്വരരൂപമാണ് ആത്യന്തികമായി പ്രേരകമായി ഭവിച്ചത് എന്നത് സുവിദിതം മാത്രം.

നീട്ടിനീട്ടിക്കുറുക്കിക്കുറുക്കി
കാട്ടിൽ നീളെ കരിങ്കുയിൽ കൂകി
എന്ന് കുടിലിൻറെ കൂജനുത്തേയും,
തെലല്ലിടംഗളം ചാഞ്ഞംഗുലികൾ
ലല്ലലല്ലലം' തത്തിക്കളിക്കേ

എന്ന് മുരളിയൂതുന്ന കൃഷ്ണൻറെ നിശ്ചലശിൽപത്തേയും അവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾ നമുക്ക് അനുഭവപ്പെടുന്ന ചലനാത്മകതയും തരംഗായമാനമായ സംഗീതത്തിൻറേതാണ്.

അനുരാഗം, വിഷാദം, മൃത്യുബോധം

പ്രൊഫ. എം.കെ. സാനു

തോമ്മസ് ഹർഡിയെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം അവതരിപ്പിക്കുന്നതിനിടയിൽ ഡേവിഡ്സെസിൽ എന്ന വിമർശകൻ ഒരു നിരീക്ഷണം അവതരിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ഏതു നോവലിസ്റ്റിനും തൻറെ സർഗ്ഗശക്തി വ്യാപരിപ്പിക്കാൻ ചില പ്രത്യേകമേഖലകളിൽ മാത്രമേ കഴിയൂ - ഇതാണ് ആ നിരീക്ഷണം. സൂര്യഗോളത്തിനു കീഴിലുള്ള എല്ലാ വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ചും എഴുതാൻ അയാൾക്കു സ്വാതന്ത്ര്യമുണ്ട്. രചനാകൗശലം സ്വായത്തമാക്കി കഴിഞ്ഞാൽ അപ്രകാരം എല്ലാ വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ചും വിശിഷ്ടമായ സൃഷ്ടികൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ വിജയിക്കുകയും ചെയ്യാം. പക്ഷേ, അനുഭവത്തിൽ അങ്ങനെയല്ലാ നാം കാണുന്നത്. ചില പ്രത്യേക പ്രമേയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നിടത്തു മാത്രമേ വലിയ നോവലിസ്റ്റുകൾപോലും വിജയം വരിക്കാറുള്ളൂ. ഡേവിഡ് സെസിലിൻറെ ഭാഷയിൽ പറഞ്ഞാൽ, ചില പ്രത്യേക ഭാവങ്ങൾക്കു മാത്രമേ നോവലിസ്റ്റിൻറെ ഭാവനയിൽ ഗർഭോൽപാദനം നിർവ്വഹിക്കാൻ സാധിക്കയുള്ളൂ.'

നോവലിനെക്കുറിച്ച് ഒരു പ്രമാണഗ്രന്ഥം രചിച്ചപ്പോൾ അതിൽ പ്രധാനപ്പെട്ട ചർച്ചാവിഷയങ്ങളിലൊന്നായി റോബർട്ട്ലിഡൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നതും ഇക്കാര്യം തന്നെയാണ്. The Range of the Novelist എന്ന ശീർഷകത്തിൽ അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിക്കുന്ന ആ ഭാഗം നല്ല ഉൾക്കാഴ്ച പ്രദാനം ചെയ്യുന്നതായി നമുക്ക് അനുഭവപ്പെടും. സാമൂഹ്യപ്രമേയം ആധാരമാക്കി നോവലെഴുതിയാൽ സി.വി. രാമൻപിള്ള വിജയിക്കുമന്നേ പറയാൻ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ആരാധകൻമാർക്കുപോലും ധൈര്യം കാണുകയില്ല. ചരിത്രപരമായ വിഷയത്തെക്കുറിച്ചെഴുതുന്ന ചന്തുമേനോൻറെ സ്ഥിതിയെന്താകും? മിക്കവാറും പരാജയപ്പെടാനാണു സാദ്ധ്യത. പണ്ട് ജയിൻഓസ്റ്റിൻ ആ വഴിക്കു ഒരു പരിശ്രമം നടത്തിനോക്കി. താൻ അതിൽ അമ്പേ പരാജയപ്പെട്ടുപോകുമന്ന് ഉറപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ആ പരിശ്രമത്തിൽനിന്നും അദ്ദേഹം പിൻമാറുകയാണ് ചെയ്തത്. ഒരെഴുത്തുകാരനും എല്ലാ വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ചും രചന നടത്തി വിജയം വരിക്കാൻ സാധിക്കുകയില്ലെന്നാണ് ഇപ്പറഞ്ഞതിൻറെ അർത്ഥം. മികച്ച എഴുത്തുകാരൻ മോശം കൃതിളും രചിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും നമുക്കറിയാം. എന്തുകൊണ്ടങ്ങനെ സംഭവിച്ചു എന്നതിൻറെ ഉത്തരം മുകളിൽ പറഞ്ഞതിലുണ്ട്. തങ്ങളുടെ സർഗ്ഗശക്തി വ്യാപരിക്കാവുന്ന മേഖലയ്ക്കു വെളിയിൽ കടന്നു എപ്പോഴെല്ലാം രചന നിർവ്വഹിക്കാൻ ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ടോ അപ്പോഴെല്ലാം മോശപ്പെട്ട കൃതികൾ രൂപപ്പെടുകയും ചെയ്യും. നോവലിസ്റ്റുകൾക്കു മാത്രമല്ല, കവികൾക്കും ഇതു ബാധകമാണെന്നു ഓർമ്മിക്കണം.

കവികളുടെ കവനവ്യക്തിത്വത്തെക്കുറിച്ച് വിമർശകൻമാർ ചിന്തിക്കുന്നത് മുകളിൽ നൽകിയ വിവരണത്തിൻറെ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ്. ഏതെല്ലാം പ്രമേയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നിടത്താണ് കവിയുടെ വൈഭവം ഉജ്ജ്വലമായി പ്രശോഭിക്കുന്നത്? ഇതു കണ്ടുപിടിക്കാൻ നാം ശ്രമിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ആ പ്രമേയങ്ങളാണ് കവനവ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ഘടകങ്ങൾ. ഈ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയെക്കുറിച്ച് പഠിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നത് രസകരമായിരിക്കും. ലൗകികജീവിതത്തിൽ അദ്ദേഹം വിലക്ഷണമായ പ്രകൃതമാണ് പ്രദർശിപ്പിച്ചത്. സ്ത്രീകളുമായുള്ള ബന്ധത്തെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹംതന്നെ പലതും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. സ്നേഹിതൻമാരോട് ധാരാളം കാര്യങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൂട്ടിയിട്ടുണ്ട്. ഇതൊക്കെയാണെങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളിൽ വിശുദ്ധമായ അനുരാഗത്തിൻറെ രംഗങ്ങൾ മാത്രമാണ് ഉജ്ജ്വലകാന്തിയോടെ വാർന്നുവീണിട്ടുള്ളതെന്നു കാണാം. വാസ്തവമാണ്, എരിപൊരികൊണ്ട മാംസദാഹങ്ങളെ'ക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം പ്രതിപാദിച്ചിട്ടുണ്ട്. മാംസദാഹം ശമിപ്പിക്കുന്ന പൈശാചികരംഗം കളിത്തോഴി' എന്ന നോവലിൽ അദ്ദേഹം ചിത്രീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. പക്ഷേ അനുഗൃഹീതമായ ആ തൂലികയുടെ ഇന്ദ്രജാലശക്തി അതിൻറെ പ്രൗഢിയോടുംകൂടി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത് വിശുദ്ധമായ അനുരാഗഭാവം ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഘട്ടങ്ങളിൽ മാത്രമാണ്. താരുണ്യത്തിൻറെ രോമാഞ്ചമായ അനുരാഗത്തിൻ ഇത്രമാത്രം ഹൃദയവർജ്ജകമാം വിധം ആവിഷ്ക്കരണം നൽകിയ മറ്റൊരു കവി മലയാളത്തിലില്ല. വാർദ്ധക്യത്തിലെത്തിനിൽക്കുന്നവർപോലും ആ കവിതകൾ വായിച്ചുകഴിയുമ്പോൾ തകർന്നുപോയ താരുണ്യത്തിൻറെ പുനരുജ്ജീവനഗാനം ആലപിച്ചുപോയെന്നുവരും. അത്രമാത്രം ഹൃദയസ്പൃക്കാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളിൽ തുടിച്ചുനിൽക്കുന്ന മധുരാനുരാഗം. ആ നിലയ്ക്ക്, അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവനവ്യക്തിത്വത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച ഘടകമായി ഈ പ്രേമസങ്കൽപത്തെ കണക്കാക്കാം. അതാകട്ടെ, നശ്വരമായ ജീവിതത്തെ അതിവർത്തിക്കുന്നതുമാണ്. സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടത്തിൽ ഈ ദർശനത്തിനു ഹൃദയഹാരിയായ ആവിഷ്ക്കരണം നൽകാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. തലക്കെട്ടുകൂടാതെ അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള എത്രയോ ഈരടികളിൽ ഈ പ്രേമദർശനത്തിൻറെ നാളം തിളങ്ങിനിൽക്കുന്നു. ഒരുദാഹരണം നോക്കൂ.

പഞ്ചഭൂതാഭിയുക്തമെൻ ഗാത്രം
നെഞ്ചിപ്പിടിപ്പറ്റടിയുമക്കാലം
ആദിമൂലത്തിൽ വീണ്ടും തിരിച്ചെൻ
ഭൂതപഞ്ചകം ചേരുന്നേരം
ഉജ്ജ്വലാംഗി, നിൻക്രീഡാസരസ്സസ്സിൽ
മജ്ജ്വലാംശം ലയിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ!
അതത്തളിരെതിർപ്പെൻ കളിക്കൈയിൽ
തത്തിടും മണിതത്താല വൃന്തതത്തിൽ
മത്തടിച്ചാർത്തു മദ്വാതഭൂത
മെത്തിനിന്നു ലസിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ!
ഉദ്രസസ്വപ്നസുസ്മേരയായ് നീ
നിദ്ര ചെയ്യുമപ്പൂമച്ചിനുള്ളിൽ
പ്രേമസാന്ദ്രത നിത്യം വഴിഞ്ഞെൻ
വ്യോമഭൂതം ത്രസിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ!
നിൻമണിമച്ചിൽ നിത്യം നിശയിൽ
നിന്നിടും സ്വർണ്ണദീപനാളത്തിൽ
ചെന്നണഞ്ഞു ചേർന്നന്നതലാംശം
മിന്നിമിന്നി ജ്ജ്വലിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ!
ദേവി, നിൻസ്പർശന ഭാഗ്യം
താവി നിൽക്കുമപ്പൂങ്കാവനത്തിൽ
വിദ്രുമദ്രുമച്ഛായയിൽ വീണെൻ
മൃദ്വിഭാഗം ശയിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ!

ഈ സങ്കൽപം വിഷാദാത്മകത്വമാകാതിരിക്കാനൻ സാധ്യമല്ല. അളവില്ലാത്ത വിഷാദത്തിൻറെ ഉറവിടമെന്ന നിലയ്ക്കുകൂടിയാണ് അനുരാഗത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ (മറ്റു കവികളേയുംപോലെ ഉപജീവിച്ചത്)

മരണഗോപുരദ്വാരം എത്തുംവരെ - പിരിയുകയില്ല നിന്നെയെൻ ശോകമേ എന്ന് അദ്ദേഹം എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ഈ ശോകോപാസന അഭംഗുരമായി തുടരുന്നതിനുള്ള ഉപാധി എന്ന നിലയ്ക്കും അനുരാഗം ആ കവി പ്രതിഭയ്ക്ക് അത്യധികം ഉപകരിച്ചു. പ്രേമം ഉളവാക്കുന്ന ഹൃദയവേദനയിൽനിന്നു രൂപപ്പെടുന്ന മധുരവിഷാദം ആ കവനവ്യക്തിത്വത്തിൻറെ മറ്റൊരു ഘടകമായി കാണാം.

അനുരാഗം മധുരമായി ഭവിക്കുന്നത് ജീവിതം ക്ഷണികമായതുകൊണ്ടാണ്. ജീവിതത്തെ ക്ഷണികമാക്കുന്നത് മരണമാണല്ലോ. സ്വാഭാവികമായും പ്രേമോപാസകരൊക്കെയും മൃത്യുബോധം സദാ ആത്മാവിൽ പുലർത്തുന്നവരായിരിക്കും. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാര്യത്തിലും ഇതു പരമാർത്ഥമാണ്. മരണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ബോധം, സങ്കൽപം, സ്വപ്നം മുതലായവ ആ കവിതകളുടെ അവിഭാജ്യഘടകമായി അലിഞ്ഞുചേർന്നിട്ടുണ്ട്. മരണം മാത്രമാണ് ലോകത്തിൽ ശാശ്വതമായിട്ടുള്ളതെന്ന് ഒരിടത്ത് അദ്ദേഹം വാച്യമായി പറുയന്നുണ്ട്.

ലോകം ശാശ്വതമല്ല, ജീവിതസുഖസ്വപ്നങ്ങൾ മായും, വരും
ശോകം, മായികബുദ്ബുദങ്ങൾ മായും പായും സരിൽ സഞ്ചയം
നാകം - കാൽപനികോജ്ജ്വലാങ്കിതലസൽകാനൽജ്ജലം! പിന്നെയെ
ന്തേകം സത്യമനശ്വരം? മൃതി, യതേ, മൃത്യോ ജയിക്കുന്നു നീ!

അപ്പോൾ, വിശുദ്ധാനുരാഗം, വിഷാദാത്മകത്വം, മൃത്യുബോധം എന്നിവ മൂന്നുമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവന വ്യക്തിത്വത്തിലെ പ്രബലഘടകങ്ങളെന്ന് നമുക്ക് കാണാൻ കഴിയും. ഈ ഘടകങ്ങളുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളെന്ന നിലയ്ക്കു മാത്രമാണ് മറ്റംഗങ്ങളും ആ കാവ്യലോകത്തിൽ അലിഞ്ഞു ചേർന്നിട്ടുള്ളതെന്നു തോന്നുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഛന്ദശാസ്ത്രം

അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ

കവിത്രയത്തിൽനിന്ന് ഇടപ്പള്ളിക്കവികളിലേക്ക് വരുമ്പോൾ വായനക്കാരൻ അനുഭവപ്പെടുന്ന സവിസേഷതകളുടെ ഒരു നല്ല ഭാഗം വൃത്തപ്രയോഗലാഘവം അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണെന്ന് തോന്നുന്നു. ഇക്കാര്യത്തിൽ കുഞ്ഞിരാമൻ നായർ, ജി.ശങ്കരക്കുറുപ്പ്, വെണ്ണിക്കുളം, വൈലോപ്പിള്ളി, ബാലാമണിയമ്മ എന്നിവർ കവിത്രയ പിൻഗാമികളായിത്തന്നെയിരിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഛന്ദശാസ്ത്രം മറ്റുള്ളവരുടെതിൽനിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണെങ്കിൽ അതെങ്ങനെ വിവരിക്കാം എന്നുകൂടി അന്വേഷിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

സംസ്കൃതവൃത്തങ്ങളിൽനിന്ന് ദ്രാവിഡവൃത്തങ്ങളിലേക്കുള്ള മാറ്റം 20ാം നൂറ്റാണ്ടിൻറെ ആദ്യപാദത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമായിത്തീർന്നു. എങ്കിലും ആ വൃത്തമഞ്ജരിയിൽ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള വൃത്തരൂപങ്ങളിലും ലക്ഷണങ്ങളിലും ഒതുങ്ങിനിന്നു എന്നു പൊതുവെ പറയാം. ഏറ്റവുമധികം ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ട വൃത്തങ്ങൾ ആര്യദ്രാവിഡ വൃത്തങ്ങൾതന്നെ ആയിരുന്നു. അവക്കെല്ലാം കേരളപാണിനി ലക്ഷണവും പറഞ്ഞിരുന്നു. കേക, കാകളി, കളകാഞ്ചി, മഞ്ജരി, അന്നനട, നതോന്നത മുതലായി അക്ഷരസംഖ്യയും മാത്രാഘടനയും ക്ലിപ്തപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള വൃത്തങ്ങൾ വിട്ടു വെളിയിൽ വരാൻ വള്ളത്തോൾ, ആശാൻ, ഉള്ളൂർ, നാലപ്പാടൻ തുടങ്ങിയവർ മടികാണിച്ചു. സംസ്കൃതശ്ലോകങ്ങളുടെ മാതൃകയിൽ രചനയാരംഭിച്ചവർക്ക് ആര്യദ്രാവിഡ വൃത്തങ്ങൾക്കു തന്നെ കുറച്ചധികം ശ്ലഥബദ്ധമല്ലേ എന്ന തോന്നലുണ്ടായിരിക്കും. ജാതിവ്യവസ്ഥയും വർഗ്ഗവ്യവസ്ഥയും അയവില്ലാതെ തുടർന്നിരുന്ന കാലത്ത് കാവ്യരൂപ ഘടനയും ഒട്ടൊക്കെ അയവില്ലാത്തതായിരുന്നു എന്നു കാണാവുന്നതാണ്. സമൂഹഘടനയിൽ മാറ്റംവന്ന സമയത്തുതന്നെ കാവ്യരൂപത്തിലും വൈവിധ്യം അനുവദനീയമായിത്തീർന്നു. പാടത്തെ പാട്ടുകൾക്കു വ്യവസഥയില്ല. വൃത്ത വ്യവസ്ഥയില്ലക്ഷര വ്യക്തമില്ലോർഥോപപത്തിയില്ലെന്നു വള്ളത്തോൾ കരുതിയിരുന്ന നിലപാടു മാറി അവയ്ക്ക് ഒരു പ്രത്യേകമായ ആസ്വാദ്യതയുണ്ടന്നു കവികൾ കണ്ടെത്തി. ഈ ദിശയിലേക്കുള്ള ഒരു പരിവർത്തനം ഇടപ്പള്ളിക്കവികളുടെ വൃത്തപ്രയോഗത്തിൽ കാണാൻ കഴിയും. ആശാനും വള്ളത്തോളും, എഴുത്തച്ഛനിലേക്കും ചെറുശ്ശേരിയിലേക്കും മാതൃക കണ്ടെത്താൻ തിരിഞ്ഞുനോക്കിയപ്പോൾ നാടൻ പാട്ടുകളിലാണ് ഇടപ്പള്ളിക്കവികൾ അവരുടെ കവിതകൾക്ക് മാതൃക കണ്ടെത്തിയതെന്നു ചുരുക്കിപ്പറയാം. അത്തരം പുതിയ കാവ്യമാതൃകകളുടെ ഒരു ഘടകം മാത്രമാണ് പ്രയോഗ സാധാരണമല്ലാതിരുന്ന വൃത്തവിധാനം ദ്വിതീയാക്ഷരപ്രാസത്തേക്കാൾ പ്രധാനം എതുകയും മോനയുമായിത്തീർന്നതും ഇതിനോടു ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യമാണ്.

'ബാഷ്പാഞ്ജലി'യുടെ ഉള്ളടക്കം കൊടുത്തിരിക്കുന്ന സമ്പ്രദായം ശ്രദ്ധേയമാണ്. കവിതകൾ അവയിൽ ഉപയോഗിച്ചിട്ടുള്ള വൃത്തങ്ങളുടെ പേരുകൾക്കു കീഴിൽ ക്രമപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ഓമനക്കുട്ടൻ, മാവേലി, തിരുവാതിര, കുറത്തി, ഗുണേറും, കല്യംാണി കളവാണി, ഉപസർപ്പിണി, മധുരമൊഴി, മാകന്ദമഞ്ജരി, കാകളി, പഠന, മലർമാതിൻകാന്തൻ, താരാട്ട്, കേക, കല്യംാണരൂപി, അന്നനടആദ്യസമാഹാരത്തിൽത്തന്നെ ഈ വൈവിദ്ധ്യം അദ്ദേഹം അംഗീകരിക്കുന്നു. ആദരിക്കുന്നു. ഈ കൃതികളെല്ലാം പതിനേഴു വയസ്സുമുതൽ ഇരുപത്തിയൊന്നു വയസ്സുവരെയുള്ള കാലത്തിനിടയിൽ രചിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളവയാണ് എന്നു കവിതന്നെ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നുമുണ്ട്. വിഷയത്തിൽ എന്നപോലെ വൃത്തത്തിലും കവി ശ്രദ്ധിക്കുന്നത് ലാളിത്യം, ഋജ്വുത്വം സ്വാനുഭവതീക്ഷ്ണത എന്നിവയാണല്ലോ.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഛന്ദശാസ്ത്രം അദ്ദേഹത്തിൻറെ സൗന്ദര്യശാസ്ത്രത്തെയാണ് അനുസരിക്കുന്നത്. വീണുകിട്ടിയ കതിരുകൾ പെറുക്കിയെടുത്ത് മുൻമാതൃകകളുടെ ക്ലിപ്തരൂപം നിഷ്കൃഷ്ടമായനുകരിക്കാതെ സ്വന്തം വികാരത്തിൻറെ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകൾ അടിസ്ഥാനമാക്കി സ്വച്ഛന്ദരൂപം കൈവരിക്കുന്നതിലാണ് അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിതകൾ സാഫല്യംം കണ്ടെത്തുന്നത്. വൃത്തം ഇവിടെ ഒരു ബാഹ്യഘടകമല്ലാതാവുന്നു. ഭഗവാനുരോധമായ രൂപം ഗാനാത്മകതയ്ക്കു വഴിവെയ്ക്കുന്നു. ഉറക്കെചൊല്ലി കേൾക്കാൻ ഇമ്പം തരുന്ന ശീലുകളായി കാവ്യം ആവിഷ്കൃതമാകുന്നു. വൃത്തവിധാനത്തിലെ ഈ ഗതാനുഗതികത്വനിരാസം കാവ്യശൈലിയുടെ ഒരവശ്യഘടകമാണ് അതിലെ വൃത്തസംവിധാനം. അതിലെ വാക്യഘടനപോലും വൃത്തസംവിധാനത്തിൻറെ സൂക്ഷ്മാംശങ്ങളിൽ സ്വാധീനത ചെലുത്തുന്നു. ദുരാൻവയവും മറ്റും ഒരളവിൽ കൂടുതലായി വാക്യഘടനയെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽനിന്ന് വൃത്തസംവിധാനത്തിലുള്ള പ്രത്യേകത കവിതയെ വിമുക്തമാക്കുന്നു. സംഭാഷണഭാഷയോട് കൂടുതൽ അടുക്കുന്ന ഒരു കർതൃകർമക്രിയാം ക്രമം ദീക്ഷിക്കുന്നതിൻ ഇതു കാവ്യഭാഷയെ സമർത്ഥമാക്കുന്നു.

പുത്തും തളിർത്തുമല്ലാതെ ഭൂരുഹങ്ങളിൽ
പേർത്തുമൊന്നില്ലിവിടെക്കാണ്മാൻ'

എന്ന ഉണ്ണായിശൈലി ചങ്ങമ്പുഴയിലെത്തുമ്പോൾ

എവിടെത്തിരിഞ്ഞൊന്നുനോക്കിയാലെ
ന്തവിടെല്ലാം പൂത്ത മരങ്ങൾ മാത്രം'

പദഘടന, വാക്യഘടന, വൃത്തഘടന ഇവയിലേതിനാണിവിടെ പ്രാമുഖ്യം എന്നു വ്യവച്ഛേദിക്കാൻ വിഷമമാണ്. വൃത്തവിചാരം ഈരടിയുടെയോ നാലടിയുടെയോ അക്ഷരക്രമത്തിൻറെ കാര്യം മാത്രമല്ല എന്നാണിതിൽനിന്നു തെളിയുന്നത്.

വൃത്തവിചാരം എന്തിനുവേണ്ടിയാണന്ന ചോദ്യം ഇവിടെ വ്യക്തമാണ്. പദ്യതത്തിൻറെ കേവലമായ അമൂർത്തഘടന കണ്ടുപിടിക്കാൻ മാത്രമല്ല അത്. വൃത്തത്തിൻറെ ബാഹ്യഘടന കണ്ടുപിടിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ വൃത്തവിചാരം അവസാനിക്കുന്നുമില്ല. മറിച്ച് കേവല ശിൽപം കണ്ടെത്തിക്കഴിഞ്ഞാണ് വൃത്തവിധാനത്തിൻറെ ആസ്വാദ്യത അനുഭവിക്കാനും വിശദീകരിക്കാനും കഴിയുന്നത്. അത് അനുഭവിക്കാത്തവൻ വിശദീകരിക്കാനും കഴിയുകയില്ല. ആരോഹണാവരോഹണങ്ങളിലെ സ്വരക്രമം പറഞ്ഞു രാഗത്തിൻറെ പേരുരുവിടുന്നതുകൊണ്ട് സംഗീതജ്ഞാനം ഉണ്ടായി എന്നു വരില്ലല്ലോ.

എങ്കിലും ചന്ദ്രികേ, ലോകമല്ലേ?
പങ്കിലമാനസർ കാണുകില്ലേ?
* * *
കണ്ടിട്ടില്ല ഞാനീവിധം മലർ
റചണ്ടുപോലൊരു മാനസം
* * *
ആരുവാങ്ങുമിന്നാരുവാങ്ങുമീ
യാരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചം?

ഇങ്ങനെയുള്ള വരികളിൽ ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്ന ഛന്ദസ്സിനുപോലും രോമാഞ്ചമണക്കുന്ന സൗകുമാര്യം സിദ്ധമാകുന്നത് ഒരു പൂർണ്ണ സൗന്ദര്യശാസ്ത്രത്തിൻറെ സാന്നിദ്ധ്യം കൊണ്ടാണ്. വരികളിലെ അക്ഷരമെണ്ണിപ്പറഞ്ഞതുകൊണ്ടോ, മാത്രകളുടെ കാലദൈർഘ്യം അളന്നതുകൊണ്ടോ മാത്രം ഉൾക്കൊള്ളാൻ കഴിയുന്ന ഒന്നല്ല ഛന്ദസ്സിൻറെ ഉള്ളിൽ കുടികൊള്ളുന്ന താളഭാവലയം. ഈ അർത്ഥരാഗം സ്വരവ്യഞ്ജനങ്ങളുടെ ഉള്ളുര'യായി വർത്തിക്കുന്നതുകൊണ്ടാണ് ഒരേ വൃത്തഘടനദീക്ഷിക്കുമ്പോഴും രണ്ടു കവികളുടെ രചനകൾ രണ്ടു കവിതകളുടെ ആന്തശിൽപംവ്യത്യസ്തമായി നമുക്കനുഭവപ്പെടുന്നത്. ഈ കാവ്യവ്യക്തിത്വം, ഛന്ദസ്സിൻറെ അന്തസ്സത്ത അനുഭവിക്കാത്തവർ സംഗീതാവിഷ്കാരം നടത്തുമ്പോൾ കാവ്യാനുഭൂതി അകന്നുമാറി വർത്തിക്കുന്നതും വെറും ആകാശവാണിയായി പോകുന്നതും അതുകൊണ്ടുതന്നെ.

വൃത്തത്തിനുള്ളിലെ വൃത്തം - അന്തഃഛന്ദസ്സ് അതാണ് കാവ്യസംഗീത്തിൻറെ ഉറവിടം.

ലോകമേ തറവാട്, തനിക്കിച്ചെടികളും
പുൽകളും പുഴുക്കളും കുടിത്തൻ കുടുംബക്കാർ

എന്ന വരികൾ തനി ഗദ്യമാകുന്നതും

ഒടുവിലൊരുവിധമൊന്നു കണ്ണടച്ചപ്പോൾ
ഒരു കോമള ബാലനരികേ കാണായ് വന്നു

എന്ന വരികളിൽ സാന്ദ്രമായ കാവ്യസംഗീതം ധ്വനിക്കുന്നതും ഈ സൂക്ഷ്മവൃത്തത്തിൻറെ വൈഭവം കൊണ്ടാണ്. രമണനിലും വാഴക്കുലയിലും സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടത്തിലും എല്ലാം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വ്യക്തിത്വം തുടിക്കുന്നു. സൂക്ഷ്മഛന്ദസ്സിൻറെ പ്രഭാവം നാം അനുഭവിക്കുന്നു. കവിത്രയത്തിൻറെ കാകളിയും അന്നനടയും കേകയും, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാകളിയിൽനിന്നും അന്നനടയിൽനിന്നും കേകയിൽനിന്നും വ്യത്യസ്തമായി നമുക്കനുഭവപ്പെടുന്നതെന്തുകൊണ്ട്? വളളത്തോളിൻറെ അന്നനട

ഗുരോ മുപ്പതു നാൽപതുകോടി
എന്നു തുടങ്ങി വരാഹനടയായി അധഃപതിക്കുമ്പോൾ
വളരൊളി തൂകും വസന്തരാവുകൾ

എന്ന് ഇടപ്പള്ളിയിൽനിന്നും വൃത്തം സ്വന്തം വ്യക്തിത്വത്തിൻറെ ജൻമസാഫല്യംം നേടുന്നത് നാം കാണുന്നു. കാണുന്നു എന്നു ഞാൻ പറഞ്ഞുവെങ്കിലും നാം കാണുന്നുണ്ടോ വാസ്തവത്തിൽ? കാണേണ്ടതാണ് എന്നു മാത്രം. കാണാവുന്നതാണെന്ന് മാത്രം, വിനയബോധം അവശേഷിക്കുന്നു.

"അയ്യയ്യോ പോയേ പോയേ പൊയ്പോയേ കിടാവ്"
എന്നു കേൾക്കുമ്പോൾ കേകയുടെ ഉള്ളു നീറുകയാണെന്ന് നാം അറിയുന്നുണ്ടോ?

നാടൻ ശീലുകളിൽ ഉൾക്കൊണ്ടിട്ടുള്ള വൃത്തവിശേഷം മണത്തുമണത്തു പിടിച്ചെടുക്കുന്നതിനു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് വലിയ കൗതുകവും നൈപുണ്യവും ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നതിൻ തെളിവ് ധാരാളം ഉണ്ട്.

നീലക്കുയിലേ നീലക്കുയിലേ
നീയെന്തെന്നൊടു മിണ്ടാത്തേ?
തേൻമാവൊക്കെപ്പൂത്തിട്ടെന്തേ
തേന്തളിർ തിന്നു മദിക്കാത്തേ?

ഇവിടെ വ്യാകരണവും വൃത്തവും പരസ്പരം ഇണങ്ങി കാവ്യലയത്തിൽ രസിച്ചു പെരുമാറുന്നു.

അഴകലകൽ ചുരുളുവിരി
ഞ്ഞൊഴുകിവരും കവനകലേ.
എന്ന വരികളിലും കനകച്ചിലങ്ക കിലുങ്ങിക്കിലുങ്ങി
കാഞ്ചനകാഞ്ചി കുലുങ്ങിക്കുലുങ്ങി

എന്ന വരികളിലും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വൃത്തങ്ങൾക്ക് എന്തു പേരിട്ടു വിളിച്ചാലും പേരില്ലെങ്കിൽത്തന്നെയും സ്വരവ്യഞ്ജനജനക്രമംകൊണ്ടോ മാത്രകളുടെ ഹ്രസ്വദൈർഘ്യം കൊണ്ടോ അക്ഷരസംഖ്യകൊണ്ടോ മാത്രം തെളിയിക്കാൻ സാധിക്കാത്, അപഗ്രഥനവിധേയമല്ലാത്ത, ഒരു ഘടകമുണ്ട്, എഴുത്തച്ഛൻറെ ജടായുസ്തുതി, ആദിത്യഹൃദയം, ഹരിനാമകീർത്തനം തുടങ്ങിയ കാവ്യഭാഗങ്ങളിൽ മുഴങ്ങിത്തുടിക്കുന്ന ഛന്ദസ്സിൻറെ ഭാവോൻമീലന പാത കണ്ടെത്താൻ വേണ്ടിയാണ് - അതായത് കാവ്യാസ്വാദനം ശക്തിപ്പെടുത്താൻ വേണ്ടിയാണ് വൃത്തവിചാരം നടത്തുന്നത് എന്ന കാര്യം മറന്നുകൂടാ. "ഗുണമേറും ഭർത്താവേ മാമുനീന്ദ്രാ'' എന്ന അസുന്ദര ശിൽപം ആധാരമാക്കി ചങ്ങമ്പുഴ സ്വന്തം ആത്മവത്ത നൽകി കവിത എഴുതുമ്പോൾ അതിങ്ങനെയാകുന്നു.

കളകള കോകിലാലാപലോലം
കമനീയ കാമദപുഷ്പകാലം
മധുപാനമത്ത മധുപഗീതം
മധുരസുരഭിയാം മന്ദവാതം
മലർനിര മേളിച്ച മഞ്ജുവാടം
മരതകപ്പച്ച വിരിച്ച പാടം.

ഇതുപോലെ കല്യാണി കളവാണി എന്ന വൃത്തം ചങ്ങമ്പുഴ കൈകാര്യം ചെയ്യുമ്പോൾ അതിനു കൈവരുന്ന അയവും മിഴിവും ശ്രദ്ധേയമാണ്.

ആരാവിൽ നിന്നോടു ഞാൻ ഓതിയ രഹസ്യങ്ങ
ളാരോടുമരുളരുതോമലേ നീ
എന്നും
മല്ലികയവൾ മഹാകള്ളിയാണബദ്ധത്തി
ലെല്ലാം ഞാനവളോടു പറഞ്ഞുപോയി.

എന്നും വ്യത്യസ്തങ്ങളായ സൂക്ഷ്മരൂപങ്ങൾ ഒരേ സ്ഫുലിംഗവിഗ്രഹത്തിൽനിന്നുയിർകൊളളുന്നതാണു അന്തഃഛന്ദസ്സിൻറെ ആത്മരഹസ്യം!

ഒരു ഗുരുവിനു പകരം രണ്ടു ലഘുക്കൾ ഉപയോഗിച്ചതുകൊണ്ടു മാത്രം കിട്ടുന്ന ജാലവിദ്യയല്ല ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വൃത്തവിധാന ചാതുരിയിൽ നാം കാണേണ്ടത്. ഈണത്തിനൊപ്പിച്ച് അക്ഷരം പെറുക്കിയെടുക്കുന്ന ഗാനരചനയുമല്ലത്. ഭാവത്തിൻറെ ആവിഷ്കാരത്തിനാവശ്യമായ പദവാക്യഛന്ദസ്സുകൾ സ്വയം ആത്മസമർപ്പണം നടത്തുന്ന പ്രതീതിയാണ് അതിൽ അന്തർഭവിച്ചിരിക്കുന്നത്.

അയ്യോ വികാസം വികാസം! തളർന്നു ഞാൻ
വയ്യെനി,ക്കെന്നെപ്പുണരൂ വികാസമേ!

എന്നിങ്ങനെയുള്ള അതിഭാവുകത്വത്തിൻറെ അർത്ഥശൂന്യതയിലും അരോചകതയിലും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ചിലപ്പോൽ ചെന്നുവീണിട്ടുണ്ടെന്നുള്ളത് നിഷേധിക്കേണ്ട കാര്യമില്ല. ഇടപ്പള്ളിയുടെ 'മണിനാദം' എന്ന കവിതയും അതിൻറെ പാരഡിപോലെ അനുഭവപ്പെടുന്ന രമണനിലെ 'മണിമുഴക്കം' എന്ന ഭാഗവും താരതമ്യപ്പെടുത്തിയാൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ദുർബ്ബലവശം നമുക്കു കണ്ടെത്താം. സൗന്ദര്യശാസ്ത്രത്തിൻറെ ഭാഗികമായ പരാജയംകൊണ്ടാണ് അവിടെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത വികലമായിപ്പോയത്. ഒരേ വൃത്തത്തിൽതന്നെ രണ്ടുതരം സാക്ഷാത്കാരങ്ങൾ: അവയുടെ വ്യത്യാസം ചൂണ്ടിക്കാണിക്കാൻ വൃത്തശാസ്ത്ര വിദ്യാർത്ഥിക്കു കടമയുണ്ട്. എ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള വിചാരിച്ചപോലെ 'ഒരു കഥ'യിലല്ല കാവ്യസംഗീതസ്ഫൂർത്തി നാം കാണുന്നത്.

മദതരള കളകള മതലയിളക്കിച്ചെന്നാ
മലരണിയും ലതികകളെ പുളകിതകളാക്കി.

ഈ ശോക കഥക്ക് ഈ വൃത്തം അനുയോജ്യമല്ല എന്നും ഇതിലെ ലഘുക്കളുടെ സാന്ദ്രത അരോചകമായി ഭവിക്കും എന്നും കാണാൻ നിരൂപകരിൽ പലർക്കും സാധിച്ചില്ല. സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' എന്ന കവിതയിൽ അക്ഷരങ്ങളുടെ തള്ളിച്ചയോ ഗുരുലഘുക്കളുടെ വിചിത്ര സന്നിവേശമോ ഒന്നും കൂടാതെ ഗൗരവമുള്ള ഒരു ജീവിതാനുഭവത്തെ അതിൻ എത്രയും ഉചിതമായ ഒതുക്കവും ഗഹനതയും ഉള്ള വൃത്തത്തിൽ തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴ ആവിഷ്ക്കരിച്ചിരിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ഒരുയർന്ന കൊടുമുടിയാണോ കൃതി, അർത്ഥവും വൃത്തവും ഭാഷയും എല്ലാം പരസ്പരം ഇണങ്ങുന്നു.

പാല പൂത്ത പരിമളമെത്തി
പാതിരയെപ്പുണർന്നൊഴുകുമ്പോൾ
മഞ്ഞണിഞ്ഞു മദാലസയായി
മഞ്ജു ചന്ദ്രിക നൃത്തമാടുമ്പോൾ
മന്ദം മന്ദം പൊടിപ്പതായ് കേൾക്കാം
സ്പന്ദനങ്ങളിക്കല്ലറയ്ക്കുള്ളിൽ

വിവർത്തനകൃതികളിലും ചങ്ങമ്പുഴ സ്വതസിദ്ധമായ വൃത്തവിധാന ചാതുര്യം നിർലോഭം പ്രകടമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. 'ദേവഗീത' എന്ന പേരിലുള്ള ഗീതഗോവിന്ദ പരിഭാഷയിൽ ഈ വൈഭവം പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധേയമാകുന്നു.

ശൃംഗാര ലീലാ ലോലേ, മംഗളപാംഗീ ബാലേ,
അങ്ങോട്ടു നോക്കുകൊന്നെൻ രാധികേ നീ.
ചന്ദനച്ചർച്ചിതമാം നീല കളേബരത്തിൽ
സുന്ദരമാകും മഞ്ഞപ്പട്ടു ചാർത്തി
മാറിൽക്കുളിരിളകും മാതിരി മനോഹര
മാരിവില്ലൊളി മലർ മാല മിന്നി
കേളിയിലിളകുന്നൊരാമണി കുണ്ഡലങ്ങൾ
ചേരിൽ പൂങ്കവിൾ തട്ടി ലാഭചിന്നി

ഇവിടെ ശബ്ദാലങ്കാരം വൃത്തഭംഗിക്ക് മാറ്റുകൂട്ടുന്നു എന്നും ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്. തർജമയുടെ അക്ലിഷ്ടതയും എടുത്തു പറയേണ്ട കാര്യംതന്നെ.

ഗതിജിത മദഗജമത്തമരാള വിലാസ നിതംബിനി നീ
ഗമനവിളംബന മരുതിനി മമ സഖി പോവുക പോവുക നീ

നൃത്തിനൊത്തു ചിലങ്ക കിലുക്കുന്ന പക്കമേളക്കാരനാവുന്നു ഇവിടെ വൃത്തശാസ്ത്രം

തവരാഗം വയിനിലുംമധുരം തന്നധര-
ത്താവലനെന്നിൽ ചൊരിയട്ടേ ചുംബനങ്ങൾ!

എന്നിങ്ങനെ മറുനാടൻ കൽപനകളെ മലയാള മൊഴിയിലേക്കാവാഹിക്കുമ്പോഴും ഈ കരവിരുതു നാം കാണുന്നു; ഒരു നിമിഷം അതിൽ ലയിച്ചു ചേരുകയും ചെയ്യുന്നു.

അവസാനമായി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സംസ്കൃതവൃത്തതിലുള്ള ശ്ലോകങ്ങളുടെ മനോഹാരിത കൂടി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. സ്രഗ്ദ്ധരയും ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതവും അനുഷ്ടുപ്പും എല്ലാം കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് എളുപ്പമായിരുന്നു. മുക്തകങ്ങളുടെ രചനയിലും അദ്ദേഹം മറ്റാരുടേയും പിന്നിലല്ലായിരുന്നു.

പാലാഴിക്കരയിൽ സ്വയംവരരസം
പൂണ്ടന്നു നീ നിൽക്കവേ
ബാലേ നിന്നെ ലഭിച്ചിടാഞ്ഞു ഗിരിജാ
നാഥൻ കുടിച്ചു വിഷം
മേലിൽ പൂർവകഥാപ്രസംഗമിതിനാല
ന്യാപ്തഹൃത്തായ് കര
ത്താലേ രാധികതൻ കുചങ്ങൾ തഴുകും
ദേവൻ തുണച്ചീടണം

എന്നു ഗീതഗോവിന്ദ പരിഭാഷയിലും

ചാരായക്കടയാണ് ലോകമവിടെ
ക്കോ ലാഹലം സൗഹൃദം
ഓതും തേൻമൊഴി മൈത്രിയാത്മകഥനം
വേദാന്ത മായോധനം
ഓരോ ഡ്രാം സുഖ തൃഷ്ണയക്കമനിയാം
പൂവൻ പഴം മിഥ്യത-
ന്നോരോ നോട്ടുകൾഎന്തിനെന്നെ യിവിടെ
ക്കെത്തിച്ചു ഹാ നീ വിധേ?

എന്നു മുക്തകരൂപത്തിലും

വെള്ളം ചേർക്കാതെടുത്തോരമൃതിനുസമമാം
നല്ലിളം കള്ളു ചില്ലിൻ
വെള്ളഗ്ലാസിൻ പകർന്നങ്ങനെ രുചികരമാം മൽസ്യമാംസാദിക്യൂട്ടി
ചെല്ലും തോതിൽ ചെലുത്തിച്ചിരി കളികൾ തമാ-
ശൊത്തു മേളിപ്പതേക്കാൾ
സ്വർല്ലോകത്തും ലഭിക്കില്ലുപരിയൊരു സുഖം
പോക വേദാന്തമേ നീ

എന്ന് മറ്റൊരു മുക്തകത്തിലും അദ്ദേഹം ഉച്ചസ്ഥായി നീട്ടിപ്പാടുന്നു

ജടയുടെ സംസ്കാരപ്നയോലക്കെട്ടൊക്കെ
പ്പൊടിതട്ടി പ്പുഴുകുത്തിച്ചിതലുമുറ്റി
ചികയുന്നോചിരിവരുംചിലതിനിയുമുണ്ടെന്നോ
ചിതയിലേക്കവയെടുത്തെറിയൂ വേഗം!

എന്ന രുദ്രാക്ഷഭാവവും (1946ൽ) ആരുവാങ്ങുമിന്നാരുവാങ്ങുമീയാരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചമെന്ന അതിശാലീനഭാവവും (1933ൽ) രണ്ടും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വൃത്തവിധാനവൈഭവത്തിൻറ വലിപ്പം കാണിക്കുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത: കാൽപനികതയുടെ പൊതുബോധവും പുറംലോകത്തിൻറെ അടരുകളും

ഡോ. എം.ബി. മനോജ്

കാൽപനികവും ആധുനികവുമായ കാലത്തിൻറെ മലയാള ഭാഷാ സാഹിതീയ പരിമളമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയടങ്ങുന്ന സാഹിത്യ തലമുറയുടേത്. വിവിധ കാഴ്ചപ്പാടുകൾ ആധുനികതയെയും കാൽപകനിതയെയും കുറിച്ച് കാണുവാൻ കഴിയുന്നു. സച്ചിദാനന്ദൻറെ വീക്ഷണം ഇങ്ങനെയാണ് പുതിയലോകചരിത്രാനുഭവത്തോടുള്ള പ്രതിജ്ഞാബദ്ധതയാണ്. ഈ അനുഭവം വൈരുധ്യാത്മകമാണ്. സ്ഥലത്തെയും കാലത്തെയും അവനവനെയും അപരരെയും കുറിച്ചുള്ള, മനുഷ്യജീവിതത്തിൻറെ പ്രഭാപൂർണവും തമോമയവുമായ വികാസസാധ്യതകളെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു സമഗ്ര ബോധമാണത്. ഒരു വശത്ത് നമുക്ക് ശക്തിയും ആഹ്ലാദവും വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്ന ഒരു പരിസരമായി ആധുനികാനുഭവം നമ്മെ പൊതിയുന്നു. മറുവശത്തു നമ്മുടെ ലോകത്തെയും നൻമയെയും മുച്ചൂടും മുടിക്കുന്ന ഒരു ആസുരതയെക്കുറിച്ച് അതു നമ്മെ ഉത്കണ്ഠാകുലരാക്കുന്നു. പ്രത്യാശയും സംഭീതിയും നിറഞ്ഞ ഒരനുഭവമാണത്. സമരത്തിൻറെയും സന്ദിഗ്ധതയുടെയും സംഘർഷത്തിൻറെയും ഉദ്വിഗ്നതയുടെയും വേഗമാർന്ന ഒരു ചുഴലി നമ്മെ അവിരാമമായി വേട്ടയാടുന്നു. (പു. 101-102)

കാൽപനികതയുടെയും ആധുനികതയുടെയും സ്വഭാവം, കൊളോണിയൽ കാലഘട്ടത്തിൽ ഭാരതത്തിൽ പ്രവേശിച്ച സാഹിത്യത്തിനുമുണ്ടായിരുന്നു എന്ന് ഡോ. പി.പി. രവീന്ദ്രൻ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. മാത്രവുമല്ല, ദേശീയഭാവുകത്വത്തെ അട്ടിമറിച്ചുകൊണ്ട് മലയാളത്തിൽ കടന്നുവന്ന പാശ്ചാത്യഭാവുകത്വം ഒരുതരം മിശ്രഭാഷണത്തിൻറേതായിരുന്നു. പാശ്ചാത്യലോകത്ത് ക്ഷയിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന കാൽപനികതയുടെ സ്വരവും ഉയർന്നുവരുന്ന ആധുനികതയുടെ സ്വരവും ഈ ഭാഷണത്തിൽ ഐക്യപ്പെട്ടു. ഇവിടെ ഒരു കവിയെ കാൽപനികനോ ആധുനികനോ ആക്കിയത് കാവ്യഭാഷണത്തിൽ ഈ സ്വരങ്ങളിലൊന്ന് നേടിയെടുത്ത ആപേക്ഷികമായ മുന്തൂക്കമായിരുന്നു. വള്ളത്തോളും ചങ്ങമ്പുഴയും കാൽപനികരാകുന്നതും കക്കാടും അയ്യപ്പനും ആധുനികരാകുന്നതും ഈ അർത്ഥത്തിൽ കൂടിയാണ്; ഈ രണ്ടു പ്രവണതകളെയും ചരിത്രഗതിയുടെ രേഖീയമായ ഒരന്യൂനതയിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചുവായിക്കുകയാണ് നമ്മുടെ പതിവു രീതിയെങ്കിലും (പു.25)

മലയാളത്തിലെ ആധുനിക കവിത, കുമാരനാശാനിൽ നിന്നും ആരംഭിക്കുന്നു എന്ന് സച്ചിദാനന്ദൻ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. ആത്മപ്രണയത്തിനും ആത്മവിദ്വേഷത്തിനുമിടയിൽ പ്രതിനിമിഷം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു സമൂഹത്തിൽ മുകളിലേക്കോ, താഴേയ്ക്കോ മാറേണ്ടതെന്ന് തീർച്ചപ്പെടുത്താതെ നിന്ന ഒരു മധ്യവർത്തി സ്വപ്നജീവിയുടെ കൊടും വൈരുദ്ധ്യങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ ആത്മാർത്ഥവും പീഡാകരവുമാക്കിയെന്ന് സച്ചിദാനന്ദൻ തുടർന്ന് എഴുതുന്നുണ്ട്. ആധുനികമായ കേരള സമൂഹത്തിൽ തൻറേതെന്ന് വിളിക്കാവുന്ന സമുദായത്തിൻ എന്താണ് സ്ഥാനം എന്ന് സ്വന്തം നിരീക്ഷണങ്ങളുടെ വെളിച്ചത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ കുറിച്ചിടുവാൻ ശ്രമിച്ചു. ഈ രചനയിൽ ദ്രാവിഡവും നാടോടിയുമായ കാവ്യരീതികളെ സംസ്കൃതത്തോട് വിരക്തിയില്ലാതെ തന്നെ പ്രയോജനപ്പെടുത്തി ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ആഢ്യകവിതാ സമ്പ്രദായത്തിൻ അന്ത്യംകുറിച്ചു. ഇത് അതിൻറെ ഭാഷയിലെ അപൂർവ്വമായ ഒരു വിപ്ലവമായിത്തീരുകയും ചെയ്തു.(പു. 104)

സാമൂഹ്യഛായ എഴുത്തുകാരിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ആധുനിക ലോകം തിരസ്കരണത്തിൻറേതും സ്വീകരണത്തിൻറേതുമായിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് കുറേയേറെക്കാര്യങ്ങൾ തിരസ്കരിക്കേണ്ടതുണ്ടായല്ലോ. സ്വന്തം ചുറ്റുപാടിനെ തിരിച്ചറിയാൻ കാപട്യത്തിൻറെ ചല്ലുകൾ കണ്ണടയാക്കി ധരിച്ചില്ല എന്നതായിരുന്നു ഒന്നാമത്തെ പ്രത്യേകത. ഒരുകാലത്ത് വളരെ സമ്പന്നമായിരുന്ന കുടുംബം മിക്കവാറും ക്ഷയിച്ചു തുടങ്ങിയ ദയനീയഘട്ടത്തിലാണ് എൻറെ ആവിർഭാവം. എനിക്കും സാമ്പത്തികമായി അതിനെ ഉയർത്തുവാൻ കഴിവില്ലാതായിപ്പോയി. ആ ഭാരം അനന്തരഗാമികൾക്കായി വിട്ടുകൊടുത്തിട്ട് ഞാനും കാലയവനികയിൽ മറയുവാൻ പോകുന്നു. (പു. 1897) എന്നദ്ദേഹമെഴുതുന്നു.

ഈ മനുഷ്യ സ്വഭാവം എഴുത്തിൻറെ ഓരോ ഘട്ടത്തിലും കാൽപനികതയെയും ഭാവങ്ങളെയും ഭേദിക്കുകയോ അതുമല്ലെങ്കിൽ രചനകളിൽ കടന്നുകയറുകയോ ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്നു. ചില സന്ദർഭത്തിൽ പുറത്തു നിർത്തപ്പെട്ട ഒരന്യനായും ചിലപ്പോൾ അന്യരുടെ കൂടെ സഞ്ചരിക്കുന്ന ഒരു പരിചയസമ്പന്നനായും അദ്ദേഹം സ്ഥാനപ്പെടാറുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഏറ്റവും പ്രധാന കൃതികളിലൊന്നായ രമണനി'ൽ കാണാൻ കഴിയുക, ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ കീഴാള ബോധമാണെന്ന് ബാലചന്ദ്രൻ വടക്കേടത്ത് നിരീക്ഷിക്കുന്നു. ആരണ്യച്ചാർത്തിലേക്ക് പോരേണ്ട' എന്ന് രമണഭാവം. തന്നെയുമല്ല തന്നെപ്പോലുള്ള തുച്ഛനാമാട്ടിടയൻമാർക്ക് ചെല്ലാനുള്ള ഇടമാണെന്ന് കൂട്ടത്തിൽ സൂചിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരധമബോധം സദാ നിയന്ത്രിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന കഥാപാത്രമാണ് രമണൻ (പു. 54) രമണനിൽ കാണുന്ന ഈ അധമബോധം തൻറെ സുഹൃത്തായ ഇടപ്പള്ളിയുടേതോ മറ്റേതെങ്കിലും ദരിദ്രനായ കാമുകൻറെയോ ബോധമായിരിക്കാം. കവി സ്വയം പേറുന്നതോ, ഒരു നിരീക്ഷണമോ ആണെന്നും വരാം. ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ഒരന്യതാബോധം തുടർന്നുകൊണ്ടിരുന്നു.

തൻറെ രചനകളിലെല്ലാം ഒരു കഥയുണ്ടാവും എന്ന് അദ്ദേഹം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഈ കഥകളിലൂടെയായിരിക്കാം ജനസമൂഹങ്ങൾ കടന്നുവരികയും അവർക്കു പറയുവാനുള്ളത് പറയുകയും ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. സമുദായത്തെയും ജാതിയെയും രമണൻ ഭയപ്പെട്ടു എന്ന് ബാലചന്ദ്രൻ വടക്കേടത്ത് (പു.55) സമുദായത്തിൻറെയും ജാതിയുടെയും ഉലകം എന്തുകൊണ്ടും അപകടം പിടിച്ചതായിരുന്നു. രമണനിലെ ഗായകസംഘം ഇത് വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്.

'ഏകാന്തകാമുക, നിൻറെ രഹസ്യങ്ങൾ
ലോകം മുഴുവനറിഞ്ഞുപോയി
കുറ്റപ്പെടുത്തലിൻ കൂരമ്പേൽക്കാൻ പട
ച്ചട്ട നീ വേഗം തിരഞ്ഞുകൊള്ളു
തങ്കക്കിനാവോ നീ താലോലിക്കുന്നൊര
സ്സങ്കൽപ ലോകമല്ലീ പ്രപഞ്ചം!'

ആന്തരിക ചോദനകളുടേയും ഉൾവിളികളുടേയും വിലക്കിൻറേയും പ്രതിരൂപങ്ങളായിട്ടാണ് ഗായകസംഘം പലപ്പോഴും കവിതയിൽ പ്രവേശിക്കുന്നത്. രമണൻറെ പരാജയത്തെക്കുറിച്ച് നിന്നാദർശ ജീവിതം ഫലരഹിതമായിരിക്കുന്നു' എന്ന് വെളിപ്പെടുത്തുന്നിടത്ത് മദനൻ ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ, പൊലിഞ്ഞുപോയ രമണൻ എന്ന യുവാവിൻറെ നഷ്ടത്തേക്കാൾ, രമണൻ സൂക്ഷിച്ച ആദർശങ്ങൾ അവനെ നശിപ്പിച്ചുവല്ലോ എന്നുകൂടിയാകുന്നുണ്ട്. രമണനെക്കുറിച്ചുള്ള ചിന്ത. ഇവിടെ ആദർശം ആധുനികതയുടെ ആദർശമാണ്. അതേസമയം കീഴാളരുടെ, ആദർശത്തിൻമേലുള്ള മുറുക്കിപ്പിടിത്തവുമാകുന്നുണ്ട്. സമൂഹത്തിനു സംഭവിക്കുന്ന ആദർശവ്യതിചലനങ്ങളോ, അയവുകളോ, കൂടിയായിത്തീരുന്നുണ്ട് രമണൻ എന്ന കാവ്യപ്രതിനിധാനം ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ദരിദ്ര/കീഴാള/തൊഴിലാളികളുടെ ഒരു ആദർശലോകം ഉടനീളം രചനാത്മകമാവുന്നു.

സതതം നിൻ നെറ്റിത്തടത്തിൽ നിന്നു
മുതിരുമസ്വേദകണികകളിൽ
നിഴലിച്ചു കാണ്മുനാളത്തെ ലോകം!
നിവസിച്ചിടേണ്ടൊരാദർശ ലോകം!

നാളെ ഒരു ആദർശലോകം ഉയർന്നുവരും എന്ന് പ്രതീക്ഷവച്ചുകൊണ്ടാണീ തൊഴിലാളിയെ ഇവിടെ കവി ആദരിക്കുന്നത്. ലോകത്തിൻറെ എല്ലാ വികാസത്തിൻറെയും വിത്തുപാകുന്നത് തൊഴിലാളിയാണെന്ന് കവി വ്യക്തമാക്കുന്നു. വളർന്നു പച്ചച്ചുനിൽക്കുന്ന വിളവുകളിലൂടെ തൊഴിലാളികളുടെ അവകാശങ്ങളും വിടർന്നു ശോഭിക്കുന്നു. അത് ഉണർവ്വിൻറെ ചിഹ്നവും മർദ്ദിതരുടെ പക്ഷബോധവുമാകുന്നുണ്ട്. സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിൻറെ അവതാരികയിൽ പൊൻകുന്നം വർക്കി എഴുതുന്നു, മർദ്ദകരെന്നും മർദ്ദിതൻമാരെന്നും രണ്ടുചേരിയായിത്തിരിയുന്ന ജനസംഘത്തിൽ, സമുദായനീതിയുടെ ദുഷിച്ച ഭരണ പാടവത്തെ ചോദ്യം ചെയ്യുക എന്ന ഭാഗത്താണ് ചങ്ങമ്പുഴ നിൽക്കുന്നത് (പു. 1086) ഭൂമിയിലെ സാധാരണ മനുഷ്യരും അവരുടെ ശബ്ദവും ഉയർന്നു വരും എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ കരുതുന്നു. പ്രണയം ലോകത്തിൻറെ മാറ്റത്തിനു വഴി തുറക്കും എന്നു കരുതുന്നതിനുതുല്യംമായിത്തന്നെയാണ് സാമൂഹ്യ പരിവർത്തനത്തെയും കാണുന്നത്.

ഈ മഹാജ്ജീവൻമുക്തി തിരുത്തിത്തന്നില്ലെങ്കിൽ
പ്രമേമേ, നീയും വെറും മിത്ഥ്യയെന്നോർത്തേനേ ഞാൻ!

ലോകത്തിൻറെ ഭാവനയിലേക്കു പ്രണയത്തെയും തിരിക്കുന്ന, ആദർശവുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുവാൻ ചങ്ങമ്പുഴ ശ്രമിക്കുന്നു. ആധുനികതയുടെ ആശയങ്ങളുടെയും സ്വാധീനവും താനടങ്ങുന്ന കുടുംബ സമുദായങ്ങളുടെ ജീർണതയും കീഴാളത്തവും നവമായ ഒരു ആദർശവും സംസ്കാരവും ആവശ്യമാണെന്നതിലേക്ക് അദ്ദേഹത്തെ എത്തിക്കുന്നുണ്ട്. ലോകത്തിൻറെ സംസ്കാരം ആദർശത്തിൽ കേന്ദ്രീകരിച്ചതാണെന്ന് അദ്ദേഹം കരുതി. ഉരുവപ്പെടുന്ന നവമുകുളങ്ങൾക്ക് ഇന്നത്തെ പ്രതിസന്ധികളിൽനിന്ന് മാനവരാശിയെ രക്ഷിച്ചെടുക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് തൻറെ രചനയുടെ രണ്ടാംഘട്ടം വരെ അദ്ദേഹം കരുതിയിരുന്നു. അതിനായി സമൂഹത്തിൻറെ തിൻമകളെ തുറന്നെതിർക്കുന്നതിൽ ഭയം കാണിച്ചിരുന്നില്ല. ഓർമ്മയും പ്രതീക്ഷയും വർത്തമാനകാല പൊരുത്തക്കേടുകളും ചങ്ങമ്പുഴയെ തളർത്തിയില്ല. അദ്ദേഹം ഒരു വിഷാദകവിയായിരുന്നില്ല എന്ന് എം.എൻ. വിജയൻ (പു. 21)

ഇന്നലത്തേതിൻ വളിച്ച തത്തവങ്ങളെ
ത്തിന്നു ദുർമ്മേദസ്സുവീർത്ത നിൻ വിഗ്രഹം,
ഇന്നിൻ കൊടും വെയിലേറ്ററ്റടിമുടി
യൊന്നായ് വിയർക്കുന്നു - മൂർച്ഛിച്ചിടുന്നു നീ
ഏതോ കിനാവിലെ സ്വർഗ്ഗം നുണഞ്ഞുനിൻ
ഗീതയും താങ്ങിത്തപസ്സുചെയ്യുന്നു നീ!
ഒന്നിളകീടുന്നുകെന്നോതി മരവിച്ച
നിന്നെക്കുലുക്കി വിളിപ്പൂ പുരോഗതി!

പുരോഗതിയെയും അന്ധവിശ്വാസത്തെയും യഥേഷ്ടം ഉപയോഗിക്കാൻ ശീലിച്ച ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തിൻ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ നിലപാട് പലയർത്ഥത്തിലും തിരസ്കൃതമായിരുന്നു. അദ്ദേഹം പുലർത്തി പരമ്പരാഗത വിരുദ്ധതകൊണ്ടാവാം കവിയായിരിക്കുക എന്ന അദ്ദേഹത്തിൻറെ തൻമക്കുമുകളിൽ കാൽപനികഛായ പതിയുകയും അദ്ദേഹമുയർത്തിയ ഭാവുകത്വങ്ങളിൽ നിന്നും അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിതകൾ വ്യാഖ്യാനവ്യതിയാനങ്ങൾക്ക് വശംവദമാവുകയും ചെയ്തത്. ചങ്ങമ്പുഴ മുന്നോട്ടുവക്കുന്ന ചോദ്യങ്ങൾ സൗന്ദര്യപരവും രാഷ്ട്രീയപരവുമാകട്ടെ. അവയെ കൂടുതൽ അന്വേഷിക്കുന്നതിൽ അശ്രദ്ധ സംഭവിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഡോ. വി.സി. ഹാരീസ് വിലയിരുത്തുന്നുണ്ട്. (പു.23) ചങ്ങമ്പുഴ ഉയർത്തിയത് അവിശ്വാസിയായ മതരഹിതമായ ഒരു വീക്ഷണമായിരുന്നു എന്ന് കുരീപ്പുഴ ശ്രീകുമാർ നിരീക്ഷിക്കുന്നു. ലോകത്തിലോ വേണ്ട ഈ ഇന്ത്യയിലെങ്കിലും സാർവത്രികമായ പട്ടിണിയും അഭിസരണവും ജാതിയുദ്ധങ്ങളും സമൂലം മാറ്റുവാൻ നിങ്ങളുടെ ഏതു മതത്തിനു സാധിക്കും. എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ (പു. 1976)

ഇത് തിരിച്ചറിയാനാവാതെ പോയതിനാലാവാം ഒരു യുവാവിൻറെ എടുത്തുചാട്ടത്തിനു സമാനമായിട്ടാണ് ചില സാഹിത്യ നിരൂപകർ ചങ്ങമ്പുഴ കവിതയെ കണ്ടിരുന്നത്. റവ. ഡോ. എബ്രഹാം വടക്കേൽ രക്തപുഷ്പങ്ങൾ' എന്ന സമാഹാരത്തിനു നൽകുന്ന അവതാരിക ഇതിനുദാഹരണമാണ്. ജീവിതവൈഷമ്യങ്ങളിൽ വലയുന്ന എൻറെ യുവസ്നേഹിതൻ സ്ഥിതി സമത്വവാദത്തിൻറെ മോഹനാഹ്വാനത്തിൽ കുടുങ്ങി നട്ടം തിരിയുന്നതായി തോന്നുന്നു. ഇതിൽ അദ്ദേഹത്തോടു സഹതപിക്കാനല്ലാതെ അനുകൂലിക്കുവാൻ നിവൃത്തിയില്ല... 'ധ്വനിരേവാത്മാകാവസ്യ' എന്ന സാഹിത്യമർമ്മത്തെ മിസ്റ്റർ ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന ഒരു അനുഗൃഹീത കവി ക്ഷതപ്പെടുത്തുന്നു. (പു. 570-575)

അഴിമതി, യക്രമ, മത്യന്ത രൂക്ഷമാ
മപരാധം നിശിതമാമശനിപാതം
.... .... ....
നിസ്വാർത്ഥ സേവനം, നിർദ്ദയമർദ്ദനം,
നിസ്സഹായത്വം ഹാ! നിത്യദുഃഖം!
... ... ... ...
ഇതിനൊക്കെ പ്രതികാരം ചെയ്യാതടങ്ങുമോ
പതിതരെ, നിങ്ങൾതൻ പിൻമുറക്കാർ

അഴകിപുലക്കള്ളി അരുമക്കിടാങ്ങളിലൊന്നായി വാഴത്തച്ചിനെ ഓമനിച്ചതിനെക്കുറിച്ച് അവതാരികാകാരൻറെ വിലയിരുത്തൽ ഇങ്ങനെയാണ്. ആ സാധുപ്പുലയി ആ വാഴയെ സ്വസന്താനങ്ങളിലൊന്നായി ഓമനിച്ചു എന്നു പറയുമ്പോൾ ജീവിതത്തിൽ അവൾക്കുള്ള ആശാവ്യാപ്തിയുടെ പരിമിതി സൂചിതമായിരിക്കുന്നു. നിജസന്താനങ്ങൾ മഹിപാലസചിവത്വാദിമഹോന്നത സ്ഥാനങ്ങൾ പ്രാപിച്ചേക്കുമെന്നുള്ള പ്രതീക്ഷയൊന്നും അവൾക്കില്ല.

....ഒരു കുഞ്ഞ് അകാലചരമത്താൽ പ്രകൃതിവിധിക്കു വിധേയമായി നഷ്ടപ്പെട്ടാൽ അപ്രമേയമായ ജഗദീശാജ്ഞയെ പഴിക്കുന്ന മനോഭാവം നന്നല്ല; ക്ഷോഭിക്കുന്നതും ശരിയല്ല. നമുക്കത്യന്തം പ്രിയങ്കരങ്ങളായവയുടെ നഷ്ടവും ചിലപ്പോൾ നാം സഹിച്ചേ മതിയാവൂ. (പു. 577)

ഡോ. കെ. അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ ധ്വനി സിദ്ധാന്തത്തെ ഇങ്ങനെ കാണുന്നു.

ധ്വനി അർത്ഥവിശേഷമാണെന്നു വ്യക്തമാക്കിക്കഴിഞ്ഞാൽ, അതു കൃതിയുടെ ഉള്ളടക്കം തന്നെയാണെന്നു മനസ്സിലാക്കാൻ വിഷമമില്ല. വാച്യമായ അർത്ഥത്തിൽ നിന്നുദിച്ചാലും പലപ്പോഴും വാച്യാർത്ഥത്തെ നിഷേധിച്ചുകൊണ്ടായിരിക്കും ധ്വനി നിലനിൽക്കുക... പ്രതീയമാനം, താൽപര്യം, പരമതാൽപര്യം, വിവക്ഷിതം എന്നിങ്ങനെ അനേകം തലങ്ങൾ അർത്ഥത്തിനു വ്യാപരിക്കാനായുണ്ട്. (പു.31)

വാഴയെന്ന കേവല വസ്തുധ്വനിയിൽനിന്ന് പ്രതീയമാനത്തിലേക്കും അനേകതല ആശയങ്ങളിലേക്കും കാവ്യത്തിൻറെ സത്തയ്ക്കും ആന്തരിക സത്തയ്ക്കും മാറാവുന്നതാണ്. ഇ.പി. രാജഗോപാൽ 'വാഴക്കുല' എന്ന കവിതയെ വിലയിരുത്തുന്നുണ്ട്. ഭാഷയിലെ വാഴക്ക് 'വാഴ്വുള്ളത്' എന്നാണ് ശബ്ദതാരാവലിയിലെ ഒന്നാമത്തെ അർത്ഥം. കേരളത്തിലെ നവോത്ഥാനം ആധുനിക കീഴാളരുടെ ഉണർവ്വിൻറെ ഒരധ്യായം കൂടിയാണ്. ..... ആധുനികതയ്ക്കുമുമ്പ് കുറിച്യകലാപം ഒരു ദൃഷ്ടാന്തം ആധുനികതയിൽ അതിനു മധ്യസ്ഥം ഉണ്ടാവുന്നു. അത് സംസ്കൃതം പഠിച്ച നാരായണ ഗുരുവാകാം, ഇംഗ്ലീഷുപഠിച്ച കോണ്ഗ്രസുകാരോ, കമ്യൂണിസ്റ്റുകാരോ ആവാം. അയ്യങ്കാളിയെപ്പോലുള്ള തനതു വിളയുടെ ഉദാഹരണങ്ങൾ ഏറെയില്ല. ഈ മധ്യസ്ഥാനം കീഴാളരുമായിച്ചേരാൻ ആവുന്നത്ര മെനക്കെടും. സ്വന്തം വർഗ്ഗവൈരുദ്ധ്യങ്ങൾകൊണ്ട് മുഴുവനായുള്ള ചേർച്ച നടക്കുകയുമില്ല ഇതുളവാക്കുന്ന ആഖ്യാനപ്രശ്നം വാഴക്കുലയിലും ഉണ്ട്. (പു. 29-31)

വാഴക്കുല' എന്ന കവിതയെക്കുറിച്ച് പോൾചിറക്കരോട് ഇങ്ങനെ എഴുതിയിരിക്കുന്നു' സാമൂഹ്യപരിവർത്തനത്തിൻറെയും രാഷ്ട്രീയ വ്യതിയാനത്തിൻറെയും ഒരു കാലഘട്ടത്തിൽ തങ്ങളുടെ ദുരവസ്ഥയെ ഒരു മുഖക്കണ്ണാടിയിലെന്നോണം കാണിച്ചുകൊടുക്കുകയും, സമരോത്സുകരാക്കാൻ ഒരളവോളം സഹായിക്കുകയും ചെയ്തുവെന്നതാണ് 'വാഴക്കുലയുടെ ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യം' (പു.113) കേരളനവോത്ഥാനവും ആധുനികതയുടെ മധ്യസ്ഥബോധവും കീഴാളർ എന്ന സമ്മിശ്ര വർഗ്ഗസ്വത്വത്തിൻ ശ്രമിച്ചും കലഹിച്ചും സംവേദനപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. വർഗ്ഗബോധത്തിൻറെ ആശയമണ്ഡലം പലപ്പോഴും സമുദായങ്ങളുടെ ആന്തരിക അടരുകളെക്കുറിച്ച് കാര്യമായ ചർച്ചകൾക്ക് മുതിർന്നിട്ടില്ല. എങ്കിലും കീഴാള വർഗ്ഗങ്ങൾക്ക് ഒട്ടുമൊത്തത്തിൽ അഭിസംബോധന ചെയ്യേണ്ടിവന്ന വിഷയമായിരുന്നു ദാരിദ്ര്യം. ദാരിദ്ര്യത്തിൻ അന്ത്യം കാണുവാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ ആധുനിക ഭരണകൂടരൂപങ്ങളിൽ (കോളനി അധിനിവേശ ഭരണകൂടങ്ങളിലും) പ്രവർത്തിച്ചുതുടങ്ങിയിരുന്നു. അധികാരത്തിൻറെ വിവിധ കേന്ദ്രങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുകയും ആധുനിക രാഷ്ട്ര സംവിധാനങ്ങൾ ദാരിദ്ര്യത്തെ നിർമ്മൂലനം ചെയ്യുന്നതിൽ നിന്ന് പിന്തിരിയുകയുമുണ്ടായി.

ഉച്ചവെയിലിൽ പരന്ന നെൽപാടങ്ങൾ
പച്ചപിടിപ്പിച്ചു നിൻ നവയൗവനം!
നിത്യപ്രയത്നഫലങ്ങളാലന്യർതൻ
പത്തായമെല്ലാം നിറച്ചുനിൻ യൗവനം
അന്യനു വെണ്മണിമാളിക കെട്ടുവാൻ
നിന്നസ്ഥികൂടം വിരിച്ചു നിൻ യൗവനം
എന്നിട്ടുമിന്നോ? പഴകിയ പാദുക
യെന്നമട്ടയ്യോ, പരിത്യക്തനല്ലി നീ?

ആധുനിക രാഷ്ട്ര സങ്കൽപങ്ങളുടെ അധികാര രൂപങ്ങളെ ചങ്ങമ്പുഴ ചർച്ച ചെയ്യുന്നുണ്ട്. നിരന്തര നിർദ്ദയമർദ്ദനം, ക്ഷുദ്രലോകം, നീതിയില്ലാത്ത ജഗത്ത്, സ്വർണ്ണമഞ്ചത്തിൽ ആലസ്യത്തോടെ ഉൻമാദ ശ്രീലാനുഭൂതി നുകരുന്നവർ, വിത്തപ്രതാപം തഴുതിട്ടു ഭദ്രമായ് കൊട്ടിയടച്ച കവാടങ്ങൾ, തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ഇതിനുദാഹരണങ്ങളാണല്ലോ. പൊൻകുന്നം വർക്കി എഴുതുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്, അനവധി കൊള്ളരുതായ്മകളും കവിതാവാസനയുമുള്ള ഒരു അപക്വമതിയായിട്ടായിരുന്നു. പുരോഗമന വിദ്വേഷിയായിട്ടുപോലും ഞാൻ കേട്ടിട്ടുണ്ട്. ചില തീപിടിപ്പൻ സാഹിത്യകാരൻമാരുടെ മുഖത്തുനിന്ന് ഒരു വാഴക്കുല എഴുതിയതാണോ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പുരോഗമനമെന്ന്! അതെ അങ്ങനെ ചോദിക്കുന്നവരുണ്ട്?.... അദ്ദേഹം ആജീവനാന്തം ഒരു പടയാളിയായിരുന്നു. പലവിധ പ്രതിബന്ധങ്ങളോട് ഒറ്റക്കുനിന്ന് അദ്ദേഹം പടവെട്ടി. ദാരിദ്ര്യത്തോട്, ആത്മാർത്ഥതയില്ലായ്മയോട്, മാമൂലുകളോട്, ഭയങ്കരരോഗത്തോട് - ഇങ്ങനെ പലതിനോടും. ആ സമയങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ജയിച്ചോ തോറ്റോ എന്ന് വായനക്കാർ നിശ്ചയിച്ചുകൊള്ളട്ടെ (പു. 945-946)

കർഷക ജീവരക്തം കുടിച്ചാ
ഹർഷ പ്രമത്തരാം ജൻമിവർഗ്ഗം,
വർത്തകൻമാരുമായൊത്തുകൂടി
ക്കുത്തിക്ക വർച്ചയ്ക്കരങ്ങൊരുക്കി!
പൊട്ടിക്കുകാബന്ധമാദ്യമായി
ട്ടൊട്ടൊരാശ്വാസം ലഭിക്കു,മെങ്കിൽ!

കർഷക സമൂഹത്തെ, കുടിയാൻമാരെയും അടിമകളെയും ഉൾപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടുള്ള ഒറ്റ ഏകകമായും മറുവശത്ത് ജൻമി വർഗ്ഗത്തെ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു ആധുനിക സാമൂഹ്യ നിരീക്ഷണങ്ങൾ. ജൻമിസമ്പദ് കൂട്ടുകെട്ടിൻറെ ഇന്ത്യൻമുഖം ഇക്കാലത്തെ കവിതകളിൽ പ്രതിഫലിച്ചിരുന്നു. ഫ്യൂഡൽ കൊളോണിയൽ സമ്പദ്ശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ രൂപംകൊള്ളുകയുണ്ടായി. എന്നാൽ സാമൂഹ്യമായി അവയുടെ പ്രതിഫലനങ്ങൾ ഏതൊക്കെ വിധത്തിലായിരുന്നു എന്നതിനെ സംബന്ധിച്ച തുറന്ന പഠനങ്ങളും ചർച്ചകളും ആധുനികതയുടെ അറപ്പിനെ ഭേദിച്ചത്, ആധുനികാനന്തര സമൂഹത്തിലാണ്. പ്രത്യേകിച്ചും ജാതി സമ്പദ്ബന്ധങ്ങളിലും മതസമ്പദ്ബന്ധങ്ങളിലും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുള്ള അധികാരരൂപങ്ങളെ പഠിക്കുന്നതിൽ ആധുനികത അറച്ചുനിന്നിട്ടുണ്ട്. കർഷകരിൽ നിന്നും കർഷക തൊഴിലാളികളെ പുറത്താക്കുകയും സമ്പദ്അധികാര ബന്ധങ്ങളുടെ ക്രയവിക്രയങ്ങളിൽ സമുദായ താൽപര്യങ്ങൾ ഒളിച്ചു കടത്തുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. കർഷകരെ കീഴാളരായിക്കാണുന്ന അതിനുള്ളിൽതന്നെ ജാതി അടരുകളെക്കൂടി പരിശോധിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന സമീപനം ചങ്ങമ്പുഴയുടേതായി ഉണ്ടായിരുന്നു.

നുകവും തോളത്തേന്തിക്കാളയ്ക്കു പിമ്പേ പോകും
സുകൃത സ്വരൂപമേ, നിന്നെ ഞാൻ നമിക്കുന്നു.
പൊരിവെയ് ലിലീനിൻറെയുഗ്രമാം തപസ്സല്ലേ
നിറയെക്കതിർക്കുല ചൂടിപ്പൂ നെൽപാടത്തെ!
എന്നിട്ടും ലോകം മാത്രം കണ്ണടച്ചിരുന്നുകൊ
ണ്ടിന്നിതാ, കഷ്ടം, നിന്നെ മർദ്ദിപ്പൂ ദയാഹീനം,
നിർവ്യാജസ്നേഹത്തിൻറെ വെളിച്ചം വിതയ്ക്കുന്ന
ദിവ്യതാപസാ നീയാണെന്നുമെൻ ഗുരുനാഥൻ

ഇന്ത്യൻ ആധുനികതയുടെ വ്യാജമുഖം ചർച്ച ചെയ്യുവാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഇന്ത്യൻ ജ്ഞാനബോധം, അഥവാ ഭാരതീയതയുടെ ഒരു വശമായ ആർഷജ്ഞാനം അധ്വാനത്തെ തള്ളിമാറ്റുകയും അധ്വാനിക്കാത്തവരെ പൂജിക്കയും ചെയ്തുവന്നു. കേരളത്തിൻറെ സാമൂഹ്യമണ്ഡലവും ഇതിൽനിന്നു ഭിന്നമായിരുന്നില്ല. കൃഷിപ്പണിയിൽ കേന്ദ്രീകരിച്ച സമൂഹങ്ങളെ, മ്ലേച്ഛൻ, നീചർ, അയിത്തക്കാർ, ഹീനർ, കറുത്തവർ, അപരിഷ്കൃതർ, അശുദ്ധർ എന്നിങ്ങനെയൊക്കെയായിരുന്നുവല്ലൊ അഭിസംബോധന ചെയ്തിരുന്നത്. നൻമ/തിൻമകളുടെ വിഭജനത്തിൽ കാർഷിക - കാർഷികേതര - അധ്വാന കേന്ദ്രിത സമൂഹങ്ങളെ തിൻമയുടേയും പൈശാചികതയുടേയും വെറുക്കപ്പെട്ടവരുടേയും സ്ഥാനത്താണ് പ്രതിഷ്ഠിച്ചത്. അവരുടെ ജാതിനാമങ്ങളെ മാത്രമല്ല ജീവാത്മ/പരമാത്മ സർവ്വസ്വത്തെയും വിമർശിക്കുകമാത്രമല്ല, അധ്വാനിക്കുന്നവരെ ഗുരുനാഥരാക്കി മാറ്റുകയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ.

ടാഗോറിൻറെയും മറ്റും സമീപനങ്ങളും പശ്ചാത്യ കവികളുടെ നവീന കാഴ്ചപ്പാടുകളും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് പിന്തുണ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. മർദ്ദിതരോടുള്ള അനുകമ്പയോടൊപ്പം തന്നെ ദേശാഭിമാനം, വയസ്യസ്മരണ, ആചാര്യഭക്തി, പ്രകൃതി സൗന്ദര്യ പൂജ മുതലായി പല മൃദുലവികാരങ്ങളെയും തട്ടിയുണർത്തുവാൻ പര്യാപ്തങ്ങളായ ഇതര വിഷയങ്ങളിലും കവിയുടെ ദൃഷ്ടി വ്യാപരിച്ചിട്ടുണ്ട് എന്ന് ഉള്ളൂർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. (പു. 775) ഡോ. വി.സി. ഹാരീസ് ഇങ്ങനെ വ്യക്തമാക്കുന്നു. പാവപ്പെട്ടവരുടെ ജീവിതാവസ്ഥകൾ കവി മനസ്സിൽ നിറയ്ക്കുന്ന രോഷത്തിൻറെയും ദുഃഖത്തിൻറെയും പിരവർത്തനവാഞ്ഛയുടെയും സൂചനകൾ വ്യക്തമാണ്. എന്നാൽ ഈ ജീവിതാവസ്ഥകളെ സൈദ്ധാന്തികമായി നേരിടാനുള്ള കെൽപില്ല എന്നും വ്യക്തമാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഇത്തരം രചനകൾ ഒരു പ്രത്യേക വിധത്തിൽ കാൽപനികതയുടെ ബഹിർമുഖത്വം മാത്രം കേവലമായി വിളിച്ചറിയിക്കുന്നവയായിത്തീരുന്നു. തീർച്ചയായും ഇവ ചരിത്രപരമായ ഒരു ദൗത്യം നിറവേറ്റുന്നുണ്ട്.! (പു. 20)

ചങ്ങമ്പുഴ സമൂഹത്തിനൊപ്പം നിലനിൽക്കുകയുണ്ടായി. സമുദായത്തിൻറെ പുരോഗതിക്കു സഹായകമായ രീതിയിൽ സാഹിത്യ വ്യാപാരം നിർവഹിക്കുക എന്നതു തന്നെയായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ ലക്ഷ്യം. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളുടെ മൂന്നാം ഘട്ടം മുതലാവാം വ്യക്തികേന്ദ്രീകൃതമെന്നോ, ഭാവഗീതങ്ങളെന്നോ വിളിക്കുന്ന കാവ്യലോകം രൂപംകൊള്ളുന്നത് അതേസമയം ഭാവഗീതങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചയിൽ, വ്യക്തി/സമൂഹം/സാഹിത്യം എന്ന ത്രൈമാനകങ്ങളെ പരിശോധനാ വിഷയമാക്കുന്നുമുണ്ട്. സാഹിത്യോൽപത്തിയെക്കുറിച്ചുള്ള അന്വേഷണങ്ങളിലേക്കിറങ്ങിച്ചെല്ലുമ്പോൾ, വ്യക്തിയുടേതിനേക്കാൾ ജനസമൂഹത്തിൻറെ വികാരങ്ങൾക്ക് ബാഹ്യരൂപം കൊടുക്കുവാനുള്ള അഭിനിവേശത്തിൽ നിന്നാണ് കവിത കിളിർത്തിട്ടുള്ളതെന്നഭിമാനിക്കുവാനേ വഴി കാണുന്നുള്ളൂ. കാവ്യ മണ്ഡലത്തിൽ ഇന്ന് കവിയുടെ ആത്മാംശത്തിൻറെ ബാഹുല്യംവും സാമൂഹികാംശത്തിൻറെ വൈരൾയവുമാണ് ദൃശ്യമാകുന്നത്. ആധുനിക ലോകത്തിലെ വ്യക്തിത്വത്തിനു പരമപ്രധാനമായ സ്ഥാനവും അജയ്യവുമായ പ്രാബല്യംവും സിദ്ധിച്ചുള്ളതാണ് ഇതിനുകാരണം. (പു. 768) എന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്.

വ്യക്തി/സമൂഹ എന്ന ദ്വന്ദ്വവും വ്യക്തി - സമൂഹം - സാഹിത്യം എന്ന സമ്മിശ്രണവും ചങ്ങമ്പുഴ തിരിച്ചറിയുന്നുണ്ട്. പ്രണയം, വിരഹം, വിരക്തി തുടങ്ങിയവ സാഹിത്യത്തിൽ പുതിയ കാര്യങ്ങളല്ല. എന്നാൽ വ്യക്തിത്വം, ചുറ്റുപാട്, വ്യക്തി / സമൂഹഭിന്നത, തുടങ്ങിയവയാണ് അതുവരെ നിലനിന്നിരുന്ന സാഹിത്യത്തിൽ നിന്നും ആധുനിക സാഹിത്യത്തെ വേറിട്ടുനിർത്തുന്ന പ്രത്യേകതകളിലൊന്ന്. പ്രണയത്തിൻറെയും കാൽപനികതയുടെയും അതിരുകളില്ലാത്ത ലോകത്തിലേക്ക് പ്രയാണം ചെയ്യുമ്പോൾതന്നെ സമൂഹത്തിൻറെ എല്ലാത്തരം അതിർവരമ്പുകളെയും വ്യക്തമാക്കാനുള്ള ധൈര്യവും ചങ്ങമ്പുഴ കാണിച്ചിരുന്നു.

പാരതന്ത്ര്യത്തിൻ തുറുങ്കിലിതുവരെ
കൂരിരുട്ടത്തു കിടന്നു ഞങ്ങൾ!
ദാരിദ്ര്യത്തിൻറെ ഭയങ്കര സ്വപ്നങ്ങൾ
നേരിട്ടുകണ്ടു വിറച്ചു ഞങ്ങൾ!
മർദ്ദനത്തിൻ ബലിക്കല്ലിലവശരായ്
രക്തം വമിച്ചു പിടഞ്ഞുഞങ്ങൾ

ഒന്നു പോലെ കഴിഞ്ഞവർ ഞങ്ങ
ളിന്നു കേവലമന്യർ താൻ!
ആയിരം നവാദർശവും ചുമ
ന്നാഗമിച്ച യുവത്വമേ!~
ഹന്ത, ഞങ്ങൾക്കിടയിൽ നീതികൊ
ണ്ടെന്തിനീ മതിൽ കെട്ടിനീ.?....

തുടങ്ങിയ കവിതകളിലൊക്കെ പ്രണയവും സമൂഹവും തമ്മിലുള്ള ബലതന്ത്രങ്ങളുടെ സ്വഭാവമാണ് വ്യക്തമാക്കുന്നത്. റൊമാൻറിക് എന്ന നിലയിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യാംശങ്ങളെക്കുറിച്ച് നരേന്ദ്രപ്രസാദ് ഇങ്ങനെ എഴുതുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ റൊമാൻറിക്കായിരുന്നു. ഭാവനയുടെ വിദൂര വൈകുണ്ഠങ്ങളിൽ ഒരു വാനമ്പാടിയെപ്പോലെ അദ്ദേഹം പറന്നു.... മനുഷ്യ ജീവിതത്തിലെ കൊച്ചുകൊച്ചു മോഹങ്ങളെ വലുതാക്കി, വർണശബളമായി കൊച്ചുകൊച്ചു ദുഃഖങ്ങളെ ശോകത്തിൻറെ നീലത്തടാകങ്ങളാക്കി ആവിഷ്കരിച്ചു. ഏതെങ്കിലും സിദ്ധാന്തത്തിൻറെ പ്രവാചകനായിരുന്നു അദ്ദേഹമെന്നല്ല വിവക്ഷ. ചങ്ങമ്പുഴ മനുഷ്യനോടു സംസാരിച്ചത് ആദർശങ്ങളുടെ ഉയർന്ന ലോകത്തു നിന്നുകൊണ്ടായിരുന്നു എന്നുമാത്രം. സാധാരണക്കാരനു വെറും സാധാരണമായി തോന്നുന്ന കാര്യങ്ങൾ ആ കവിയിൽ വികാര വിക്ഷോഭങ്ങളുയർത്തിയതിൻറെ രഹസ്യം ഇതാണ്. (പു. 1966)

ഞാനൊരു നിസ്സാര ഗ്രാമീണൻ നിങ്ങളോ
മാനികൾ, ജ്ഞാനികൾ, നാഗരികർ
മണ്ണിനടിയിൽ കുഴൽ വഴി വന്നിടും
തണ്ണീർകുടിപ്പവനല്ലല്ലോ ഞാൻ!
.... ... ... ...
ജീവകാരുണ്യവും നീതിയും ഞങ്ങൾ തൻ
ജീവിതം പ്രാകൃതമാക്കിടുമ്പോൾ
ഹാ സമരാസക്തിയും ചതിയും കൊണ്ടു
ഭാസിപ്പു നിങ്ങൾതൻ ജീവിതങ്ങൾ

നാഗരികൻ/ഗ്രാമീണൻ എന്നീ ദ്വന്ദ്വങ്ങളിൽ നരേന്ദ്രപ്രസാദ് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നതുപോലെ, ആദർശങ്ങളുടെ ഉയർന്നലോകത്തെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത സ്ഥായിയാക്കിത്തീർക്കുന്നു. 'കാവ്യപാരമ്പര്യത്തിൻറെയും സാംസ്കാരിക പാരമ്പര്യത്തിൻറെയും നല്ല അംശങ്ങൾ ആധുനിക കവിതയിൽ പുനഃസൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടു. കലാപരമായ സ്വാതന്ത്ര്യം കാത്തുസൂക്ഷിച്ചുകൊണ്ട് സാമൂഹ്യ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധത പാലിക്കാൻ ആധുനിക കവിതയ്ക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട് എന്ന്്, പി. കൃഷ്ണൻകുട്ടിനായർ വിലയിരുത്തുന്നു. (പു. 58) ആധുനിക കവിതകളുടെ കാൽപനിക സ്വഭാവത്തെ വിമർശനരൂപത്തിൽ വിലയിരുത്തുകയാണ് ഹരികുമാർ എസ്. വൈലോപ്പിള്ളിയിലും ചങ്ങമ്പുഴയിലും കാൽപനികത പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത് കീഴാള വിരുദ്ധതയുടെ രൂപത്തിലായിരുന്നു എന്ന് അദ്ദേഹം കാണുന്നു. ഗ്രാമ ജീവിതത്തെ അനുഭവയാഥാർത്ഥ്യത്തെക്കാൾ ആദർശത്തിൻറെ സ്വർഗമായിട്ടായിരുന്നു കാൽപനികർ അവതരിപ്പിച്ചത്. (പു. 183) കാൽപനികർക്ക് മധ്യവർഗ്ഗ ബോധമായിരുന്നു കൂടുതൽ നിഴലിച്ചിരുന്നത് എന്നു വിലയിരുത്തുമ്പോൾത്തന്നെ കേവല വ്യക്തിബോധത്തിൻറെ നൂലാമാലകളിലായിരുന്നില്ല ആധുനിക കവികളിൽ പലരും എന്ന് വിലയിരുത്താവുന്നതാണ്.
ചങ്ങമ്പുഴ ജ്ഞാനമാർഗ്ഗത്തിലൂടെ (ഇല്ലുമനേഷൻ) കൂടുതൽ സഞ്ചരിക്കുകയും വൈരാഗ്യത്തിൽ (സെൽഫ് റിനണ്സിയേഷൻ) ചരിച്ചവ കുറഞ്ഞുമിരിക്കുന്നു എന്ന് കേസരി എ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തത്വശാസ്ത്രം എന്ത് എന്നതിലൂടെ ഓരോരുത്തനും അവൻറെ കഴിവനുസരിച്ച് വികസിക്കുവാൻ ഇന്നത്തെ സമുദായം അനുവദിക്കുന്നില്ല എന്നതാണ് ഈ തത്വശാസ്ത്രം എന്ന് കേസരി വ്യക്തമാക്കുന്നു. മാത്രവുമല്ല അനഭ്യസ്ഥതയുടെ സാമ്പത്തിക സഹായങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴയെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു എന്നും കേസരി എഴുതുന്നുണ്ട്. (പു. 245) ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മൂന്നാംഘട്ടത്തിൽ അഥവാ വ്യക്തികേന്ദ്രീകൃത രചനകളുടെ സ്വഭാവം പുലർത്തുന്ന എഴുത്തുകാലഘട്ടത്തിൽ, സമൂഹത്തെ നോക്കിക്കണ്ടിരുന്നത് കടുത്ത വിമർശനങ്ങളുടെ അടിത്തറയിലൂടെയാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കാവുന്നതാണ്.

ലോകം നശിച്ചു മനുഷ്യവർഗം
പാകിക്കഴിഞ്ഞു വിനാശ ബീജം
അങ്ങൊരു ഭാഗത്തുനിന്നു കേൾപ്പൂ
പൊങ്ങും ധനത്തിൻറെ ഗർജ്ജനങ്ങൾ!
... ... ... ...
ഇല്ല സമത്വം സഹോദരത്വം
ഇല്ല സഹതാപമില്ല ധർമ്മം
... ... ...
പ്രേമപ്പൊൻ ചന്ദ്രിക മാഞ്ഞുപോയി
കാമക്കരിങ്കാറടിഞ്ഞുകൂടി'

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ അടിസ്ഥാനപരമായി ജീവിതാസക്തിയും മനുഷ്യസ്നേഹവുമാണുള്ളത്. മനുഷ്യസ്നേഹത്തിൻറെ സ്വാഭാവികത പരിണാമമെന്ന നിലയിൽ പരിവർത്തനേച്ഛയ്ക്കും അതിൽ സ്ഥാനം ലഭിക്കുന്നു, എന്ന് എം.കെ. സാനു. (പു. 10) സാമൂഹ്യപ്രശ്നങ്ങളെ സ്വന്തം പ്രശ്നമായിക്കൂടിക്കാണുന്ന, സമൂഹത്തിൻറെ വിഷം ഭക്ഷിച്ച് സമൂഹത്തിൻറെ മലീമസത്തെ സ്വയം ഏറ്റെടുത്ത് ശുദ്ധീകരിക്കുന്ന, സമൂഹത്തെ രക്ഷിക്കുന്ന, അങ്ങനെ സ്വയം മരണമേറ്റുവാങ്ങുന്ന വിഷംതീനിയുടെ വഴി ചങ്ങമ്പുഴയും സ്വീകരിച്ചു എന്ന് വിഷ്ണു നാരായണൻ നമ്പൂതിരി വിലയിരുത്തുന്നുണ്ട്. (പു. 1969)

കാലമിമ്മട്ടുക്കടന്നുപോകും
കാണുന്നതോരോന്നകന്നുമായും
......
ആരാരീ പ്രശ്നമപഗ്രഥിക്കു
മാറിതിൻ സത്യം തെരഞ്ഞെടുക്കും?

ആധുനിക കവികളെയും അവരുടെ കാവ്യഭാവുകത്വത്തെയും പുനഃപരിശോധിക്കുന്നുണ്ട്, ഡോ. എസ്. ഗുപ്തന്നായർ. ആത്മാർത്ഥതയില്ലാത്ത പച്ചച്ചിരികൾ കൊണ്ടു പുളയുകയും പരിഹാസത്തിൻറെ വിളർത്ത ഹാസങ്ങൾ കണ്ടു കൊടുമ്പിരിക്കൊള്ളുകയും ചെയ്ത ആ കവികളുടെ ബാഷ്പാഞ്ജലി'കൾ ഒരു ദശാബ്ദത്തിനു മുമ്പുള്ള മലയാള കവിത, ആഭരണമായി കരുതിയിരുന്നു. ഇന്ന് അത് ചുണകെട്ട ഒരു ഭൂതകാലത്തിൻറെ സ്മരണമാത്രമായി അവശേഷിക്കുന്നു. നിരാശ നിഹതൻമാരായി നിലവിളിച്ച അവരിൽ ഒട്ടുമിക്കവരും ഇന്ന് ഒരു പുത്തൻ പുലരിയുടെ തുടുത്ത മുഖം കണ്ട് ഉൻമേഷവാൻമാരാകാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. (പു. 79)

ആധുനിക കവിത, അതുവരെ നിലനിന്നിരുന്ന കാവ്യാവബോധത്തെ മാത്രമല്ല, ഭാഷയെയും, കാഴ്ചപ്പാടുകളെയും അന്ധമായി പിന്തുടരുകയുണ്ടായില്ല. ആശയങ്ങൾകൊണ്ടും വീക്ഷണങ്ങൾകൊണ്ടും ആധുനികാനന്തര സമൂഹം വിമർശനങ്ങളുന്നയിക്കുന്നുണ്ട്. ആധുനികതയെ കാലഘട്ടത്തിൻറെ പ്രതിനിധാനങ്ങളാവുന്നതിൻ സാഹിത്യം സ്വയം സന്നദ്ധമാകാറുണ്ട്. കാലഘട്ടത്തിൻറെ വ്യതിരിക്തതകളും പുതുമകളും കൃതികളെയും വ്യത്യസ്തമായി വിലയിരുത്തുകയുണ്ടാകുമല്ലോ. വിലാപത്തിൽനിന്നും കലാപത്തിലേക്കു പ്രവേശിക്കുന്ന കവിതവഴികൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകൾ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഗ്രാമ്യവും സമുദായവിമർശവും ആദർശാത്മകവും വിലാപവും വ്യക്തിസ്വത്വപരവും കാൽപകനികവും ഒക്കെയാകുന്ന ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകൾ പുതുഭാവുകത്വത്തെ സ്വയം അന്വേഷിക്കുന്ന തുടിക്കുന്ന കവിതകളാകുന്നുണ്ട്.

1. പു. 101, 102, 104, മലയാള കവിതാ പഠനങ്ങൾ, സച്ചിദാനന്ദൻ മാതൃഭൂമി ബുക്സ്, 2009.
2. പു. 25, ഇടപെടലുകൾ, പി.പി. രവീന്ദ്രൻ, ഡി.സി. ബുക്സ് 2009.
3. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകൾ, വാല്യംം 1,2, ഡി.സി. ബുക്സ് 2004
4. പു. 54, 5, വായനയും വൈകാരികതയും, ബാലചന്ദ്രൻ വടക്കേടത്ത്, മാധ്യമം ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്, മെയ് 23, 2003.
5. പു. 57. 58, കാൽപനികതയും വിപ്ലവവും, ബാലചന്ദ്രൻ വടക്കേടത്ത്, മാധ്യമ ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്, ഒക് 13, 2006
6. പു. 20, 23 കാവ്യ നർത്തകിയും മറ്റു പ്രധാന കവിതകളും ഗന്ധർവ്വ സർപ്പത്തിൻറെ കവിത, ഡോ. വി.സി. ഹാരീസ്, ഡി.സി. ബുക്സ്, 2007.
7. പു. 31, ഇന്ത്യൻ സാഹിത്യ സിദ്ധാന്തം പ്രസക്തിയും സാധ്യതയും കെ. അയ്യപ്പപ്പണിക്കർ, കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റിയൂട്ട്, 1999.
8. പു. 2913, വാഴ്വുള്ളത്, വാഴക്കുലയ്ക്ക് ഒരു ചരിത്രം, ഇ. പി. രാജഗോപാലൻ, നവംബർ 511, 2006.

9. പു. 113, ദലിത് സാഹിത്യം ഒരു പഠനം, റവ. ഡോ.എബ്രഹാം അയിരുക്കുഴി, പോൾചിറക്കരോട്, ക്രൈസ്തവസാഹിത്യ സമിതി, 1995.
10. പു. 58. ആധുനികതയുടെ പ്രവണതകൾ ഇടശ്ശേരിക്കവിതയിൽ, വി. കൃഷ്ണൻകുട്ടിനായർ, സാഹിത്യലോകം, നവംഡിസം 2005.
11. പി. 183, കാൽപനികതയുടെ കീഴാള വിരുദ്ധത, ഹരികുമാർ, എസ്. ദലിത് തിരച്ചറിവുകൾ, ജനു 2009.
12. പു. 245.
13. പു. 79, ആധുനിക സാഹിത്യം, എസ്. ഗുപ്തന്നായർ, എൻ.ബി. എസ്. 1999.
154. പു. 21, കവിതയുടെയും കവിയുടെയും ഉദ്ദേശ്യ പൂർണമായ തിരിഞ്ഞുനോട്ടങ്ങൾ, എം.എൻ. വിജയൻ, മാധ്യമം ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്, ഒക്15, 2004

ചങ്ങമ്പുഴ - പാരമ്പര്യം, നിഷേധം, നിർവൃതി

എം. ഗോവിന്ദൻ

ഒരു കാലഘട്ടത്തിൻറെ വികാരം തൻറെ ഉള്ളംകൈയിലൊതുക്കി കവിതയിലൂടെ കരയുകയും പരിഭവിക്കുകയും പരാതിപ്പെടുകയും പരിഹസിക്കുകയും അട്ടഹസിക്കുകയും ചെയ്ത ചങ്ങമ്പുഴ, അന്നത്തെ യുവചേതനയുടെ ഊർജ്ജസ്വലപ്രതീകമായിരുന്നു. ആത്മാവിനെ ഒരു വിചാരണയ്ക്ക് വിധേയമാക്കിയ ആ വികാരഗായകനെക്കുറിച്ച് വീണ്ടും സൂക്ഷ്മദൃഷ്ട്യാ

ഏതുകവിയും പാരമ്പര്യത്തിൻറെ മടിയിലേക്കാണ് പിറന്നുവീഴുന്നത്. പൊതുവെ, സങ്കീർണ്ണമായ ഭാഷാപാരമ്പര്യത്തിലേക്ക്, വിശേഷിച്ചും, നാളിതുവരെയുള്ള കാവ്യ പാരമ്പര്യത്തിലേക്ക്. ഈ പാരമ്പര്യങ്ങളിൽ കുറച്ചിട പൊരുന്നിക്കിടന്നു ചൂടും ചൈതന്യവും ഉൾക്കൊള്ളാതെ കവിക്ക് തൂവലും കവിതയ്ക്ക് ചിറകും നേടാവതല്ല, കവിതയ്ക്ക് തൂവൽ കൈവന്നാൽ കവിക്ക് ചിറകും വളരുന്നു. പിന്നീട്, പൊരുന്നിക്കിടപ്പിൽ പൊട്ടിയടർന്ന മുട്ടയുടെ തോടുംപേറി നടക്കേണ്ട ഗതികേടില്ല. സ്വന്തം ജീവിതമായാൽ, അതേവരെ ജീവനൂട്ടി പോറ്റിപ്പുലർത്തിയ താവളത്തിൽനിന്ന് സ്വതന്ത്രമായേ തീരൂ. ഈ പ്രവൃത്തിയിലൂടെ പാരമ്പര്യത്തിൻറെ ചില അടരുകളുമായി വിട പറയുന്നു; അല്ലെങ്കിൽ അങ്ങനെ തോന്നാൻ ഇടവരുത്തുന്നു. ഇത് പിറവിയുടെതന്നെ സ്വാഭാവികമായ പാരമ്പര്യ നിഷേധമാണ്. നിഷേധത്തെക്കാൾ, പതിവ് എന്തോ പെരുമാറുമെന്നോ പറയുന്നതായിരിക്കും ശരി.

തോടുപൊട്ടിച്ച് പിറവിയെടുത്ത്, പുറത്തുവന്ന തൂവലും ചിറകുമുള്ള ജീവി വളർന്ന്, തൂവലും ചിറകുമുപയോഗിച്ച്, മണ്ണിലും മാനത്തും വിഹരിക്കാൻ തുടങ്ങുന്നു. വളരാനും പരിസരമാവശ്യമാണ്. വളർച്ചക്കാവശ്യമുള്ള വസ്തുവകകൾ ആ പരിസരത്തിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ച് ഉൾക്കൊള്ളുവാനുള്ള കഴിവാണ് സ്വാതന്ത്ര്യത്തിൻറെ മുൻ സ്ഥിതി. ഏതു ഘട്ടത്തിലും പാരമ്പര്യത്തോട് ഉരുമ്മിയും, ഒട്ടിച്ചേർന്നും, ഏറ്റുമുട്ടി വിട്ടുമാറിയുമാണ് ജീവനുള്ള എല്ലാറ്റിൻറെയും വികാസം.

സംഗതി ഇങ്ങനെയാകെ, പാരമ്പര്യ നിഷേധ സങ്കൽപത്തിൻ പ്രസക്തി എത്രമാത്രമുണ്ട്? കേവലകൽപനകൾക്കൊന്നും ഇവിടെ വലിയ അർത്ഥമില്ല. കാര്യകാരണ ന്യായമനുസരിച്ച് നിഷേധംപോലും ഒരു തുടർച്ചയാകുന്നു. ഇന്നലത്തെ നിഷേധം ഇന്നത്തെ പാരമ്പര്യത്തിൻറെ ഒരു ഭാഗമായിത്തീരുന്നു. ആ നിലയ്ക്ക് തുടരെത്തുടരെയുള്ള നിഷേധങ്ങൾ പാരമ്പര്യത്തിൻറെയും കണ്ണികളായി നീളുന്നു. പരിണാമ വിധേയമല്ലാത്ത പാരമ്പര്യം മൃതമാണ്. ഊർജ്ജം പ്രസരിപ്പിക്കാനാവാത്ത വെറും പിണ്ഡം. പാരമ്പര്യത്തെയും അതിൻറെതന്നെ നിഷേധത്തെയും ചർച്ചചെയ്യുമ്പോൾ അടഞ്ഞുമുരടിച്ച പാരമ്പര്യത്തേയും തുടരായി മുന്നേറുന്ന പാരമ്പര്യത്തേയും വേർതിരിച്ചു കാണുകയാണാവശ്യം. പിണ്ഡാവസ്ഥയിലുള്ള പാരമ്പര്യം നിഷേധത്തിൻറെ സ്ഫോടക വസ്തുക്കൾ ഉൾക്കൊണ്ട് പൊട്ടിത്തെറിക്കുന്ന ഊർജ്ജമായിത്തീരുമ്പോൾ, പ്രക്ഷുബ്ധമായ പരിവർത്തനം സംഭവിക്കുന്നു. അതിൻറെ വ്യാപ്തി അതേവരെ കാണാത്ത ഒരു പ്രാപ്തിയായി കലാശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പാരമ്പര്യത്തെ നിഷേധിക്കുന്ന മൗലിക ചോദനകൾപോലും പുതിയൊരു പാരമ്പര്യത്തെ വളർത്തിയെടുക്കുകയാണ്, ഫലത്തിൽ.

ഇടക്കാലത്ത് ഇത്തരം ചർച്ചകളിൽ ഏറെ പ്രസക്തിയുള്ള ഒന്നാണ് തരംഗ സങ്കൽപം. ഇതനുസരിച്ച് നമുക്ക് പാരമ്പര്യത്തിൻറെയും നിഷേധത്തിൻറെയും അളവും വിളവും നിർണയിക്കാവുന്നതാണ്. നമ്മുടേത് ഒരു കടലോരനാട്. നാമേറെപ്പേരും കടലുമായി ഇടപഴകിക്കൊണ്ടേ കഴിയുന്നു. സ്ഥിതി പ്രജ്ഞമായി ഉയർന്നുനിൽക്കുന്ന പർവ്വ ശൃംഖലകൾ ഒരു വശത്ത്. പച്ചപിടിച്ച മാമരങ്ങളും, പലനിറങ്ങളുള്ള പൂക്കളും, കുത്തിയൊലിക്കുന്ന അരുവികളും സമുന്നതങ്ങളിലും സമതലങ്ങളിലും ജീവൻറെ നാമ്പുകൾ ഉളവാക്കിക്കൊണ്ടേ കഴിയുന്നു. പുഴകളുടെ അഴികൾ കടലോരത്തിലാണ്. പിറവിയും കടലിൽനിന്നുതന്നെ. നിരാവിയായി, മേഘങ്ങളായി മഴ രൂപപ്പെട്ട മലകളിൽ ജലപ്രവാഹങ്ങളുടെ പ്രഭവസ്ഥാനമായിത്തീരുന്നു. കടലും മലയും തമ്മിലുള്ള ഈ കൂടലും വേഴ്ചയും നമ്മുടെ ജീവിതത്തിൽ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. കൃഷി, കല, വ്യവസായം, വാസ്തുശിൽപം എന്നിവയിലെല്ലാം പ്രകടമാണ് ഈ സ്വാധീനം.

കടൽത്തിരയുടെ പെരുമാറ്റത്തെക്കുറിച്ച് മറ്റൊരുതരത്തിൽ ആലോചിക്കുക. പിറവിയിലും മറവിയിലും ഒരൊറ്റ തിരയില്ല. പല തിരകളൊന്നാകയാണ്. ഒന്നാകലിൻ ഊക്കും ഉയർച്ചയും സംഭവിക്കുന്നത് സംഘർഷത്തിലൂടെയും, ചങ്ങലപ്പരുവത്തിലുള്ള ആക്കവും നീക്കവുമാണ് തിരകളെല്ലാം തന്നെ. തീരംതല്ലി തിരിച്ചുപിൻവാങ്ങുന്ന തിരയിലെ വെള്ളമാണ് മുന്നോട്ടുവരുന്ന പുത്തന്തിരയുടെ ഉയർച്ചയ്ക്കു കാരണം. മുന്നോട്ടുമുതിരുന്ന തിരയെ പിന്തള്ളുന്നതിൽ പഴയ തിര വിജയിക്കുന്നില്ല. അവയുടെ ഏറ്റുമുട്ടൽ മുന്നേറുന്നതിൻറെ ഉന്നമനത്തെ സഹായിക്കുന്നു. പഴയതിലെ കുറച്ചുവെള്ളം ഈ പുതിയ തിരയിലുണ്ട്. ഉന്തി മുന്നോട്ടായുന്ന തിരയിലൂടെ പഴയ ജലാംശവും പുതുക്കപ്പെടുന്നു. തരംഗചലനത്തിൻറെ മാതൃകയിൽ പാരമ്പര്യത്തെക്കുറിച്ച് പര്യാലോചിക്കുമ്പോൾ പുതിയ ഒരു വസ്തുത നമുക്ക് ബോധ്യപ്പെടുന്നു. ബന്ധം സമാന്തരമല്ല. സംഘർഷ സന്തതിയാകയാൽ വൈപരീത്യങ്ങളുടെ അന്തർസന്നിവേശം'' ആണ് തരംഗസങ്കൽപത്തിൻറെ സന്തത രൂപഭാവങ്ങൾ; അപ്രകാരം പാരമ്പര്യത്തിൻറെയും പുതുമയുടേയും സ്വാഭാവികതയും.

ഇരുപതാംനൂറ്റാണ്ട് എന്തിനിരുപത് കടന്ന് മുറിമുപ്പതിലെത്തിയ മുഹൂർത്തം. ലോകമെമ്പാടും കൊടുമ്പിരിക്കൊണ്ട് സാമ്പത്തികത്തകർച്ച വരുത്തിവച്ച അലങ്കോലം ഇന്ത്യയിലും. അതിൻറെ അളവറ്റ ദുരിതങ്ങൾ, ദണ്ഡിയാത്രയും ഉപ്പു സത്യാഗ്രഹവും കഴിഞ്ഞ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരം ഗാന്ധിഇർവിൻ സന്ധിയിൽ ചേക്കേറിപ്പറ്റിയ ഇടവേള. കേരളത്തിലും ഇതിൻറെ മടുപ്പും മോഹഭംഗവും. വിലയിടിവുകാരണം എല്ലാവിധത്തിലും സാമ്പത്തികത്തകർച്ച. പാവങ്ങൾക്കിടയിൽ മാത്രമല്ല, ഒരുവിധം സാമ്പത്തികഭദ്രത ഉണ്ടായിരുന്ന കുടുംബങ്ങളിലും പാപ്പരത്തത്തിൻറെയും പട്ടിണിയുടേയും പേക്കോലങ്ങൾ. മണ്ണിനും മനുഷ്യമനസ്സിനും വരൾച്ച ബാധിച്ച കാലം. ആശാവഹമായി ഒന്നും എവിടേയും ഇല്ല. എല്ലാം തരിച്ച ഒരവസ്ഥ. മീനമാസത്തിലെ മിന്നൽപ്പിണരുകൾപോലെ, സ്ഥിതി സമത്വ സങ്കൽപങ്ങൾ അങ്ങുമിങ്ങും തെന്നിത്തെറിച്ച് മറഞ്ഞതല്ലാതെ വ്യക്തമായ ഒരാശയം പോലും ആയിരുന്നില്ല. പകുതികണ്ടു മുടങ്ങിയ ഒരു സ്വപ്നംപോലെ.... ഒരു രൂപഘടനയും അതിനുണ്ടായിരുന്നില്ല. എല്ലാതരത്തിലും ആശാരാഹിത്യം, ജീവിതഭാരം ഇറക്കിവെക്കാനുള്ള അത്താണിയെവിടെയെന്ന അമ്പരപ്പാർന്ന അന്വേഷണം.

നരനായിങ്ങനെ ജനിച്ചുഭൂമിയിൽ
നരകവാരിധി നടുവിൽ ഞാൻ
നരകത്തിൽനിന്നു കരകേറ്റീടേണം
തിരുവൈക്കം വാഴും ശിവശംഭോ!''

പുലരാൻകാലത്ത് എഴുന്നേറ്റ് വിറയാർന്ന സ്വരത്തിൽ അമ്മൂമ്മമാരും അമ്മമാരും പാടിപ്പോന്നു. മുതിർന്ന മറ്റുള്ളവരും മൂകമായി അതേറ്റുപാടി. അർദ്ധനിദ്രാവശമായ ബോധതലങ്ങളിൽ പിഞ്ചുകിടാങ്ങളും അതുൾക്കൊണ്ടു. സാധാരണ ഒരിടത്തരം വീട്ടിലെ പ്രഭാതചര്യ ഏറെക്കുറെ ഇതുപോലെയായിരുന്നു.

പാലാഴിമങ്കതൻ കൊങ്കപുണരുന്ന
കോലമെന്നുള്ളത്തിൽ കാണാകേണം.

എന്നും,

ഗോപസ്ത്രീകടെ തുകിലും വാരിക്കൊ
ണ്ടരയാലിൻ കൊമ്പത്തിരുന്നോരോ
ശീലക്കേടുകൾ പറഞ്ഞും ഭാഷിച്ചും.
അടുത്തുവാ, ഉണ്ണീ കണി കാണ്മാൻ.

എന്നും പ്രഭാതഗീതത്തിൽ പെടാതിരുന്നില്ല. ഭക്തി സങ്കീർത്തനങ്ങളിലും മുഴുത്ത ശൃംഗാരക്കൊഴുപ്പ് അഴകായി മാത്രമേ കണ്ടിരുന്നുള്ളൂ. ഭൗതികജീവിത പരിതഃസ്ഥികൾ നന്നേ ശോഷിച്ച അവസരത്തിലും ശൃംഗാരത്തിൻറെ ശീലും ചേലുമൊത്ത ആത്മപ്രലപനങ്ങൾ നേരിയ മധുരിമ മനുഷ്യജീവിതത്തിൽ പകർന്നുകൊണ്ടിരുന്നു. മിക്കവാറും മുതിർന്ന തലമുറകളിൽ ഇന്നു വീണ്ടും ഈ ആലാപനങ്ങൾ വിദ്യുച്ഛക്തി പ്രസരത്തിലൂടെ കൂടുതൽ ശബ്ദായമാനമായി വരുന്നു. സിനിമാ ഗാനങ്ങളിലൂടെ അതിസാധാരണമായും.

കുമാരൻമാർക്കും കുമാരിമാർക്കും ഗാനാലാപനനിർഭരമായ ഈ അനുഷ്ഠാനത്തിൽ പ്രത്യേകിച്ചൊരു പങ്കുണ്ടായിരുന്നില്ല. അവർക്ക് അഭയം ആവശ്യം ഇല്ലാഞ്ഞിട്ടല്ല. ആവേശം പകരാനുതകുന്ന ഗാനങ്ങളുടെ അഭാവത്തിൽ മൂക സ്വപ്നങ്ങളിൽ അവർ മുനിഞ്ഞുകിടന്നു. വൈകാരിക പ്രകാശത്തിൻ വഴിയും, വരിയുമില്ലാതെ, ഈണവും ഈർപ്പവുമുള്ള വരികൾ അവർക്കും വേണമായിരുന്നു. മൂളാനും കാറ്റത്തിട്ടു ചേറി നടക്കാനും; മുനിഞ്ഞിരിക്കുമ്പോൾ പോലും മനസ്സിലൽപം നനവും കിനിയും.

മധ്യവയസ്കൻമാർ കൂടുതൽ ഭാഗ്യശാലികളായി അവർ അക്ഷരശ്ലോകവിദ്യയിലൂടെ കാവ്യസപര്യയും, ആസ്വാദനവും ശീലിച്ച ആൽത്താവളങ്ങളിലും ഉത്സവപ്പറമ്പുകളിലും അക്ഷരശ്ലോകങ്ങളിലൂടെ അവർ ആത്മപ്രകാശത്തിനു മുതിർന്നു. അക്ഷരശ്ലോകവിദ്യ അവരുടെ ഒരനുഷ്ഠാനമായിത്തീർന്നു. കൂസലില്ലാതെ കുരൽപെരുക്കി മത്സര ബുദ്ധിയോടെ അനുവർത്തിച്ചുവന്നൊരു കർമ്മം, സരസ കവികളും മഹാകവികളും അവർക്കു തുണയായി. ശൃംഗാര സങ്കൽപങ്ങളും ശൈലികളും നൽകി ഇടവേളകളിൽ പച്ചയും പകിട്ടും കൊടുത്തു. പൂരപ്രബന്ധം മുതൽ വിലാസലതികവരെയും ഒറ്റയും, തെറ്റയുമായ മറ്റു ശ്ലോകങ്ങളും മനഃപാഠമാക്കി ചൊല്ലിയ ആ സമ്പ്രദായം പ്രത്യേക രീതിയിലുള്ള കവിയരങ്ങുകളായി ശ്ലോകോച്ചാരണത്തിലൂടെ മർമ്മം തൊടുന്നതും കർമ്മം പെടുന്നതുമായ ശീലുകൾ ഈ കവിയരങ്ങുകളിൽ നിന്നും ഉറഞ്ഞൊഴുകി.

മങ്കത്തയ്യിനെ മഞ്ജുവാക്കുകൾ
പറഞ്ഞൊട്ടടുപ്പിച്ചുടൻ
തങ്കപ്പടടുറവുക്ക തന്നടിയിലായ്
കൈയൊന്നു വച്ചീടവേ
തങ്കൽ തീപ്പൊരിവീണപോലെ
തരസാഞെട്ടി പിടഞ്ഞുച്ചലൽ
കൊങ്കച്ചെപ്പുകൾ മെത്തമേലമരു
മാറാക്കിക്കിടന്നാളവർ
....
വന്നും നിന്നും ഇരുന്നു നിന്നു സമയം
നന്നല്ലിന്നെന്നും പറ....
ഞ്ഞെന്നെന്നേ വലയ്യുന്നു സുന്ദരി
തരംതന്നിടുകിന്നെങ്കിലും
ഒരുനാൾ പഴയം പുറത്തുവീട്ടിൽ
ചെറുപെണ്ണാളഴകുള്ള കൊച്ചുകുഞ്ഞി
ഇരുളേറിയ പാതിരയ്ക്കകത്തെ
പുറവാതിൽക്കതകെന്തിനോ തുറന്നു!

ഇങ്ങനെ സാഭോഗശൃംഗാരത്തിൻറെ നാന്ദി തൊടുക്കുന്ന സമസ്യകൾ ഉന്നയിക്കുന്ന വരികൾ. അതോടൊപ്പം തനിക്കിതൊന്നും വിധിച്ചിട്ടില്ലല്ലോയെന്ന് പരാതിപ്പെടുന്ന ഒരു യുവതിയുടെ അനുഭവ വിചാരം:

മതിയിലറിവു പോരാ വിത്തമില്ലാ, സ്വഭാവസ്ഥിതികരുതുകിൽ ബഹുമോശം, വംശ വൈശിഷ്ട്യമില്ല
ഇതി പുരഷരിലോരോര ദോഷമർപ്പിച്ചു താതൻ,പതിസുഖമറിയാതേ തന്നെ പോമെൻറെ ജൻമം

വെണ്മണി, കുഞ്ഞുകുട്ടൻ തമ്പുരാൻ, ശീവൊള്ളി, വള്ളത്തോൾ, ഒടുവിൽ കൊടുത്ത ശ്ലോകത്തിലൂടെ ജി. ശങ്കരക്കുറുപ്പ് എന്നിവർ അക്ഷരശ്ലോക കവിയരങ്ങുകളിലെ അക്ഷയപാത്രങ്ങളും ശബ്ദസൗകുമാര്യവും ആശയപ്രകാശനോപാധികളുമായിത്തീർന്നു. അതാലോചിച്ചവർക്കും കേട്ടുനിന്നവർക്കും അവരുടേതായ അസ്തിത്വശോകവും മോഹഭംഗവും അന്യതാ ബോധവും മറ്റുമുണ്ടായിരുന്നു. നാലടികൾ നീട്ടിച്ചൊല്ലി ഈ വികാരങ്ങൾ കാമാതുരത്വത്തിൻറെ കതകുകളിൽമുട്ടി. ഇതെല്ലാം സവർണ്ണൻമാർക്കിടയിലെ അന്തിക്കിളിപ്പാട്ടും, രാത്തെണ്ടൽ കളിപ്പാട്ടുമായി സന്ധ്യ മയങ്ങുന്നതോടെ ചൂട്ടുകത്തിച്ച് ഗ്ലാസ് പാനീസിൽ എണ്ണയും തിരിയുമിട്ട് വിളക്കിയും ഇടവഴികൾ താണ്ടി സമ്മന്തത്തിനിറങ്ങുന്ന അവർക്ക് ഇത്തരം ശ്ലോകങ്ങൾ മാനസികമായും ശാരീരികമായും മിഴുക്ക് ആയിത്തീർന്നതിൽ അസാംഗത്യമില്ല.

അക്ഷരാഭ്യാസം അത്ര എളുപ്പമല്ലാതിരുന്ന കാലത്ത് ഈ പച്ച ശൃംഗാരപരിപാടി വളരെ ചെറിയ ഒരു ജനവിഭാഗത്തെ മാത്രം കടാക്ഷിച്ചു. സവർണ്ണരുടെ ക്ഷേത്ര പരിസരാധിഷ്ഠിതമായ കാമക്കളിത്തോറ്റങ്ങൾ കേട്ടുരസിക്കാൻ താഴേക്കിടയിലുള്ളവർക്ക് അവകശവും അവസരവുമുണ്ടായിരുന്നില്ല. സവർണ്ണക്ഷേത്രങ്ങളിൽ അവർക്ക് പ്രവേശനം നിഷേധിക്കപ്പെട്ടിരുന്നുവല്ലൊ. കാവുതീണ്ടാൻ അവകാശമുണ്ടായിരുന്ന കൊടുങ്ങല്ലൂർ പോലുള്ള ക്ഷേതങ്ങളിൽ ഭരണി ഉത്സവക്കാലത്ത് പൊതിഞ്ഞ ശൃംഗാരത്തിനു പകരം തെറിപ്പാട്ടുകൾ തന്നെ പാടി ഭക്തിപ്രകടനത്തിൻ അവർക്കും കഴിഞ്ഞു. അപ്പപ്പോൾ ഉണ്ടാക്കിപ്പാടുന്ന തെറിപ്പാട്ടുകൾ മിക്കതും പ്രാകൃതവും പ്രകടനപരവും. അക്ഷരശ്ലോകക്കാരുടെ അക്ഷരശുദ്ധി, അവർക്ക് ആവശ്യവുമില്ലായിരുന്നു. തടിയുടച്ച് അധ്വാനിച്ച് ജീവിത വൃത്തിനേടാൻ വിധിക്കപ്പെട്ടവരുടെ വാഴ്വിൽ രതി ആഭാസനിബിഡമായി കൃത്രിമത്വം നിറഞ്ഞ ചടങ്ങായിരുന്നില്ല. ആരോഗ്യകരമായ ആട്ടമായിരുന്നു ചിരിയും, കാളിയും, ചീരുവും, ചിന്നമ്മയും മറ്റും. പാറപ്പുറത്തു വിരിഞ്ഞ റോസാപുഷ്പങ്ങളോ, അങ്ങകലെ മലമുകളിൽ പരിമളം പരത്തിയിരുന്ന കല്യംാണ സൗഗന്ധികമോ അല്ല, അല്ലും പകലും അല്ലലിനും അങ്കപ്പാടിനും ഇടയിലും ആണുങ്ങളുടെ പങ്കാളികളായി. ജീവിതവൃത്തിക്ക് ജോലി ചെയ്യാതെ നിവൃത്തിയില്ല. അതുകൊണ്ട് ആ വിധത്തിൽ അവർക്കൊരു സ്വാതന്ത്ര്യവുമായി. ഈ വർഗ്ഗത്തിൽ പെട്ടവർക്ക് നാലടികളേക്കാൾ കാമ്യം ഈരടികളായിരുന്നു. ഏട്ടിലെ പുഴുതിന്നാത്ത ഇവർ കൂട്ടിലിരുന്നും പണിപ്പാടങ്ങളിൽ കൂട്ടംകൂടിയും അധ്വാനത്തിൻ ആക്കം കൊടുക്കുന്ന മട്ടിൽ പാട്ടുപാടും. ആണും പെണ്ണും ഒന്നിച്ച്, ചിലപ്പോൾ ഒറ്റക്കിരുന്ന്, നാടിൻറെ നാടൻ വീരഗാഥകൾ, കഥാഗീതങ്ങളും പുതിയ ഉറവുകളെപ്പോലെ അവരുടെ തൊണ്ടയിൽ നിന്ന് പുറത്തുചാടി.

ഇതും കവിയരങ്ങുകൾ തന്നെയായി കണക്കാക്കാവുന്നതാണ്. പക്ഷേ അതിൻറെ താളവും തനിമയും ഒന്നുവേറെ.

മലയാള സാഹിത്യത്തിൽ വരമൊഴി വഴി പ്രേമമെന്ന സങ്കൽപം അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത് ഇന്ദുലേഖയിലൂടെയാണ്. ഇന്ദുലേഖയുടെ സാമൂഹ്യപ്രാധാന്യവും ഇതാകാം. ആ നോവലിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന സമൂഹം രണ്ടു ചെറിയ ജാതിവിഭാഗമാണെന്നതുകൊണ്ട് ഈ പ്രസക്തി നഷ്ടപ്പെടുന്നില്ല. കവിതയിൽ അല്ല നോവലിലാണ് ആദ്യം നമ്മുടെ നാട്ടിൽ കാൽപനികത അരങ്ങേറിയത്. പാശ്ചാത്യരീതിയിലുള്ള കാൽപനികത ആശാൻ, വള്ളത്തോൾ എന്നിവരുടെ കവിതകളിൽ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധങ്ങൾ പ്രേമത്തിൻറെ കാഴ്ചപ്പാടിലൂടെ തന്നെ ആവിഷ്കൃതങ്ങളായി. ഏറിയകൂറും ശാകുന്തളം തുടങ്ങിയ കാളിദാസകൃതികളുടെ ക്ലാസിക്കൽ സമ്പ്രദായമാണ് സ്വീകരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നത്, എന്നു കരുതുന്നതായിരിക്കും കൂടുതൽ ശരി. ഇന്ദുലേഖയുടെ പ്രത്യേകത, നമ്പൂരി സംബന്ധത്തിലും ഒരുക്കിയേർപ്പെടുത്തിയിരുന്ന പുടവമുറി'' യെന്ന തുടർക്കഥയിലും തൂങ്ങിയും, വാങ്ങിയും കഴിഞ്ഞിരുന്ന ഒരു വിഭാഗം സ്ത്രീകളുടെ ഹൃദയത്തിൽ പ്രേമമെന്ന പ്രതിഭാസം വളർത്തിയെന്നതാണ്. നായർസ്ത്രീയും, സ്ത്രീതന്നെയാകയാൽ മറ്റു സ്ത്രീകളും ഈ വികാരത്തിൽ പങ്കുപറ്റിയിരിക്കണം.

ആശാൻ പ്രേമത്തിനു പകരം സ്നേഹമെന്ന പദമാണ് പൊതുവേ ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത്. അതുകൊണ്ട് അദ്ദേഹത്തിൻറെ പ്രേമകാവ്യങ്ങൾ അങ്ങനെയല്ലാതാവുന്നില്ല. വ്യത്യസ്തത പുലർത്തുന്നുവെന്നുമാത്രം. രാധയുടെ കൃതാർത്ഥതയും' ബന്ധനസ്ഥനായ അനിരുദ്ധനും മറ്റും രചിച്ച വള്ളത്തോൾ ഈടാർന്നു വായ്ക്കും അനുരാഗനദിക്ക് വിഘ്നം കൂടാതൊഴുക്കനുവദിക്കയില്ല ദൈവം' എന്നും ഞാനാളയച്ചു വരുത്തിയതാണ് തന്നത്താനാര്യപുത്രൻ എഴുന്നള്ളുകയല്ല ചെയ്തത്.'' എന്നും അച്ഛനോടു പറയുന്ന മകളെ അവതരിപ്പിച്ചപ്പോൾ പ്രേമമെന്ന വികാരം തന്നെ മുഖ്യധാര. ചേട്ടൻമാരെയും ചേച്ചിയെയുമൊക്കെ ധിക്കരിച്ച് അവരുടെ ശത്രുവായ പാലാട്ടുകോമനെ ഭർത്താവായി സ്വീകരിച്ച വടക്കൻപാട്ടിലെ കഥ കാവ്യമാക്കിയപ്പോൾ കുണ്ടൂർ നാരായണമേനോൻ പണ്ടും പ്രേമമുണ്ടായിരുന്നു, ഈ നാട്ടിൽ എന്ന സൂചന നൽകുന്നു. പ്രേമത്തെക്കുറിച്ചുമാത്രം ഉള്ളൂർ ഒരു കവിത രചിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരൊറ്റമതമുണ്ടുലകിന്നുയിരാം പ്രേമമതൊന്നല്ലോ'' എന്നു തുടങ്ങുന്ന ആ കവിത ഏറെക്കുറെ അതിഭൗതിക മേഖലകളെ താലോലിച്ച വിശ്വപ്രേമ വിജ്ഞാനവിജ്ഞാപനമായതിനാൽ തുലോം മുതിർന്നവരെയാണ് കൂടുതൽ ആകർഷിച്ചത്.

കുട്ടികൾക്കുള്ള സാഹിത്യം, മുതിർന്നവർക്കുള്ള സാഹിത്യം ഇങ്ങനെ രണ്ടു തലമുറകൾക്ക് ഉതകുന്ന സാഹിത്യമേ അക്കാലത്തുണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. കുട്ടികൾക്കു മുത്തശ്ശിക്കഥകളും താരാട്ടുപാട്ടുകളും പദ്യപാഠാവലിയും മുതിർന്നവർക്ക് നടപ്പള്ളി ശ്ലോകങ്ങളും മഹാകവിത്രയത്തിൻറെയും മറ്റും കൃതികളും. കവിതയുടെ മേഖല കൗമാരപ്രായത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം മിക്കവാറും ഒരു തരിശുഭൂമിയായിരുന്നു. മിടുക്കൻമാർ മുതിർന്നവർക്കുള്ള കവിത വായിക്കാൻ പാടുപെട്ടുവെങ്കിലും അതവരുടെ പ്രായത്തിനനുകൂലമായ വികാരാവേശങ്ങൾ ഇളക്കിവിടാൻ പര്യാപ്തമായില്ല. ഈ ഘട്ടത്തിലാണ് ഇടപ്പള്ളിക്കവികളുടെ രംഗപ്രവേശം. ചങ്ങമ്പുഴയും ഇടപ്പള്ളിയും കാവ്യരംഗത്തു വന്നപ്പോൾ പഴയ നാടകക്കമ്പനികളിലെ കൗമാരം തികഞ്ഞ കന്നി നടൻമാരെപ്പോലിരുന്നു.

ആരുവാങ്ങുമിന്നാരുവാങ്ങുമീ
യാരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചം?

ചങ്ങമ്പുഴ വിൽപനക്കു കൊണ്ടുവന്നുവച്ച ചരക്ക് മലയാള കാവ്യാരാമത്തിൻറെ പുതിയ രോമാഞ്ചമായിരുന്നു. മഹാകവികളും മറ്റും വിലസുന്ന ഈ രാജ്യത്ത് മുകുളസമാനമായ പുളകച്ചാർത്ത് ഏറ്റുവാങ്ങുവാനും ആരാണുള്ളത്. എന്നൊരു സന്ദേഹവും ഈ ഈരടിക്കിടയിൽ ഒരു ചിത്രശലഭത്തെപ്പോലെ തത്തിക്കളിക്കുന്നു. കുമാരൻമാരും കുമാരികളും അത്യാർത്തിയോടെ, പുതിയത് എന്തോ കൈവന്നുവെന്ന ഭാഗ്യബോധത്തോടെ ഏറ്റുവാങ്ങി. അവർ അതിൻറെ ഊർജ്ജസ്വലരായ പങ്കാളികളായി. മൂകൻമാർക്ക് പെട്ടെന്ന് സംസാരിക്കാറായപോലൊരു അനുഭവം. കൗമാരക്കാലത്തിൻ അതിൻറെ ലോലവും വിനോദപരവും വിലാപമധുരവുമായ ഭാവഗീതങ്ങൾ വളരെയേറെ ഇഷ്ടപ്പെട്ടു. ആണ്കുട്ടികൾക്കു മാത്രമല്ല, പെണ്കുട്ടികൾക്കും. തരിച്ചുകിടന്ന ജീവിതമോഹങ്ങൾ തളിരിട്ട് തരളിതമായി.

ശ്യാമളേ സഖീ, ഞാനൊരു വെറും
കാനനത്തിലെ പൂവല്ലേ.?
മാനമാളുന്ന സോമനുണ്ടാമോ
കാണുവാനതിൽ കൗതുകം?
ചേണിയലും കമുദിനിയൊത്ത്
ലാലസിക്കട്ടെ ഭാഗ്യവാൻ

മതിയിലറിവു പോരാ വിത്തമില്ലാ, സ്വഭാവ
സ്ഥിതികരുതുകിൽ ബഹുമോശം
വംശ വൈശിഷ്ട്യമില്ല

ഒറ്റ വായനയിൽ പ്രകൃതിവർണ്ണനയാണീ കവിത. അതേ സമയത്ത് അതിനേറെയപ്പുറം ആഴത്തിൽ കുമാരികളുടെ ഹൃദയശോകത്തിൻ ഇത്തരം കവിതകൾ രൂപംകൊടുത്തു. തൻറെ ഇഷ്ടകാമുകൻ മറ്റൊരുത്തിയോടൊപ്പം പോയെന്ന് പരിഭവസൂചന അനുമോദനമാക്കിപ്പറയുന്ന മനഃപ്രകൃതം. ഇതുപോലുള്ള ഈരടികൾ പത്രത്താളുകളിൽ തുടരെത്തുടരെ വന്നപ്പോൾ കൗമാരത്തിൻറെ ഹൃദയതന്ത്രികളിൽ സ്വരപ്പെടുത്തി ചെറുപ്പക്കാർ അനുരാഗസുധയാക്കി പല്ലവിപോലെയും അനുപല്ലവിപോലെയും ഗീതം പോലെയും മൗനമായും ഉച്ചത്തിലും ആലപിച്ചുനടന്നു. താളിൽനിന്ന് താരുണ്യത്തിൻറെ അകത്തിളകളിലേക്ക് - അത്തരത്തിലായിരുന്നു ഇടപ്പള്ളി പ്രസ്ഥാനകവിതകളുടെ ആരോഹണാവരോഹണരീതിയും സംക്രമണ സമ്പ്രദായവും. ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ള യുവഹൃദയങ്ങളുടെ മറ്റൊരു തലത്തെയും സ്പർശിച്ചു. പല കാരണങ്ങളാലും പഠിത്തം നിറുത്തേണ്ടിവന്ന ചെറുപ്പകാർക്ക് അദ്ദേഹം തൻറേതായ സന്ദേശം നൽകാതിരുന്നില്ല. പരീക്ഷയിൽ തോറ്റവരെയും അദ്ദേഹം പരിരക്ഷിച്ചു.

പുസ്തകം ദൂരെയെറിഞ്ഞെൻറെകൂട്ടരി
പ്പൂത്തിലഞ്ഞി ചോട്ടിലൊന്നി ച്ചിരിക്കുവിൻ
തോൽക്കുകിലെന്തു പരീക്ഷയിൽ
തോൽക്കൊലാ. സൗഭഗാസ്വാദനത്തിൽ നാം
പുല്ലാണ് പുസ്തകജ്ഞാനം പുലരിതൻ
പുല്ലാങ്കുഴൽ വിളിവന്നു പുണരവേ.

കവി ഇതെഴുതിയത് ആത്മസമാശ്വാസത്തിൻ വേണ്ടിയാണ്. വിശ്വഭാരതി'യിൽ എന്ന കവിത, വിദ്വാൻ പരീക്ഷയിൽ തോറ്റപ്പോൾ, ആ പരീക്ഷയിൽ വിജയിച്ച് ഒരു മലയാള വാദ്ധ്യാരായി ജീവിതം തുടരാമെന്നു ഇടപ്പള്ളി മോഹിച്ചിരിക്കാം. പക്ഷേ പരീക്ഷ അദ്ദേഹത്തെ പറ്റിച്ചു. എനിക്കിതൊരു പുൽൽ എന്ന വീരവാദം ചൊല്ലി ഇടപ്പള്ളി ചരിതാർത്ഥനാകാൻ ശ്രമിച്ചു. കാരണമെന്തായാലും ഈ കവിതയുടെ അർത്ഥതലം വളരെ വികസ്വരമാണ്. തലക്കെട്ടിൽത്തന്നെ ടാഗോർ സ്ഥാപിച്ച വിശ്വഭാരതിയുണ്ട്. പുലരിയുടെ പുല്ലാങ്കുഴൽ വിളികേട്ടും പൂന്തോട്ടത്തിലിരുന്ന് അഭ്യസിക്കുന്ന പഠനക്രമത്തെക്കുറിച്ചും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. സൗന്ദര്യാസ്വാദനത്തിൽ നാം ഒരിക്കലും തോറ്റുപോകരുത് എന്ന് കവി വാശിയോടെ സമർത്ഥിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ടാഗോർ വലിയ ബിരുദമൊന്നും നേടിയ ആളായിരുന്നില്ല. ഈ മണ്ണ് അദ്ദേഹത്തിൻ മഹാവിദ്യാലയമായി. മണ്ണിൻറെയും വിണ്ണിൻറെയും മാസ്മരികമായ വിസ്മയഭാവങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ആകൃഷ്ടനായി. ഗീതാഞ്ജലിയുമായി ജീവിച്ചു ഒരു പുതിയ സംഗീതത്തിൻറെ ആവിഷ്കർത്താവായ ഈ മഹാകവി പുല്ലാങ്കുഴൽ വിളിക്കുക മാത്രമല്ല ചെയ്തത്. സ്വയം പുല്ലാങ്കുഴലാകുക കൂടിയാണ്. ടാഗോറിൻ ഇതിനപ്പുറവും രൂപാന്തരങ്ങളുണ്ട് എന്ന് നമുക്കറിയാം. ഇത്തരം മഹാരഥൻമാർ മാതൃകയായി ജീവിച്ചിരിക്കേ ചടഞ്ഞിരുന്ന് ഉരുവിട്ട് പഠിക്കുന്നതെന്തിൻ? കവിക്ക് കവിതയിലൂടെ ജീവിക്കാം ഇടപ്പള്ളിയുടെ സമാശ്വാസവചനങ്ങളിൽ ആത്മവിശ്വാസവും മുറ്റിനിന്നു. ഇതും അന്ന് ചെറുപ്പക്കാർക്ക് ആവശ്യമായിരുന്നു

ഇങ്ങനെ സാഹിത്യത്തിലൊരു യുവശക്തി വെട്ടിത്തിരിഞ്ഞു രൂപം കൊള്ളുവാൻ ഇടപ്പള്ളി പ്രസ്ഥാനം സഹായകമായി. ഈ പ്രസ്ഥാനത്തിൽ ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻ പിള്ളയും ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയും മാത്രമായിരുന്നില്ല. വേറെയും പുതിയ കവികളുണ്ടായിരുന്നു. കവിതയ്ക്ക് യുവചേതനയിൽ പ്രശാന്തമായ ഭാവവും പ്രക്ഷുബ്ധമായ കോളിളക്കവും ഉളവാക്കാമെന്ന് ഈ കവികൾ തെളിയിച്ചു. മാദകമായ ആവേശംകൊണ്ടു യുവാസ്വാദകർ ആകെ ഇളകിവശായപോലെ, മൂളിയും പാടിയും നടന്നു. ഒരു പുതിയ സ്വാതന്ത്ര്യ സ്വരവും ഗാനമാധുരിയും അവരിതിൽ കണ്ടെത്തി. അവരുടെ ഹൃദയത്തിൻറെ വേവ്ലെങ്തുമായി സമരസപ്പെടാൻ ഈ കവിതകൾക്ക് പ്രത്യേക കഴിവുണ്ടായിരുന്നു. രൂപത്തിലും ഭാവത്തിലും. പണ്ടെന്നോ കേട്ടുമറന്ന ഈണം, അഴകെഴുന്ന ഇഴപ്പൊരുത്തം, ലളിതപദങ്ങളുടെ ലാസ്യപ്പൊലിമ, സ്വപ്നദൃശ്യങ്ങളുടെ സുകുമാരസങ്കലനം ഇത്രയും ഏറെയും കുമാരീകുമാരൻമാരും താരുണ്യത്തഴപ്പിൻറെ പടിയിലെത്തിയവരും ഈ കവിതകളിൽനിന്നും പങ്കിട്ടെടുത്തു. മധുരപ്പതിനേഴിൻറെയും ഇടർച്ചക്കിടയില്ലാത്ത ഇരുപതിൻറെയും കിനാവുകളായിരുന്നു ഈ കവിതകൾ: യുവജീവിതങ്ങളിൽ കരുപ്പിടിപ്പു വന്ന രതിയുൾപ്പെടെയുള്ള നാനാതരം മോഹങ്ങളുടെ ഉദാത്ത സങ്കൽപങ്ങൾ. സ്ഥലകാലങ്ങളുടെ ഋതവിതാനത്തെപ്പോലെ മനുഷ്യജീവിതത്തിലുമുണ്ടല്ലോ ഋതക്രമീകരണം. പ്രകൃതിയിൽ അത് ആവർത്തന ക്ഷമമാണ്. വ്യക്തിജീവിതത്തിലങ്ങനെ ഒരക്ഷയപാത്രമല്ല. താരുണ്യമാണ് തളിരും താരും വിരാജിക്കുന്ന വേള കൗമാരത്തിൻറെ ഉമ്മറപ്പടി കടക്കുമ്പോൾ മനുഷ്യരിലുണ്ടാകുന്ന ശാരീരിക പരിവർത്തനങ്ങൾ കരൾത്തട്ടിലും പുതിയ കമ്പങ്ങളും ഇമ്പങ്ങളും വിരിയിക്കുന്നു. ജീവിതത്തിൽ പലതരം സന്ദേശങ്ങളും പ്രത്യാശകളും സംഘർഷങ്ങളും ഉറകൂടി വരുന്ന ഒരു സവിശേഷദശാസന്ധിയാണ് യൗവ്വനകാലം. അവ്യക്തവും മായികവും മധുരോദാര മനോഹരവും ആ വികാരങ്ങൾ കയറിയും കവിഞ്ഞും മനസ്സിൽ ചലനങ്ങൾ വാർത്തുവിടുന്ന കാലഘട്ടം. രതി വെറും മാംസളാസക്തിയിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങിനിൽക്കുന്ന ഒരു ചര്യയല്ല. ആരെല്ലാം എങ്ങനെയൊക്കെ വിവരിച്ചാലും വിശദീകരിച്ചാലും പ്രേമം അസ്തിത്വത്തിൻറെ മൂലകാരണം തന്നെയാണ്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ തത്തിനിന്ന പ്രേമത്തിനും ഈ പ്രമേയം ഉൾക്കൊള്ളാതിരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. വർണ്ണശബളിമ കാരണം രേഖകൾ അവ്യക്തമായിരുന്നെങ്കിലും വേണമെന്നുവെച്ചാലും കവിക്ക് അതൊഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യമല്ല. അനന്തരഫലങ്ങളെ വിച്ഛേദിച്ച് കർമ്മം ചെയ്യാൻ കഴിയുകയില്ല. പച്ചയായ പ്രേമത്തിനും കാലക്രമത്തിൽ പക്വതനേടാൻ സ്വയം സിദ്ധമായ കരുത്തുണ്ട്. കവിയായ ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണനാട്ടം കളിയിലെ "മുല്ലപ്പു ചുറ്റുന്ന'' സ്ത്രീവേഷക്കാരെപ്പോലെ, ആരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചവുമായി ഇറങ്ങിയപ്പോൾ ഇത്രയൊന്നും ആലോചിച്ചിരിക്കയില്ല. മാത്രമല്ല, എല്ലാം ആലോചിച്ചു തിട്ടപ്പെടുത്തി ചട്ടവും ചിട്ടയും ചാർത്തിവിടുന്നതൊക്കെ കവിതയാകാനിടയില്ലല്ലോ.

പച്ചയായ പ്രേമം ഗാനസൗരഭമാർന്ന കവിതയിൽ പ്രചരിക്കുകയും അതു യുവജനങ്ങളെ നിരൂപിച്ചിരിക്കാൻ വയ്യാത്തവിധം ആകർഷിക്കുകയും ചെയ്തപ്പോൾ മലയാള സഹിത്യത്തിൽ വലിയൊരു പ്രകമ്പനം തന്നെയുണ്ടായി. ചിലപ്പോൾ പ്രകോപനപരമായും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. പതിവായതിനെ പാടേ തൂത്തുമാറ്റാൻ ഉള്ള ആഹ്വാനവും ഇടക്കിടെ പൊന്തുവന്നു. തൃശൂർ സാഹിത്യ പരിഷത്ത് സമ്മേളനത്തിൽ ശ്ലോകമുത്തശ്ശി' എന്ന ശീർഷകത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴ ചൊല്ലിയ കവിത പലരേയും ശുണ്ഠിപിടിപ്പിക്കത്തക്കതരത്തിലായിരുന്നു. ഈ അമ്മൂമ്മയെ കൈരളീകാവ്യസേവനത്തിൽ നിന്ന് വാർദ്ധക്യകാല പെൻഷൻപോലും കൊടുക്കാതെ പിരിച്ചുവിടുക എന്നതായിരുന്നു ഇതിവൃത്തം. അതും അക്ഷരശ്ലോകമഹാമഹത്തിൻറെ ആസ്ഥാനമായ തൃശൂരിൽവച്ച്. ശ്ലോകമുത്തശ്ശിയെ വിരട്ടിയോടിക്കാനുള്ള 'ഉപസർപ്പിണി' വിദ്യയെ ലാളിക്കാൻ ശ്ലോകോപജീവികൾക്ക് സാധിച്ചില്ലെങ്കിൽ അതവരുടെ തെറ്റല്ല. "ഓമനക്കുട്ടനും'', "ഗുണമേറും ഭർത്താവും'' "നരനായിങ്ങനെയും'' "നീലക്കാർവർണ്ണനന്നേരവും'' അതുപോലുള്ള ഈണങ്ങളും പോര മലയാണ്മയ്ക്ക് എന്ന വിശ്വാസമായിരുന്നു മുതിർന്നവരിൽ ഭൂരിപക്ഷത്തിനും. അവരൊക്കെ ഒരിടപ്പള്ളിക്കാരൻ ചെറുക്കൻറെ കിറുക്കായി മാത്രം ഈ ആഹ്വാനത്തെ അവഹേളിച്ചു. പക്ഷേ, അവരന്നു വേണ്ടപോലെ കാണാത്ത ഒരു സംഗതി ഈ ചെറുക്കൻറെ കൂട്ടത്തിൽ കവികളും ആസ്വാദകൻമാരുമായി ഒരു വലിയ വ്യൂഹം ചെറുക്കൻമാരുണ്ടായിരുന്നു. ആദ്യം ഇതൊരു തമാശക്കഥയാണെന്ന് കരുതിയവർ പിന്നീട് അഭിപ്രായം മാറ്റേണ്ടിവന്നു. അതിനും അൽപം സമയം ആവശ്യമായി. അതിനിടയിൽ എല്ലാവർക്കും വല്ലാത്തൊരു അമ്പരപ്പാണുണ്ടായത്. ഇതെന്തുകഥ? പഴയ നിരൂപകൻമാർ നെറ്റിചുളിച്ചു. തെറ്റും കുറ്റവും കണ്ടെത്താൻ നാരായത്തിൻ മൂർച്ച കൂട്ടി. കവികളിൽ പലരും പരിഭ്രമിച്ചു. ഇത്ര പെട്ടെന്ന് എത്രമാത്രം ജനസമ്മതി ഒരു ചെറുപ്പക്കാരൻ! തങ്ങൾക്ക് ചെറുപ്പകാലത്തും പിൻപാടും ഇത്രയും ആസ്വാദകരെ ആകർഷിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ലല്ലോ എന്ന് അവർ പറഞ്ഞില്ലെങ്കിലും ഉള്ളിലൂട്ടി പരിതപിച്ചു.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തേനൊലിക്കാവ്യങ്ങൾ
എങ്ങും മധുരം ജിലേബിപോലെ

സഞ്ജയൻറെ ഹാസ്യകവിതയിലെ ഈരടി. ഹാസ്യമായാലും നസ്യമായാലും ഇതിൽ സത്യമുൾക്കൊള്ളുന്നു. സഞ്ജയൻ ചങ്ങമ്പുഴയെ ഒഴികെ മറ്റൊരു കവിയേയും അത്ര കർശനമായി വിമരർശിച്ചിട്ടില്ല. പരിഹാസ പനിനീർച്ചെടിയുടെ പൂക്കളാണ് ചിരി. ശകാരം മുള്ളാണ്. എന്ന് സഞ്ജയൻ തൻറെ സാഹിത്യവിദ്യയെ നിർവചിച്ചിട്ടുണ്ട്. നിയമത്തിൻ ഒഴിവുകഴിവ് എന്നപോലെ ഈ നിർവചനത്തിലും നീക്കുപോക്കുണ്ടായി എന്നു വേണം നിരൂപിക്കാൻ. ചീത്ത പദങ്ങളുപയോഗിച്ച് ചങ്ങമ്പുഴയെ സഞ്ജയൻ ശകാരിച്ചില്ല. ആ വൃത്തി സഞ്ജയൻറെ സംസ്കൃത പാരമ്പര്യത്തിൻ അനുയോജ്യമല്ല എന്നതുകൊണ്ട്. എന്നാലും അദ്ദേഹത്തിൻറെ പരിഹാസ പനിനീർച്ചെടിയിൽ വിരിഞ്ഞ ചിരിയുടെ പൂക്കൾക്ക് ചില നേരം മുള്ളുകളെക്കാൾ മൂർച്ചയുണ്ടായിരുന്നു. അത് ചങ്ങമ്പുഴയെയും അദ്ദേഹത്തിൻറെ ചങ്ങാതികളെയും വായനക്കാരായ ആരാധകൻമാരെയും തീരെ നോവിച്ചില്ല എന്ന് പറഞ്ഞാൽ ശരിയാവില്ല. സഞ്ജയൻ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ഉൾപ്പെടുന്ന ഇടപ്പള്ളി പ്രസ്ഥാനത്തെ വിമർശന വിധേയമാക്കുകമാത്രമല്ല ചെയ്തത്. ആ കവിതകൾക്ക് അദ്ദേഹം പാരഡി എഴുതി. ഈ കവിതകളുടെ മാധുര്യം മുറ്റിയതായി. അതു സഞ്ജയൻറെ കഴിവ്. കോരപ്പുഴയുടെ കവിതാരീതി'' എന്ന ഒരു താൽകാലിക പ്രസ്ഥാനം തന്നെ സഞ്ജയൻറെ ഹാസ്യചാതുരി ചമച്ചുവിട്ടു. ഇടപ്പള്ളി പ്രസ്ഥാനക്കാരുടെ പച്ച പ്രേമകവിതകൾ അതിനിഗൂഢമായ മിസ്റ്റിസിസത്തിൻറെ ബാഹ്യപ്രകടനങ്ങളാണെന്നും മറ്റുമുള്ള പ്രസ്താവനകൾ പാറപ്പുറത്ത് നിലയുറപ്പിച്ച സഞ്ജയനെ ചൊടിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.

ഇത്തരം കവിതകളെ "മിസ്റ്റിക്ക് ഓമനേ'' എന്ന് അദ്ദേഹം അഭിസംബോധന ചെയ്തു. ഇടപ്പള്ളിക്കവിതകളിൽ ഇടതടവില്ലാതെ തേകിയും തേങ്ങിയും വന്ന വിഷാദാത്മക വിചാരങ്ങളും സഞ്ജയൻറെ സവിശേഷ ശ്രദ്ധയ്ക്കു പാത്രമായി. സഞ്ജയൻ വെറുമൊരു പരിഹാസക്കാരൻ മാത്രമായിരുന്നില്ല; പൗരസ്ത്യവും പാശ്ചാത്യവുമായ ഉത്തമ കൃതികളുമായി ഇടപഴകി ഇരുത്തം വന്ന പണ്ഡിതൻകൂടിയായിരുന്നു. പടിഞ്ഞാറൻ നാടുകളിലെ റൊമാൻറിക് കവികളും അവരുടെ മച്ചുനൻമാരായി വന്ന ജീർണ്ണതക്കാരും, ചില മഹാകവികൾ പോലും അറിയാതെ വരുത്തിവച്ച വിനകളെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം ബോധവാനായിരുന്നു. ഓമനക്കുട്ടൻമാരുടെ വിഷാദമൂർച്ഛ കൗമാരപ്രായക്കാരായ വായനക്കാരെ മോഹാലസ്യപ്പെടുത്തുന്നതിൻ കാരണമായി ഭവിക്കാമെന്നും സഞ്ജയൻ ആശങ്കപ്പെടാതിരുന്നില്ല. റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ മാദകാവേശത്തിൽപെട്ട കവികൾ പലപ്പോഴും വഴിതെറ്റിപ്പോയതും അപകടകരമായ ആത്മഹത്യയിലേക്ക് തെന്നിവീണതും അദ്ദേഹത്തിനും അറിവുള്ള കാര്യമായിരുന്നു. മലയാളത്തിലെ പേർപെറ്റ രണ്ടു ഹാസ്യസാഹിത്യകാരൻമാർ ഇ.വിയും സഞ്ജയനും ചങ്ങമ്പുഴയെ ആദരിച്ചത് രണ്ടുതരത്തിലാണ്. ഇ.വി. ചങ്ങമ്പുഴയെ കൈപിടിച്ച് അരങ്ങത്തേക്കുകൊണ്ടുവന്നു. സഞ്ജയൻ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കടുത്ത വിമർശകനായി.

അത്യനഘമാമീ മുഹൂർത്തത്തിൽ
ഉത്തമേ നീ മരിക്കണം
മാമകാശയും ക്രൂരമാണെങ്കിൽ
ഓമനേ നീ പൊറുക്കണേ!

എന്ന് പ്രതിജ്ഞാബദ്ധമായി ഗീതം മീട്ടി കാമുകിയെക്കൊന്ന കഥ മോഹിനി എന്ന കാവ്യരൂപത്തിൽ വന്നപ്പോൾ അതിനെയും ചങ്ങമ്പുഴയെയും കളിയാക്കി സഞ്ജയനും ചെറിയൊരു കാവ്യം തീർക്കാൻ മിനക്കെട്ടു. അപ്പോഴേക്കും സഞ്ജയനും തികച്ചും ബോധ്യമായി പാകപ്പിഴകൾ പലയിടത്തും വരുന്നുവെന്ന്, ശാന്തസ്വഭാവിയും രോഗിയുമായ ആ മനുഷ്യൻറെ മനഃശാസ്ത്രം ഒരു വിമർശകൻറേതിൽനിന്ന് ഒരു മൃഗയാ വിനോദക്കാരൻറേതായോ എന്ന ആശങ്ക ഇവിടെ തികച്ചും അസ്ഥാനത്താവില്ല. സഞ്ജയൻറെ ഉദ്ദേശ്യം നല്ലതെങ്കിലും ഉദ്യമം അത്ര പന്തിയല്ലെന്ന് മറ്റുകവികൾക്കും വായനക്കാർക്കും തോന്നിത്തുടങ്ങി. അതു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കും ചെറ്റ് സഹായകമായി. വള്ളിപ്പടർപ്പിലും മരത്തണലിലും പച്ചകടിച്ച് തുള്ളിപ്പാഞ്ഞും ഇണയത്തേടി നടന്നും തണലിൽ തളർന്നുകിടന്നു കഴിഞ്ഞുകൂടന്ന പുള്ളിമാൻ കൂട്ടത്തെ ഇത്രയൊരുക്കത്തോടെ തുടരെത്തുടരെ വേട്ടയാടണമോ? ഈ രൂപകൽപനയില്ലെങ്കിൽ ഇതേ അർത്ഥം വായ്ക്കുമാറ് ചോദ്യങ്ങൾ വന്നു. കവികളും ഇതിനെക്കുറിച്ച് ബോധവാൻമാരായി. മുന്നറിയിപ്പിനൊരുങ്ങി.

ഓടിക്കൊള്ളുവിൻ ഓടിക്കൊള്ളുവിൻ
ഓമനക്കളിത്തോഴരേ,
കൊമ്പുരണ്ടുംകുലുക്കിയക്കൊല
ക്കൊമ്പനെത്തുന്നു കാണ്മീലേ?
കാലിൽ ചങ്ങയില്ലയ്യോ. പയ്യെ
ക്കാണാനുമില്ല പാപ്പാനെ
ആരിതിനെയഴിച്ചുവിട്ടതീ
ആപത്തിൻ പുര വീഥിയിൽ.''

എന്നൊരു കവി പാടി ആയിടയ്ക്ക്. ശുദ്ധ ഓമനക്കുട്ടൻ വൃത്തത്തിൽ ഓമനക്കളിത്തോഴരുടെ ശ്രദ്ധ ക്ഷണിച്ചുകൊണ്ട് ഈ കവി ഇടശ്ശേരിയല്ലാതെ മറ്റൊരുമായിരുന്നില്ല. ഇതിവിടെ എടുത്ത് പറയാൻ പ്രധാനകാരണം ഇടശ്ശേരിയെപ്പോലെ സമചിത്തതയുള്ള ഒരു വ്യക്തിയെപ്പോലും സഞ്ജയവിമർശനങ്ങൾ ഇത്തിരി കടന്നുപോയില്ലേ എന്ന് വിചാരിക്കത്തക്കവിധത്തിലേക്ക് എത്തിച്ചുവെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കാനാണ്. കവി സൗഹൃദശ്രേണി അങ്ങനെ വളർന്ന് തളിഞ്ഞുവരവേ, അത്യാകസ്മികമായ ഒരാഘാതം മലയാളസാഹിത്യത്തിൽ ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ളയുടെ ആത്മഹത്യ. സഞ്ജയൻറെ സമീപനം സ്വീകരിച്ച് പറഞ്ഞാൽ ഊറിയും തേറിയും വന്ന വിഷാദാത്മക കാവ്യപ്രവണതകൾ ഒഴുകിയൊഴുകി അഴിമുഖത്തണഞ്ഞ്.

മണിമുഴക്കം മരണദിനത്തിൻറെ
മണിമുഴക്കം മധുരം വരുന്നു ഞാൻ

എന്ന് തുടങ്ങുന്ന മണിനാദം എന്ന കവിത എഴുതി പ്രസിദ്ധീകരണാർത്ഥം പത്രത്തിൻ കൊടുത്ത് അത് ആഴ്ച പതിപ്പിൽ അച്ചടിച്ചുവരുന്നതോടൊപ്പം ആത്മഹത്യാവാർത്തയും വായനത്താളുകളിൽ വരത്തക്കവിധം ആസൂത്രണം ചെയ്ത ദാരുണ ചരിതം. വല്ലാത്തൊരു മനോവേദനയാണ് അപ്പോൾ അനുഭവപ്പെട്ടത്. സഹതാപം മുറ്റിയ ദുഃഖം സഞ്ജയൻറേതുമായി. ഏതാണ്ടീഘട്ടത്തിൽ ആരോഗ്യകരായ മറ്റൊരു പ്രവണത വേരൂന്നിത്തുടങ്ങി. ജീവൻ സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനം. മരണം നീക്കുപോക്കില്ലാത്ത വിധിയാണ്. ജീവിതമാകട്ടെ നിറം പിടിച്ച് തഴയ്ക്കേണ്ട നിധിയും മനുഷ്യരെ ഈ രണ്ടാമത്തേതിൻ പ്രാപ്തമാക്കുകയാകണം സാഹിത്യത്തിൻറെ ധർമ്മം. ഇങ്ങനെ കുടംപിടിത്തമുള്ള പ്രതിജ്ഞാബദ്ധത ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മുദ്രയോ മുഖച്ഛായയോ ആയിരുന്നില്ല. പക്ഷേ, പ്രേമത്തിനപ്പുറം കവിതയ്ക്ക് വിഷയങ്ങളില്ലായെന്ന ധാരണ ചങ്ങമ്പുഴയുടേതായിരുന്നില്ല. ഈ കവി നല്ലൊരു വായനക്കാരനുമായിരുന്നുവെന്നതും ഓർക്കേണ്ടതാണ്. കുറച്ചുകാലം ചങ്ങമ്പുഴ പുരോഗമനസാഹിത്യത്തിൻറെ ഊർജ്ജസ്വലവക്താക്കളിലൊരാളായി. അപ്പോഴും അദ്ദേഹത്തിൻറെ സ്ഥായിയായ ശബ്ദം കാൽപനികത്വത്തിൽ ഇഴുകിച്ചേർന്നിഴതൂർന്നു.

മലയാള കവിതയിലെ യുവശക്തിയുടെ ഊർജ്ജസ്വലപ്രതീകവും പ്രയോക്താവുമെന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദവി അക്കാലത്ത് ആർക്കും ഉലയ്ക്കാനോ ഊതിപ്പറപ്പിക്കാനോ കഴിഞ്ഞില്ല. തൻറെ കാലഘട്ടത്തിലെ യുവജങ്ങളെ കവിതയിലൊതുക്കിയെടുത്തു ചങ്ങമ്പുഴ. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്ക് സ്വരഭേദങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. അതിനനുസരിച്ച് വൈകാരികതലങ്ങളും. കവിതയിലൂടെ അദ്ദേഹം മൂളിപ്പാട്ടുപാടി. തേങ്ങി. കരഞ്ഞു. പരിഭവിച്ചു. പരാതിപ്പെട്ടു. പരിഹസിച്ചു. അട്ടഹസിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത്തിരി ഗർജജിക്കാനും മുതിരായ്കയില്ല. വിഷാദ വിചാരത്തിനിടയിലും ധിക്കാരം പ്രകടമാക്കി. മലയാള കവതി തിടപ്പള്ളിയിൽ നിന്നു വിട്ട് ഇടപ്പള്ളി(Intermediate)ക്കൂടത്തിലെത്തിയപ്പോൾ മറ്റൊരുത്തരം മാറ്റവും സംഭവിച്ചു. പുതിയ ഈ തുടക്കത്തിൻറെയും ഇടിമുഴക്കം ചങ്ങമ്പുഴയിൽ നിന്നായി. വള്ളത്തോൾ, ശങ്കരക്കുറുപ്പ് മുതൽപേരുടെ സാധാരണ ദേശീയത്വത്തിൽനിന്നു വിട്ട് ജനജീവിതത്തോട് കൂടുതലടുത്ത ഒരു കവിതാരീതി ചങ്ങമ്പുഴ പ്രയോഗത്തിൽ കൊണ്ടുവന്നു. വാഴക്കുല, രാക്കിളികൾ, രക്തപുഷ്പങ്ങളിലെ ചില കവിതകൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങൾ ഇതായിരുന്നു മലയാളത്തിലെ കാൽപനികമുന്നേറ്റക്കാവ്യപാരമ്പര്യത്തിൻറെ സമാരംഭം. ഈ മുന്നേറ്റക്കവിതയുടെ പ്രത്യേകതയറിയാൻ, ഇഴവ്യത്യാസവും ഇതിവൃത്തവും കണ്ടെത്താൻ, മഹാകവി വള്ളത്തോളും ചങ്ങമ്പുഴയും 'എൻറെ ഗുരുനാഥൻ' എന്ന തലക്കെട്ടിൽ എഴുതിയ കവിതകൾ വായിച്ചാൽ മതി. വള്ളതതോളിൻറെ ഗുരുനാഥൻ നമുക്കെല്ലാമറിയാവുന്ന മഹാത്മാഗാന്ധിയാണ്. മാലോകമേ തറവാടാക്കിയ മഹാത്മാവ്. പുല്ലും പുഴുക്കളും ചെടികളും പ്രകൃതിയും പരുഷനുമൊക്കെ തൻറെ കുടുംബക്കാരായി കരുതിയ മഹർഷി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഗുരുനാഥനും ഒരു താപസൻ തന്നെ. എന്നാലോ വ്യത്യാസം പുലർത്തുന്ന ഒരു മുനി. ഈ താപസൻ യാതൊരു തരത്തിലും മഹാവതാരമായി എണ്ണപ്പെടാൻ അർഹതയില്ലാത്ത അദ്ധ്വാനശീലനായ കർഷൻ മാത്രമാണ്. കരുണയും കാൽപനികതയും പൊരുതപ്പെട്ട ഈ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ അയാൾക്കു ലഭിക്കുന്ന പവിത്രതയും പരിവേഷവും ഏറെ മുന്തിയതാണ്.

നുകവും തോളത്തേന്തി കാളയ്ക്കു പിമ്പേ പോകും
സുകൃതസ്വരൂപമേ, നിന്നെ ഞാൻ നമിക്കുന്നു.
പൊരിവെയിലിലീ നിൻറെയുഗ്രമാം തപസ്സല്ലോ
നിറയെക്കതിർകകുല ചൂടിച്ചു നെൽപാടത്തെ!
മണ്ണിൽനിന്നുയർത്തുന്നു നിൻ ദയാവാത്സല്യംങ്ങൾ
കണ്ണഞ്ചും മരതകപ്പച്ചയിൽപ്പവിഴങ്ങൾ!
താവകത്യാഗം താലികെട്ടിക്കാതിരുന്നെങ്കിൽ
ഭൂവിലൈശ്വര്യം ചുമ്മാതിരുന്നു നരച്ചേനെ!
ഇന്നവൾ സുമംഗലയായിതാ വനികളിൽ
പൊൻമിത്തരിവളകിലുക്കിക്കളിക്കുന്നു
കുഞ്ഞാറ്റക്കിളികളെക്കൂടിയും കൂകിച്ചല്ലോ
നെഞ്ഞലിഞ്ഞുതിരും നിൻ കനിവിൻ നിശ്വാസങ്ങൽ
തത്തകൾ പച്ചച്ചിറകടിച്ചു പാടത്തുനി
ന്നുത്തമ ഗുണങ്ങളെ നിതരാം കീർത്തിക്കുന്നു
ചെണ്ടുകൾ നിൻ മാനസം വിടുർത്തിക്കാമിക്കവേ
വണ്ടുകൾ മുട്ടുന്നിതാ നിന്നപദാനം മേൻമേൽ
എന്നിട്ടും ലോകം മാത്രം കണ്ണടച്ചിരുന്നുകൊ
ണ്ടിന്നിതാ കഷ്ടം നിന്നെ മർദ്ദിപ്പൂ ദയാഹീനം
നിർവ്യാജസ്നേഹത്തിനൻറെ വെളിച്ചം വിതയ്ക്കുന്ന
ദിവ്യതാപസ, നീയാണെന്നുമെൻ ഗുരുനാഥൻ

നിർവ്യാജസ്നേഹത്തിനൻറെ വെളിച്ചം നുകരുവാൻ കൊതിച്ച കവിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴ. അധ്വാനിക്കുന്നവരിലാണദ്ദേഹം ആ ദീപ്തി കണ്ടെത്തിയത്. വെളിച്ചം വിതയ്ക്കുന്നവരെ മർദ്ദിക്കുന്ന പ്രവണതയോർത്തു കവി പരിതപിക്കുന്നു.

അദ്ധ്വാനിക്കുന്നവരെ വണങ്ങാൻ ചങ്ങമ്പുഴ എപ്പോഴും തയ്യാറായെന്നപോലെ തൊഴിലാളി എന്നൊരു കവിതയിൽ

ഉണർവ്വിൻറെ ചിഹ്നമേ, നിൻറെ മുമ്പിൽ
പ്രണമിച്ചിടാത്തതാരീയുലകിൽ?
സതതം നിൻ നെറ്റിത്തടത്തിൽനിന്നും
നിഴലിച്ചു കാണ്മു നാളത്തെ ലോകം
നിവസിച്ചിടേണ്ടൊരാദർശലോകം.

രാക്കിളികളിൽ മുനികൾക്കും മുനിയായി ധനതത്ത്വപ്രണവത്തിന്നുയിരേകി തൊഴിലുകളിലുണർവരുളിയ കാറൽ മാർക്സിനെ മാനിക്കാൻ തുയിലുണരുക എന്ന് കവിമാതിനെ ചങ്ങമ്പുഴ വിളിക്കുന്നുണ്ട്. ഇത്രയും ഉദ്ധരിച്ചത് ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിയ മുന്നേറ്റക്കവിതകളുടെ സവിശേഷതകൾ ഉദാഹരിക്കാനാണ് ശുദ്ധഭാവഗീതികളിൽനിന്ന് വിപ്ലവ ഭാവഗീതിയിലേക്കുള്ള ഈ വ്യതിയാനം ചങ്ങമ്പുഴയിൽ നിന്നും മലയാള കവിതയ്ക്കു ലഭിച്ച സംഭാവനയായി കണക്കാക്കണം. ചങ്ങമ്പുഴപ്പാരമ്പര്യത്തിൽ തുടങ്ങിയ മറ്റു കവികളിലും ഈ പ്രത്യേക പ്രവണത പ്രകടമായി. പുരോഗമന കാവ്യകാരൻമാരായി വാഴ്ത്തപ്പെടുന്ന കവികളിൽ ഏറിയ കൂറും ചങ്ങമ്പുഴക്കാവ്യശൈലിയിൽ നിന്ന് ഊർജ്ജം കൊണ്ടവരാണ്. ഇവർ വെറും അനുകർത്താക്കളല്ല. സ്വാധീനവും അനുകരണവും രണ്ടാണ്. കാവ്യജീവിതത്തിൻറെ ആദിമഘട്ടങ്ങളിൽ കവിക്കും ഏതെങ്കിലുമൊരു മുൻ കവി പാരമ്പര്യത്തിൻറെ പറ്റും പാർശ്വവും കൂടിയേ തീരൂ. അതിനപ്പുറം പോകുമ്പോൾ മുൻകാല പാരമ്പര്യത്തിൻ ആ കവിതന്നെ ഈടുവയ്പുകളർപ്പിച്ച് സ്വതന്ത്രനായിത്തീരുന്നു. അങ്ങനെ ഒരു വൈചിത്ര്യമെന്നോണം കടപ്പാട് രണ്ടു തലത്തിലേക്കും പ്രസരക്കുന്നു. ഇടപ്പള്ളിപ്പാരമ്പര്യത്തിൽ പെടുത്താവുന്ന മറ്റൊരു കവി പന്തളം കെ.പി. രാമൻപിള്ളയെ ഇത്തരുണത്തിൽ ഓർക്കാതിരിക്കാൻ നിവൃത്തിയില്ല. അദ്ദേഹവും മുപ്പതുകളിൽ പ്രേമഗായകനായാണ് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്. വളരെക്കുറിച്ച് കവിതകളെ എഴുതിയിട്ടുള്ളൂ. പന്തളം കെ.പി. രാമൻപിള്ളയുടെ അവർ വരുന്നുണ്ട് (1938) എന്ന കവിത റവല്യംൂഷനറി റൊമാൻസിസത്തിൻറെ നല്ലൊരു മാതൃകയാണ്.

അവർ വരുന്നുണ്ട് വിശൈ്വകവീരൻമാർ
അണിനിരന്നു നിരന്നു നിരന്തരം
മഹിത വിക്രമർ നാളത്തെ യോധൻമാർ
വരികയാണവർ വിശ്വം ജയിക്കുവാൻ
മതിലകത്ത് മനോജ്ഞമണിമയ
നിലയനങ്ങളിൽ വാഴും പ്രഭുക്കളെ
വെറുതിയല്ലിതു നാളെ പുലരിയിൽ
പടവരുന്നുണ്ട് സൂക്ഷിച്ചുകൊള്ളുവിൻ.''

സമ്പന്നവർഗ്ഗത്തെ താക്കീതു ചെയ്തു തുടങ്ങുന്ന ഈ കവിത അവർ എന്തെല്ലാമാണ് ചെയ്യാൻ പോകുന്നതെന്ന് എടുത്തുരയ്ക്കുന്നു. ഇപ്പോൾ ഒരാഹ്വാനംപോലെ മാത്രം അനുഭവപ്പെടുന്ന ഈ വരികളും മുഴുവൻ കവിതയും തന്നെ എഴുതപ്പെട്ട കാലത്ത് വിമർശകരുടെയും ആസ്വാദകരുടെയും ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടു. നാൽപതുകളായപ്പോഴേക്കും രാമൻപിള്ള കവിതാരചനയിൽ നിന്ന് വിരമിച്ചു.

കാൽപനികത വിദൂര മേഖലകളിലേക്കുള്ള പാറിപ്പറക്കൽ മാത്രമല്ല. ആ വികാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സ്വാതന്ത്ര്യബോധവും അതിൻറെ സത്തയിൽ ഒത്തുചേരുന്നു. സമൂഹചേതനയിൽ ലയിച്ച്. സാത്മ്യം പ്രാപിക്കുന്നതിനു പകരം വ്യക്തിപരതയുടെ ഗീതാലാപമായി ഈ സ്വാതന്ത്ര്യം രൂപംകൊള്ളുന്നു. വ്യക്തിനിഷ്ഠഭാവം അഹന്തയുടെ അതിപ്രസരമായി കാണുന്നവരുമുണ്ട്. ഈ ആരോപണത്തിൽ വ്യക്തി എന്നാൽ സമൂഹത്തിൻറെ ശത്രുവാണെന്ന മുൻ ധാരണ ഒഴിവാക്കിയാൽ അത്ര പരിഭ്രമിക്കണ്ട കാര്യമില്ല. കലയിൽ സമൂഹചേതനയ്ക്ക് അവസ്ഥാന്തരങ്ങളുണ്ട്. ഈട്ടംകൂട്ടുന്ന വ്യക്തിത്വങ്ങളാണ് സമൂഹ ചേതനയുടെ ആകെത്തുകയും അടിസ്ഥാനഘടകവും കാലവും കാര്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുകൊണ്ടുതന്നെ. മലയാള സാഹിത്യത്തിൽ ഇടപ്പള്ളി പ്രസ്ഥാനം ആവിർഭവിക്കുന്നതിനു മുമ്പും കാൽപനികതയുടെ തിരനോട്ടവും പതിഞ്ഞാട്ടവുമുണ്ടായിരുന്നു. മഹാകവികളുടെയും മറ്റു കവികളുടെയും കൃതികളിൽ എന്നു നാം നേരത്തെ കണ്ടതാണ്. ആ കാൽപനികതയാകട്ടെ ക്ലാസിക്കൽ പാരമ്പര്യത്തിൽനിന്നു തീർത്തും വിടപറഞ്ഞു പിരിഞ്ഞില്ല. ക്ലാസിക്കൽ റൊമാൻറിസിസം എന്നതിനെ വ്യവഹരിച്ചാലും വൈഷമ്യമില്ല. ക്ലാസിക്കൽ റൊമാൻറിസിസത്തിൻ ചിറകുകളുണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിലും പരിശുദ്ധക കാൽപനികഭാവത്തെപ്പോലെ അത്യുന്നതങ്ങളിലേക്ക് മതിമറന്ന് ഉയർന്നുപറക്കാൻ എളുപ്പമായിരുന്നില്ല. പൂവൻ കോഴികളെപ്പോലെ ചുട്ടുവിരുത്തി കൂവാനും മയിലുകളെപ്പോലെ പീലിവിരുത്തിയാടാനും പോരിമയുണ്ടായിരുന്ന ക്ലാസിക്കൽ റൊമാൻറിസിസത്തിൻ കുറച്ചു പറന്നുയരാൻമാത്രം സാധിച്ചു. മയിലിനെപ്പോലെ ചെറുമരച്ചില്ലകളിലേക്ക്. ഏറിയാലൊരു കുയിലിനെപ്പോലെമാവിൻ കൊമ്പത്തോളം രാക്കിളികളുടേതായ കളകളവും ഉയർന്നുകേറിപ്പറക്കാനുള്ള ലാളിത്യമാർന്ന ഉദ്വേഗവും ഈ പക്ഷികൾക്കില്ലല്ലോ. ഇടപ്പള്ളിക്കൂടത്തിൽനിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ കാൽപനികതയ്ക്ക് ഉന്നതങ്ങളിൽ ചെന്ന് ചേക്കേറാനുള്ള ഉൾപ്പോരിമ കലശലായിരുന്നു. ലാഘവത്വത്തിലൂടെ ആഴം കണ്ടെത്തുകയെന്ന വൈചിത്ര്യവും ലാഘവമാർന്ന തൂവലാണ് ഉയരങ്ങൾ തണ്ടാൻ സഹായിക്കുക. മനസ്സിൽ ഗൗവരമേറിയ ഭാവങ്ങളും ആശയങ്ങളും സഞ്ചിയക്കാനും അവിടെനിൻ പുറത്തേക്ക് സംക്രമിപ്പിക്കാനും ഈ ഭാവം ഉപകാരപ്പെടുന്നു. ലഘു ഗുരുവാകൽ വ്യാകരണത്തിലേയും വൃത്തമഞ്ജരിയിലേയും സിദ്ധി മാത്രമല്ല. കാവ്യ വ്യാപാരത്തിലേയും രൂപാന്തര ക്രമവികാസമാണ്.

പക്ഷിക്കുഞ്ഞങ്ങളെ പറക്കാൻ പഠിപ്പിക്കുക. എങ്ങനെ എവിടേക്ക് എപ്പോൾ പറക്കണം? പറക്കരുത് എന്ന് നിർദ്ദേശിക്കുന്നന്നതിലും അഭ്യസിപ്പിക്കുന്നന്നതിലും അർത്ഥമില്ല. സ്വന്തം തൂവലും ചിറകും വിരിച്ച് സ്വതന്ത്രമായി പറക്കുകയാണ് റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ പ്രകൃതി. തൻവഴി താനേ തേടി തിരിഞ്ഞുപോകുന്നവരെ ഇടയ്ക്ക് ഒരു പൊട്ടിച്ചൂട്ട് വഴിതെറ്റിച്ച് വിട്ടാലതുമായി. മൃഗതൃഷ്ണിക മണൽക്കാട്ടിൽ മാത്രമല്ല മനസ്സിൻറെ തട്ടിലും ഉണ്ടാവാമല്ലോ. ഈ ആപൽസാധ്യതകളെ ഉൾക്കൊണ്ടും അതിജീവിച്ചും പോകാനുള്ള ഉദാത്തമായ ഉദ്വേഗമാണ് റൊമൻറിസിസത്തിൻറെ ജീവവായു. ഇത് നിശ്ശേഷം അടങ്ങുമ്പോൾ ജീവനൊടുക്കാനുള്ള പ്രവണതയും ഇതിൽത്തന്നെ അന്തർഭവിച്ചിരിക്കുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിൻറെ സങ്കൽപകാന്തിയിൽ വിരാജിക്കാനുള്ള വികാരത്തോടൊപ്പം വിഷാദാത്മകതയുടെ ഇടത്തേങ്ങലും തങ്ങിക്കിടക്കും. ജീവിതം വസന്തം പോലെ മധുരമനോഹരം എന്നുപാടുന്ന ആവേശത്തികവിൻറെ തൊട്ടുപിറകിൽ അസഹ്യമാണ് ഈ വാഴ്വിലെ അല്ലലും ഉണ്ടാകും. പ്രകൃതിയിൽ പുഴയ്ക്കു രണ്ടു കരയുള്ളതുപോലെ പുരുഷനുമുണ്ട് കരഞ്ഞുപിറവിയും എരിഞ്ഞു മറവിയും. രണ്ടിൻറെയും ഇടയിലുള്ള ജീവിതത്തിൽ എത്രതന്നെ പാറിപ്പറക്കാൻ കൊതിച്ചാലും ചിലപ്പോൾ നിഗൂഢവും പലപ്പോഴും പ്രകമ്പനപരവുമായ നൈരാശ്യം ബോധത്തിലേക്ക് പുഴങ്ങിവീഴുക സ്വാഭാവികം മാത്രം. ജീവിതത്തിൽ കിനാവുപോലെയാണ് കലയിൽ കാൽപനികത. എല്ലാ സ്വപ്നങ്ങളും സുന്ദരവും സ്വാദിഷ്ടവുമാകണമെന്നില്ല. ദുഃസ്വപ്നങ്ങളുമുണ്ടാകും. ഇടയ്ക്കൊരു ദുഃസ്വപ്നത്തിൻറെ ദുരിതം ഏൽക്കണമെന്നുവച്ച് മേലിൽ സ്വപ്നേ കാണരുതെന്ന് ആരും പ്രാർത്ഥിക്കയില്ല. ആഗ്രഹിക്കുകയുമില്ല.

റൊമാൻറിക് ഭാവം വിപ്ലവവിരുദ്ധമാണെന്ന ഒരു ധാരണ എങ്ങനെയോ പരന്നിട്ടുണ്ട്. അത് നമ്മുടെ കാവ്യകൽപനയിലും വിമർശനത്തിനും അനൽപമായ അപാകതകൾക്ക് ഇടവരുത്തി. കലയിലെന്നപോലെ ജീവിതത്തിലും ഓജസ്കരമായ പ്രസാദവും വിഷാദവുമാണ് കാൽപനകിത. കാൽപനികതയിൽ നിന്നു വേറിട്ട വിപ്ലവം പോലും മറ്റെന്തോ ആയിത്തീർന്നിരിക്കുന്നു. വിപ്ലവം സംഭവിക്കുന്നതു വരെ വിപ്ലവകാരിയും സ്വപ്നജീവിയാണ്. അയാൾ കാണുന്ന സ്വപ്നം വിപ്ലവത്തെ സംബന്ധിച്ചതാണെന്ന വ്യത്യാസമേയുള്ളൂ. ഉട്ടോപ്യ എന്നത് വിപ്ലത്തിൻറെ പണിപ്പുരയിലും വിപ്ലവകാരിയുടെ മനസ്സിലും തെന്നിത്തിളങ്ങുന്ന സങ്കൽപദർശനമാണ്. കാവ്യകലയിലും സംഗീതത്തിലും റൊമാൻറിക് കാന്താകർഷശക്തി ഉണ്ടായിരിക്കും. മിന്നിത്തെളിഞ്ഞുമായലും റൊമാൻറിസിസത്തിൻറെ സ്വഭാവത്തിൽ പെടുന്നതിനാൽ അതിലൊരു വിദ്യുത്പ്രസരവുമുൾക്കൊള്ളുന്നു. മിന്നൽമറഞ്ഞു കഴിഞ്ഞാലും അതിൻറെ വെളിച്ചം ഇത്തിരിയിട ബോധമണ്ഡലത്തിൽ അവശേഷിക്കുന്നു. കാഴ്ചവട്ടം അൽപം വികസിക്കുന്നു. അതേതു തരത്തിൽപെട്ട പഥികൻറെയും മുന്നേറ്റത്തിൻ മുതൽക്കൂട്ടായി ഭവിക്കുന്നു. റൊമാൻറിസിസം ഒരു കാലഘട്ടത്തിൻറേതായി കരുതുന്നത് ശരിയല്ല. കാളിദാസൻറെ മേഘസന്ദേശത്തിലും ഷെല്ലിയുടേയും കീറ്റ്സിൻറേയും കൃതികളിലും തമിഴ്സംഘകാല കവിതകളിലും ഏറെപ്പഴയ ചൈനീസ് ഭാവഗീതങ്ങളിലും മറ്റും കാൽപനികത തുളുമ്പിത്തുടിക്കുന്നു. ഒരു കാലഘട്ടത്തിൻറെ പ്രത്യേകതയാണെങ്കിൽ ഒരു പ്രത്യേക സന്ദർഭത്തിൽ വേരറ്റുവീഴേണ്ടതാണ്. അത് സംഭവിക്കുമെന്നു തോന്നുന്നില്ല. കാലാനുസാരവും കാര്യപ്രസക്തവുമായി അഭിരുചി വ്യത്യാസം സംഭവിക്കാം. ഇന്നലത്തെ ചീത്തകവിത ഇന്ന് നല്ലകവിതയായി ചിലർക്ക് അനുഭവപ്പെട്ടുകൂടെന്നില്ല. ഇന്നത്തെ ഉത്തമകൃതി മശപ്പെട്ടതാണെന്ന് നാളെ ഒരു വിധിയെഴുത്തുണ്ടായാൽ അതിലിത്ര വൈരുദ്ധ്യവും കാണേണ്ട കാര്യമില്ല. എന്തിൻ ഒരാൾക്ക് നല്ലതെന്ന് തോന്നുന്ന കൃതി, അതും ഇന്നത്തെ, മറ്റൊരാൾക്ക് അത്ര നല്ലതല്ലെന്ന് അഭിപ്രായമുണ്ടാകുക പതിവാണല്ലോ. പ്രത്യേക തരത്തിലുള്ള മാനസിക ഘടനയും പ്രായാനുകൂലമായ അഭിരുചി വിശേഷവും ആസ്വാദനബോധത്തിലുള്ള സാംസ്കാരിക സത്തയും കണക്കിൽ പെടുത്താഞ്ഞാൽ വിവേചനവും വിലയിരുത്തലും നിത്യവൈരുദ്ധ്യങ്ങളായി കലാശിക്കും. റൊമാൻറിസിസം കലയിൽനിന്നു കൊഴിഞ്ഞുവീഴുമെന്നു കരുതുന്നതിനുപകരം അത് ഓരോ ഘട്ടത്തിൽ ആവർത്തന പ്രകൃതമാർജ്ജിച്ച് വികസിച്ചുവരുമെന്ന സങ്കൽപത്തിനാണ് യുക്തിഭദ്രത.

ചങ്ങമ്പുഴയക്കു ശേഷം മലയാണ്മയിലെ കാൽപനികത മണ്മറഞ്ഞില്ല. അത് പുതിയ പരിണാമം പൂണ്ടു. മറ്റു കവികളിലേക്കും കവിതകളിലേക്കും സംക്രമിച്ചു. ഭാവതരംഗങ്ങൾ ഭാവിയുടെ പുതിയ മേഖലകളിലേക്കൊഴുകി. കവിതയിൽനിന്ന് കഥാസാഹിത്യത്തിലേക്കും പ്രസരിച്ചു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയും അഥിലൂടെ ഊറിവീണ ഭാവസാരൾയവും ലോലവിലാസവം വിലാപ ലാസ്യങ്ങളും മലയാള സാഹിത്യത്തിലെ ചെറുകഥകളെ എത്രത്തോളം സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നുള്ളത് ഒരു പ്രത്യേക പഠനമർഹിക്കുന്നു. കറകളഞ്ഞ കാൽപനികതയുടെ പ്രണേതാക്കളിൽ പരാതിപ്പെടലും ആത്മനിന്ദയോടടുത്തു നിൽക്കുന്ന കുമ്പസാരകൗതുകവും കുടിയിരിക്കുക സ്വാഭാവികമാണ്. ഇതെല്ലാം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടേയും ചേരുവയാണ്. നിറവും നിഴലും ആ കവിതകളിൽ ഇണ ചേരുന്നു. ഭാവാന്തരങ്ങൾ ആകസ്മികമായി സംഭവിക്കുന്നു. ചിരി തേങ്ങലായി തിരിയുന്നു. കരച്ചിലിൻറെ കലാശം ചിരിയുടെ ഉദയമായി വരുന്നു. ഇങ്ങനെ ഒരു കലക്കം ചങ്ങമ്പുഴ കൃതികളിൽ ഉടനീളമുണ്ട്. ലോല ഹൃദയങ്ങളെ പെട്ടെന്ന് വശീകരിക്കാനുള്ള മാസ്മരിക വിദ്യയും അതിഭാവുകത്വമെന്ന് പറഞ്ഞ് അപ്പാടെ തള്ളിക്കളയാനൊരുമ്പെടുന്നത് ദുഷ്പേരുവിളിച്ച് ദൂരീകരിക്കാൻ പാടുപെടുന്നതുപലെയേ ആകൂ. മാലാഖയെപ്പോലെ വിഹരിച്ച കവി പിശാചിൻറെ പിടിയിൽപെടുകയും ഒടുവിൽ പിശാചായി മാറുകയും ചെയ്ത കഥ ചങ്ങമ്പുഴയുടേത്. ഒരുകാലത്ത് എല്ലാറ്റിലും ദേവതാഭാവം ആരോപിക്കുകയും കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്ത കവിയാങ്ങനെ പെട്ടുപോയത്. ഇതൊരു വീഴ്ചയായി മാത്രം കാണണമന്നില്ല. വാഴ്ചയുടേതായ സന്ദിഗ്ദ്ധാവസ്ഥകൾ, സംഘർഷങ്ങൾ, അസഹനീയാനുഭൂതികൾ, വിഭ്രമ വിചാരങ്ങൾ ഇവയെല്ലാം ഉരുണ്ടുകൂടി ഉളവാക്കുന്ന മാനസിക പ്രതിഭാസത്തിൻറെ മാറ്റൊലികളായി എണ്ണിയാൽ മതി. പാടുന്ന പിശാചിൽ ചങ്ങമ്പുഴ താനാരു പാപിയാണെന്ന് ഏറ്റുപറയുന്നു. തന്നിലാരും വിശുദ്ധി കണ്ടെത്താൻ ശ്രമിക്കരുതെന്ന് താക്കീതു ചെയ്യുന്നു. എന്നിട്ട് പാപബോധം പങ്കിട്ട് മറ്റുള്ളവരിൽ പകർത്തുന്നു. വിശുദ്ധങ്ങളെല്ലാം അശുദ്ധങ്ങളാണെന്നും വിവേകം പോലും വിഡ്ഢിത്തമാണെന്നും ഭംഗ്യന്തരേണയും പരുക്കനായ തുറന്നുരിയാടലിലൂടെയും വെളിവാക്കുന്നു. ഈ സന്ദർഭങ്ങളിൽ കവി തന്നുള്ളിൽ തളം കെട്ടി താവളം കണ്ടെത്തിയ കൂരിരുട്ടിൽത്തന്നെയാണ് തപ്പിത്തടയുന്നത്. ആ ഇരുട്ടിലെ വിഭ്രാന്തികൾ ഗീതങ്ങളുടെ മൂശയിൽ ഉരുക്കിയും ഞെരുക്കിയും എടുക്കുന്നു. മോഹിനിയുടെ അവതാരികയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ സോമശേഖരൻറെ മനോവത്തികൾ അപഗ്രഥനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇതേ മനോവൃത്തി തൻറെ കവിതാ മോഹിനിയെക്കുറിച്ച് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഉണ്ടായിട്ടില്ലെന്ന് ആരു കണ്ടു?

അറുപതുകളിലും എഴുപതുകളിലും ആധുനികരെന്നറിയപ്പെടുന്ന കവികളിൽ ഏറിവന്ന മൃത്യുപൂജാസക്തി പടിഞ്ഞാറൻ നാടുകളിൽ നിന്നണഞ്ഞ എക്സിസ്റ്റൻഷ്യൽ സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ വേലിയേറ്റം നിമിത്തമാണെന്ന് കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നവർ നമ്മുടെ കൂട്ടത്തിൽത്തന്നെയുണ്ട്. ചില കവികൾ തന്നെ അങ്ങനെ ഏറ്റു പറഞ്ഞിട്ടുമുണ്ട്. എന്നാൽ അവരുൾപ്പടെ ഏറെപ്പേരും കണക്കിൽ കൂട്ടാത്ത ഒരു കാര്യം ഇടപ്പള്ളി പ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ വിഷാദാത്മക വിചാരവും മരണോപാസനയുമാണ്. മരണത്തിൻറെ മണിമുഴക്കത്തിലാകൃഷ്ടനായ ഇടപ്പള്ളിയും മരണത്തെ ആരധനാഭാവത്തോടെ ആവിഷ്കരിച്ച ചങ്ങമ്പുഴയും ആധുനിക കവിതയെ യാതൊരുതരത്തിലും സ്പർശിച്ചിട്ടില്ലെന്നുണ്ടോ? ഇവരിൽ ചിലരെങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴ പാരമ്പര്യത്തിൽ നിന്നു തുടങ്ങിയവരാണ്. പിൽക്കാലത്ത് അതിൽ നിന്നേറെ മുന്നോട്ടുപോയിട്ടുണ്ടെങ്കിലും ആദിരൂപങ്ങൾ ആവർത്തനക്ഷമമായി നൂതനാവിഷ്കാരമാതൃകകളായി. ഒരു ഭാഷയിലെ കാവ്യപാരമ്പര്യത്തിൽ കലർന്നൊഴുകുന്നുവെന്ന സത്യം മറക്കാൻ പാടില്ല. ആദിരൂപങ്ങൾ ദ്രവീകൃതവികാരങ്ങളായി വാങ്മയങ്ങളായി ഈണങ്ങളായി ഇടവേളത്തേങ്ങലുകളായി പല രീതിയിലും നീതിയിലും പെട്ട് ഒരു ജനതയുടെ സാംസ്കാരിക സത്തയിൽ ചില ഘട്ടങ്ങളിൽ ജീവൻ വച്ചും വേറെ ചില നേരങ്ങളിൽ ഉറഞ്ഞുകൂടിയും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. പിണ്ഡം തന്നെയാണ് ഊർജ്ജം. ഊർജ്ജം തന്നെയാണ് പിണ്ഡം. ഈ സൂത്രവാക്യം ഭൗതിക ബ്രഹ്മാണ്ഡത്തിനെന്നപോലെ ആത്മീയ ബ്രഹ്മത്തിനും ബാധകമാണ്. ജന്തുവർഗ്ഗമുള്ളേടത്തെല്ലാം മരണമുണ്ട്. മരണഭീതിയുണ്ട്. വാഞ്ഛയുണ്ട്. ദുഃഖമുണ്ട്. കിഴക്കൻ നാട്ടുകാർക്കും അവർ ജനിച്ചു എന്നതിനാൽ മരിച്ചേ തീരൂ എന്ന അലംഘ്യ നിയമത്തിനൻറെ ആഘാതമുണ്ട്. ഇതൊക്കെ പടിഞ്ഞാറൻമാരുടെ അസ്തിത്വദുഃഖത്തിൻറെ പുറമ്പോക്കായി ചാർത്തിക്കൊടുക്കുന്ന നമ്മുടെ വക തിരിവില്ലായ്മയ്ക്കല്ലേ അതിരില്ലാത്തത്.

മലയാള കവികൾക്കിടയിൽ സ്വന്തം മനസ്സിനെ ഇത്ര നിഷ്കരുണം മഥിക്കാനും ആ മഥനവ്യായാമവ്യഥയിൽ പൊങ്ങിവന്നതൊക്കെ വെളിച്ചത്തിടുവാനും ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലെ മറ്റാരും തുനിഞ്ഞിട്ടില്ല. തലതിരിഞ്ഞ നിഷ്കൻമഷത്തിൻറെ നിറക്കൂട്ടിയന്ന ഒരു പ്രദർശനം. ഒരാൾ സ്വന്തം മനശാസ്ത്ര വിശകലനത്തിനൊരുങ്ങുമ്പോൾ ഇതു സംഭവിക്കുന്നു. ഇത്രയും ആവശത്തോടെയും വികാരപാരവശ്യത്തോടെയും ആരും അത് ചെയ്യാറില്ലെന്നുമാത്രം മാന്യതയുടെ പേരിലും മാലോകരെപ്പേടിച്ചും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ നേർമ്മപോലെയായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹൃദയത്തിൻറെ നേർമ്മയും. അവാച്യമായതുപോലും ആവിഷ്കരിക്കാന്വേണ്ടി ഈ കവി വാചാലനായി. സാഹിത്യമർമ്മജ്ഞൻമാർ അതൊരു തെറ്റായിക്കാണാം. എന്നാൽ തൻറെ തെറ്റുകളെല്ലാം കാറ്റത്തിട്ട് കളിക്കാൻ ഒരുമ്പെട്ട ഒരു കവിക്ക് ഇതിലെന്തു മാനക്ഷയം? അവാച്യത്തിൻറെ ഭാവാർത്ഥമേഖലകളാവിഷ്കരിക്കാൻ ഗാനാത്മകത ചങ്ങ്നവുഴയ്കക് കൂട്ടുനിന്നു.

വശ്യപ്പെടുത്താനുള്ള സാത്താൻറെ വാശി പ്രവാചകൻമാരെ മാത്രമല്ല കവികളെയും കടന്നാക്രമിക്കുന്നു. ബുദ്ധിൻറെയും ക്രിസ്തുവിൻറെയും ധ്യാനനിഷ്ഠയും ആത്മസ്ഥൈര്യവുമില്ലാത്തവർ സാത്താൻറെ കടുംപിടിയിൽ പെടുമെന്നതിൻ സംശയമില്ല. സാത്താനെ ദൈവമായും ദൈവത്തെ സാത്താനായും തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നില്ലെങ്കിലും ഈ പിടികൊടുക്കലും അത്ര ദ്രോഹകരമാണെന്ന് കരുതേണ്ട. മനുഷ്യൻറെ ദൈവവും അവനിൽത്തന്നെയുള്ള പിശാചും ഏറ്റുമുട്ടുമ്പോഴല്ലേ അതിൻറെ സമ്മർദ്ദത്തിൽപെടുന്ന ചേതനയ്ക്ക് സ്വന്തം മാറ്റുരച്ച് നോക്കാവുന്ന സന്ദർഭവും സൗകര്യവും ലഭിക്കുന്നുള്ളൂ? നിഷ്കളങ്കതയുടെ നിറപറവച്ച ആഹ്ലാദോൽഘോഷണങ്ങളുടെ പിറകെ ആത്മനിന്ദയുടെ ആന്ദോളനങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു. കുമ്പസാര കേളികളുടെ കൂട്ടുപിടിച്ച് ഈ നിന്ദയും ഒരുതരം അഭിവന്ദ്യ ഭാവം കൈക്കൊണ്ട് ആത്മാവിൻറെ അന്തരാള പ്രവണതകളെ തുറന്നുകാട്ടുന്നു. ഇതൊരുതരം ശുദ്ധീകരണത്തിലേക്കാണ് പലപ്പോഴും നയിക്കുക. പാടുന്ന പിശാചിനുശേഷം ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ഇത് സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടോയെന്ന് പരിശോധിക്കേണ്ടതാണ്. മോഹിനി' യിൽ നിന്ന് മനസ്വിനി'യിലേക്കുള്ള ദൂരം അളന്നു തിടപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യ പ്രപഞ്ചത്തിൽ സഞ്ചയിക്കപ്പെട്ട അനുഭൂതി വൈരുദ്ധ്യങ്ങളുടെ അളവും തൂക്കവും കണ്ടെത്താൻ കഴിഞ്ഞേക്കും. ഇരുളും വെളിച്ചവും മാറി മാറി നിഴലിക്കും. ദർപ്പണമാണ് ജീവിതമെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ ഒരിടത്ത് പാടിയിട്ടുണ്ട്. ആ ദർപ്പണം സമയം തിരിച്ചെടുക്കണമെന്നു പ്രകൃതിയോടോ ജഗന്നിയന്താവിനോടോ അഭ്യർത്ഥിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ജീവിത ദർപ്പണത്തിൽ ഏതാണ് കൂടുതൽ നിഴലിച്ചത് ഇരുളോ വെളിച്ചമോ? ഇഞ്ചിഞ്ചായി മരിച്ചുകൊണ്ട് ഇനിയൊരിക്കലും സുഖം പ്രാപിക്കാമെന്ന യാതൊരുതരം വ്യാമോഹവുമില്ലാതെ കഴിഞ്ഞ തൻറെ അവസാന നാളുകളിൽ എല്ലാ കഴിവും സംഭരിച്ച് വെളിച്ചത്തിൻറെ തിരികത്തിക്കാൻ ഉഴറിയ ഉദ്യമത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയിൽ നിന്ന് ഉറഞ്ഞൊഴുകിയതാണ് അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഒടുക്കത്തെ ആത്മഗീതമായ മനസ്വിനി. അതിൻറെ തുടക്കം തന്നെ വർണ്ണ ശബളമായ ഒരെഴുന്നള്ളിപ്പു പോലെയാണ്. അത്യുത്സാഹം നിറഞ്ഞ ഒരുത്സവ ദൃശ്യം. ഉദ്ദിഷ്ട ഫല പ്രാപ്തിക്കുള്ള സന്നാഹങ്ങളുടെ സന്നിവേശം.

"മഞ്ഞത്തെച്ചി പീങ്കുലപോലെ
മഞ്ജിമ കലരും പുലർകാലേ
നിന്നൂ ലളിതേ നീയെൻ മുന്നിൽ
നിർവൃതി തൻ കതിർപോലെ''

ഇങ്ങനെ ആരംഭിക്കുന്ന ആ കവിത പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട നിർവൃതിയുടെ കതിരായിട്ടാണ്. ആ മധുരദൃശ്യത്തിൻറെ മനോഹാരിതയിൽ അലിഞ്ഞലിഞ്ഞ് വേർപെടുന്ന ആത്മാവ് സ്വയം വിചാരണ ചെയ്യുന്നു. പ്രത്യക്ഷ ദേവതയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തി പല തലങ്ങളിലേക്ക് ആ വിചാരണ നീങ്ങുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ തന്നെ വിധിയും പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ശിക്ഷയും ശാപവുമേൽക്കുന്നു. ശാപമോചനവും കണ്ടെത്തുന്നു. തൻറെ പുനർജനിയും ഒരഭിലാഷത്തിൻറെ രൂപത്തിൽ പ്രവചിക്കുന്നു.

വേദന വേദന ലഹരിപിടിക്കും
വേദന ഞാനിതിൽ മുഴുകട്ടെ
മുഴുകട്ടെ മമ ജീവനിൽ നിന്നൊരു
മുരളീമൃദുരവമൊഴുകട്ടെ.''

ആരാമത്തിൻറെ രോമാഞ്ചവുമായി ആശങ്കയോടെ അരങ്ങേറ്റം നടത്തിയ കവി തൻറെ ആയുസ്സിൻറെ അവസാന ഘട്ടത്തിൽ വേദനയിൽ മുഴുകി ഓടക്കുഴലൊലിയായി ഒഴുകി. ചിരിയും പ്രസാദവും സന്ദേഹവുമായി ഈ കവി കടന്നു വന്നു. അതിനുശേഷം രണ്ടു പത്താണ്ടോളം നല്ലതും ചീത്തയുമായ അനുഭവങ്ങൾ സ്വയം സഞ്ചയിച്ച് അയിൽ ഇടഞ്ഞും പിടഞ്ഞും ജീവിച്ചു. ഒരു കവയല്ലായിരുന്നെങ്കിൽ തന്നിഷ്ടപ്പടിയുള്ള ഈ ജീവിതരീതി താന്തോന്നിത്തം വിളയിച്ച നഷ്ടക്കച്ചവടമായേനെ. ധൂർത്തടിച്ച ജീവിതം പോലും കീർത്തിയിലേക്കുയർത്താൻ അദ്ദേഹത്തിനു സാധിച്ചത് കവിത്വം ഒന്നുകൊണ്ടുമാത്രമാണ്. കവിത കവിയുടെ പാപവും കഴുകിക്കളയുന്നു. കവി ചെയ്ത പാതകങ്ങൾക്കുപോലും മാപ്പരുളി പൊതുജനം കവിയെ വാഴ്ത്തുന്നു. തങ്ങൾക്ക് നിരക്കാത്ത വിശ്വാസങ്ങൾപോലും പ്രചരിപ്പിക്കുന്ന കവിയെയും ജനം തിരസ്കരിക്കാതെ, അദ്ദേഹം ചെയ്ത സേവനം പൊതുസംസ്കാര സമ്പത്തിലേക്കുള്ള സംഭാവനയായി പരിഗണിച്ച് നന്ദി പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു. ഭാഷയ്ക്ക് ജീവിതം നൽകുന്നവർ സംസ്കൃതിയുടെ ഭാവിക്കും നിറം ചാർത്തുന്നു. വ്യവസ്ഥാപിത രീതിയില്ലല്ലാതെ, സ്വന്തം ജീവിത്തോടുപോലും ഏതാണ്ടൊരു പ്രതികാരവാഞ്ചയോടെ പെരുമാറിയ ചങ്ങമ്പുഴ മലയാളികൾക്കിടയിൽ, നഷ്ടപ്പെട്ട ജീവിതം കൃതികളിലൂടെ വീണ്ടെടുത്തും വളർത്തിയും വാഴുന്നു. എന്നെ കവിയെന്നു വിളിക്കരുത് ഞാൻ മഹാപാപിയാണ് എന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രലപനത്തെ അപ്പാടെ ആളുകൾ അവഗണിച്ചു.

"എന്തുവന്നാലുമനെനിക്കാസ്വദിക്കണം
ചെമ്മുന്തിരിച്ചാറുപോലുള്ള ജീവിതം.''

എന്ന പ്രതിജ്ഞ ചങ്ങമ്പുഴ നിറവേറ്റാതിരുന്നില്ല. അതാസ്വാദനമായിരുന്നുവോ? അതോ ആത്മഹത്യാപരമായ വിഭ്രാന്താഭിവാഞ്ചയോ? തൽക്കാലം നമുക്ക് അങ്ങനെ ചോദിക്കാതിരിക്കുക. ലഹരി അദ്ദേഹം എന്നും ഇഷ്ടപ്പെട്ടു. ജീവിതം ചെമ്മുന്തിരിച്ചാറുപോലുള്ളതാണെന്നു പാടിയപ്പോൾ ഉദ്ദേശിച്ചത് ലഹരിതന്നെയാവണമല്ലോ. താൻ തന്നെ നടത്തിയ അന്ത്യകൂദാശയിലും കാര്യം ലഹരിതന്നെ - വേദനയുടെ ലഹരി. ചങ്ങമ്പുഴ മലയാളത്തിൽ ഒരു കാലഘട്ടത്തിൻറെ ലഹരിയായിരുന്നു. ഇന്നും ആ ലഹരി പറ്റെ വറ്റിമാഞ്ഞിട്ടില്ല. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കൃതികളിൽനിന്ന് വേണ്ടവർക്കത് വാറ്റിയെടുക്കാം. ലഹരി പിടിക്കും വേദനയിൽ മുഴുകി ജീവനിൽ നിന്ന് ഒഴുകിയ മുരളീമൃദുരവം.- ഇതല്ലേ മൊത്തത്തിൽ/മുഴുവനും അവ്വിധമല്ലെങ്കിൽത്തന്നെ അങ്ങനെയാവാനാണ് കവി അവസാന കാലത്തു പ്രാർത്ഥിച്ചത്. "ഓമനക്കുട്ടൻ ഗോവിന്ദൻ ബലരാമനെക്കൂടാക്കൂടാതെ'' എന്ന നാടൻ വൃത്തം ധാരാളിത്തബോധത്തോടെ അംഗീകരിച്ച് മലയാളികളൾ പുളകമൂട്ടാൻ ചങ്ങമ്പുഴ തുനിഞ്ഞു. ചങ്ങമ്പുഴ ഓമനക്കുട്ടനായിരുന്നു. പ്രേമലഹരിയിൽ മതിമറന്നാടിയ കൃഷ്ണൻ. ബലരാമനെക്കൂടെ കൂട്ടാതിരുന്നില്ല ഈ കൃഷ്ണൻ. മദ്യലഹരിയിൽ ഉപാസകനായ ബലരാമൻ അദ്ദേഹത്തിൽ തന്നെയുണ്ടായിരുന്നു. പുറത്തല്ല, ആന്തരരൂപിയായിട്ട്. മാത്രമല്ല. "നുകവും തോളത്തേന്തി കാളക്കു പിമ്പേ പോകും സുകൃതസ്വാരൂപം.'' ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആശാനായി. പ്രേമലഹരിയും മദ്യ ലഹരിയും ഓടക്കുഴലിൻറെ സംഗീത ലഹരിയും. ഈ മൂന്നു ലഹരിയിൽ വിഹരിച്ച കവി തൻറെ ജീവിതമമ്പേ അതിൻമുമ്പിലടിയറവച്ചു. അപകടമേഖലയിലേക്ക് വഴുതിവീണെന്നു മനസ്സിലായപ്പോൾ പശ്ചാത്തപിച്ചു. കുറ്റമേറ്റു പറഞ്ഞു. ആത്മലാഘവത്തോടെ വിട പറഞ്ഞു. ഇടപ്പള്ളി രാഘവൻപിള്ള പ്രകടമായും ചങ്ങമ്പുഴ ക്രമാനുഗതമായ രീതിയിലുമാണ് അത് ചെയ്തത്. ചങ്ങമ്പുഴയും മരണത്തിൻറെ മണിമുഴക്കമല്ല മധുരലഹരിയാണ്. ജീവിതത്തിൻറെ രാഗമെന്നെഴുതിയ ആ സത്തയിലും പിടക്കുന്ന ആത്മാവിൻറെ ആലാപങ്ങൾ ഇഴയായും പിഴയായും അവശേഷിക്കുന്നു. എന്നിട്ടും പിശാചിൻറെ പിടിയിൽപ്പെട്ട് വലഞ്ഞ ആ ചേതന അതിൽനിന്നെല്ലാം രക്ഷപ്പെട്ട്.

അദ്വൈതാമല ഭാവസ്പന്ദിത
വിദ്യുൻമേഖല പൂകിഞാൻ
എന്ന് മനസ്വിനിയിൽ പാടുന്നു.

സ്വരരാഗസുധായർന്ന സംഗീതം ഏതൊരുൽകൃഷ്ടമേഖലയിലേക്ക് നമ്മെ ഉയർത്തിയോ, അതേ അദൈ്വത ഭാവം സ്പന്ദിക്കുന്ന വിദ്യുൻമേഖലയിലേക്ക് നമ്മെ ഉയർത്തിയോ, അതേ അദൈ്വതഭാവം സ്പന്ദിക്കുന്ന വിദ്യുൻമേഖലയിൽ ഒരു പാട് സൈ്വരക്കേട് സഹിച്ച ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആത്മാവും ചെന്നണഞ്ഞുവെന്ന് അദ്ദേഹം അവകാശപ്പെടുമ്പോൾ ആരും അവിശ്വസിക്കേണ്ട കാര്യമില്ല. വിഭ്രാന്തിയിൽനിന്ന് വിശ്രാന്തിയിലേക്കുള്ള ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തീർത്ഥയാത്ര ഇങ്ങനെയൊരു പരിണാമത്തിലാണ് എത്തിച്ചേർന്നത്. നിഷധവും പാരമ്പര്യവും ദ്വന്ദ്വങ്ങളാകാതെ ഒന്നിലലിഞ്ഞു ലയിച്ച പരിണാമത്തിൽ, ലയം നിറവാർന്ന നിർവൃതിയിൽ.

ചങ്ങമ്പുഴ എ മനുഷ്യൻ

പ്രൊഫ. എസ്. ഗുപ്തന്നായർ

ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പറ്റി ഓർക്കുമ്പോൾ ഞാൻ കണ്ട അതിവിചിത്രമായ ഒരു മധ്യാഹ്നസ്വപ്നം മനോദർപ്പണത്തിൽ വീണ്ടും വീണ്ടും തെളിഞ്ഞുവരും. കൊല്ലവർഷം 1120ലാണ് സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം എന്ന കൃതി പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയകാലം. കവി അന്നു വളരെ അശാന്തചിത്തനായിരുന്നു. ഭർത്തൃമതിയായ ഒരു കുടുംബിനിയുടെ മുന്നിൽ ഹൃദയം കാഴ്ചവച്ച് ഭാര്യയെ വെറുത്തു കഴിയുകയാണ്, മരണം പടിവാതിൽക്കൽ വന്നു മുട്ടിവിളിക്കുന്നു എന്നു തോന്നിക്കൊണ്ടിരുന്നു. അസ്ഥിമാടത്തിൻറെ ചിത്രവും ദൈന്യം തുളുമ്പുന്ന മധുരഗാനങ്ങളും നിറഞ്ഞ ആ പുസ്തകം അന്നത്തെ തപാലിൽ എനിക്കു കിട്ടി. എൻറെ മനസ്സ് അന്ന് അത്ര സ്വസ്ഥമായിരുന്നില്ല. ചങ്ങമ്പുഴ സ്വന്തം കൈപ്പടയിൽ പുസ്തകത്തിലെഴുതിയിരുന്ന സൗഹൃദവാക്യം ഞാനർഹിക്കാത്ത ഒരു പ്രശംസയായിരുന്നു. "എ ഹംബ്ൾ ടോക്കണ് ഓഫ് അഡ്മിറേഷൻ ആൻഡ് ലൗ.'' ഒരു തുള്ളി കണ്ണുനീരുകൊണ്ട് ഒരു ബാഷ്പസമുദ്രം നിർമ്മിക്കുന്ന കവിക്ക് അതേ മട്ടിൽ അത്യുദാരമായി പ്രശംസിക്കാനും അറിയാം. എങ്കിലും കവിയുടെ ആ പ്രശംസ, അന്നു സാഹിത്യത്തിൽ ആരുമല്ലാത്ത എന്നെ കോരിത്തരിപ്പിച്ചു. പുസ്കതത്തിലെ ഹൃദയസ്പർശികളായ കവിതകൾ വായിച്ചുവായിച്ച് ഞാനൊന്നു മയങ്ങിപ്പോയി. ആ ഉച്ചയുറക്കത്തിനിടയിൽ ഒരു രംഗം തെളിയുന്നു. ഓമനക്കൗതുകമുള്ള ഒരു മാൻകിടാവിനെ കുറെ ചെന്നായ്ക്കൾ വേട്ടയാടുന്നു. മാൻകിടാവ് പ്രാണഭയത്തോടെ പായുന്നു. അതിൻറെ കൈകളിൽ വിലപ്പെട്ട എന്തോ ഒന്നു സൂക്ഷിച്ചുപിടിച്ചിട്ടുണ്ട് ചോരയൊലിക്കുന്ന സ്വഹൃദയം! (സ്വപ്നത്തിനു യുക്തിയില്ലല്ലോ) ഓടിയോടി അതു തളർന്നുവീണു. ചെന്നായ്ക്കൾ പുറത്തേക്കു ചാടിവീഴുംമുമ്പ് മാൻകിടാവ് വലിയൊരു പിടച്ചിടോലെ മരിച്ചു. ഞെട്ടിയുണർന്നപ്പോഴും ആ രംഗങ്ങൾ എനിക്കു വ്യക്തമായിരുന്നു.

ഈ സ്വപ്നത്തെപ്പറ്റി ഞാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് എഴുതി അയച്ചു. 'നല്ല ഒരു കവിതയ്ക്കുള്ള വിഷയം' എന്നു ചങ്ങമ്പുഴ മറുപടിക്കത്തിൽ എഴതി.

ഈ സ്വപ്നത്തിൻ ഫ്രോയ്ഡ്യൻമാർ എന്തു വ്യാഖ്യാനം നൽകുമെന്ന് ഏറെക്കുറെ നമുക്കൂഹിക്കാം. സമൂഹത്തിൻറെ കൂരമ്പേറ്റ ഒരു മാൻകിടാവായിരുന്നു താനെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴ സ്വയം ഉദ്ഭാവനം ചെയ്തിരുന്നു. ഭാര്യ പോലും തന്നെ നോവിക്കുകയാണെന്ന് അദ്ദേഹം പറയാറുണ്ട്. പക്ഷേ, താൻ മറ്റുള്ളവരെ നോവിക്കുന്നത് കവി പലപ്പോഴും വിസ്മരിച്ചുകളയും.

ചങ്ങമ്പുഴ സങ്കീർണ്ണമനസ്കനായ ഒരു വ്യക്തിയായിരുന്നു. വൈരുദ്ധ്യങ്ങളുടെ ഒരു സമാഹാരം. പലപ്പോഴും ധീരനാകാൻ ശ്രമിച്ചു. എല്ലാ ധീരതോദ്യമങ്ങളും ഒരു നിമിഷംകൊണ്ട് പൊടിഞ്ഞു തകരും. പട്ടിണി കിടക്കാനും പരമധൂർത്തനാകാനും ഒരുപോലെ കഴിയും. ഒരു നിമിഷത്തിൽ മൗനിയും അന്തർമുഖനും. അടുത്തനിമിഷത്തിൽ വാചാലനും ബഹിർമുഖനും. ക്ഷുദ്രമായ കാരണത്തിൻമേൽ പിണങ്ങും. അതുപോലെ ഇണങ്ങുകയും ചെയ്യും. കരഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് ആ കവി സാഹിത്യരംഗത്തിലേക്കു പ്രവേശിച്ചത്. (കപടലോകത്തിലാത്മാർത്ഥമായൊരു ഹൃദയമുണ്ടായതാണെൻ പരാജയം) കുറേനാളത്തെ ദുഃഖാനുഭവങ്ങൾക്കുശേഷം ചങ്ങമ്പഴ പറഞ്ഞു: "കപടലോകം - കപടം നടിച്ചിടാൻ കഴിയുമിന്നെനിക്കുണ്ടൊരൽപം ജയം. കവിയുടെ മനസ്സ് ക്രമേണ പരുക്കനാവുകയായിരുന്നു. കമ്യണിസത്തെപ്പറ്റി ചീത്ത പറഞ്ഞ കവി പുരോഗമന സാഹിത്യസമ്മേളനത്തിൽവച്ച് പറഞ്ഞു. "പുരോഗമന സാഹിത്യം കമ്യൂണിസത്തിൻറെ പുലിയങ്കക്കളരിയാണ്.'' എന്ന് ഭാരതീയ സംസ്കാരത്തിൻറെ ദ്രവിച്ചു പൊടിഞ്ഞ പനയോലക്കെട്ടുകളെപ്പറ്റി കടുത്ത പരിഹാസം പൊഴിച്ച കവി സീതയേയും സാവിത്രിയേയും സാഭിമാനംവാഴ്ത്തി. അങ്ങനെ എന്തെല്ലാം! പക്ഷെ ഇതിൽ വലിയ അത്ഭുതമൊന്നും ഞാൻ കാണുന്നില്ല. താത്വികച്ചാഞ്ചാട്ടങ്ങളുടേയും വികാരചാപല്യംങ്ങളുടെയും ചരിത്രമാണ്. വിശ്വമഹാകവികളിൽ പലരുടെയും കഥകൾ - സ്റ്റെൻട്രാൽ, ബൽസാക്ക്, ദസ്തയേവ്സ്കി, വെരലേൻ ഹൈനെ, സ്ട്രീൻഡ് ബെർഗ് - അങ്ങനെ എത്രയോപേർ! പക്ഷേ, അവർ ഈ ചാപല്യംത്തിനിടയിലും മഹത്വത്തിൻറെ ശൃംഗങ്ങളെ സ്പർശിച്ചു. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് അതു കഴിഞ്ഞുവെന്നു ഞാൻ വിചാരിക്കുന്നില്ല. സ്വന്തം വികാരങ്ങളെ ഉദാത്തീകരിക്കുന്ന മനുഷ്യനാണ് മഹത്വത്തിൻറെ ശ്രേണികൾ ചവട്ടിക്കയറുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴ അതിനൊരിക്കലും തയ്യാറായില്ല. തനി റൊമാൻറിക്. ക്ഷോഭാകുലനായിരുന്ന ആ കവി അത്യുക്തികളിലും വാചാലതയിലും മുഴുകി തെന്നിത്തെന്നിപ്പോയി.

സ്വന്തം വികാരങ്ങൾ - അവ ചപലമാകട്ടെ, നിന്ദ്യമാകട്ടെ, ജീർണ്ണമാകട്ടെ, വിക്ഷോഭകമായി അദ്ദേഹം തുറന്നടിക്കുകയും അശാന്തിയുടെ ആ തിരമാലകൾ നമ്മെ തീർച്ചയായും തകിടം മറിക്കം. എന്നാലും അവിടെനിന്ന് ശാന്തിയുടെ ഓളപ്പാത്തിയിലേക്കു നമ്മെ ഉന്തിവിടുന്നില്ല എന്നൊരു തോന്നൽ അവശേഷിക്കുന്നു.

'ബാഷ്പാഞ്ജലി' മുതൽ 'പാടുന്ന പിശാചു'വരെയുള്ള കവിതകൾ നിരത്തിവയ്ക്കുമ്പോൾ അതു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആത്മകഥയായി. കൂലംകുത്തിപ്പായുന്ന ദുഃഖനിർഝരിയായും ആവേശഭരിതമായ രോഷകഷായമായും കലുഷമായ കുത്തിയൊഴുക്കായും അതു കടന്നുപോകുന്നു. എല്ലാം അനിയന്ത്രിതം, എല്ലാം സദ്യപ്രചോദിതം. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വായന, പ്രവൃത്തി, സംഭാഷണം, ലൈംഗികബന്ധങ്ങൾ, കാവ്യനിർമ്മാണം - എന്തിനേറെ - ജീവിതമാകെ ഒരു നെടുംപാച്ചിലായിരുന്നു. നിയന്ത്രണമില്ലാതെ ഒരു ആവിയന്ത്രം പോലെ അമേയമായ അന്തഃശക്തിയും വഹിച്ചുകൊണ്ട് അതു പാഞ്ഞു. നോക്കിനിൽക്കുന്നവർക്ക് ഒരേസമയം അത്ഭുതവും സംഭ്രമവും ഉളവാക്കുന്ന ഒരു നെടും പാച്ചിൽ.

ഞങ്ങൾ തമ്മിൽ പരിചയമായത് 1935ലാണ്. അന്നു ഞാൻ ഇൻറർമീഡിയറ്റിനു പഠിക്കുകയാണ്. ബാഷ്പാഞ്ജലി ആയിടയ്ക്ക് അച്ചടിച്ചു കഴിഞ്ഞതേയുള്ളൂ. കവിതയുടെ നേർക്കു വിമനസ്കരായ ബി. വി. ബുക്ക്ഡിപ്പോക്കാർ ആ പുസ്തകം അച്ചടിച്ചത് ഇ.വി. കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ വാഗ്ജാലത്തിൽ മയങ്ങിയാണ്. അല്ലാതെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കളമൊഴിയാൽ ആകൃഷ്ടരായിട്ടല്ല. പുസ്തകം വിറ്റഴിക്കുന്ന ജോലി അവർ കവിയെത്തന്നെ ഏൽപിച്ചു. ബി.വി.യിൽ നിന്നു കുറേ പുസ്തകവും ചുമന്ന് അദ്ദേഹം ഹോസ്റ്റലുകളിൽ കയറിയിറങ്ങും. എല്ലാ ഹോസ്റ്റലുകളിലേയും പ്രമാണിമാർ കവിയുടെ തുണയ്ക്കുണ്ടാകും. രണ്ടുമുന്നു ദിവസം അവരൊന്നിച്ചു താമസിക്കും. പുസ്തകങ്ങൾ കുറേ വിൽക്കും. പോകും. തൊട്ടു തലേക്കൊല്ലമാണ്, ഇ.വി.യും കോവൂരും കുടി കോളേജ് സാഹിത്യസമാജങ്ങളിൽ യോഗങ്ങൾ ഏർപ്പാടു ചെയ്തതും കോവൂർ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ഈണത്തിൽപ്പാടി സദസ്യരെ രസിപ്പിച്ചതും കേട്ടവർ കേട്ടവർ കവിയെ കൊണ്ടാടിയതും എല്ലാം. (ഈഭാഗ്യമൊന്നും ഏകാന്ത പഥികനായ ഇടപ്പള്ളിക്കു ലഭിച്ചില്ല. ഹോസ്റ്റലിൽ എത്തിയ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ രൂപം എൻറെ മുന്നിലുണ്ട്. എണ്ണമയം പുരളാതെ ഒട്ടൊന്നു കലമ്പിക്കിടക്കുന്ന നീളൻമുടി പുറകോട്ടു ചീകിവച്ചിരുന്നു - അന്ന് എല്ലാ യുവകവികളും ആകൃതിയിലെങ്കിലും ഷെല്ലിയാകാനാഗ്രഹിച്ചു. വിഷാദം ആ മുഖത്ത് എഴുതിവച്ചിരുന്നു. മുടിക്കു നഷ്ടപ്പെട്ട എണ്ണമയം കണ്ണിലുണ്ടായിരുന്നു. ഓപ്പണ് കോട്ടും കോളർ ഷർട്ടും ആണ് അന്നത്തെ ഫാഷൻ.

'ബാഷ്പാഞ്ജലി' യുടെ വിൽപനയിൽനിന്നു കിട്ടിയ ചെറിയ തുകയുടെ ഉറപ്പിലാണെന്നുതോന്നുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ പിറ്റേവർഷം മഹാരാജാസ് കോളേജിൽ ചേർന്നത്. കോളേജിലെത്തിയപ്പോൾ ആൾ പൊടുന്നനെ പരിഷ്കാരിയായി. സുന്ദരികളായ പെണ്കുട്ടികളെ ആകർഷിക്കണമെന്നത് ഒരു ജ്വരമായിരുന്നു. പ്രേമത്തിൻറെ വിത്തുകൾ കോളേജിലെ സുന്ദരികളുടെ നേർക്കെല്ലാം വാരിവിതറി. അന്നത്തെ ഗുരുനാഥനായിരുന്ന ആ രണ്ടു കവികളുടെ ഗുരുശിഷ്യ ബന്ധം സങ്കീർണ്ണമായിരുന്നു. ജി.യുടെ വ്യക്തിത്വവും കുലീനതയും ആരുടെയും ആദരം കവരുന്നതാണ്. എങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു തോന്നും, ഗുരുനാഥൻ തൻറെ നേർക്ക് അസൂയയുണ്ടെന്ന്. ചങ്ങമ്പുഴ അതു സൂത്രത്തിൽ സൂചിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും.

ഇടപ്പള്ളിയുടെ ആത്മഹത്യയും രമണൻറെ രചനയും അക്കാലത്തായിരുന്നു. ഇന്നു ലക്ഷത്തിലേറെ കോപ്പികൾ വിറ്റഴിഞ്ഞ ആ പ്രശസ്ത കാവ്യം അദ്ദേഹം ഏതാനും ദിവസം കൊണ്ടെഴുതിത്തീർത്തതാണ്. അച്ചടിക്കാൻ (1112) മുന്നോട്ടുവന്നത് ഒരു എ.കെ. ഹമീദാണ്. രമണൻ എഴുതുമ്പോൾ പോലും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മനസ്സിലുണ്ടായിരുന്നത് ആ സൗഹൃദബന്ധത്തേക്കാളേറെ, തൻറെ പുസ്തകത്തിൻറെ വമ്പിച്ച വിൽപന സാധ്യതയെപ്പറ്റിയുള്ള അതമോഹമായിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയായതുകൊണ്ട് അതും തുറന്നു പറഞ്ഞു. ബാല്യത്തിൽ 'എച്ചിൽതിന്നി' എന്നു വിളിച്ചു തന്നെ പരിസഹസിച്ചപ്പോൾ മുതൽ തുടങ്ങിയതാണ് ഇടപ്പള്ളിയോടുള്ള ദേഷ്യം. (ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മുത്തശ്ശി ഇടപ്പള്ളിക്കൊട്ടാരത്തിലെ അടിച്ചുതളിക്കാരിയായിരുന്നു.) പിന്നെപ്പിന്നെ ഇടപ്പള്ളി അൽപമൊരു രക്ഷാകർതൃമനോഭാവം കാട്ടിത്തുടങ്ങി. ചങ്ങമ്പുഴ സ്വന്തം നോട്ടുബുക്കിൽ കുറിച്ചിട്ടിരുന്ന കവിതകൾ സൂത്രത്തിലെടുത്ത് ഇടപ്പള്ളി തിരുത്തുമായിരുന്നത്രേ. ചങ്ങമ്പുഴ അതിഷ്ടപ്പെട്ടില്ല. പതുക്കെപ്പതുക്കെ ആ അസ്വരസങ്ങൾ മറന്നു; ഇടപ്പള്ളിക്കു കിട്ടിയതിലേറെ പ്രോത്സാഹനം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു സ്വന്തം നാട്ടിൽ നിന്നുതന്നെ ലഭിച്ചു. 'ഇടപ്പള്ളിക്കവി'കളിൽ താൻ തന്നെയാണു കേമൻ എന്നു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഉറപ്പായപ്പോൾ അപകൃഷ്ടതാബോധം തീരെ മാറുകയും ചെയ്തു.

1939ൽ ചങ്ങമ്പുഴ മലയാളം ഓണേഴ്സിൽ ചേരാൻ വന്നപ്പോൾ പണ്ടു കണ്ട ആളേ അല്ല നീളൻ തലമുടി പോയി ആ സ്ഥാനത്ത് ഭംഗിയുള്ള ഒരു ക്രോപ്പ്, ചീകിയൊതുക്കിയ തലമുടി, സ്വർണ്ണ ഫ്രെയിമുള്ള കണ്ണട, കോണ്മൻമീശ, കഫ്ബട്ടൻവച്ച ഷർട്ട്, തോളിൽ നേര്യത്. ചുരുക്കത്തിൽ അന്നത്തെ സമ്പന്നവിദ്യാർഥികളുടെ വേഷത്തിൽ നിന്ന് ഒരു ഭേദമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. അവർ കോട്ടിട്ടിരുന്നപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴ നേര്യതാണിടുക.

നവമായൊരു ധൈര്യവും ഊർജ്ജസ്വലമായൊരു ജീവിതവീക്ഷണവും നേടിയ മട്ടുണ്ട്. വിധിയെയും സമൂഹത്തെയും ശപിച്ചുകൊണ്ട് നടന്ന ദീനനായ കവിയായിരുന്നില്ല അത്. (സങ്കൽപകാന്തി, വത്സല, രക്തപുഷ്പങ്ങൾ - ഇവ അക്കാലത്തെ കൃതികളാണ് അവയിൽ പലതും ധീരവും പ്രസാദാത്മകങ്ങളുമാണ്.) പണത്തിൻ അന്നു ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടണ്ടായിരുന്നില്ലെന്നു ധരിക്കരുത്. സുഹൃത്തായ ടി.എൻ. ഗോപിനാഥന്നായരിലൂടെ പത്മനാഭൻ തമ്പീ എന്ന പ്രഭുകുമാരൻറെ പരിചയവും ഔദാര്യവും നേടി ഫീസിൻറെ കാര്യം ഒപ്പിച്ചു. ഒരു പാഠപുസ്തകം തരപ്പെട്ടെങ്കിലോ എന്നു ആഗ്രഹിച്ചു മാത്രമാണ് തനിക്ക് ഒട്ടും മതിപ്പില്ലാത്ത മഹാകവി ഉള്ളൂരിനെക്കൊണ്ട് 'സങ്കൽപകാന്തി'ക്ക് അവതാരിക എഴുതിച്ചത്. അതു ഫലിച്ചില്ല. എങ്കിലും കവിതയെഴുത്തുകൊണ്ട് കുറച്ചൊക്കെ പണമുണ്ടാക്കി. പാഠപുസ്തകങ്ങൾ വായിക്കാറില്ലെങ്കിലും കോളേജ് ലൈബ്രറിയിൽപോയി പുസ്തകങ്ങൾ ഒന്നൊന്നായി വായിച്ചുതീർക്കും. വായിച്ചുവെന്നു നാലുപേരെ അറിയിക്കാൻ വയലറ്റ് മഷികൊണ്ട് അവസാനത്തെ പുറത്തുനീട്ടി ഒപ്പിടും. സ്വയം ധാരാളം പഠിക്കുക മാത്രമല്ല, പഠിക്കാൻ മിടുക്കനായിരുന്ന തൻറെ ഒരനുജനെ ടെക്സ്റ്റൈൽ ചെക്നോളജിക്കു പഠിപ്പിക്കുകകൂടി ചെയ്തു. അവിടെയുമുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സ്വഭാവ വൈരുദ്ധ്യത്തിൻറെ ഒരു മുഖം! വെറും ചില്ലറക്കാര്യത്തിനു തൊട്ടടുത്ത ബന്ധുക്കളോടു നിർദ്ദയം പിണങ്ങിയെന്നിരിക്കും. സ്നേഹത്തിലും അതുപോലെ ഒരു ധാരാളിയായിരുന്നു. ആ വികാരലോലൻ, പിണങ്ങിയകലാൻ ക്ഷുദ്രമായ ഒരുകാരണം. മതി. എല്ലാം മറന്നു കെട്ടിപ്പിടിക്കാനും പൊട്ടിക്കരയാനും ഒരുക്ഷമാപണം മതി. ഞാനും ഗോപിയും പുളിമാനയും (ടി.എൻ. ഗോപിനാഥന്നായർ, പുളിമാന പരമേശ്വരൻ പിള്ള) എല്ലാം അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്.

"എന്നെ നിയന്ത്രിക്കാൻ ആരുമില്ലായിരുന്നു. എനിക്കു സ്വയമതിനു കഴിവുമില്ലായിരുന്നു.'' ജീവിതാന്ത്യവേളയിൽ അദ്ദേഹം എന്നോടു പറഞ്ഞു. അപ്പോൾ ആ കണ്ണുകളിൽ വെള്ളം പൊടിഞ്ഞിരുന്നു. എങ്കിലും കരഞ്ഞില്ല. അതു വേദനിപ്പിക്കുന്ന ഒരു കുറ്റസമ്മതമായിരുന്നു. ആ ജീവിതം മുഴുവൻ സംവേഗങ്ങളുടെ ഒരു തരംഗപരമ്പരയായിരുന്നു. സുന്ദരികളെ കാണുമ്പോൾ തനിക്കൊരുതരം വിഭ്രാന്തിയുണ്ടാകുമെന്ന് അദ്ദേഹം സമ്തിക്കും. മുൻപിൻ നോക്കാതെ അങ്ങനെ ചിലരെ കയറിപ്പിടിക്കുകയും ആക്ഷിപ്തനായി ആട്ടിപ്പായിക്കപ്പെടുകയും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ജയങ്ങളുടെ കഥയും പലതുണ്ട്.

"വിശ്വസിച്ചു വീട്ടിൽ കയറ്റാൻ കൊള്ളാത്തവൻ'' എന്നുമാത്രമായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയെന്ന വിശ്രുതകവിയെപ്പറ്റി എൻറെ സ്നേഹിതനായ ഇടപ്പള്ളിക്കാരൻ ആകെ പറയാനുണ്ടായിരുന്നത്. ലൈംഗിക കാര്യങ്ങളെപ്പറ്റി ഇത്രയേറെ നിർലജ്ജമായി കഥകൾ പറയുന്നവരെ ഞാൻ വേറെ കണ്ടിട്ടില്ല. അതിലൊരു പകുതിയെങ്കിലും നുണയാണെന്നും വരും. അത്രയ്ക്ക് അവിശ്വാസ്യങ്ങളായ കഥകൾ അക്കൂട്ടത്തിലുണ്ട്. ഓസ്കാർ വൈൽഡും ഫ്രാങ്ക് ഹാരിസും ബൈറണും കൂടിച്ചേർന്ന ഒരു വിചിത്ര സൃഷ്ടിയായി ചങ്ങമ്പുഴ സ്വയം കണ്ടിരുന്നു. സങ്കൽപ സൃഷ്ടികളിൽനിന്ന് ഉദാഹരണമെടുക്കുന്ന പക്ഷം ദസ്തയേവ്സ്കി സങ്കൽപസൃഷ്ടികളിൽനിന്ന് ഉദാഹരണമെടുക്കുന്ന പക്ഷം ദസ്തയേവ്സ്കിയുടെ കാരമസോവ് സഹോദരൻമാരരിലെ തന്തയാനായ ഫ്യോദോറിൻറെ താളം തെറ്റിയ വിഷയലാലസയും മകനായ ഐവാൻറെ കലുഷമായ ധിഷണാപരതയും ചങ്ങമ്പഴയിൽ സമ്മേളിച്ചിരുന്നു. ആളുകളെ രസിപ്പിക്കാനും തന്നെ പ്രിയങ്കരനാക്കാനും വേണ്ടി ഓരോന്നു കാണിക്കലും സ്വയംവിഡ്ഢിയാകലും അനുകമ്പ പിടിച്ചെടുക്കലും ആ കവിയുടെ സഹജവാസനയായിരുന്നു.

കവികളൊക്കെ വിലക്ഷണസ്വഭാവക്കാരാണ്. കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്നു ബുദ്ധി അപസരിക്കുമ്പോഴാണ് വൈരൂപ്യത്തിൽനിന്നു സൗന്ദര്യ സൃഷ്ടിയിൽ എത്തിച്ചേരുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴ വിചിത്ര സവഭാവിയായിരുന്നു. ഉള്ളതിലേറെ കാണിക്കുന്ന പ്രദർശനശീലനും. സ്വന്തം ഗ്രാമത്തിലെ ഹൈസ്കൂളിൻറെ വാർഷികയോഗത്തിൻ കോട്ടും സൂട്ടും ധരിച്ച് ഇംഗ്ലീഷിൽ പ്രസംഗിച്ച് സ്വയവയസ്കരായ ആ ഗ്രാമീണരെ വിഭ്രമിപ്പിച്ച മലയാള കവിയെപ്പറ്റി ഓർക്കുമ്പോൾ ആരാണ് ഒന്ന് ഊറിച്ചിരിച്ചുപോകാത്തത്? കോളേജിൽ പഠിച്ചിരുന്ന കാലം. ഇൻറർ ക്ലാസ് ബാഡ്മിൻററ് ടൂർണമെൻറിൽ ഞങ്ങൾ ഒരു 'കംബൈൻഡ് ഓണേഴ്സ് ടീം' ഉണ്ടാക്കിയപ്പോൾ അഞ്ചുപേരെ തികയ്ക്കാൻ നന്നെപാടുപെട്ടു. അപ്പോഴതാ മഹാകവി ചങ്ങമ്പുഴ ഇങ്ങോട്ടു വന്നു പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. "ഞാനൊരു ചാമ്പ്യനാ. ഇടപ്പള്ളിക്കാരോടു ചോദിച്ചുനോക്കൂ.'' കളി തടങ്ങിയപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ് ഞങ്ങൾക്കു സാമാന്യം ബോധ്യമായി! മൂന്നു ഗെയിമിനിടയിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ബാറ്റും പന്തും തമ്മിൽ ചില്ലറ സമ്പർക്കങ്ങൾ മാത്രമേ ഉണ്ടായുള്ളു. (ചങ്ങമ്പുഴ മുന്നിരയിലായിരുന്നു.) എന്നിട്ടും ഞങ്ങളുടെ ടീം ജയിച്ചു. - കളി അറിയാവുന്ന രണ്ടുമൂന്നുപേർ വേറെ ഉണ്ടായിരുന്നതുകൊണ്ട്!

രണ്ടാം മഹായുദ്ധം നടക്കുന്ന കാലമാണത്. ജപ്പാൻ കയറിക്കയറി സിംഗപ്പൂർ പിടിച്ചു കഴിഞ്ഞു. ഇന്ത്യയിലേക്ക് ഉടനേ കടക്കുമെന്ന് എല്ലാവരും പ്രതീക്ഷിച്ചു കഴിയുകയാണ്. ചങ്ങമ്പുഴ ധൃതി പിടിച്ച് ജാപ്പനീസ് കവിതകൾ തർജ്ജമചെയ്തുതുടങ്ങി. ജാപ്പനീസ് ലഘുകവിതകൾക്ക് ചില സവിശേഷതകളുണ്ടെന്നതു ശരിതന്നെ. പക്ഷേ, ചങ്ങമ്പുഴ പറഞ്ഞുനടന്നതല്ലേ കേൾക്കേണ്ടത്? "ജപ്പാൻ ഇങ്ങു കയറിയാലും എന്നെ അവരുടെ ആളായി എടുത്തുകൊള്ളും.'' അത് അദ്ദേഹം ആത്മാർത്ഥമായിത്തന്നെ പറഞ്ഞതാണ്.

തിരുവനന്തപുരത്ത് ആദ്യം കുറച്ചുനാൾ നായർ യൂണിയൻ ഹോസ്റ്റലിൽ താമസിച്ചു. പക്ഷേ, കവിക്കു വേഗം മനസ്സിലായി ഹോസ്റ്റൽ ജീവിതച്ചിട്ടയൊന്നും തനിക്കിണങ്ങുകയില്ലെന്ന്. പിന്നെ ചില കൂട്ടുകാരേയും ചേർത്ത് ലോഡ്ജിലേക്കു മാറി. അകന്ന മൂലകളിലുള്ള ചില ഗൂഢസ്ഥലങ്ങളാണ് ചങ്ങമ്പുഴ തിരഞ്ഞെടുക്കുക. കൂട്ടുകാരനായി ഇഗ്നേഷ്യസും, ഊറ്റുകുഴി, ഇടപ്പഴഞ്ഞി ഇങ്ങനെ ചില സ്ഥലങ്ങളിലാണു തമ്പടിക്കുക. ഒരിക്കൽ ഒരു ലോഡ്ജിൽ ചെന്നപ്പോൾ ഒരു പൊളിഞ്ഞ ഗ്രാമഫോണും കുറെ പഴഞ്ചൻ റെക്കോർഡുകളുമായി അയൽവക്കത്തുള്ള ഭ്രൂവിലാസാനഭിജ്ഞകളായ അംഗനമാരെ ആകർഷിച്ചെടുക്കുന്ന പരിപാടിയിൽ വ്യാപൃതനായിരിക്കുകയാണ് കവി. കോളേജിലെ മലയാള സമാജത്തിനു അഭിനയസമേതം ഒരു വിനോദകവിത വായിച്ചത് നിർലജ്ജയുടേയോ കൂസലില്ലായ്മയുടേയോ മറ്റൊരു പ്രദർശനമായിരുന്നു. 'എങ്ങനെയോ അങ്ങനെ' എന്നാണ് കവിതയുടെ പേർ. അതിലുണ്ട് സ്വന്തം ലോഡ്ജിൻറെ അതിശയോക്തി കലർന്ന ചിത്രം. മൂട്ടകടിയേറ്റു ചാടിയെഴുന്നേൽക്കുന്നതും പൃഷ്ഠം ചൊറിയുന്നതും കൊതുകിനെ കൊല്ലുന്നതുമൊക്കെ മഹാകവി അഭിനയിച്ചു കാണിച്ചു.

എക്സിബിഷനും (പ്രദർശനപാത) ഒരുലൈംഗികവിലക്ഷണത (sex perversion) യാണെന്ന് മനഃശാസ്ത്രജ്ഞൻമാർ പറയുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ എക്സിബിഷനിസവും മറ്റൊന്നുമായിരുന്നില്ല. സ്വന്തം കവിതകളിലെ പദാധാരണിയും വാചാലതയും സ്വയം എഴുതിച്ചേർക്കുന്ന മുഖവുരകളിലെ ആത്മപ്രശംസയും മറ്റൊരുതരം പ്രദർശനമാണ്. സുധാംഗദയുടെ മുഖവുരയാകട്ടെ, വിവാദങ്ങൾ ക്ഷണിച്ചുവരുത്താന്വേണ്ടി മാത്രം ചെയ്തത്രേ. പ്രതീക്ഷപോലെ നിരവധി ഖണ്ഡനങ്ങൾ പുറപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ആ ഖണ്ഡനങ്ങൾ വായിച്ച് ഒട്ടു രസിച്ചും ഒട്ടു ചൊടിച്ചും കവി പറഞ്ഞു: "എൻറെ ഉദ്ദേശ്യം നടന്നു. കുറച്ച് ഒച്ചപ്പാടുണ്ടാക്കണം; എന്നാലേ പുസ്തകം ചെലവാകൂ. അല്ലാതെ എനിക്കിത്ര അഹന്തയുണ്ടെന്ന് ഇഷ്ടൻ വിചാരിക്കുന്നുണ്ടോ?'' ('ഇഷ്ടൻ' എന്നത് കവിയുടെ സ്നേഹം വരുമ്പോഴത്തെ സംബോധനയാണ്.) നിരൂപണങ്ങളുടെ നേർക്ക് 'ജി' ക്കോ 'പി' ക്കോ തോന്നിയിരുന്നത്ര പരിഭ്രമം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് തോന്നാറുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഒരിക്കൽ കുട്ടികൃഷ്ണമാരാരെപ്പറ്റി പറഞ്ഞു. "ആ മാരാരില്ലേ, അങ്ങോരുടെ നിരൂപണം എനിക്കിഷ്ടമാണ്. അങ്ങോർ ചീത്ത പറഞ്ഞാലും അതിനൊരു കനമുണ്ട്.'' ധൈര്യമുണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിലും സഞ്ജയൻറെ നിരന്തരമായ ആക്രമണം ചങ്ങമ്പുഴയെ ചൊടിപ്പിച്ചു. സഞ്ജയൻ ചങ്ങമ്പുഴയെ 'കോരപ്പുഴ' യാക്കി ഒരുവിഷാദാത്മകൻറെ ടൈപ്പായി ചിത്രീകരിച്ചു. വ്യക്തിയെ മാത്രമല്ല, ആ പ്രസ്ഥാനത്തെ ദുഃഖങ്ങളെ ഉദാത്തീകരിക്കണമെന്നൊക്കെ ഗീതാപണ്ഡിതൻമാർക്കു പറയാം. പക്ഷേ, ദുഃഖം എന്ന യാഥാർഥ്യത്തെ കണ്ടില്ലെന്നു നടിക്കുന്നതിൽ അർത്ഥമില്ല. സഞ്ജയൻ അതു മനസ്സിലാക്കിയെന്നു തോന്നുന്നില്ല. സഞ്ജയൻ മരിച്ചപ്പോൾ 'മഹനീയസഞ്ജയനാമത്തെ' വാഴ്ത്തി നമ്മുടെ കവി ഏതാനും വരികളെഴുതി. ആ വരികളുടെ പുറകിൽ ആത്മാർത്ഥതയുണ്ടായിരുന്നു എന്നു ഞാൻവിശ്വസിക്കുന്നില്ല. സഞ്ജയൻറെ ഫലിതം 'പൊഡ്ഠ' യാണെന്നു കൂടെക്കൂടെ പറയുന്നത് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ഒരു രസമായിരുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ പ്രശംസിക്കുന്നതിൽ ധാരാളിയായിരുന്ന ചങ്ങമ്പുഴ പണം ചെലവാക്കുന്നതിലും ധാരാളിയായിരുന്നു. ആ ധാരാളിത്തം മദ്യത്തിൻറെ രംഗത്തേക്കു കടന്നപ്പോൾ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കരളിനു തട്ടി. മംഗളോദയത്തിൻറെ പത്രാധിപസമിതിയിലിരുന്ന കാലം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ജീവിതത്തിൻറെയും കവിതയുടെയും അതിപ്ലുത' (ഗാലപ്പിങ്) കാലഘട്ടമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ക്ഷയരോഗവും ഗാലപ്പിങ് സ്റ്റേജിലെത്താൻ അന്നത്തെ തൃശൂർ ജീവിതവും സഹായിച്ചു. ആ ആളിപ്പടരലിനിടയിലും അനേകം പേരെ അദ്ദേഹം സാഹിത്യത്തിൻറെ രംഗമഞ്ചത്തിലേക്കു പിടിച്ചുകയറ്റി. കൂട്ടത്തിൽ എന്നെയും വിശ്വസാഹിത്യത്തിലെ ക്ലാസിക്കുകളെല്ലാം മലയാളത്തിൽ കൊണ്ടുവരണം; ഓരോ ലോകസാഹിത്യത്തിൻറെയും ചരിത്രമെഴുതണം. അങ്ങനെ നൂറുനൂറു പദ്ധതികൾ! എല്ലാം ഞൊടിയിടയിൽ അവസാനിച്ചു.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത നീറുന്ന വിഷാദത്തിൽ തുടങ്ങി വിജയോൻമാദത്തിൻറെ വീരകാഹളം മുഴക്കി വീണ്ടും വിഷാദോൻമാദവിഭ്രാന്തിയിലേക്കാണ്ടിറങ്ങുന്ന ഒരു കാന്തവലയമാണ്. അത് ആരംഭിച്ച ദിക്കിൽത്തന്നെ അവസാനിച്ചു. തൻറെ മരണം, തൻറെ അസ്ഥിമാടം, അവിടെ മൂകാനുകമ്പ പൊഴിക്കുന്ന ജനം - ഇവ ആ ജീവിതത്തിലെ നിത്യ ദുഃസ്വപ്നങ്ങളായിരുന്നു. ക്ഷയരോഗം മുർധന്യത്തിലെത്തിക്കഴിഞ്ഞു എന്നറിഞ്ഞപ്പോൾ കവി ആകെ തളർന്നുപോയി. (ആരാണ് അത്തരം സന്ദർഭത്തിൽ തളരാതിരിക്കുക? -കുടുംബജീവിതം കൂടി താറുമാറായിരിക്കെ.)

ഗാനഗന്ധർവ്വനായ കവി എങ്ങനെ 'പാടുന്ന പിശാചാ'യി മാറി? സ്വാഭാവികമാണ് ആ മാറ്റം. കാമാധിക്യമാണല്ലോ ഗന്ധർവ്വ ലക്ഷണമായി പുരാണജ്ഞൻമാർ പറയുന്നത്. ശാപംപറ്റി ഗന്ധർവ്വൻ പിശാചാകൻ വളരെ എളുപ്പം. ഹൃദയമുള്ള സർപ്പമായും കാളുന്ന അഗ്നിയായും വേദമോതുന്ന ചെകുത്താനായുമൊക്കെ കവി സ്വയം ഉദ്ഭാവനം ചെയ്തു തുടങ്ങി. എന്നാൽ ആ സർപ്പത്തെ അതു വമിക്കുന്ന ഉഗ്രവിഷത്തോടെ സ്നേഹിക്കാൻ സ്നിഗ്ധഹൃദയയായ ഒരു സ്ത്രീ സന്നദ്ധയായപ്പോൾ കവി മതിമറന്നാഹ്ലാദിച്ചു.* അതൊരു ഉൻമാദ ലഹരിയായിരുന്നു. സ്വന്തം ഭാര്യയുടെ നേർക്കു തോന്നിയ അഗാധമായ വെറുപ്പ് അബോധമായി നുരച്ചുപൊന്തിയപ്പോൾ, അപ്പുറത്ത് വർഷകാലമേഘം പോലെ സ്നേഹം ചൊരിഞ്ഞ ഒരു സ്ത്രീ! മാതൃവർഗീയകൾ (moherkind) എന്നു മനഃശാസ്ത്രജ്ഞൻമാർ വ്യവഹരിക്കുന്ന ഒരു സ്ത്രീയെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹൃദയം അപ്പോൾ കൊതിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയായിരുന്നു. രണ്ടു വിരുദ്ധവികാരങ്ങളുടെ നടുവിൽപെട്ട് ഗാനഗന്ധർവ്വൻ പാടുന്ന പിശാചായി. അതിദാരുണമായ ആത്മനിന്ദ, മോഹഭംഗം, ലോകവിദ്വേഷം, എന്തിനേറെ - തൻറെ അനുഗൃഹീതമായ കവിത്വത്തെപ്പറ്റിപ്പോലും അവജ്ഞ - അതായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അന്ത്യാവസ്ഥ. ഭാര്യയുടെ മുമ്പിൽ 'സാഡിസ്റ്റാ'യി രസിച്ചിരുന്ന കവി, ആ 'മനസ്വിനി' യെ മനസ്സിലാക്കാൻ തുടങ്ങിയതു വളരെ വൈകിയാണ് മനസ്സിലാക്കിയതുകൊണ് ആ മനസ്വിനിക്കു മനഃസമാധാനമുണ്ടായെന്നും തോന്നുന്നില്ല.

ശുദ്ധാത്മാക്കളായ ഏതോ വായനശാലക്കാർ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത സമൂഹദ്രോഹം വരുത്തിവക്കുന്നു എന്നു പറഞ്ഞപ്പോൾ കവി രുഷ്ടനായി പൊട്ടിത്തെറിച്ചു. താൻ കവിയാണെന്നുള്ളതു വെറും വ്യാമോഹമാണെന്ന് സ്വയം സമ്മതിക്കുന്നു. പക്ഷേ, ഇതും മുഖവിലക്കെടുക്കേണ്ട. നൈരാശ്യത്തിൻറെ ഒരു ക്ഷുദ്രഭാവം മാത്രം. യാഥാർഥ്യമെന്താണ്? കാവ്യരചന ആ ജീവിതത്തിലെ മധുരതരമായ അനുഭവമായിരുന്നു. സ്വന്തം കവിതയുടെ മേൻമയിലും മാധുര്യത്തിലും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് അസന്ദിഗ്ധമായ വിശ്വാസവുമുണ്ടായിരുന്നു. താൻ യൂറോപ്പിലാണു ജനിച്ചിരുന്നതെങ്കിൽ വെർലേനെയോ ഷെല്ലിയെയോപോലെ ആരാധ്യനാകുമായിരുന്നു. എന്നു ചങ്ങമ്പുഴ പറയും. "സ്നേഹത്തിൻറെ വേദനപോലും മധുരമാണ്.'' എന്നു തുടങ്ങുന്ന ഷെല്ലിയൻ കവിത സ്വന്തം ലെറ്റർ ഹെഡിൽ അച്ചടിച്ചുവച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹത്തിൽ പടിഞ്ഞാറൻ കാറ്റെഴുതിയ കവിയുടെ പ്രക്ഷുബ്ധമായ വ്യക്തിജീവിതം ആവേശിക്കുകതന്നെ ചെയ്തിരുന്നു.

വിശപ്പിൻറെ വിലാപമായും അഗ്നിയുടെ അട്ടഹാസമായും മരണത്തിൻറെ ശ്മശാനനൃത്തമായും ഒക്കെ ആ കാവ്യദേവത പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ക്ഷോഭിച്ചിളകുന്ന സ്വന്തം വികാരങ്ങളുടെ അണക്കെട്ടു പൊട്ടിച്ചുവിടാൻ ആ ഹൃദയത്തിനുള്ള കരുത്ത് എതിരറ്റതായിരുന്നു ഹൃദയഗ്രന്ഥികൾ വിച്ഛിന്നമായെങ്കിലും, അലൗകികമായ അനുഭൂതികളുടെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ആനന്ദനൃത്തം ചെയ്യുന്ന കാവ്യലക്ഷ്മിയെ കണ്കുളിർക്കെ കണ്ടുകൊണ്ടാണ് ആ ആത്മാവ് അലിഞ്ഞലിഞ്ഞ് അപ്രത്യക്ഷമായത്.

സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം

കെ.പി.ശങ്കരന്‍

തന്‍റെ ഒരു പ്രത്യേക രചനയ്ക്ക `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' എന്നു പേരിടുമ്പോള്‍, അതിന്‍റെ പ്രസക്തിയെക്കുറിച്ച് എന്താവും അന്ന് (1120-ല്‍. `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' എഴുതിയ കൃത്യം; 16-03-1120). ചങ്ങമ്പുഴ ഉദ്ദേശിച്ചിരിക്കുക, ആവോ? എന്തായാലും, പൊതുവെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മുഴുവന്‍ പ്രതീതിസാരം, ഒരു ചടുലപ്രഭയായി, ആ പേരില്‍ നിന്നു പ്രസരിചച്ചു കിട്ടുന്നു എന്നത്രേ ഇന്നത്തെ അനുഭവം `അസ്ഥിമാട' ശബ്ദം ആവാഹിക്കുന്ന ഭാവബന്ധങ്ങള്‍‍ശ്രദ്ധിക്കുക. അവ മിക്കവാറും ഇന്നത്തെ സാഹചര്യത്തില്‍ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്കും യുക്തമമാകുന്നു എന്നു വാദിക്കപ്പെടാം. എങ്കിലും, നമ്മില്‍ ശുദ്ധ കവിതയുടേതു മാത്രമായ ഒരു നിത്യതരളത ഉണര്‍‍ത്തിക്കൊണ്ട് ആ അസ്ഥിമാടം ഇപ്പോഴും സ്പന്ദിക്കുന്നു എന്നത് അനിഷേധ്യമായ വസ്തുതയാകുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സമാഹാരങ്ങളില്‍ ഏറ്റവും പ്രാതിനിധ്യം തികഞ്ഞത് `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' മാണ് എന്ന് അതിനെഴുതിയ പ്രാമാണികമായ മുഖവുരയില്‍ ശ്രീ. എ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള സമര്‍‍ത്ഥിക്കുന്നുണ്ട്. ഈ സമാഹാരത്തിലാവട്ടെ, ഏറ്റവും പ്രാതിനിധ്യം ഇതേ പേരിലുള്ള ഇതിലെ പ്രഥമകവിതയ്ക്കു തന്നെ എന്നു സമര്‍‍ത്ഥിക്കാന്‍ പ്രയാസവുമില്ല . അതിനാല്‍, മുമ്പു പറഞ്ഞത് ആവര്‍‍ത്തിക്കട്ടെ, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മുഴുവന്‍ പ്രതീതിസാരം ഉള്‍‍കൊള്ളുന്നുണ്ട് `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' എന്ന ഭാവഗാനം.

ഇവിടെ അല്‍പം വിശദീകരണം വേണ്ടിയിരിക്കുന്നു: ചലനാത്മകതയുടെ ഒരു കാലഘട്ടത്തില്‍ (1912-1948) ജീവിക്കാന്‍ വിധിക്കപ്പെട്ട ഉദ്ബുദ്ധനായ ഏതു കവിയും എന്നപോലെ, ചങ്ങമ്പുഴയും വ്യത്യസ്ത സ്വഭാവങ്ങളുള്ള ഒട്ടേറെ വിഷയങ്ങളെടുത്തു പെരുമാറുക ഉണ്ടായി. പെരുമാറിയവയിലെല്ലാം സ്വന്തം പ്രതിഭയുടെ തേജസ്സ് തീക്ഷ്മായിത്തന്നെ അദ്ദേഹം പൊഴിയുകയും ചെയ്തിരിക്കാം. എന്നാലും കേവലമായ ചില യാദൃച്ഛികതകളെ വകഞ്ഞുമാറി ഇന്ന് ആ കവിതകളെ പുനഃപരിശോധിക്കുമ്പോള്‍ ഒരു പൊരുള്‍ തെളിഞ്ഞുവരുന്നു; പ്രണയമാണ് ആ വിഷയങ്ങളില്‍ പ്രധാനം അതിനോടുള്ള പ്രീതി തന്‍റെ കാവ്യജീവിതത്തില്‍ സ്ഥാതിയായി പുലര്‍‍ന്നുപോന്നു എന്നതു മാത്രമല്ല സവിശേഷത, അതെടുത്തു പെരുമാറുമ്പോഴത്തെ താദാത്മ്യം അസദൃശവുമത്രേ. `എടുത്തു പെരുമാറുക' എന്നൊക്കെയുള്ള പ്രയോഗങ്ങളെ നിരര്‍‍ത്ഥകമാക്കുമാറ്, വിഷയവും മാധ്യമവും ആവിഷ്ക്കരണവും ഒന്ന് വേര്‍‍തിരിക്കാനാവാത്തവിധം പൂര്‍‍ണമായ ഒരു വിലയനം അപ്പോള്‍‍സംഭവിക്കുന്നു. ഇത്രയും സഹജാവബോധത്തോടെ, സ്വച്ഛന്ദ്യത്തോടെ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സംവേദനം മറ്റൊരു മണ്ഡലത്തിലും ചരിക്കുന്നില്ല .

ഇനിയുമുണ്ട് വിശേഷം: ഈ പ്രണയം തന്നെ സാഫല്ല്യ രൂപത്തിലല്ല , തകര്‍‍ച്ചയുടെ രൂക്ഷതിയലാണ് ആ കവിതയെ കൂടുതല്‍ ഉത്തേജിപ്പിക്കുക. ഭഗ്നപ്രണയത്തിന്‍റെ ദുഃഖസ്മൃതി ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സര്‍‍ഗാത്മകതയെ അത്രയ്ക്കത്രയ്ക്ക് ഊര്‍‍ജ്ജസ്വലമാക്കിപ്പോന്നു.

`ലഹരി പിടിക്കും വേദനയില്‍ താന്‍ മുഴുകവേ, തന്‍റെ ജീവനില്‍ നിന്നൊഴുകുന്ന മുരളീമൃദുരവം' എന്ന് സ്വന്തം സംഗീതത്തെ അദ്ദേഹം വിവരിച്ചത് വെറുതെയല്ല . തീക്ഷ്ണഗന്ധം ചൊരിഞ്ഞു വിടരുന്ന ഒരു രാത്രി പുഷ്പം തന്നെയാണ് ഇങ്ങനെ നോക്കുമ്പോള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത. ഈ സവിശേഷതകള്‍‍പലതും `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തില്‍ സാക്ഷാല്‍ക്കരിക്കപ്പെടുന്നു. ഇവിടെ കവി ശരിക്കും സ്വക്ഷേത്രത്തില്‍തന്നെയാണ് വര്‍‍ത്തിക്കുന്നത് എന്ന് ചുരുക്കം.

നമുക്കീ രചന അല്‍പം കൂടി ഇഴവിടര്‍‍ത്തി പരിശോധിക്കാം. കവിയുടെ സ്വന്തം പ്രണയകഥയാണു `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിന്‍ ആധാരം എന്ന് മുന്‍പറഞ്ഞ മുഖവുരയില്‍ ബാലകൃഷ്ണപിള്ള സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ആവാം. പക്ഷേ ഈ സൂചന സ്ഥിരപ്പെടുത്തുന്ന സൂക്ഷ്മ വസ്തുക്കളൊന്നും ഇന്നു ചങ്ങമ്പുഴയെ പഠിക്കുന്ന സാഹിത്യവിദ്യാര്‍‍ത്ഥിക്കു ലഭിക്കുന്നില്ല . ആധികാരികമായ ഒരു ജീവചരിത്രത്തിന്‍റെ അഭാവം അയാളെ കുഴക്കുന്നു. കേട്ടുകേള്‍വികളെ എത്രമാത്രം ആസ്പദമാക്കാം? വ്യക്തിജീവിതത്തിലെ അനുഭവങ്ങള്‍‍തൊട്ടുകാട്ടി അവയില്‍നിന്നു കവിത വിരിഞ്ഞുവന്നതെങ്ങനെ എന്നു വെളിപ്പെടുത്തുന്ന സമ്പ്രദായത്തെ യഥാവിദി സ്വാഗതം ചെയ്യുന്ന ഒരന്ത രീക്ഷം നമ്മുടെ നാട്ടില്‍ ഉരുത്തിരിഞ്ഞു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടോ? ഇരുത്തം വരാത്ത സഹൃദയത്വം എളുപ്പം വഴിപിഴച്ചുപോകാനിടയുള്ള ഒന്നാണുതാനും ഈ സമ്പ്രദായം. മേലെ വിരിഞ്ഞ പൂവിലേയ്ക്കല്ല , താഴേ കുമിഞ്ഞ ചേറിലേക്കുമാത്രമാണ് ആളുകളുടെ താല്‍പര്യം ചെല്ലുന്നതെങ്കില്‍, അത്തരമൊവസ്ഥയില്‍ ഈ സമ്പ്രദായം അത്രയ്ക്കു പ്രസക്തമാവൂ. എല്ലാം കൂടി ആലോചിക്കുമ്പോള്‍, `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിനു പിന്നിലെ സ്വന്തം അനുഭവത്തിന്‍റെ ശകലം ചികഞ്ഞുനോക്കാതിരിക്കയാവും തല്‍ക്കാലം യുക്തം എന്നു തോന്നുന്നു.

ഇതിനു വിമര്‍‍ശകന്‍റെ ഭാഗത്തുനിന്ന് വേറൊരു സാധൂകരണം കൂടി കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്യാം; സ്വന്തം എന്നു വ്യപദേശിക്കപ്പെടുന്ന ആ പ്രണയകഥയില്‍പ്പെട്ട വ്യക്തിയേത്, കഥയുടെ വിശദാംശങ്ങളെന്തെല്ലാം - ഒരി നിലയ്ക്ക്, ഇതൊന്നും അത്ര നിര്‍‍ണായകമല്ല . ഈ വ്യക്തിയല്ലെങ്കില്‍ ഇനിയൊന്ന് എന്നേ വിചാരിക്കാനുള്ളൂ. വ്യക്തിയിലല്ല , ഇത്തരം ചാപല്ല്യ ങ്ങള്‍‍കൊണ്ട് ഉടനീളം വികാരതരളമാവുക എന്ന വിധി ഏറ്റുവാങ്ങിയ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹൃദയത്തിലാണല്ലോ നാം ഊന്നേണ്ടത്. ആ ഹൃദയത്തിന്‍റെ പ്രകൃതം ഇങ്ങനെയൊന്ന് എന്നതിനാവട്ടെ, 1119-20 കാലത്ത് (കൊല്ല വര്‍‍ഷം) സംഭവിച്ച ഈ പ്രണയത്തില്‍നിന്നു പ്രചോദനം നേടി പിറന്നവ എന്ന പേരില്‍ ``ഓണപ്പൂക്ക''ളിലും ``സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട''ത്തിലും പെടുന്ന ഒട്ടേറെ രചനകള്‍1 ഒഴിവാക്കിയാല്‍ത്തന്നെയും, എമ്പാടും തെളിവുകളുണ്ട്. ആരോ പറഞ്ഞപോലെ, ഏതു വ്യക്തിയോട്, എപ്പോള്‍, എവിടെ എന്നുള്ളതൊന്നും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രണയബന്ധങ്ങളില്‍ പ്രശ്നമേ അല്ല . പ്രണയത്തോടായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിനു പ്രണയം - ആ വികാരമരുളുന്ന തരളതകളോടും താദാത്മ്യങ്ങളോടും. സ്വയം തറച്ചു തനിച്ചു പിടിക്കാനുള്ള ഒരു കുരിശായി ആ വികാരത്തെ അദ്ദേഹം സ്ഥിരം താലോലിച്ചുപോരും എന്നു പ്രവചിക്കുന്നവയാണല്ലോ ``ബാഷ്പാഞ്ജലി'' തൊട്ടുള്ള ആദ്യരചനകള്‍‍തന്നെയും.

പ്രണയനൈരാശ്യം അനുഭവിച്ചില്ലായിരുന്നെങ്കില് പ്പോലും ഇടപ്പള്ളി ആത്മഹത്യ ചെയ്തേനെ എന്ന നിഗമനം ഇക്കാലത്തു നമ്മുടെ വിമര്‍‍ശനം അവതരിപ്പിക്കയുണ്ടായി.2 ആ ശൈലി പിടിച്ചുകൊണ്ടു പറയട്ടെ: 1119-20 കാലത്തെ പ്രണയകഥയില്‍ നേരിട്ടു പാത്രമായിരുന്നില്ലെങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴ `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടം' എഴുതിയേനെ. ആ പ്രണയം അഥവാ സാഫല്ല്യ മണിഞ്ഞിരുന്നെങ്കില്‍ത്തന്നെയും `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിന്‍റെ സ്വരം ഒട്ടും വ്യത്യസ്തമായിരിക്കുകയുമില്ല എന്നുകൂടി വിശ്വസിക്കാവുന്നതാണ്.

ഒരു കണ്ണുനീര്‍‍ത്തുള്ളിയില്‍നിന്ന് ഒരു മഴവില്ലു കടഞ്ഞെടുക്കുന്നതിനോടാണ് `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' ത്തിലെ ശില്‍പവിദ്യയെ ഉപമിക്കേണ്ടത്. ലഘുവായ ഒരു വിഷയം: അതില്‍ നിന്നത്രേ, മൂന്നു ഖണ്ഡങ്ങളായി വേര്‍‍തിരിയുന്ന എണ്പതു വരികളുള്ളൂ എന്ന ഒരു രചന ഇതള്‍‍വിടര്‍‍ത്തുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഇത്തരം ഭാവഗാനങ്ങളില്‍ വിഷയം കൃത്യമായി നിര്‍‍ണ്ണയിക്കുക എന്നത് ഒരു പാതകമാവാം. എങ്കിലും വിമര്‍‍ശനത്തിന് ഇങ്ങനെ ചിലതില്‍ ഏര്‍‍പ്പെടാതെ നിവൃത്തിയില്ലല്ലോ അതനുസരിച്ച്, മരണത്തിനും നിരോധിനക്കാനാവാത്ത പ്രണയത്തിന്‍റെ ആത്മസ്പന്ദനമാണു ഈ കവിതയിലെ വിഷയം എന്നു കരുതാം.

മണ്ണടിഞ്ഞു ഞാ,നെങ്കിലും മിന്നും
എന്നണുക്കളി, ലേവ, മോരോന്നും
ത്വല്‍ പ്രണയസ്മൃതികളുലാവി
സ്വപ്നനൃത്തങ്ങളാടുന്നു, ദേവി!

എന്ന ഈരടികളില്‍ ഒതുങ്ങുന്നു അപ്പോള്‍‍ഈ കവിതയുടെ കാതല്‍. ഇതു പക്ഷേ നാടകീയവും ഭാവശബളവുമായി വികസിപ്പിച്ചിടത്തത്രേ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അനുഗൃഹീതസ്പര്‍‍ശം ശരിക്കും അറിയാറാവുന്നത്. കവിതയിലെ നാടകീയത എന്നത് കുറെ ദുര്‍‍ഘടം പിടിച്ച ഒരു സങ്കല്‍പമല്ലേ ? ആളുകള്‍‍അതാതു വ്യാഖ്യാനങ്ങള്‍‍കൊണ്ടു അതിനെ കൂടുതല്‍ കുഴക്കിയിട്ടുമുണ്ട്. ഭാവഗാനത്തോടിണക്കി ആ സങ്കല്‍പം ഉള്‍‍കൊള്ളാനാണ് ഏറെ ദുര്‍‍ഘടം. എന്നിരിക്കേ, `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിന്‍റെ സംവിധാനം നല്ലൊരു സാധനപാഠവും സൗന്ദര്യശിക്ഷണവുമായി നമ്മെ സഹായിക്കേണ്ടതാണ്. വ്യത്യസ്തങ്ങളുടെ വിന്യസനത്തിലൂടെ കേന്ദ്രഭാവത്തെ വളര്‍‍ത്തി വളര്‍‍ത്തി കേവലലയത്തിന്‍റെതായ ഒരു തലത്തിലേക്ക് ആവാഹിക്കുന്നു എന്നതു മാത്രമല്ല ഇവിടത്തെ സവിശേഷത; പാട്ടുകാരായ ആ രാക്കിളികളുടെ സാന്നിധ്യം വഴി, പാത്രചൈതന്യം കൂടി ഈ കവിത അനുഭവപ്പെടുത്തുന്നു എന്നു പറയാം. വാസ്തവത്തില്‍ ഭാവഗാനത്തിലെ പാത്രസന്നിവേശം എന്നത് കുറേക്കൂടി ആഴത്തില്‍ പരിശോധിക്കേണ്ട ഒരു ഘടകമത്രേ. ആ അര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ കവിയുടെ ആത്മവത്ത തന്നെ ഇവിടെ കഥാപാത്രം. ആ ആത്മവത്തയില്‍ അലയിളക്കുന്ന അതാതുഭാവങ്ങളിലാണ് കവിതയുടെ ശില്‍പവിജയത്തിന്‍റെ പൊരുളായ സംഘര്‍‍ഷവും സമതുലനവും നിലയുറപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്.

ഈ ഭാവങ്ങളുടെ ഒരലയില്‍ നിറന്നുസ്ഫുരിക്കുന്നൂ കവിതയുടെ കാമുകി എന്ന കഥാപാത്രം. ഇതൊന്നും പോരാ, ബാഹ്യമായിത്തന്നെ പാത്രങ്ങള്‍‍വേണം എന്നു കൗതുകംകൊള്ളുന്നവരെ ആ കിളികള്‍ തൃപ്തിപ്പെടുത്തുമെന്നു തോന്നുന്നു. കിളികള്‍‍ക്കു പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ക്കവിഞ്ഞ ഒരര്‍‍ത്ഥവ്യാപ്തി ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ പലപ്പോഴും കിട്ടുന്നതു കാണാം. തനിക്കു നിഷേധിക്കപ്പെട്ട സ്വാന്ത്ര്യങ്ങളും സൗഭാഗ്യങ്ങളും അവയിലാരോപിച്ച് കവി ചരിതാര്‍‍ത്ഥനാവുന്നു. മരണത്തെപ്പോലും അതിജീവിക്കുന്ന പ്രണയത്തിന്‍റെ ശാശ്വതികത്വത്തിന്‍ സങ്കീര്‍‍ണ്ണനം നടത്തുന്നു എന്നതില്‍ക്കവിഞ്ഞ് മറ്റെന്തു വേണ്ടൂ ചാരിതാര്‍‍ത്ഥ്യം? ഇവിടത്തെ കിളികള്‍‍സാധിക്കുന്നതു ഇതു തന്നെയാണല്ലോ

സ്മരണയുടെ ഉത്തേജിതമായ ഒരു നിമിഷത്തില്‍ കവിത ആരംഭിക്കുന്നു. തന്‍റെ പ്രണയബന്ധത്തിന്‍റെ ആദ്യത്തെ ആട്ടപ്പിറന്നാള്‍: ഈ ഒരാണ്ടിനുള്ളില്‍ എന്തെല്ലാം വേദനകള്‍‍ക്കു താന്‍ വിധേയനായി! നിരാശയുടെയും വിഷാദത്തിന്‍റെയും നീര്‍‍ച്ചുഴിയിലായിരുന്നു താന്‍. കാലഗതിയുടെ ബോധം പകരാന്‍ പ്രാപ്തമായ ബിംബമാണല്ലോ ജലപ്രവാഹം. ഇതിനോടു ബന്ധപ്പെട്ട ഇംഗ്ലീഷ് ശൈലിയും കവിയുടെ മനസ്സില്‍ തുടിച്ചിട്ടുണ്ടാവാം. എല്ലാം കൂടി കവിതയില്‍ കാലഗതിക്കു മൂല്ല്യമരുളുന്ന ഭാവസമ്മര്‍‍ദ്ദമില്ലേ , അതിന്‍റെ ഭാഷയായി.

ഇച്ചുരുങ്ങിയ കാലത്തിനുള്ളി-
ലെത്ര കണ്ണീര്‍‍പ്പുഴകളൊഴുകി?

എന്ന വരി വാര്‍‍ന്നുവീഴുന്നു. കാലം ചുരുങ്ങിയത് - പക്ഷേ ഒഴുകിയ പുഴകളുടെ എണ്ണത്തിനു കണക്കല്ല - എല്ലാ കണ്ണീര്‍‍പ്പുഴകളും. ഇവിടെ സ്ഫുരിക്കുന്ന ദുഃഖത്തെ മിക്കവാറും ഒരു ദര്‍‍ശനമാക്കി വികസിപ്പിക്കുന്നവയത്രേ പിറകെ വരുന്ന ബിംബങ്ങള്‍: അത്തലുകൊണ്ട് വീര്‍‍ത്തുവീര്‍‍ത്ത് ഉടയുന്ന കാമുകഹൃദയങ്ങള്‍: കാലത്തിന്‍റെ കാറ്റു വീശികൊഴിയുന്ന നറുംപൂവുകളും. കാമുകഹൃദയങ്ങളുടെ വിധി `അത്തലാലലം വീര്‍‍പ്പിട്ടു വീര്‍‍പ്പിട്ടുപൊട്ട'ലും ശ്രീലപുഷ്പങ്ങളുടേത് കാലവാതമടിച്ച് കോടിക്കണക്കില്‍ ഞെട്ടറ്റു പോവലുമാണല്ലോ ഇങ്ങനെ ഒരുതരം സിദ്ധവല്‍ക്കരരണത്തിന്‍റേതാണ് ഇവിടെ ധ്വനിക്കുന്ന സ്വരം എന്നതു ശ്രദ്ധേയമായിരിക്കുന്നു.

കടലിലൊരു തുള്ളിക്കണ്ണീരും കൂടി, കട്ടി-
യിരുളിലൊരു പുത്തന്‍ നിഴിലല്‍ ലയം കൂടി...

എന്ന് പ്രണയത്തിന്‍റെ പരിണതഫലത്തെ സംക്ഷേപിച്ച ഒരു പില്‍ക്കാലകവിയുടെ ദര്‍‍ശനത്തിലേക്ക് ഇവിടന്ന് അധികം ദൂരമില്ല .

നിരാശയുടേയും വിഷാദത്തിന്‍റേയുമായ വര്‍‍ത്തമാനകാല യാഥാര്‍‍ത്ഥ്യത്തില്‍നിന്ന് വല്ല വിധേനയും രക്ഷപ്പെടാനാണ് കവിക്കു വ്യഗ്രത. കാല്‍പ്പനികതയുടെ മുഖ്യമായ ഒരു ലക്ഷണവുമാണല്ലോഇത്. സ്മൃതി-സ്വപ്നം ഇങ്ങനെ ഇരു കവാടങ്ങളിലൂടെയത്രേ കാല്‍പനികത ഈ രക്ഷ നേടാറ്. `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തില്‍ ഈ ഇരുകവാടങ്ങളും തുറന്നിടുന്നതു കാണാം.

ഇന്നത്തെ പീഡയ്ക്ക് ഉപശാന്തിയായി താന്‍ ഒരു വര്‍‍ഷം പിന്നിലെ ഒരു ഓര്‍‍മ്മകളിലേക്കു വലിയുകയാണ് എന്ന പ്രസ്താവത്തോടെയാണ് ഒന്നാം ഖണ്ഡം സമാപിക്കുന്നത്. ഈ പ്രസ്താവന, ഒരു പക്ഷേ, കാവ്യപരമായ രാസപരിണാമങ്ങള്‍ക്കൊന്നും വിധേയമാവാതെ, വെറും പ്രസ്താവനയായി അവശേഷിക്കുന്നു. ഇതുള്‍‍ക്കൊള്ളുന്ന എട്ടുവരി ഈ കവിതയില്‍ ഒട്ടൊന്നു കൃത്രിമവും പ്രക്ഷീണവുമാണ് എന്നാകുന്നു എന്‍റെ അനുഭവം. ഈ ഭാഗം വിട്ടുവായിച്ചാലും ഭാവപരമായ ആനുപൂര്‍‍ത്തിക്ക് കാര്യമായ ബാധയൊന്നും വരാനുമില്ല .

ഇരിക്കട്ടെ; സ്മൃതിയുടെ മാന്ത്രികസ്പര്‍‍ശം തൂവുന്ന സുവര്‍‍ണദ്യുതിയുമായാണ് രണ്ടാം ഖണ്ഡം തുടങ്ങുന്നത്. താന്‍ കാമുകിയെ കണ്ടെത്തിയ സാഹചര്യം അവിടെ അയവിറക്കുന്നു. (ഇടയ്ക്കു നിരീക്ഷിക്കട്ടെ; ഈ കാമുകിയെക്കുറിച്ചുള്ള `അപ്സരസ്സ്' `ഗേഹലക്ഷ്മിയായ് മിന്നുമൊരോമല്‍ സ്നേഹമൂര്‍‍ത്തി' എന്നീ വ്യപദേശങ്ങളെ വിഗണിക്കാം - വിശേഷിച്ചൊരു നൂതനത്വവും അവ ഫലിപ്പിക്കുന്നില്ല എന്ന നിലയില്‍. എങ്കിലും, അടുത്തതുണ്ടല്ലോ പ്രാണനും കൂടി കോള്‍മയിര്‍‍കൊള്ളും പൂനിലാവ്' എന്നത്, ആ അപൂര്‍‍വ്വബിംബത്തിന്‍റെ സൗഭാഗ്യം നമ്മെ ആര്‍‍ദ്രമായി സ്പര്‍‍ശിക്കാതിരിക്കയില്ല .) അഥവാ, സാഹചര്യം എന്നൊന്നും പറയാനില്ല ; ഏതോ ആകസ്മികത അവളെ തനിക്കു കാട്ടിത്തന്നു എന്നതത്രേ സത്യം. തന്നെ അവള്‍‍ക്കു സര്‍‍വ്വസ്വമാക്കി മാറ്റിക്കൊടുത്തതും അതേ ആകസ്മികതയാവാം. ഇതു സംബന്ധിച്ച് ഒരൊറ്റ സാധൂകരണമേ കവിക്ക് ഉന്നയിക്കാനുള്ളൂ:

കര്‍‍ബന്ധപ്രഭാവമേ, ഹാ, നിന്‍
നര്‍‍മ്മലീലകളാരെന്തറിഞ്ഞു!

`സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തില്‍ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രണയവീക്ഷണം പൂര്‍‍ണമായും വികസിക്കുന്ന പ്രകരണമാണിത്. ആത്മാവുകളുടെ അപ്രതിരോധ്യമായ അന്യോന്യവിലയം എന്ന്, ഇന്നു നമുക്കു തീര്‍‍ത്തും അന്യമായി തോന്നാവുന്ന ശൈലിയിലാണ് കവി പ്രണയത്തെ സംബന്ധിച്ചുള്ള തന്‍റെ സങ്കല്‍പം അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. വിധിനിയോഗം എന്നല്ലാതെ, വേറെ ലൗകികമായ എന്തെങ്കിലും നിമിത്തമോ നീതിയോ പൊരുത്തമോ ഒന്നും ഈ പ്രണയത്തില്‍ പ്രസക്തമല്ല .

മായയില്‍ ജീവകോടികള്‍‍തമ്മി-
ലീയൊളിച്ചുകളികള്‍‍കിടയില്‍,
ഭിന്നരൂപപ്രകൃതികള്‍‍കൈക്കൊ-
ണ്ടൊന്നിനൊന്നകന്നങ്ങിങ്ങുപോകാം.
കാലദേശങ്ങള്‍, പോരെങ്കി, ലോരോ
വേലി കെട്ടി പ്രതിബന്ധമേകാം.
ഉണ്ടൊരു കാന്ത ശക്തിയെന്നാലും
കണ്ടുമുട്ടുവാന്‍ ദേഹികള്‍, ക്കെന്നാല്‍!
എന്നുകൂടിയിട്ടെങ്കിലും, തമ്മി-
ലൊന്നു ചേര്‍‍ന്നവ നിര്‍‍വൃതിക്കൊളളും!

ഈ ഈരടികള്‍‍പ്രശസ്തമായ മറ്റൊരു സന്ദര്‍‍ഭത്തിന്‍റെ സ്മരണ ഉണര്‍‍ത്തുന്നതു സ്വാഭാവികമാണ്. ആശാന്‍റെ `നളിനി'യിലെ

സ്വന്ത കര്‍‍മ്മവശരായ് തിരിഞ്ഞിടു-
ന്നന്തമറ്റ ബഹുജീവകോടികള്‍,
അന്ത രാളഗതിതന്നിലൊന്നൊടൊ-
ന്നന്തരാപെടുമണുക്കളാണു നാം.

എന്ന പദ്യമാണ് ഞാനുദ്ദേശിക്കുന്നത്. പ്രണയത്തിന്‍റെ പൊള്ളത്തം സമര്‍‍ത്ഥിക്കാനാശിച്ചുകൊണ്ടാണ് അവിടെ ദിവാകരന്‍ ഈ ആകസ്മികത എന്ന ആശയത്തില്‍ കേറിപ്പിടിക്കുന്നത്. ഇവിടത്തെ കാമുകനെ, പ്രണയം പൊരുളുറ്റതാണ് എന്നതിനു തെളിവായിട്ടും ആകസ്മികതയെ ആവലംബിക്കുന്നു. ഈ പൊരുളു വെളിപ്പെടുത്താനല്ലെങ്കില്‍ പിന്നെ എന്തിനാണോ ഏതോ അജ്ഞാത വിചികളിലൂടെ നിരന്തരം തിരിഞ്ഞും മറിഞ്ഞും നീന്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ആത്മാവുകള്‍‍പൊടുന്നനെ ഒരു ബിന്ദുവില്‍വെച്ചു ഒന്നു ചേരുന്നതും അതിലൂടെ നിര്‍‍വൃതിക്കൊള്ളുന്നതും? ഇങ്ങനെ ഉജ്ജ്വലമായ ഒരു വിധിനിയോഗത്തിന്‍റെ പൂര്‍‍ത്തീകരണമാണ് ഈ ഒന്നുചേരലെന്നിരിക്കേ, അതിനെ വിലപിക്കാന്‍ പുറപ്പെടുന്നതല്ലേ വിഡ്ഢിത്തം?

മന്ദമര്‍‍ത്ത്യാ, നീ തടുക്കായ്കയീശേച്ഛാ-
സുന്ദരമാമിസ്സമാഗമങ്ങള്‍

എന്ന് പണ്ട് ആശാന്‍ ആജ്ഞാപിച്ചുവല്ലോ അപ്പോള്‍‍സ്പര്‍‍ശിച്ച പൊരുള്‍‍`സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' ത്തില്‍ ചങ്ങമ്പുഴ ഭംഗ്യന്തരേണ ആവര്‍‍ത്തിക്കുന്നുണ്ട്. `തമ്മില്‍ ഒന്നുചേര്‍‍ന്നു നിര്‍‍വൃതിക്കൊള്ളുന്ന ദേഹികളെ തടുക്കാന്‍ നില്‍ക്കുന്നതു നിഷ്പ്രയോജനമത്രെ. എന്തെന്നാല്‍, `മര്‍‍ത്ത്യനീതി വിലക്കിയാല്‍പ്പോലും' അവ `മത്തടിച്ചു കൈകോര്‍‍ത്തുനിന്നാടും!' എന്നല്ല , എങ്ങനെ തടുക്കും? മുന്നില്‍ ഒരു കടല്‍ കുഴിച്ചോളൂ, ആ ദേഹികള്‍‍ക്ക് അത് എറുമ്പുചാല്‍ മാത്രം; ഒരു മല ഉയര്‍‍ത്തിയാലോ, ചിതല്‍പ്പുറ്റു മാത്രവും. തൊട്ടടുത്ത ഈരടിയുടെ പരാവര്‍‍ത്തനത്തിന്നു തുനിയാതിരിക്കയാവും ഭേദം. കവിതയുടേതൊഴികെ ഭിന്നമായ ഒരു മാധ്യമത്തിനു വഴങ്ങാത്തവണ്ണം അത്രയും തേജോമയമത്രേ അതിലെ വാങ്മയം.

അല്ലെങ്കില്‍, സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാടത്തിലെ ഏറ്റവും ഉത്തേജിതമായ ഈരടികളിലത്രേ നാം ഇപ്പോള്‍‍എത്തിനില്‍ക്കുന്നത്. വികാരവും ദര്‍‍ശനവും എല്ലാം യഥാവിധി യോജിച്ച്, ഏതോ അപൂര്‍‍വമുഹൂര്‍‍ത്തത്തില്‍, കവി ഹൃദയത്തിന്നു കൈവരുന്ന രുചിരമായ വെളിപാടുപോലെ, ചില ഈരടികളങ്ങു വാര്‍‍ന്നു വീഴും. ചേതോഹരത്വം മാത്രമല്ല , ചിരന്തനത്വവും ഇത്തരം ഈരടികളെ ഇനം മാറ്റി നിര്‍‍ത്തുന്നു. ഈ ഇനത്തിന്നു മികച്ച മാതൃകയായി, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയില്‍ നിന്നു പോട്ടെ, മലയാളകവിതയില്‍നിന്നു പൊതുവെത്തന്നെ, എടുത്തു കാട്ടാവുന്നയത്രേ താഴെ ഉദ്ധരിക്കുന്ന ഈരടികള്‍:

അബ്ധി,യപ്പോ,ഴെറുമ്പുചാല്‍ മാത്രം!
അദ്രികൂടം ചിതല്‍പ്പുറ്റുമാത്രം!
ഹാ, വിദൂരധ്രുവയുഗം, മുല്ല -
പ്പൂവിതളിന്‍റെ വക്കുകള്‍‍മാത്രം?

അബ്ധിക്കും അദ്രികൂടത്തിന്നും ധ്രുവയുഗത്തിന്നും വിപരീതങ്ങളായി എറുമ്പുചാലും ചിതല്‍പ്പുറ്റും മുല്ല പ്പൂവിതളിന്‍റെ വക്കുകളും നിബന്ധിച്ചതിലെ അര്‍‍ത്ഥഗരിമപോലെത്തന്നെ ആസ്വാദ്യമാണ്, ആ വിപരീതങ്ങളെ, ആദ്യം നിരത്തിയ സംസ്കൃതപദങ്ങളുടെ ഗാംഭീര്യത്തിന്നെതിരെ മലയാളപദങ്ങളുടെ ലാളിത്യംകൊണ്ട് നിര്‍‍ഭരമാക്കിയതിലെ ശബ്ദപ്പൊലിമയും. എന്തിനേറെ, `ഹാ' എന്ന വാക്ഷേപത്തിന്‍റെ സന്ദര്‍‍ഭശുദ്ധി മുതല്‍ വാക്യഘടനയുടെ സവിശേഷതയും ഈണംകൊണ്ട് അതിന്നരുളുന്ന ഇരട്ടിസ്സാഫല്ല്യവും വരെ ഈ പ്രകരണത്തിലെ ഏതംശവും പ്രത്യേകം പഠനമര്‍‍ഹിക്കുന്നു. എഴുതുന്ന കവിതയുടെതിന്നുപരി, എഴുതിപ്പോവുന്ന കവിയുടെ ഓജസ്സു ബോധ്യപ്പെടുത്താനും ഈ പ്രകരണം ഉപകരിക്കാതിരിക്കയില്ല .

ഈ രണ്ടിനും പുറമേ, എഴുതിക്കൂട്ടുന്ന കവിത എന്നുമുണ്ട്, ഒരു വകുപ്പ്!~തൊട്ടുപിറകെ വരുന്ന ഈരടികള്‍ ഒരുപക്ഷേ ആ വകുപ്പിനെ ഉദാഹരിക്കുന്നു. താന്‍ ആദര്‍‍ശവല്‍ക്കരിക്കുന്ന ആത്മാവുകളുടെ അനശ്വരപ്രമേമുണ്ടല്ലോ വിധിനിയുക്തവും വിലക്കുകള്‍‍ക്ക് അതീതവുമായ ആ പ്രേമത്തെ കുരുക്കുകളില്‍ തളച്ചിടാന്‍ ശ്രമിക്കുന്ന മനുഷ്യനീതിക്കെതിരെ കവി വാചാലനാവുകയാണ് ഇവിടെ. വാചാലത ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ഭാവശില്‍പനത്തിന്ന് പലപ്പോഴും വര്‍‍ജ്ജിക്കാനാവാത്ത ഒരു ബാധ്യതയായിച്ചമയാറുണ്ടല്ലോ. പിന്നെന്താ , അതുപോലും പ്രബുദ്ധമായ ഒരനുഭവമാക്കി മാറ്റാന്‍ മിക്കപ്പോഴും കഴിയും - അത്രയും പൂര്‍‍ണ്ണമാണ് മാധ്യമത്തിന്നുമേല്‍ അദ്ദേഹം പുലര്‍‍ത്തുന്ന അധീശത്വം.

കേണുഴന്നോട്ടെ ജീവന്‍ വെയിലില്‍
കാണണം മാംസപിണ്ഡം തണലില്‍!...

മുതലായ വരികള്‍, പ്രഭാഷണപരതയ്ക്ക് കവിതയില്‍ ഏതു വിതാനം വരെ പോവാന്‍ കഴിയും എന്നതിന്‍റെ മുന്തിയ ദൃഷ്ടാന്ത മത്രേ.

സ്വപ്നത്തിന്‍റെ കവാടം തുറന്നുകൊണ്ടാണ് മൂന്നാംഖണ്ഡം തുടങ്ങുന്നത്. സ്മൃതിയിലേക്കു പ്രവേശിക്കുമ്പോള്‍‍ചെയ്തതുപോലെ ഔപചാരികമായ പ്രസ്താവനയൊന്നും കൂടാതെ ഋജുവായുള്ള അവതരണം ഈ സ്വപ്നത്തിന്നും കുറേക്കൂടി മാധുര്യമിയറ്റുന്നു. മരണാനന്തരം തനിക്ക് എന്തു സംഭവിക്കും എന്നതു സംബന്ധിച്ചുള്ളതാണ് സ്വപ്നം. `മരണം' എന്നതു നന്നേ വിവര്‍‍ണമായ പദം; പകരം `പഞ്ചതയടിയല്‍' എന്നത്രേ ചങ്ങമ്പുഴ വിന്യസിക്കുന്നത്! ആ പ്രക്രിയ തന്നെ നശിപ്പിക്കയില്ല ; തന്‍റെ പഞ്ചഭൂതങ്ങള്‍‍തന്നില്‍നിന്നു പിരിഞ്ഞുപോവും എന്നേയുള്ളൂ. `അങ്ങനെ മറ്റു രൂപങ്ങളില്‍ തന്‍റെ സാന്നിധ്യം ശേഷിക്കവേ, താനെന്ന സ്മരണയെ മാനിക്കാനായി ഒരസ്ഥിമാടമെങ്കിലും ഉയര്‍‍ന്നിരിക്കും എന്ന വസ്തുതയില്‍ കവിക്ക് സംശയമില്ല . നിറയെപ്പൂത്ത വൃക്ഷങ്ങളുടെ നിഴല്‍പ്പാടില്‍ നിലാവത്ത്, ആ അസ്ഥിമാടത്തിന്നു മേലെ മരക്കൊമ്പത്ത് കൊക്കുരുമ്മിയിരുന്ന് നെടുവീര്‍‍പ്പിട്ടുപാടാന്‍ ഇണക്കിളികളും ഉണ്ടാവാതിരിക്കയില്ല . പൂനിലാവലതല്ലുന്ന രാവ്, പൂണിക്കുളിര്‍‍മാമരക്കാവ്, മരക്കൊമ്പില്‍ കൊക്കുരുമ്മികൊണ്ടുള്ള കിളികള്‍‍- എല്ലാം ഇന്നു നമ്മെ മടുപ്പിച്ചേക്കും. അത്ര നിര്‍‍ജീവിമായ ഒരു പൂര്‍‍വനീര്‍‍ണീതത്വം അവയ്ക്കുള്ളതായിട്ടത്രേ ഇന്നത്തെ പ്രതീതി. ഇതിന്‍ ഉത്തരവാദി ചങ്ങമ്പുഴയല്ല . അദ്ദേഹം എടുത്തു നിരത്തിയ കാലത്ത് ഇവയ്ക്കൊക്കെ സഹജമായിരുന്ന അചുംബിതത്വം പിറകെ അണിയിട്ട ഏതാനും മാറ്റൊലിക്കവികളും എമ്പാടും പൈങ്കിളിക്കാഥികരും പിന്നെ ഇന്നത്തെ തുമ്പില്ലാത്ത ചലച്ചിത്രഗാനക്കസര്‍‍ത്തുകാരും കൂടി സംഘടിതമായി നശിപ്പിക്കയാണ് ഉണ്ടായത്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ലോകത്തില്‍ ഈവക ഇനങ്ങള്‍ സമഞ്ജസത എന്ന സൗന്ദര്യനിയമത്താല്‍ നിര്‍‍ണയിക്കപ്പെടുന്ന ഒരുതരം അനിവാര്യതയോടെ നിലകൊള്ളുന്നു.

രാക്കിളികളുടെ പാട്ടാണ് ഇനി. താഴെയുള്ള ഈ പ്രേതകുടീരം കാണുന്നുണ്ടോ എന്ന് താരകളോടു വിളിച്ചു ചോദിച്ചുകൊണ്ട് അതാരംഭിക്കുന്നു. ഇവിടെ `താരകളേ' എന്ന സംബോധനയും `താഴെ' എന്ന സ്ഥലനിര്‍‍ദ്ദേശവും ചേര്‍‍ന്ന് ഉരുത്തിരിയുന്ന അവബോധത്തിലൂടെ പൊടുന്നനെ ആകാശവും ഭൂമിയും അത്ഭുതകരമായി ഒന്നിക്കുന്നു. പല കാല്‍പനിക കവികള്‍‍ക്കും പ്രണയമെന്നത് ആകാശവും ഭൂമിയും തമ്മിലുള്ള ഒരു പരമാശ്ലേഷമത്രെ. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു വിശേഷിച്ചും അങ്ങനെയാണ്. ശരദഭ്രവീഥിയിലുല്ലസിക്കുന്ന വെള്ളിനക്ഷത്രം, പൂഴിമണ്ണിലമരുന്ന വെറും പുല്‍ക്കൊടി - എന്നിങ്ങനെ പ്രണയത്തിലെ ഇരുകോടികളെ അദ്ദേഹം കല്‍പിച്ചിട്ടുള്ളതു പ്രസിദ്ധമാണല്ലോ ദൂരവ്യാപകമായ ധ്വനികളുള്ള പ്രതീകങ്ങളായി ഇവയെ എടുക്കാം. ഏതു നിലയ്ക്കും, ആകാശഭൂമികളുടെ മേളനം അനുഭവവിധേയമാക്കിക്കൊടുക്കുക എന്നതാകുന്നു കവിതയുടെ ആത്യന്തികധര്‍‍മ്മം, ഓരോ കവിക്കും ആകാശം ഓരോന്നു വേറെ വേറെയാവാം. അതെന്തായാലും, താന്‍ അടിപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന സാധാരണത്വത്തിന്‍റെ വലക്കണ്ണികളില്‍ നിന്നകന്ന്, ഏതോ അസാധാരണത്വത്തിന്‍റെ വ്യാപകത്വത്തിലേക്ക് വായനക്കാരന്‍ ആകസ്മികമായി ലയിച്ചുപോവുന്നു എന്നു തോന്നിക്കുക- ഇതത്രേ കവിതയുടെ വാജീകരണത്തിന്‍റെ രഹസ്യം. ചങ്ങമ്പുഴ ഇതു സാധിക്കുന്നത് സാമാന്യേന അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ പ്രണയകവിതകള്‍‍വഴിയാണ് എന്നിരിക്കെ ഇവിടെ ഒരീരടി പ്രതീതിയുടെ പൊന്നുനൂലുകൊണ്ട് താരകളെ താഴേ ലോകവുമായി ഇണക്കുന്നത് യാദൃച്ഛികമല്ല .

ദൂരസ്ഥരായ താരകള്‍ ഈ അസ്ഥിമാടത്തിന്‍റെ ചിത്തരഹസ്യം എന്തറിഞ്ഞിരിക്കുന്നു എന്നാണ് രാക്കിളികളുടെ ചോദ്യം. ഇവിടെ `ദൂരസ്ഥര്‍‍' എന്ന ശബ്ദത്തിലെ ധ്വനി, സമാനമായ ഒന്നുരണ്ടു സന്ദര്‍‍ഭങ്ങളെ ഓര്‍‍മ്മിപ്പിക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നു. ഒന്ന്, ആശാന്‍റെ `നളിനി'യില്‍ ആത്മഹത്യയ്ക്കു മുതിര്‍‍ന്നിറങ്ങവേ, നായിക നക്ഷത്രങ്ങളോടു മാപ്പു ചോദിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ അതാണ്

നിത്യഭാസുരനഭശ്ചരങ്ങളേ,
ക്ഷിത്യവസ്ഥ ബത നിങ്ങളോര്‍‍ത്തിടാഃ
അത്യനര്‍‍ത്ഥവശ ഞാന്‍ ക്ഷമിപ്പിനീ-
കൃത്യമെന്നുമവയോടിരന്നു ഞാന്‍

രണ്ട്, ശങ്കരക്കുറുപ്പിന്‍റെ `അന്തര്‍‍ദാഹ'ത്തില്‍, താന്‍ അകപ്പെട്ടുപോയ മനുഷ്യലോകത്തിന്‍റെ സഹതാപാര്‍‍ഹതയെ, നക്ഷത്രം ആവര്‍‍ജകമായി മന്ദഹസിക്കുന്ന ആകാശത്തിന്‍റെ സൗഭാഗ്യവുമായി കവി താരതമ്യപ്പെടുത്തുന്നുണ്ടല്ലോ അതും.

സ്വര്‍‍ഗനന്ദിനി, നിനക്കജ്ഞാതമാണീ മര്‍‍ത്ത്യ-
വര്‍‍ഗദുര്‍‍ഗതി;യെന്നു മറിയാതിരിക്കട്ടെ!
........................................................................
നിന്‍റേതാം പാമ്പര്യമാനനന്ദപ്രകാശങ്ങ-
ളെന്‍റെയോ? മലീമസതാമസവിഷാദങ്ങള്‍.

ആകാശത്തേക്കാള്‍ ദയനീയംതന്നെ ഭൂമി എന്നാകുന്നു ഈ രണ്ടു സന്ദര്‍‍ഭങ്ങളിലേയും നിഗമനം. എന്നാല്‍ ദൂരസ്ഥരായ താരകളെ ചങ്ങമ്പുഴ ക്ഷണിക്കുന്നത്, അവരുടെ ആകാശത്തിന്ന് അജ്ഞാതമായ സൗഭാഗ്യം, ഇവിടെ നിസ്വനായ ഒരു കവിയുടെ അസ്ഥിമാടം നുകരുന്നത് നിരീക്ഷിച്ചോളാനത്രെ.

താദൃശോത്സവമുണ്ടോ, കഥിപ്പിന്‍
താരകകളേ, നിങ്ങള്‍തന്‍ നാട്ടില്‍?...

എന്ന ഈരടി, ഈ നിലയ്ക്ക്, ഭൂമി ആകാശത്തെ അതിശയിക്കുന്നതിന്‍റെ വിളംബരമായി വിചാരിക്കാം; സ്വപ്നത്തിലൂടെ സ്വര്‍‍ഗ്ഗസാക്ഷാല്‍ക്കാരം സാധിക്കുന്ന കാല്‍പനികതയുടെ വിദ്യയായും..

എന്താണ്, നക്ഷത്രങ്ങള്‍പോലും ഉറ്റുനോക്കേണ്ട ഈ അസൂയാവഹമായ സൗഭാഗ്യം? അതോഃ

പാലപൂത്ത പരിമളമെത്തി-
പ്പാതിരയെപ്പുണര്‍‍ന്നൊഴുകുമ്പോള്‍;
മഞ്ഞണിഞ്ഞു മദാലസയായി
മഞ്ജുചന്ദ്രിക നൃത്തമാടുമ്പോള്‍,
മന്ദമന്ദം പൊടിപ്പതായ്ക്കേള്‍‍ക്കാം
സ്പന്ദനങ്ങളിക്കല്ലറയ്ക്കുള്ളില്‍!

പാട്ടുനിര്‍‍ത്തി, ആ സ്പന്ദനത്തിന്‍റെ ശ്രുതി അലങ്കോലപ്പെട്ടുപോവരുതല്ലോഎന്ന ഉത്ക്കണ്ഠയോടെ സ്വന്തം ചിറകൊച്ചപോലും ഒതുക്കി, അങ്ങനെ കിളികള്‍‍അതു കേട്ടുകൊണണ്ടിരിക്കും എന്നാണ് കല്‍പന. ഇപപ്രകാരം നിഷ്പന്ദവും ഏകാഗ്രവുമായ ശ്രദ്ധ നമ്മില്‍നിന്നും പിടിച്ചെടുക്കുന്ന എന്തോ ഒന്ന് ഈ ഇരടികളെ പ്രഭാമയമാക്കുന്നു. നിസ്തുലം എന്ന വിശേഷിപ്പിക്കേണ്ട സ്വരലയമാധുരി ഇവിടെയുണ്ട്. എന്നാല്‍ അതിനെയൊക്കെ കവിഞ്ഞുനില്‍ക്കുന്ന അനുഭൂതിയത്രേ ആ എന്തോ ഒന്ന്. കൂടുതല്‍ വിശദമമായി അത് ഇഴ പേര്‍‍ക്കാന്‍ എനിക്കു വിഷമമാണ്. സൗന്ദര്യബോധം എന്ന അനുഗ്രഹം കൊണ്ട് സദാ അസ്വസ്ഥമാവാന്‍ വിധിക്കപ്പെട്ട ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മനസ്സ് ഇവടെ ശരിക്കും തുടിക്കുന്നു എന്ന് ആ വശം ചുരുക്കട്ടെ.

ഒരു സൂചനകൂടി: സ്വയം ചരമക്കുറിപ്പു ചമയ്ക്കുക മുതലായ കാല്‍പനികകൗതുകങ്ങള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴ ക്കു പത്ഥ്യമായിരുന്നുവല്ലോ അങ്ങനെ അദ്ദേഹം തനിക്കു ചമച്ച കമനീയ ചരമക്കുറിപ്പായി പരിഗണിക്കാം ഈ ഈരടികളെ, അദ്ദേഹത്തിന്നു പണിയുന്ന സ്മാരകത്തിന്നുമേല്‍ കൊത്തിവയ്ക്കാന്‍ ഇതിലും സമഃഞ്ജസമായി ഒരു കുറിപ്പ് വേറെ ഒരുക്കാനാവില്ല .

അല്ല , അപഗ്രഥിച്ചുനോക്കുകയാണെങ്കിലോ; ഈ ഈരടികളിലെ ബിംബങ്ങളുടെ വശ്യതയും വൈകാരികത്വവും ഇത്രയെന്നു പറയാന്‍ വയ്യ. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്കു സമര്‍‍പ്പിക്കാനുള്ളതിന്‍റെ പരമാവധി ഇവിടെ സംഗ്രഹിച്ചിരിക്കുന്നു. പാല പൂത്തതിന്‍റെ പിരമളം; അത് എത്തി പാതിരയെ പുണര്‍‍ന്നു കൊണ്ടുള്ള ഒഴുക്ക്; മഞ്ജുവായ ചന്ദ്രിക; മഞ്ഞിന്‍റെ നനുത്ത പട്ടാടയണിഞ്ഞ് അങ്ങനെ കൂടുതല്‍ മദാലസയായി അവള്‍‍ആടുന്ന നൃത്തം - ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ ഒന്നിനൊന്നു മദിപ്പിക്കുന്ന ഈ അന്തരീക്ഷം ചങ്ങമ്പുഴയെപ്പോലുള്ള ഒരു കവിയെ മധുരമായ ഒരസ്വാസ്ഥ്യത്തിലേക്ക് ഉണര്‍‍ത്താതെ നിവൃത്തിയില്ല .

അഥവാ, ഇത്തരമൊരു അന്തരീക്ഷം കൊണ്ടു പര്യുത്സുകീഭവിക്കുന്ന മനോഘടന എന്നതാണല്ലോ കവിത്വത്തിന്‍റെ മൗലികലക്ഷണങ്ങളിലൊന്ന്. കവിത്വത്തിന്‍റെ മാത്രമോ: സഹൃദയത്തിന്‍റെതന്നെയും മൗലിക ലക്ഷണമായി വേണ്ടേ ഈ പര്യുത്സുകീഭാവത്തെ ഗണിക്കാന്‍? എങ്കില്‍, അങ്ങനെയുള്ള സഹൃദയത്വത്തിന്ന് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത അവിസ്മരണീയവുമായിരിക്കും. ആ കവിതയുടെ പ്രത്യക്ഷസമ്പര്‍‍ക്കം ഒരുപക്ഷേ, പൂനിലാവുകളും പുഷ്പഗന്ധങ്ങളും പോലെ, ഇന്നത്തെ സാഹചര്യത്തില്‍ നമുക്ക് ഏറെയേറെ അന്യമായിട്ടാവാം വന്നിരിക്കുന്നത്. എന്നാലും ഇനിയും വല്ലപ്പോഴും പൂനിലാവുകളുടേയും പുഷ്പഗന്ധങ്ങളുടെയും സാന്നിദ്ധ്യത്തില്‍, സഹജമായ ഒരു തരളതയോടെ, സാന്ദ്രമായ ഒരു ഗൃഹാതുരതയോടെ, നമ്മുടെ ഹൃദയം പ്രതികരിച്ചുപോവും എന്നല്ലേ വിചാരിക്കേണ്ടത്? അപ്പോള്‍‍സൂക്ഷിച്ചോളൂ. ആ പ്രതികരണത്തിന്‍റെ ശ്രുതിയില്‍, തിരിച്ചറിയാന്‍ കഴിഞ്ഞാലും ഇല്ലെങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ഈണം ലയിച്ചുചേര്‍‍ന്നിരിക്കും. ഈയൊരു ധര്‍‍മ്മം പൂര്‍‍ത്തിയാക്കുക എന്നിടത്തത്രേ. യഥാര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ `സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട' ത്തിന്‍റെ ശാശ്വതികത്വം.

ഭക്തി, ശൃംഗാരം, കവിത

വി.സി. ഹാരിസ്

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ `ദേവഗീത' ഉയര്‍‍ത്തുന്ന ചില പ്രശ്നങ്ങള്‍‍

ഒട്ടേറെ ചര്‍‍ച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണെങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ `ദേവഗീത' എന്ന കാവ്യഗ്രന്‍ഥം ഇനിയും വിമര്‍‍ശനാത്മകമമായി വായിക്കപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്. ജയദേവസരസ്വതിയുടെ പ്രസിദ്ധമായ `ഗീതഗോവിന്ദ'ത്തിന്‍റെ ഒരു `സ്വതന്ത്ര ' പരിഭാഷയാണ് `ദേവഗീത'. സ്വതന്ത്ര മെന്നു പറയാന്‍ കാരണം മറ്റൊന്നുമല്ല . സംസ്കൃതം `തൊട്ടു തേച്ചിട്ടില്ലാത്ത' ചങ്ങമ്പുഴ ഈ പരിഭാഷയ്ക്കായി അവംബിച്ചത് `ഗീതഗോവിന്ദ'ത്തിന്‍റെ മൂലകൃതിയല്ല , മറിച്ച് രാജശ്രീ കെ.കെ. ഗോവിന്ദന്‍ നായര്‍‍ തര്‍‍ജമ ചെയ്തിട്ടുള്ള `ലക്ഷ്മീധര' വ്യാഖ്യാനമാണ്. സംസ്കൃതഭാഷയിലുള്ള വൈഷ്ണവഗീതങ്ങളില്‍ വച്ച് ഏറ്റവും പ്രാധാന്യ മര്‍‍ഹിക്കുന്ന കൃതികളില്‍ ഒന്നാണ് `ഗീതഗോവിന്ദം' അതുപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പരിഭാഷ മലയാള സാഹിത്യത്തിന്‍ ഒരു മുതല്‍ക്കൂട്ടാണെന്നും പറയാം. എങ്കിലും `ദേവഗീത' ഉയര്‍‍ത്തുന്ന ചില പ്രശ്നങ്ങളിലേക്ക് ഒന്നെത്തി നോക്കുന്നത് ഫലപ്രദമായിരിക്കും.

ദേവഗീതയുടെ മുഖവുര

ചങ്ങമ്പുഴ `ദേവഗീത'യ്ക്കു എഴുതിയിട്ടുള്ള മുഖവുര ശ്രദ്ധേയമാണ്. രണ്ടു കാര്യങ്ങളാണ് മുഖവുരയില്‍ ഊന്നിപ്പറയുന്നത്. ഒന്ന്: സംസ്കൃതാനഭിജ്ഞനായ ഒരാള്‍‍ആ മഹാഭാഷയിലെ അദ്വിതീയമെന്നു കരുതപ്പെടുന്ന ഒരു കാവ്യഗ്രന്‍ഥം പരിഭാഷപ്പെടുത്തുവാന്‍ തുനിയുന്നതിലുള്ള സാഹസികത. രണ്ട്: സാഹിത്യത്തില്‍ ഭക്തിക്കും ലൈഗികതയ്ക്കുമുള്ള സ്ഥാനം. ഇതില്‍ ആദ്യത്തേത് നമുക്ക് വിട്ടുകളയാം. വിവര്‍‍ത്തനത്തിന്‍റെ വിജയപരാജയങ്ങളെക്കുറിച്ച് നാം ഇവിടെ ചര്‍‍ച്ച ചെയ്യേണ്ടതില്ല . സംസ്കൃതപാണ്ഡിത്യമുള്ള, ഹൃത്തില്‍ കവിതയുള്ള ഒരാള്‍‍ക്കു മാത്രമേ ഈ കാര്യത്തില്‍ എന്ത െങ്കിലും പറയാനാവൂ. ഇവിടെ നാം ഒരു കാര്യം മാത്രം ശ്രദ്ധിച്ചാല്‍ മതി. വിര്‍‍ത്തനമാണെങ്കിലും, മലയാളഭാഷയില്‍ രചിക്കപ്പെട്ട `ദേവഗീത' എത്രമായം ജയദേവസരസ്വതിയുടെതാണ് അത്രത്തോളം തന്നെ ചങ്ങമ്പുഴയുടേതുമാണ്. അതുകൊണ്ട് തല്‍ക്കാലം നാം ജയദേവനെയും ചങ്ങമ്പുഴയെയും വ്യവച്ഛേദിച്ചു കാണമണമെന്നില്ല .

മുഖവുരയുടെ രണ്ടാമത്തേ ഉദ്ദേശയം ശൃംഗാരാധിഷ്ടിതമായ - വെറും വൈഷയികമായ - കാവ്യാത്മക പാരമ്പര്യം പുനരുദ്ധരിക്കപ്പെട്ടത് ചങ്ങമ്പുഴയില്‍ കൂടിയാണെന്ന ആരോപണത്തെ ഖണ്ഡിക്കുക എന്നതാണ്. വെണ്മണിക്കൃതികളില്‍ നിന്നു തുടങ്ങി കവിതലമുറകളിലൂടെ ഊറിവന്ന ഈ പാരമ്പര്യം ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന പല മഹാകവികളിലും യുവകവികളിലും കൂടി കടന്നുവന്നു ഇങ്ങേയറ്റത്തെ `കരുത്തുറ്റ കണ്ണിയായ്'തന്നിലും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നല്ലാതെ, `സദാചാര സൗധങ്ങളുടെ അടിത്തറ പൊളിക്കുന്ന ആഗ്നേയ പിണ്ഡങ്ങളൊന്നും' താന്‍ വര്‍‍ഷിച്ചിട്ടില്ലെന്നാണ്

ചങ്ങമ്പുഴ അവകാശപ്പെടുന്നത്. ഇതു ശരിയായിരിക്കാം - പക്ഷെ ഇത്തരുണത്തില്‍ കൂടുതല്‍ ശ്രദ്ധാര്‍‍ഹമായിട്ടുള്ളത് `വ്യഭിചാര'ത്തെ വിഷയമാക്കി എഴുതപ്പെടുന്ന സാഹിത്യകൃതിക് ചങ്ങമ്പുഴ എങ്ങനെ ന്യായീകരിക്കുന്നു എന്നതാണ്.

ഒരു നേരത്തെ വിശപ്പടക്കാന്‍ സ്വശരീരത്തെ വില്‍ക്കുവാന്‍ നിര്‍‍ബന്ധിതയായിത്തീരുന്ന ഒരു പാവപ്പെട്ട വേശ്യയുടെ ചിത്രീകരണം യാഥാസ്ഥിതിക നിരൂപകന്‍മാരെ ക്ഷോഭിപ്പിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ ഗോപസ്ത്രീകള്‍‍ശ്രീകൃഷ്ണന്‍റെ അംഗലാവണ്യത്തിലും കലാസിദ്ധികളിലും ആകൃഷ്ടരായി സ്വന്തം ഭര്‍‍ത്താക്കന്‍മാരെ കൈവെടിഞ്ഞു വ്യഭിചാര സന്നദ്ധകളായി വന്നു മദനോല്‍സവം കൊണ്ടാടുന്നതായി ചിത്രീകരിക്കുമ്പോള്‍‍ഇക്കൂട്ടര്‍‍ ഭക്തിപാരവശ്യത്താല്‍ കൈകൂപ്പുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ വിരുദ്ധസ്വഭാവം ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് വിചിത്രമായി തോന്നുന്നു. ശ്രീകൃഷ്ണനും ഗോപസ്ത്രീകളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം പരമാത്മാവും ജീവാത്മാക്കളും തമ്മിലുള്ള ഒന്നാണെന്നാണ് ഇതിന്‍റെ ന്യായീകരണം. ചങ്ങമ്പുഴ ചോദിക്കുന്നു: `പക്ഷേ ജീവാത്മാവും പരമാത്മാവും തമ്മില്‍ ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്ന സുരതോല്‍സവവും, വേശ്യയും വിടനും തമ്മില്‍ ചെയ്യുന്ന ലൈംഗിക കര്‍‍മവും - അവ രണ്ടും യഥാര്‍‍ത്ഥത്തില്‍ ഒന്നു തന്നെയല്ലേ ?'' അപ്പോള്‍‍ഒന്നു യഥേഷ്ടം വര്‍‍ണിക്കപ്പെടാമെന്നും മറ്റൊന്നു നിശ്ശങ്കം പരിത്യജിക്കപ്പെടണമെന്നും പറയുന്നതിന്‍റെ മൗലികമായ തത്വം ഇന്നും എനിക്കു മനസ്സിലാകുന്നില്ല ''

ഇതില്‍നിന്നും നാം എന്താണ് മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്? സംഭോഗശൃംഗാരാധിഷ്ടിതമായ കാവ്യങ്ങളെ ഭക്തിയുടെ, പുരാണത്തിന്‍റെ വസ്ത്രമണിയിച്ചിറിക്കുന്നത് ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു സ്വീകാര്യമായി തോന്നുന്നില്ല . അഥവാ അതു സ്വീകാര്യമാണെങ്കില്‍ തന്നെ നിത്യജീവിതത്തിലെ ലൈംഗികതയുടെ `ഇരുണ്ട' വശങ്ങള്‍‍ചിത്രീകരിക്കുന്നതും സ്വീകാര്യമായിരിക്കണം. ആധുനിക ജീവിതത്തില്‍ കൂടുതല്‍ പ്രാധാന്യ മര്‍‍ഹിക്കുന്നത് രണ്ടാമത്തേതാണെങ്കില്‍ ആധുനികകവികളുടെ ശ്രദ്ധ പതിയേണ്ടത് അതില്‍ തന്നെയാണ്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാര്യത്തില്‍ ഇതു കൂടുതല്‍ പ്രസക്തവുമാണ്. അപ്പോള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന കവിയില്‍ നിന്നു നാം പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത് ഭക്തിയുടെ പരിവേഷമണിഞ്ഞ ശൃംഗാരകാവ്യങ്ങളല്ല , മറിച്ച് ദൈനംദിനജീവിതത്തില്‍ ലൈംഗികതയും വ്യഭിചാരവും മറ്റും ഉയര്‍‍ത്തുന്ന പൊള്ളുന്ന പ്രശ്നങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ഭാവോജ്ജ്വലമായ വിചിന്ത നങ്ങളാണ്. ക്രൈസ്തവ വേദഗ്രന്‍ഥത്തിലെ സോളമന്‍ ചക്രവര്‍‍ത്തിയുടെ ഉത്തമഗീതം(ടീിഴ ീള ീെിഴ)െ എന്ന കലാസൃഷ്ടിയെക്കുറിച്ച് ചങ്ങമ്പുഴ പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന അഭിപ്രായങ്ങള്‍‍അതു കൂടുതല്‍ വ്യക്തമാക്കുന്നതാണ്.

ഉത്തമഗീതവും ഗീതഗോവിന്ദവും

ക്രിസ്തുവിന്‍റെ ജനനത്തിന്‍ ആയിരം കൊല്ല ങ്ങള്‍‍ക്കു മുമ്പ് ജീവിച്ചിരുന്ന സോളമന്‍ ചക്രവര്‍‍ത്തിക്ക് ഒരജപാലബാലികയിലുണ്ടായ അഭിനിവേശത്തെ ആധാരമാക്കി രചിക്കപ്പെട്ട `ടീിഴ ീള ടീിഴ' അത്യുത്തമായ

ഒരു കലാസൃഷ്ടിയാണെന്നതില്‍ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു സംശയമില്ല . സോളമന്‍ ചക്രവര്‍‍ത്തി സ്വാനുഭവജന്യങ്ങളായ വികാരങ്ങള്‍‍ക്കു രൂപം കൊടുത്തിട്ടുള്ള മനോഹര ഗാനങ്ങളായിട്ടാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ഈ കാവ്യഗ്രന്‍ഥത്തെ നോക്കിക്കാണുന്നത്. ഫക്ഷേ ക്രൈസ്തവ പുരോഹിതന്‍മാരോ? അവര സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം സോളമന്‍റെ ഗീതങ്ങള്‍‍ദിവ്യാനുരാഗത്തിന്‍റെ കഥയാണ് പറയുന്നത് - അതായത് സഭയ്ക്കു ക്രിസ്തുവിനോടുള്ള സ്നേഹത്തെ കീര്‍‍ത്തിക്കുന്ന ദിവ്യഗാനങ്ങള്‍. ഇങ്ങനെ സോളമന്‍ ചക്രവര്‍‍ത്തിയെ ക്രിസ്തുവായും അജപാല ബാലികയെ സഭയായും വ്യാഖ്യാനിച്ചാല്‍ മാത്രമെ അവരുടെ `സന്‍മാര്‍‍ഗബോധം അചഞ്ചലമായി വര്‍‍ത്തിക്കുകയുള്ളുവത്രെ' ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍, ഇത്തരത്തില്‍ അത്യുത്തമമായ ഒരു പ്രേമകാവ്യത്തെ `വെറും പാതിരി പ്രസംഗങ്ങളാക്കി തരംതാഴ്ത്തുന്നതു തീര്‍‍ച്ചയായും മതം കലയോടു ചെയ്യുന്ന ഒരു കടുംകൈയാണെന്നതിനു സംശയമില്ല .'' ചങ്ങമ്പുഴ എന്ന കവിയുടെ മൃദുല ഹൃദയത്തെ അത്യധികം നോവിക്കുന്ന ഒരു കാര്യമാണിത്. ആ വേദനയില്‍നിന്നും അദ്ദേഹം എഴുതുന്നതു ശ്രദ്ധിക്കുക: ``ഇണപെറ്റ രണ്ടിളം പുള്ളിമാന്‍ പേടകളെപ്പോലെ സുനദരങ്ങലായ കുളിര്‍‍മുലകളും, കുനുകൂന്ത ല്‍ച്ചുരുളുകള്‍‍ക്കുള്ളിലൊരു മാതളക്കനിപോലെ വിളങ്ങുന്ന കവിള്‍ത്തടങ്ങളുമുള്ള തരളമായ തമിഴിമാരണിമകുടമണിമാലികയായ ആ ശൂലേമിക്കാരി - വിലാസലാലസയും വിശൈ്വകി മോഹിനിയുമായ ആ അജപാലക കന്യക - വെറും ഒരു നിര്‍‍ജീവ സഭയാണത്രെ! അമ്പോ, ചിഹ്നങ്ങള്‍‍കാണിക്കുന്ന ഇന്ദ്രജാലം!''

ഇവിടെ നിന്നും `ദേവഗീത'യിലേക്ക് കടക്കുമ്പോള്‍‍നമുക്കുണ്ടാകുന്ന വികാരമെന്താ ണ്? സംഭോഗശൃംഗാരം തിന്‍റെ പരമോച്ച നിലയെ പ്രാപിച്ചിട്ടുള്ള കാവ്യങ്ങളില്‍ പ്രഥമ ഗണനീയമാണ് ജയദേവന്‍റെ `ഗീത ഗോവിന്ദം' എന്നു ചങ്ങമ്പുഴ പറയുന്നു. ഇത് അവിതര്‍‍ക്കിതമാണുതാനും. പക്ഷെ ഇവിടെ ശൃംഗാരം കേവലം ശൃംഗാരമായി മാത്രമാണോ നിലകൊള്ളുന്നത്? ഇവിടെ ഭക്തിയും വേദാന്ത വും പാതിരി പ്രസംഗങ്ങളുമില്ലേ ? ജയദേവന്‍ തികഞ്ഞ ഒരു കൃഷ്ണഭക്തനായിരുന്നുവെന്നും ആരാധനാവേളയില്‍ തന്‍റെ ഗാനങ്ങള്‍‍ഭക്തിപാരവശ്യത്തോടെ അദ്ദേഹം ഉച്ചത്തില്‍ പാടുമായിരുന്നുവെന്നും മറ്റും ചങ്ങമ്പുഴ മുഖവുരയില്‍ പറയുന്നുണ്ട്. ജയദേവനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം കൃഷ്ണന്‍റെ ലീലകള്‍‍കേവലം ഒരു മനുഷ്യന്‍റെ വികാര-സംഭോഗ പരാക്രമങ്ങള്‍‍മാത്രമായിരുന്നില്ല എന്നര്‍‍ത്ഥം. പക്ഷെ ഇതു നാം കൂടുതല്‍ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതില്ല . ജയദേവനെന്ന കൃഷ്ണഭക്തനല്ല , ജയദേവന്‍ രചിച്ച `ഗീതഗോവിന്ദ'ത്തില്‍ (ചങ്ങമ്പുഴയുടെ `ദേവഗീത'യിലും) പ്രകടമാകുന്ന കൃഷ്ണഭക്തിയാണ് നമ്മുടെ വിഷയം.

ദേവഗീത'യുടെ ഒന്നാം സര്‍‍ഗത്തിലെ ഗീതം ഒന്ന്

ആരംഭിക്കുന്നതിപ്രകാരമാണഅ.
ജ്ഞാനമാര്‍‍ഗമായ് മുക്തിയിങ്കലേ-
യ്ക്കാനയിക്കുമാ വേദങ്ങള്‍
ഉല്‍ക്കട പ്രളയാബ്ധിയിങ്കല്‍ നി-
ന്നുദ്ധരിച്ചു വഹിപ്പൂ നീ!
ജയ, ധൃതമകരശരീര, ഹരേ!
ജയ, കേശവ, ജഗദീശ, ഹരേ!

ഇപ്രകാരം ഗീതം ഒന്നിലെ പതിനൊന്നു ഭാഗങ്ങളും ഗീത രണ്ടിലെ എട്ടു ഭാഗങ്ങളും ഭക്തവത്സലനാം ഭവാനെ പ്രകീര്‍‍ത്തിച്ചുകൊണ്ടുള്ളതാണ്. `വേദോദ്ധാരകനായ്' ത്രിലോക വഹനായുദ്വിഭ്ര ഭൂ ചക്രനായ്, ദൈത്യാന്ത കനായ്' പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന കൃഷ്ണന്‍ കേവലം മനുഷ്യനല്ല , ജഗദീശ്വരന്‍ തന്നെയാണ്. `വിഷ്ണോ നമിക്കുന്നു ഞാന്‍' എന്നുറക്കെപ്പാടുന്‍ കവി ശ്രീകൃഷ്ണലീലാവിലാസങ്ങളെ മനുഷ്യസഹജമായ വികാരപരാക്രമങ്ങളായി മാത്രം കാണുകയില്ലെന്നു തീര്‍‍ച്ച. കാവ്യത്തിലെ കൃഷ്ണഭക്തിയെക്കുറിച്ചു കൂടുതല്‍ എന്ത െങ്കിലും പറയേണ്ടതുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നില്ല . ഇനി ഗോപികമാരായുള്ള കൃഷ്ണന്‍റെ ലീലകള്‍‍എന്താണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത് എന്നു നോക്കാം. വൃന്ദാവനത്തില്‍വച്ചു അന്യ സുന്ദരികളുമായി രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന കൃഷ്ണനെ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചുകൊണ്ട് രാധയുടെ സഖി പറയുകയാണ്;

കുന്നൊക്കും കുചങ്ങള്‍തന്‍ ഭാരത്താല്‍ ത്തളര്‍‍ന്നതാ
കുന്ദബാണാര്‍‍ത്തയാമൊരുജ്ജ്വലാംഗി,
കണ്ണനെ പ്രേമപൂര്‍‍വം പുല്‍കിത്തന്‍ ഗാനമനു
വര്‍‍ണിപ്പിദുദഞ്ചിത പഞ്ചമത്തില്‍!~

ഇതില്‍ ശൃംഗാരഭാവമാണ് - ലൈംഗികതയാണ് - മുഴച്ചുനില്‍ക്കുന്നതെന്നു കാണാന്‍ വിഷമമില്ല . ഇതുപോലെ ഒട്ടനവധി വരികള്‍‍ഈ കാവ്യത്തിലുടനീളം കാണാം. എങ്കിലും അതോടൊപ്പം, രതിവിലാസത്തിന്‍റെ വിഭ്രമത്തില്‍ കണ്ണുകളടച്ചുകൊണ്ട് `വേണുഗോപാല മുഖധ്യാന നിര്‍‍വൃതിയിങ്കല്‍/ പ്രാണനിലലിഞ്ഞു പരിലസി'ക്കുന്ന ഗോപികയെ ഒരു വെറും ഇടയ ബാലികയായി കരുതുന്നത് ഭംഗില്ല . ഹൈന്ദവ പുരോഹിതര്‍‍മാര്‍‍ക്ക് ഈ വരികളെ `പാതിരിപ്രസംഗങ്ങളാക്കി' തരംതാഴ്ത്തുവാന്‍ എളുപ്പമായിരിക്കും. ഇതിനര്‍‍ഥം `ദേവഗീത' വെറും പാതിരിപ്രസംഗമാണെന്നല്ല . പുരാണത്തിന്‍റെയും മതഭക്തിയുടെയും `മറ'യില്ലാതെ ശൃംഗാരകവിതകള്‍‍ഉള്‍‍കൊള്ളുവാ കഴിയാത്ത യാഥാസ്ഥിതികര്‍‍ ഈ സുന്ദര കാവ്യം ഇത്തരത്തില്‍ വായിക്കുവാന്‍ ഇടയുണ്ട്. - അതിനുള്ള സാധ്യത കവിതയില്‍ തന്നെയുണ്ട് - എന്നു മാത്രം.

`സോളമന്‍റെ ഗീത'വും `ദേവഗീത'യും ഈ വിധത്തില്‍ നോക്കിയാല്‍, ഒരു പ്രത്യേകരീതിയിലാണഅ വായിക്പ്പെടുന്നതെന്നു മനസ്സിലാകും. സംഭോഗശൃഗാര രസം കലര്‍‍ന്ന പൗരാണിക കഥകളും കവിതകളും

സദാചാരബോധത്തിന്നതീതമായി വര്‍‍ത്തിക്കുന്നതിന്‍റെ ഒരു പ്രധാന കാരണം അവ മതത്തിന്‍റെ മേലങ്കിയണിഞ്ഞു കൊണ്ടാണ് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത് എന്നതാണ്. അല്ലെങ്കില്‍ പിന്നെ വേദഗ്രന്‍ഥങ്ങളില്‍ ഇവയ്ക്കുള്ള സ്ഥാനമെന്ത ്? രാധാകൃഷ്ണന്‍മാരുടെ കഥയുടെ `ജനപ്രീതി'ക്കു കാരണവും മറ്റൊന്നല്ല . മനുഷ്യന്‍റെ നഗ്നവികാരങ്ങളെ, കാമചോദനകളെ, അതേപടി ചിത്രീകരിക്കുകയെന്നത് നമ്മുടെ സദാചാരമൂല്ല്യ ങ്ങള്‍‍ക്കു നേരെയുള്ള കടന്നാക്രമണമായിട്ടാണ് പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നത്. പക്ഷെ ഈ വികാരചോദനകള്‍‍ഭക്തിയുടെ പരിവേഷമണിഞ്ഞു പ്രത്യക്ഷപ്പെടുമ്പോള്‍‍നാം അവ കൂപ്പുകൈയോടെ സ്വീകരിക്കുന്നു. `സോളമന്‍റെ ഗീത' മായാലും `ഗീത ഗോവിന്ദ'മായാലും, സംഭോഗശൃംഗാരം നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കുന്ന കൃതികളെന്ന നിലയിലല്ല , മറിച്ച് ഭക്തിരസം കൊണ്ട് ധന്യമാകക്കപ്പെട്ട ദിവ്യകവിതകളായിട്ടാണ് നാം വായിക്കുന്നത് (സംഭോഗ ശൃംഗാരം പാടെ അവഗണിക്കെപ്പെടുന്നുവെന്നല്ല ഇതിനര്‍‍ത്ഥം; അതുമാത്രം ലാക്കാക്കി ഈ കൃതികള്‍‍വായിക്കുന്നവരുമുണ്ടല്ലോ)

അപ്പോള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴ മുഖവുരയില്‍ പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങളുമായി ഇതെങ്ങനെ പൊരുതത്തപ്പെടുത്താം? `സോളമന്‍റെ ഗീതങ്ങള്‍' പാതിരി പ്രസംഗങ്ങളായി കാണാതെ ഒരു ചക്രവര്‍‍ത്തിക്ക് ഒരുപോലെ കന്യകയിലുണ്ടായ അടങ്ങാത്ത അഭിനിവേശത്തിന്‍റെ സുന്ദരാവിഷ്കരണമായി പരിഗണിക്കണമെന്നു ചങ്ങമ്പുഴ പറയുന്നു. `സോളമന്‍റെ ഗീത' ങ്ങളില്‍ നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കുന്നത് ഭക്തിയല്ല , അനുരാഗമാണ്. `ദേവഗീത'യും വായിക്കേണ്ടതിപ്രകാരമാണോ? അതു സാധ്യമാണോ? അനുരാഗത്തിന്‍റെ കഥ പറയുന്ന ഇത്തരം ഉത്തമ കലാസൃഷ്ടികളെ മതത്തിന്‍റെ `കറുത്ത നീണ്ട മേലങ്കിയണിയിച്ചു വികൃതപ്പെടുത്തുന്നതു' ചങ്ങമ്പുഴയെ ക്ഷോഭിപ്പിക്കുന്നു. `ഗൂതഗോവിന്ദം' ഇതില്‍നിന്നു വ്യത്യസ്തമാണോ? `സോളമന്‍റെ ഗീത'ങ്ങളിലെ ചക്രവര്‍‍ത്തിയെയും അജപാല ബാലികയെയും കേവലം മനുഷ്യരായി മാത്രം കാണാമെങ്കില്‍ രാധാകൃഷ്ണന്‍മാരെയും അങ്ങനെ കരുതിയാല്‍ പോരെ? പിന്നെന്ത ിനീ സങ്കീര്‍‍ത്തനങ്ങള്‍? പിന്നെന്ത ിനീ `ഭക്തജനത്തിനേകും വിജയവും' `ചിത്തപ്രസാദ'വും?

പുരുഷന്‍റെ അജ്ഞത സ്ത്രീയുടെ നിത്യദാസ്യം

രാധാ-കൃഷ്ണന്‍മാരെ വെറും പച്ച മനുഷ്യരായി തന്നെ കാണാമെന്നു വയ്ക്കുക (അതസാധ്യമാണ് - എങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആഗ്രമഹനുസരിച്ച് നമുക്ക് തല്‍ക്കാലം ഈ കാവ്യത്തില്‍ നിന്ന് മതത്തിന്‍റെ കറുത്തു നീണ്ട മേലങ്കി എടുത്തു മാറ്റാം). അപ്പോള്‍‍ഈ കഥയുടെ പൊരുളെന്താ ണ്? ഒരര്‍‍ത്ഥത്തില്‍, രാധാ-കൃഷ്ണന്‍മാരുടെ കഥകള്‍‍സ്ത്രീ-പുരുഷബന്ധത്തെക്കുറിച്ചുള്ളവയാണെന്നു പറയാമെന്നു തോന്നുന്നു. ഈ കാവ്യത്തില്‍ നിന്നുരുത്തിരിഞ്ഞുവരുന്ന സ്ത്രീ-പുരുഷബന്ധത്തിന്‍റെ സ്വഭാവമെന്താ ണ്? നമുക്ക് `ദേവഗീത'യിലൂടെ ഒരോട്ട പ്രദക്ഷിണം നടത്താം.

തുടക്കത്തിലുള്ള സങ്കീര്‍‍ത്തനങ്ങള്‍‍ക്കു ശേഷം കവി വരച്ചു വയ്ക്കുന്ന ചിത്രം വൃന്ദാവനത്തില്‍ അന്യസുന്ദരികളുമായി സുരതോത്സവത്തില്‍ ഏര്‍‍പ്പെട്ടിരിക്കുന്ന കൃഷ്ണനെ സഖി രാധയ്ക്ക് ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചു കൊടുക്കുന്നതാണ്.

`അവിടേയ്ക്കാണുന്ന കാഴ്ചയെന്താ -
ണയി-സഖി, രാധേ, നീയങ്ങു നോക്കൂ!''
രാധ കാണുന്നതു ഏതൊരു സ്ത്രീയുടെയും ഹൃദയം തകര്‍‍ക്കുന്ന കാഴ്ചയാണ്.
`ഗോപികാവരിതനായീദൃശക്രീഡകളില്‍
ഗോപാല ബാലനതാ ലാലസിപ്പൂ!''
സ്വാ#ാവികമായും ഇതു രാധയെ ദുഃഖിപ്പിക്കുന്നു. `വിരഹവ്യഥാവേപമോടെ' അവല്‍ തന്‍റെ തോഴിയോട് താനനുഭവിക്കുന്ന വേദനയെക്കുറിച്ച് ദീനദീനമോതീടുന്നു. എങ്ങനെയെങ്കിലും കൃഷ്ണനെ തന്നടുക്കല്‍ എത്തിക്കുവാന്‍ രാധ തോഴിയോട് ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത്തരുണത്തിലും രാധയുടെ ചിന്ത കല്‍ സംഭോഗശൃംഗാര ഭാവങ്ങളില്‍നിന്നു മുക്തമാകുന്നില്ല .
ഞാനെന്നെത്തന്നെ മറക്കുമാ, റെന്നെയാ-
രാനന്ദ മൂര്‍‍ച്ഛയ്ക്കധീനയാക്കീ,

അത്തവ്വി, ലത്രമേല്‍തന്ത്ര ത്തി,ലെന്‍ മടി-
ക്കുത്തഴി, ച്ചംസുകം സ്രസ്തുമാക്കി,
കാമനും കാമനായുല്ല സിച്ചീടുമ-
ക്കാര്‍‍മുകില്‍ വര്‍‍ണനെ, ക്കേശവനെ
ക്കുറിച്ചുതന്നെയാണ് അവളുടെ ചിന്ത .

രാധയെ കാണാഞ്ഞ് വനത്തിലങ്ങിങ്ങു തിരഞ്ഞു നടക്കുന്ന കൃഷ്ണനും ദുഃഖിക്കുന്നു. പക്ഷേ കൃഷ്ണന്‍ സ്വയം ആശ്വസിപ്പിക്കുന്നതിപ്രകാരമാണ്:

അന്ത രംഗസ്ഥയാമവളെ ഞാന്‍
സന്ത തം രമിപ്പിക്കവെ,
എന്ത ിനായ്ത്തിരക്കുന്നു പിന്നെ ഞാന്‍
ഹന്ത , യീവനവീഥിയില്‍?

എങ്കിലും രാധയുടെ വിരഹദുഃഖം ഏറിവരുന്നതേയുള്ളൂ. പ്രാണനാഥനായാലും സഖികളാലും വഞ്ചിതയായ തനിക്ക് രമണമാണുത്തമമെന്നു പോലും അവള്‍‍കരുതുന്നു. പ്രണയാര്‍‍ത്തയായി, വാടിത്തളര്‍‍ന്നിരിക്കുന്ന രാധയെക്കുറിച്ച് അവളുടെ തോഴി കൃഷ്ണനോട് പറയുന്നു. കൃഷ്ണന്‍, താന്‍ ചെയ്തതു തെറ്റാണെന്നു വിശ്വസിക്കുന്നില്ലെങ്കിലും രാധയുടെ വിരഹത്തിനു കാരണം തന്‍റെ കാമകേളികളാണെന്നു മനസ്സിലാക്കുന്നു. ക്രമേണ തോഴിയുടെ സഹായത്തോടെ രാധാകൃഷ്ണന്‍മാര്‍‍ വീണ്ടുമടുക്കുന്നു. പ്രേമാഭ്യര്‍‍ത്ഥനയുമായി തിരിച്ചു വന്നിരിക്കുന്ന പ്രാണനാഥനെ സ്വീകരിക്കുവാന്‍ തോഴി രാധയെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. രാധയുടെ ഉള്‍പ്രേരണയും കൃഷ്ണന്‍റെ പ്രാര്‍‍ത്ഥനയും കവിയുടെ ആഹ്വാനവും ഇതുതന്നെ:

അനുനിമിഷം, മനുഗതനാം
നാരാണനെത്തെളി-
ഞ്ഞനുഭജിച്ചീടുക
രാധികേ, നീ!

അങ്ങനെ എല്ലാം മംഗളമായി പര്യവസാനിക്കുന്നു. ഇതില്‍ രാധയുടെ ഭാഗധേയങ്ങള്‍‍ശ്രദ്ധിക്കുക. തന്‍റെ പ്രാണനാഥന്‍ അന്യസുന്ദരികളുമായി രാസക്രീഡയിലേര്‍‍പ്പെടുന്നതു നോക്കിനില്‍ക്കേണ്ടി വരുന്ന വഞ്ചിതയായ സ്ത്രീ, തന്‍റെ ദുഃഖത്തില്‍ പങ്കുകൊള്ളാന്‍ ആരോരുമില്ലെന്നറിഞ്ഞു ഹൃദയം നൊന്ത ു കരയുന്ന വിരഹിണിയായ പതിവ്രത. വിരഹത്തിലും പൂര്‍‍വകാലസ്മരണകളിലൂടെ പ്രാണനാഥന്‍റെ അംഗലാവണ്യവും ശൃംഗാരനൈപുണ്യവും മനസിനെ മഥിക്കുന്ന അവസ്ഥ. ഈ സ്ത്രീ പക്ഷെ, തന്‍റെ നാഥനെ വെറുക്കുന്നില്ല . എന്തു തന്നെ സംഭവിച്ചാലും, കൃഷ്ണന്‍ തന്‍റെ ദേവനാണെന്ന് അവര്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു.

ഇവളോട് കൃഷ്ണനു പറയാനുള്ളതൊന്നു മാത്രമാണ്; എന്നോട് വൃഥാ കോപിക്കരുത് (`വൃഥാ' എന്നാവര്‍‍ത്തിച്ചാവര്‍‍ത്തിച്ചുരുവിടുന്നതു ശ്രദ്ധിക്കുക) തോഴിയും അതുതന്നെ പറയുന്നു. ഒരര്‍‍ത്ഥത്തില്‍, തോഴി സമൂഹം തന്നെയാണ്. പുരുഷന്‍ എന്തു തെറ്റു ചെയ്താലും ഭാര്യ അതെല്ലാം പൊറുത്തുകൊടുക്കണമെന്നും പശ്ചാത്തപിച്ചു കൊണ്ടോ അല്ലാതെയോ തിരിച്ചുവരുന്ന പുരുഷനെ ഹൃദയംഗമമായി സ്വീകരിക്കണമെന്നും സമൂഹം കല്‍പിക്കുന്നു. ഈ സ്ഥിതിവിശേഷത്തില്‍ നിന്നു മോചനം നേടുവാന്‍ സ്ത്രീ അശക്തയാണ്. ഒട്ടനവധി സാമൂഹികമിത്തുകളിലൂടെയും മാമൂല്‍ നിയമാചാരങ്ങളിലൂടെയും സമൂഹത്തിലെ സ്ത്രീ മനഃസാക്ഷിയില്‍ അടിച്ചേല്‍പ്പിക്കുന്ന ഈ അബല മനോഭാവത്തില്‍ നിന്നും രക്ഷപ്പെടുകയെന്നത് തികച്ചും ദുഷ്കരമാണ്. പ്രാണനാഥന്‍റെ `ബഹുഭാര്യാത്വം' പോലും അവള്‍‍ക്കു സഹിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കേണ്ടിവരുന്നു. രാധയുടെ സ്ഥിതിയും വ്യത്യസ്തമല്ല . `ദേവഗീത'യില്‍ എല്ലാം മംഗളമായി പര്യവസാനിക്കുകയാണെങ്കിലും നമ്മുടെ മനോമണ്ഡലത്തില്‍ രാധയെന്ന ദുഃഖപുത്രിയുടെ ചിത്രമാണ് അവശേഷിക്കുന്നത്. ഈ ദുഃഖം അവളറിയുന്നില്ല എന്നു മാത്രം. പുരുഷാധിപത്യത്തിലുള്ള ഒരു പാട്രിയാര്‍‍ക്കല്‍ സമൂഹത്തില്‍ ഇങ്ങനെ സംഭവിക്കുന്നതില്‍ അല്‍ഭുതപ്പെടാനില്ല . ഭൂമി മാതാവായ സ്ത്രീ എല്ലാം സഹിക്കാനും ക്ഷമിക്കാനും വിധിക്കപ്പെട്ടവളാണ് എന്നു പറഞ്ഞുകൊണ്ട് നാം സ്വയം ന്യായീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

`ദേവഗീത' മൊത്തത്തിലെടുത്താല്‍ - അതായത്, ഭക്തിരസം തല്‍ക്കാലം മാറ്റിനിര്‍‍ത്തിക്കൊണ്ട് - ഇങ്ങനെയൊരു സവിശേഷമനോഭാവം അതില്‍ അന്ത ര്‍‍ലീനമായിരിക്കുന്നതു കാണാം. സ്ത്രീ-പുരുഷ ബന്ധങ്ങളെ ഒരു പ്രത്യേക വിധത്തില്‍, തികച്ചും നിഷ്പക്ഷമായി, നോക്കിക്കാണണമെന്നു മാത്രം. എങ്കിലും പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ തന്നെ പുരുഷാധിപത്യം കൊടികുത്തി വാഴുന്ന ഒരു ഭാഗം ഈ കാവ്യത്തിലുണട്. രാധാ-കൃഷ്ണന്‍മാരുടെ പുനഃസംഗമത്തെത്തുടര്‍‍ന്നുള്ള രതിക്രീഡ വര്‍‍ണിക്കപ്പെടുകയാണ്;

കാമന്ത ന്‍ കൊടിപാറിടും രതിരണ-
ത്തിങ്കല്‍, സ്വയം കാന്ത നെ-
സ്സ്മാര്‍‍ഥ്യത്തൊടു കീഴിലാക്കി, വിജയം
നേടാന്‍ പണിപ്പെട്ടഹോ,
ഓമല്‍ ശ്രോണിയനങ്ങിടാ, തയവില-
ക്കൈയൂര്‍‍ന്നു മാര്‍‍ത്തട്ടുല-
ഞ്ഞാ മൈക്കണ്കളടഞ്ഞുപോയ്! കമനിമാര്‍‍-
ക്കൊക്കുന്നതോ വിക്രമം?
ഇവിടെ രാധ-സ്ത്രീ-കീഴടക്കപ്പെടുകയാണല്ലോ
കവിത ഉല്‍കൃഷ്ടമാണെങ്കില്‍

`ദേവഗീത' യുടെ മതത്തിന്‍റെ മേലങ്കി എടുത്തു മാറ്റിയാല്‍, രാധാ-കൃഷ്ണന്‍മാരെ വെറും പച്ച മനുഷഷ്യരായി കണക്കാക്കിയാലല്‍, ലഭ്യമാകുന്ന ഒരു കറുത്ത ചിത്രമാണ്. അങ്ങനെയാണെങ്കില്‍, ഭക്തി ഈ കവിതയുടെ കാതലായ ഒരു വശമാണെന്നു പറഞ്ഞുകൂടെ? അപ്പോള്‍‍ചങ്ങമ്പുഴ എഴുതിച്ചേര്‍‍ത്ത മുഖവുരയുടെ പൊരുളെന്താ ണ്? വളരെ സങ്കീര്‍‍ണമായ ഒരു പ്രശ്നമാണിത്. ഒന്നുകില്‍ പ്രേമം പ്രേമത്തിനു വേണ്ടി, കവിത കവിതയ്ക്കു വേണ്ടി എന്ന തത്ത്വത്തില്‍ വിശ്വസിക്കണം. അങ്ങനെ വരുമ്പോള്‍‍`ദേവഗീത' യില്‍ അന്ത ര്‍‍ലീനമായിരിക്കുന്ന ഭക്തിരസത്തെ പാടെ തള്ളിക്കളയേണ്ടി വരും. അല്ലെങ്കില്‍, കവി ഉല്‍കൃഷ്ടമാണെങ്കില്‍ മതത്തിന്‍റെ മേലങ്കിയണിയിച്ചാലും അതിനു സാരമായ കോട്ടം സംഭവിക്കില്ലെന്നു വിശ്വസിക്കണം. അപ്പോള്‍‍`സോളമന്‍റെ ഗീത'ങ്ങളെ മതപരമാക്കുന്ന പുരോഹിതെരെയും രാധാ-കൃഷ്ണന്‍മാരുടെ കഥകള്‍‍ജീവാത്മാവും പരമാത്മാവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെക്കുറിച്ചുള്ളവയാണെന്നു കരുതുന്ന ഹിന്ദു യാഥാസ്ഥിതികെരെയും അധിക്ഷേപിക്കേണ്ട കാര്യമില്ല . ഈ കൃതികള്‍‍ഉല്‍പാദിപ്പിക്കുന്ന അര്‍‍ഥങ്ങള്‍‍അവയുടെ നാനാത്വത്തില്‍, വൈവിധ്യത്തില്‍, ഉള്‍‍കൊള്ളുവാനാണ് നാം ശ്രമിക്കേണ്ടത്.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത ശൈലീനിഷ്ഠ സമീപനം

ഡോ. ടി. ഭാസ്കരൻ

ഒരു മനുഷ്യൻറെ അന്തർഗതം അയാളുടെ മുഖത്തെന്നപോലെ ഭാഷയിലും പ്രതിഫലിക്കും. ഒരു ഭ്രൂണസൃഷ്ടിക്കു നിദാനമായ ഓരോ ബീജത്തിലും പുരുഷാന്തരങ്ങളുടെ ആർജിത സംസ്കാരം അന്തർഹിതമായിരിക്കുന്നതുപോലെ ഒരു കവിയുടെ ഓരോ വാക്കിലും അയാളുടെ വ്യക്തിത്വസാകല്യംം പ്രതിബിംബിക്കുന്നു. സ്റ്റൈലും മനുഷ്യനും തമ്മിൽ അഭേദംകൽപിക്കാൻ ഇതാണു കാരണം. ഒരാളുടെ സ്റ്റൈലിനും വേറൊരാളുടെ സ്റ്റൈലിനും തമ്മിൽ തിരിച്ചറിയാവുന്ന വ്യത്യാസം വരുന്നതു വ്യക്തിത്വാനുപ്രവേശം മൂലമാണ്. വിരലടയാളം പോലും അനന്യ സദൃശമാണത്. (Style of an individual is an unique as his finger prints) എന്നു സ്റ്റീഫൻ ഉൾമാൻ നിരീക്ഷിക്കുന്നു. മനസ്സിൻറെ സുമുദ്രിക ശാസ്ത്രമത്രേ (Style is the pysionomy of the mind) ഷോപ്പനോവർക്ക് സ്റ്റൈൽ. ഒരു കവി പ്രയോഗിക്കുന്ന ഏറ്റവും ചെറിയ ഭാഷാഘടകത്തിൽപോലും അയാളുടെ സ്വത്വമുദ്ര പതിയുമ്പൾ അയാൾ തനതായ സ്റ്റൈലിൻറെ ഉടമയായി, പദ്യരചനയ്ക്കുവേണ്ടിയും പ്രതിഭാ പ്രചോദിതമായും ഭാഷയിൽ വ്യതിയാനം വരുത്തുമ്പോൾ സ്റ്റൈൽ വ്യക്തിത്വം പൂണുന്നു. അത്യന്തസൂക്ഷ്മവും പ്രതിക വിഭിന്നവുമായ സ്റ്റൈലിൻറെ ധർമ്മങ്ങൾ വ്യവച്ഛേദിക്കുക പ്രയാസമാണ്. എന്നാൽ കവിയുടെ പ്രയോഗങ്ങളും വിലക്ഷണരീതികളും അടക്കമുള്ള സകല ആവിഷ്കാരങ്ങളും വിലക്ഷണരീതികളും അടക്കമുള്ള സകല ആവിഷ്കാര വൈചിത്ര്യങ്ങളും അപഗ്രഥിച്ചു പഠിച്ചാൽ സ്റ്റൈലിൻറെ സ്വരൂപം ഒട്ടൊക്കെ വെളിവാകും.

ശബ്ദം, അർത്ഥം, പദസംഹതി, വാക്യം, അലങ്കാരം, വൃത്തവിന്യാസം എന്നു തുടങ്ങി കവിതയുടെ ഓരോ ഘടകത്തിലും കവി അറിഞ്ഞും അറിയാതെയും വന്നിട്ടുള്ള സവിശേഷതകൾ കഴിയുന്നത്ര വസ്തുനിഷ്ഠമായ അപഗ്രഥിച്ചു ക്രോഡീകരിക്കുന്ന ഭാഷാശാസ്ത്രശാഖയാണ് സ്റൈലിസ്റ്റിക്സ് (ശൈലീ വിജ്ഞാനീയം) ഭാഷാ പ്രയോഗത്തിലെ വ്യതിയാനങ്ങളിലാണ് ഇതിനു ശ്രദ്ധ. ബോധപൂർവ്വും സങ്കീർണ്ണവുമായി കവിതയിൽ ഭാഷ പ്രയോഗിക്കപ്പെടുന്നു. ഇതിനു ശൈലീ വിജ്ഞാനീയം കൂടുതൽ പ്രാധാന്യം കൽപിക്കുന്നു. (Stylistics is the part of linguistics which concerntrates on variation in the use of language, often, but not exclusively, with special attention to the most conscious and complex uses of language in literature - G.W. Turner)

ശൈലീധർമ്മങ്ങളായി നവീനൻമാർ തൊട്ടുകാണുന്ന ഒട്ടുമുക്കാലും ഘടകങ്ങൾ വർണം, പദം, പദാംശം, സമസ്തപദം, വാക്യം, പ്രബന്ധം, മുതലായ വ്യംജകോപാധികൾ ആസ്പദമാക്കി ക്രി. വി. ഒമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിൽത്തന്നെ ആനന്ദവർധനൻ നിർധാരണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തെത്തുടർന്ന് ക്ഷേമേന്ദ്രൻ പദം, വാക്യം, പ്രബന്ധം, ഗുണം, അലങ്കാരം, രസം എന്നു തുടങ്ങിയ ഔചിത്യസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഇവ പ്രതിഷ്ഠിച്ചു. കുന്തകൻ വക്രോക്തി എന്ന അഭിധാനത്തിൽ പ്രപഞ്ചനം ചെയ്തതും ഇവ തന്നെ. പൗരസ്ത്യരുടെ രീതി ചിന്താശൈലിയുടെ വഴിക്കുള്ള മുന്നേറ്റം തന്നെയാണ്. താരതമ്യപഠനം ഇവിടെ പ്രസക്തമല്ലാത്തതിനാൽ ഇത്രയും കൊണ്ടു നിറുത്താം. എന്നാൽ പഴയ മട്ടിലുള്ള അലങ്കാരപഠനത്തിൻറെ (tratditional rhetoric) തിരോഭാവം മാനവീയവിഷയങ്ങളിൽ ഒരു വിടവുണ്ടാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്നും ശൈലീവിജ്ഞാനീയം ഒരു പരിധിവരെ ഈ വിടവു നികത്താൻ പര്യാപ്തമായിട്ടുണ്ടെന്നും സ്റ്റീഫൻ ഉൾമൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഭാഷാശാസ്ത്രത്തിൻറെയും സാഹിത്യത്തിൻറെയും മണ്ഡലങ്ങളിലുള്ള സമകാലിക പണ്ഡിതൻമാരുടെ നിലവാരത്തിനും ആവശ്യത്തിനും ഉതകത്തക്കവിധം പരിണാമം വരുത്തിയ ഒരു പുതിയ അലങ്കാരശാസ്ത്രം (new rhetoric) എന്നു ശൈലീവിജ്ഞാനത്തെ വിശേഷിപ്പിച്ചാൽ അതു തെറ്റാവുകയില്ലെന്നും അദ്ദേഹം കരുതുന്നു. (Language& Style. 1964 P.130) നമുക്കു പൗരസ്ത്യ പാശ്ചാത്യസമ്പ്രദായങ്ങൾ സമൻവയിച്ച ശൈലീ വിജ്ഞാനീയത്തിനു രൂപം കൊടുക്കേണ്ടിയിരുന്നു.

സംഗീതാത്മകതയാണല്ലോ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ഏറ്റവും പ്രകടമായ സവിശേഷത. യവനിക എന്ന കൃതിയിൽ ശേഖര കവിയെ ഗായകനായി ചിത്രീകരിച്ചതിൽ നിന്നും കവിതയും സംഗീതവും തമ്മിൽ അഭേദ്യബന്ധമുണ്ടെന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പക്ഷം ഊഹിക്കാം. അതുകൊണ്ടു കവിതയിലെ സംഗീതത്തിനു പ്രധാന ഹേതുവായ ശബ്ദപരമായ സവിശേഷതയിൽനിന്നു തുടങ്ങാം.

ഒന്നുമില്ലെങ്കിലും എന്തോ ഉണ്ടെന്ന പ്രതീതി വരുത്തുന്നതു വൈദർഭീരീതിയുടെ സിദ്ധികളിൽ ഒന്നാണെന്നു വാമനൻ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു (യസ്യാം ന കിഞ്ചിദപി കിഞ്ചിദിവാവഭാതി) തൻറെ കവിതയിൽ സംഗീതം അനുവേശിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ചങ്ങമ്പുഴ ഇക്കാര്യം സാധിക്കുന്നു. ഇതിനുവേണ്ടി ഹൃദയത്തിൽ ഒട്ടിപ്പിടിക്കുന്ന ഗാനാത്മകവൃത്തങ്ങൾ, അനുപ്രാസാദികളായ ശബ്ദവിന്യാസ വൈചിത്ര്യങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ ചങ്ങമ്പുഴ കൈക്കൊള്ളുന്നു.

സ്രഗ്ദ്ധര അടക്കമുള്ള സംസ്കൃത വൃത്തങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴ കൈകാര്യം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. തളാത്മകതയേറുന്ന ദ്രാവിഡ വൃത്തങ്ങളോടാണ് അദ്ദേഹത്തിനു കൂടുതൽ ഇഷ്ടം. കാകളി, കുറത്തി, നതോന്നത മുതലായ വൃത്തങ്ങളോടു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു പ്രിയമേറും.

മലയാള കവിതയിൽ വൃത്തപരമായ ഏകകം ഈരടിയും അർത്ഥപരമായ ഏകകം വാക്യവുമാണ്. വരിയുടെ അന്ത്യങ്ങൾക്ക് യതിയുടെ പരാധാന്യമേ വേണ്ടൂ. അടികൾക്കു കണക്കില്ലാതെ വരുന്നതു കെ.കെ. വാധ്യാർ കരുതുന്നതുപോലെ വൃത്തവൈകൃത'മോ ഹതവൃത്തദോഷമോ അല്ല. ചമ്പൂകാരൻമാരെപ്പോലെയും ആധുനിക കവികളെപ്പോലെയും ഇതു ഹൃദ്യമായി പ്രയോഗിക്കാൻ കഴിയും. ചങ്ങമ്പുഴ അധികവും ഈരടികളിൽ വിരാമം വരുന്ന മാതിരിയാണു വൃത്തം പെരുമാറുന്നത്. അപൂർവ്വം സ്ഥലങ്ങളിൽ മാത്രമേ ഇതിൻറെ ലംഘനം കാണുന്നുള്ളൂ.

ചില വർണ്ണങ്ങളോടു ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് പക്ഷപാതം തന്നെയുണ്ട്. 'മയക്കത്തിൽ' എന്ന കവിതയിൽ അതു പ്രകടിപ്പിച്ചിട്ടും ഉണ്ട്. (നിറത്തോടുള്ള പക്ഷപാതം 'പച്ച' എന്ന കവിതയിൽ കാണാം.) ഞ്ജു, ന്ദ, ങ്ഗ, ണ്ഡ, മ്ബ എന്നീ കൂട്ടകഷരങ്ങൾ "അർദ്ധനഗ്നോജ്ജ്വലാംഗികളാകും അബ്ധികന്യകളായി'' കവിയുടെ മുമ്പിൽ നാണം കുണുങ്ങി നിൽകുന്നതായി മയക്കത്തിൽ കാണേണ്ടതാണ് ഇതിലെ പ്രതിപാദ്യം. ഇങ്ങനെ അക്ഷരങ്ങളെ പ്രത്യേകം പ്രേമിക്കുന്ന കവിയുടെ ശബ്ദസംഗീതം മനോരമമാകാതെ തരമില്ലല്ലോ. കേൾക്കുക.

സുരഭിലമൃഗമദതിലകിതഫാലം
സുമസമസുലളിതമൃദുലകപോലം
നളിനദലമോഹനനയനവിലാസം
നവകുന്ദസുമസുന്ദരപരമന്ദഹാസം

അനുപ്രാസപ്രചുരമായ ഒരീരടി ഉദ്ധരിക്കാം
ചേലിലാലോലനീലാളകാളികൾ
കേളിയാടുമിക്കോമളനെറ്റിയിൽ

അനുപ്രാസം തുരുതുരെ പ്രയോഗിച്ചാൽ കൃത്രിമമെന്നോ മനഃപ്പൂർവ്വമെന്നോ അനുവാചകനു തോന്നാം. അങ്ങനെ വന്നാൽ ആസ്വാദ്യത കുറയും. ദ്വിതീയാക്ഷരപ്രാസം ദീക്ഷിക്കാൻ ക്ഷണിക്കുന്നവരെ 'പാടുന്ന പിശാച്' എന്ന കവിതയിൽ ചങ്ങമ്പുഴ കളിയാക്കിയിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ ചങ്ങമ്പുഴ ഈ പ്രാസം ഒട്ടുമിക്ക സ്ഥലത്തും ഒരു പ്രയാസവും കൂടാതെ പ്രയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. സ്വഭാവികമായ ലംഘനങ്ങളും ഉണ്ട്. ചിലപ്പോൾ ഇതു പ്രഥമാക്രത്തിലേക്കു മാറുകയും തൃതിയാക്ഷരത്തിലേക്കു പടരുകയും ചെയ്യാറുണ്ട്. (തമിഴിലെപ്പോലെ ഗണങ്ങളുടെ കോണിൽ നിന്നു പ്രാസം പഠിക്കുന്നതാണു മലയാളത്തിനു കൂടുതൽ ചേരുക എന്ന് ആനുഷംഗികമായി പറയട്ടെ.)

ഈരടിയുടെ ഓരോ വരിയുടെ അന്ത്യവും സമാനമാക്കുന്ന അന്ത്യപ്രാസം ഉദാഹരിക്കാം. (ഇംഗ്ലീഷിൽ സർവ്വപ്രധാനമായ ഈപ്രാസം മലയാളത്തിൽ അത്ര പ്രാധാന്യമുള്ളതല്ലെന്ന് ഒരു പി.എച്ച്.ഡി. പ്രബന്ധത്തിൽ കണ്ടു.)

സ്തബ്ധമായീ സഭാസദനാന്തം
ലബ്ധസംഗീതസാന്ദ്രപ്രശാന്തം

പാദാർദ്ധങ്ങളുടെ ആദ്യക്ഷരം സമാനമാക്കുന്നതാണല്ലോ മോന. ഇതു ചങ്ങമ്പുഴയിൽ ധാരാളമുണ്ട്. നോക്കുക.

കരുണരസം കരകവിയും കഥ പറയാം പക്ഷേ
കരുളുരുകിക്കരുരുകിക്കരയരുതിന്നാരും ഒരു കഥ.

ഇതുപോലെ പാദാർദ്ധങ്ങളുടെ അന്ത്യം സമാനമാക്കിയാൽ ശബ്ദവൈചിത്ര്യത്തിൻ ഇടയക്ഷരപ്രാസം എന്നു കെ.സി. നാരായണൻ നമ്പ്യാർ പേരിട്ടിരിക്കുന്നു. ഉദാഹരണം:

കവനകലേ കലിതഫലേ
കരുണരസ ജലവിമലേ

യമകത്തെ ചങ്ങമ്പുഴ കളിയാക്കിയിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അതും അദ്ദേഹം പ്രയോഗിച്ചു കാണുന്നു

കതിരുതിരുകിലുമദൃശ്യശരീരികൾ
കാമദകാനനദേവതകൾ

ഇടവിടാതടവികളും ഗുഹകളും ശ്രുതികൂട്ടിയ
ജടതൻ ജ്വരജൽപനമയമായ മായ

ഒന്നാം ഈരടിയിൽ യമകം വന്നുചേർന്ന കാര്യം ചങ്ങമ്പുഴ അറിഞ്ഞുകാണില്ല. രണ്ടാം ഈരടിയിൽ മനഃപൂർവ്വമാണെന്നു തോന്നുന്നു. യമകം പ്രയോഗിക്കാൻ പ്രത്യേകം പ്രയത്നം വേണ്ടിവരുമെന്ന ആനന്ദവർദ്ധനൻറെ നിരീക്ഷണം തെറ്റിക്കുന്ന തരമാണ് ഇവ.

വർണ്ണങ്ങൾ രസച്യുതങ്ങളാണ് (അതായത് പരുഷാക്ഷരങ്ങൾ പ്രയോഗിച്ച് വീരവും മൃദ്വക്ഷരങ്ങൾ പ്രയോഗിച്ച് ശൃംഗാരവും ധ്വനിപ്പിക്കാം) എന്ന ആനന്ദവർധനൻറെ അഭിപ്രായം കുറേക്കൂടി ധ്വനിപ്പിക്കാം) എന്ന ആനന്ദവർധനൻറെ അഭിപ്രായം കുറേക്കൂടി വ്യാപകമാക്കിയാൽ ഇംഗ്ലീഷുകാർ പറയുന്ന ഓണോമെറ്റോപോയി (Onometopoea) എന്ന അലങ്കാരത്തിലെത്താം. ശബ്ദ വിന്യാസത്തിലെ സവിശേഷതകൊണ്ട് അർത്ഥത്തിൻറെ സഹായത്തോടു കൂടാതെ തന്നെ വർണങ്ങൾ വർണ്യപ്രതീതി വരുത്തുന്നതാണ് ഇതിൻറെ സ്വഭാവം.

ധന്യധന്യമത്തൂലിക ജീവ
സ്പന്ദമേകിന ഗാനശതങ്ങൾ
വർണാതീത വശ്യത വായ്ക്കും
വർണസംഗീതപിഞ്ഛിക വീശി
മർത്യഹൃത്തിന്നടിത്തട്ടിലെത്തി.
ത്തത്തിമാസ്മരനൃത്തം നടത്തി

അവസാനത്തെ ഈരടിയിലെത്തുമ്പോൾ 'വർണസംഗീതം' നൃത്താനുഭൂതി സ്വയം ജനിക്കുന്നന്നു.

ശബ്ദബിംബമായി പരിഗണിക്കപ്പെടുന്ന ഈ പ്രത്യേകത ഒരു പരിധിവരെ ആത്മനിഷ്ഠമാണെങ്കിലും വസ്തുനിഷ്ഠമായ അടിസ്ഥാനവും ഇതിനുണ്ട്.

ശബ്ദഭംഗികളുടെ കൂട്ടത്തിൽ സ്വരഭേദം അല്ലെങ്കിൽ tone എന്നതും പരിഗണിക്കാം. സംസ്കൃതാലങ്കാരികൻമാർ പറയുന്ന നീലി, മാഞ്ജിഷ്ഠം, സൗസുംഭം മുതലായ രാഗങ്ങളോടുസമാനമായിരിക്കണം ഇത്. ആശയമണ്ഡലത്തിനും അപ്പുറമാണിതു വർത്തിക്കുന്നത്. എന്നാൽ ശബ്ദബന്ധിയും കൂടിയാകയാൽ ഇവിടെ പരിഗണിക്കുന്നു. ഒരേ പാചകക്കുറിപ്പുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഒരു മധുരപലഹാരം രണ്ടാൾ ഉണ്ടാക്കി എന്നു കരുതുക. ഒരാൾ ഉണ്ടാക്കിയതിനു രുചി കൂടുതൽ കാണുമ്പോൾ കൈപ്പുണ്യം എന്നു പറയുന്നു. അനുഭവൈകവേദ്യമായ ഇതു പോലെ എന്തോ ഒന്നാണു സ്വരഭേദം.

മലരണിക്കാടുകൾ തിങ്ങിവിങ്ങി
മരതകക്കാന്തിയിൽ മുങ്ങിമുങ്ങി

എന്നു തുടങ്ങുന്ന വരികൾ പല പ്രാവശ്യം ചൊല്ലിക്കഴിയുമ്പോൾ അതിൻറെ താളത്തോടു ബന്ധപ്പെട്ട എന്തോ ഒന്നു ഹൃദയത്തിൽ അലിഞ്ഞുചേരും. അതിൻറെ സ്വരമാണത്. ഈ അന്തഃസംഗീതം ഉള്ളിലുറച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ ജിയെയും എഴുത്തച്ഛനേയും ഉള്ളൂരിനെപ്പോലും സ്വരം കൊണ്ടനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന പരിബാഷ്പാഞ്ചലി തുഷാരഗീതിക്കു (1933) ജിയുടെ പുഷ്പഗീതത്തിൻറെ സ്വരവുമായി അടുപ്പം കാണുന്നു. സങ്കൽപകാന്തിയിലെ ആദിത്യാരാധന എന്ന കൃതിയിലെ രണ്ടുവരി ജിയുടെ സ്വരം കേൾപ്പിക്കാൻ ഉദ്ധരിക്കാം.

പൂതമാം ചൈതന്യത്തിൻ പൊൻവിളക്കുമായെത്തും
ശ്രീതാവും നവജീവദാതാവേ, സവിതാവേ

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ തുഷാരഗീതിയിലെ ഒരീരടിയും ജിയുടെ പുഷ്പഗീതത്തിലെ ഒരീരടിയും സ്വരസാദൃശ്യം കാണിക്കാൻ ഉദ്ധരിക്കുന്നു.

സ്വാഗതം സവിതാവേ, നിർമ്മലാത്മാവേ, സ്വാമിൻ
ഭാഗധേയത്താലെനിക്കങ്ങയെക്കാണാറായി

ശ്യാമസുന്ദരമായി രാജിക്കുമനാദ്യന്ത
വ്യാമമേ, വിശ്വവ്യാപിയായ നിൻ ഹൃദയാന്തം

രാഗപരാഗം എന്ന കവിതയും ജിയുടെ സ്വരം കേൾക്കുന്നുണ്ട്. ജിയുടെ സാന്ധ്യതാരത്തെയും ഉള്ളൂരിൻറെ മഴത്തുള്ളിയെയും ആശയംകൊണ്ടും സ്വരംകൊണ്ടും അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. തുഹിനബിന്ദു എന്ന കവിതയിലെ മാലോപന (പദ്യം പിന്നീട് ഉദ്ധരിക്കുന്നുണ്ട്.)

തവലളിതപദയുഗളഗളിതകളശിഞ്ജിതം
തരളമുരളീരവം പോലെ തോന്നുന്നുമേ.

ഈ ഈരടി എഴുത്തച്ഛൻറെ സ്മരണ ഉണർത്തുന്നതു വൃത്തം കൊണ്ടോ ഈരടികൊണ്ടോ എന്ന് ഉറപ്പിച്ചു പറയുക വയ്യാ.

ഏതാശയവും സംഗീതത്തിൽ ചാലിച്ചു കവിതയിൽ അലിയിക്കാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു അന്യാദൃശവും അസൂയാവഹവുമായ കഴിവുണ്ട്. അതിനു പറ്റിയ സ്വരമാണ് അധികം സ്ഥലത്തും. ഇതിനുമുണ്ട് അപവാദം. ഒരു കാര്യം വാദിച്ചുറപ്പിക്കാൻ പോന്നമാതിരി യുക്തിയുക്തമായി ഭാഷ പ്രയോഗിക്കുന്ന അത്തരം സ്ഥലങ്ങളിൽ, സ്വരം മാറുന്നു.

ഉത്പാദ്യസത്തയിലുത്പാദകസത്ത
യുൾപ്പുക്കവിഭാജ്യമായിടുമ്പോൾ
തജ്ജന്യശക്തിയാൽ താനേ ജനിപ്പതാ
ണുത്കൃഷ്ടമാം കലോത്പാദനങ്ങൾ

'പാടുന്ന പിശാചി'ലെതന്നെ പതിന്നാലാം ഖണ്ഡത്തിലും 'ഉദ്യാനലക്ഷ്മി' എന്ന സമാഹാരത്തിലെ 'പിഴച്ച പൂജ' എന്ന കവിതയിലും ഈ മട്ടു സംദൃശമാണ്. അത്തരം ഇടങ്ങളിൽ കവിത രചന ഗദ്യത്തോടു കൂടുതൽ അടുത്തു നിൽക്കുന്നു.

ഇനി പദവിന്യാസവൈചിത്ര്യങ്ങളാവട്ടെ. ചില അക്ഷരങ്ങളോടെന്നപോലെ പദങ്ങളോടും ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു മമതയേറും. (ഇതൊരു റൊമാൻറിക് പ്രവണതയാണെന്ന് ഒരു സാമാന്യ നിരീക്ഷണം നടത്താനും വിരോധമില്ല.) തനിക്കിഷ്ടപ്പെട്ട പദങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴ ആവർത്തിച്ചു പ്രയോഗിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത മൊത്തത്തിൽ നോക്കിയാൽ മാത്രമേ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവുകയുള്ളൂ. ചില പദങ്ങൾ ഇതാ: ആത്തശോഭം, നിഹ്നുതാംഗി, ഇദം (സംസ്കൃതം) വേതാളം, സദ്രസം, ഉലാവുക, മഞ്ജിമ, ഉത്തേജനം, സർപം, പിശാച്.

സംസ്കൃതത്തിൽ നാമത്തോടു ചേർക്കുന്ന ക(പ്) പ്രത്യയത്തിൻ അൽപം, അനുകമ്പ, നിന്ദ മുതലായ അർത്ഥങ്ങൾ വരും. അർത്ഥഭേദം ഇല്ലാതെയും ഈ പ്രത്യയം പ്രയോഗിക്കാം. വൃത്തപൂരണത്തിനുവേണ്ടി അർഥഭേദമില്ലാതെ എവിടെയും ചങ്ങമ്പുഴ 'ക' ചേർക്കുന്നു. നാമത്തോടുമാത്രമല്ല, നാമവിശേഷണത്തോടും. ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ ഇത് അസുഖകരമായി തോന്നുന്നുണ്ട്. അത്തരം പദങ്ങൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. കുഠാരകങ്ങൾ, കവാടകം, രംഗകം, നിരാശകം, ഭൃംഗകം, ഉദ്വേഗകങ്ങൾ, കുചകുംഭകങ്ങൾ നീഹാരഹീരകദീപിക, നിമിഷകങ്ങൾ, സ്ഫുലിംഗകം, ചിത്രകാരകൻ, നികുഞ്ജകം, അണ്ഡകടാഹകം, മഞ്ജുനീഹാരഹാരകം, ശൃംഗകം, കസ്തൂരികത്തിരി, ആത്മകാഭം, മസ്തഷ്കം, മയൂരകനർത്തകൻ, പല്ലികകൾ, വീചിക, തന്ത്രിക, നഖാഗ്രകോഗ്രങ്ങൾ, കൈദാരകം, ശലഭകം, നീഡകം, പുഷ്പതൽപകം, മണിമഞ്ചകം, ചലനവിധേയകം.

ചില പദങ്ങളുടെ സൂക്ഷ്മാർത്ഥം മനസ്സിലാക്കാതെയോ അർത്ഥം തെറ്റിയോ പ്രയോഗിക്കുകയാണു വേറൊരു സവിശേഷത. അപ്സരകന്യ (അപ്സരഃകന്യ), വിചിന്തകൾ (ചിന്തകൾ), അനുബന്ധിപ്പിക്കുക (ചേർക്കുക), അനുയോജിപ്പിക്കുക (വിവാഹത്താൽ ബന്ധിക്കുക), അധഃകൃതൻ(ഹീനൻ) സൂക്ഷ്മവിശേഷണകൗതുകം (സൂക്ഷ്മവിവക്ഷാകൗതുകം), ശോകാത്മകാത്മലോലൻ, നിശ്ചഞ്ചലം (നിശ്ചലം), നവപന്ഥാവ് (നവപഥം), നിസ്തേജമായി (നിസ്തേജസ്സായി), ഉഴുകുവാൻ (ഉഴാൻ), വിഹരണം (വിഹാരം, നിമ്നർ(നിമഗ്നർ), വിദ്യുത്പ്രകാശം (വൈദ്യുതപ്രകാശം), പച്ചനിറം എന്ന അർത്ഥത്തിൽ ആർദ്രം - ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സർവാപഹാരകമായ സംഗീതത്തിൽ അലിഞ്ഞു വരുന്നതുകൊണ്ട് ഇവയിൽ പലതും ശ്രദ്ധയിൽ പെടാറില്ല.

ഉള്ളൂരിനെപ്പോലെ കോശമാത്രവിശ്രാന്തമായ പദങ്ങൾ ചങ്ങമ്പുഴ പ്രയോഗിക്കാറില്ല. വേണമെങ്കിൽ തനിക്കും ആവും എന്നു കാണിക്കാനെന്നപോലെ യവനികയിൽ കുറെ പ്രയോഗിച്ചുകാണുന്നു. ദാർവടം(രാജസദസ്സ്), മുഗ്ദ്ധകോടീരപുച്ഛകപിച്ഛം(കിരീടത്തിലെ തൊങ്ങലോ മറ്റോ ആണ്), കാവ്യകുണ്ഡൂലൻ (കവിതയുടെ ചൊറിച്ചിലുള്ളവൻ), വിധിൽസിതം (ചെയ്യാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന), വൈതണ്ഡികൻ (വിതണ്ഡാവാദക്കാരൻ), ആഖനികബകൻ (ബലഹീനൻറെ നേരെ പരാക്രമം കാട്ടുന്നവൻ), ഡുംഡുലാവലി (മൂങ്ങക്കൂട്ടം), കച്ഛകീടം (ചീവിട്), കങ്കശായം (നായ), ഇന്ദുഗോപം (മിന്നാമിനുങ്ങ്), കന്ദുളം (പെരച്ചാഴി), വിധാനഗൻ (പണ്ഡിതൻ), ഏഡുകം (ഉള്ളിൽ മുളയും മറ്റും വച്ചു ശക്തിപ്പെടുത്തിയ മണ്ചുവർ)

ഒരു പദം വേണ്ട ദിക്കിൽ രണ്ടോ അതിലധികമോ പദം പ്രയോഗിക്കുക, ആവശ്യത്തിലേറെ വിശേഷണം ചേർക്കുക, ഒരേ പദം ആവർത്തിക്കുക, പദത്തിൻറെ പര്യായംകൊണ്ട് അർത്ഥം ആവർത്തിക്കുക മുതലായവയും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പദസംവിധാന കൗശലങ്ങളിൽപെടും. എന്നിരുന്നാലും (എന്നാലും), ഒരു നോക്കൊന്നു കാണുക(ഒന്നു കാണുക അല്ലെങ്കിൽ ഒരുനോക്കു കാണുക), പരമസുദുർലഭം (ദുർലഭം), വിവിധ പരാക്രമവിക്രമങ്ങൾ, മയൂരപിഞ്ഛിക (പിഞ്ഛിക) എന്നിവ അധികം പദം പ്രയോഗിക്കുന്നതിനുദാഹരണം.

സകലമെല്ലാം സമസ്തവും, എന്തൊരാനന്ദമെന്തുനിർവ്വാണം എന്നിവ പര്യായംകൊണ്ട് അർത്ഥം ആവർത്തിക്കുന്നതിൻ ഉദാഹരിക്കാം. വേറെ ഉദാഹരണം

നേരമാകുന്നു നേരമാകുന്നു
നീയെവിടെയെൻ സ്വപ്നമേ

മുന്തിരിയെക്കലർപ്പറ്റ മുന്തിരെയത്തുടുത്ത ചെ
മ്മുന്തിരിയെച്ചെന്നു നിങ്ങളവലംബിക്കിൻ

സാധാരണയായി വാക്യത്തിൻറെ അന്വയക്രമം ചങ്ങമ്പുഴ പാലിക്കുന്നു. ആശയങ്ങൾക്കു സാമാനാധികരണ്യം വരുത്തുന്ന തരം പ്രയോഗം വളരെ ഇഷ്ടമാണ്.

പദാവർത്തനപ്രേമം സംബോധനാപ്രിയത്വത്തിലും നിഴലിടുന്നുണ്ട്. ഇതിൽ പാശ്ചാത്യ സ്വാധീനം നിലീനമായിട്ടുണ്ട്.

കണ്ണൻറെ വേണുവിൻ കമ്രസമാന്തമേ,
പുണ്യസംഗീതമേ, വെൽകയേ നീ

സമസ്തപദം ഓജോഗുണസ്ഫോരകമാണെന്നാണു പൗരസ്ത്യാലങ്കാരിപക്ഷം. അപവാദമുണ്ടാവാമെന്ന് ആനന്ദവർദ്ധനൻ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴ നീണ്ട സമസ്തപദങ്ങൾ പ്രയോഗിക്കാറില്ല. പ്രയോഗിച്ചാലും മാധുര്യമല്ലാതെ ഓജസ്സ് സ്ഫുരിക്കാറുമില്ല. നീണ്ട സമസ്ത പദത്തിൻ ഉദാഹരം.

നിഹ്നുതനീരദവ്രാതസിതാംബരേ,
ചന്ദ്രലേഖോദ്യത്സിതോഗ്രദംഷ്ടാങ്കുരേ,
താരാസ്ഥിമാലാനിബദ്ധകളേബരേ,
പോരു നീ പാതിരേ, യാകാരഭീകരേ,

മാധുര്യം പോലെ പ്രസാദവും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സഹജഭാവമാണ്. എത്ര സംസ്കൃതപദം പ്രയോഗിച്ചാലും അർത്ഥം ഉടൻ പൊട്ടിവിരിയും. ഏത് സർഗ വിധിക്കുമെന്നപോലെ ഇതിനും അപവാദം ഉണ്ട്.നോക്കുക.

മൃത്ക്ഷിപ്തശുക്ളരക്താദി യോഗോദ്ഭിന്ന
മൃത്പഞ്ജരൻമാരാണിങ്ങവരും

പദങ്ങളുടെ മണ്ഡലം വിട്ട് ആശയലോകത്തിലേക്കു കടക്കാം. ഇവിടെയും ചങ്ങമ്പുഴ ആവർത്തനപ്രിയനായി കാണപ്പെടുന്നു. ഒരുദാഹരണം:

കൊതിപ്പതൊക്കെയും ലഭിക്കയില്ലല്ലോ
കൊതിപ്പതല്ലല്ലോ ലഭിപ്പതൊക്കെയും
ലഭിക്കയുമില്ല കൊതിപ്പതെപ്പൊഴും
ലഭിപ്പതെപ്പൊഴം കൊതിപ്പതുമല്ല.

വാച്യമായ ശൈലിയോടുള്ള അമിതാസക്തിയാണു മുകളിൽ പറഞ്ഞതിൽ നിന്നൊക്കെ ഉരുത്തിരിഞ്ഞുവരുന്നത്. തനിവാച്യമായ രീതിയിൽ ഒരു കാര്യം പറയുന്നതുകേൾക്കുക:

കരളിൽ നിന്നുറയുന്ന കരളിൽച്ചെന്നലിയുന്ന
കരയലിൽ കഥയില്ലേ കവിതയില്ലേ

പഴയ മട്ടിലുള്ള അലങ്കാരങ്ങളോടും മറ്റുമുള്ള തൻറെ അവജ്ഞ ചങ്ങമ്പുഴ സാന്ദർഭികമായി പ്രകടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ അത്ര വലിയ പരിഷ്കരണവാദിക്കും തൻറെ പൈതൃകം അപ്പാടേ തിരസ്കരിക്കാൻ പറ്റുകയില്ല. ചങ്ങമ്പുഴ പ്രയോഗിച്ച പഴയ ചില അലങ്കാരങ്ങൾ നോക്കാം. (യമകം നേരത്തെ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചു.)

വൃഷഭയുതൻ, വിഷരഹിതൻ
കൃഷകന്തൻ ജീവജലം

എന്ന ഈരടിയിൽ വ്യതിരേകവും

പുഷ്പിതമായിക്കഴിഞ്ഞിതെൻ ചിത്തവും
പുഷ്കലവ്യോമവുമൊപ്പം

എന്നിടത്തു സമുച്ചയവും കാണുന്നു.

ശങ്കരക്കുറുപ്പിൻറെ സാന്ധ്യതാരത്തെയും ഉള്ളൂരിൻറെ മഴത്തുള്ളിയെയും അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന 'തുഹിന ബിന്ദു' വിലെ മാലോപമയ്ക്ക് പഴമയുടെ മണമുണ്ട്.

അംബരദേവിതൻ മാർത്തട്ടിൽ നിന്നൂർന്നൂ
ചെമ്മേ പതിച്ചതാം താരം പോലെ
കാനനലക്ഷ്മിതൻ കാൽത്തള തന്നിലെ
കാഞ്ചനഖണ്ഡം പതിച്ചപോലെ
ശർമ്മധരാംബതൻ നെറ്റിത്തടത്തിലെ
രമ്യമാം ഘർമാംബുവെന്നപോലെ
സൂനസുഗ്ധിയാമാരാമദേവിത
ന്നാനന്ദത്തിൻറെ കണികപോലെ
ലീലയാ വാനവരൂഴിയിലിട്ടൊരു
ലോലമാം രത്നപ്രകാണ്ഡംപോലെ
നീഹാരലേശമേ, നീ വിളങ്ങീടുന്നു
മോഹനസൗവർണവിഗ്രഹാഭർ.

അലങ്കാരങ്ങളിൽ പലതും ഇമേജാണെങ്കിലും ശൈലീവിജ്ഞാനത്തിൽ അതു പ്രത്യേകം പരാമർശം അർഹിക്കുന്നു. മനസ്സടക്കമുള്ള ഇന്ദ്രിയങ്ങളിൽ ഒറ്റക്കോ കൂട്ടായോ അനുഭൂതി ഉണർത്തുന്ന വിധം പദപ്രയോഗം നടത്തുകയാണ് ഇമേജിൻറെ സ്വഭാവം. വികാരനിർഭരമായിരിക്കണം ഇമേജ്. ശക്തവും വ്യക്തവും സുന്ദരവുമായ ഇമേജുകൾ ഔചിത്യഭാസുരമായി പ്രയോഗിച്ചാൽ കവിത ഹൃദ്യമാകും. നൂതനത്വം ഇമേജിനു കൂടിയേ കഴിയൂ. പഴയതും പുതിയതുപോലെ തോന്നിക്കണം. വെറും വാങ്മയ ചിത്രമല്ല അത്. മാനസിക ചിത്രം പോലും അല്ലെന്നുള്ളതാണ് വിദഗ്ധപക്ഷം. അതേ സമയം അതിനു സ്മരണയോട് അടുപ്പം ഉണ്ടുതാനും. വാങ്മയ ചിത്രം പൗരസ്ത്യരുടെ സ്വഭാവോക്തിയേ ആകുന്നുള്ളൂ. ചങ്ങമ്പുഴയിൽ അതും ധാരാളം ഉണ്ട്. യവനിക' യിലെ ശേഖരൻറെ കുടിൽ, പാട്ടിലൂടെ തെളിഞ്ഞു വരുന്ന രാധാകൃഷ്ണൻമാർ, പാടുന്ന പിശാചിലെ പാപമായി അധ്യരോപം ചെയ്ത മയിൽ എന്നിവയുടെ വർണന ഉദാഹരണം. പാശ്ചാത്യർ ഇമേജുകളിൽ മെറ്റഫറിനു വളരെ പ്രാധാന്യം കൽപിക്കുന്നു. നമ്മുടെ രൂപകവും ലക്ഷണവും അവരുടെ മെറ്റഫറിൽ ഒതുങ്ങും. നമ്മുടെ മിക്ക അലങ്കാരങ്ങളും ഇമേജിൽപ്പെടുത്താം. ഒരലങ്കാരവും ഇല്ലാത്തിടത്തും അതുവരും.

രൂപകം അടങ്ങുന്ന രണ്ടിമേജും സമാസോക്തി സ്പർശമുള്ള വേറൊന്നും മാത്രം ഉദാഹരിക്കാം.

സമ്മതം മൂളലാലിന്ദ്രധനുസ്സൊന്നു
സഞ്ജനിപ്പിക്കുകെൻ മോഹമേഘത്തിൽനീ

ഏകാന്തതയുടെ വീണയിലാമട്ടു
മൂകതകൊണ്ടവർ പാട്ടുപാടി

കണ്ണഞ്ചും പൂ ചൂടി കാനനവല്ലികൾ
കണ്ണാടി നോക്കുന്നൊരാറ്റുവക്കിൽ

അമൂർത്തമായ വർണ്യത്തെ മൂർത്തമായ അവർണ്യത്തോട് ഉപമിക്കുന്ന പതിവു വിട്ട് അതു നേരെ മറിച്ചു ചെയ്യുമ്പോഴും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഇമേജിനു സ്ഫുടത്വം കുറയുന്നില്ല. ഒരു സ്ത്രീ ചൂടിയ പനിനീർപ്പൂവിനെ

കവിതൻ കരളിലഴൽപ്പരപ്പിൽ
കതിരിടും കൽപ്പനാശക്തിപോലെ

എന്നു വർണ്ണിക്കുന്നിടത്ത് ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാകും. കവിത സംഭാഷണ രൂപത്തിൽ സംവിധാനം ചെയ്യുക, സന്ദർഭാനുസാരം സംഭാഷണം അനുകരിക്കുക, ഈരടിയിലെ ഓരോ വരിയിലും പകുതികൾ തമ്മിൽ ഒരുതരം സന്തുലിതാവസ്ഥ സംജാതമാക്കുക എന്നു തുടങ്ങി ഒട്ടധികം ശൈലീധർമ്മങ്ങൾ ഇവപിരിച്ചെടുക്കാൻ അവശേഷിക്കുന്നു. ഇത്രയും കൊണ്ടു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശൈലിയുടെ ഒരേകദേശരൂപം കിട്ടും.

ആദർശാത്മകമായ കാവ്യഭാഷയെക്കുറിച്ചു ചങ്ങമ്പഴയ്ക്കുണ്ടായിരുന്ന സങ്കൽപം പരാമർശിക്കാതെ ഇതുപസംഹരിക്കാൻ പാടില്ല.

ഭാഷ പൂത്തും വികാരം തളിർത്തും
ഭാവനയ്ക്കു പുളകം കിളിർത്തും
ചോരയിൽ ചേർന്നലിഞ്ഞുപോം ഗാന

ധാരകൾ ജയിക്കതന്നെ ചെയ്യുമെന്നദ്ദേഹം വിശ്വസിക്കുന്നു. പാർവ്വതീ പരമേശ്വരൻമാരെപ്പോലെ വാക്കും അർത്ഥവും സംപൃക്തമായിരിക്കുന്നുവെന്നു കാളിദാസൻ നിരീക്ഷിച്ചതു പ്രസിദ്ധമാണല്ലോ. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് അവ കരംകോർത്തു സംഗീതതൽപത്തിൽ ഇരുന്നാലേ തൃപ്തിയാവുകയുള്ളൂ.

ശൈലിയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം രമണനിൽനിന്നു സ്വരരാഗസുധയിലേക്ക് ഏറെ ദൂരമുള്ളതായി തോന്നുന്നില്ല. ഒരു തരം എകസ്വരത ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കുറവുതന്നെയാണ്. പ്രണയഭംഗം സഭവിച്ച ഒരു മുഗ്ദ്ധയുടെ പരിഭവ പൂർണ്ണമായ ഹൃദയാലാപത്തിൻറെ ദീനനാദമാണു ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ കേൾക്കുന്നത്. എന്നാൽ തൻറെ ജൻമസിദ്ധമായ പ്രതിഭ പരമാവധി പ്രയോജനപ്പെടുത്തി മലയാളത്തിൽ തനതായൊരു കവനസാമ്രാജ്യം പടുത്തുയർത്താൻ കഴിഞ്ഞതിലാണു ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വിജയം കുടികൊള്ളുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശൈലി ഒട്ടനുകരിച്ചുകൊണ്ടുപസംഹരിക്കുന്നു.

കളകളം പായുന്ന പൊന്നരുവി
മദകളം പാടുന്ന പുംസ്കോകിലം
തെളുതെളെ വീശുന്ന കൊച്ചു തെന്ന
ലതിലൂയലാടുന്ന പുഷ്പഗന്ധം
ഹൃദയത്തിലവ്യക്തവേണുഗാനം
മദകരം തൂകുന്ന ദിവ്യനാദം
മഞ്ജിമാസാരസുധാരസ്സിൽ
മുങ്ങിയുലാവുമഭൗമസൗഖ്യം
എന്നിവയേകുന്ന നിർവൃതി താൻ
ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യലോകം.

സ്ത്രീപുരുഷബന്ധവും കവിതയും ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ മുന്നിർത്തി ഒരന്വേഷണം

ബി. രാജീവൻ

മനുഷ്യവികാരങ്ങൾ കേവലവും ചരിത്രബാഹ്യവുമാണെന്നു പൊതുവേ മാർക്സിസ്റ്റുകാർപോലും വിശ്വസിക്കാറുണ്ട്. വികാരങ്ങൾ ജന്തുസഹജമായ ജൻമവാസനകളുടെ പ്രകാശമാനമാകയാൽ അവയെ ചരിത്രത്തിൻറെ ചലങ്ങൾക്കെല്ലാം അതീതമായി കാണമെന്നാണ് യഥാർത്ഥ മാർക്സിസ്റ്റുകാരൊഴികെ എല്ലാവരും വാദിക്കുന്നത്. മനുഷ്യവികാരങ്ങൾ യാതൊരു മാറ്റവും സംഭവിക്കാതെ ശാശ്വതമായി മനുഷ്യനിൽ കുടികൊള്ളുന്നു എന്നാണ് ഇവരുടെ വാദം. ഇത് ശാസ്ത്രബോധത്തിനു നിരക്കുന്ന ഒരു കാഴ്ചപ്പാടല്ല. മൗലികവികാരങ്ങൾക്കടിസ്ഥാനമായ ജൻമവാസനകൾ മാത്രമാണ് ശാശ്വതമായിട്ടുള്ളത്. ഇത് മൃഗങ്ങൾക്കും മനുഷ്യനും എല്ലാം ഒരുപോലെയാണ്.

ഈ വാസനകൾ ലോകത്തിലേക്ക് പ്രകടിപ്പിക്കപ്പെടുമ്പോഴാണ് അവ വികാരങ്ങളായിത്തീരുന്നത്. മൃഗങ്ങളിൽ നിന്ന് ഭിന്നമായിട്ടാണ് മനുഷ്യൻ അവൻറെ ജൻമവാസനകൾ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നത്. ഇതുകൊണ്ടാണ് മനുഷ്യവികാരങ്ങൾ എന്നു നാം എടുത്തു പറയുന്നത്. മൗലികവാസനകൾ ശാശ്വതയും ചരിത്രബാഹ്യവും ആയതുകൊണ്ട് മൗലികവികാരങ്ങളും അങ്ങനെയാണന്നുവാദിച്ചാൽ ജൻമവാസനകളുടെ പ്രകടനം മനുഷ്യനിലും മൃഗത്തിലും ഒരുപോലെയാണെന്നു സമ്മതിക്കേണ്ടിവരും. ഏകാന്തതയിലിരുന്നു കാമുകനെ സ്വപ്നംകാണുന്ന കാമുകിയുടെയും വാവുകാലത്ത് ഇണചേരാനിളകുന്ന പശുവിൻറെയും വികാരങ്ങൾക്കു രുചിഭേദമില്ലെന്നുപറയേണ്ടിവരും. മനുഷ്യൻറെ വികാരങ്ങൾ മാനുഷിക' മായ വികാരങ്ങളാണ്. വികാരങ്ങൾക്കടിസ്ഥാനമായ ഇന്ദ്രിയങ്ങൾക്കുതന്നെയുണ്ട് ചരിത്രപരത. പ്രകൃതിയും ജീവിയും തമ്മിൽ നടന്ന സുദീർഘമായ കരണപ്രതികരണങ്ങളിലൂടെയാണ് ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ രൂപപ്പെട്ടത്. അങ്ങനെ ആയിരിക്കെ ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചുനിൽക്കുന്ന വികാരങ്ങളുടെ ചരിത്രപരതയെ എങ്ങനെയാണ് നിഷേധിക്കുക.

സ്ത്രീപുരുഷ ബന്ധത്തിൽ ചരിത്രം ഏറ്റവും സത്യസന്ധമായി പ്രതിഫലിക്കുന്നു.

മനുഷ്യൻറെ പ്രാകൃതവികാരങ്ങൾ ചരിത്രവികാരത്തോടു പൊരുത്തപ്പെട്ടുകൊണ്ടാണ് വികസിക്കുന്നത് എന്ന ശാസ്ത്രീയ ധാരണയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധത്തെപ്പറ്റി മാർക്സ് ഇങ്ങനെ പറയുകയുണ്ടായി.

പുരുഷൻ സ്ത്രീയോടുള്ള ബന്ധം മനുഷ്യനും മനുഷ്യനും തമ്മിലുള്ള സഹജവും പ്രാകൃതികവുമായ ബന്ധമാണ്. സഹജമായ ഈ ബന്ധത്തിൽ മനുഷ്യൻറെ പ്രകൃതിയോടുള്ള ബന്ധം നേരിട്ടു മുഷ്യനോടുള്ള ബന്ധമായിതീർന്നിരിക്കുന്നു. അതുപോലെ മനുഷ്യനോടുള്ള ബന്ധം നേരിട്ടു പ്രകൃതിയോടുള്ള ബന്ധമായും തീരുന്നു. അതിനാൽ ഈ ബന്ധം മനുഷ്യൻറെ സത്ത 'എത്രത്തോളം മനുഷ്യസത്തയായി മാറിയിട്ടുണ്ടെന്നുള്ളതിൻറെ വ്യക്തമായ പ്രകാശമായിത്തീരുന്നു. അതിനാൽ മനുഷ്യവികാസത്തിൻറെ സമസ്തതലങ്ങളെയും ഈ ബന്ധത്തിലൂടെ വിലയിരുത്താൻ കഴിയും.'

മനുഷ്യൻ പ്രകൃതിയോടുള്ള ബന്ധം ചരിത്രവികാസത്തിനുസരിച്ച് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നതാണ്. മനുഷ്യനും പ്രകൃതിയുമായുള്ള ബന്ധത്തിൻറെ ഏറ്റവും സവാഭാവികമായ രൂപമാണ് പുരുഷനും സ്ത്രീയുമായുള്ള ബന്ധം. ഉത്പാദനബന്ധങ്ങളുടെ മാറ്റത്തിനനുസരിച്ച് മനുഷ്യനു പ്രകൃതിയോടുള്ള ബന്ധം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കും. ഈ മാറ്റം മനുഷ്യൻ പ്രകൃതിയോടുള്ള ബന്ധത്തിൻറെ സ്വഭാവികരൂപമായ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധത്തിലും പ്രതിഫലിക്കും. അതിനാൽ ഓരോ ചരിത്രഘട്ടത്തിലെയും സ്ത്രീപുരുഷബന്ധം അതതു ചരിത്രഘട്ടങ്ങളിൽ മനുഷ്യൻ പ്രകൃതിയോടു പുലർത്തുന്ന ബന്ധത്തിൻറെ സ്വാഭാവികപ്രതിബിംബമായിരിക്കും. ഒരു ചരിത്രഘട്ടത്തിലെ സ്ത്രീപുരുഷ ബന്ധത്തിൻറെ സ്വാഭാവമെന്തെന്നു കണ്ടെത്തിയാൽ അതിലൂടെ ആ ചരിത്രഘട്ടത്തിൻറെ സ്വഭാവമെന്തെന്നു നിർണയിക്കാൻ കഴിയും. സ്ത്രീയും പുരുഷനുമായുള്ള ബന്ധം മനുഷ്യനും മനുഷ്യനുമായുള്ള ബന്ധത്തിൻറെ മറ്റൊരു തരത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ മനുഷ്യനും പ്രകൃതിയുമായുള്ള ബന്ധത്തിൻറെ ഏറ്റവും സ്വാഭാവികവും സഹജവുമായ പ്രകാശമാനമാകയാൽ അതിലൂടെ ആ ബന്ധത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന മനുഷ്യർ ജീവിക്കുന്ന ചരിത്രഘട്ടത്തിൻറെ സത്യം കണ്ടെത്താൻ കഴിയും. മനുഷ്യചരിത്രവികാസത്തിൻറെ ഏതു ഘട്ടത്തെയും ഈ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധത്തിൻറെ സ്വഭാവത്തിലൂടെ നമുക്കു വിലയിരുത്താവുന്നതേയുള്ളൂ. ഇതാണ് മാർക്സിൻറെ അതിസംക്ഷിപ്തമായ വാക്യങ്ങളിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന സത്യം.

സ്ത്രീപുരുഷ ബന്ധത്തിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്ന ചരിത്രസത്യത്തിൻ ഒരു പ്രത്യേകതയുണ്ട്. അത് ഒരു ചരിത്രഘട്ടത്തിൽ ജീവിക്കുന്ന മനുഷ്യർ അവരുടെ ചരിത്രഘട്ടത്തോടു നടത്തുന്ന ഏറ്റവും ആത്മാർത്ഥമായ പ്രതികരണമായിരിക്കും. ഒരാൾ ലോകത്തെക്കുറിച്ചും ജീവിതത്തെക്കുറിച്ചും ബുദ്ധിപരമായി, സത്യസന്ധമല്ലാത്ത ഏതു ധാരണയിലും എത്തിച്ചേരാം. ആ വിശ്വാസമനുസരിച്ച് അയാൾക്ക് എന്തും പറയാം. പക്ഷേ, വികാരങ്ങളുടെ ലോകത്തിൽ ഒരു മനുഷ്യൻ ഒന്നും മറച്ചുവെക്കാനാവില്ല. അതിനാൽ സ്ത്രീയോടുള്ള ബന്ധത്തിൽ ഒരാൾ സ്വീകരിക്കുന്ന ശൈലി അയാൾ നിലനിൽക്കുന്ന കാലഘട്ടത്തിലെ മനുഷ്യവികാസത്തിൻറെ ഏറ്റവും ആത്മാർത്ഥമായ പ്രകാശനവും അയാളുടെ നിലനിൽപ്പിൻറെതന്നെ ഏറ്റവും സത്യസന്ധമായ ആവിഷ്കരണവുമായിരിക്കും.

ഒരു കവിതയെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചയിൽ ആമുഖമായി ഈ വസ്തുത എടുത്തു പറയാൻ ഒരു പ്രത്യേക കാരണമുണ്ട്. സ്ത്രീപുരുഷബന്ധത്തിൽ പ്രകടമാകുന്നത് രണ്ടു മനുഷ്യജീവികളുടെ ഏറ്റവും ആന്തരികമായ വൈകാരിക പ്രേരണകളും ഏറ്റവും ബാഹ്യമായ ചരിത്രചലനവും തമ്മിലുള്ള സമൻവയമാണ്. ആന്തരികമായ സൂക്ഷ്മയാഥാർഥ്യവും ബാഹ്യമായ സ്ഥൂലയാഥാർഥ്യവും തമ്മിലുള്ളപൊരുത്തപ്പെടലാണ്. കവിതയിലും ഇതുതന്നെയാണ് സംഭവിക്കുന്നത്. കവിതയിൽ അതിസൂക്ഷ്മമായ കവിയുടെ അനുഭൂതികളും അതിസ്ഥൂലമായ ബാഹ്യചരിത്രവും തമ്മിൽ വേർതിരിക്കാനാവാത്തവിധം ഏകരൂപമായി അവതരിപ്പിക്കുകയാണ്. അനുഭൂതികൾ ചരിത്രത്തിലൂടെ സാക്ഷാത്കരിക്കപ്പെടുകയാണ് കവിതയിൽ. അതിനാൽ കവി എന്ന മനുഷ്യൻറെ അനുഭൂതികളെയും അവയ്ക്കു സാക്ഷാത്കാരം നൽകിയ ചരിത്രത്തെയും സമൻവയിപ്പിച്ചുകാണാൻ നാം നിർബന്ധിതരാണ്. അതുമാത്രമാണ് കവിതയുടെ പൂർണായ കാഴ്ച. അനുഭൂതിയും ചരിത്രവും തമ്മിലുള്ള വൈരുദ്ധ്യാത്മകസമൻവയത്തിൻറെ പ്രകടനമായ കവിതയെ വിലയിരുത്തുവാൻ ജീവിതത്തിൻറെ യാഥാർഥ്യത്തിലുള്ള ഇതേ സമൻവയത്തെത്തന്നെ (സ്ത്രീപുരുഷബന്ധത്തെ)മാനദണ്ഡമായി സ്വീകരിക്കാവുന്നതാണ്. ഒരു കവിയുടെ കവിതയിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന സ്ത്രീപുരുഷബന്ധ സങ്കൽപം കവി അറിയാതെതന്നെ അയാളുടെ ചരിത്രഘട്ടത്തോടു നടത്തുന്ന ഏറ്റവും സത്യസന്ധവും ആത്മാർത്ഥവുമായ കാവ്യാത്മകപ്രതികരണമായിരിക്കും. സ്ത്രീപുരുഷബന്ധസങ്കൽപത്തെയും കവിതയെയും തമ്മിൽ ഈ വിധം ബന്ധിപ്പിക്കുമ്പോൾ നാം ചെയ്യുന്നത് ഒരു ആത്മനിഷ്ഠ യാഥാർഥ്യത്തെ (കവിതയെ) അളക്കുവാൻ നമുക്ക് അനുഭവത്തിൽ തിരിച്ചറിയാവുന്ന ഒരു ആത്മനിഷ്ഠമാനദണ്ഡം തന്നെ പയോഗിക്കുകയാണ്. ഇത് എതു കവിതയെയും വിലയിരുത്താനുള്ള ഒരു യാന്ത്രിക മാനദണ്ഡമാണെന്നു ധരിക്കരുത്.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ സ്ത്രീപുരുഷ ബന്ധസങ്കൽപത്തിലൂടെ അഥവാ പ്രേമസങ്കൽപത്തിലൂടെ ആ കവിതയുടെ യാഥാർഥ്യത്തിലേക്കു നമുക്കു കടക്കാം.

വിഷാദാത്മകനായ പ്രേമകഗായകൻ എന്നൊക്കെ നിരൂപകൻമാർക്ക് വിളിക്കാൻ പാകത്തിലാണ് ആ കവിതയിലെ പ്രേമസങ്കൽപം. വിഷാദത്തോടുചേർന്നുമാത്രമേ ആ കവിതയിൽ പ്രേമം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നുള്ളൂ. സുഖമുള്ള ഒരു ദുഃഖാനുഭവമായി മാറിയിരിക്കുകയാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ പ്രേമം ദുഃഖമില്ലാത്ത പ്രേമത്തിൻ ആ ലോകത്തിൽ നിലനിൽപ്പില്ല.

"കരയുവാൻ കണ്ണിൻ കണ്ണുനീരും
കരളിനെരിയുവാൻ ചിന്തകളും
സുലഭമായ ലോകം തരുന്നകാലം
പ്രണയത്തിനില്ലൊരധഃപതനം''

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ദുഃഖത്തിനും പ്രേമത്തിനും തമ്മിലുള്ള അവിഭാജ്യമായ ബന്ധം ഈ വരികളിൽ പ്രകടമാണ്. പ്രേമം അവിടെ സുഖകരമായ ദുഃഖാനുഭവത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള ഒരു ഉപാധിപോലുമാണ്. ഈ വിധം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രേമഭാവന സ്ത്രീപുരുഷ ബന്ധത്തിൻറെ സഹജപ്രകാശനമെന്ന നിലയിലൽനിന്നും അകന്നുപോകുന്നു. പ്രേമം ജീവതത്തിനുവേണ്ടി എന്ന നിലവിട്ട് പ്രേമം പ്രേമത്തിനുവേണ്ടി ആയിത്തീരുന്നു. മനുഷ്യജീവിതവ്യാപാരത്തിൻറെ സ്വാഭാവിക പ്രകാശനമായ പ്രേമം ജീവിതത്തിൽനിന്നും അന്യവത്കൃതമായിത്തീരുന്നു.

"പ്രേമത്തിനായ് മാത്രമല്ലാതെ ഞാനെൻറെ
പ്രേമസർവ്വസ്വത്തെ പൂജിച്ചീല
ആയതിൽനിന്നുണ്ടാമാത്മകവുമെനി
ക്കാനന്ദം തന്നെയാണെന്നുമെന്നും''

പ്രേമത്തിനുവേണ്ടിയാണ് അവിടെ പ്രേമം. ആ പ്രേമം ദുഃഖത്തിനുവേണ്ടിയാണ്. ആ ദുഃഖമാകട്ടെ ആനന്ദവുമാണ്. അന്യവത്കരിക്കപ്പെട്ട അധ്വാനം. (Alienated labou) അധ്വാനിക്കുന്നവനിൽ നിന്നകന്ന് അവനെത്തന്നെ അഭിമുഖീകരിച്ച് കീഴ്പ്പെടുത്തുന്നതുപോലെ അന്യവത്കൃതമായ മനുഷ്യൻറെ സഹജവ്യാപാരമായ പ്രേമം അവനിൽന്നികന്ന് അവനെത്തന്നെ അഭിമുഖീകരിക്കുകയാണിവിടെ.

അന്യവത്കൃതമായിത്തീർന്ന പ്രണയം സ്വാഭാവികമായിത്തന്നെ ചപലവും ചഞ്ചലവുമായിമാറുന്നു. കാരണം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രണയം മനുഷ്യസത്തയുടെ സ്വാഭാവിക പ്രകാശമാനമായിട്ടല്ല നിലനിൽക്കുന്നത്. അന്യവത്കൃതമായ പ്രേമാനുഭൂതിയിൽനിന്ന് കവി വാറ്റിയെടുത്താസ്വദിക്കുന്ന വിഷാദംതന്നെ ആ പ്രേമത്തിൻറെ ചപലതയിൽനിന്നൂറിവരുന്നതാണ്. നീക്കുപോക്കില്ലാത്ത ഒരനിവാര്യശക്തിയായി ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ഒരിക്കലും പ്രേമം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നില്ല.

കേവലമൊരു താൽക്കാലികഭ്രമം
പൂവുപോലുള്ളൊരോമനക്കൗതുകം
മാനസത്തെ മധുരീകരിപ്പൊരു
ഗാനസാന്ദ്ര പ്രചോദനാമ്മേളനം''

എന്ന് ചന്ദ്രികയുടെ തോഴി പ്രേമത്തെക്കുറിച്ചു പറയുന്നത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിതയ്ക്ക് മുഴുവൻ ബാധകമാണ്. ഈ ചാപല്യംത്തിൻ അളവിലുള്ള ഏറ്റക്കുറച്ചിലല്ലാതെ ഗുണപരമായ മാറ്റം ആ കവിതയിൽ അവിടെയും കാണുകയില്ല. പ്രേമത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള പ്രേമം ദുഃഖകാരണമായിത്തീരുന്നത് അത് ചപലമായിരിക്കുന്നതുകൊണ്ടാണ്.

കാണാൻ കൊതിക്കുന്ന കാണാൻ കഴിയാത്ത
വേണുഗോപാലനായ് വാണിടേണം.''

എന്നു മോഹിക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ചപലപ്രേമം ഒരിക്കലും സഫലമാകാൻ വേണ്ടിയുള്ളതല്ല. സഫലമാകുന്ന പ്രണയത്തെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ഹൃദയം വെറുക്കുകയും ചെയ്യും. പ്രേമത്തിൻറെ ചപലതയിലും സൗന്ദര്യത്തിൻറെ ക്ഷണികതയിലും നിന്നാണ് കവി വേദന ആസ്വദിക്കുന്നത്. കാണാൻ കൊതിക്കുന്ന വേണുഗോപാലനായി എല്ലാ സൗന്ദര്യങ്ങളെയും നുകരുവാനാഗ്രഹിക്കുക, അസാധ്യമാെണെന്നറിവുണ്ടെങ്കിലും അതിനു കഴിയാത്തതിൽ ദുഃഖിക്കുക, സൗന്ദര്യത്തിൻറെ ക്ഷണികത അനിവാര്യമാണെങ്കിലും സൗന്ദര്യം ശാശ്വതമാകാത്തതോർത്തു വിഷാദിക്കുക ഇതാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ദുഃഖാസ്വാദനശൈലി. ക്ഷണികമല്ലാതിരുന്നെങ്കിൽ ശ്വാസംമുട്ടി മരവിച്ചു പോകുമായിരുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴ പ്രേമത്തെ പ്രേമിക്കുന്നതു തന്നെ ഭഗ്നപ്രണയത്തിൻറെ വേദനയ്ക്കുവേണ്ടിയാണ്. പ്രേമസാഫല്യംത്തിനുവേണ്ടി ആത്മാർത്ഥമായി ആഗ്രഹിക്കുന്നതായി തോന്നും എന്നാൽ സാഫല്യംത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള പ്രേമം ആ ലോകത്തിൽ പ്രേമമേയല്ല. നിരാശാകാമുകനാകാനുള്ള ഒരു ഉപാധിയായി പരിണമിക്കുകയാണ് അവിടെ പ്രേമം. ഈ വിധം ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ലോകത്തിൽ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധം അന്യവത്കരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മനുഷ്യൻറെ സഹജപ്രകൃതിക്ക് വിരുദ്ധമാണത്. ഈ വൈരുദ്ധ്യം ആത്മപീഡനത്തിൽനിന്നു ലഭിക്കുന്ന ആനന്ദത്തിൻറെ ഉപാധിയായിത്തീർന്നിരിക്കുകയാണവിടെ.

ഇങ്ങനെ അന്യവത്കൃതവും ചപലവും ആത്മപീഡനോപായവുമായിത്തീർന്നിരിക്കുന്ന ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധ സങ്കൽപം ആ കവിതയുടെ യാഥാർഥ്യത്തെ ഏറ്റവും സത്യസന്ധമായി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ആത്മപീഡനോപാധിയായിരിക്കുന്ന സ്ത്രീപുരുഷബന്ധ സങ്കൽപത്തിലൂടെ ആ കവിതയുടെ സത്യത്തിലേക്ക് കടക്കുന്നതിനുമുമ്പായി ഈ സങ്കൽപത്തിൻറെ ചരിത്രം അറിയേണ്ടതുണ്ട്.

ഫ്യൂഡൽ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധം തികച്ചും ലൈംഗികം മാത്രമാണ്. സ്ത്രീ ഒരു ഭോഗവസ്തുമാത്രമാണിവിടെ. ആ ഭോഗമാകട്ടെ മാംസമാത്ര ബദ്ധവുമാണ്. കാമത്തിനും പ്രേമത്തിനും തമ്മിൽ അവിടെ അർത്ഥഭേദമില്ല. ദുഷ്യന്തൻ ശകുന്തളയോട് തോന്നിയ വികാരം മദനൻ ലീലയോടും രമണൻ ചന്ദ്രികയോടും തോന്നിയ വികാരങ്ങളിൽ നിന്നു ഭിന്നമാണ്. ദുഷ്യന്തൻ ശകുന്തളയോടു തോന്നിയവികാരം വെറും കാമമായിരുന്നു എന്ന് പറഞ്ഞ് പുച്ഛിച്ചിട്ടു കാര്യമില്ല. അന്നത്തെ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധം അത്രത്തോളമേ മനുഷ്യസത്തയെ ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്നുള്ളൂ. എന്നു മാത്രം. ഏതായാലും ഫ്യൂഡലിസത്തിലെ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധം ഒരു മാനുഷിക' വ്യാപാരമെന്നതിലേറെ ഒര ജൈവവ്യാപാരമായിരുന്നു. മലയാളത്തിൽ പ്രാചീന മണിപ്രവാള കവിത മുതൽ ഏതാണ്ട് വള്ളത്തോൾ വരെ വ്യാപിച്ചുനിൽക്കുന്നുണ്ട് ഈ മാംസനിബദ്ധമായ രാഗസങ്കൽപം.

ഫ്യൂഡലിസത്തിൻറെ എല്ലാ ബന്ധസങ്കൽപങ്ങളെയും തകിടം മറിക്കുന്ന ബൂർഷ്വാപ്രേമസങ്കൽപത്തിൽ സ്ത്രീപുരുഷബന്ധം യാഥാർഥ്യത്തിൽനിന്നകന്നു പോവുകയാണ്. മനുഷ്യനും പ്രകൃതിയുമായുള്ള ബന്ധത്തിൻറെ അതായത് ഉത്പാദനത്തിൻറെ യഥാർഥമായ ബന്ധങ്ങളെല്ലാം മുതലാളിത്തത്തിൽ അപ്രത്യക്ഷമാവുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. അതിനാൽ അവിെട മനുഷ്യബന്ധങ്ങളുടെ യാഥാർഥ്യങ്ങളെല്ലാം പൂർണമായിത്തന്നെ മറയുന്നു. ബൂർഷ്വാ പ്രേമസങ്കൽപവും യാഥാർഥ്യബന്ധമറ്റ ഒരു കേവലതയായി മാറുന്നു. ഭൗതികയാഥാർഥ്യത്തിൻറെ ബന്ധങ്ങളെ മറച്ചുകൊണ്ട് നാണയം അമൂർത്തമായ കേവലസങ്കൽപമായി മാറുന്നതുപോലെ ബൂർഷ്വാ പ്രേമസങ്കൽപം ജീവിതത്തിൻറെ ജൈവയാഥാർഥ്യത്തെ മുഴുവൻ ഉപേക്ഷിച്ചുകൊണ്ട് ഒരു കേവലസങ്കൽപമായി ജീവിതത്തിൽ നിന്നകന്നുമാറുന്നു. രാഗം മാംസബന്ധമറ്റതാകുന്നു. നളിനിയും ദിവാകരനും ലീലയും മദനനും ഈ വിധം യാഥാർഥ്യത്തിൻറെ മണ്ണിൽനിന്ന് കാലുയർന്ന് ഒടുവിൽ കാലുതന്നെ ആവശ്യമില്ലാതായവരാണ്. കാരണം, എവിടെയും അവർക്ക് ഉറച്ചുനിൽക്കേണ്ട കാര്യമില്ല. ആദർശപ്രേമത്തിൻറെ പ്രതീകങ്ങളാണവർ.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ പ്രേമം മാംസനിബദ്ധമല്ല. അതുപോലതന്നെ ഒരുകേവലാദർശവുമല്ല. ആത്മപീഡനത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള ഒരു ചപലവ്യാപാരമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ പ്രേമം എന്നു നാം കണ്ടുകഴിഞ്ഞു. സ്വയം നിരാശനാകാനും ആ നിരാശയൽനിന്ന് ദുഃഖം വാറ്റിയെടുക്കുവാനുമാണ് കവി സ്ത്രീപുരുഷബന്ധത്തെ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. വേദന ആസ്വാദ്യമായിത്തീരുന്ന രോഗബാധിതമായ ഒരു മനസ്സാണ് ഈ പ്രേമസങ്കൽപത്തിൽ പ്രകടമാകുന്നത്.

ഇതിലൂടെയാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ യാഥാർഥ്യത്തിലേക്കു കടക്കേണ്ടത്. സ്ത്രീപുരുഷബന്ധം ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ ഒരു രോഗപ്രകൃതമായി നാം കാണുന്നു. അതിനാൽ ഇത് കവി തൻറെ ചരിത്രഘട്ടത്തോടു പുലർത്തിയിരുന്ന രോഗബാധിതമായ പ്രതികരണത്തിൻറെ ഏറ്റവും ആത്മാർത്ഥമായ പ്രതിഫലനമാണ്. സാഫല്യംത്തെ വെറുക്കുന്ന പ്രേമത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള പ്രേമം, ജീവിതത്തിൻറെ ലക്ഷ്യപൂർണമായ പ്രവർത്തനങ്ങളെ വെറുക്കുന്ന, പ്രവർത്തിക്കാൻ വേണ്ടി മാത്രം പ്രവർത്തിക്കുന്ന അരാജകമനോഭാവത്തെയാണ് പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നത്. അതിനാൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കാവ്യലോകത്തെ നിയന്ത്രിച്ചിരുന്ന അടിസ്ഥാന ശക്തി അരാജകബോധമാണ് എന്നു തെളിയുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആത്മനിഷേധവും മനുഷ്യനിഷേധവും വിപ്ലവാവേശവും എല്ലാം ഈ അരാജകബോധത്തിൻറെ പ്രകാശനമാണ്.

നിലനിൽക്കുന്ന സാമൂഹ്യവ്യവസ്ഥയ്ക്കെതിരെ ഉയരുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ശബ്ദം അരാജകവിപ്ലവകാരിയുടെ അലർച്ചയാണ്.

വർത്തമാനത്തിൻറെ ഗർഭത്തിൽ ആവിർഭവിക്കുന്ന വൈരുദ്ധ്യങ്ങൾ ആ വർത്തനമാനത്തിൻറെ തോടുപൊട്ടിച്ച് സ്വാതന്ത്ര്യം നേടാൻ വേണ്ടി നടത്തുന്ന നിഷേധപ്രക്രിയയാണ് ഏതു വിപ്ലവത്തിൻറെയും അന്തഃസത്ത. അതുകൊണ്ട് അർത്ഥപൂർണ്ണമായ ഏതു വിപ്ലവവും ലക്ഷ്യമുള്ളതായിരിക്കും. ലക്ഷ്യംപ്രാപിക്കാൻ വേണ്ടിയുള്ള സ്വയം വികാസം അഥവാ സമരമായിരിക്കും ഏതു വിപ്ലവത്തിൻറെയും സ്വഭാവം. അതിനാൽ ലക്ഷ്യവും ലക്ഷ്യത്തിലേക്കടുപ്പിക്കുന്ന പ്രവർത്തനവും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തമാണ് ഒരു വിപ്ലവത്തെ യഥാർഥമായ വിപ്ലവമാക്കുന്നത്. ഒരു വിപ്ലവം യഥാർഥ വൈരുദ്ധ്യങ്ങളിൽനിന്ന് ജനിക്കുന്ന അനിവാര്യ യാഥാർഥ്യമാണോ അതോ സാങ്കൽപിക വൈരുദ്ധ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് മോചനം നേടാൻ വേണ്ടി നടത്തുന്ന നിഴൽ യുദ്ധമാണോ എന്നറിയുവാനുള്ള മാർഗ്ഗം, ആ വിപ്ലവത്തിൻറെ ലക്ഷ്യവും ലക്ഷ്യപ്രാപ്തിക്കുവേണ്ടിയുള്ള പ്രവർത്തനവും തമ്മിൽ എങ്ങനെ ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നു പരിശോധിക്കുകയാണ്. ലക്ഷ്യവും പ്രവർത്തനവും തമ്മിൽ പൊരുത്തമില്ലാത്ത വിപ്ലവം മിഥ്യാവിപ്ലവമായിരിക്കും. മിഥ്യാവിപ്ലവത്തിൽ യഥാർഥമായ ലക്ഷ്യമോ മാർഗമോ ഉണ്ടായിരിക്കുകയില്ല. സാങ്കൽപികമായ ലക്ഷ്യത്തിലേക്കുള്ള യാത്ര ഒരിക്കലും അവസാനിക്കുകയില്ല. സഞ്ചരിക്കുന്തോറും ലക്ഷ്യം കൂടുതൽ അകന്നുകൊണ്ടിരിക്കുകയും ചെയ്യും. ലക്ഷ്യം പ്രാപിക്കാൻവണ്ടിയുള്ള പ്രവർത്തനം ലക്ഷ്യത്തിനു വിപരീതമായിരിക്കും എന്നർത്ഥം. പ്രവർത്തനത്തിനു വാശി കൂടുന്തോറും ലക്ഷ്യം അതേ വാശിയോടെ അകന്നുപൊയ്ക്കൊണ്ടിരിക്കും. ഈ മിഥ്യാവിപ്ലകാരി ലക്ഷ്യം പ്രാപിക്കാൻ വേണ്ടി ഓടുന്നതത്രയും ലക്ഷ്യത്തിനെതിരായ ദിക്കിലേക്കായിരിക്കും. അകന്നുപോകുന്ന ലക്ഷ്യത്തെച്ചൊല്ലിയുള്ള അവൻറെ അക്ഷമ അസഹനീയമായിത്തീരുമ്പോൾ എല്ലാറ്റിനുമെതിരായ ഒരു മുറവിളിയായിത്തീരും അവൻറെ വിപ്ലവം. ഒടുവിൽ ഈ വിപ്ലവം വിപ്ലവത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള വിപ്ലവമായിത്തീരുന്നു. അങ്ങനെ ജീവിതത്തിൽനിന്നും അന്യവത്കൃതമായ പ്രേമമെന്നപോലെ അരാജകവാദിയുടെ വിപ്ലവം വിപ്ലവത്തിൽനിന്നുതന്നെ അന്യവത്കരിക്കപ്പെടുന്നു.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ അരാജകവാദം ഇടത്തരക്കാരൻറെ ആത്മശൈഥില്യംത്തിൻറെ സന്തതിയാണ്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ പ്രകടമാകുന്ന പരസ്പരവൈരുദ്ധ്യങ്ങളുടെ എല്ലാം അടിസ്ഥാനം ഇതാണ്. (കവിതയിൽനിന്ന് ഉദാഹരണങ്ങളുദ്ധരിച്ച് ഈ സത്യത്തെ വ്യക്തമാക്കാവുന്നതേയുള്ളൂ. അത് വായനക്കാർക്ക് വിടുന്നു.)

ബൂർഷ്വാ സമ്പദ്ഘടനയിൽ നിന്നും പുറംതള്ളപ്പെട്ട ഇടത്തരക്കാർക്ക്, അവരെ പുറതള്ളിയ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയുടെ വിപ്ലവാത്മകത മിഥ്യയായിരുന്നു എന്നു ബോധ്യപ്പെടുന്നു. സാമൂഹ്യബന്ധങ്ങളെയും സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥകളെയും എല്ലാം തല്ലിത്തകർക്കുന്ന ഒരു സമൂല വിപ്ലവത്തിലൂടെയല്ലാതെ അവർക്കു മോചനമില്ലെന്ന് അവർ വിശ്വസിക്കുന്നു. ഇങ്ങനെ ബൂർഷ്വാവിപ്ലവാത്മകതയിൽ നിന്നു പുറത്തുചാടിയ ഇടത്തരക്കാരൻറെ വിപ്ലവ അരാജകവും തീവ്രവുമായിത്തീരുന്നു. ബൂർഷ്വാവിപ്ലവാത്മകതയുടെ അവാസനത്തെ മരണപ്പിടച്ചിലാണ് പെറ്റി ബൂർഷ്വാ വിപ്ലവത്തിലൂടെ പ്രകടമാകുന്നത്. നിലനിൽക്കുന്ന സമ്പദ്ഘടനയ്ക്കും സാമൂഹ്യവ്യവസ്ഥയ്ക്കും എതിരായി അസംഘടിതവും സംഹാരാത്മകവുമായ വിപ്ലവം അഴിച്ചുവിടാൻ ഇവർ ശ്രമിക്കും. ആത്മനിഷ്ഠമായ പ്രതിഷേധത്തിലൂടെ, വ്യക്തിപരമായ സാഹസത്തിലൂടെ ഈ ലോകത്തെ വിമോചിപ്പിക്കാമെന്ന് അവർ വ്യാമോഹിക്കുന്നു. മിഥ്യയായ ഈ അരാജകവാദം നിഴലിനെ ലക്ഷ്യമായിക്കാണുന്നതുകൊണ്ട് ഒടുവിൽ ആത്മനിഷേധത്തിലേക്കും കഠിനമായ ശൂന്യതാബോധത്തിലേക്കും അധഃപതിക്കുന്നു. ഒടുവിൽ അരാജകവിപ്ലവകാരിക്ക് അവൻറെ പ്രവൃത്തികളുടെതന്നെ അർത്ഥം തിരിച്ചറിയാൻ വയ്യാതാകുന്നു. അവൻറെ പ്രവർത്തനംപോലും അവൻ അപരിചിതമായിത്തീരുന്നു.

പെറ്റിബൂർഷ്വാ വിപ്ലവകാരിയുടെ ഈ ആത്മശൈഥില്യംം അവനെ പരസ്പര ബന്ധമറ്റ ആശയങ്ങളുടെ വക്തമാവാക്കി മാറ്റും. അവൻ നിമിഷങ്ങളുടെ തീവ്രതയിൽ മാത്രം ജീവിക്കുന്നവനായിത്തീരും. ഈ സ്വഭാവങ്ങളെല്ലാം തികഞ്ഞതാണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കവിത.

അരാജകവിപ്ലവത്തിൻറെ പ്രതീകമായ ചങ്ങമ്പുഴ മഹാനായ കവിയാകുന്നത് തൻറെ കാലഘട്ടത്തിൻറെ വൈരുദ്ധ്യത്തെ ഉൾക്കൊള്ളാൻ കരുത്തുള്ളതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിത എന്നുള്ളതുകൊണ്ടാണ്. ഭൗതിക ജിവിതത്തിൻറെ യാഥാർഥ്യതലത്തിൽ നടക്കുന്ന ചലനങ്ങളും സംഘർഷങ്ങളുമാണ് സമൂഹത്തിൻറെ ഉപരിഘടനയിൽ രൂപാന്തരം പ്രാപിച്ചു പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴ ജീവിച്ച കാലഘട്ടത്തിലെ ഭൗതിക ജീവിത യാഥാർഥ്യത്തിൻറെ തലത്തിൽ നിലനിന്ന അരാജകത്വം ആ കവിതയിൽ ആത്മനിഷ്ഠാനുഭൂതികളായി രൂപാന്തരം പ്രാപിച്ചിരിക്കുന്നു. യാഥാർഥ്യം അതിൻറെ എല്ലാ വൈരുദ്ധ്യങ്ങളോടും കൂടി അനുഭൂതിയായി ഗുണപരിണാമം നേടിയിരിക്കുന്നു ആ കവിതയിൽ. ഇതാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ മഹത്ത്വം. കവിത എന്ന കലാരൂപം ചങ്ങമ്പുഴയിലൂടെ ജനകീയമായിത്തീർന്നതിൻറെ രഹസ്യവും ഇതുതന്നെയാണ്. ലെനിൻ, ടോൾസറ്റോയിയെക്കുറിച്ച് വിവരിച്ച ശൈലിയിൽ പറഞ്ഞാൽ, ചങ്ങമ്പുഴ കേരളത്തിലെ അവശലക്ഷങ്ങളുടെ ആശകൾക്കും നിരാശകൾക്കും രൂപം നൽകിയ മഹാനായ കവിയായിരുന്നു. അതേസമയം പറ്റി ബൂർഷ്വാ അരാജകവാദത്തിൻറെ പ്രതീകവും.

കരഞ്ഞ കവിയും ചിരിച്ച തത്ത്വജ്ഞാനിയും

എം. ഗോവിന്ദൻ

രണ്ടു സാഹിത്യനായകൻമാരുടെ തിരോധാനം കൈരളിക്ക് തീരാനഷ്ടമായി കലാശിച്ചു. പാറപ്പുറത്തു സഞ്ജയൻറെയും ചങ്ങമ്പുഴ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെയും. ആദ്യത്തെ ആൾ ചിരിക്കുന്ന തത്ത്വജ്ഞാനിയായിരുന്നു. അഥവാ ചിരിപ്പിച്ച തത്വജ്ഞാനി. രണ്ടാമത്തെ ആളാവട്ടെ കരയുന്ന - കരയിച്ച കവിയും. ഈ രണ്ടുപേരുടേയും മരണത്തിൽ കേരളം കരഞ്ഞു. പക്ഷേ, കരയിച്ച കവി മരിച്ചപ്പോഴാണ് കേരളത്തിലുടനീളം പൊട്ടിക്കരച്ചിലുകളും വിങ്ങലുകളും ഉണ്ടായത്. ഇതിനു മറ്റൊരു കാരണം കൂടിയുണ്ട്. സഞ്ജയനെ കേരളത്തിലെ പകുതി ഭാഗമേ അറിഞ്ഞിരുന്നുള്ളൂ. ചങ്ങമ്പുഴയെ അങ്ങനെയായിരുന്നില്ല. ഒരു പക്ഷേ, സഞ്ജയൻ കുറച്ചുകൊല്ലങ്ങൾകൂടി ജീവിച്ചിരുന്നുവെങ്കിൽ ബാക്കി പകുതിയിലും അദ്ദേഹം പ്രശസ്തനാകുമായിരുന്നേനെ!

ഇന്നിവരിരുവരും ജീവിച്ചിരിപ്പില്ല എന്നതുകൊണ്ടല്ല ഞാനീ വിഷയം തിരിഞ്ഞെടുത്തത്. സഞ്ജയനും ചങ്ങമ്പുഴയും തമ്മിൽ മറ്റുവിധത്തിൽ ബന്ധപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് എല്ലാവർക്കുമറിയാം. ചിരിക്കുന്ന തത്ത്വജ്ഞാനിയെന്ന അപരനാമം വാൾട്ടയർക്കു ചേർന്നതാണ്. ആ അർത്ഥത്തിലല്ല ഞാൻ സഞ്ജയനെ അങ്ങനെ വിളിക്കുന്നത്. വാൾട്ടയറും സഞ്ജയനും ഒരു കണക്കിലും പൊരുത്തമില്ല. എങ്കിലും സഞ്ജയൻ വെറും ഒരു ഹാസ്യസാഹിത്യകാരനായിരുന്നില്ല. വെറുതെ ചിരിപ്പിക്കുകയായിരുന്നില്ല അദ്ദേഹത്തിൻറെ ലക്ഷ്യം. അദ്ദേഹം കേരളീയരെ ചിരിയിലൂടെ ചിന്തിക്കാൻ പരിചയിപ്പിച്ചു. ഒട്ടു ചിലപ്പോൾ ചിന്തയിലൂടെ ചിരിപ്പിക്കാനും. പൊട്ടിച്ചിരിച്ച പാറപ്പുറത്തിൻറെ അകത്ത് കടിച്ചാൽ പൊട്ടാത്ത വേദാന്തമുണ്ടായിരുന്നു. ആ വേദാന്തത്തിൻറെ പുറംതൊലിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം ഇളക്കിവിട്ട ചിരി. കുണുങ്ങി ചിരിക്കുന്ന കാട്ടാറോടു കൂടിയതായ പാറപ്പുത്ത് നിൽക്കുമ്പോൾ അടിയിലെ മരവിപ്പു പലപ്പോഴും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടില്ല. കാട്ടാറിൻറെ കല്ലോലങ്ങളുടെ തണുപ്പാണ് അധികം ആളുകളെ ആകർഷിച്ചത്.

ചങ്ങമ്പുഴയാകട്ടെ ആദ്യം മുതൽക്കേ കരഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് കൈരളിയുടെ മുമ്പിൽ വന്നുനിന്നത്.

ആരുവാങ്ങുമിന്നാരുവങ്ങുമീ

യാരാമത്തിൻറെ ദീനരോദനമായിരുന്നു; ദയനീയമായ യാചന. അതിൽ കണ്ണീരിൻറെ കിനിവും കലർപ്പുമുണ്ടായിരുന്നു. അന്നുതുടങ്ങി മരിക്കുന്നതുവരെയും ചങ്ങമ്പുഴ കവിതയിലൂടെ കരഞ്ഞു. അദ്ദേഹം ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യം കരയുവാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യമായിരുന്നു. വാശിയോടെ പലപ്പോഴും അദ്ദേഹം ഉദ്ഘോഷിച്ചു. ഞാൻ കരയും എന്ന്. അല്ലാ, ചിരിക്കാനേ ഒരാൾക്കവകാശമുള്ളൂ. കരയുവാനും അധികാരമില്ലേ? അദ്ദേഹത്തിൻറെ അന്ത്യോപഹാരം തന്നെ എന്താണ്? ബാഷ്പാഞ്ജലി! ചങ്ങമ്പുഴ വേദനിക്കാന്വേണ്ടി കരഞ്ഞപ്പോൾ, വേദന മറക്കാൻ വേണ്ടി സഞ്ജയൻ ചിരിച്ചു. ചങ്ങമ്പുഴ ആത്മാവിൻറെ വേദനയും വ്യഥയും വിസ്മരിക്കാൻ ശരീരത്തെ കണ്ടാരൂപക്കരുവാക്കി; സഞ്ജയനാവട്ടെ, ശാരീരികമായ വേദന ആറ്റുന്നതിനു മനസ്സിനെ പരിഹാസത്തിനും പുച്ഛത്തിനും പണയം വെച്ചു. ചുരുക്കത്തിൽ രണ്ടു കൂട്ടരും വിഷാദാത്മകൻമാരായിരുന്നു. വിഷാദാത്മകത്വത്തെ പച്ചപ്പിരാന്തെന്നു പറഞ്ഞു തള്ളിയ സഞ്ജയൻ പ്രസാദാത്മകനായിരുന്നുവോ? ഒരു കണക്കിലുമല്ല.

കർമ്മണ്യേവാധികാരസ്തേ
മാഫലേഷുകദാചനഃ''

എന്ന ഗീതാതത്വത്തിൽ ശരണം പ്രാപിച്ച അദ്ദേഹം തൻറെ നിസ്സഹായതയാണു വെളിപ്പെടുത്തിയത്. താനെന്തു ചെയ്തിട്ടു ഫലമില്ല എന്ന ബോധമാണ് അദ്ദേഹത്തെ നിഷ്കാമകർമ്മത്തിലേക്കുന്തിവിട്ടത്. എത്തും പിടിയുമില്ലാത്ത ജിവിതത്തെ ഒന്നേച്ചുകൂട്ടുവാൻ അവസാനം സഞ്ജയൻ നോക്കി; ഗീതയുടെ മായാവാദത്തിലുടെ ചങ്ങമ്പുഴ തൻറെ മായാലോകം സൃഷ്ടിക്കുകയാണു ചെയ്തത്, അതിൽക്കിടന്നു കരയുന്നതിനായിട്ട്. പരസ്പരം വിരുദ്ധസ്വഭാവക്കാരായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട ഇവർ രണ്ടുപേരും മൗലികമായ ജീവിതവീക്ഷണത്തിൽ ഒരേ നിലയിലാണ് നിന്നിരുന്നത്. ഇത് തികച്ചും വിചിത്രമായ ഒരു വാസ്തവമത്രെ. പക്ഷേ, രണ്ടു കാലഘട്ടങ്ങളെയാണ് അവർ പ്രതിനിധീകരിച്ചിരുന്നതെന്നു വ്യത്യാസമുണ്ടുതാനും. ഈ വ്യത്യാസം തൊലിപ്പുറമെ കണ്ട വൈരുദ്ധ്യത്തെ വലുതാക്കിക്കാണിച്ചു.

സഞ്ജയൻ നശിക്കാറായ നാടുവാഴിസംസ്കാരത്തിലെ വിദൂഷകനായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻറെ ദേശീയത്വവും ഗാന്ധിഭക്തിയും ഗീതോദ്ധാരണങ്ങളുമൊക്കെ ഫ്യൂഡൽചിന്താഗതിയിൽനിന്നു പൊട്ടിയ ഇണച്ചങ്ങളും ചില്ലകളുമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തെ തൻമൂലം നാടുവാഴി സംസ്കാരം താലോലിച്ചു - വളരെ വാത്സല്യംത്തോടെ താരാട്ടുതൊട്ടിയിലിട്ടാട്ടി അകാലസന്തതികളെ അധികം സ്നേഹമുണ്ടാവുമെന്നത് ഒരു മനഃശാസ്ത്രതത്വമാണല്ലോ. തങ്ങളുടെ ജീർണ്ണിച്ച ജീവിതത്തെ, ചൂടുള്ള വെടിപൊട്ടിച്ച് ഉണർത്തുന്ന ഹാസ്യസാഹിത്യകാരനെ നാടുവാഴി സംസ്കാരത്തിൻറെ നായകൻമാർ വാനോളം വാഴ്ത്തുകയും ചെയ്തു. ദേശീയത്വത്തിൻറെ മുഖംമൂടിയണിഞ്ഞ നാടുവാഴി സംസ്കാരത്തെ അന്നു പലർക്കും വ്യക്തമായി കാണാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. സഞ്ജയൻറെ പരിഹാസം കേട്ട് ചിരിച്ച ജനങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ആ പരിഹാസത്തിൻറെ പരമോദ്ദേശ്യം എന്തെന്നറിഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഓരോ ഇഞ്ചും പിന്തിരിപ്പനായിരുന്നു പാറപ്പുറത്ത് സഞ്ജയൻ. അദ്ദേഹം വിഷാദാത്മകത്വത്തെ മാത്രമല്ല ആക്ഷേപിച്ചത്. ജീവൽസാഹിത്യത്തെ, തൊഴിലാളി - കർഷകപ്രസ്ഥാനത്തെ യുക്തിവാദത്തെ, എന്തിനു പുരോഗമനത്തിൻറെ നേരിയ ലാഞ്ചനയുണ്ടായിരുന്ന എന്തിനെയും ചിരികൊണ്ടു ചുട്ടെരിക്കാൻ സഞ്ജയൻ ശ്രമിച്ചു. ജൻമിപ്രമുഖനായ ആർ.എം. പാലാട്ടിനെയും മറ്റും എതിർത്ത സഞ്ജയനെ എങ്ങനെ ഫ്യൂഡൽ യുഗത്തിൻറെ വൈതാളികനെന്നു വിളിക്കാം; പക്ഷേ, ഇക്കാലത്തെ ഫ്യൂഡൽ സംസ്കാരത്തിനും പരിതഃസ്ഥിതികൾ മൂലം പരിവർത്തനം സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. പരിസരപ്രദേശങ്ങളിലെ മുതലാളിയുഗത്തിൻറെ പരിമളം അവരും പൂശിയിട്ടണ്ട് - കാലത്തിനനുസരിച്ച് കോലം കെട്ടാനുള്ള ശ്രമം. സഞ്ജയൻറെ മാതൃകാഗ്രാമമായിരുന്നു ചങ്ങലംപരണ്ട ഗ്രാമങ്ങളിലേക്കു മടങ്ങുക എന്നതിൻറെ സാഹിത്യപരമായ പ്രതിഫലനവും പ്രതിരൂപവുമായിരുന്നു ചങ്ങലംപരണ്ട.

സഞ്ജയനെ താലോലിക്കുകയും സഞ്ജയൻ താലോലിക്കുകയും ചെയ്ത സംസ്കാരത്തിൻറെ ബലിവസ്തുവായിരുന്നു ചങ്ങമ്പുഴ. രാജാക്കൻമാരും തമ്പുരാക്കൻമാരും അവരുടെ ദല്ലാളികളും കരഞ്ഞുവന്ന കവിയെ ആട്ടിപ്പായിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. പുതിയ കവിതയുടെ പ്രസവവേദന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സാഹിത്യത്തിലെ വിഷാദാത്മകത്വത്തിൽ നിഴലിച്ചിരുന്നു. കവിതയെ ജനകീയമാക്കിയത് ചങ്ങമ്പുഴയാണെന്ന് ഇന്നാരും സമ്മതിക്കും. സാമാന്യജനങ്ങൾക്ക് മനസ്സിലാവുന്ന രീതിയിൽ, പലപ്പോഴും അവരുടെ വിചാരവികാരങ്ങൾ അവരുടെ ഭാഷയിൽ ഈണത്തിൽ അദ്ദേഹം ഈരടികളാക്കി നീട്ടിപ്പാടി. അദ്ദേഹത്തിൻറെ കരച്ചിലിൽത്തന്നെയും ആളുകൾ ഒരാത്മാർത്ഥത കണ്ടു. ഇത് വെറും വിഷാദാത്മകതയല്ല; ഏതോ ഭയങ്കരമായ കൊടിയ വേദനയുടെ ബഹിർപ്രകടനമാണ് ആ രോദനമെന്നവർ മനസ്സിലാക്കി. ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ജനങ്ങൾക്കു നൽകുവാൻ പ്രത്യേക സന്ദേശമൊന്നുമുണ്ടായില്ല. അതുകൊണ്ടാണ് യാതൊരു തത്ത്വചിന്തയുടെയും പ്രചാരകനായി നാം ആ കവിയെ കാണാത്തത് അദ്ദേഹത്തിനുതന്നെ ഉറച്ച ഒരു ജീവിതനിരീക്ഷണം ഉണ്ടായിരുന്നില്ലല്ലോ. എന്നാൽ അതേ അവസരത്തിൽ ഇന്നത്തെദുഷിച്ച പല സമ്പ്രദായങ്ങളെയും ആചാരങ്ങളെയും ചുട്ടെരിക്കണമെന്നും ഗളഹസ്തം ചെയ്യണമെന്നും വീറോടെ, വേദനയോടെ, പാടിക്കേൾപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

സഞ്ജയനെ അതിമാനുഷനാക്കി ഉയർത്തിയ അതേ സംസ്കാരത്തിൻറെ സങ്കുചിതത്വത്തെയും, സദാചാരബോധത്തെയും ചങ്ങമ്പുഴ വെല്ലുവിളിച്ചു. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രണയഗാനങ്ങൾപോലും ഔപചാരികവും ആചാരപരവും നിശ്ചേഷ്ടവുമായ 'നാടുവാഴിസംബന്ധ'ത്തിനെതിരായിരുന്നു. സഞ്ജയൻറെ വിശ്വരൂപത്തിൽ തറവാട്ടിൽ കാരണവരും കളരിപ്പയറ്റുകാരും, രാമായണം വായനക്കാരും മറ്റുമായിരുന്നു കുടൂതൽ. നശിച്ചു കെട്ടടങ്ങിയ ഒന്നിൻറെ വിശ്വരൂപമായിരുന്നു അത്. അതിൽനിന്നും കുതറിച്ചാടിയ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ .വിശ്വസാഹിത്യ' പ്രവർത്തനങ്ങൾ ചാവുന്ന ആ സംസ്കാരത്തിനെതിരായി തൊടുത്ത കൂരമ്പുകളായിരുന്നു.

ഈയിടെ ഒരു രസികൻ - വേറെയൊരു പദവുമില്ല അദ്ദേഹത്തെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നതിന് - ചങ്ങമ്പുഴ ബൂർഷ്വായുഗത്തിൻറെ ബലിവസ്തുവായിരുന്നുവെന്നു പാടുകയുണ്ടായി. ഫ്യൂഡല്യംുഗത്തെയും ബൂർഷ്വാ യുഗത്തെയും വെവ്വേറെ കാണുവാൻ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ പ്രേതത്തിൻറെ ജാതകം കുറിക്കാനൊരുമ്പെട്ട ജ്യോത്സ്യനു കഴിഞ്ഞില്ലെന്നതാണ് പരമാർത്ഥം. "അഞ്ജനെമന്നതു ഞാനറിയും മഞ്ഞളുപോലെ വെളുത്തിരിക്കും.'' എന്ന് അദ്ദേഹം വലിയൊരു ശാസ്ത്രീയാന്വേഷകനെപ്പോലെ വീമ്പളക്കിയെന്നുമാത്രം.!.

സഞ്ജയൻറെ പരിഹാസവും പുച്ഛവും ചങ്ങമ്പുഴയെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം 'ഉർവ്വശീശാപ'മായി. ഇത്രത്തോളം ആക്ഷേപത്തിനും അവഹേളനത്തിനും പാത്രമായ യുവകവിയെ ആളുകൾ മനസ്സിരുത്തി ശ്രദ്ധിച്ചു. മാത്രമല്ല, കരഞ്ഞിരുന്ന ചങ്ങമ്പുഴയെ ഇടയ്ക്കൊക്കെ സഞ്ജയനു ചിരിപ്പിക്കാനും കഴിഞ്ഞു. അതേപോലെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കരച്ചിൽകേട്ട് സഞ്ജയൻറെ കണ്ണിൽ എപ്പോഴെങ്കിലും വെള്ളം നിറഞ്ഞിട്ടുണ്ടാകുമോ? ഇന്നു ജീവിച്ചിരിപ്പുണ്ടെങ്കിൽ സഞ്ജയനും കരയുമായിരുന്നു. കാരണം, സഞ്ജയൻ ഒരു സഹൃദയനായിരുന്നു; കലാകാരനല്ലെങ്കിലും മലയാളത്തിലെ രണ്ടു പ്രമുഖ ഹാസ്യസാഹിത്യകാരൻമാരെന്നു പേരെടുത്ത ഇ.വി.യും സഞ്ജയനും ചങ്ങമ്പുഴയോടു പെരുമാറിയ മട്ടും മാതിരിയും മനസ്സിലാക്കിയാൽ മതി, നമുക്ക് സഞ്ജയൻ ഒരു കലാകാരനായിരുന്നില്ലെന്നറിയാൻ. ഇ.വി. ചങ്ങമ്പുഴയെ സർവവിധത്തിലും സഹായിക്കാനും അദ്ദേഹത്തെ മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുവരുവാനും മുതിർന്നപ്പോൾ സഞ്ജയൻ ശകാരിച്ച് അദ്ദേഹത്തെ സാഹിത്യ രംഗത്തിൽനിന്നും മിരട്ടിയോടിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. ഒരു കലാകാരൻ മറ്റൊരു കലാകാരനെ സമീപിക്കേണ്ട വിധത്തിൽ ഇ.വി. ചങ്ങമ്പുഴയെ കണ്ടറിഞ്ഞു. ഒരു പത്രപ്രവർത്തകൻ തട്ടിപ്പും തമാശയുമെഴുതി എങ്ങനെ മുതലെടുക്കാൻ ശ്രമിക്കുമോ അതേപോലെ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെ സഞ്ജയൻ അറിഞ്ഞു. ഇ.വി.യെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ചങ്ങമ്പുഴ ഒരു കവിയും കലാകാരനുമായിരുന്നു. സഞ്ജയനാകട്ടെ അദ്ദേഹം ഒരു വിഷയവും!

ആദ്യകാലത്ത് ചങ്ങമ്പുഴ നാടുവാഴി സംസ്കാരത്തെയും ആർഷത്തെയും ആദരിച്ചിരുന്നു. കുറെയൊക്കെ 'ബാഷ്പാഞ്ജലി'യിലും 'സങ്കൽപകാന്തി' യിലും അതിൻറെ പാടുകൾ പതിഞ്ഞുകിടക്കുന്നു. വിശ്വസാഹിത്യവുമായുണ്ടായ സമ്പർക്കമാണ് ചങ്ങമ്പുഴയെ ആ മനോഭാവത്തിൽനിന്നു വിമോചിതനാക്കിയത്. അപ്പോൾ മുതൽക്കാണ് അദ്ദേഹത്തെ പഴഞ്ചൻമാർ അവഹേളിക്കാൻ ആരംഭിച്ചതും. അവസാനദശയിലും ചങ്ങമ്പുഴ 'ആർഷ' ത്തിലേക്കു മടങ്ങിച്ചെന്നതായി പറയപ്പെട്ടു. ഒരു രോഗിയുടെ പിച്ചും പേയും പറച്ചിലിൽ നിന്നു നമുക്ക് ഒരു 'ഫിലോസഫി' യോ വാദഗതിയോ വാർത്തെടുക്കാൻമേല. രോഗവിവശനായ ചങ്ങമ്പുഴ പഴയ ചങ്ങമ്പുഴയായിരുന്നില്ലെന്നതു വ്യക്തമണ്..

സഞ്ജയൻ ചങ്ങമ്പുഴയോട് നീതി പ്രവർത്തിച്ചിട്ടില്ലെന്നതു വ്യക്തമാണ്. മരവിച്ച തത്ത്വജ്ഞാനത്തിൻറെ തണലിൽ ചുരുണ്ടുകൂടിയ അദ്ദേഹത്തെ ആക്ഷേപപ്രസ്ഥാനത്തിൽ എതിർത്തു വിരമിപ്പിക്കുന്നതിൻ അന്ന് പല യുവകവികളും മുന്നോട്ടുവന്നിരുന്നു. പക്ഷേ, അവരുടെ അമർഷം നിറഞ്ഞ സ്വരം അമർത്തപ്പെട്ടു. എനിക്കിപ്പഴുമോർമവരുന്നു. ശ്രീ. ഇടശ്ശേരിയുടെ കവിതയിലെ ആ വരികൾ:

ഓടിക്കൊള്ളുവിനോടിക്കൊള്ളുവി
നോമനക്കളിത്തോഴരേ!
കൊമ്പും രണ്ടു കുലുക്കുയിക്കൊല
കൊമ്പനെത്തുന്ന കാണ്മീലേ?
കാലിൽച്ചങ്ങലയില്ലയ്യോ, പയ്യെ
ക്കാണാനുമില്ലപാപ്പാനെ!
ആരിതിനെയഴിച്ചുവിട്ടതീ
യാൾതങ്ങും പുരവഥിയിൽ?''

അവർ മരിച്ചുപോയി. ഭാവി തലമുറകൾ ഇവരെ രണ്ടുപേരെയും ശരിക്ക് മനസ്സിലാക്കാതിരിക്കയില്ല.

രൂപശിൽപം - ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിൽ

എൻ. കൃഷ്ണപിള്ള

ജീവരക്തത്തിൽ ജീവനെ വേർതിരിച്ചെടുക്കുക, ആനന്ദം നിറഞ്ഞുവഴിയുന്ന മുഖത്തിലെ മാംസപേശികളിൽ നിന്ന് ആനന്ദത്തെ മാറ്റിനിറുത്തുക - അതുപോലെ ഒരു വിഫലയത്നമാണ് നല്ല കവികളുടെ കൃതികളിൽ നിന്നും ഭാവത്തെയും രൂപത്തെയും വകതിരിക്കാൻ നോക്കുന്നതെന്ന് ഒരാംഗലനിരൂപകൻ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. അതു പ്രത്യക്ഷരം ശരിയുമാണ്. പക്ഷേ, ഒരു കവിയുടെ കാവ്യജീവിതത്തെ വിശകലനദൃഷ്ടിയോടുകൂടി പഠിക്കാനൊരുങ്ങുമ്പോൾ ഇങ്ങനെ ചില തരംതിരിവുകൾ ഒഴിച്ചുകൂടാൻ പാടില്ലെന്നു വരും കഴിയുന്നതും മറുകണ്ടം ചാടാതിരിക്കണമെന്നാണ് മോഹം. എന്നാൽ ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഇതരഭൂമികളെ ആക്രമിക്കാതിരിക്കാൻ നിർവാഹമില്ലതാനും. ആ കടന്നുകയറ്റം അനിവാര്യമാണ്. അതിനാൽത്തന്നെ ക്ഷന്തവ്യവുമാണ്.

ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്ക് ആധുനിക മലയാള പദ്യസാഹിത്യത്തിൽ വമ്പിച്ച സ്വാധീനശക്തിയുണ്ടെന്ന് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിത രസിക്കാൻ കഴിയാത്ത നിരൂപകൻമാർക്കുപോലും സമ്മതിക്കാതെ വയ്യ. ചങ്ങമ്പുഴ ജീവിച്ചിരുന്ന കാലത്തും അതിനുശേഷവും കാവ്യരചനയിലേർപ്പെട്ടിട്ടുള്ള പുതിയ തലമുറയിലെ കവികൾക്ക് അത്ര എളുപ്പം പൊട്ടിച്ചെറിയാൻ കഴിയാത്ത മട്ടിൽ പ്രബലമാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ സമ്മർദ്ദം. ആ കവിതയ്ക്കുണ്ടായിടത്തോളം പ്രചാരം സമീപകാലത്തെങ്ങും മറ്റാരുടെയും കവിതയ്ക്കുണ്ടായിട്ടില്ല. ഈ രണ്ടു വസ്തുതകളും അനുകൂലനിരൂപകരോടൊപ്പം പ്രതികൂലനിരൂപകരും സമ്മതിക്കുകയാണു ഭേദം. സമ്മതിച്ചുകഴിഞ്ഞിട്ട് ആ പ്രേരണാശക്തി ദുഷ്ടമെന്നോ ശിഷ്ടമെന്നോ വിധികൽപിക്കുന്നത് ഓരോ കൂട്ടരുടെയും ഇഷ്ടം. അങ്ങനെ ഉഭയകക്ഷികളും ഈ പരമാർത്ഥങ്ങൾ സമ്മതിക്കുമെങ്കിൽ പിന്നീടന്വേഷിക്കേണ്ടത് ആ സ്വാധീനശക്തിയുടെ ഉറവിടമാണ്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ഏതേതംശങ്ങളാണ് ജനഹൃദയങ്ങളെ വശീകരിച്ചത്? അതിലെ ഭാവംശമാണോ അതോ രൂപാംശമാണോ? അതല്ല രണ്ടംശങ്ങളും ഒരുപോലെയാണോ? ഈ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ഉത്തരം കാണമെങ്കൽ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയുടെ ഭാവരൂപസംബന്ധങ്ങളായ ധർമ്മങ്ങളെ നിഷ്പക്ഷമായി പഠിക്കേണ്ട കടപ്പാടുണ്ട് നമുക്ക്. അവയിൽ ഒരു വിഷയത്തെക്കുറിച്ചു മാത്രമേ ഇവിടെ ചിലതു പറയുന്നുള്ളൂ.

രൂപശിൽപത്തെപ്പറ്റി ചിന്തിക്കുമ്പോൾ ഒരു കാര്യം ഓർമിക്കുന്നതുകൊള്ളാം. രൂപനിർമ്മാണത്തിൽ അത്യന്തം ഏകാഗ്രമനസ്കരായി, പ്രയോഗിക്കുന്ന പദങ്ങളും ശൈലികളും സൂക്ഷിച്ചെടുത്തു പെരുമാറുകയും, വർണ്ണ്യവിഷയത്തിലെ അസ്വീകാര്യമായ ഭാഗങ്ങൾ ദൂരെക്കളഞ്ഞ് രസനീയഭാഗങ്ങൾ മാത്രം സ്വീകരിച്ചു വർണ്ണിക്കുകയും, സ്വീകൃതാംശങ്ങളെത്തന്നെ പ്രാധാന്യം മുന്നിറുത്തി യഥാസ്ഥാനങ്ങളിൽ വിനിവേശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കവികളും, ആവക സംഗതികളിൽ മനഃപൂർവം പരിശ്രമിക്കാതെ, രൂപം സ്വയം ജൻമമെടുക്കട്ടെ എന്ന മട്ടിൽ അയച്ചുവിട്ട് ഭാവഭംഗിയോടൊപ്പം രൂപസൗഭാഗ്യവും സൃഷ്ടിക്കുന്ന കവികളും ഉണ്ട് സാഹിത്യത്തിൽ. ആദ്യത്തെ വകുപ്പിൽപ്പെട്ടവർ തങ്ങളുടെ കൃതികളിൽ അനാവശ്യമായ വസ്തുക്കളെന്നപോലെ പദങ്ങളും ശൈലികളും ഉപേക്ഷിക്കുന്നു. നവംനവങ്ങളായ വിഷയാവതരണ മാർഗ്ഗങ്ങൾ കണ്ടുപിടിക്കുന്നു. ആവർത്തനദോഷം പരിഹരിക്കുന്നു. വൃഥാസ്ഥൂലതയെ ഭയന്ന വാച്യത്തെക്കാൾ വ്യംഗ്യത്തിനു മേൻമനൽകുന്നു. കടഞ്ഞെടുത്തു ചിന്തേരിട്ടു മിനുക്കിയ രൂപങ്ങളാണ് അവർ പ്രദർശിപ്പിക്കുക. അംഗാഗിപ്പൊരുത്തം, രചനാസാമഗ്രികളിൽ നിയന്ത്രണം, ഏകാഗ്രധ്യാനം എന്നിവയിൽ വിശ്വസിക്കുന്ന ഈ കവികൾ ഏറെക്കുറെ വസ്തുനിഷ്ഠമായ സമീപനമാർഗ്ഗമാണു കൈക്കൊള്ളുന്നത്. ആധുനിക സാഹിത്യത്തിൽ ഈ പദ്ധതിക്കു ദൃഷ്ടാന്തമായി പെട്ടെന്ന് എൻറെ മുമ്പിലെത്തുന്നത് കുമാരനാശാനാണ്. രണ്ടാമത്തെ വിഭാഗത്തിൽപ്പെടുന്ന കവികൾ ഇക്കാര്യങ്ങൾ പ്രാധാന്യേന ശ്രദ്ധിക്കുന്നില്ല. ഉള്ളിൽ തള്ളിപ്പരക്കുന്ന വികാരവിചാരങ്ങളെ ആവുന്നത്ര ആവിഷ്കരിക്കാനാണ് അവരുടെ ആഗ്രഹം. ഇരുപതു വരികൾക്കുള്ളിൽ ഒരു പദം അഞ്ചോ ആറോ ആവൃത്തി അർത്ഥഭേദം തെല്ലുമില്ലാതെ പ്രയോഗിച്ചെന്നിരിക്കും. പ്രിയങ്കരങ്ങളും തങ്ങളോടൊട്ടിപ്പിടിച്ചുപോയവയുമായ ശൈലികളും സങ്കൽപങ്ങളും അറിയാതെ തന്നെ പലകുറി ആവർത്തിച്ചെന്നുവരാം. ഓരോയിടത്തും പറയുന്ന കാര്യങ്ങളിൽ കവിതന്നെ മുഴുകി, കഴിഞ്ഞ ഭാഗവും തുടർന്നുവരുന്ന ഭാഗവുമായും തട്ടിച്ചുനോക്കാതെയും, ദീർഘമായും, പടർത്തിയും, ആഖ്യാനം ചെയ്യാൻ ഇടയുണ്ട്. താൻ ഉടനടി കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ഭാഗം വായനക്കാരൻറെ ഹൃദയത്തിൽ താണിറങ്ങി നിർമിക്കുന്ന ബോധപരമ്പരകളെ മാത്രമേ അയാൾ കണക്കാക്കുന്നുള്ളൂ. വാക്കുകളുടെ സൂക്ഷ്മാർത്ഥങ്ങളും സുചിന്തിത പ്രയോഗങ്ങളും കൂട്ടാക്കുന്നില്ല. വാച്യങ്ങൾകൊണ്ടു പെട്ടെന്ന് മനസ്സിൽ പതിയുന്ന അർത്ഥചിത്രങ്ങൾ സമർപ്പിക്കുകകയാണ് അയാൾ ചെയ്യുന്നത്. ചങ്ങമ്പുഴ ഈ ശാഖയുടെ പ്രതിനിധിയാണെന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ മിക്ക കൃതികളും പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. മലയപ്പുലയൻറെ ഒടുവിലത്തെ നിൽപ് മരപ്പാവപോലെയെന്ന് പ്രതിമപോലെയെന്നും അടുത്തടുത്തു പറയാൻ ചങ്ങമ്പുഴയ്ക്കു മടിയില്ല. ആവർത്തിച്ചതു കവി അറിഞ്ഞിട്ടുണ്ടോ എന്നു തന്നെ സംശയമാണ്. പകലിൻറെ ദീർഘനിശ്വാസം എന്ന കൽപന ഒരു കവിതയിൽ രണ്ടിടത്തു വരുന്നതിനും വിരോദമില്ല. തമ്പുരാക്കൻമാർ പാലടപ്രഥമൻ പലപ്പോഴും കഴിച്ചെന്നിരിക്കും. ഉച്ചക്കൊടുവെയിലും പൊരിവെയിലും ഒരു കവിതയിൽ പലേടത്തും കാണാം. കൽപകത്തോപ്പും മരകതപ്പച്ചയും പുല്ലാങ്കുഴലും ലോലനീലാളകങ്ങളും ചെമ്പനീർമൊട്ടുകളും മാമരത്തണലുകളും പൊൻകിനാക്കളും ചന്ദനശീതളച്ഛായയും ചുംബനപ്പൂക്കളും പൂവണിയലും ഹേമന്തയാമിനിയും തൈമണിത്തെന്നലും മഞ്ജീരശിഞ്ജിതവും വാസന്തമഞ്ജിമയും മറ്റും എത്രയെത്ര കവിതകളിലാണ് ചങ്ങമ്പുഴ ആവർത്തിച്ചിട്ടുള്ളത്.

"ഞാനൊരു സംഗീതനാളമായി
വാനോളം പെട്ടെന്നുയർന്നുപോയീ,''
"മമജീവനാളം ക്ഷണത്തിൽ ഒരു
മധുരസംഗീതമായ് മാറാം.''

എന്നിങ്ങനെയുണ്ട് പലതും

"അങ്ങിങ്ങു പാറിപ്പറക്കും കിളികളാൽ
തിങ്ങിത്തുളുമ്പി നിൻ ചുറ്റും കളകളം.''

എന്നൊരിടത്ത്;

"പാദപച്ചാർത്തിലായങ്ങുമിങ്ങും
പാറിപ്പറക്കും പറവകളും.''

എന്നു വേറൊരിടത്ത്.

"കിളികളോരോന്നുയർന്നു ചിറടി
ച്ചുദയകാന്തിയിൽ പാറിപ്പറക്കവേ.''
പറവകൾ പാടിപ്പറന്നുപുഷ്പ
പരിമളമെങ്ങും പരന്നു.''

ഇത്തരം ഉദാഹരണങ്ങൾ സമൃദ്ധമായിട്ടുണ്ട്. ചില വസന്ത വർണ്ണനകൾ ശ്രദ്ധിക്കുക.

മഞ്ജുവാസന്തവാസരോത്സവരഞ്ജിതോദയശ്രീമയം
ഉല്ലസാമലസൗരഭോജ്ജ്വനലഫുസൂനസമാകുലം
ബാലമാരുതചാലിതലതാജാലനൃത്തസമ്മേളിതം
കോകിലാലാപലോലകല്ലോലകോമളാരാവപൂരിതം
മോദസമ്പൂർണ്ണമാകുമാ രംഗം മോഹനം മനോമോഹനം.''

കളകളകോകിലാലാപലോലം
കകമനീയകാമദപുഷ്പകാലം
മധുരസുരഭിയാം മന്ദവാതം
മലർനിര മേളിച്ച മഞ്ജുവാടം
മരതകപ്പച്ച വിരിച്ച പാടം
പരിമളകല്ലോലമൽപമൽപം
പരിചിലിളകിടും പുഷ്പതൽപം.''

"മധുരകരാലാപമുഖരിതോജ്ജ്വല
മധുമാസം മന്ദമണകയായ്;
കനകനീരദനിബിഡിതനീല
ഗഗനമണ്ഡലം തെളികയായ്;
മൃദുമാലേയപവനനിൽ മഞ്ജു
മലരണിമണം വഴികയായ്;
കിളികളോരോരോ കളിവനികയിൽ
കളകളം കോരിച്ചൊരികയായ്;
അനഘമാമൊരു നവസുഷമയി
ലവനിയൽപാൽപമലികയായ്.''

മേൽപ്പറഞ്ഞ ഉദാഹരണങ്ങളിലെ ആശയസാദൃശയങ്ങളോടൊപ്പം അവിടങ്ങളിലെ പ്രയോഗവൈകല്യംങ്ങളും മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്. താൻ സ്വീകരിച്ച ശബ്ദഘടനയിലും പദാവലികളിലും വസ്തുക്കളിലും കൂടി മധുമാസപ്രതീതി വരുത്തുന്ന കൂട്ടത്തിൽ പ്രയോഗപ്രമാദങ്ങളൊന്നും ഗൗനിക്കാൻ കവിക്കു ഭാവമില്ല. അതു നിൽക്കട്ടെ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ ആഖ്യാനകാവ്യങ്ങളിലും ആത്മഗീതങ്ങളിലുമെല്ലാം ആശയങ്ങളെ അടുക്കിയടുക്കി മുറയ്ക്കു വളർത്താനോ ചില ചില സന്ദർഭങ്ങൾ മാത്രം കാണിച്ച് അവയിൽക്കൂടി കഥയുടെ ആദ്യന്തങ്ങൾ സംഘടിപ്പിക്കാനോ പരിശ്രമിക്കുന്നതു കാണുന്നില്ല. മലയപ്പുലയൻ മഴവന്ന നാളിൽ വാഴ നട്ടതുതൊട്ട് കുലവെട്ടുന്ന രംഗം കാണുന്നതുവരെ തുടരെ കഥ പറയുന്നു. 'വത്സല' യുടെ പേരുതൊട്ടു തുടങ്ങി അന്ത്യം വരെ നിരന്തരമായി ആഖ്യാനം ചെയ്യുന്നു. .മാനസേശ്വരി' യിലും അതുതന്നെ അവസ്ഥ. കഥ പറഞ്ഞുപോകുന്നതിനിടയ്ക്കു കവി ഇടയ്ക്കു കയറി പ്രസംഗിക്കുകയും വിലപിക്കുകയും അട്ടഹസിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന രംഗങ്ങൾ പലതുണ്ട്. അപൂർവം ചില ഘട്ടങ്ങളിൽ മാത്രമേ ആലോചനാമൃതമായ വ്യംഗ്യപ്രയോഗങ്ങൾ കാണാനുള്ളൂ.

പരിമുറുക്കം അശേഷമില്ലാത്ത, ശിഥിലമായ ഒരു ഭാഷാ ശൈലിയാണ് ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികൾക്കുള്ളത്. ജനങ്ങൾക്കു കൂടുതൽ അടുക്കാനും ഇഷ്ടപ്പെടാനുമിടനൽകിയത് ഈ സ്വഭാവമാണ്.

"കണ്ടില്ലേ നിങ്ങൾ കണ്ടില്ലേ നോക്കൂ
കണ്കവരുമാറങ്ങനെ
പോകയാണവൾ പോകയാമവൾ
രാഗലോലയായേകയായ്''

എന്ന് ഉദ്യാനലക്ഷ്മിയെ കാട്ടിക്കൊടുക്കുമ്പോൾ ഏതൊരാളും അങ്ങോട്ടു നോക്കിപ്പോകുന്നു.

"കയ്യടിച്ചീല, കാലടിച്ചീല
തയ്യലാളാർത്തു കേണില്ല,
ആഗമിച്ചില്ലവളിൽനിന്നൊരു
ദീനരോദനം പോലുമേ.''

"കഴിവതും വേഗം കുലയ്ക്കണമെന്നുള്ളിൽ
കരുതിയിരിക്കുമാ വാഴപോലും.''

" മരമെല്ലാം പൂത്തപ്പോൾ കുളിർകാറ്റു വന്നപ്പോൾ
മലയൻറെ മാടവും പൂക്കൾ ചൂടി.''

"അവളൊരു കള്ളിയാണാരുമറിഞ്ഞിടാ
തറിയാമവൾക്കെല്ലാം കട്ടുതിന്നാൻ.''

"കാട്ടിലാ മരച്ചോട്ടിലായുണ്ടൊ
രാട്ടിടയക്കുമാരകൻ.''

"പലപല വല്ലികൾ പൂത്തു പൂത്തു
പരിമളം തിങ്ങിയ പൂനിലാവിൽ
ഒരു കൊച്ചരുവിതൻ തീരഭൂവി
ലൊരുനല്ല നീലശിലാതലത്തിൽ
തിരകളിളക്കുന്ന ചിന്തകളാൽ
തരളിതചിത്തനായ് ഞാനിരിപ്പൂ.''

"കൽപാന്തകാലം വന്നു ഭൂലോകമാകെയൊരു
കർക്കശസമുദ്രമായ് മാറിയാലും
അന്നതിൻ മീതേയലതല്ലിയിരച്ചുവന്നു
പൊങ്ങിടുമോരോ കൊച്ചു കുമിളപോലും
ഇന്നു മൻമാനസത്തിൽ തുള്ളിത്തുളുമ്പിനിൽക്കും
നിന്നോടുള്ളനുരാഗമായിരിക്കും.''

ഇങ്ങനെയുള്ള അനവധി ഭാഗങ്ങളിൽ ചെറിയ ചെറിയ ഗദ്യവാക്യങ്ങളുടെ ഘടനതന്നെയാണ് അനുഭവപ്പെടുന്നത്. പക്ഷേ, പാടാൻ തുടങ്ങുമ്പോൾ എവിടുന്നോ വന്നുചേരുന്ന ഒരു ശോഭാവിശേഷം കൊണ്ട് ആ വാക്യങ്ങൾ അലംകൃതമാവുകയായി. അത്യന്തം ഋജുവും അർത്ഥത്തിലേക്കു കടക്കാൻ നേർവഴി വെട്ടിത്തുറന്നിട്ടുള്ളതും ആയ ഒരു ഘടനാലാഘവമുണ്ട് ഈ കൃതികൾക്ക്. നോക്കൂ, ഒരു ഭാഗം കൂടി:

അല്ലലെന്താണെന്നറിയാതൊരു കൊച്ചു
പുല്ലാങ്കുഴലുമെൻ കൈയിലേന്തു
മേയുവാനാടുകൾ പൂകുന്ന കാടുകൾ
മേളിച്ച താഴ്വരപ്പച്ചകളിൽ
കണ്ണഞ്ചും പൂചുടിക്കാനനവല്ലികൽ
കണ്ണാടി നോക്കുന്നൊരാറ്റുവക്കിൽ
ഉച്ചവെയിലരിച്ചൂർന്നിറങ്ങാത്തൊരാ
പ്പച്ചമരങ്ങൾതൻ പൂന്തണലിൽ
സ്വർഗ്ഗമാണീലോകമെന്നമട്ടെപ്പൊഴും
സ്വപ്നവും കണ്ടു കഴിച്ചുകൂട്ടി.''

ഇനിയൊരുഭാഗത്ത്,

"എത്ര സങ്കേതത്തിലാത്തരാഗ
മുത്തമേ, നിന്നെത്തിരഞ്ഞുപോയ് ഞാൻ
രാവിലേ തൊട്ടു ഞാനന്തിയോളം
പൂവനം തോറുമലഞ്ഞുപോയി.
ദ്യോവിൽ നിൻ കാലടിപ്പാടു നോക്കി
രാവിൽ ഞാൻ പിന്നെയും സഞ്ചരിച്ചു.
കണ്ടില്ലകണ്ടിെല്ലന്നെന്നൊടോരോ
ചെണ്ടും ചിരിച്ചു തലകുലുക്കി.
അക്ഷമനായൊരെൻ ചോദ്യം കേട്ടാ
നക്ഷത്രമൊക്കെയും കണ്ണുചിമ്മി.
കഷ്ടമെന്നെന്നെപ്പരിഹസിച്ചു
പക്ഷികളെല്ലാം പറന്നുപോയി.
കാണില്ല കാണില്ലെന്നോതിയോതി
കാനനച്ചോല കുണുങ്ങിയോടി.
ആരോമലേ, ഹാ! നീയെങ്ങുപോയെൻ
തീരാവിരഹമിതെന്നു തീരും.!''

അതിപ്രൗഢമായ ഒരു വിഷയത്തെ അധികരിച്ച് സുന്ദരമായും അതിലളിതമായും എഴുതിയിട്ടുള്ള ഈ കൃതിയും ഏതാണ്ടിതേ വിഷയത്തെക്കുറിച്ചു ശ്രീ ശങ്കരക്കുറുപ്പ് എഴുതിയിട്ടുള്ള 'അന്വേഷണം' എന്ന കൃതിയും തമ്മിലുള്ള അന്തരം രണ്ടു കവികളുടെയും ആഖ്യാന സമ്പ്രദായങ്ങളിലേക്കുള്ള ചൂണ്ടു പലകകളാണ്.

അടുത്തു പരാമർശിക്കേണ്ടത് ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളിലെ കൽപനകളെയാണ്. കൂട്ടത്തിൽ കാവ്യസങ്കേതങ്ങളെയും ഉൾപ്പെടുത്താം. കേരളീയർക്കു ചിരപരിചിതങ്ങളായ ഭാരതീയകാവ്യസങ്കേതങ്ങളോടൊപ്പം പാശ്ചാത്യസാഹിത്യത്തിലെ കൽപനകളും അദ്ദേഹം വാരിക്കോരി പ്രയോഗിക്കുന്നു. കുചകുഭങ്ങളും, മാറിലെ താമരമൊട്ടുകളും, പ്രഭാതലക്ഷ്മിയും, താമരത്താരെതിർ കണ്ണുകളും, യശശ്ചന്ദ്രികയും, ചമ്പകഗന്ധമെത്തുമ്പോൾ ശരീരം കമ്പിക്കുകയും പൂനിലാവു പഴിയുമ്പോൾ മാനസം ദ്രവിക്കുകയും വാസന്തരാത്രിയിൽ തേങ്ങിക്കരയുകയും ചെയ്യുന്ന വിരഹികളും ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളിൽ കാണുന്നുണ്ട്. പക്ഷേ, പാശ്ചാത്യകവികതകളിൽനിന്നും തള്ളിക്കയറിയ കൽപനകളാണ് നിരന്തരം പ്രയോഗിക്കുന്നതെന്ന വസ്തുത വിസ്മരിച്ചുകൂടാ. മുമ്പു സൂചിപ്പിച്ച ഹൃദയവീണയും, പുല്ലാങ്കുഴലും രാക്കുയിലും, മൗനഗാനവും, പൊന്നിൻ കിനാക്കളും മാരിവില്ലും, കനകതാരയുമെല്ലാം മുമ്പു ചിലർ അങ്ങിങ്ങ് അൽപാൽപമായി കടംകൊണ്ടിരുന്നുവെങ്കിലും ചങ്ങമ്പുഴയാണ് അവെയ പാടിപ്പാടി പ്രചരിപ്പിച്ചത്. പിൽക്കാലത്ത് എത്ര കവികളാണ് ഈ കൽപനകൾ സ്ഥാനത്തമസ്ഥാനത്തും പ്രയോഗിച്ചിട്ടുള്ളതെന്നു കണക്കാക്കാൻ വയ്യ. അതുപോലെതന്നെ അദൃശ്യവും അമൂർത്തവും ആയ ആശയങ്ങൾക്കും ഗണങ്ങൾക്കും അനുഭവങ്ങൾക്കും ജീവൻ കൽപിക്കുന്ന പടിഞ്ഞാറൻ സമ്പ്രദായം നമ്മുടെ റൊമാൻറിക് കവികളുടെ ഇടയ്ക്കു നിർല്ലോപം വാരിവിതറിയതു ചങ്ങമ്പുഴക്കൃതികളാണ്.

ഊഹാഭ്യാസനിശാതചാരുധിഷണേ,
യുൻമോഹസമ്മൃഷ്ടസ
മ്മോഹാന്ധ്യപ്രതിഭേ, മുഹുർധൃത
കലാപ്രസ്താരയാം ധാരമേ,
ആഹാ! വെന്തെരിയുന്നു നിങ്ങളഭയം
കൈക്കൊണ്ടു ചേക്കാർന്നൊരാ
സ്നേഹാർഹം സരളദ്രുമം; നിലവിളി
ച്ചാരാൽ പറന്നീടുവിൻ.''

എന്നും മറ്റും ആശാൻ തുടങ്ങിയ ചിലർ ഈ രീതി അവതരിപ്പിച്ചിരുന്നു എങ്കിലും അതിനെ പരമാവധി ഉപയോഗിച്ച ആദ്യത്തെ കവി ചങ്ങമ്പുഴയാണ്.

"നേരമാകുന്നു നേരമാകുന്നു
നീയെവിടെയെൻ സ്വപ്നമേ?''

"മദമത്തവിത്തപ്രതാപമേ, നീ നിൻറെ
മദിരോത്സവങ്ങളിൽ പങ്കുകൊള്ളൂ.''

"താരും തളിരും വിരിക്കട്ടെ നിൻവഴി
ത്താരയിലൊക്കെയും സൗഭാഗ്യപൂർത്തികൾ.''

"ഏകാന്തതയുടെ ചില്ലകൾ''

"പിന്നെയുമിതാ തെന്നലിലൂടെ
വന്നിടുന്നുണ്ടെന്നാനന്ദം.''

"കരുണതൻ വാതിലടച്ചിരുന്നാൽ
കഴിയും ചിരിക്കാൻ മരിക്കുവോളം.''

നിഴിൽത്തപ്പിത്തപ്പി നിങ്ങളെത്തിരക്കുന്നു
നിഹിതൻ ഞാനിന്നെൻറെ ശൈശവസ്വപ്നങ്ങളേ.''

ഈ പാശ്ചാത്യരീതിയോടു ചേർന്നുപോകുന്നതാണ് അമൂർത്തവും അദൃശ്യവുമായ വിഷയങ്ങളോട് മൂർത്തവും ദൃശ്യവുമായ വസ്തുക്കളെ ഉപമിക്കുന്ന സമ്പ്രദായം. അതും ധാരാളമായിക്കാണാം, ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളിൽ.

"പാപ സഞ്ജാതോൽക്കടാതങ്കഗർത്തത്തി
ലാപത്തിചാഞ്ഞു പിടയ്ക്കുമാത്മാക്കളെ
ഉദ്ധരിച്ചാ സ്വർഗ്ഗമേഖലയിങ്കലേ
ക്കെത്തിച്ചിടും മുക്തിയാണെൻറെ മേനക
ശാന്തിതൻ പീയൂഷകുംഭദൃശ്യമായ്
ഏന്തി വന്നെത്തുമനുഭവമാണവൾ.
മന്നിൻ കദനാന്ധകാരത്തിലംശുക്കൾ
ചിന്നും സജീവമാം സാന്ത്വനമാണവൾ.''
ഞാനാക്കവിതയെക്കണ്ടുമുട്ടി.''

ഇപ്രകാരമുള്ള ഉദാഹരണങ്ങൾ സുലഭമാകയാൽ അക്കാര്യം സൂചനകൊണ്ടു നിറുത്തുന്നു.

തികച്ചും സ്വന്തമായ ഒരു ശബ്ദം കേൾപ്പിച്ചുകൊണ്ടാണ് ചങ്ങമ്പുഴ സാഹിത്യത്തിൽ കടന്നുവന്നത്. ആ ശബ്ദത്തിൽ അപസ്വരമുണ്ടെന്നു നിരൂപിക്കുന്നവർ പോലും അതു സമ്മതിച്ചേ തിരൂ. ചങ്ങമ്പുഴശ്ശൈലി എന്നൊന്നു പ്രത്യേകമായിട്ടുണ്ടന്നു കണ്ടതുകൊണ്ടാണല്ലോ സഞ്ജയൻ അതുപിടിച്ചു പരിഹസിക്കാൻ തന്നെ പുറപ്പെട്ടത്. എഴുത്തച്ഛൻറെ ഈരടികൾ എവിടെക്കേട്ടാലും എഴുത്തച്ഛൻറേതെന്നും, ആശാൻറെ കവിത എപ്പോൾ കേട്ടാലും ആശാൻറേതെന്നും, വള്ളത്തോൾക്കവിത ചൊല്ലിക്കേട്ടാൽ വള്ളത്തോൾക്കവിതയെന്നും, അർത്ഥം ഗ്രഹിക്കാതെതന്നെ മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയുമ്പോൾ ഒരു നൂതന രചനാ ശൈലിയും പദസംഘടനാരീതിയും സ്വന്തമായി പ്രദർശിപ്പിച്ച ചങ്ങമ്പുഴയുടെ കൃതികളും പാടിക്കേൾക്കുമ്പോൾ ആരുടേതെന്നു ഗ്രഹിക്കാൻ നമുക്കു സാധിക്കും. ഇതെന്തുകൊണ്ടാണ്? ഓരോ കവിക്കും കുറെ ചെല്ലപ്പദങ്ങളുണ്ടെന്നു സമ്മതിക്കാം. പക്ഷേ, അതുകൊണ്ടായില്ല. പദസംഘടനാസമ്പ്രദായമാണു പ്രധാനം. ഓരോ വിശിഷ്ട കവിക്കും തനതായ ശബ്ദസംവിധാനക്രമം (word paterി) ഉണ്ടായിരിക്കും. അത് അയാളുടെ ആത്മവർത്തനയുടെ പ്രതീകവുമായിരിക്കും. അത് അനുകരിക്കുവാൻ പ്രേരണ നൽകുന്നതും, പക്ഷേ, അനുകരണത്തിനു വഴിപ്പെടാത്തതുമാണെന്നു തീർച്ച. അനുകർത്താവിൻറെ ജീവചൈതന്യവുമായി ബന്ധമില്ലാത്ത ശൈലി അനുകരിച്ചൊപ്പിച്ചാൽത്തന്നെയും അതിനു വശീകരണവൈഭവം ആയതുകൊണ്ടു കിട്ടുകയില്ല. ചങ്ങമ്പുഴയെ അനുകരിച്ചു മുന്നോട്ടുവന്ന കവികളുടെ മാറ്റു പരിശോധിച്ചു തിട്ടപ്പെടുത്തേണ്ടതാണെന്നു ചിലർ പറയുന്നതിനും ഹേതു ഇതായിരിക്കുമെന്നു തോന്നുന്നു.

"സിരകളെല്ലാം തളരുന്നു, ശൂന്യമാ
മിരുളിലേക്കിതാ താഴുന്നു ഭൂതലം;
ഉഡുനിരകൾ നുറുങ്ങിവീഴുന്നു,ഹാ!
തരിതരിയായ് തെറിക്കുന്നു വിണ്ടലം;
ഇടിമുഴങ്ങിക്കൊടുങ്കാറ്റടിച്ചടി
ച്ചഖിലവും വീണടിയുന്നു മേൽക്കുമേൽ;
കടലിരച്ചിരച്ചേറുന്നു. കൊള്ളിമീ
നിടറിയോടുന്നു വാനിലെല്ലാടവും
ഇതിനു സാക്ഷ്യംവഹിച്ചു നിൽകാനെനി
ക്കരുതിതെന്തൊരു വേതാളതാണ്ഡവം!
പരമഘോരമിതുറ്റുനോക്കാനെനി
ക്കരുതിതെന്തൊരു കൽപാന്തസംഭവം!
അടിയുറക്കുനതില്ല ഞാന്വേച്ചുവേ
ച്ചുടനിവിടത്തിൽ മൂർച്ഛിച്ചു വീണുപോം
എവിടെയയ്യോ! വെളിച്ചം വെളിച്ചമീ
ത്തിമിരമെന്നെ വിഴുങ്ങുന്നു നിർദ്ദയം''

എന്ന ശോകഭയാക്രാന്തമായ ആത്മാലാപത്തിൻറെ ജീവൻ, ആ അനുഭൂതിയില്ലാത്ത ഒരു കവി ഈ വാക്കുകൾ തന്നെ പ്രയോഗിച്ചാലും കിട്ടുകയില്ല.

അതുപോലെതന്നെ, ഒരു പക്ഷേ, എല്ലാറ്റിലുമുപരിയായി എടുത്തുപറയേണ്ട വസ്തുതയാണ്. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ സംഗീതാംശം. ഏതു ഗുണത്തിലും മീതേ ആ കവിതയെ വിശാലമായ ജനതയുമായി ബന്ധിച്ചത് ഈ സ്വഭാവമാണ്. എല്ലാ ദോഷങ്ങളും മറന്നു പണ്ഡിതൻമാരും, എല്ലാം ഗുണമായിക്കണ്ടു പാമരൻമാരും, ചങ്ങമ്പുഴയെ അംഗീകരിച്ചതിനു കാരണം ഇതു തന്നെ. ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സംഗീതം പദഘടനയിൽ ഒളിഞ്ഞിരുന്നിട്ട്, വായിച്ചു തുടങ്ങുമ്പോഴേക്കും നാമറിയാതെ ഉള്ളിൽക്കടന്ന് പരമഗൗരവക്കാരനെയും പാടിച്ചു തുടങ്ങുന്നു. പാട്ടു മുറുകുംതോറും നാം ആ കവിതയിലെ പ്രയോഗവൈകല്യംങ്ങളും നിരർത്ഥപദങ്ങളും ആശയന്യൂനതകളും വഷളത്തരങ്ങൾ പോലും മറക്കുന്നു. അത്രകണ്ട് ഇന്ദ്രിയ സംവേദകത്വമുള്ള ഗാനനിർഝരിയാണത്. ഉറക്കെ വായിക്കാത്തപ്പോൾ വെറും ജഡമായിത്തോന്നുന്ന പല ഭാഗങ്ങളും സജീവമായിത്തിളങ്ങുന്നു. മാവേലിയും, ഓമനക്കുട്ടനും, തിരുവാതിരയും, കുറത്തിയും, കല്യംണീകളവാണിയും, മധുരമൊഴിയും, കാകളിയും, പാനയും, കേകയുമെല്ലാം അതാതിൻറെ സൗന്ദര്യങ്ങൾ നിറയെ അണിഞ്ഞു മുമ്പിലെത്തുന്നു. പാടിക്കഴിയുമ്പോൾ ഒന്നുരണ്ടു നിമിഷം കൂടി തങ്ങിനിന്നിട്ട് ആ കാവ്യഭംഗികൾ എങ്ങോ പൊലിയുന്നു. അതു സാഹിത്യത്തിൻ അപകർഷമാണെങ്കിൽ ആ അപകർഷം നൂറുശതമാനമുള്ള കൃതികൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതപോലെ മറ്റില്ലതന്നെ.

ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലെ ചില അന്തർദ്ധാരകൾ

ലീലാവതി

വ്യക്തിസത്തയുടേയും സമൂഹ സത്തയുടേയും സങ്കരമാണ് ഏതു കാലത്തും ഏതു ദേശത്തും കവിതയിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്നത്. വ്യക്തി സമൂഹത്തിൻറെ ഒരു ഉൽപന്നമായതുകൊണ്ട് സമൂഹത്തിൽനിന്ന് വ്യതിരിക്തമായ ഒരു വ്യക്തിസത്തയില്ലെന്നു വാദിക്കുന്നവർ കവിതയെ സമൂഹത്തിൻറെ ഒരു ഉൽപന്നം മാത്രമായി വ്യാഖ്യാനിക്കയും ചെയ്യും. ആ വ്യാഖ്യാനത്തിനുള്ള ഒരപൂർണ്ണത മനുഷ്യനെ ഒരു വെറും തിര്യക്കായി മാത്രമേ ആ വകുപ്പിൽപെട്ട വ്യാഖ്യാതാക്കൾക്കു കാണാൻ കഴിയുന്നള്ളൂ എന്നതാണ്. തിര്യക്കുകളിൽ ജാതികളേയുള്ളൂ. ജനുസ്സകളേയുള്ളൂ. വ്യക്തികളില്ല എന്നു പറഞ്ഞാൽ ശരിയാവും. മനുഷ്യജാതിക്ക് തിര്യക് ജാതികളിൽ നിന്നുള്ള വ്യത്യാസമാകട്ടെ, അത് പ്രതിജനഭിന്നവിചിത്രമായ വ്യക്തി സത്തകളുടെ ഒരു സാംഘാതമാണെന്നതത്രെ. പ്രകൃതി മനുഷ്യമസ്തിഷ്കത്തിൽ പ്രയോഗിച്ചുനോക്കിയ ആദ്യത്തെ പരമപരമാണുസ്ഫോടനമാണ് മനുഷ്യജാതിക്ക് ഈ അനന്തവൈചിത്ര്യം സമ്മാനിച്ചത്. ഞാൻ എന്ന ബോധത്തിൻറെ ഉദയത്തെപ്പറ്റിയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. അഹങ്കാരതത്വം എന്ന് സാംഖ്യം വ്യപദേശിക്കുന്ന പ്രതിഭാസം, മസ്തിഷ്കത്തിൽ എന്നു പറയാൻ കാരണം ബോധം കുടികൊള്ളുന്ന കേന്ദ്രം അതാണെന്നു വിചാരിക്കുന്നതുതന്നെ ബോധം എന്ന പ്രതിഭാസം നാഡീമണ്ഡലത്തിലൊട്ടാകെയുള്ള ഒരു വൈദ്യുതീതരംഗ പ്രവാഹമാണെങ്കിലോ? എങ്കിൽ ആസ്ഫോടനം അതിലൊട്ടാകെ വ്യാപരിച്ച 'മിന്നൽ' എന്നു കണക്കാക്കാം. ഏതായാലും ആദ്യത്തെ ആ മിന്നൽ മിന്നിയതിൻ ഫലമായി ബോധം വികസിക്കയും തിര്യക്കുകൾക്കില്ലാത്ത വ്യക്തിസത്താവിശേഷങ്ങൾ യുഗയുഗാന്തരങ്ങളിലൂടെ വളർന്നു വികസിച്ച മനുഷ്യജാതിയുടെ തലയിലെഴുത്തായിത്തീരുകയും ചെയ്തു. മനനത്തിനുള്ള ശക്തിയും സിദ്ധിയും ലഭിച്ച മനുഷ്യൻറെ സത്തയ്ക്ക്, അസ്തിത്വത്തിൻ സമൂഹസത്തയുടെ പൊതുഭാവവും വ്യക്തിസത്തയുടെ വിശേഷഭാവവും ഉണ്ട്. രണ്ടു കൈ, രണ്ടു കാൽ, ഓരോന്നിനും അയ്യഞ്ചുവിരലുകൾ - ഇവയൊക്കെ എല്ലാ സമൂഹാംഗങ്ങൾക്കും ഒരുപോലെയാണെങ്കിലും ഓരോ വ്യക്തിയുടെയും പെരുവിരലിലെ വരകൾ വ്യത്യസ്തമായിരിക്കുന്നു എന്നതിൽ അമ്പരിപ്പിക്കുന്ന അത്ഭുതാത്മകതയില്ലേ? അതുപോലെ, സമൂഹാംഗമായ ഓരോ വ്യക്തിക്കും വലിയൊരളവിൽ, ദേശകാലാനുസൃതവും ദേശകാലാനുഗുണവുമായ സമൂഹസ്വഭാവങ്ങളുണ്ടെന്നതോടൊപ്പം തന്നെ സ്വീയമായ ഒരു അന്തഃസത്തയുമുണ്ട്. ഈ വസ്തുതയും കുറച്ചൊക്കെ അത്ഭുതാത്മകവും അവിശ്വാസ്യവുമായിത്തോന്നാം.പക്ഷേ, വിരലിലെ രേഖകളുടെ അനന്തവൈചിത്ര്യവൈവിധ്യത്തെ സത്യമെന്നെണ്ണുകയും അതിനെ നീതിപാലനത്തിലൊരു അനിഷേധ്യപ്രമാണമാക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുള്ള നമുക്ക് വ്യക്തിയുടെ അന്തഃസത്തയ്ക്കുള്ള വൈചിത്ര്യമെന്ന വസ്തുതയെ അംഗീകരിക്കാൻ ഒട്ടും സങ്കോചം തോന്നേണ്ട കാര്യവുമില്ല. 'വ്യക്തിസ്വത്വം' എന്ന ഈ അടിസ്ഥാന പ്രമാണത്തെ അംഗീകരിച്ചാൽമാത്രമേ ഇവിടെ നിർദ്ദിഷ്ടമായ വിഷയത്തോടു നീതി പുർത്താൻ കഴിയൂ എന്നതുകൊണ്ടാണ് അതിനെപ്പറ്റിയുള്ള ഈ ചർച്ച. അത് എത്രമാത്രം വിരസമായാലും, 'അബ്സ്ട്രാക്ട്' ആയാലും. ഒഴിച്ചുനിർത്താവതല്ലെന്ന് നിശ്ചയിക്കേണ്ടിവന്നത്.

എന്താണ് ഈ അന്തഃസത്ത്? വ്യക്തിയുടെ ആത്മാവുതന്നെ. അഥവാ, അയാളുടെ ബോധാബോധമനസ്സാകല്യംം. അതിലും വിശേഷിച്ച്, അബോധമനസ്തലം, പത്തിലൊമ്പതു ഭാഗം മുങ്ങിക്കിടക്കയും ഒരു ഭാഗം പൊങ്ങിക്കാണുകയും ചെയ്യുന്ന ഹിമക്കട്ടയോടാണ് മനസ്സിനെ ഉപമിക്കുക പതിവ്. ആ ഭാഗം, ബാഹ്യസമൂഹജീവിതത്തിൻറെ കാറ്റും വെളിച്ചവും ചൂടും നേരിട്ട് ഏൽക്കുന്നുണ്ട് ബോധമനസ്സിൻ സമൂഹജീവിതഭാവങ്ങളോടു നേരിട്ടു ബന്ധമുണ്ട്. മുങ്ങിക്കിടക്കുന്ന ഒമ്പതു ഭാഗമാകട്ടെ ആവൃതമാണ്. എന്നാൽ മനനവ്യാപാരത്തിലധിഷ്ഠിതമായ ഏതു പ്രവർത്തനത്തിലും ആ അനാവൃതഭാഗത്തിനുമുണ്ട് തുല്യംസ്വാധീനം. ജീവൻറെ ഉത്ഭവം മുതൽ ഇന്നേവരെ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള ജീവിത പരിണാമപ്രക്രിയയിൽ ഉണ്ടായ തീവ്രചലനാത്മകങ്ങളായ ജീവിത പരിണാമപ്രക്രിയയിൽ ഉണ്ടായ തീവ്രചലനാത്മകങ്ങളായ അനുഭൂതികളുടെ മുദ്രകൾ ഓരോ വ്യക്തിയുടെ അന്തഃസത്തയിലും പതിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ അവയുടെ മാത്രാഭേദങ്ങൾ നിമിത്തമാണ് മുൻപറഞ്ഞ അത്ഭുതാത്മകമായ വൈചിത്ര്യവൈവിധ്യങ്ങളുണ്ടാകുന്നതെന്ന് ഊഹിക്കാം. മാനവരാശിയിൽപെട്ട ഓരോ അംഗത്തിനും ഉള്ള മൗലികമായ ഭാവങ്ങളിൽ ചിലത് ചിലരിൽ ഏറിയും കുറഞ്ഞുമൊക്കെയിരിക്കുന്നുവെന്നു ചുരുക്കം. രക്തിതൃഷ്ണ, വിശപ്പ് മുതലായവയും അവ സംതൃപ്തമാകുമ്പോഴുള്ള ആനന്ദം, അസംതൃപ്തമാകുമ്പോഴുള്ള ദുഃഖം, ക്രോധം സമ്മോഹം, സ്മൃതിഭ്രംശം, ബുദ്ധിനാശം എന്നിവയും, നരരാശിയിലൊട്ടാകെ ഏറെക്കുറെ ഒരുപോലെയാണെങ്കിലും ദുഃഖാഭിരതിയെന്ന മസോക്കിസവും പീഡനരതിയെന്ന സാഡിസവും പാപരതിയെന്ന സേയ്റ്റനിസവും മറ്റും കൂടുതൽ വ്യത്യസ്തമായ മാത്രകളിലാണ് മനുഷ്യമനസ്സുകളിൽ നിക്ഷിപ്തമായിരിക്കുന്നത്. ആ ഭാവങ്ങൾ കൂടിയ മാത്രകളിൽ അന്തരാത്മാവിൽ പേറിക്കൊണ്ടുനടക്കുന്ന കലാകാരൻമാരുടെ സൃഷ്ടികളിൽ അവ കൂടിയ തോതിൽ കലർന്നിരിക്കും. നന്നെ ചെറിയ അളവിൽ മാത്രം അവ അന്തരാത്മാവിൽ വഹിക്കുന്നവർക്കുപോലും ആ ആത്മാംശത്തെ നിദ്രാവത്വത്തിൽനിന്നു ജാഗ്രദവസഥയിലേക്കെത്തിക്കുന്ന (ഒറ്റവാക്കിൽ, 'ഉണർത്തുന്ന') കലാരൂപങ്ങളിലും കൃതികളിലും അഭിരമിക്കാൻ കഴിയുന്നു. സാഡിസവും മസോക്കിസവും മറ്റും മനുഷ്യമനസ്സിൽ നിന്ന് എന്നേക്കുമായി പെട്ടെന്നു മായ്ച്ചുകളയാമെന്നു വ്യമോഹിക്കുന്നവർ പ്രവാചകൻമാരായാലും, അവരുടെ വ്യാമോഹങ്ങൾ സാക്ഷാൽകൃതങ്ങളാകുന്നതെളുപ്പമല്ല. പ്രവാചകൻമാർപോലും അവയിൽനിന്നൊന്നും നിർമുക്തരുമല്ല. ലോകം കണ്ടിട്ടുള്ളവരിൽവെച്ച് ഏറ്റവും പുണ്യവാൻമാരായ യമസോസിക്കിസ്റ്റുകളാണ് ക്രിസ്തുവും ബുദ്ധനും എന്നു പറയാം. സാഡിസ്റ്റുകളാണ് പഴയ സാഹിത്യത്തിലെ അസുരൻമാരും രാക്ഷസൻമാരും. തിമൂർ, ചെങ്കിസ്ഖാൻ മുതൽ ഈ നൂറ്റാണ്ടിലെ ഹിറ്റ്ലർ, ഇങ്ങേ അറ്റം ഇടി അമീൻ വരെയുള്ളവരെല്ലാം ചരിത്രരംഗത്തെ ചിരംജീവികളായ സാഡിസ്റ്റുകളത്രെ. ആത്മപീഡനരതിയും ദുഃഖസഹനവും വികസിപ്പിക്കുന്നത് പുണ്യവാളൻറേയും പരപീഡനരതി വികസിപ്പിക്കുന്നത് പാപിയുടേയും മാർഗ്ഗമായിട്ടാണ് അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്.

കാൾ സ്പിറ്റ്ലർ എന്ന ജർമ്മൻകവിയുടെ 'പ്രൊമെത്യുസും എപ്പിമെത്യുസും' എന്ന കൃതിയെ ആസ്പദമാകക്കി സി.ജി.യുങ് പ്രൊമെത്യുസിനെ അന്തർവൃത്തി (introvers)കൾക്കും എപ്പിമെത്യൂസിനെ ബഹിർവൃത്തി(Extraverts) കൾക്കും പ്രതിനിധികളാക്കി കൽപിച്ചിട്ടുണ്ട്. പ്രൊമെത്യൂസ് അന്തഃസത്തയോടു വിശ്വസ്തത പാലിക്കാൻ വേണ്ടി എന്തു ദുഃഖവും വേദനയും ത്യാഗവും സ്വയം വരിക്കുന്നു. എപ്പിമെത്യൂസ് ലോകനീതിയോടു വിശ്വസ്തത പാലിച്ചു വിജയിക്കുന്നതിനുവേണ്ടി ആത്മാവിനെ, അന്തഃസത്തയെ, നിരാകരിക്കുന്നു. സമൂഹത്തിൻറെ ഗതിവിഗതികളോട് ദേശകാലോചിതമായി സമരസപ്പെട്ടുപോകാനും ലൗകികാർത്ഥത്തിൽ 'വിജയി' ക്കാനും കഴിയുന്ന ബഹിർവൃത്തികളുടെ പ്രാതിനിധ്യമാണ് എപ്പിമെത്യൂസിനുള്ളത്. അവർ വേദനയേയും ദുഃഖത്തേയും വരിക്കാൻ പോവില്ല. പ്രൊമെത്യൂസുകളാകട്ടെ, ചില തത്വങ്ങളെ, ചില സങ്കൽപങ്ങളെ ചില സ്വപ്നങ്ങളെ, മുറുകെപ്പിടിച്ചുകൊണ്ട് ദുഃഖങ്ങളിലും വേദനകളിലും ആണ്ടുമുങ്ങുന്നു. അവരുടെ ഹൃദയവ്രണങ്ങളിൽ കഴുകൻമാർ കൊത്തിവലിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും. ആ വേദന തന്നെയാണവർക്കു നിർവൃതി.

"വേദന വേദന ലഹരിപിടിക്കും വേദന ഞാനതിൽ മുഴുകട്ടെ
മുഴുകട്ടെ മമ ജീവനിൽ നിന്നൊരു മുരളീമൃദുരവമൊഴുകട്ടെ!''

എന്നിങ്ങനെ വേദനയെന്ന ലഹരി അവർക്കു വിധിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മസോക്കിസം പ്രൊമെത്യൂസുകളുടെ അന്തഃസത്തയാണ്. കവികളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അന്തഃസത്തയോട്, ആത്മാവിനോട്, നീതി പാലിക്കുക എന്നതിനർത്ഥം താൻ യഥാർത്ഥത്തിൽ എന്തോ അതുതന്നെയായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുക എന്നതാണ്. തന്നിലുള്ള സാഡിസവും സേയ്റ്റനിസവും മസോക്കിസവും അണമുറിഞ്ഞു പ്രവഹിക്കുന്നതിനെ തടയുവാൻ. സമൂഹ പരിബദ്ധതകൾക്കൊത്തവണ്ണം അവയെ ദമനം ചെയ്യുകയോ നിയന്ത്രിക്കുകയോ ചെയ്യാൻ, ചങ്ങമ്പുഴ അത്യുൽകണ്ഠ പൂണ്ടില്ല. എന്നാൽ സമൂഹ പരിബദ്ധതകളെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം അതേ സമയം ബോധവാനായിരുന്നുതാനും. അത്തരം ബോധങ്ങളുണരുന്ന നിമിഷങ്ങളിൽ ആ പരിബദ്ധതകളുടെ പേരിൽ അദ്ദേഹം കത്തിജ്ജ്വലിക്കാറുണ്ട്. എന്നാൽ മുൻപറഞ്ഞ അബോധപ്രവണതകളുണർന്നു തിളച്ചുമറിയുമ്പോൾ അവയ്ക്കും നിർബാധമായ കവിഞ്ഞൊഴുക്ക് അദ്ദേഹം അനുവദിക്കുമായിരുന്നു. അങ്ങനെ സമൂഹപ്രതിബദ്ധതകളെക്കുറിച്ചു ബോധവാനായ കിളിയുടെ പാട്ടും, അബോധത്തിൻറെ അഗാഥതലങ്ങളെ വെളിപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ഉറക്കെ കൂവുന്ന കിളിയുടെ പാട്ടും അദ്ദേഹത്തിൽനിന്നു കേൾക്കായി.

ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സാഡിസ്റ്റ് - മസോക്കിസ്റ്റ് - സേയ്റ്റനിസ്റ്റ് പ്രവണതകൾ ഏറിയ കൂറും പ്രതിഫലിക്കുന്നന്നത് അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തിയ കാവ്യേതിവൃത്തങ്ങളിലും ആവിഷ്കരിച്ച കാവ്യഭാവങ്ങളിലുമാണ്. കാവ്യ ബിംബങ്ങളുടെ ധ്വനിതലങ്ങൾ ഇഴവിടർത്തി വേർപെടുത്തി നോക്കിയാൽ മത്രം കാണുംവിധത്തിൽ ഈ ഭാവങ്ങൾ ഗുപ്തമായിട്ടില്ല. ജി.യുടെയും പി.യുടെയും ശ്രീയുടേയും കവിതകളിലുള്ളിടത്തോളം സങ്കീർണ്ണങ്ങളായ മേജുകളുടെ സമൃദ്ധി ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതകളിലില്ല. മുൻപറഞ്ഞ കവികളുടെ കൃതികളിലുള്ള സമൃദ്ധമായ കാവ്യ ബിംബങ്ങളിൽ മുൻ പറഞ്ഞ തരത്തിലുള്ള മാനസപ്രവണതകൾ ചികഞ്ഞുനോക്കിയാൽ മാത്രം കാണത്തക്കരീതിയിൽ അതിഗുപ്തങ്ങളാണ്. അവരുടെ കൃതികളിൽ ഇമേജുകളുടെ അവസ്ഥാനം, പതിത്തൊമ്പതുഭാഗവും മുങ്ങിക്കിടക്കുന്ന ഹിമക്കട്ടയുടേതുപോലെയായിരിക്കുന്നു. ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയാകട്ടെ അടിത്തട്ടിലെ ശിലാഖണ്ഡങ്ങളുടേയും ചിപ്പികളുടെയും വർണ്ണങ്ങളും രൂപങ്ങളും രേഖകളും മറ്റു വ്യക്തമായി കാണിച്ചുതരുന്ന സുതാര്യമായ സ്വച്ഛപ്രവാഹമാണ്. മറ്റുള്ളവരുടെ ഗഹന സങ്കീർണ്ണതയും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സ്വച്ഛലാളിത്യവും സൗന്ദര്യമൂല്യംത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഏതെങ്കിലും തരത്തിൽ ഉത്കഷാപകർഷങ്ങളോടു ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവെന്ന് ഇവിടെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതേയില്ല. സങ്കീർണതയ്ക്ക് അതിൻറെ സൗന്ദര്യം; ലാളിത്യത്തിൻ അതിൻറെ ലാവണ്യം എന്നല്ലാതെ, സങ്കീർണ്ണമോ ലളിതമോ ആകുന്നത് സൗന്ദര്യത്തിലേക്കുള്ള സുനിശ്ചിതമാർഗ്ഗമാണെന്നോ അല്ലെന്നോ ഉള്ള സങ്കൽപം എനിക്കില്ല. സങ്കീർണ്ണങ്ങളായ ഇമേജുകൾ പരതിച്ചികഞ്ഞു നോക്കാതെ തന്നെ, ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ ചങ്ങമ്പുഴയുടെ അന്തഃപ്രവണതകൾ ആർക്കും പിടിക്കും; അവ അദ്ദേഹത്തെ വശീകരിക്കുന്ന കാവ്യേതിവൃത്തങ്ങളിൽനിന്നും കാവ്യഭാവങ്ങളിൽനിന്നും സദ്യഃപ്രത്യക്ഷങ്ങളാവും എന്നു മാത്രമാണ് പറയുന്നത്. എന്നുവച്ച് അബോധപ്രവണതകളാകുന്ന ധ്വനിതലത്തോടുകൂടിയ ഇമേജുകളില്ലെന്നല്ല ഉപന്യസിക്കുന്നതെന്നും എടുത്തുപറയട്ടെ. മലയാളകവിതയിൽ ഇന്നേവരെ കണ്ടിട്ടുള്ളതിൽ വച്ച് ഏറ്റവും തീർവഭാവമായ സാജോ - മസോക്കിസ്റ്റ് ഇമേജുള്ളത് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ 'പാടുന്നപിശാചി' ൻറെ പ്രാരംഭത്തിലാണ്. പിടയുന്ന പാമ്പിനെ കൊക്കിലേന്തി കനൽക്കണ്ണുരുട്ടിയാടുന്ന മയിലിൻറെ - പാപമയൂരത്തിൻറെ - ചിത്രം.

"നീളവേ ചില്ലൊളിപ്പുള്ളികൾ മിന്നുമാ
നീലിച്ച പീലി നിവർത്തി നിർത്തി
കണ്ണഞ്ചിടും സപ്തവർണ്ണങ്ങളൊത്തുചേർ
ന്നെണ്ണയൊലിക്കും കഴുത്തിനീട്ടി.
പത്തി വലിച്ചു വിരിച്ചു വാലട്ടടി
ച്ചത്രയ്ക്കവശനായ് വായ് പിളർത്തി
മിന്നൽക്കൊടിപോൽ പിടയുമാ നാവുകൾ
മുന്നോട്ടു മുന്നോട്ടു ചീറ്റിനീട്ടി
ഉൽക്കടപ്രാണദണ്ഡത്താൽപ്പുളയുമൊ
രുഗ്രസർപ്പത്തെയും കൊക്കിലേന്തി,
തഞ്ചത്തിൽത്തഞ്ചത്തിൽ തത്തിജ്വലിക്കുന്ന
മഞ്ചാടിച്ചെങ്കനൽക്കണ്ണുരുട്ടി
ആരാലെൻ മുന്നിലൊണ്മയിലായി വ
ന്നാടിനിൽക്കുന്നു ഹാ പാപമേ! നീ.
ഒട്ടല്ല കൗതുകം മാറോടു ചേർത്തൊന്നു
കെട്ടിപ്പിടിക്കാനെനിക്കു നിന്നെ
രക്തമൊലിക്കട്ടെ കൂർത്തൊരക്കൊക്കിനാൽ
കൊത്തുക കൊത്തുകെൻ മാനസം നീ
... ... ... ...
കൊത്തിവലിക്കുകതിൽ നിന്നുമജ്ജീവ
രക്തം മുഴുവനും ചോർന്നുപോട്ടെ
... ... ... ...
ഉത്തമമിത്രമേ സങ്കോചമെന്തിനു
കൊത്തിക്കുടിച്ചുകൊൾകെൻമനം നീ.''

പ്രാണദണ്ഡത്താൽ പുളയുന്ന പാമ്പിൻറെ ആ പ്രാണദണ്ഡം ഏറ്റെടുക്കാനുള്ള ഈ ആവേശത്തിൽ, ഹൃദയവ്രണത്തിൽ കഴുകൻ കൊത്തിവലിക്കുമ്പോൾ ഹർഷോൻമാദം കൊള്ളുന്ന പ്രൊമെത്യൂസിൻറെ മസോക്കിസ്റ്റ് പ്രവണത കാണാം. ആ 'മയിൽ' സാഡിസ്റ്റ് അപരാർദ്ധമാണ്. രണ്ടും കൂടിച്ചേർന്നുള്ള ചിത്രത്തിൻ തീവ്രഭാവാത്മകമായ ഒരുജ്ജ്വലത കാണാനും അതിലഭിരമിക്കാനും കഴിയുന്നവരുടെ ആ അഭിരുചിയെന്താണ്? സ്വാന്തരാത്മാവിലെ സാഡിസ്റ്റ് - മസോക്കിസ്റ്റ് പ്രവണതകളുടെ ഉണർച്ചതന്നെ. നിദ്രാണഭാവങ്ങൾ ഉണരുക, പ്രകമ്പിതമാവുക, ചലിക്കുക, തീവ്രചലനത്തിനുശേഷം, സ്വസ്ഥത നൽകി സമ്യഗ്വിശ്രാന്തിയുളവാകുക - രസാനുഭൂതിതത്വത്തെ അങ്ങനെയാണ് പൗരസ്ത്യസാഹിത്യദർശനത്തിൽ വിവരിക്കുന്നത്. സ്വസ്ഥതയുളവാക്കുന്ന സമ്യഗ്വിശ്രാന്തിക്കാകട്ടെ സംസ്കാരതലത്തെ ഉയർത്തുക എന്ന ഫലവും വിഭാവനം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

വ്യക്തിയുടെ സാഡിസ്റ്റ് - മസോക്കിസറ്റ് പ്രവണതകൾ സമൂഹ സത്തയ്ക്ക് മാരകമായ മുറിവേൽപിക്കത്തക്കവണ്ണം ഉണർത്തുന്നതല്ല കലാസ്വാദനത്തിൽനിന്നു ലഭിക്കുന്ന സമ്യഗ്വിശ്രാന്തിയുടെ ധർമ്മം. കല എന്ന വ്യപദേശത്തിന്നർഹമായിത്തീരുന്ന ഒന്നും തന്നെ അപ്രകാരം സംഹാരാത്മകമായിത്തീരുകയുമില്ല. തലയോട് അലങ്കാരവസ്തുവും കാൽമുട്ടെൽൽ പേപ്പർവെയ്റ്റും ആയി ഉപയോഗിക്കാമെന്നു കണ്ടെത്തിയ നാസിപ്പടത്തലവൻമാരുടേയും ഹിറ്റ്ലറുടേയും സാഡിസത്തിനു കലാത്വമല്ല, വികലത്വമാണുള്ളത് - കലാപരമായ സൗന്ദര്യ ബോധത്തോട് അതിൻ ഒരു ബന്ധവുമില്ലെന്നു പറയേണ്ടതില്ലല്ലോ. ലോകത്തിലെമ്പാടുമുള്ള കവികളുടെ സാഡിസവും മസോക്കിസവും സേയ്റ്റനിസവും കലാസൗന്ദര്യത്തിൻറെ മാജിക് വൃത്തത്തിനു പുറത്തായിപ്പോയ സന്ദർഭങ്ങൾ എഫ്.എൽ. ല്യൂക്കാസ് തൻറെ Decline and fall of Romantic Ideal' എന്നഗ്രന്ഥത്തിൽ ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയിട്ടുണ്ട്. അതുപോലെ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സാഡിസവും മസോക്കിസവും സേയ്റ്റനിസവും കലാസൗന്ദര്യത്തിൻറെ മാജിക് വൃത്തത്തിനു പുറത്തായിപ്പോയ സന്ദർഭങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ കവിതാ സാകല്യംത്തിൽ വിരളമല്ല. 'ദേവത' പോലുള്ള കഥാകവിതകളിലും 'വേതാളകേളി' 'കഞ്ചാവിൻറെ ചിറകുകളി' ൽ പോലുള്ള ഭാവാത്മകകൃതികളിലും പാടുന്നപിശാചിലെ ചില ഖണ്ഡങ്ങളിലും ഈ ഭാവങ്ങൾക്ക് കലാസൗന്ദര്യം തികഞ്ഞുകിട്ടിയില്ല. ശിൽപപരമായി പരിശോധിക്കുമ്പോൾ അതിദീപ്തിയെന്ന രസദോഷവും പല്ലവനമെന്ന (അതിവാചാലത) മാർഗ്ഗദോഷവും ആണ് ചങ്ങമ്പുഴയുടെ സാഡിസത്തേയും സേയ്റ്റനിസത്തേയും മസോക്കിസതയേയും ചിലപ്പോൾ കലാസൗന്ദര്യത്തിൻറെ കോട്ടയ്ക്കു ചുറ്റുമുള്ള കിടങ്ങുകളിൽ വീഴ്ത്തിക്കളഞ്ഞത്. എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഒട്ടേറെ കഥാകാവ്യങ്ങളും ഭാവകാവ്യങ്ങളും കിടങ്ങിൽ വീഴാതെ കോട്ടയ്ക്കുള്ളിൽ കയറി അവിടെ പതാക പറപ്പിച്ചു. ചിലത് കിടങ്ങുകളിലേക്കു വഴുതിവീണിട്ടും കരയേറി കോട്ടയ്ക്കകത്തെത്തിച്ചേർന്നു. 'സ്പന്ദിക്കുന്ന അസ്ഥിമാട'ത്തിൻറെ മുഖവുരയിൽ എ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ള, ഫ്രഞ്ച് കവി വെർലെയ്ൻറെ വ്യക്തിത്വത്തിനും ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വ്യക്തിത്വത്തിനും തമ്മിലുള്ള അത്യന്ത സാദൃശ്യം ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചിട്ടുണ്ട്. ചങ്ങമ്പുഴ മസോക്കിസ്റ്റ് പ്രവണതകളും ആത്മഹതിപ്രവണങ്ങളായ വിഷാദചിന്തകളും തനിക്കോ സമൂഹത്തിനോ ആപത്തുണ്ടാക്കംവിധം കലാബാഹ്യമല്ലെന്ന സമീപനമാണദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നത്. 'വെർതറുടെ സങ്കടങ്ങൾ' എന്ന ഗൊയ്ഥെയുടെ നോവൽ ജർമ്മനിയിൽ 'ആത്മഹത്യാമാമൂൽ' ജനിപ്പിച്ചിരുന്നുവെന്നും റൊമാൻറിക് പ്രസ്ഥാനത്തിൽപെട്ട കൃതികൾകൊണ്ടാണ് അത്തരം ആപത്തുകളുണ്ടാകുന്നതെന്നും പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിൽപെട്ട കൃതികളെക്കണ്ട് അത്തരം ആപത്തുണ്ടാകുന്നതല്ലെന്നും, (മനം നോക്കി പ്രസ്ഥാനകൃതികളുടെ മസോക്കിസം നിമിത്തമാണ് ആത്മഹത്യകൾ ജനിക്കുന്നത്) ഉള്ള ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയുടെ പ്രസ്താവനകളാകട്ടെ അവ്യക്തങ്ങളും തെറ്റിദ്ധാരണ സൃഷ്ടിക്കുന്നവയുമായിത്തീർന്നിട്ടുണ്ട്. രമണൻ എന്ന കൃതി പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിൽപ്പെടുന്നതുകൊണ്ട് അതിലെ വിഷാദവും ആത്മഹത്യയും ആപൽക്കാരിയാവില്ലെന്നു കേസരി പറയുന്നതിൻറെ പൊരുളെന്താണ്? മസോക്കിസവും സാഡിസവും പരാജയപ്രസ്ഥാനത്തിലുൾപ്പെടുമെങ്കിൽ കൊള്ളാമെന്നും റൊമാൻറിക് പ്രസ്ഥാനത്തിൽപ്പെട്ടുപോയാൽ തള്ളണമെന്നുമാണോ കേസരിയുടെ വിവക്ഷ? വിശദീകരണംകൊണ്ടേ കാര്യം മനസ്സിലാക്കാനാവൂ. ഞാൻ ആ പ്രസ്താവനയെ മനസ്സിലാക്കുന്നതെപ്രകാരമെന്നു പറയാം. സമൂഹവ്യവസ്ഥയിൽ നിലവിലുള്ള ഉച്ചനീചാവസ്ഥകളാണ് രമണകഥയിലെ ദുരന്തബീജം. പുൽക്കൊടിയും വെള്ളിനക്ഷത്രവും തമ്മിലുള്ള പ്രണയം സാഫല്യംത്തിലെത്തുകയില്ല. ഹെയ്നയുടെ ഒരു ഭാവഗീതത്തിൽ അത്യുത്തരദേശത്ത് മഞ്ഞുടയാടയണിഞ്ഞുനിൽക്കുന്ന ഫർമരത്തിനു പൗരസ്ത്യദശത്തെ പൊള്ളുന്ന പാറകൾക്കിടയ്ക്കു നിൽക്കുന്ന കാലത്തോടുള്ള പ്രണയത്തിൻറെ സാക്ഷാൽക്കാരാതീതത്വം വർണ്ണിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതുപോലെയുള്ള സാഫല്യംാതീതത്വം രമണകഥയിലെ പ്രണയത്തിനുണ്ടായിപ്പോയത്, ഭൂസ്ഥിതിപരമായ അകൽച്ചകൊണ്ടല്ല ശ്രീസ്ഥിതിപരമായ അകൽച്ചകൊണ്ടാണ്. ദുരന്തത്തിനു കരണം ഭൂമിദേവിയായാലും ശ്രീദേവിയായാലും സ്ഥിതിദേവൻ പ്രസാദിക്കാത്തതുകൊണ്ട് മൃത്യുദേവനെ പ്രാപിക്കേണ്ടിവരുന്നു. ഈ വസ്തുതയുടെ ധ്വനി വ്യവസ്ഥിതിയുടെ വിമർശനമാണല്ലോ. അതിനാൽ അത്തരം ദുരന്തങ്ങൾ വ്യവസ്ഥിതിയോടുള്ള പ്രതിഷേധത്തെയാണ് ജ്വലിപ്പിക്കുക; ആത്മഹത്യാപ്രവണതകളെയല്ല ആ പ്രതിഷേധം വിപ്ലവോൻമുഖമായ, സ്ഥിതി വ്യവസ്ഥയിൽ ഉടനടി വിപ്ലവാത്മകമായ ഉടച്ചുവാർക്കൽ നടത്തുന്നതിനുവേണ്ടിയുള്ള ആവേശമുണർത്തുന്ന, സുശക്തവികാരമായി കത്തിപ്പടർന്നുപിടിക്കുന്നു. ഈ അർത്ഥത്തിലായിരിക്കണം കേസരി രമണനെ' റിയലിസപ്രസ്ഥാനത്തോടു ബന്ധിപ്പിക്കുന്നത്. ഇതിൻറെ മറ്റൊരു വസ്തുധ്വനി ഇതാണ്; വിഷാദങ്ങളും പ്രതിഷേധങ്ങളും ആവേശങ്ങളുമെല്ലാം ഉണർന്നു വളർന്നു സമ്യക് വിശ്രാന്തി പ്രാപിക്കുന്ന പ്രക്രിയയാണ് ആസ്വാദകനിൽ സംഭവിക്കുന്നത്. അതായത് കലാപരമായ സൗന്ദര്യമൂല്യംത്തിൻറെ മാജിക്വൃത്തത്തിനു പുറത്തല്ല ആ കൃതിയുടെ നിൽപ്. അത് കലാസൗന്ദര്യത്തിൻറെ കോട്ടയിലെത്തുന്നു. ചുറ്റുമുള്ള കിടങ്ങിൽ വീണ് പൊങ്ങാനാവാത്തവിധം മുങ്ങിത്താണുപോകുന്നില്ല.

ചുരുക്കത്തിൽ, ചങ്ങമ്പുഴയുടെ മസോക്കിസ്റ്റ് പ്രവണതകൾ തൻറെ കാലഘട്ടത്തിലെ യുവഹൃദയങ്ങളിൽ പടർന്നുപിടിച്ച വിഷാദാഭിരതിയുടെ പ്രാതിനിധ്യം വഹിക്കുന്നു. ആ വിഷാദാഭിരതിക്കു കാരണമോ? സമ്പത്ത് ആസ്പദമാക്കിയുള്ള ഉച്ചനീചാവസ്ഥകളുടേയും ജാതിമതാദി വ്യവസഥകളാസ്പദമാക്കിയുള്ള മതിൽക്കെട്ടുകളുടേയും കുരുക്കിൽക്കിടന്നു വീർപ്പുമുട്ടുന്ന സ്ഥിതിവിശേഷങ്ങളുളവാക്കുന്ന ദേശകാലധർമ്മങ്ങൾ തന്നെ. അവയോടൊപ്പം കുറേക്കൂടി അഗാധമായ ദാർശനികതലങ്ങളുള്ള ജീവിത വൈയർഥ്യബോധവും മൃത്യുവാഞ്ഛയും നിരാലംബബോധഗ്രസ്തതയും കൂടി നാമ്പെടുത്തു കഴിഞ്ഞിരുന്നു. കൽപാന്തപ്രളയാവബോധത്തിലെത്തിച്ചേർന്ന മോഡേണിസ്റ്റ് പ്രവണതകൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതുയുടെ കാലംമുതൽക്കേ പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങി. സമൂഹത്തിലെ പീഡിതവിഭാഗങ്ങൾക്കെല്ലാം ആ പ്രവണതകൾ സത്യമായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. എങ്കിലും മുഖംമൂടിക്കാരുടെ വർഗ്ഗം അവയെ നേരിടാൻ സന്നദ്ധമായിരുന്നില്ലെന്നേയുള്ളൂ. നിലവിലുള്ള തിക്തരൂക്ഷദാരുണ വസ്തുതകൾ ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയിലൂടെ മറനീങ്ങിക്കണ്ടപ്പോൾ, മേനക നീട്ടിക്കാട്ടിയ പിഞ്ചുകുഞ്ഞിൻറെ നേരെ കണ്ണടച്ച് മുഖംപൊത്തി 'എൻറെയല്ലെ' ന്ന് തിരസ്കരിക്കുന്ന വിശ്വാമിത്രൻറെ ചിത്രത്തെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുംവിധം സ്ഥിതിവ്യവസ്ഥ പാലിക്കാൻ വെമ്പുന്നവർ തിരസ്കാര പ്രവണതകളും തീവ്രപ്രതിഷേധങ്ങളും അസഹിഷ്ണുതയും പ്രകടിപ്പിച്ചുവെന്നേയുള്ളൂ. തിരസ്കാരത്തിൻറേയും പ്രതിഷേധത്തിൻറേയും അസഹിഷ്ണുതയുടേയും തീവ്രത ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയെന്ന പിഞ്ചുകുഞ്ഞിൻറെ ഉൽപത്തിസത്യത്തിനുള്ള അനിഷേധ്യമായ തെളിവുകളായിത്തീരുകയാണുണ്ടായത്. ആ സത്യമാകട്ടെ അതിൻറെ നൈസർഗ്ഗികമായ നിഷ്കളങ്കലാവണ്യംകൊണ്ട് വിരക്തൻമാരെപ്പോലും ആകർഷിച്ചു കീഴടക്കി. അകക്കാമ്പിൻറെ മണിയറവാതിൽ അടച്ചിട്ടു പ്രതിരോധിച്ചവരുടെ ഉള്ളറകളിൽപ്പോലും ഒളിച്ചു കടന്നുചെന്ന് നിദ്രാധീനയായ പ്രണിയിനിയെ പുണർന്ന് ഉണർത്തി ആർദ്രയാക്കാൻ വേണ്ടുന്ന കാതൽക്കരുത്ത് (കാതലിൻ തമിഴിൽ പ്രേമം എന്നു കൂടി അർത്ഥം) ചങ്ങമ്പുഴക്കവിതയ്ക്കു കിട്ടിയ വരമായിരുന്നു മോഡേണിസത്തിൻറെ അതിവർഷം പിറകെ വരുന്നതിൻറെ സൂചനയാണ് വിണ്ണിൽനിന്നു മണ്ണിലേക്കിറങ്ങിവന്ന തടില്ലതപോലുള്ള ആ അപ്സരകന്യക നൽകിയത്.

1. അധീരതയുടെ മൃത്യുപൂജ

ഇമേജുകളേക്കാളേറെ ഭാവകാവ്യങ്ങളിലെ ഭാവതലങ്ങളും ആണ് മസോക്കിസ്റ്റ് സാഡിസ്റ്റ് പ്രവണതകൾ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നതെന്നു പറഞ്ഞുവല്ലോ. ദുരന്താത്മകമായ പ്രണയകഥകളിലേക്ക് ചങ്ങമ്പുഴയുെട അന്തരാത്മാവ് ഹഠാദാകൃഷ്ടമായിരുന്നു. വ്യക്തിസ്വഭാവത്തിൽ ഇത്തരം പ്രവണതകളുടെ നിസ്വതയാണോ സമൃദ്ധിയാണോ ഏതാദൃശപ്രമേയങ്ങളിലേക്കാകർഷിക്കുക എന്ന കർത്തൃത മനഃശാസ്ത്രത്തിലേക്ക് ഇവിടെ പ്രവേശിക്കുന്നില്ല. കൃതികളിലൂടെ അവതീർണ്ണമാകുന്ന പ്രവണതകളെക്കുറിച്ചുള്ള അൻവഷണത്തിനേ മുതിരുന്നുള്ളൂ. ആദ്യത്തെ പ്രധാന കഥാകാവ്യമായ രമണൻ ആത്മസ്നേഹിതൻറെ ആത്മഹത്യയെന്ന യഥാർഥ സംഭവം കവിയിലേൽപിച്ച ആത്മായാഘാതത്തിൻറെ ഫലമാണല്ലോ. കഥ സംഭവിച്ചതുതന്നെയാണെങ്കിലും സംഭവ്യതയുടെ സത്യാത്മക സൗന്ദര്യമനുഭവിച്ചതുതന്നെയാണെങ്കിലും സംഭവ്യതയുടെ സത്യാത്മകസൗന്ദര്യമനുഭവപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ആ കൃതി പരാജയപ്പെട്ടുവെന്ന വിമർശനമുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. നായികയുടെ മനംമാറ്റവും നായകൻറെ എടുത്തുചാട്ടവും ഹൃദയസ്പർശിയായും വിശ്വാസ്യമായും അവതരിപ്പിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ലെന്നതാണ് പ്രധാന കുറ്റപത്രം. സുശിക്ഷിതരായ ആസ്വാദകരുടെ ജനകീയ കോടതിയിൽ ഈ കുറ്റാരോപണം വോട്ടിനിട്ടാൽ ഫുൾബെഞ്ച് വിധിയായിട്ടില്ലെങ്കിലും ഭൂരിപക്ഷവിധിയനുസരിച്ച് അതു തള്ളിയപ്പോഴേക്കും തീവ്രമായ ജീവിതരതിയെന്ന ഹേതുകൊണ്ട് നായികയുടെ മനംമാറ്റത്തിൻറെ വിശ്വാസ്യത സ്ഥാപിതമായിട്ടുണ്ട്. നായകൻറെ മസോക്കിസ്റ്റ് പ്രവണതകൾ അത്രതന്നെ തീവ്രമായ അളവിൽ നായികയുടെ മനോഘടനാംശമായിരുന്നില്ല. അത് ശ്രദ്ധിച്ചു മനസ്സിലാക്കുന്നവർക്ക്, മനംമാറ്റം, പെട്ടെന്നുളവായത് എന്ന അർഥത്തിൽ ആകസ്മികമെന്നു വിശേഷിപ്പിക്കാമെന്നു തോന്നുമെങ്കിലും അകാരണമെന്ന അർത്ഥത്തിൽ ആ മാറ്റം ആകസ്മികമായിത്തോന്നുകയില്ല. രണ്ടർഥത്തിലും, അതു തനിക്ക് ആകസ്മികമായിത്തോന്നി എന്നത് നായക മനസ്സിൻറെ സമനിലതെറ്റിച്ചു. മസോക്കിസ്റ്റ് പ്രവണത അത്യന്ത രുഗ്ണാവസ്ഥയോളം എത്തിയിരുന്ന അയാൾ മൃത്യുവിലേക്കെടുത്തു ചാടുകയും ചെയ്തു. അധീരതയുടെ മൃത്യുപൂജയാണത്. കാവ്യത്തിൽ ആ മനംമാറ്റവും എടുത്തുചാട്ടവും അവിശ്വാസ്യതയുടെ കിടങ്ങിൽ വീണുതാണിട്ടില്ല. കരുണമനുഭവപ്പെടുത്തുന്നതിൽ വിശ്വപ്രസിദ്ധങ്ങളായ ചില ദുരന്തനാടകങ്ങളുടേതുപോലുള്ള വിജയം ആ കൃതിക്കുണ്ടായി. എന്നാൽപ്പോലും, അതിദീപ്തികൊണ്ടും അതിഭാഷണം കൊണ്ടും കൃതിയുടെ ദുരന്തതീവ്രതയ്ക്കു ലാഘവം വന്നുപോയിട്ടുണ്ട്. സമൂഹാബധത്തിലുറങ്ങിക്കിടന്ന മസോക്കിസ്റ്റ് പ്രവണതകളെ ഉണർത്തിയ ആ കൃതിയുടെ ആവിശേഷധർമ്മത്തിനാകട്ടെ സാർവ്വകാലിക സത്യസൗന്ദര്യമുണ്ടെന്നതിനു പുറമെ, ദേശകാല സീമിതമായ ഒരു വിശേഷണം കൂടിയുണ്ടായിരുന്നുതാനും. അതിനെപ്പറ്റി മുമ്പേ വ്യക്തമാക്കിയല്ലോ

മറ്റു കഥാകാവയങ്ങളിലേക്കു പ്രവേശിക്കാം. 'ആരാധകനി'ൽ വിജയൻ, സോമൻ എന്ന രണ്ടുപേർ മാലതിയെ സ്നേഹിക്കയും വിജയൻറെ വാചാലപ്രേമം വിജയിച്ചപ്പോൾ സോമൻറെ മൂകപ്രേമനിർഭരമായ ഹൃദയം തകരുകയും ചെയ്യുന്നതാണ് ഇതിവൃത്തം. സോമൻറെ മൂകാരാധനയ്ക്കും ദുഃഖാഭിരതിക്കുമാണ് ആ ദുരന്തകഥയിൽ പ്രകാശജ്വാലയുള്ളത്. മസോക്കിസറ്റ് മനോഘടനയുടെ ഒരു ചിത്രകാരനാണ് അയാൾ. അയാളുടെ അന്തിമനിമിഷങ്ങളിൽ അയാളുടെ ഡ്യൂപ്ലിക്കേറ്റ് ആയ കവിതന്നെയാണ് അതിദീപ്തിദോഷസ്പർശമുള്ള പരിദേവനങ്ങൾ മുഴക്കുന്നത്.

"അരുതു കാണാനിതെന്തൊരു സംഭവം
ക്ഷണികലോകമേ, നീയെത്ര നിഷ്ഠൂരം?
പ്രളയമെങ്ങാ പ്രളയം? അതിനക
ത്തവനിതാണിടാനെന്തിനിത്താമസം!
മരുമരീചികൾ! ദാഹങ്ങൾ ചൂടുകൾ
എരിപൊരിക്കൊണ്ടിടും കൊടുംതൃഷ്ണകൾ
അനുനിമേഷമെരിഞ്ഞു പടർന്നട
ർന്നലറിയേറുന്ന തീപ്പൊരിക്കാടുകൾ!''

എന്നിങ്ങനെ ജീവിതത്തിൻറെ വൈയർഥ്യത്തെക്കുറിച്ചും പ്രളയോൻമുഖതയെക്കുറിച്ചും അസഹനീയസന്താപത്തെക്കുറിച്ചും ഉള്ള നിലവിളികൾക്കു തൊട്ടുപിറകെ, മസോക്കിസ്റ്റ് മനസ്സ് ആക്രോശിക്കുന്നു;

"ഇവിടമല്ലേ സുഖം? തീക്കനൽക്കട്ടയാ
മിവിടമല്ലേ കുസുമശയ്യാതലം!''

ഇതൊരു വിപരീത ലക്ഷണയായിക്കണക്കാക്കേണ്ടതില്ല. തീക്കനലിൽ പുഷ്പശയ്യ കണ്ടെത്തുന്ന മസോക്കിസ്റ്റ് മനസ്സ് സോമൻറേതെന്നപോലെ അവൻറെ വിധാതാവിൻറേതുമാണ്. ഈ കഥയിലെ ദുരന്തത്തിൻ സമൂഹ ജീവിതത്തിലെ കാപട്യങ്ങൾ ഉത്തരവാദിയല്ല എന്നാലും.

"ഇവിടെയെന്തിനീ യാദർശകാഹളം
ഇവിടെയെന്തിനീ മാതൃകാജീവിതം?''

എന്നിങ്ങനെയുള്ള ആക്രോശങ്ങൾ ഉണ്ട്. പീഡിതബോധവും പീഡനരതിയും മസോക്കിസ്റ്റ് മനോഘടനയിൽ സഹവർത്തികളാണ്. പീഡിതത്വത്തെക്കുറിച്ചു പരിദേവനം മുഴക്കും. ഒപ്പം അതിനെ ആവേശപൂർവ്വം ആശ്ലേഷിക്കുകയും ചെയ്യും. പീഡിതത്വാവബോധത്തിൽ യുക്തായുക്തതയോ വസ്തുനിഷ്ഠതയോ ഉണ്ടായിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല. ലോകം കപടമാണെന്നും തനിക്കുമാത്രമേ ആത്മാർത്ഥതയുള്ളൂവെന്നും ആ ആത്മാർത്ഥതയുടെ പരാജയം അനിവാര്യമാണെന്നും ഉറച്ച വിശ്വസിക്കുന്നത് മസോക്കിസ്റ്റ് അന്തഃപ്രേരണകളുടെ നിയന്ത്രണാതീതമായ കവിഞ്ഞൊഴുക്കുമൂലമാണ്. ഇത്തരം സോമൻമാർക്ക് എതിരാളിയായിത്തീരുന്നുവെന്ന് സ്വയം അറിയാത്ത വീജയൻമാർ എക്കാലത്തുമുണ്ടാവും. നൈസർഗ്ഗികമായി പ്രതിദ്വന്ദികളുണ്ടായില്ലെങ്കിൽപ്പോലും, പ്രതിദ്വന്ദികളെ സൃഷ്ടിച്ച് കണ്ണീരൊഴുക്കിൽ മുങ്ങിത്താണുംകൊണ്ടോ കനൽക്കുസുമശയ്യാതലത്തിൽ സ്വയം നീറായിത്തീർന്നിട്ടോ നിഹതത്വം ഏറ്റുവാങ്ങാൻ ഇവർ കൊടിയ വെമ്പൽകാട്ടും. രമണനിൽ പരാജയ പ്രസ്ഥാനത്തിൻറെ സവിശേഷതകൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞ കേസരിക്ക് ആ കൃതിയുടെ നിർമിതിക്കു രണ്ടുകൊല്ലം മുമ്പെഴുതിയ 'ആരാധകനി'ൽ അവ ആരോപിക്കാൻ കഴിയുമായിരുന്നെന്നു തോന്നുന്നില്ല.