1945 - ല്‍ കോട്ടയത്ത്‌ നടന്ന 'അഖിലകേരള പുരോഗമന സാഹിത്യ സംഘടന'യുടെ രണ്ടാം വാര്‍ഷിക സമ്മേളനത്തിന് മുന്‍‌കൂര്‍ തയ്യാറാക്കി അച്ചടിച്ച് വിതരണം ചെയ്ത അദ്ധ്യക്ഷപ്രസംഗം
സാഹിത്യചിന്തകള്‍
മഹതികളേ, മഹാന്മാരേ, നിങ്ങളെ ഞാന്‍ വന്ദിക്കുന്നു!
ഒരു ജനതയുടെ സാംസ്‌കാരികമായ വികാസത്തിന്റെ വിജയവൈജയന്തിയാണ്‌ സാഹിത്യം. അതു തികച്ചും ആന്തരികമാണ്‌. ചരിത്രം
രാഷ്‌ട്രത്തിന്റെ ബാഹ്യചലനങ്ങളെ മാത്രമേ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നുള്ളു. അതൊരിക്കലും തൊലിക്കപ്പുറം ചുഴിഞ്ഞിറങ്ങുന്നില്ല. മനുഷ്യരുടെ കായികമായ നേട്ടങ്ങളും നഷ്‌ടങ്ങളും, മസ്‌തിഷ്‌കിങ്ങളായ
പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ പ്രകടനഫലങ്ങളും കൊണ്ടു മാത്രം ചരിത്രം ത്യപ്‌തിപ്പെടുന്നു. ആത്മസത്തയുമായി അടുക്കുവാനുള്ള അഭിനിവേശം അതിന്‌ കുറവാണ്‌. സാഹിത്യമാകട്ടെ രാഷ്‌ട്രത്തിന്റെ
ആത്മസത്തയുടെ അഭിരാമസന്താനമായി സമുല്ലസിക്കുന്നു.
വളരാത്ത ഒരു ജനതയ്‌ക്കു പരിപുഷ്‌ടമായ ഒരു സാഹിത്യസമ്പത്തുണ്ടാവുകയില്ല; സ്വതന്ത്രമല്ലാത്ത ഒരു രാഷ്‌ട്രം സ്വതന്ത്രമായ ഒരു സാഹിത്യത്തെ സൃഷ്‌ടിക്കയുമില്ല. ഈ തോതുവെച്ചു നോക്കുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തിന്റ കഥ അല്‌പം പരുങ്ങലിലാണെങ്കില്‍ അത്ഭുതപ്പെടാനെന്തിരിക്കുന്നു? ഏറ്റവും പ്രാചീനമെന്നു കരുതപ്പെടുന്ന `രാമചരിതം' മുതല്‍ ആധുനിക കാലത്തെ കൃതികള്‍വരെ സാമാന്യമായിട്ടെങ്കിലും ഒന്നു കണ്ണോടിച്ചുനോക്കിയാല്‍, സാഹിത്യസംബന്ധമായ സകലസൗഭാഗ്യങ്ങളുടെയും ഇടയില്‍, ഒരു സംഗതി സ്‌പഷ്‌ടമായിക്കാണാന്‍ കഴിയും ഗ്രന്ഥകാരന്മാരുടെ അടിമമനോഭാവം. ഒരൊറ്റ നോട്ടത്തില്‍ അതിന്റെ നഗ്നമായ രൂപം പക്ഷേ നമ്മുടെ കണ്ണില്‍പെട്ടുവെന്നു വരികയില്ല. എന്തുകൊണ്ടെന്നാല്‍ അന്ധമായ ഭക്തിയുടെ ഒരു നനുനനുത്ത ഉടുപ്പണിഞ്ഞുകൊണ്ടാണ്‌ അതിന്റെ നില. ഒന്നുകില്‍ ഈശ്വരന്‍, അല്ലെങ്കില്‍ രാജാവ്‌, അതുമല്ലെങ്കില്‍ പൂര്‍വ്വസൂരികള്‍ ചിലപ്പോള്‍ ഇവരെല്ലാം തന്നെ ഒത്തുചേര്‍ന്നൊരു സംഘമായി സാഹിത്യകാരന്റെ മുന്‍പിലങ്ങനെ വിലങ്ങടിച്ചുനില്‌ക്കുന്നു! അവരെ കാണാത്ത ഭാവം നടിച്ചു കടന്നുപോകുവാനുള്ള കരള്‍ക്കരുത്തു സാഹിത്യകാരനുണ്ടാകുന്നില്ല. കാവടിപോലെ വളഞ്ഞു പോകുന്ന ആ നട്ടെല്ലു കാമ്യമായ വിനയത്തിന്റെ വിജയദണ്‌ഡമായി വാഴ്‌ത്തപ്പെടുകയും, ഗതാനുഗതികരായ ആരാധകന്മാരാല്‍ ആ മാമൂല്‍തന്നെ തുടര്‍ച്ചയായി ആവര്‍ത്തിപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. നിഷ്‌കൃഷ്‌ടനിയമങ്ങളുടേയും സങ്കീര്‍ണ്ണസങ്കേതങ്ങളുടെയും അസഹനീയമായ ആഘാതം അനുകമ്പാര്‍ഹമായ ഈ അടിമത്തത്തെ കണക്കിലധികം പീഡിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. അങ്ങനെ, കാലഗതിയില്‍ കൂനുപിടിച്ചുപോയ ഒരു സാഹിത്യസൈരന്ധ്‌റിയാണ്‌ സുരഭിലമായ രാഗാംഗലേപവുമായി പുരോഗമനത്തിന്റെ കരസ്‌പര്‍ശത്തെ കൊതിച്ചുകൊണ്ട്‌ ഉല്‍കണ്‌ഠാകുലയായി നിലക്കൊള്ളുന്നത്‌!
എന്റെ പ്രസ്‌താവം ഒരു വിശദീകരണത്തെ ആവശ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്‌. കവി, അഥവാ സാഹിത്യകാരന്‍, എപ്പോഴും ജനപ്രതിനിധിയായിരിക്കും. ജനത അയാളിലൂടെ സ്‌പന്ദിക്കുകയും ചിന്തിക്കുകയും സംസാരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ജനസമൂഹത്തിന്റെ സമഗ്രമായ ജീവചൈതന്യമാണ്‌ അയാളുടെ പ്രചോദനത്തിന്റെ പ്രഭവസ്ഥാനം. ഓരോ വ്യക്തിയുടെയും ജീവശക്തി അയാളുടെ സൃഷ്‌ടിയില്‍ പങ്കെടുത്തിട്ടുണ്ട്‌. അക്കാരണത്താല്‍ത്തന്നെ അയാള്‍ ഓരോ വ്യക്തിയോടും ധാര്‍മ്മികമായി കടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ആ കടപ്പാടൊരിക്കലും വിസ്‌മരിച്ചുകൂടാ. വിസ്‌മരിക്കപ്പെടുന്ന പക്ഷം പിന്‍തലമുറക്കാരെങ്കിലും അയാളെ വെറുതെ വിടുകയില്ല. ജനതയില്‍നിന്നും സംഭരിക്കപ്പെടുന്ന ആ അമൂല്യമായ ശക്തിവിശേഷമാണ്‌ ഒരു സാഹിത്യകാരന്റെ മൂലധനം. സ്വന്തമായ ഉദ്ദേശങ്ങള്‍ക്കായി അതിനെ കണ്ടമാനം ദീപാളികുളിച്ചു കളയുകയല്ല, പിടിപ്പോടൂകൂടി പെരുമാറി, മുതല്‍ വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ച്‌, ജനതയുടെ പൊതുനന്മയ്‌ക്കായി അതിനെ വിനിയോഗിക്കുകയാണ്‌ അയാളുടെ കര്‍ത്തവ്യം. ഉല്‍ക്കര്‍ഷോന്മുഖമായ ആ വിഷയത്തില്‍ അയാള്‍ക്കു സര്‍വ്വസ്വാതന്ത്ര്യവുമുണ്ട്‌. ന്യായമായ അവകാശങ്ങളെ, സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങളെ, സ്ഥാപിക്കുവാന്‍ ആ ശക്തിസ്‌ഫുലിംഗങ്ങളുടെ സംയോഗത്താല്‍ അത്യന്തതീക്ഷ്‌ണവും അപ്രതിമവുമായി വര്‍ത്തിക്കുന്ന അയാളുടെ വ്യക്തിത്വം സദാ സമരോത്സുകതയോടെ ത്രസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കണം. ജനതയുടെ മേല്‍ അയാള്‍ക്കുള്ള സ്വാധീനശക്തി എതിരറ്റതാണ്‌. ജനതയുടെ ഭാവി അയാളുടെ വ്യക്തിത്വത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. അടിമമനസ്ഥിതിയോടുകൂടിയ ഒരു ജനസമുദായമാണ്‌ അയാളുടെ സൃഷ്‌ടിക്കുത്തരവാദിത്വം വഹിക്കുന്നതെങ്കില്‍, അതിനെ പിന്നേയും അടിയുറപ്പിക്കുവാനല്ല, വേരോടെ പിഴുതെറിഞ്ഞു സ്വതന്ത്രമായ ഒരു നൂതന സമുദായത്തെ സൃഷ്‌ടിക്കുവാനാണ്‌ അയാളുടെ സിദ്ധികള്‍ വിനിയോഗിക്കപ്പെടേണ്ടത്‌. അതിനുള്ള ഒരു പോരാട്ടമായിരിക്കണം അയാളുടെ ജീവിതം. പരിതസ്ഥിതികളാണ്‌ സാഹിത്യകാരനെ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നതെന്നു `ടെയിന്‍' തുടങ്ങിയ നിരൂപകന്മാര്‍ പറയുമായിരിക്കാം; അതില്‍ കുറച്ചു പരമാര്‍ത്ഥവും ഉണ്ടായിരിക്കാം. പക്ഷേ, പരിതസ്ഥിതികളുടെ സൃഷ്‌ടിയായതുകൊണ്ടു സാഹിത്യകാരന്‍ അവന്റെ അന്ത്യശ്വാസംവരെ അശരണമാംവിധം അവയ്‌ക്കടിമയായി വര്‍ത്തിച്ചുകൊള്ളണമെന്നില്ല. അവയ്‌ക്കു പന്തികേടുണ്ടാകുമ്പോള്‍ അവനവയെ പരിഷ്‌ക്കരിക്കും; പുതിയവയെ സൃഷ്‌ടിക്കും അല്ലാത്തപക്ഷം അവന്റെ സ്ഥാനത്തിനു യാതൊരു മഹത്വവുമില്ല. സാഹിത്യകാരന്റെ പരമപ്രധാനമായ ഈ കര്‍ത്തവ്യം വിജയപൂര്‍വ്വം നിര്‍വ്വഹിച്ചിട്ടുള്ളവരായി നമ്മുടെ സാഹിത്യകാരന്മാരില്‍ എത്രപേരുണ്ടെന്നു ചിന്തിക്കുമ്പോള്‍ നാം യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ നിരാശപ്പെടുന്നില്ലേ? കുറെ നേരത്തേയ്‌ക്കൊരു പൊട്ടിച്ചിരിക്കു വകയുണ്ടാക്കിയതല്ലാതെ സമുദായപരിഷ്‌കര്‍ത്താവെന്നു പലരും ഘോഷിയ്‌ക്കാറുള്ള കുഞ്ചന്‍നമ്പ്യാര്‍പോലും ഈ വിഷയത്തിലെന്തു സാധിച്ചിട്ടുണ്ട്‌? മഹാകവി കുമാരനാശന്റെ കാലത്തിനു മുമ്പുവരെ, കേവലം വിനോദത്തിനോ പാണ്‌ഡിത്യപ്രകടനത്തിനോ ഉള്ള ഒരുപകരണമെന്നതില്‍ക്കവിഞ്ഞ്‌, നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തിനു സൃഷ്‌ടിപരമായി എന്തു മേന്മയാണുണ്ടായിരുന്നത്‌?
നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തിന്‌ ഇത്തരത്തിലൊരു ദുര്‍ദ്ദശ വരുവാനുള്ള കാരണം എന്തെന്നു ചിന്തിക്കേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്‌. രാജാക്കന്മാരും പ്രഭുക്കളും സമുദായത്തിലെ ഉയര്‍ന്നപടികളില്‍ വര്‍ത്തിക്കുന്ന ചുരുക്കം ചില വ്യക്തികളും മാത്രം ഭദ്രമായി കാത്തുസൂക്ഷിച്ചു കൈകാര്യം ചെയ്‌തു പോന്ന ഒരു സ്വത്തായിരുന്നു നമ്മുടെ സാഹിത്യം. വിശ്രമാവസരങ്ങളിലെ വിനോദത്തിനു മാത്രമേ അവര്‍ അതു വിനിയോഗിച്ചിരുന്നുള്ളു. അത്‌ ഒരിക്കലും ജനകീയമായ ഒരാവശ്യമായി വര്‍ത്തിച്ചിട്ടില്ല. നമ്മുടെ ഭാഷയില്‍ കവിത എന്നാല്‍ പാണ്‌ഡിത്യത്തിന്റെ ഗോദാവില്‍ യമകാലങ്കാരങ്ങളുടെ ഗുസ്‌തിപിടുത്തം എന്നായിരുന്നു അര്‍ത്ഥം. സമുദായത്തിലെ തുച്ഛമായ ഒരു ന്യൂനപക്ഷത്തിന്റെ പ്രീണനത്തെമാത്രം ലക്ഷ്യമാക്കിച്ചെയ്യപ്പെടുന്ന ഒരു സാഹിത്യവ്യാപാരം ഒരിക്കലും സ്വതന്ത്രമായിരിക്കാന്‍ നിവൃത്തിയില്ല. പ്രഭുസേവകരായ കവികള്‍ക്കു യജമാനന്മാരുടെ ഇഷ്‌ടാനിഷ്‌ടങ്ങളിലല്ലാതെ ജനസമുദായത്തിന്റെ പൊതുനന്മയില്‍ കണ്ണു ചെന്നിരുന്നില്ല. അക്കാരണത്താല്‍ ഒരേ അച്ചില്‍ അടിക്കടി വാര്‍ത്തെടുക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള കൃത്രിമസൃഷ്‌ടികളായിപ്പോയി നമുക്കു സിദ്ധിച്ചിട്ടുള്ള സാഹിത്യകൃതികളില്‍ ഭൂരിഭാഗവും. നാടോടിപ്പാട്ടുകളില്‍ കൃത്രിമത്വം കുറഞ്ഞിരിക്കുന്നതു മേല്‍ പ്രസ്‌താവിച്ച അഭിപ്രായത്തിനു ശരിയായ ഒരു തെളിവാണ്‌.
തമിഴിന്റെ പിടിയില്‍നിന്നു വിട്ടു സംസ്‌കൃതവുമായുള്ള ബന്ധം സുദൃഢമായതോടുകൂടി ഭാഷാസാഹിത്യത്തില്‍ ഈ കൃത്രിമത്വം അതിന്റെ പരമോച്ചനിലയെ പ്രാപിക്കുകയുണ്ടായി. നമ്മുടെ എണ്ണപ്പെട്ട പ്രാചീനകവികളില്‍, സംസ്‌കൃതത്തിലുള്ള അതിരുകവിഞ്ഞ ഭ്രമംമൂലം, അനുകരണത്തിനോ വിവര്‍ത്തനത്തിനോ അല്ലാതെ, തങ്ങളുടെ കഴിവുകളെ സ്വതന്ത്രമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ പ്രവര്‍ത്തിപ്പിച്ചു വിജയം നേടിയിട്ടുള്ളവര്‍ എത്ര പേരുണ്ട്‌? അഥവാ രണ്ടോ മൂന്നോ പേരുണ്ടെന്നു സമ്മതിച്ചാല്‍ത്തന്നെ, കാവ്യത്തിന്റെ ബാഹ്യസ്വരൂപത്തില്‍സാങ്കേതികമായ വശത്തില്‍അല്ലാതെ അവരുടെ കണ്ണെത്തിയിട്ടുണ്ടോ? ഈ ദുഷിച്ച പാരമ്പര്യം തലമുറകളായി തുടര്‍ന്നുവന്ന്‌ ഇന്നും നിലനിന്നുപോരുന്നില്ലേ? അന്ധമായ അനുകരണഭ്രമം മാത്രമല്ല ഇതിനടിസ്ഥാനം?
ഭാരതത്തിലെ മറ്റേതു ഭാഷയിലും ഇതിനേക്കാള്‍ കൂടുതലായി ഈ അനുകരണഭ്രമം ലജ്ജാവഹമായ രീതിയില്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നതു നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തിലാണെന്നുള്ളതു വേദനാജനകമായ ഒരു പരമാര്‍ത്ഥമാണ്‌. ഉദാഹരണമായി സന്ദേശകാവ്യപ്രസ്ഥാനമോ ചമ്പൂകാവ്യപ്രസ്ഥാനമോ എടുത്തു നോക്കുക. കാളിദാസന്റെ `മേഘദൂതം' മലയാളികളുടെമാത്രം പൊതുസ്വത്തല്ലല്ലോ. എന്നാല്‍ അതിനെ അനുകരിച്ചുകൊണ്ട്‌അല്ല, അതിന്റെ ചട്ടക്കൂടിനെ അനുകരിച്ചുകൊണ്ട്‌ഡസന്‍കണക്കിലുള്ള പീറക്കവിതകള്‍ചോരയും നീരുംവറ്റി, രോമം കൊഴിഞ്ഞ്‌, എല്ലുന്തിയ നാല്‌ക്കാലികള്‍കര്‍ണ്ണാടകത്തിലോ തമിഴിലോ തെലുങ്കിലോ ബംഗാളിയിലോ കാണുന്നുണ്ടോ? ഇതിനു കാരണമെന്ത്‌? കാളിദാസകൃതിയുടെ കമനീയമായ ആ ബാഹ്യരുപത്തില്‍ കണ്ണഞ്ചിയതല്ലാതെ അതിന്റെ ആത്മസത്തയുമായി താദാത്മ്യം പ്രാപിക്കുവാന്‍ അനുകരണത്തിനായി ചാടിപ്പുറപ്പെട്ട കവിമാനികളില്‍ ഒരാള്‍ക്കെങ്കിലും സാധിച്ചിട്ടുണ്ടൊ? ഇല്ലെന്നുള്ളതിനു തെളിവ്‌ അവരുടെ അനുകരണങ്ങളാകുന്ന അസ്ഥിക്കൂടുകള്‍ തന്നെ; ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കില്‍, അവര്‍ ഒരിക്കലും ഇത്തരത്തിലുള്ള പേക്കുത്തുകള്‍ക്ക്‌ ഒരുമ്പെടുമായിരുന്നില്ല. അഴകിന്റേയും ആനന്ദാനുഭൂതികളുടേയും ആവാസരിഗമായ അളകാപുരിയില്‍ ഭര്‍ത്തൃവിരഹാര്‍ത്തയായിത്തപിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ആ ശുഭദര്‍ശനയായ യക്ഷാംഗനയുടെ രത്‌നഹര്‍മ്മ്യത്തിനു മുമ്പില്‍ ഒരു പൊന്നശോകവും പൂത്തിലഞ്ഞിയും നില്‌ക്കുന്നതായി കാളിദാസന്‍ വര്‍ണ്ണിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. പിന്നാലെ പോയ സന്ദേശകാവ്യകര്‍ത്താക്കള്‍ ലക്കില്ലാതെ പടച്ചു തള്ളിയ സന്ദേശങ്ങളിലെല്ലാം നായികമാരുടെ മണിമാളികകള്‍ക്കു മുന്‍പില്‍ എന്തെങ്കിലുമൊരു മരത്തെ പൂവണിയിച്ചുനിര്‍ത്തിയില്ലെങ്കില്‍ അവര്‍ക്കിരിക്കപ്പൊറുതിയില്ലാതായി. നായികപാര്‍ശ്വത്തില്‍ പോത്തുപോലെ കൂര്‍ക്കം വലിച്ചുറങ്ങിക്കിടന്നിരുന്ന ഒരു നായകനെ അവിടെനിന്നകറ്റി, അയാളെ ഒരു വിരഹിയാക്കിത്തീര്‍ത്തു. അങ്ങനെ ഒരു സന്ദേശത്തിനുള്ള സന്ദര്‍ഭം സൃഷ്‌ടിക്കാന്‍ ഒരു മഹാകവിക്ക്‌ എവിടെയോ കിടന്ന ഒരു യക്ഷിയെ അഭയം പ്രാപിക്കേണ്ടിവന്നു. മോങ്ങാനിരുന്ന നായിന്റെ തലയില്‍ തേങ്ങ വീണതുപോലെ, വിധി തന്നെ ചിലര്‍ക്കു സന്ദേശത്തിനുള്ള സന്ദര്‍ഭം സജ്ജമാക്കിക്കൊടുത്തതിനാല്‍, അക്കൂട്ടര്‍ക്കു മതിയായ കാരണവും കിട്ടി. അങ്ങനെ കാളിദാസന്റെ മേഘംമൂലം കേരളത്തിലെ പക്ഷിമൃഗാദികള്‍ക്കുപോലും ഇരിക്കപ്പൊറുതിയില്ലാതായി. ഇത്രത്തോളം കൃത്രിമമായ ഒരു കാവ്യപ്രസ്ഥാനവും അതിലിത്രത്തോളം കമ്പം പിടിച്ച കവികളും നമ്മുടെ നാട്ടിലല്ലാതെ കാണുകയില്ല.
അനുകരണം അപലപനീയമാണെന്നല്ല ഞാന്‍ പറയുന്നത്‌. പക്ഷേ ചട്ടക്കൂട്ടില്‍ മാത്രം കണ്ണുപതിഞ്ഞാല്‍ പോരാ. താന്‍ ഏറ്റവും വിലമതിക്കുന്ന ഒന്നിനെ മാത്രമേ ഒരാള്‍ അനുകരിക്കുവാന്‍ തുനിയുകയുള്ളു. പ്രശംസയുടെ ഏറ്റവും ആത്മാര്‍ത്ഥമായ രൂപമാണ്‌ അനുകരണം എന്നു ക്ലട്ടണ്‍ ബ്രോക്ക്‌ പറയുന്നു എന്നാല്‍ ഒന്നോര്‍ക്കണം. കലാകാരന്റെ വ്യക്തിമുദ്രപതിയാത്ത ഒരു കലാസൃഷ്‌ടിക്കും ലോകത്തില്‍ ദീര്‍ഘായുസ്സുണ്ടായിട്ടില്ല. കവികള്‍ കടല്‌ക്കരയിലെ മണല്‍ത്തരികള്‍ പോലെ തിങ്ങിക്കൂടുമ്പോള്‍ അവരില്‍ മിക്കവരേയും വിസ്‌മൃതിയുടെ വീചിപ്രവാഹം വിഴുങ്ങിക്കളയുന്നു എന്നു സര്‍. എഡ്‌മണ്‍ഡ്‌ ഗൂസ്‌ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്‌ അക്ഷരംപ്രതി പരമാര്‍ത്ഥമാണ്‌. കവിയുടെ വ്യക്തിത്വത്തെക്കുറിച്ചു പ്രസിദ്ധ കലാവിമര്‍ശകനായ വാള്‍ട്ടര്‍ പേറ്റര്‍ പറയുന്നതു നോക്കുക-
"ഒരു കവിയുടെ കൃതിക്ക്‌ ഏറ്റവും സമുന്നതമായ രസസൗഭാഗ്യം സിദ്ധിക്കണമെങ്കില്‍, ജിജ്ഞാസയെ തൃപ്‌തിപ്പെടുത്തുകയെന്നതില്‍ക്കവിഞ്ഞ്‌ എന്തെങ്കിലും പ്രവര്‍ത്തിക്കുവാന്‍ അതിനു സാധിക്കണമെങ്കില്‍. ചരിത്രപരമായതില്‍നിന്നും വ്യതിരിക്തമായിനില്‍ക്കുന്ന രസബോധനിഷ്‌ഠമായ ഒരു മൂല്യം അതുള്‍ക്കൊള്ളണമെങ്കില്‍ അയാള്‍ താന്‍ ജീവിച്ചിരുന്ന കാലഘട്ടത്തിന്റെ യഥാര്‍ത്ഥസന്താനമായിരിക്കുകയും, അതിന്റെ രസബോധപരമായ നിയമങ്ങളെ അനുസരിക്കുകയും, അങ്ങനെയുള്ള അനുസരണം ഹേതുവായി തനിക്ക്‌ ആ കാലഘട്ടത്തെ ആകര്‍ഷിക്കുവാനും ഉത്തേജിപ്പിക്കുവാനും സാധിക്കുകയും ചെയ്‌തുകൊണ്ടുമാത്രമല്ല; അയാളുടെ കൃതിയില്‍ വ്യക്തിഗതവും കല്‌പനാചതുരവും അപ്രതിമവുമായ എന്തെങ്കിലുമൊന്ന്‌, രചയിതാവിന്റെ സ്വന്തം മാനസികപ്രകൃതിയുടെയും സത്വത്തിന്റേയും മുദ്ര, പരിസ്‌ഫുടമായി വര്‍ത്തിക്കേണ്ടതാവശ്യമാണ്‌".
ഞാന്‍ ഒരിക്കലും പ്രാചീനകവികളുടെയോ കവിതകളുടെയോ ശത്രുവല്ല. അവയെ നശിപ്പിക്കണമെന്നും ഞാന്‍ പറയുകയില്ല. മനോഹരമായ ഒരു ഹര്‍മ്മ്യത്തിന്റെ മട്ടുപ്പാവില്‍ മാദകമായ മധുചന്ദ്രികയുമേറ്റിരിക്കുമ്പോള്‍, ഉത്തുംഗമായ ആ ചന്ദ്രശാലയെത്താങ്ങിനില്‍ക്കുന്ന ആ ഹര്‍മ്മ്യത്തിന്റെ അടിയുറച്ച അസ്ഥിവാരത്തോട്‌ അവജ്ഞയല്ല, തീര്‍ച്ചയായും ബഹുമാനമാണെനിക്കുതോന്നുക. പക്ഷേ ആ അസ്ഥിവാരംകൊണ്ടുമാത്രം മന്ദിരത്തിന്റെ ആവശ്യം പരിപൂര്‍ണ്ണമായി നിര്‍വ്വഹിക്കപ്പെട്ടുവെന്നഭിമാനിക്കുവാനും എനിക്കു നിവൃത്തിയില്ല. ചുമരുകള്‍ കെട്ടിപ്പൊക്കി, മുറികള്‍ വേര്‍തിരിച്ച്‌, കതകുകളും കിളിവാതിലുകളും ഇണക്കിച്ചേര്‍ത്ത്‌, മച്ചും മേല്‍പ്പുരയും ഉറപ്പിച്ച്‌, ഓടിട്ട്‌, നിലവും തിണ്ണയും തേച്ചുമിനുക്കി ശരിപ്പെടുത്തിയാല്‍ മാത്രമേ അതാവാസയോഗ്യമാകു. കസേരയും കട്ടിലും പങ്കയും വിളക്കും അതിനുള്ളിലാവശ്യമാണ്‌. അവ നമ്മുടെ സുഖത്തെ വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ഏതെല്ലാംവിധത്തില്‍ ആ ഹര്‍മ്മ്യത്തെ മോടിപിടിപ്പിക്കാമോ അതൊക്കെച്ചെയ്‌തുകൊള്ളുക; നല്ലതുതന്നെ. അങ്ങനെ ഉറപ്പും ഭംഗിയുള്ള ഒരു സാഹിത്യസൗധം മണ്ണടിഞ്ഞ മഹാശയന്മാര്‍ നമ്മുടെ സ്വച്ഛന്ദവിഹാരത്തിനായി നമുക്കു വിട്ടുതന്നിട്ടുണ്ട്‌. നമുക്കെല്ലാവര്‍ക്കും ഒന്നുപോലെ അതില്‍ പരിപൂര്‍ണ്ണമായ സ്വാതന്ത്ര്യവുമുണ്ട്‌. അതിനെ അധികമധികം മോടിപിടിപ്പിക്കുവാന്‍ നമുക്കെല്ലാവര്‍ക്കും ഒന്നുപോലെ അവകാശമുള്ളതാണ്‌. അങ്ങനെ ചെയ്‌തുകൊള്ളൂ. സല്ലാപത്തിനായെത്തുന്ന നിങ്ങള്‍ പരസ്‌പരം മല്ലടിക്കേണ്ട യാതൊരാവശ്യവുമില്ല. അങ്ങനെ ചെയ്‌തേ ഒക്കു എന്നു നിര്‍ബന്ധമാണെങ്കില്‍ അതും നടക്കട്ടെ. പക്ഷേ ചൂടുപിടച്ച വികാരങ്ങളുടെ തള്ളിച്ചയില്‍ വെളിവുകെട്ട്‌, തൂമ്പായും മണ്‍വെട്ടിയുമായി ആര്‍ത്തിരമ്പിച്ചെന്ന്‌ അതിന്റെ അടിത്തറ കുളംകോരണമെന്നു നിങ്ങള്‍ ആക്രോശിക്കരുതേ! പക്ഷേ ഒന്നുണ്ട്‌: നിങ്ങളുടെ ആവക സ്വപ്‌നപ്രലപനങ്ങള്‍ ചില ഒച്ചപ്പാടുകളുണ്ടാക്കിയിട്ട്‌ വിശാലമായ അന്തരീക്ഷത്തില്‍ ദയനീയമാംവിധം വിലയം പ്രാപിക്കുന്നതല്ലാതെ അതുകൊണ്ടു പറയത്തക്ക യാതൊരു പ്രയോജനവും ഉണ്ടാകുന്നില്ല. നിങ്ങള്‍ ഒരിക്കലും പ്രവൃത്തിപദ്ധതിയിലേയ്‌ക്കു മുന്നിട്ടിറങ്ങുകയില്ല. ഇന്നത്തെ ദേശീയകവികളെപ്പോലെ കൂര്‍ക്കംവലികള്‍ക്കിടയില്‍ `ഉണരു, ഉണരു!' എന്നു കാകളിയിലോ കേകയിലോ ഞെരങ്ങുകയല്ലാതെ, സൃഷ്‌ടിപരമായി എന്തെങ്കിലും ചെയ്യുവാന്‍ നിങ്ങള്‍ക്കു കരുത്തില്ല. അടിയുറച്ച ആ അസ്ഥിവാരത്തിന്മേല്‍ നിങ്ങളുടെ മണ്‍വെട്ടികൊണ്ട്‌ ആവുന്നിടത്തോളം ആഞ്ഞുതന്നെ ഒന്നു വെട്ടിനോക്കു; അതിന്റെ വായ്‌ത്തല മടങ്ങുകയും നിങ്ങളുടെ കൈ ഉളുങ്ങുകയുമല്ലാതെ ഒരു മണ്‍തരിക്കുപോലും ക്ഷതമേല്‍ക്കുമെന്നു നിങ്ങള്‍ കരുതേണ്ട. അതുകൊണ്ടു നമ്മുക്കിപ്പോള്‍ നമ്മുടെ കാര്യം സംസാരിക്കാം.
ഭംഗിയുള്ള കണ്ണാടിച്ചില്ലുകള്‍ നിങ്ങളുടെ കൈവശമുണ്ട്‌; വലിപ്പത്തിലും വര്‍ണ്ണത്തിലും ആകൃതിയിലും വൈവിദ്ധ്യത്തോടുകൂടിയ നല്ല നല്ല കണ്ണാടിച്ചില്ലുകള്‍. കതകുകളിലും കിളിവാതിലുകളിലും ഘടിപ്പിക്കുവാന്‍ അവ നന്ന്‌. പക്ഷേ അസ്ഥിവാരത്തിനവ കൊള്ളുകയില്ല. ഭംഗിയില്ലാത്ത കരിങ്കല്‍ക്കട്ടകള്‍ മാത്രമേ അതിനു പറ്റൂ. പച്ച പുതച്ച കാടുകളും, അണിയിട്ടു നില്‍ക്കുന്ന കുന്നിന്‍മുടികളും, മരതകപ്പച്ച വിരിച്ച മൈതാനമണ്ഡലങ്ങളും, അവയ്‌ക്കല്ലാമകലെ ഉയരത്തില്‍ ഉലഞ്ഞുതിരുന്ന ആദിത്യകാന്തിയിലാറാടി മദാലസകളായ കിന്നരകന്യകകളെ പ്പോലെ സ്വച്ഛന്ദം വിഹരിക്കുന്ന ആ വെണ്‍മേഘശകലങ്ങളും നിങ്ങളുടെ കണ്ണാടിയിലൂടെ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുമ്പോള്‍ഹാ, അവയ്‌ക്കന്തൊരാകര്‍ഷകത്വമാണ്‌! ആത്മാവിനെ കോരിത്തരിപ്പിക്കുന്ന അത്ഭുതമാന്ത്രികശക്തിയോടുകൂടിയ നിങ്ങളുടെ കണ്ണാടികള്‍ ഈ മനോഹരഹര്‍മ്മ്യത്തിനെത്ര യോജിച്ചിരിക്കുന്നു! അവ അതിന്റെ അഴകിനെ എത്ര വികസിപ്പിക്കുന്നു! നിങ്ങളുടെ കൈയിലെ ആ നിറമലര്‍ച്ചെണ്ടുകള്‍ നില്‌ക്കു, നില്‌ക്കു, അതാ അവിടെനിന്നു ചില അക്രോശങ്ങള്‍!അരുത്‌, അവയൊന്നും അവിടെ ഘടിപ്പിക്കരുത്‌. തൊട്ടാല്‍ പൊട്ടുന്ന കണ്ണാടിച്ചില്ലുകള്‍! നമുക്കവ ആവശ്യമില്ല. അവ പലതും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. നമ്മുടെ കൈവശം എത്രയോ കരിങ്കല്ലുകളുണ്ട്‌! മണ്ണിനടിയില്‍ നിന്നും ഇനി എത്രയോ കുഴിച്ചെടുക്കാനിരിക്കുന്നു! വെറും അപസ്‌മാരസ്വരങ്ങള്‍! തഴമ്പിച്ച ചില മേല്‍ക്കോയ്‌മകളുടെ വെളിവറ്റ വെളിപാടുകള്‍! അസംബന്ധം! ജനലുകളില്‍ കരിങ്കല്ലുകള്‍ ഘടിപ്പിക്കുകയെന്നേയ്‌! കഷ്‌ടം ആ ആക്രോശങ്ങളുടെ ഉത്ഭവസ്ഥാനങ്ങള്‍ക്ക്‌ എവിടെ നിന്നു കിട്ടി ഈ മേല്‍ക്കോയ്‌മ? പാടില്ല, അതു നിങ്ങള്‍ അനുവദിക്കാന്‍ പാടില്ല. അവര്‍ ഭാഷാസ്‌നേഹികളാണത്രേ! സാഹിതീഭക്തരാണത്രേ! ആയിക്കൊളളട്ടേ; യഥേഷ്‌ടം ആയിക്കൊള്ളട്ടേ! പക്ഷേ ഈ ജ്വരജല്‌പനങ്ങള്‍ മാമൂലിന്റെ അന്ധോപാസകന്മാരുടെതാണ്‌. അവരോടുള്ള എതിര്‍പ്പു തികച്ചും ഉചിതമാണ്‌, അര്‍ത്ഥവത്താണ്‌. പുരോഗതിയുടെ കഴുത്തു ഞെരിക്കുന്ന വെറും ഘാതകന്മാരാണവര്‍. അവരെ നമുക്കാവശ്യമില്ല!
ആപല്‍ക്കരമായ ഒരു പൈശാചികകാലഘട്ടത്തിലാണ്‌ നാമിന്നെത്തിച്ചേര്‍ന്നിരിക്കുന്നതു, അത്യൂഗ്രമായ സമരവേതാളം വിശ്വശാന്തിയെ ഒട്ടുമുക്കാലും കരണ്ടൊടുക്കിക്കഴിഞ്ഞു. പട്ടിണിയും പകര്‍ച്ചവ്യാധികളും കാട്ടുതീപോലെ പടര്‍ന്നുപിടിച്ച്‌, അനുദിനം ആയിരമായിരം പാവങ്ങള്‍ തെരുവീഥികളില്‍ ചത്തടിഞ്ഞു കുന്നുകൂടുന്നു. കേരളവും വംഗദേശവുമാണ്‌ ക്ഷാമയക്ഷിയുടെ ഈ ക്രൂരമായ ആക്രമണത്തിന്‌ ഏറ്റവും ദയനീയമായ വിധത്തില്‍ ഇരയായിത്തീര്‍ന്നിട്ടുള്ളത്‌. എന്നാല്‍ പണക്കാരെ സ്സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഇന്നും ഒരു കോട്ടവും തട്ടിയിട്ടില്ല ഇതൊരു സുവര്‍ണ്ണകാലമാണവര്‍ക്ക്‌. അമിതലാഭേച്ഛുക്കളായ വര്‍ത്തകപ്രമുഖന്മാരുടെ പണ്ടേതന്നെ തടിച്ച മടിശ്ശീല ഇപ്പോള്‍ കണക്കില്ലാതെ കനത്തിട്ടുണ്ട്‌. കേരളത്തില്‍ ധനധാന്യങ്ങള്‍ക്ക്‌ ഇന്നും യാതൊരു കുറവും വന്നിട്ടില്ല. ചില നിശ്ചിതസ്ഥാനങ്ങളില്‍ അവ തുടര്‍ച്ചയായിച്ചെന്നങ്ങനെ പറ്റിക്കൂടുമ്പോള്‍ വിപുലമായ ഒരു മണ്ഡലം കേവലം ശൂന്യമായി പരിണമിക്കുന്നുവെന്നേയുള്ളു. യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ എല്ലുന്തിവലിഞ്ഞ അനേകം വരണ്ട മാര്‍ത്തട്ടുകള്‍ നാം നിത്യവും കണ്‍മുന്നില്‍ക്കാണുന്നു, രക്തവും മാംസവും അവയില്‍ ഉണ്ടാക്കുകയില്ലെന്ന മര്‍ക്കടമുഷ്‌ടിയൊന്നും പ്രകൃതിക്കില്ല; പക്ഷേ മനുഷ്യനുണ്ട്‌. അവയില്‍ എത്തിച്ചേരേണ്ട മാംസം അപൂര്‍വ്വം ചില മേദസ്സുകള്‍ക്കായിച്ചെലവഴിയ്‌ക്കപ്പെടുന്നു. ഇന്നത്തെ നമ്മുടെ സാമൂഹ്യസ്ഥിതി ഇതിനുപറ്റിയ ഒരന്തരീക്ഷമാണ്‌ സൃഷ്‌ടിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. ചിരകാലമായി അടിയുറച്ചു നിലനിന്നുവരുന്നതും, സ്വേച്ഛാധികാരത്തിന്മേല്‍ കെട്ടിപ്പടുത്തിട്ടുള്ളതും, മനുഷ്യവര്‍ഗ്ഗത്തിന്റെ സമാധാനഭരിതമായ നിലനില്‌പിനു തികച്ചും വിരുദ്ധമായതും, സാന്മാര്‍ഗ്ഗികതത്ത്വങ്ങളേയും നീതിധര്‍മ്മങ്ങളേയും സദാ കൊഞ്ഞനം കുത്തിക്കൊണ്ടു നില്‌ക്കുന്നതുമായ ഇന്നത്തെ ഈ ജീര്‍ണ്ണിച്ച സാമൂഹ്യഘടനയെ അടിച്ചുടച്ച്‌, അതിന്റെ സ്ഥാനത്തു സുദൃഢവും സാഹോദര്യത്തില്‍ അധിഷ്‌ഠിതവുമായ ഒരു നൂതനസംവിധാനം സംസ്ഥാപിതമായെങ്കില്‍ മാത്രമേ, ഭാവിയില്‍ മനുഷ്യവര്‍ഗ്ഗത്തിനെന്തെങ്കിലും ഒരാശയ്‌ക്കു വഴിയുള്ളുവെന്നത്‌ അവിതര്‍ക്കിതമായ ഒരു പരമാര്‍ത്ഥമാണ്‌.
ഈ സ്ഥിതിയില്‍ ഒരു സാഹിത്യകാരന്റെ നിലയെന്തെന്നു ചിന്തിക്കേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്‌. ഒരു വശത്തു വഞ്ചനാത്മകമായ കൈയൂക്കും അനീതിയും, മറുവശത്ത്‌ ത്യാഗസാന്ദ്രവും ക്ഷതക്ലാന്തവുമായ മനുഷ്യസ്‌നേഹം; ഒരിടത്തു പാഷാണപങ്കിലമായ അധര്‍മ്മത്തിന്റെ അട്ടഹാസം, മറ്റൊരിടത്തു വിശുദ്ധസുന്ദരമായ ധര്‍മ്മത്തിന്റെ ദയനീയ ഗദ്‌ഗദം; ഒരു ഭാഗത്തു ഭോഗലോലുപമായ പൈശാചനൃത്തം, മറുഭാഗത്തു ക്ഷുല്‍പീഡിതമായ പ്രാണദണ്ഡം മദ്ധ്യവര്‍ത്തിയായ സാഹിത്യകാരന്‍ ഇതിലേതു ഭാഗത്തു ചേരണമെന്നുള്ളതാണ്‌ നമ്മുടെ പ്രശ്‌നം. അയാള്‍ തീര്‍ച്ചയായും മനുഷ്യസ്‌നേഹിയാണ്‌. അധര്‍മ്മത്തിനോടും അനീതിയോടും അക്രമത്തോടും പടവെട്ടുവാന്‍ സജ്ജീകൃതശസ്‌ത്രനായി ആദ്യം മുന്നിട്ടറങ്ങേണ്ട ആള്‍ അയാളാണ്‌. സാഹിത്യകാരന്റെ ആ പരമമായ കര്‍ത്തവ്യം അയാളെ അനുസ്‌മരിപ്പിക്കുകയെന്നുള്ളതാണ്‌ പുരോഗമനപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ ലക്ഷ്യം. പുരോഗമനസാഹിത്യം പൂരപ്പാട്ടിന്റെ പുതിയപതിപ്പാണെന്നു ചിലര്‍ പറയാറുണ്ട്‌. അല്ലാഅതു പുരുഷകേസരികളുടെ പുലിയങ്കക്കളമാണ്‌. പട്ടില്‍പ്പൊതിഞ്ഞ നിങ്ങളുടെ പുഴുത്ത പുണ്ണുകള്‍ അവര്‍ വെളിച്ചത്തു കാട്ടുന്നു. അതു നിങ്ങള്‍ക്കു രസിക്കുന്നില്ല. അവര്‍ അതു ശസ്‌ത്രക്രിയ ചെയ്യുന്നു. അതേ, നിങ്ങള്‍ക്കു നോവും, അപ്പോള്‍ നിങ്ങള്‍ പലതും പുലമ്പും. അതു സ്വാഭാവികമാണ്‌. പക്ഷേ അവരുടെ ഉദ്ദേശശുദ്ധിയെ നിങ്ങള്‍ അപലപിച്ചുകൂടാ!
സാഹിത്യകാരനു ജനതയുടെ മേലുള്ള സ്വാധീനശക്തിയെക്കുറിച്ചു ഞാന്‍ മുന്‍പു സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടല്ലോ. അയാളുടെ തൂലികയ്‌ക്കു ജനതയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുവാനും കര്‍മ്മപദ്ധതിയിലേയ്‌ക്ക്‌ ആനയിക്കുവാനും കഴിയും. അതുതന്നെയാണ്‌ നമുക്കിന്നേറ്റവും ആവശ്യം. മഹനീയമായ ഈ ആദര്‍ശത്തെ ലക്ഷ്യമാക്കി രൂപീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ഈ സംഘടനയുടെ ഉദ്ദേശശുദ്ധിയെ മനുഷ്യസ്‌നേഹികളാരും അപലപിക്കുമെന്നു തോന്നുന്നില്ല. ഇത്തരത്തിലുള്ള ഒരു സംഘടനയ്‌ക്കു സൃഷ്‌ടിപരാമായുണ്ടാകാവുന്ന സാദ്ധ്യതകളെ സംശയദൃഷ്‌ടിയോടുകൂടി വീക്ഷിക്കുവാന്‍ പ്രജ്ഞാശക്തിക്കു സാരമായ എന്തെങ്കിലും തകരാറു പറ്റിയവര്‍ക്കല്ലാതെ സാധിക്കുമെന്നും ഞാന്‍ കരുതുന്നില്ല.
പുരോഗമനസാഹിത്യം കമ്മ്യൂണിസ്റ്റു കക്ഷിയുടെ സിദ്ധാന്തങ്ങളെ പ്രചരിപ്പിക്കുവാനുള്ള ഒരു പ്രസ്ഥാനാഭാസമാണെന്നു പലരും പരിഹാസപൂര്‍വ്വം പറയുന്നതായി ഞാന്‍ കേട്ടിട്ടുണ്ട്‌. അതിനെ ഈ പ്രസ്ഥാനക്കാരില്‍ ചിലര്‍ ആവേശപൂര്‍വ്വം എതിര്‍ക്കുന്നതും എനിക്കനുഭവപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌. പക്ഷേ അവിടെയാണ്‌ ഈ പ്രസ്ഥാനത്തെസ്സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഒന്നാമത്തെ കുഴപ്പം. കമ്മ്യൂണിസസിദ്ധാന്തങ്ങളെ പ്രചരിപ്പിക്കുവാന്‍ തന്നെയാണ്‌ പുരോഗമനസാഹിത്യമെന്നു വിചാരിക്കുക: അതുകൊണ്ടന്താണ്‌ ദോഷം, എന്താണതിനൊരു കുറവ്‌? നിങ്ങള്‍ ഉറച്ച സ്വരത്തില്‍ ഉച്ചത്തില്‍ വിളിച്ചുപറയുക, അതേ, പുരോഗമനസാഹിത്യം കമ്മ്യൂണിസസിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ കളരിയാണ്‌ എന്ന്. അഭിമാനപൂര്‍വ്വം നിങ്ങള്‍ ആ സിദ്ധാന്തങ്ങളെ പ്രചരിപ്പിക്കുന്ന സാഹിത്യത്തെ ആശ്ലേഷിക്കുക, ആശീര്‍വദിക്കുക!
കമ്മ്യൂണിസമെന്നു കേള്‍ക്കുമ്പോള്‍ ചുകപ്പുകണ്ട നാടന്‍കാളകളെപ്പോലെ ആരുമങ്ങനെ `വെകിളി' പിടിക്കേണ്ടതായിട്ടില്ല. മാനവസമുദായത്തിന്റെ നന്മയ്‌ക്കും ഉല്‍ക്കര്‍ഷത്തിനും നിദാനമായ ഒരു സാമ്പത്തികശാസ്‌ത്രത്തിന്മേല്‍ അധിഷ്‌ടിതവും, വിശ്വസമാധാനത്തിനും വിശ്വസാഹോദര്യത്തിനും വഴിതെളിക്കുന്ന ആരോഗ്യപൂര്‍ണ്ണമായ ഒരു നൂതനസാമൂഹ്യഘടനയുടെ വിജയകരമായ സാദ്ധ്യതയിലുള്ള വിശ്വാസത്താല്‍ ഉദ്ദീപ്‌തവുമായ ഒരു തത്ത്വസംഹിതയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, അടിയുറച്ച ആത്മാര്‍ത്ഥതയോടും അചഞ്ചലമായ കര്‍മ്മധീരതയോടും അഭികാമ്യമായ ത്യാഗബുദ്ധിയോടും കൂടി വീറോടെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ഒരു മഹാ സംഘടനയാണ്‌ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ്‌ പാര്‍ട്ടി. അതിന്റെ ഏകലക്ഷ്യം ഇതാണ്‌: മനുഷ്യന്റെ നന്മ! ആ നിലയില്‍ അതിന്റെ സിദ്ധാന്തങ്ങള്‍ക്കു പ്രചാരം നല്‌കുവാനായി പുരോഗമനസാഹിത്യം പരിശ്രമിക്കുന്നെങ്കില്‍, അതിലിത്ര പരിഭ്രമിക്കാനെന്തുണ്ട്‌ പഴിയ്‌ക്കുവാനും പാതിത്യം കല്‌പിക്കുവാനും എന്തുണ്ട്‌?
ഒരുകൂട്ടര്‍ ഈ ഘട്ടത്തില്‍ വീറോടുകൂടി കൊണ്ടുവരുന്ന ഒരു വാദമുഖമുണ്ട്‌: സാഹിത്യം കേവലം പ്രചരണത്തിനുള്ള ഒരുപകരണമല്ല. ഇതു തികച്ചും ശരിയാണോ എന്നൊന്നു ചിന്തിക്കുക. പ്രചരണം എന്ന ഘടകം ഉള്‍ക്കൊള്ളാത്ത ഏതൊരു കലയുണ്ട്‌, ഈ ലോകത്തില്‍? ഏതൊരു കലാകാരനും തന്റെ ചിന്തകളേയും വികാരങ്ങളേയും, നാദം, വര്‍ണ്ണം, വാക്ക്‌ എന്നിങ്ങനെ ഓരോ ഉപാധിയിലൂടെ ഓരോ രൂപത്തില്‍ ജനതയിലേയ്‌ക്കു പകരുന്നു. സ്വന്തം ആനന്ദത്തിനായി ആരും കലാസൃഷ്‌ടിചെയ്യുന്നില്ല. തന്റെ കലാസൃഷ്‌ടിയെസ്സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഒരു സാമൂഹ്യജീവി എന്ന നിലയില്‍, ഒരു കലാകാരന്റെ ഒന്നാമത്തെ ലക്ഷ്യം പ്രകടനം അഥവാ പ്രചരണമാണ്‌. സര്‍വ്വകലകളും പ്രകടനമാണെന്നു ക്രോച്ചേ പറയുന്നുണ്ട്‌. ഈ പ്രകടനം ഏകാന്തതയുടെ - ശൂന്യതയുടെ - മുന്‍പിലല്ല, സ്‌പന്ദിക്കുന്ന മനുഷ്യരാശിയുടെ മുന്‍പിലാണ്‌. സ്‌പന്ദിക്കുന്ന മനുഷ്യരാശി കലാകാരനെത്തേടി അങ്ങോട്ടു ചെല്ലുകയല്ലാ, കലാകാരന്‍ പ്രകടനവുമായി സ്വയം മനുഷ്യരാശിയുടെ മുന്‍പിലേയ്‌ക്കു വരികയാണ്‌ ചെയ്യുന്നത്‌. തന്മൂലം പ്രചരണോദ്ദേശം ഈ പ്രകടനത്തില്‍നിന്നുതന്നെ പ്രകടമാകുന്നുണ്ട്‌. ഏതു കാലത്തെ, ഏതു ദേശത്തെ, സാഹിത്യവും ഒരുതരത്തിലല്ലെങ്കില്‍ മറ്റൊരുതരത്തില്‍ ചില ആശയസഞ്ചയങ്ങളെ ജനതാമദ്ധ്യത്തില്‍ പ്രചരിപ്പിക്കുകയാണ്‌ ചെയ്‌തിട്ടുള്ളത്‌. പ്രത്യക്ഷമായിട്ടാകട്ടേ, പരോക്ഷമായിട്ടാകട്ടേ, ഏതെങ്കിലും ചില തത്ത്വങ്ങളുടെ പ്രചരണത്തിനായിട്ടൊരുമ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്ത ഒരു സാഹിത്യഗ്രന്ഥം ലോകത്തിലെവിടെയെങ്കിലും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടോ? പശു ഒരു നാല്‍ക്കാലി മൃഗമാകുന്നു എന്ന ബാലപാഠവാചകം മുതല്‍ യദാ യദാഹിധമ്മര്‍സ്യ എന്നാരംഭിക്കുന്ന ഗീതാസൂക്തം വരെ ഈ പ്രചരണം വ്യാപിച്ചിട്ടുള്ളതായിക്കാണാം. ആ നിലയില്‍ കമ്മ്യൂണിസസിദ്ധാന്തങ്ങള്‍ മാത്രം സാഹിത്യത്തില്‍ വിലക്കപ്പെട്ട ഫലങ്ങളായി നിന്നുകൊള്ളണമെന്നു ശഠിക്കുന്നത്‌ എത്രമാത്രം അര്‍ത്ഥശൂന്യമാണ്‌! കമ്മ്യൂണിസസിദ്ധാന്തങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന എത്രയെത്ര മഹാഗ്രന്ഥങ്ങള്‍ അടുത്തകാലത്തു യൂറോപ്പില്‍ - വിശേഷിച്ചും റഷ്യയില്‍ - ആവിര്‍ഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്‌! മേല്‍സൂചിപ്പിച്ച വാദം കഴമ്പില്ലാത്തതാണെന്ന്‌ ഇതില്‍നിന്നു വെളിവാകുന്നുണ്ടല്ലോ!
ഏതെങ്കിലുമൊരു ഭാഷ അതിന്റെ സ്വന്തം സാഹിത്യം കൊണ്ടുമാത്രം വളര്‍ന്നുവന്നതായിട്ടെനിക്കറിവില്ല. സ്വന്തം നേട്ടത്തില്‍ മാത്രം ദുരഭിമാനം ഭാവിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നാല്‍ കാലാന്തരത്തില്‍ അതു ക്ഷയിച്ചുപോവുകയേ ഉള്ളു. സംസ്‌കൃതത്തിനു പറ്റിയ സാരമായ ഒരു തകരാറാണിത്‌. ഇംഗ്ലീഷിനുള്ളത്‌ ഇതിനു നേരേവിരുദ്ധമായ ഒരു സ്വഭാവമാണ്‌. ഇംഗ്ലണ്ട്‌ സ്വന്തം കവികളുടെയോ സാഹിത്യകാരന്മാരുടേയോ കുറവുണ്ടായിട്ടല്ല, അന്യഭാഷകളിലെ കൃതികള്‍ കൃതജ്ഞതാപൂര്‍വ്വം സ്വീകരിക്കുന്നത്‌. പോരായ്‌മയായിട്ടല്ല, അഭിമാനമായിട്ടാണ്‌ ഇംഗ്ലീഷുകാര്‍ അതു കണക്കാക്കുന്നതെന്നോര്‍ക്കണം. ഏതു ഭാഷയിലുള്ള ഉത്തമഗ്രന്ഥങ്ങളും ഇംഗ്ലീഷിലേയ്‌ക്കു വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. ചിലപ്പോള്‍ ഒരു കൃതിയുടെ തന്നെ പല പരിഭാഷകള്‍പോലും കണ്ടുവരുന്നുണ്ട്‌. മറ്റെത്ര മഹാഭാഷകള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നാലും വിശ്വസാഹിത്യവുമായി അടുത്തു പരിചയപ്പെടണമെങ്കില്‍ നമുക്ക്‌ ഇംഗ്ലീഷുഭാഷയെത്തന്നെ ആശ്രയിച്ചേ ഒക്കു. ഇതരസാഹിത്യങ്ങളിലുള്ള നവീനപ്രസ്ഥാനങ്ങളെ സന്തോഷപൂര്‍വ്വം സ്വാഗതം ചെയ്യുന്ന ഒരു വിശാലമായ മനോഭാവമാണ്‌ ആംഗലസാഹിതിക്കുള്ളത്‌. സംസ്‌കൃതമെന്നു കേള്‍ക്കുമ്പോള്‍ രോമാഞ്ചവും, വ്യാസനെന്നു കേള്‍ക്കുമ്പോള്‍ ദിഗ്‌ഭ്രമവും മറ്റുമുണ്ടായിപ്പോകുന്ന ഋഷിഭക്തരായ പണ്‌ഡിതമല്ലന്മാര്‍പോലും സംസ്‌കൃതത്തില്‍ കലാശാലാബിരുദം സമ്പാദിച്ചിട്ട്‌ ക. പ്ര (കലാപ്രവീണന്‍) എന്നും നിയമബിരുദം സമ്പാദിച്ചിട്ട്‌ നി. ബ്ര (നിയമബ്രഹ്മചാരി) എന്നുമല്ലാ, എം. ഏ എന്നും ബി. എല്‍ എന്നുമാണ്‌ ഇന്നും തങ്ങളുടെ നാമധേയത്തോടു ബിരുദം ഘടിപ്പിക്കുന്നതെന്നു കാണുമ്പോള്‍ ചിരിച്ചു തലതല്ലിപ്പോകുന്നു. ഞാനിങ്ങനെ പറയുമ്പോള്‍ എനിയ്‌ക്കു ദേശാഭിമാനമില്ലെന്നും ഞാനൊരു വിദേശഭ്രമക്കാരനാണെന്നും പലരും എന്നെ പഴിക്കാറുണ്ട്‌. അര്‍ത്ഥശൂന്യവും അടിസ്ഥാനരഹിതവുമായ ഒരാക്ഷേപമാണത്‌. മേല്‍ക്കാണിച്ച എന്റെ അഭിപ്രായംകൊണ്ട്‌ ഞാനര്‍ത്ഥമാക്കുന്നത്‌ ഇന്ത്യ എന്നെന്നും ഇംഗ്ലണ്ടിന്റെ അടിമയായിരുന്നുകൊള്ളണമെന്നല്ല. Give the Devil his due എന്ന ചൊല്ലിനെ ആദരിക്കുന്നു എന്നുമാത്രം.
ഭാരതത്തിന്റെ അപദാനങ്ങളെ ശ്വാസം വിടാതങ്ങനെ ഈരടികളില്‍ തട്ടിമൂളിച്ചതുകൊണ്ടോ, മഹാത്മാഗാന്ധിയെ ആസ്‌പദമാക്കി കുറേ ഉല്ലേഖമാലകള്‍ കോര്‍ത്തിണക്കി ചെപ്പടിവിദ്യ കാട്ടിയതുകൊണ്ടോമാത്രം ഒരു കവിയോ മഹാകവിയോ ദേശാഭിമാനത്തിന്റെ അവതാരമാണെന്നു കൊട്ടിഘോഷിക്കുന്നതു വെറും വിഡ്‌ഢിത്തമാണ്‌. നാടൊട്ടുക്കു പരന്ന ദേശീയബോധം വൃത്തത്തിലാക്കി വിതറിയതല്ലാതെ നമ്മുടെ ദേശീയകവികളെന്നു ഘോഷിക്കപ്പെടുന്നവര്‍ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തില്‍ സൃഷ്‌ടിപരമായി എന്തുചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌? ഇംഗ്ലീഷുകാരോടുള്ള കുറെ ശകാരവും, മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ തൃപ്പാദങ്ങളില്‍ കുറെ കൂപ്പുകൈമൊട്ടുകളും, ഖദര്‍ ചര്‍ക്കാ, അഹിംസ, സ്വാതന്ത്ര്യം, ഭാരതമാതാ എന്നിങ്ങനെ ഒഴിച്ചുകൂടാത്ത ചില പദങ്ങളും, ഹാ, അഹോ, എന്നുതുടങ്ങുന്ന ഏതാനും വ്യാക്ഷോപകളും കൂട്ടിയും കുഴച്ചും മാറ്റിയും, മറിച്ചും പലപല രൂപങ്ങളാക്കി അവയെ ശ്ലഥകാകളികളുടേയും ദ്രൂതകാകളികളുടേയും വളയം ചാടിച്ച്‌ ഉല്ലേഖത്തിന്റെയും ഉല്‍പ്രേക്ഷയുടേയും ഞാണിന്മേല്‍ കയറ്റി കസര്‍ത്തുചെയ്യിക്കുന്നതാണ്‌ ദേശീയ കവിതയെങ്കില്‍, സമ്മതിച്ചു നമുക്കു ദേശീയകവിതയുണ്ട്‌ കുറച്ചൊന്നുമല്ല; പെരുത്ത്‌, പെരുത്ത്‌!
ചുണയും തന്റേടവുമില്ലാത്ത ചില മരമണ്ടന്മാരുടെ കൊള്ളരുതായ്‌മകൊണ്ട്‌ അന്തസ്സും സമ്പത്തും യഥേഷ്‌ടം അനുഗ്രഹിച്ചിരുന്ന ചില പഴയ തറവാടുകള്‍ ദയനീയമാംവിധം ക്ഷയിച്ചും, `അന്യം നിന്നും' അധ:പതിച്ചുപോയിട്ടുണ്ട്‌; അവരില്‍ തെരുവുനീളെത്തെണ്ടിത്തിരിയുന്ന ചില അംഗങ്ങള്‍, അര്‍ദ്ധപ്പട്ടിണിക്കിടയിലും ആ പണ്ടത്തെ തറവാട്ടുമഹിമകള്‍ തട്ടിമൂളിച്ചു ഞെളിയുന്നതു കാണാം. പഴയ നാലുകെട്ടും നിലവിളക്കും കുറ്റിച്ചൂലും നെറ്റിപ്പട്ടവും മറ്റും, കേരള സംസ്‌കാരത്തിന്റെ പേരില്‍, കുത്തിപ്പൊക്കിക്കൊണ്ടുവരുന്ന ചില നവീനന്മാരുടെ ദേശാഭിമാനപ്രലാപം കേള്‍ക്കുമ്പോള്‍ മേല്‍പ്രസ്‌താവിച്ച സംഗതിയാണ്‌ എനിക്കോര്‍മ്മവരുന്നത്‌. കേരളത്തിലിന്നിതുവരെ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള സാധനസാമഗ്രികളുടെ ഒരു `ക്യാറ്റലോഗ്‌' ആയിരിക്കുമോ ഈ കേരളസംസ്‌കാരമെന്നു പറയപ്പെടുന്നത്‌, ആവോ!
ഈ ദേശാഭിമാനത്തിന്റെ വൈതാളികന്മാരെ ഒന്നപഗ്രഥിച്ചുനോക്കു. കര്‍മ്മപദ്ധതിയിലേയ്‌ക്കു ധീരതയോടെ ഇറങ്ങിച്ചെല്ലുവാനോ ക്ലേശങ്ങള്‍ സഹിക്കുവാനോ ഉള്ള സന്നദ്ധത അവരില്‍ തൊട്ടുതേച്ചിട്ടില്ല; ജനതയെ കര്‍മ്മനിരതരാക്കുവാനുള്ള കാന്തശക്തിയും അവരുടെ വാക്കുകള്‍ക്കില്ല. എന്തുകൊണ്ടെന്നാല്‍ വാക്കുകള്‍ അത്ഭുതാവഹമായ ആ ശക്തിവിശേഷത്തെ ഉള്‍ക്കൊള്ളണമെങ്കില്‍, അവ ആത്മാവിലേയ്‌ക്കു ചുഴിഞ്ഞിറങ്ങിച്ചെല്ലണമെങ്കില്‍, അവയുടെ ഉത്ഭവം കലര്‍പ്പറ്റ ആത്മാര്‍ത്ഥതയില്‍ നിന്നായിരിക്കണം. സ്വാര്‍ത്ഥോദ്ദേശങ്ങളും കാലികമായ ഒഴുക്കില്‍ മുന്നണിയിലെത്തുവാനുള്ള യശോഭിലാഷവും മറ്റുമാണടിസ്ഥാനമെങ്കില്‍, ആ വാക്കുകള്‍ അതേപടി അന്തരീക്ഷത്തിലങ്ങു ലയിച്ചുപോവുകയേ ഉള്ളു. ഒരു റൂസോവോ വോള്‍ട്ടയറോ, ഒരു ലെനിനോ സ്റ്റാലിനോ, ഒരു ഗോര്‍ക്കിയോ തന്റെ വാക്കുകളെക്കൊണ്ടു ജനതയെ ഉത്തേജിപ്പിച്ച്‌, ത്യാഗസന്നദ്ധമാക്കി, കര്‍മ്മരംഗത്തിലേയ്‌ക്കു കൊണ്ടുവന്നിട്ടുണ്ടെങ്കില്‍, അതിനൊന്നാമത്തെ കാരണം അവരുടെ ആത്മാര്‍ത്ഥതയാണ്‌. അല്ലാതെ അവരുടെ വാക്കുകളില്‍ നൃത്തം തത്തുന്ന അപഹ്നുതിതോ അപസ്‌മാരമോ ഒന്നുമല്ല. അവരുടെ ജീവിതം അവരുടെ വാക്കുകളായി രൂപാന്തരപ്പെട്ടു. അവര്‍ മരിച്ചാലും അവരുടെ വാക്കുകള്‍ അവരുടെ ജീവിതങ്ങള്‍ജീവിക്കും. ബന്ധുക്കളല്ലാ, സില്‍ബന്ധികളല്ലാ, നിസ്‌തൃതമായ ലോകം അവരുടെ വാക്കുകള്‍ക്കു പെരുമ്പറ കൊട്ടും. മഹാകവി വള്ളത്തോള്‍മുതല്‍ കീഴോട്ടുള്ള ദേശാഭിമാനാഭിമാനികളായ കവികളുടെ ഈരടിപ്രസംഗങ്ങളില്‍ ആത്മാര്‍ത്ഥതയുടെ ഒരു നേരീയ പാദമുദ്രയെങ്കിലും ഉണ്ടായിരുന്നുവെങ്കില്‍ അവയ്‌ക്കെന്തെല്ലാം അത്ഭുതകൃത്യങ്ങള്‍ നമ്മുടെ നാട്ടില്‍ ചെയ്യുവാന്‍ കഴിയുമായിരുന്നു.! പക്ഷേ അഞ്ചു മക്കളുടെ പ്രേതം മുമ്പില്‍ കിടക്കുമ്പോഴും ഉല്ലേഖത്തില്‍ മുറവിളികൂട്ടാന്‍ മുതിര്‍ന്ന ഉമാകേരളത്തിലെ ഉമയമ്മറാണിയെപ്പോലെ, അവരുടെ ദേശാഭിമാനം തലയില്‍ കെട്ടുംപേറി `അയ്യപ്പോ' എന്നു വിളിച്ചുകൊണ്ട്‌ അലങ്കാരത്തിന്റെ കരിമലകയറാനാണുത്സാഹിച്ചത്‌.
ഞാന്‍ ഒന്നുകൂടി വിശദമാക്കാം. ഇന്നത്തെ സോവിയറ്റ്‌സാഹിത്യം ഒന്നു പരിശോധിച്ചുനോക്കു. അവരുടെ ദേശാഭിമാനം വിദൂരവര്‍ത്തികളായ നമ്മെപ്പോലും കോരിത്തരിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്‌. അവരുടെ ജീവിതരക്തത്തിന്റെ അവസാനബിന്ദുപോലും തങ്ങളുടെ രാജ്യത്തിനുവേണ്ടി സമര്‍പ്പിക്കുവാന്‍ സന്നദ്ധരായ സാഹിത്യകാരന്മാരേ മഹിമയുള്ള ആ മണ്ണില്‍ ജനിച്ചിട്ടുള്ളു. അടര്‍ക്കളത്തില്‍ അലറിപ്പായുന്ന പീരങ്കിയുണ്ടകള്‍ക്കഭിമുഖമായി വര്‍ത്തിച്ച്‌, ത്യാഗതീഷ്‌ണതയോടെ സ്‌പന്ദിക്കുന്ന ഉത്തമഹൃദയങ്ങളില്‍ നിന്നാണ്‌ ആവേശജനകങ്ങളായ കവിതകള്‍ ആത്മസ്‌ഫുലിംഗങ്ങള്‍ അനുസ്യൂതമായങ്ങനെ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടുന്നത്‌. മനുഷ്യന്റെ നന്മയ്‌ക്കുവേണ്ടി അനീതിയോടുള്ള ആ പോരാട്ടത്തില്‍ ആത്മസമര്‍പ്പണം ചെയ്യുന്ന ആ സൈനികകവികളുടെ രക്തത്തിന്റെ ഒരു തുളളിയെങ്കിലും നമ്മുടെ കവികള്‍ക്കുണ്ടായിരുന്നെങ്കില്‍! എങ്കില്‍ അവര്‍ അലങ്കാരഭാഷയില്‍ ഇത്രയൊന്നും പ്രസംഗിക്കുമായിരുന്നില്ല. നാടിന്റെ സ്വാതന്ത്യത്തിനുവേണ്ടി പടവെട്ടുന്ന പോരാളികളല്ല, അതിനായിപ്പോരാടുന്ന പൗരസഞ്ചയത്തിന്റെ ദേശീയബോധത്തെ വൃത്തത്തിലാക്കി വിറ്റു മുതലെടുക്കുന്ന ചൂഷകന്മാരാണ്‌ നമ്മുടെ ദേശീയകവിതകള്‍! ഭാരതത്തിലെ ദേശീയസമരത്തില്‍ എന്തെങ്കിലും ഒരു ത്യാഗമനുഷ്‌ഠിച്ച ദേശീയകവികള്‍ നമുക്കുണ്ടോ? കര്‍മ്മരംഗത്തിലേയ്‌ക്കു കാല്‍കുത്തുവാനുള്ള കരള്‍ക്കരുത്തവര്‍ക്കുണ്ടായിട്ടുണ്ടോ? കാരാഗൃഹത്തിന്റെ ഇരുമ്പഴികളെക്കണ്ടു വിറയ്‌ക്കുന്ന പേടിത്തൊണ്ടന്മാര്‍ എങ്ങനെ ദേശീയകവികളാകും? ഏതാനും ചിലര്‍ ഒത്തുചേര്‍ന്നു പെരുമ്പറയടിച്ചാല്‍ കേരളം അപ്പാടേയതങ്ങു വിശ്വസിക്കുമെന്നോ, വിശ്വസിക്കണമെന്നോ? ഇല്ല; വസ്‌തുസ്ഥിതികളുടെ യഥാര്‍ത്ഥവശം നോക്കിക്കാണുവാന്‍ കേരളത്തിനു കണ്ണുണ്ട്‌.
രാഷ്‌ട്രീയമായി ഇംഗ്ലീഷുകാരോടു നമുക്കവജ്ഞയുള്ളതു കൊണ്ട്‌ ഇംഗ്ലീഷുസാഹിത്യത്തെ വെറുക്കുന്നത്‌ അന്യായമാണ്‌. ജര്‍മ്മനിയില്‍ ഹിറ്റുലര്‍ ജനിച്ചതു കൊണ്ടു ഗേഥേയുടെ ഫാസ്റ്റിന്‌ അപകര്‍ഷം ആരോപിച്ചുകൂടാ. എന്നാല്‍ നമ്മുടെ നാട്ടില്‍ ഈയിടെയായിക്കണ്ടുവരുന്ന ഒരു ലക്കില്ലാത്ത ആവേശമാണിത്‌. മഹാകവി ടാഗോറിന്റെ ക്ഷണമനുസരിച്ച്‌ ജപ്പാനിലെ മഹാകവിയായ യോണ്‍നോഗുച്ചി ശാന്തിനികേതനം സന്ദര്‍ശിച്ച കാലത്ത്‌ ഇന്ത്യയിലെ പ്രമുഖപത്രങ്ങളും സാഹിത്യകാരന്മാരും അദ്ദേഹത്തെ വാനോളം വാഴ്‌ത്തുകയുണ്ടായി. അതേ ഇന്‍ഡ്യയുടെ കണ്ണില്‍ അല്‌പകാലത്തിനിടയില്‍ ആ മഹാസാഹിത്യകാരന്‍ വെറുമൊരു .Scribler (ക്ഷുദ്രഗ്രന്ഥകാരന്‍) ആയിപ്പോയത്‌ അത്യന്തം അത്ഭുതകരമായിരിക്കുന്നു. (CfLiferature and the people by S.A. Dange)
മലയാള സാഹിത്യത്തിനു സംസ്‌കൃതവുമായുണ്ടായിരുന്ന സുദൃഢമായ ബന്ധം കാലഗതിയില്‍ ക്രമേണ അഴിഞ്ഞഴിഞ്ഞ്‌ ഇപ്പോള്‍ എതാണ്ടറ്റുപോകാറായിരിക്കുന്നു. പാശ്ചാത്യസാഹിത്യവുമായിട്ടാണ്‌ ഇന്നതിന്‌ അധികം മമത കാണുന്നത്‌. സാഹിത്യപുരോഗതിയെ സ്സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഈ അടുപ്പം അനാശാസ്യമാണെന്നോ ആപല്‍ക്കരമാണെന്നോ എനിക്കു തോന്നുന്നില്ല. പോരെങ്കില്‍ അതാശാവഹമാണെന്നുപോലും വിശ്വസിക്കുന്ന ഒരുവനാണ്‌ ഞാന്‍. അനുഭവം എന്നെ പഠിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതങ്ങനെയാണ്‌. പശ്ചാത്യസാഹിത്യവുമായുള്ള സമ്പര്‍ക്കത്തില്‍നിന്ന്‌ ആധുനികഭാഷാപദ്യ സാഹിത്യത്തിനു പലേ നേട്ടങ്ങളും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെന്നു സമ്മതിക്കാതിരിക്കാന്‍ നിവ്യത്തിയില്ല. മാമൂല്‍ പ്രിയംമൂലം നിങ്ങള്‍ എത്രതന്നെ ശഠിച്ചാലും, കാലം അതു സമ്മതിച്ചു തരികയില്ല; അതു നിങ്ങളെ പിടിച്ചുനിര്‍ത്തി സമ്മതിപ്പിക്കുകതന്നെ ചെയ്യും. നൂതനങ്ങളായ പല പ്രസ്ഥാനവിശേഷങ്ങളും മലയാളത്തില്‍ ഉണ്ടായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഈ ബന്ധം മൂലം ഉണ്ടായിട്ടുള്ള ഒരു വമ്പിച്ച നേട്ടം സാഹിത്യം അധികമധികം ജനകീയമായിത്തീരുന്നുണ്ടെന്നുള്ളതാണ്‌. ഗദ്യനാടകങ്ങള്‍, ഏകാങ്കനാടകങ്ങള്‍ ചെറുകഥകള്‍, നിരൂപണങ്ങള്‍, ചെറുകഥകള്‍, നിരൂപണങ്ങള്‍, ആഖ്യായികകള്‍, ഗീതകങ്ങള്‍ ഭാവഗീതങ്ങള്‍ , വിലാപകാവ്യങ്ങള്‍ ഉപന്യാസങ്ങള്‍, കത്തുകള്‍, സഞ്ചാരവിവരണങ്ങള്‍ ഇങ്ങനെ സാഹിത്യത്തിന്റെ വിവിധശാഖകളിലും കലാസുഭഗങ്ങളും ചിന്താഭാസുരങ്ങളുമായ നല്ല നല്ല കൃതികള്‍ അടുത്ത കാലത്തു നമ്മുടെ ഭാഷയില്‍ അവതരിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. സംസ്‌കൃതത്തിന്റെ പിടിയില്‍ നിന്നു പിന്മാറി ആംഗലസാഹിതിയോടടുത്തതു സാഹിത്യപുരോഗതിയെസ്സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ആശാസ്യമായ ഒന്നാണെന്നു സമര്‍ത്ഥിക്കാന്‍ ഒരു നിസ്സാരമായ ഉദാഹരണം മതിയാകും. `സാഹിത്യകൗതുകം' ഒന്നാംഭാഗത്തില്‍ നിന്നാരംഭിച്ചു `ചെങ്കതിരുക'ളില്‍ എത്തിച്ചേര്‍ന്നിട്ടുള്ള `ജീ'യുടെ കാവ്യഗതി ഒന്നു പരിശോധിച്ചുനോക്കുക. തന്റെ നയനങ്ങളേയും അതോടൊപ്പം ഹൃദയത്തേയും അപഹരിച്ച സാമാന്യം സുന്ദരിയും ശ്യാമാംഗിയുമായ ഒരു കര്‍ഷകയുവതിയുടെ കാര്‍കൂന്തല്‍ വിതര്‍ത്തുകൊണ്ടുള്ള നില്‌പ്‌ ഉത്തേജനമരുളുകയാല്‍, ആ ചിത്രത്തെ ഒരു സുന്ദരമായ മൂടുപടമിടുവിച്ച്‌
നീരന്ധ്‌റനീലജലദപ്പലകപ്പുറത്തു
വാരഞ്ചിടുന്ന വളര്‍വില്ലു വരച്ചുമാച്ചും
നേരറ്റ കൈവളകളാല്‍ച്ചില മിന്നല്‍ചേര്‍ത്തും
പാരം ലസിക്കുമമലപ്രകൃതിക്കു കൂപ്പാം.
എന്നിങ്ങനെ കാവ്യരൂപത്തില്‍ പകര്‍ത്തിയ ഒരു നാടന്‍ യുവാവിന്റെ ഹൃദയം.
രക്തസൈനിക, വെല്ലുക!
മരണംവമിക്കുന്ന ഫാസിസം, നിന്റെ ദൃഢഗംഭീരമായ പദന്യാസം കേട്ടു നടുങ്ങുന്നു; പരത്തിയ പത്തികള്‍ ചുളുക്കുന്നു; അതിന്റെ മരവിച്ച ഇരകള്‍ മയക്കം വിട്ടനങ്ങുന്നു
എന്നിങ്ങനെ റഷ്യയിലെ രക്തസൈനികന്റെ ഹൃദയത്തോടൊപ്പം ജൈത്രപടഹമടിക്കണമെങ്കില്‍, ആംഗലസാഹിത്യം അതിന്മേല്‍ എത്ര സ്വാധീനശക്തി ചെലുത്തിയിരിക്കണമെന്നനുമാനിക്കാം.
മാമൂല്‍പ്രിയന്മാരായ ചിലര്‍, തങ്ങള്‍ക്കു പരിചയമില്ലാത്ത പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ കാണുമ്പോള്‍, ഫലരഹിതമായി കലമ്പല്‍ കൂട്ടുന്നുണ്ടായിരിക്കാം; പക്ഷേ യഥാര്‍ത്ഥമായ വാസനയുടേയും പ്രതിഭയുടേയും സ്വതന്ത്രമായ പ്രവാഹത്തെ തടുത്തുനിര്‍ത്തുവാന്‍ എത്ര കരുത്തേറിയ കല്‍ച്ചിറകള്‍ക്കും സാദ്ധ്യമല്ലതന്നെ. ശ്രീമാന്‍ നാലപ്പാട്ടു നാരായണമേനവന്റെ `പാവങ്ങള്‍' എന്ന വിശിഷ്‌ടഗ്രന്ഥം കേരളത്തില്‍ ആദ്യമായി ആവിര്‍ഭവിച്ചപ്പോള്‍ അവജ്ഞാപൂര്‍ണ്ണങ്ങളായ എത്ര ഒച്ചപ്പാടുകളാണ്‌ കേരളത്തിലുണ്ടായത്‌! വായില്‍ വെള്ളിക്കരണ്ടിയുമായി ജനിക്കുക എന്ന വാക്യശകലത്തിന്റെ വാലിന്മേല്‍ കടന്നുപിടിച്ച്‌ അനേകം നിരൂപകമ്മന്യന്മാര്‍ ആ കൃതിയുടെ നേര്‍ക്കു പല്ലിളിച്ചുകാട്ടി. എന്നാല്‍ മലയാളത്തിലെ ഗദ്യശൈലിക്ക്‌ അഭിനവമായ വികാസത്തിന്‌ ഒന്നാമത്തെക്കാരണം `പാവങ്ങ'ളാണെന്ന്‌ ആ ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ആവിര്‍ഭാവത്തിനു മുന്‍പും പിന്‍പുമുള്ള ഗദ്യകൃതികളെ താരതമ്യപ്പെടുത്തി പരിശോധിച്ചാല്‍, പക്ഷപാതബുദ്ധിയില്ലാത്ത ഏതൊരു സഹൃദയനും കൃതജ്ഞതാപൂര്‍വ്വം സമ്മതിക്കുന്നതാണ്‌. പാശ്ചാത്യസാഹിത്യത്തിനു നേരേ പരാങ്‌മുഖത്വം പ്രചരിപ്പിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ ഒരു നാലപ്പാടനോ തകഴിയോ ബാലകൃഷ്‌ണപിള്ളയോ മുണ്ടശ്ശേരിയോ ഭാസ്‌ക്കരന്‍നായരോ ഗുപ്‌തന്‍നായരോ രാമകൃഷ്‌ണപിള്ളയോ നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തെ അലങ്കരിക്കുമായിരുന്നോ?രാമായണം ചമ്പുവിനേക്കാള്‍ മികച്ച ഒരു കവിതയോ, സി.വി. രാമന്‍പിള്ളയെക്കവിഞ്ഞൊരു ആഖ്യായികകാരനോ ലോകത്തിലുണ്ടെന്ന്‌ ഇന്നു സമ്മതിക്കാത്ത പല സഹൃദയന്മാരേയും എന്‌യ്‌ക്കറിയാം. പക്ഷേ ആ അഭിപ്രായങ്ങളെല്ലാം ആധുനികപ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ ആന്ദോളനത്തില്‍ ചിതറിത്തെറിച്ചുതുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.
ജീവിതത്തിന്റെ ഇരുണ്ട വശങ്ങളെ ചിത്രീകരിച്ചുകൂടെന്നുള്ള സാഹിത്യക്ഷേത്രത്തിലെ കാവിവസ്‌ത്രക്കാരുടെ മുറവിളി കേരളത്തില്‍ കേട്ടുതുടങ്ങിയിട്ടു കാലം കുറച്ചായി. എന്നാല്‍ അതിനതിന്‌ ആ വക ചിത്രീകരണങ്ങള്‍ അടിയ്‌ക്കടി വര്‍ദ്ധിച്ചു വരുന്നതേയുള്ളു. ഇതുകൊണ്ടു ആ മുറവിളികളുടെ നിഷ്‌പ്രയോജനത വെളിപ്പെടുന്നില്ലേ? നമുക്കു ഹിതമായ അഭിപ്രായമേ അന്യന്മാര്‍ പറഞ്ഞുകൂടൂ എന്നു ശാഠ്യംപിടിക്കുന്നതു കേവലം ബാലിശമായ ഒരു സ്വഭാവമാണ്‌. പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ വൈചിത്ര്യവും സുലഭതയും തീര്‍ച്ചയായും സാഹിത്യത്തെ മേല്ക്കുമേല് വികസിപ്പിക്കുകയേ ഉള്ളു. മാറ്റൊലിക്കൃതികള്‍ കുമിളുകള്‍ പോലെ ആയിരക്കണക്കിനു മുളച്ചു പൊന്തിയാലും ഒട്ടും പരിഭ്രമിക്കേണ്ടതായിട്ടില്ല. അവയെല്ലാം രണ്ടുനാലു ദിവസത്തിനുള്ളില്‍ താനേ നശിച്ചുപോകും. വ്യക്തിമുദ്രയോടുകൂടിയ കൃതികള്‍ മാത്രമേ വേരുറച്ചു പന്തലിച്ചു പടരുകയുള്ളു. ഏതുഭാഷയിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന ഒരു സാമാന്യസ്വഭാവമാണിത്‌.
ഗുണദോഷസമ്മിശ്രമാണ്‌ മനുഷ്യപ്രകൃതി. നന്മയ്‌ക്കും തിന്മയ്‌ക്കും ലോകത്തില്‍ സ്ഥാനമുണ്ട്‌. തിന്മയെ ചിത്രീകരിക്കുന്നവര്‍ അതിനെ വാഴ്‌ത്തുന്നവരാണെന്നു തെറ്റായി വ്യാഖ്യാനിക്കപ്പെടുന്നു. അതു ന്യായമല്ല. വെളിച്ചത്തിനും ഇരിട്ടിനും തുല്യാവകാശമുള്ളതാണല്ലോ ഈ ബാഹ്യപ്രപഞ്ചം. അതിന്റെ പ്രതിഫലനമായ കലാപ്രപഞ്ചത്തില്‍ വെളിച്ചം മാത്രമെ ആയിക്കൂടു എന്നു ശഠിക്കുന്നതു മര്‍ക്കടമുഷ്‌ടിയല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമല്ല. എത്ര തെളിമയുള്ള അഗ്നിജ്വാലയും ധൂമാങ്കിതമായിരിക്കും. പേരും പെരുമയുമാര്‍ന്ന മഹാക്ഷേത്രങ്ങളുടെ ഗോപുരഭിത്തികളില്‍ പ്രകൃതിവിരുദ്ധമായ സംഭോഗവൈകൃതങ്ങള്‍ കല്ലില്‍ കൊത്തിവെയ്‌ക്കുവാന്‍ സധൈര്യം സമ്മതമേകിയ കേരളത്തിന്റെ ഹൃദയം, ഭക്ത്യൂത്തേജകമായ ലിംഗപൂജയില്‍ നിര്‍ല്ലീനമായി വര്‍ത്തിക്കുന്ന കേരളത്തിന്റെ ഹൃദയം, സങ്കുചിതമാണെന്നെനിക്കു തോന്നുന്നില്ല; പരിപാവനമെന്നു പരിഗണിക്കപ്പെടുന്ന ക്ഷേത്രാങ്കണത്തില്‍വെച്ച്‌, ഉല്ലാസപൂര്‍ണ്ണങ്ങളായ ഉത്സവരാത്രികളില്‍, മന:പൂര്‍വ്വം അണിഞ്ഞൊരുങ്ങി മദനപരവശയായ ഉര്‍വശികാമതിമിരംകൊണ്ടു കണ്ണുകാണാത്ത സ്വര്‍ഗ്ഗത്തിലെ തേവിടിശ്ശിഭര്‍ത്തൃപുത്രനായ അര്‍ജ്ജുനനെ സമീപിച്ചു ലജ്ജയില്ലാതെ കുഴഞ്ഞാടുന്ന കാമോദ്ദീപ്‌തമായ കലാരംഗം, സഹോദരനും സഹോദരിയും മാതാവും ബന്ധുക്കളും ഒന്നിച്ചിരുന്ന്‌ അനേകതലമുറകളായി കണ്ടാനന്ദിച്ചു പോരുന്ന കേരളീയരുടെ ഉല്‍കൃഷ്‌ടസംസ്‌കാരത്തിനുടവുതട്ടിയിട്ടുണ്ടോ, നെറ്റിയില്‍ ചുളുക്കുവീഴാതെ സഫോക്ലസ്സിന്റെ ഈഡിപ്പസ്‌ രാജാവ്‌ എന്ന വിശിഷ്‌ടകൃതി വായിച്ചു നോക്കുവാന്‍ അവര്‍ക്കു സാധിക്കുകയില്ലെന്നോ വിശ്വസിക്കാവതല്ല. ദേവന്മാരുടേയും ഗന്ധര്‍വ്വന്മാരുടേയും വ്യഭിചാരകോലാഹലങ്ങളെല്ലാം യഥേഷ്‌ടം വര്‍ണ്ണിക്കപ്പെടാം. അവ ഉല്‍കൃഷ്‌ടകാവ്യങ്ങളുമാണ്‌! അവയ്‌ക്കു പുരാണത്തിന്റെ മറയുണ്ടുപോലും; കണ്‍മുമ്പില്‍ പ്രദര്‍ശിക്കപ്പെടുന്ന ആവക കാമക്കൂത്തുകള്‍ക്ക്‌ അന്തരീക്ഷത്തിന്റെ മറയുണ്ടെന്നു പറയുന്നതുപോലുള്ള അര്‍ത്ഥമേ അതിനുള്ളു. കുഞ്ചന്‍നമ്പ്യാരുടെ പുറംകഥകള്‍ക്കുനേരേ മാമൂല്‍ പ്രിയന്മാരായ പഴയ സാഹിത്യകാരന്മാരാരും ചന്ദ്രഹാസമെടുത്തതായി ഞാന്‍ കേട്ടിട്ടില്ല. അങ്ങനെയിരിക്കെ അവരെന്തിനാണ്‌ ദേവിന്റേയും തകഴിയുടേയും നേര്‍ക്കു തട്ടിക്കയറുന്നതെന്ന്‌ എനിക്കു മനസ്സിലാകുന്നില്ല. സ്വവര്‍ഗ്ഗസംഭോഗാസക്തകളായ രണ്ടു യുവതികളുടെ ചാപല്യങ്ങളെ വിഷയമാക്കി ആംഗലമഹാകവി സ്വിന്‍ ബേണ്‍ മനോഹരമായ ഒരു കാവ്യം രചിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. സ്വിന്‍ബേണും ഓസ്‌കര്‍വൈല്‍ഡും ആംഗലസാഹിത്യത്തിലെ അധഃകൃതരല്ലെന്നു നാമോര്‍ക്കണം. വാള്‍ട്‌വിറ്റ്‌ മാനേയോ എഡ്‌ഗര്‍അല്ലന്‍പോവിനേയോ അമേരിക്കകൂട്ടില്‍കയറ്റിയിട്ടില്ല; ഫ്രാന്‍സിലെപര്‍ണ്ണാസിയന്‍ കവികളും, സിംബോളിക്‌ കവികളും, ഡിക്കാഡന്‍സുകവികളും വെറും തെറിപ്പാട്ടുകളാണ്‌ പാടിയിട്ടുള്ളതെന്നു പറഞ്ഞ്‌ ആധുനികലോകം അവരെ ചവുട്ടിത്താഴ്‌ത്തുന്നില്ല. അനുഗൃഹീതന്മാരായ കലാകാരന്മാരുടെ യശസ്സ്‌ അവര്‍ തിരഞ്ഞെടുത്ത വിഷയങ്ങളിലല്ല അവയെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തിയിട്ടുളള അവരുടെ കലാസൃഷ്‌ടികളിലാണ്‌ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്‌. പരിപാവനമായ ഒരു യാഗരംഗത്തെ പരമഭക്തിയോടെ വാഴ്‌ത്തി സ്‌തുതിക്കുന്നതുകൊണ്ടുമാത്രം ഒരു പദ്യം ഉത്തമമായിത്തീരുകയില്ല; അതു പോലെ നിസ്സഹായയായ ഒരു നാട്ടും പുറത്തെ വേശ്യയുടെ ചിത്രീകരണം നികൃഷ്‌ടമാകുന്നുമില്ല. ഏതു വിഷയത്തെ സ്വീകരച്ചു എന്നതല്ല എങ്ങനെ ചിത്രീകരിച്ചു എന്നതാണ്‌ പ്രധാനം.
ഒരുദാഹരണംകൊണ്ടിതു വിശദമാക്കാം. മഹാകവി ഉള്ളൂരിന്റെ ഉമാകേരളമഹാകാവ്യത്തിലെ ആദിത്യവര്‍മ്മമഹാരാജാവിന്റെ അമൃതേത്തുരംഗം ഒന്നു വായിച്ചു നോക്കുക. കവി ഉദ്ദേശിക്കുന്നതും നാം ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നതുമായ പ്രതീതിക്കിടയില്‍ എത്ര ആഴമേറിയ ഒരുള്‍ക്കടലാണ്‌ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്‌! കബന്ധസംയോഗത്താല്‍ ക്ഷിതിപയുദ്ധഭൂമിയായിത്തീരുന്ന ഒരു ഭോജനരംഗം അതു രാജാവിന്റേതല്ല, ഈശ്വരന്റേതാണെങ്കില്‍പ്പോലും നമ്മെച്ഛര്‍ദ്ദിപ്പിക്കുന്നു. നാം പട്ടിണികിടന്നു നരകിച്ചാലും വേണ്ടില്ല, അവിടെനിന്നു പറപറക്കുന്നു. അതോടൊപ്പം ജോറിസികാര്‍ള്‍ ഹൈ്വസ്‌മാന്‍സ്‌ എന്ന ഫ്രഞ്ചുസാഹിത്യകാരന്റെ A Rebours എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലെ ഒരു ഭാഗവും ഒന്നു വായിച്ചുനോക്കുക. ഹൈ്വസ്‌മാന്‍സ്‌ ചിത്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളിടത്തോളം നികൃഷ്‌ടവും പൈശാചികവുമായ രംഗങ്ങള്‍ മറ്റേതെങ്കിലും ഗ്രന്ഥകാരന്‍ സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്നു സംശയമാണ്‌. അദ്ദേഹത്തിന്റെ Marthe എന്ന നോവല്‍ ഇതിനു തികച്ചും സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു. A Rebours എന്ന കൃതിയിലെ നായകനായ Des Esseintes ഒരു രാത്രിയില്‍ തെരുവില്‍വെച്ചു സിഗരറ്റു കൊളുത്തുവാന്‍ തീയിനു വേണ്ടിത്തന്നെ സമീപിച്ച പതിനഞ്ചോ പതിനാറോ വയസ്സുളള ഒരു ബാലനെ നയത്തില്‍ വശത്താക്കി ഒരു വേശ്യാലയത്തില്‍ കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോകുന്നു. അവിടത്തെ വേശ്യകളും അവനും ഒന്നുപോലെ അത്ഭുതസ്‌തബ്‌ധരാകുമാറു ജീവിതത്തില്‍ അന്നാദ്യമായി മാരകമായ സ്‌ത്രീസ്‌പര്‍ശം അയാള്‍, അവനെ അനുഭവിപ്പിക്കുന്നു..... ആ രംഗത്തിന്റെ ചിത്രീകരണം നമ്മുടെ ഹൃദയത്തില്‍ എന്തൊരിടിമുഴക്കമാണുണ്ടാക്കുന്നത്‌! ആ രംഗത്തിന്റെ ചിത്രീകരണം കൊണ്ടു നമ്മില്‍ ഉറങ്ങിക്കിടക്കുന്ന മൃഗീയവീകാരങ്ങളെ തട്ടിയുണര്‍ത്തണമെന്നല്ല, ഉണര്‍ന്നു ലക്കില്ലാതെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നവയെ കിടുകിടുപ്പിച്ച്‌ അടിച്ചമര്‍ത്തണമെന്നാണ്‌ ഗ്രന്ഥകാരന്‍ ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളതെന്നും അതില്‍ അദ്ദേഹത്തിന്‌ അത്ഭുതാവഹമായ വിജയം കിട്ടിയിട്ടുണ്ടെന്നും നമുക്കു കാണുവാന്‍ കഴിയും! 'Oh perish Society! Die, Old world' എന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ അട്ടഹാസം ഫ്രഞ്ചുലോകത്തെ കിടുകിടുപ്പിക്കുകതന്നെ ചെയ്‌തു.
ഫ്രാന്‍സ്‌ അസാന്മാര്‍ഗ്ഗികങ്ങളായ നടപടികളുടെ കൂത്തരങ്ങായിരുന്നുവെന്നും അക്കാരണത്താലാണ്‌ ഇത്തരം നാറുന്ന സാഹിത്യത്തിനവിടെ പ്രതിഷ്‌ഠകിട്ടിയതെന്നും നമ്മുടെ ഇടയില്‍ ചിലര്‍ പറയാറുണ്ട്‌. എനിക്കവരോടു, ഇത്രയെ പറയുവാനുള്ളു. ആഭാസജടിലങ്ങളായ ഇത്തരം കൃതികള്‍ അനവധി എഴുതിക്കൂട്ടിയ ഫ്രഞ്ചുകാര്‍ അക്കാലത്തു സ്വപ്‌നത്തില്‍പ്പോലും അറിഞ്ഞിട്ടില്ലാത്ത ലൈംഗികവൈകൃതങ്ങളിലും, ആദര്‍ശാത്മകങ്ങളായ ചമ്പൂകാവ്യാദികള്‍ ആലപിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന കേരളീയര്‍, അത്യന്തവൈദഗ്‌ദ്ധ്യം പ്രദര്‍ശിപ്പിച്ചിരുന്നു..... പക്ഷേ അവരും പറയും, സാഹിത്യം ജീവിതത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമാണെന്ന്‌. ജീവിക്കുന്ന ജീവിതത്തെയല്ല സ്വപ്‌നംകാണുന്ന ജീവിതത്തെയായിരിക്കാം അവര്‍ ജീവിതമെന്നു വിളിക്കുന്നത്‌. പമ്പയെക്കാള്‍ ഗാംഭീര്യമുള്ള നദികളും, സഹ്യനെക്കാള്‍ ഔന്നത്യമുള്ള പര്‍വ്വതങ്ങളും, വേമ്പനാട്ടുകായലിനെക്കാള്‍ വിശാലതയുള്ള ജലാശയങ്ങളും കാണുവാനുള്ള കണ്ണു കേരളീയനില്ലെന്നോ?..... കേരളീയത്വത്തെ മേല്ക്കുമേല് കെട്ടിപ്പടുക്കണമെങ്കില്‍ത്തന്നെ നാം കേരളത്തിന്റെ അപ്പുറം കാണണം, അറിയണം. വിജ്ഞാനത്തോടും ചിന്തയോടും, അവ ആരുടേതായിരുന്നാലും, നാം തീണ്ടലാചരിക്കുരുത്‌. അവ ജീവിതമാണ്‌; ജീവന്റെ ജീവനാണ്‌. നാം സാഭിമാനം വിചാരിക്കാറുള്ളതുപോലെ പാശ്ചാത്യന്‍ വെറും പരിഹാസ്യനോ പൗരസ്‌ത്യന്‍ ആരാദ്ധ്യനോ അല്ല (സഹൃദയ.വി.പ്ര: പുറം 37) പാശ്ചാത്യരുടെയും പൗരസ്‌ത്യരുടേയും ചിന്താഗതി സൂക്ഷ്‌മമായി പഠിച്ചിട്ടുള്ള നിരീക്ഷണപടുവായ ശ്രീ. വക്കം എം. അബ്‌ദുല്‍കാദറിന്റെ ഈ അഭിപ്രായം എത്രയും അര്‍ത്ഥവത്താണ്‌: സ്വീകാര്യമാണ്‌. തൃശ്ശിവപേരുര്‍ പൂരത്തിനെഴുന്നള്ളിക്കുന്ന കൂടലാറ്റുപുറത്തെ ആനയുടെ നെറ്റിപ്പട്ടത്തിലെ നടുക്കുമിളയിലും പാറമേക്കാവമ്പലത്തിലെ പാലത്തറമേല്‍ ചെലങ്കയും വാളും കുലുക്കി തുള്ളിക്കൊണ്ടു നില്‍ക്കുന്ന വെളിച്ചപ്പാടിന്റെ അരമണികളിലുമാണ്‌ കേരളീയത്വം കേന്ദ്രീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതെന്നു വിശ്വസിക്കുകയും അറിവില്ലായ്‌മയാല്‍ പാശ്ചാത്യസാഹിത്യത്തെ പുച്ഛിക്കയും ചെയ്യുന്ന കവിമാനികള്‍ ഈ തത്ത്വം അറിഞ്ഞിരുന്നെങ്കില്‍!
അശ്ലീലമെന്നപഹസിക്കപ്പെടുന്ന രംഗങ്ങളും വര്‍ണ്ണനകളും ഏറ്റവുമധികം കയറിപ്പറ്റിയിട്ടുള്ളതു യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ സംസ്‌കൃതസാഹിത്യത്തിലും അതിനെ അനുകരിച്ച പ്രാചീനഭാഷാസാഹിത്യത്തിലുമാണ്‌. ഒരൊറ്റ വ്യത്യാനമേ ഉള്ളു: പാശ്ചാത്യസാഹിത്യങ്ങളില്‍ ദുര്‍ബ്ബലരായ മനുഷ്യരാണ്‌ അത്തരം ചാപല്യങ്ങള്‍ക്കു വിധേയരാകുന്നതെങ്കില്‍, നമ്മുടെ സാഹിത്യങ്ങളില്‍ ദേവന്മാരും ജീവാത്മപരമാത്മാക്കളുമാണ്‌ ആ പേക്കുത്തുകളില്‍ മുഴുകിമറിയുന്നത്‌. അതുകാണുമ്പോള്‍ കൈ കൂപ്പിക്കൊള്ളണം. ആവക പച്ചത്തെറികള്‍ പരമവേദാന്തങ്ങളാണ്‌. അവയ്‌ക്കിടയില്‍ ഒരായിരം അമൂല്യ ചിഹ്നങ്ങളും തത്ത്വഭാണ്ഡങ്ങളും കുത്തിത്തിരുകിയിട്ടുണ്ടത്രേ! `ആലിലപോലെയിരുന്ന മണിവയറെങ്ങനെ വീര്‍ത്തതെടീ കുറത്തീ, എങ്ങനെ വീര്‍ത്തിതെടീ? എന്നിത്യാദി തെറിപ്പാട്ടുകള്‍ തിങ്ങിനിറഞ്ഞ `കുറത്തിയാട്ടം' എന്ന കലാപ്രദര്‍ശനം പ്രതിഫലംകൊടുത്തു ഗവണ്‍മെന്റു ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍പ്പോലും ഇന്നും നടത്തിവരുന്നതില്‍ നമ്മുടെ ആദര്‍ശവാദികളായ സാഹിത്യകാരന്മാര്‍ക്ക്‌ ഒരു പരാതിയുമില്ല. അവിടെ അവരുടെ സന്മാര്‍ഗ്ഗബോധം അണുപോലും ചൂളുന്നുമില്ല. യാതൊന്നില്‍ നിന്നു ചുരന്നുവന്ന അമൃതപൂരത്താല്‍ നമ്മുടെ ജീവരക്തം പരിപുഷ്‌ടമായോ, പരിപാവനമായ ആ `മുല' എന്ന പദത്തെ പാഠപുസ്‌തകങ്ങളില്‍ നക്ഷത്രചിഹ്നങ്ങളിട്ടു തള്ളി ഇളം കുഞ്ഞുങ്ങളില്‍ സദാചാരബോധം കുത്തിവെയ്‌ക്കുവാനായി നമ്മുടെ ബഹുമാനപ്പെട്ട സാഹിത്യകാരന്മാര്‍ ഉദ്യമിക്കുമ്പോള്‍, അവരുടെയും നമ്മുടേയും കുഞ്ഞുങ്ങള്‍ സന്ധ്യസമയത്തു നിലവിളക്കിന്റെ മുമ്പില്‍ ചടഞ്ഞിരുന്നു കൂപ്പുകൈകളോടെ.
പാലാഴിമങ്കതന്‍ കൊങ്കപുണരുന്ന
കോലമെന്നുള്ളത്തില്‍ കാണാകേണം.
എന്നിങ്ങനെ ഭക്തിപാരവശ്യത്തോടെ മുറവിളികൂട്ടുന്നതു രസാവഹമായിരിക്കുന്നില്ലേ? ദേശാഭിമാനത്തിന്റെ ഈടുവെയ്‌പായി വാഴ്‌ത്തപ്പെടുന്ന മഹാകവി, വിലപിടിച്ച സമ്മാനങ്ങളാല്‍ ആകൃഷ്‌ടനായി ഒരു നാട്ടുരാജാവിന്റെ തൃപ്പാദങ്ങളില്‍ സ്‌തുതിഗീതങ്ങള്‍ കാഴ്‌ചവെയ്‌ക്കുന്നതു കാണുമ്പോള്‍ ഉണ്ടാകുന്ന ആ പന്തികേട്‌ ഇവിടെയും നമുക്കനുഭവപ്പെടുന്നില്ലെ? ഭാവിസന്താനങ്ങളുടെയെങ്കിലും സദാചാരത്തില്‍ താല്‍പര്യമുള്ളവര്‍ ആവക പദങ്ങള്‍ അവരെക്കാള്‍ ബാലിശമായ രീതിയില്‍ പാഠപുസ്‌തകങ്ങളില്‍ കുത്തിട്ടു തള്ളുകയല്ല, അവര്‍ക്കു നന്നേ ചെറുപ്പം മുതല്‍ക്കുതന്നെ ലിംഗബന്ധപരമായ വിദ്യാഭ്യാസം നല്‌കുന്നതിലേയ്‌ക്കു പരിശ്രമിക്കുകയാണ്‌ വേണ്ടത്‌. നിഷ്‌കളങ്കത നിറഞ്ഞുതുളുമ്പുന്ന ശിശുക്കളുടെ കണ്ണില്‍നിന്ന്‌ ആവക പദങ്ങളെ കുത്തിട്ടു മറയ്‌ക്കുന്നവര്‍ തന്നെയാണ്‌, ഉയര്‍ന്ന കോളേജുക്ലാസ്സുകളില്‍, പ്രകൃതിശക്തിയാല്‍ പരസ്‌പരം ആകര്‍ഷിക്കപ്പെടുകയും തല്‍ഫലമായി അനന്തര പരിപാടികളിലേയ്‌ക്ക്‌ ആനയിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്‌തേയ്‌ക്കാവുന്ന യുവതീയുവാക്കന്മാര്‍ ഒന്നിച്ചിരുന്ന്‌ അമര്‍ത്തപ്പെടുന്ന പുഞ്ചിരിയോടും ഒളിച്ചെറിയപ്പെടുന്ന കണ്മുനകളോടും കൂടി, `ആറ്റില്‍ ക്കിടന്നു ചില കന്യകന്മാര്‍ കുളിച്ചുനീന്തുന്ന....' എന്നു തുടങ്ങിയ അനേകമനേകം ആഭാസപദ്യങ്ങള്‍ കുസൃതിക്കാരനായ ലക്‌ചററുടെ മുഖത്തുനിന്നു വ്യാഖ്യാനപൂര്‍വ്വം കേട്ടുപഠിക്കുവാനിടയാക്കുന്നതെന്നും പ്രത്യേകം പ്രസ്‌താവിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.... ഹൈ്വസ്‌മാന്‍സിന്റെ കൃതിയെ ആഭാസമെന്ന്‌ അവഹേളിക്കുന്നവരോടു ഞാന്‍ പറയുന്നു, ലോകത്തില്‍ ഏറ്റവും മഹാപാപിയായ കവി, ചണ്ഡാളനായ കവി, ജനിച്ചിട്ടുള്ളതു കേരളത്തിലാണെന്ന്‌.
സൗവര്‍ണ്ണകിങ്ങിണി കിലുങ്ങെ മുദാ കമിണ്ണാ
ളാരോമലമ്പൊടു ചിരിച്ചു ചിരിച്ചകാണ്ഡേ
മേലില്‍ത്തിരണ്ടു പുരുഷായിതസൂത്രധാര
ശ്രീമല്‍ പ്രവേശമിവ കോമളഗാത്രവല്ലി
എന്ന പൈശാചപദ്യമടങ്ങിയ ചന്ദ്രോത്സവത്തിന്റെ കര്‍ത്താവിനെപ്പോലെ ആഭാസനായ ഒരു കവി ഒരുകാലത്തും ഒരു ദേശത്തും ജനിച്ചിട്ടില്ല. ദൈവികത്വത്തിന്റെ നിദര്‍ശനമായ നിഷ്‌ക്കളങ്കശൈശവം ഏതു പിശാചിന്റയും ഹൃദയത്തെ മൃദുമസൃണമാക്കിച്ചമയ്‌ക്കുന്നു. നമ്മുടെ മഹാകവിയുടെ ഹൃദയമാകട്ടെ, ഒന്നു സങ്കല്‌പിക്കാന്‍ പോലും സാദ്ധ്യമല്ലാത്തവിധത്തില്‍ പുഴുത്തുനാറി കാടുകയറുന്നു. അതും ലോകോത്തരകാവ്യമാണത്രേ! അതിന്റെ കര്‍ത്താവിന്റെ ഊരും പേരും കിട്ടാന്‍ ഊഴിമാന്തിയുഴലുന്ന ഗവേഷണപ്പെരുച്ചാഴികള്‍ മുഖത്തോടുമുഖം നോക്കിനിന്നു പല്ലിളിച്ചു ചീറ്റിക്കൊണ്ടു പരസ്‌പരം മല്ലടിക്കുന്നു! ഇതൊക്കെക്കാണുമ്പോള്‍ എത്ര അടക്കമുള്ള മനസ്സും അല്‌പമൊന്നു കുതറുന്നെങ്കില്‍ അത്ഭുതപ്പെടാനില്ല. രണ്ടു യുവതികളുടെ സ്വവര്‍ഗ്ഗഭോഗാസക്തിയെ വിഷയമാക്കി കവിതയെഴുതിയ സ്വിന്‍ബേണ്‍ പോലും ഇളംകുഞ്ഞുങ്ങള്‍ പിച്ചനടക്കുമ്പോള്‍ വീണു കേടുതട്ടാതെ, വെള്ളച്ചിറകൊതുക്കി അദൃശ്യരായ ദേവതകള്‍ അവരെ പ്രേമപൂര്‍വ്വം അനുഗമിക്കുന്നതായി, പുളകം കൊള്ളിക്കുന്ന രീതിയില്‍ വര്‍ണ്ണിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന്‌ ഈ സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ ഓര്‍ത്തിരിക്കേണ്ടതാണ്‌. സദാചാരസംരക്ഷകന്മാരെന്നു ഭാവിക്കുന്ന നമ്മുടെ ചില സാഹിത്യകാരന്മാര്‍ മി. വൈക്കം മുഹമ്മദ്‌ബഷീറിന്റെ ശബ്‌ദങ്ങള്‍ എന്ന കൃതി വായിച്ചാല്‍ ബോധംകെട്ടുവീഴുകയില്ലേ എന്നു കൂടി ഞാന്‍ സംശയിച്ചുപോകുന്നു.
നമ്മുടെ ഭാഷയുടേയും സാഹിത്യത്തിന്റേയും പരിണാമഗതി പരിശോധിക്കുന്നപക്ഷം ഓരോ പടിയിലും ആന്തരികമായ ചൈതന്യത്തിന്റെ പാദമുദ്രകള്‍ പതിഞ്ഞിട്ടുള്ളതായും, കാലികമായ പ്രേരണകളില്‍ നിന്നും അഭിനവമായ വികാസസൗഭാഗ്യം അതിനു കൈവന്നിട്ടുള്ളതായും വെളിപ്പെടുന്നതാണ്‌. കാലാനുസൃതങ്ങളായ പരിഷ്‌ക്കാരപരിപാടികളില്‍ പരാങ്‌മുഖത്വം പ്രദര്‍ശിപ്പിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍,
തരതലന്താനളന്തവിളന്തപൊന്നന്‍തനക
ചെന്താര്‍ വിരിന്ത മല്‍ബാണന്‍തന്നേ
കരമരിന്ത പെരുന്താനവന്മാരുടെ
കരളരിന്ത പുരാനേ, മുരാരീ, കണാ
ഒരുവരന്താ പെരുന്താമമേ നീ കനി
ന്തുരകചായീ പിണിപാര്‍പ്പനിന്തവണ്ണം
ചിരതരം താള്‍പണിന്തേനയ്യോ താങ്കെന്നെ
ത്തിരുവനന്തപുരം തങ്കുമാനന്തനേ!
എന്നിങ്ങനെ ഇന്നു നമുക്കു വിചിത്രമായിത്തോന്നുന്ന ഗാനങ്ങളില്‍ പറ്റിപ്പിടിച്ചിരുന്ന നമ്മുടെ ഭാഷ,
സംസ്‌കൃതമാകിന ചെങ്ങഴിനീരും
നറ്റമിഴാകിന പിച്ചകമലരും
ഏകകലര്‍ന്നു
പരിമളം തുളുമ്പുന്ന കമനീയങ്ങളായ `കരമ്പകമാലകള്‍' കണ്‌ഠത്തില്‍ച്ചാര്‍ത്തി,
ഒരുനാള്‍ വന്നു പിറക്കും പിന്നെ
യുടല്‍വളരും ബാലപ്രായം പോം
തെരുതെരെ മുറ്റും തേയും മായും
തേറുകിലാറും ദേഹപ്രകൃതികള്‍
എന്ന തത്ത്വം ശരിയായി മനസ്സലാക്കി നവംനവങ്ങളായ വിലാസപരിപാടികളെ സന്തോഷപൂര്‍വ്വം സ്വാഗതം ചെയ്‌ത്‌,
വണ്ടിണ്ട തങ്ങളില്‍ക്കൂടിക്കലര്‍ന്നുടന്‍
മണ്ടുന്നതെങ്ങുമേ നോക്കി നോക്കി,
തൂകുന്ന കോകിലം തന്നോടു നേരിട്ടു
ഗീതികള്‍ നീതിയില്‍ പാടിപ്പാടി,
തേനുറ്റ പൂവുകള്‍ മെല്ലെപ്പറിച്ചുടന്‍
മാനിച്ചു വേണിയില്‍ ചൂടിച്ചുടി,
നെഞ്ചില്‍ നിറഞ്ഞോരും കൗതുകം തന്നാലെ
പുഞ്ചിരി സന്തതം തൂകിത്തൂകി,
അന്നത്തിന്‍പേടയ്‌ക്കു മെല്ലെ നടത്തം കൊ
ണ്ടല്ലലെയുള്ളത്തില്‍ നല്‌കിനല്‌കി,
കുന്തളം കൊണ്ടു തന്‍കൂട്ടരെ നേര്‍ത്തിട്ടു
മണ്ടിവരുന്നൊരു വണ്ടിനത്തെ,
ലീലയ്‌ക്കു തന്‍കൈയാല്‍ ചേര്‍ത്തൊരു താമര
പ്പൂവുകൊണ്ടങ്ങുടന്‍ പോക്കിപ്പോക്കി,
ആകര്‍ഷകാംഗിയായ ഒരു ദേവനര്‍ത്തകിയെപ്പോലെ,
കോകശ്രേണീവിരഹനിഹിതം തീനുറങ്ങെന്റ പോലെ
തൂകിത്തൂകിത്തൂഹിനകണികാം തൂര്‍ന്ന പൂങ്കാ
വുകളില്‍ സ്വൈര്യമായി വിഹരിച്ച്‌,
മന്ദീഭൂതേ ജനൗഘേ പരിമളബഹുളാം കൈയിലാദായ മാലാം
മന്ദാരാഭോഹമന്ദസ്‌മിതമധുരമുഖീ മംഗലസ്‌ത്രീസമേതാ,
മന്ദം മന്ദം നയന്തീ ഘനജഘനഭരം പ്രാഭൃതപ്രായമഗ്രേ
മന്ദാക്ഷാലംകൃതാക്ഷീ മനസിജകലികാ
സര്‍വ്വാഡംബരവിഭൂഷിതഗാത്രിയായി, സകലജനമനോമോഹിനിയായി സഹൃദയസമക്ഷം പ്രവേശിച്ച്‌,
അന്‍പത്തൊന്നക്ഷരാളീകലിതതനുലതേ, വേദമാകുന്ന ശാഖി
ക്കൊമ്പത്തമ്പോടു പൂക്കും കുസുമതതിയിലേന്തുന്ന പുന്തേന്‍കുഴമ്പേ!
ചെമ്പൊല്‍ത്താര്‍ ബാണഡംഭപ്രശമനസുകൃതോ പാത്തസൗഭാഗ്യലക്ഷമീ
സമ്പത്തേ, കുമ്പിടുന്നേന്‍ കഴലിനെ, വലയാധീശ്വരീ, വിശ്വനാഥേ!
എന്നിങ്ങനെ ആത്മാവിനെ കോള്‍മയിര്‍ക്കൊള്ളിക്കുന്ന സജീവപ്രാര്‍ത്ഥനയോടും,
കാന്താരേ ഹന്ത മാം ബന്ധുരകവിപുലതരേ സിന്ധുരേന്ദ്രാതിഘോരേ
കാന്താരേ പേര്‍ത്തുമിട്ടേച്ചിഹ സപദി ഭവാനെങ്ങുപോയീ, ഗുണാബ്ധേ?
താന്താനഞ്ഞൂറുവട്ടം നിജഗമനവീധൗ യാത്രയും ചൊല്ലിയേച്ചേ
താന്താമെന്നെപ്പിരിഞ്ഞിട്ടൊരു പദമിളകു പണ്ടു നീ പുണ്യരാശേ!
എന്നു ഹൃദയത്തിന്റെ നിഗൂഢതലങ്ങളെപ്പോലും അള്ളിപ്പിടിക്കുന്ന വികാരഭരിതമായ വിലാപധാരയോടുംകൂടി, പടിപടിയായിക്കടന്നുവന്ന്‌, ഇന്നിപ്പോള്‍ അകൃത്രിമ രമണീയമായ രീതിയില്‍,
വായനക്കാര്‍ക്കിഷ്‌ടമാണെങ്കില്‍ സങ്കല്‌പ
വായുവിമാനത്തിലേറിയാലും,
പ്രീതരായ്‌ സഞ്ചാരം ചെയ്യാം നമുക്കല്‌പം
ഭൂതകാലാകാശവീഥിയിങ്കല്‍.
എന്നു ഭാവഭാസുരമായ ഒരു ഭാവനാന്തരീക്ഷത്തിലേയ്‌ക്കു നമ്മെ ക്ഷണിക്കുകയും,
ജ്ഞാനംതാന്‍ ക്ഷണവൃത്തി; ബുദ്ധിയിമ വെട്ടുമ്പോളിടയ്‌ക്കാത്തമ
സ്ഥാനം കാണുവതില്ലലാതവലയത്തോടൊത്ത വേഗത്തിനാല്‍;
നൂനം,ഹാ, ക്ഷണമൃത്യൂവിങ്ങനുദിനം നിദ്രാഖ്യമായ്‌ ദീര്‍ഘമാ
മൂനം വിട്ടതു നീണ്ടനന്തരമിതാം വിശ്രാന്തി ജന്തുക്കളില്‍!
എന്നിങ്ങനെ ആത്മവേശകമായ അലൗകികഭാഷയില്‍ തത്വചിന്തയുടെ അസീമ സാമ്രജ്യത്തിലേയ്‌ക്കു മാന്ത്രികശക്തിയാലെന്നപോലെ നമ്മെ ആനയിക്കുകയും,
എന്‍കൊച്ചു കൈപ്പിടിയ്‌ക്കുള്ളിലൊതിങ്ങുമി
ത്തങ്കക്കുടത്തെ ബ്രഹ്മാണ്ഡമാക്കി,
വീണ്ടുമെന്‍ കൈയിലൊതുക്കിത്തരുന്നു, ഹാ,
നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്ന നിന്നിന്ദ്രജാലം!
ഇമ്മറ നീങ്ങിയൊന്നങ്ങയെക്കാണ്മനോ
നിര്‍മ്മലനിഷ്‌ക്കള പ്രേമമേ, ഞാന്‍!
എന്ന്, പ്രപഞ്ചത്തിലെ നാനാത്വങ്ങളിലൂടെ ഏകത്വത്തിന്റെ പ്രേമാത്മകമായ അനശ്വരചൈതന്യത്തേയും അതിന്റെ അപ്രമേയമായ മഹിമാവിലാസത്തേയും ആത്മീയദര്‍ശനങ്ങളാല്‍ ആവിഷ്‌ക്കരിച്ച്‌, അവയ്‌ക്കു കലാസുഭഗമായ രൂപം കൊടുക്കുകയും,
ജന്മസിദ്ധമാം പദം പുണ്യലബ്‌ധമെന്നോര്‍ത്തു
വന്മദം ഭാവിക്കുന്നൊരുന്നതനക്ഷത്രമേ,
വെമ്പുക, വിളറുക, വിറകൊള്ളുക, നോക്കു
നിന്‍പുരോഭാഗത്തതാ ധീരധേജസ്സാം `നാളെ!
എന്നിങ്ങനെ ആസന്നമാകുന്ന പരിവര്‍ത്തനനാടകത്തിന്റെ സൂത്രധാരകര്‍മ്മം വശ്യവാഗ്മിതയോടെ നിര്‍വ്വഹിക്കുകയും,
ആഹ്ലാദീക്കു, ഹൃദയമേ,
ആഹ്ലാദിക്കു!
റഷ്യന്‍ സൈനികനു ജൈത്രപടഹമടിക്കു!
സമരകൗതുകമല്ല, അവന്റെ വാളില്‍,
തീവ്രയാതനയുടെ നാളില്‍, പുഞ്ചിരക്കൊള്ളുന്നത്‌!
സമാധാനത്തിനുള്ള മോഹം, മനുഷ്യത്വത്തോടുള്ള സ്‌നേഹം,ആണ്‌.
വിയര്‍പ്പും കണ്ണീരും ചോരയും കൊണ്ട്‌, അവന്റെ
ദുര്‍ജ്ജയമായ വാള്‍ പവിത്രമായ കൈയില്‍ ഒട്ടിപ്പിടിച്ചിരിക്കുന്നു,
അവസാനംവരെ ആ പിടി അഴയുകയില്ല.
അംഹിംസാവ്രതിയാണ്‌, ആ വാള്‍.
ആഹ്ലാദിക്കു, ഹൃദയമേ,
ആഹ്ലാദിക്കൂ!
മനുഷ്യത്വത്തിന്റെ വിജയോന്മാദത്തില്‍ മത്തടിപ്പിക്കു!
എന്നിങ്ങനെ ശുഭാപ്‌തിവിശ്വാസത്തിന്റെ ലഹരിയില്‍, ഉജ്ജ്വലപരിവേഷത്തോടുകൂടി ദൃശ്യമാകുന്ന ഭാവിയുടെ സാങ്കല്‌പികദര്‍ശനത്താല്‍ ഉദ്ദീപ്‌തവും വികാരവിക്ഷുബ്‌ധവുമായ ഹൃദയത്തിന്റെ അനിയന്ത്രിതാഹ്വാനങ്ങളെ,കൃത്രിമമായ അകൃത്രിമത്വത്തോടെ, മനസ്സിരുത്തിപ്പഠിച്ച അശ്രദ്ധയോടെ, തന്മയത്വം തുളുമ്പുന്ന രീതിയില്‍ ആവിഷ്‌ക്കരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന, അടിയുറച്ച, അഭിമാനാര്‍ഹമായ ഒരു സാഹിത്യസമ്പത്തിന്‌ അധിനായികയായിത്തീരുമായിരുന്നോ എന്നു ചിന്തിച്ചു നോക്കുക!
അതീതകാലങ്ങളിലേയ്‌ക്കു കണ്ണോടിക്കുമ്പോള്‍ ഇന്നിതുവരെ ഭാഷാസാഹിത്യത്തിന്‌ ഉല്‍ക്കര്‍ഷമല്ല, അപകര്‍ഷമാണുണ്ടായിട്ടുള്ളതെന്ന്‌ ആര്‍ക്കു പറയാന്‍ കഴിയും? പദ്യവിഭാഗത്തെസ്സംബന്ധിച്ചു മാത്രമല്ല ഈ പരമാര്‍ത്ഥം സാധുവാകുന്നത്‌. സാഹിത്യത്തിന്റെ ഏതേതു ശാഖകള്‍ പരിശോധിച്ചാലും ആശാസ്യമായ പുരോഗമനം സ്‌പഷ്‌ടമായിക്കാണാം. കുന്ദലത മുതല്‍ പതിതപങ്കജം സുധ, ബാല്യകാലസഖീ, ഓടയില്‍നിന്ന്‌ എന്നിതുവരെയുള്ള ആഖ്യായികകളും; സദാരം, ഹരിശ്ചന്ദ്രചരിതം എന്നിവമുതല്‍ മുല്ലയ്‌ക്കല്‍ ഭവനം, പൊലിഞ്ഞദീപം, ഭഗ്നഭവനം, നിഴലുകള്‍, ഋതുമതി,സമത്വവാദി എന്നിതുവരെയുളള നാടകങ്ങളും, കെ.രാമകൃഷ്‌ണപിള്ളയുടെ ലേഖനങ്ങള്‍ മുതല്‍ മാറ്റൊലി, അന്തരീക്ഷം, സാഹിതീയം ഏ. ബാലകൃഷ്‌ണപിള്ള, ഗുപ്‌തന്‍നായര്‍ എന്നിവരുടെ ലേഖനങ്ങള്‍, എന്നിവ വരെയുള്ള വിമര്‍ശനങ്ങളും സൂചിപ്പിക്കുന്നതു പടിപടിയായുള്ള പുരോഗമനമല്ലെങ്കില്‍ പിന്നെന്താണ്‌? എന്നാല്‍ ഒരു കാര്യം പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്‌: ചെറുകഥ, നോവല്‍, ഗദ്യനാടകം, വിമര്‍ശനം ഈ സാഹിത്യശാഖകള്‍ക്കു വികാസം സിദ്ധിച്ചത്‌ അടുത്തകാലത്താണ്‌. ആയിരക്കണക്കിന്‌ നമുക്കു നോവലുകള്‍ ഉണ്ട്‌. പക്ഷേ ഒരിന്ദുലേഖയോ, ശാരദയോ, സി.വി.യുടെ കൃതികളോ ഒഴിച്ച്‌, നമ്മുടേതായി എത്ര നോവലുകളുണ്ടെന്നു ചിന്തിക്കുമ്പോഴാണ്‌ നാം നിരാശരാകുന്നത്‌. ആധുനിക ചെറുകഥാപ്രസ്ഥാനത്തിന്‌ വിത്തുപാകിയതു തകഴിയുടെ `വെള്ളപ്പൊക്ക'ത്തില്‍(പുതുമലര്‍) എന്ന കഥയും, നോവലിനു മൂത്തിരിങ്ങോടിന്റെ `അഫന്റെ മകളും', ഗദ്യനാടകത്തിന്‌ കെ. രാമകൃഷ്‌ണപിള്ളയുടെ `തപ്‌തബാഷ്‌പ'വുമാണെന്നു കൃതജ്ഞതാപൂര്‍വ്വം നാം ഓര്‍ക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. `തൂലികാചിത്ര'രചനയ്‌ക്കു ശ്രീ.വക്കം അബ്‌ദുല്‍കാദറിനോടും, വിമര്‍ശനത്തെ ഒരു കലയാക്കി രൂപാന്തരപ്പെടുത്തിയതിന്‌ ശ്രീ. മുണ്ടശ്ശേരിയോടും, വിശ്വസാഹിത്യത്തെ മലയാളികള്‍ക്ക്‌ ആദ്യമായി പരിചയപ്പെടുത്തിയതിന്‌ അവരുടെ നിര്‍ഭാഗ്യം കൊണ്ടു നിന്നുപോയ കേസരി പത്രത്തോടും കൈരളി എന്നെന്നും കൃതജ്ഞയായിരിക്കും. ലൈംഗികശാസ്‌ത്രം, മനശ്ശാസ്‌ത്രം,ധനതത്ത്വശാസ്‌ത്രം, ജന്തുശാസ്‌ത്രം, ജ്യോതിശാസ്‌ത്രം എന്നിവ ലളിതമായ രീതിയില്‍ സാഹിത്യരസം കലര്‍ത്തി, എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുളളത്‌ അടുത്ത കാലത്താണ്‌. ശ്രീമാന്മാരായ നാലപ്പാട്ടു നാരായണമേനവന്‍, പി. എന്‍. മൂസ്സത്‌, കെ. ഭാസ്‌കരന്‍നായര്‍, എന്‍.ജി. കര്‍ത്താ എന്നിവര്‍ ആ തുറകളിലെ നായകന്മാരാണ്‌. മനശ്ശാസ്‌ത്രം, മാനസികാപഗ്രഥനം മുതലായ വിഷയങ്ങളെപ്പറ്റി സവിസ്‌തരം പ്രതിപാദിക്കുന്ന ശാസ്‌ത്രഗ്രന്ഥങ്ങള്‍ നമുക്കില്ലെന്നുതന്നെ പറയാം. നാലപ്പാടനോ ഭാസ്‌കരന്‍നായരോ അതില്‍ ശ്രദ്ധ പതിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തിന്‌ എന്തൊരനുഗ്രഹമാകുമായിരുന്നു!
ഗദ്യസാഹിത്യത്തിനു - വിശേഷിച്ചും കഥാസാഹിത്യത്തിന്‌ - അടുത്തകാലത്ത്‌ അത്ഭുതാവഹമായ വികാസം സിദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നു കാണാം. പാവങ്ങളുടെ ആവിര്‍ഭാവമാണ്‌ ഈ പരിവര്‍ത്തനത്തിന്‌ അടിത്തറ കെട്ടിയതെന്ന്‌ അന്യത്ര പ്രസ്‌താവിച്ചിട്ടുണ്ടല്ലോ. തകഴിയുടെയും, ബഷീറിന്റേയും, ദേവിന്റേയും, കാരൂരിന്റേയും, പൊന്‍കൂന്നം വര്‍ക്കിയുടേയും ഗദ്യശൈലിക്ക്‌ അവരുടെ കഥാപാത്രങ്ങളും കഥാരംഗങ്ങളുമായിട്ടുള്ള പൊരുത്തം അത്ഭുതകരമാണ്‌. തൂലികയുടെ ഒരു നേരീയചലനംകൊണ്ട്‌ അസീമമായ ഒരു വികാരമണ്ഡലത്തിന്റെ ആവിഷ്‌ക്കരണം അവര്‍ എത്ര നിഷ്‌പ്രയാസം നിര്‍വ്വഹിക്കുന്നു! ശ്രീ ടി. എന്‍. ഗോപിനാഥന്‍നായരുടെ സുധ എന്ന കൃതിയും ഇതിന്‌ ഉത്തമോദാഹരണമാണ്‌. യാതൊരാഡംബരകോലാഹലങ്ങളും കൂടാതെ ഹൃദയവികാരങ്ങളെ അതേപടി അന്യഹൃദയങ്ങളിലേയ്‌ക്കു പകരുവാനും, മാച്ചാലും മാച്ചാലും മനസ്സില്‍നിന്നും മാഞ്ഞു പോകാത്തതരത്തില്‍ വസ്‌തുക്കളെ അവയുടെ തികഞ്ഞ സ്വാഭാവികതയോടെ ചിത്രീകരിക്കുവാനും ഈ ഗ്രന്ഥകാരന്മാര്‍ക്കും അവരുടെ അകൃത്രിമവും സജീവവുമായ ഗദ്യശൈലിക്കും ഉള്ള കഴിവിനെക്കുറിച്ച്‌ ആരാണ്‌ അഭിനന്ദിക്കാത്തത്‌! സംസ്‌കൃതപക്ഷപാതികളും മാമൂല്‍ പ്രിയന്മാരുമായ സാഹിത്യകാരന്മാര്‍, തങ്ങള്‍ പൂവിട്ടു പൂജിക്കുന്ന സംസ്‌കൃതത്തിനോട്‌ ഈ ഗദ്യശൈലിക്ക്‌ എന്തു കടപ്പാടാണുള്ളതെന്ന്‌, ഒന്നു വിശദമാക്കിയാല്‍ കൊള്ളാം.
പദ്യത്തേക്കാള്‍ ഗദ്യശാഖയാണ്‌ യൂറോപ്യന്‍സാഹിത്യത്തോട്‌ അധികം കടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്‌. ഒന്നാം കിടയിലുള്ള ലോകത്തരങ്ങളായ അനേകം ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍ നമ്മുടെ ഭാഷയില്‍ അടുത്തകാലത്തു വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌. കുറ്റവും ശിക്ഷയും, പ്രണയരംഗം, കാമുകന്‍, ബുഭുക്ഷ, പ്രേതങ്ങള്‍, മുല്ലയ്‌ക്കല്‍ ഭവനം തുടങ്ങിയ കൃതികള്‍ ഇതിനുദാഹരണമായി എടുക്കാം. മംഗളോദയം കമ്പനി വിശ്വസാഹിതി എന്ന പേരില്‍, വിശ്വസാഹിത്യത്തിലെ മികച്ച കൃതികള്‍ വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യിച്ചു പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തുന്നതിലേയ്‌ക്കായി, ഒരു ഗ്രന്ഥാവലി ആരംഭിച്ചിട്ടുള്ളതു നമ്മുടെ ഭാഷയ്‌ക്കുവിലമതിക്കാവതല്ലാത്ത ഒരു നേട്ടമായിത്തീരുമെന്നുറപ്പു കരുതാം. ഭാഷാസ്‌നേഹികളായ കഴിവുകളുള്ള യുവാക്കന്മാര്‍ ഈ പ്രസ്ഥാനത്തെ പോഷിപ്പിക്കേണ്ടത്‌ അവരുടെ കടമയായിക്കുരതുമെന്നു ദൃഢമായി വിശ്വസിക്കുകയും, ആ ഗ്രന്ഥാവലിയുടെ പ്രസിദ്ധീകരണാധിപന്മാര്‍ എന്ന നിലയില്‍ ഞാനും മി. മുണ്ടശ്ശേരിയും അതിനായി അഭ്യര്‍ത്ഥിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
നമ്മുടെ സാഹിത്യം അധികമധികം ജനകീയമായിത്തീരുവാനും, പുതിയ പുതിയ പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ രൂപമെടുക്കാനും ഇടയാകണമെങ്കില്‍ പാശ്ചാത്യസാഹിത്യം ആസക്തിയോടും ശ്രദ്ധയോടും കൂടി പഠിച്ചാസ്വദിയ്‌േക്കണ്ടത്‌ അത്യാവശ്യമാണ്‌. സംസ്‌കൃതം കൊണ്ടു ഇനി നമുക്കു വലിയ മെച്ചമുണ്ടാകുവാന്‍ വഴിയില്ല. നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തെക്കുറിച്ചു പഴമക്കാര്‍ക്കു അതിര്‍കവിഞ്ഞ ദുരഭിമാനം ദൂരീകരിക്കുവാനുള്ള ആദ്യത്തെ മാര്‍ഗ്ഗം യൂറോപ്യന്‍സാഹിത്യത്തിലെ ഉത്തമകൃതികളെ മലയാളികള്‍ക്കു പരിചയപ്പെടുത്തിക്കൊടുക്കുകയാണ്‌. അനേകസംവത്സരങ്ങളായി കാവിവസ്‌ത്രത്തില്‍ പൊതിഞ്ഞു വെച്ചിട്ടുളള ഈ ആദര്‍ശഭ്രാന്തും, അതിനെപ്പുലര്‍ത്തുന്ന സ്വപ്‌നസാഹിത്യവും മനുഷ്യനിനിയും മടുത്തിട്ടില്ലെങ്കില്‍, അതിനര്‍ത്ഥം അവന്‍ പുരോഗമനത്തിന്റെ ശത്രുവും മാമൂലിന്റെ അടിമയുമാണെന്നാണ്‌. സമുദായം പുഴുത്തിരിക്കുന്നു. ആ പരമാര്‍ത്ഥം അതിനറിയാം. എന്നിരുന്നാലും, ശ്‌മശാനരംഗത്തില്‍ ഉപഗുപ്‌തനെക്കണ്ടപ്പോള്‍ വാസവദത്തയെന്നപോലെ, പുരോഗമനസംരംഭത്തിനു മുന്‍പില്‍ അത്‌ അതിന്റെ മാലിന്യങ്ങളെ നിഷ്‌ഫലമായി മറച്ചുപിടിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുകയാണ്‌. അതിന്റ മാലിന്യങ്ങളെ വെളിച്ചത്തുത്തന്നെ പരിശോധിച്ചു വേണ്ട ചികിത്സചെയ്യണം. അല്ലാതെ, ആദര്‍ശത്തിന്റെ മന്ത്രം ആയിരം പ്രാവശ്യം ഉരുക്കഴിച്ചു തീര്‍ത്ഥജലം തളിച്ചതു കൊണ്ടൊന്നും യാതൊരു വിശേഷവുമില്ല. വിഷാണുക്കളെ നശിപ്പിക്കാന്‍ അവയെക്കാള്‍ ശാക്തിയേറിയ വിഷം കുത്തിവെച്ചെങ്കില്‍മാത്രമേ ഒക്കു!
അന്ധമായ വീരാരാധന സ്ഥാനത്തും അസ്ഥാനത്തും നമ്മെ ഇന്നും കമ്പം പിടിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്‌. കേരളവര്‍മ്മ ദിനാഘോഷങ്ങളും സഞ്‌ജയസ്‌മാരകകോലാഹലങ്ങളും മറ്റും ഇതിനുത്തമദൃഷ്‌ടാന്തങ്ങളാണ്‌. നമുക്കു സഞ്‌ജയനെ അടുത്തൊന്നു പരിശോധിച്ചുനോക്കാം. ഒരു യഥാര്‍ത്ഥഹാസസാഹിത്യകാരന്‍ എന്ന നിലയില്‍ സഞ്‌ജയനിലേയ്‌ക്കു ചുഴിഞ്ഞുനോക്കുമ്പോള്‍ ഇത്രവലിയ ഒച്ചപ്പാടുകള്‍ക്കൊന്നും നാം ഇടം കാണുന്നില്ല. ഫലിതത്തില്‍ ഈ. വി. യേയോ, ഹാസ്യാനുകരണവൈദഗ്‌ദ്ധ്യത്തില്‍ സീതാരാമനേയോ സമീപിക്കുവാന്‍ സാധിക്കാത്ത ഒരു മൂന്നാം കിട സാഹിത്യകാരന്‍ എന്നതില്‍ക്കവിഞ്ഞു സഞ്‌ജയനിലെന്തുണ്ട്‌? ഫലിതമൂര്‍ത്തികളായ നമ്പൂതിരിമാരുടേയും തോലന്റെയും കുഞ്ചന്റേയും ജന്മഭൂവായ കേരളത്തിന്റെ സൂക്ഷ്‌മദൃഷ്‌ടിക്കു മുന്‍പില്‍, പക്ഷം പിടിച്ച വീരാരാധന അന്ധമായി അര്‍പ്പിക്കുന്ന പ്രചരണാത്മകങ്ങളായ പരിധിയറ്റ പരിവേഷങ്ങള്‍ ക്രമേണ മാഞ്ഞു മാഞ്ഞുപോവുകയും, ഒടുവില്‍ അവയ്‌ക്കു പിന്നില്‍, ഉഗ്രമായ ലോകവിദ്വേഷത്തേയും തന്നിഷ്‌ട്‌ത്തേയും മനഃപൂര്‍വ്വം മറച്ചുപിടിക്കുവാന്‍, പച്ചച്ചിരികളെയും കൂക്കൂവിളികളേയും കൂട്ടുവിളിച്ചു ലക്കില്ലാതെ കൂത്തടിക്കുന്ന വാശിപിടിച്ച ദോഷൈകദൃക്കായ ഒരു ദുര്‍ബ്ബലവിദൂഷകനെമാത്രം കാലം ബാക്കിനിര്‍ത്തുകയും ചെയ്യുകയില്ലെന്നുറപ്പു കരുതുവാന്‍ കുറെപ്പോരൊത്തുചേര്‍ന്നുറപ്പിച്ചു മൂളിയതുകൊണ്ടുമാത്രം മതിയാകുമോ എന്നു ഞാന്‍ സംശയിക്കുന്നു. ചിലപ്രത്യേകതാല്‍പര്യങ്ങളുടെ സങ്കുചിതമേഖലയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന, കൃത്രിമമായ ഹാസ്യച്ചായം പുരട്ടിയ തൂവലുകള്‍ പിഴുതുകളഞ്ഞാല്‍ സഞ്‌ജയനില്‍ ശേഷിക്കുന്നത്‌ അദ്ദേഹത്തിന്റെ യഥാര്‍ത്ഥസത്തയായ മൂപ്പെത്താത്ത കവിത്വവും അതിനേക്കാള്‍ ഉള്‍ക്കട്ടിയുള്ള ഉപന്യാസരചനാപാടവത്വവുമാണ്‌. യഥാര്‍ഥത്തില്‍ പ്രവര്‍ത്തനമേഖല അതായിരുന്നുവെന്നും ഹാസ്യം അദ്ദേഹത്തിനു മനഃപൂര്‍വ്വം അവലംബിക്കേണ്ടിവന്ന ഒരു കൃത്രിമോപകരണമായിരുന്നുവെന്നും അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികള്‍ സൂക്ഷ്‌മമായിപ്പഠിച്ചാല്‍ നിഷ്‌പ്രയാസം മനസ്സിലാക്കാം. ലാംബിന്റെ ചിരിക്കുപോലും സഞ്‌ജയന്റേതിനേക്കാള്‍ ആത്മാര്‍ത്ഥതയുണ്ടായിരുന്നു. വിഷാദാത്മകത്വത്തോട്‌ അദ്ദേഹം വീറോടെ നടിച്ചിരുന്ന വിദ്വേഷം തന്നെ, അദ്ദേഹമവലംബിച്ച കൃത്രിമപ്രസാദാത്മകത്വത്തേയും അദ്ദേഹത്തില്‍ അന്തര്‍ല്ലീനമായിരുന്ന കനത്ത വിഷാദാത്മകത്വത്തേയും മനശ്ശാസ്‌ത്രദൃഷട്യാ സാധൂകരിക്കുന്ന ഒരൊന്നാംതരം തെളിവാണ്‌.
ഞാന്‍ ഇതൊന്നുകൂടി വിശദമാക്കാം.
1930 ല്‍ അദ്ദേഹം അര്‍പ്പിച്ച `തിലോദക'ത്തില്‍ ക്കൂടി യഥാര്‍ത്ഥ സഞ്‌ജയനെ നാം കാണുന്നു. അതില്‍ ആത്മാര്‍ത്ഥതയുണ്ട്‌; അല്ല, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആത്മാവിന്റെ അംശം തന്നെയാണത്‌.
വിരമിക്കുവിനെന്‍ വയസ്യരേ
തിരിയെപ്പോകുവിനെന്‍ സഖാക്കളേ'
കരുതേണ്ടിഹ ജീവിതായുധ
ക ്കളരിക്കുള്ളിലിവന്‍ കടക്കുവാന്‍!
എന്നു ദയനീയമായി വിലപിച്ചുകൊണ്ട്‌ നീറിപ്പുകയുന്ന ഹൃദയത്തോടുകൂടി ഇതികര്‍ത്തവ്യതാമൂഢനായി മി.എം.ആര്‍. നായര്‍ കാലത്തിന്റെ അണിയറയ്‌ക്കുള്ളില്‍ കടന്ന്‌ ഒളിച്ചിരിക്കുന്നു. അവിടെനിന്നും പിന്നീടദ്ദേഹം പുറത്തുവരുന്നതു സഞ്‌ജയന്റെ വേഷത്തിലാണ്‌. ആ വേഷത്തിലണിഞ്ഞൊരുങ്ങുവാന്‍ അദ്ദേഹത്തിന്‌ ആറുകൊല്ലം വേണ്ടിവന്നു. ഇക്കാലമത്രയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഹൃദയം വിവിധവികാരങ്ങളുടെ ഒരു സമരരംഗം തന്നെ ആയിരുന്നു. ഒടുവില്‍ തനിക്കു ജീവിക്കണമെങ്കില്‍ ആ വിദൂഷകവേഷം കെട്ടാതെ തരമില്ലെന്നു വന്നുകൂടി. ഹാസ്യത്തിന്റെ ചട്ടയിട്ട്‌ അദ്ദേഹം വെളിയിലിറങ്ങി. ജന്മസിദ്ധമായ പ്രേരണയല്ല, കാലികമായ ആവശ്യമാണ്‌ അദ്ദേഹത്തെ ആ വേഷം കെട്ടിച്ചത്‌. അണിയറയില്‍ കഴിച്ചുകൂട്ടിയ കാലമത്രയും അദ്ദേഹം അതിനുവേണ്ട അഭിനയപരിപാടി സജ്ജീകരിക്കുകയായിരുന്നു. എന്നിട്ടും അദ്ദേഹത്തിന്‌ ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ അരങ്ങത്തു വരുവാന്‍ ധൈര്യം വന്നില്ല.
അടിയനീ മുടിയഴിച്ചു വെയ്‌ക്കുവാ
നനുവാദം കനിഞ്ഞരുളണേ, വിഭോ
എന്നാണ്‌ അദ്ദേഹം `കളിയോഗനാഥ'നോട്‌ അതീവ ദീനനായി കേണിരിക്കുന്നത്‌. അദ്ദേഹത്തിന്റെ `കരളുഴറുന്നു'ണ്ട്‌, `കഴല്‍' പതറുന്നുണ്ട്‌.
ഒരു ചിരിപോലും ചിരിക്കുവാനെനിക്കരുത്‌....
എന്നുളളതു സഞ്‌ജയന്റെ പരമാര്‍ത്ഥമാണ്‌. അതേ ആത്മാര്‍ത്ഥമായി അദ്ദേഹം ഒരു ചിരിപോലും ചിരിച്ചട്ടില്ല; നീറുന്ന ആത്മാവോടുകൂടിയ അദ്ദേഹത്തിനതു സാധിക്കയുമില്ല. `വിഷാദാത്മാവില്‍ വിഷം' എന്നദ്ദേഹം പറയുന്നു; ശരിയാണ്‌ ആത്മാവില്‍ അള്ളിപ്പിടിച്ച ആ വിഷത്തെ അദ്ദേഹം കൃത്രിമമായ ഒരു ചിരികൊണ്ടു പൊതിയുവാന്‍ നോക്കി.
ആ `കൃത്രിമച്ചിരി'യ്‌ക്കു ഭംഗിയില്ലെന്നു ഞാന്‍ പറയുന്നില്ല; പക്ഷേ ആത്മാര്‍ത്ഥമായ ചിരി അതൊന്നു വേറെ. ഈ. വി. യ്‌ക്ക്‌ ആ ചിരിയുണ്ടായിരുന്നു. പുലര്‍കാലത്തു മഞ്ഞുതുള്ളികളണിഞ്ഞു മന്ദമന്ദം ഇതള്‍വിടര്‍ന്നുല്ലസിക്കുന്ന പനിമലരുകള്‍ക്കും, വര്‍ണ്ണസാമ്യവും മൃദുത്വവുമുള്ള പട്ടുകൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ പനിനീര്‍പ്പൂക്കള്‍ക്കും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം അവരുടെ ചിരികള്‍ക്കു തമ്മിലുണ്ട്‌.
ഹാസസാഹിത്യചക്രവര്‍ത്തിയെന്നു കൊട്ടിഘോഷിക്കപ്പെടുന്ന സഞ്‌ജയന്‍ അതേ ആയുധവുമായി തന്നെ ആക്രമിക്കുന്നവരുടെ മുന്‍പില്‍ വീറോടെ എതിര്‍ത്തു നില്‍ക്കുന്നതിനു ധൈര്യപ്പെടാത്ത ഒരു പടച്ചട്ടയില്ലാത്ത പോരാളിയായിരുന്നുവെന്ന്‌ എന്റെ സ്വന്താനുഭവത്തില്‍ നിന്നുതന്നെ എനിക്കനുമാനിക്കാന്‍ കഴിയും. ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ കണ്ടിട്ടില്ല. എന്റെ കാവ്യസൃഷ്‌ടിയിലുള്ള വൈകല്യങ്ങളെ ഹാസ്യഭാവത്തില്‍ വെളിപ്പെടുത്തുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലേഖനങ്ങളില്‍ ഞാന്‍ എന്തെന്നില്ലാതെ രസിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. എന്നാല്‍ ഒടുവിലൊടുവില്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലേഖനങ്ങള്‍ നിര്‍ദ്ദോഷമായ ഹാസ്യത്തില്‍ നിന്നും അകന്നുകന്നു വെറും വ്യക്തിവിദ്വേഷത്തെ ആശ്ലേഷിച്ചു തുടങ്ങിയപ്പോള്‍ ഞാന്‍ നേരിട്ടദ്ദേഹത്തെ ആക്രമിക്കാന്‍ ഒരുമ്പെട്ടു. ജന്മനാ ഒരു ഹാസ്യസാഹിത്യകാരനല്ലാതെ എനിക്ക്‌, അദ്ദേഹത്തെപ്പോലെതന്നെ ശ്രമിച്ചാല്‍ കൃത്രിമഹാസ്യം കരസ്ഥമാക്കുവാന്‍ കഴിവുണ്ടാകയില്ലെന്നു കരുതരുതെന്നും, അതിന്റെ ആവശ്യം കാണാത്തതുകൊണ്ടു ചാടിപ്പുറപ്പെടാഞ്ഞതാണെന്നും വിവരിച്ച്‌ അദ്ദേഹത്തെത്തന്നെ പരിഹസിച്ചുകൊണ്ടു രണ്ടു പദ്യങ്ങള്‍ എഴുതി ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തിനയച്ചുകൊടുക്കുകയുണ്ടായി. അതു `വിശ്വരൂപ'ത്തില്‍ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തണമെന്നും, അങ്ങനെ നേരിട്ടു തൂലികാസമരം നടത്തണമെന്നും നിര്‍ദ്ദേശിച്ച്‌ ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ വെല്ലുവിളിച്ചു. പക്ഷേ അദ്ദേഹം എന്റെ തുടര്‍ച്ചയായിച്ചെന്ന നാലു കത്തുകളില്‍ ഒന്നിനെങ്കിലും മറുപടി അയയ്‌ക്കുകപോലും ചെയ്‌തില്ല. എന്നാലും ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ സമരഭീരുവെന്നു വിളിക്കുകയില്ലായിരുന്നു.
കൊച്ചേട്ടാ, കൈയിലതെന്താണപ്പത്രം?
പിച്ചും പിരാന്തും നടത്തുന്ന കോന്തന്‍?
ആരാണാപ്പത്രം നടത്തുന്ന കോന്തന്‍?
പാറപ്പുറത്തെയാസ്സഞ്‌ജയഭ്രാന്തന്‍!
എന്നു തുടങ്ങിയ ഒരു പദ്യവും,
കൈമ്മളാം ചങ്ങാതി കാശിയ്‌ക്കു പോവാന്‍
ചെമ്മുണ്ടും ചേളാവും ബന്ധിച്ച നേരം
പിന്നാലെ തൂങ്ങിനാന്‍ പാറപ്പുറാഢ്യ
നൊന്നാംകിട `ക്കേഡി' ശ്രീകൃഷ്‌ണ കൃഷ്‌ണ!
മാറാതെ പിന്നാലെ തൂങ്ങുന്ന വിഡ്‌ഢിം
മാറാപ്പൂധാരീ സമാലോക്യകൈമ്മള്‍
ദാരിദ്രവാസീ, സമീശന്‍, പറഞ്ഞൂ
പാറപ്പുറത്തോടു ശ്രീകൃഷ്‌ണ കൃഷ്‌ണ!
`കാശററ ദാരിദ്രവാസീ, ഹലാക്കേ,
കാശീനീവാസം നിനക്കാവതല്ലേ!
ശാശേ, തമാശാകവേ, വിശ്വരൂപം
ഭേഷായ്‌ നടത്തീടു ശ്രീകൃഷ്‌ണ കൃഷ്‌ണ!
സഞ്‌ജയന്‍ പോരേണ്ട പോരേണ്ട കൂവേ
കഞ്ചാവുകള്ളിന്നുപായങ്ങളില്ലേ?
ഹേ, ബോറ, ഗംഗാനദീയുണ്ടവിടെ
പ്പാപക്ഷതിക്കങ്ങു ശ്രീകൃഷ്‌ണ കൃഷ്‌ണ!
ഹോമങ്ങള്‍, നാനാമഹര്‍ഷീശവൃന്ദം
ശ്രീമല്‍ പ്രയാഗാദിതീര്‍ത്ഥങ്ങളുണ്ട്‌.
ഹാ, മഹാന്മാരുണ്ടു പോരേണ്ട കൂവേ
കോമാളിവേഷാര്‍ത്ഥി, ശ്രീകൃഷ്‌ണ കൃഷ്‌ണ!'
`എന്നുറ്റ ചങ്ങാതി കാശിയ്‌ക്കുപോയാല്‍
പിന്നെയെന്‍ബോറൊക്കെയാരുണ്ടു കേള്‍ക്കാന്‍?
നിന്നുടെ വാലിന്മേല്‍ തൂങ്ങുന്നു ഞാനും'
എന്നാല്‍ മഹാവിഡ്‌ഢി ശ്രീകൃഷ്‌ണ കൃഷ്‌ണാ!...
എന്ന് തുടങ്ങിയ ഒരു ഹാസ്യാനുകരണവും`കൊള്ളരുതാത്തതെന്നു, തോന്നിയിട്ടദ്ദേഹം പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയില്ലെന്നു സമാധാനിക്കാമായിരുന്നു. വ്യക്തിപരമായി ഇതിനെക്കാള്‍ കര്‍ശനമായ രീതിയിലാണ്‌ ഒടുവിലത്തെലേഖനങ്ങളില്‍ അദ്ദേഹം എന്നെ ആക്രമിച്ചിട്ടുള്ളതെന്നും അതിനുശേഷമേ ഞാനിതെഴുതുവാന്‍ തുനിഞ്ഞിട്ടുള്ളുവെന്നും പ്രത്യേകം പ്രസ്‌താവിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. അന്യപത്രങ്ങളിലല്ലാ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വന്തം പത്രത്തിലാണ്‌ ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ ആക്രമിക്കാന്‍ ഉദ്ദേശിച്ചത്‌. അതിനദ്ദേഹം എനിക്കവസരം തന്നില്ല. പക്ഷേ അദ്ദേഹം ഒരു ധീരനായിരുന്നെങ്കില്‍, അതുവരെ അനുസ്യൂതമായി എന്നെ ആക്രമിക്കുവാന്‍ മുതിര്‍ന്നിരുന്ന ആ തൂലിക അതേ വിഷയത്തില്‍ കൂടുതല്‍ ശക്തിയായി പ്രവര്‍ത്തിക്കേണ്ടതാണ്‌. പക്ഷേ അങ്ങനെയല്ല സംഭവിച്ചത്‌. അതിനുശേഷം മരണംവരെ അദ്ദേഹം എന്റെപേര്‍ പോലും ഒരിടത്തും ശബ്‌ദിച്ചിട്ടില്ല. എന്റെ `രക്തപുഷ്‌പങ്ങള്‍' `സങ്കല്‌പകാന്തി' എന്നീ കൃതികള്‍ക്കു ഞാന്‍ എഴുതിയ മുഖവുരയില്‍ അദ്ദേഹത്തെ ആക്രമിക്കുകയും, ആ ഭാഗങ്ങള്‍ ചുവന്ന മഷികൊണ്ടു വരയിട്ട്‌, നേരിട്ടദ്ദേഹത്തിനഭിപ്രായത്തിനയച്ചു കൊടുക്കുകയും ചെയ്‌തു. എന്നാല്‍ അതിനും അദ്ദേഹം ലജ്ജാവഹമായ രീതിയില്‍ മൗനം ദീക്ഷിച്ചതേയുള്ളു.
`ആദ്യോപഹാരം' എന്ന കൃതി അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വാഭാവികമെങ്കിലും അപക്വമായ കവിത്വത്തിനു സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു; `ഹാസ്യാഞ്‌ജലി' യില്‍ നാലോ അഞ്ചോ കൃതികളൊഴികെ ബാക്കിയുള്ളതെല്ലാം കൃത്രിമമായ ചില ഹാസ്യോപകരണങ്ങളുടെ, സമാനഭാവത്താല്‍ വിരസമായിത്തോന്നുന്ന, ദുര്‍ബ്ബലമാതൃകകളായി വര്‍ത്തിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ അടുത്തകാലത്തു പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള `സഞ്‌ജയന്‍' എന്ന കൃതിയാകട്ടെ ഒരു ഫലിതസാഹിത്യകാരന്‍ എന്ന നിലയില്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ദയനീയമായ പരാജയത്തിനു മൂര്‍ത്തമായ ഒരു ദൃഷ്‌ടാന്തമായിത്തീര്‍ന്നിട്ടുണ്ട്‌. എത്ര അന്ധമായ ആരാധനയ്‌ക്കും ഒരതിരെല്ലാം ആവശ്യമാണ്‌. `ഇന്നത്തെ മനശ്ശാസ്‌ത്രം അങ്ങാടിയോ പച്ചയോ എന്നു സഞ്‌ജയന്‍ അറിഞ്ഞിരുന്നില്ല എന്നു ശ്രീ.ഏ. ബാലകൃഷ്‌ണപിള്ളയുടെ അഭിപ്രായത്തിന്‌ അദ്ദേഹത്തെ അടുത്തു പരിചയമുണ്ടായിരുന്ന മി. കെ.സി. മറുപടി പറയുന്നത്‌ എത്ര രസാവഹമാണെന്നു നോക്കുക:
"സൈക്കോളജി എന്നു പറയുന്ന മനശ്ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ പുരോഗതി അദ്ദേഹം നല്ലപോലെ പഠച്ചിരുന്നു. എന്നുമാത്രമല്ല ഫ്രോയിഡിന്റെ മാനസികാപഗ്രഥനമെന്നു വിളിക്കുന്ന മനശ്ശാസ്‌ത്രവിഭാഗവും അതിന്റെ വളര്‍ച്ചയും അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധയോടെ വായിച്ചറിഞ്ഞിരുന്നു. ആ വിഭാഗത്തെപ്പറ്റി ചെസ്റ്റര്‍ടണ്‍ന്റെ അഭിപ്രായത്തോടു താന്‍ യോജിക്കുന്നതായി അദ്ദേഹം പറയാറുമുണ്ട്‌".
പോരേ? സഞ്‌ജയന്റെ മനശ്ശാസ്‌ത്രപാണ്ഡിത്യത്തിന്‌ ഇതിലധികം തെളിവെന്തുവേണം? സഞ്‌ജയന്‍ ഒരു യഥാര്‍ത്ഥഫലിതസാഹിത്യകാരനാണോ അല്ലയോ എന്നു നിരൂപിക്കൂവാന്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികള്‍ നമുക്കു ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. ആ കൃതികളെ ആധാരമാക്കി അദ്ദേഹത്തിന്റെ മനശ്ശാസ്‌ത്രപാണ്ഡിത്യം അളന്നുനോക്കുന്ന വിദൂരവര്‍ത്തിയായ ഒരു നിരൂപകന്‌ അവയിലെങ്ങും തന്നെ അതിന്റെ ഒരു പാദമുദ്രയെങ്കിലും പതിഞ്ഞുകാണുവാന്‍ തരപ്പെടുന്നില്ല. ആ പരമാര്‍ത്ഥം തുറന്നുപറയുമ്പോള്‍, അതിനു വിരുദ്ധമായി കൊണ്ടുവരുന്ന ന്യായം ഒരനുഭവസ്ഥന്റെ `സത്യബോധപ്പെടുത്തിയ' സാക്ഷിമൊഴിയാണ്‌; ഇങ്ങനെയാണെങ്കില്‍, ഓരോ കാര്യങ്ങളില്‍, തുടര്‍ച്ചയായുണ്ടാകാവുന്ന സാക്ഷിമൊഴികളോ, സ്വന്തം കൈകൊണ്ടെഴുതിയ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികളൊ ഞങ്ങള്‍ സ്വീകരിക്കേണ്ടത്‌? ചെസ്റ്റര്‍ടണ്‍ന്റെ അഭിപ്രായത്തോടുകൂടി ഞാന്‍ യോജിക്കുന്നതായി ഒരു പ്രസംഗമദ്ധ്യേ പ്രസ്‌താവിച്ചപ്പോള്‍ സദസ്സിലിരുന്ന സഞ്‌ജയന്‍ തലകുലുക്കുന്നതു കണ്ടുവെന്ന്‌ ഒരു ദൃക്‌സാക്ഷി ഒരിക്കല്‍ എന്നോടു പറഞ്ഞട്ടുണ്ട്‌ എന്നോ മറ്റോ കെ.സി. സ്വാനുഭവത്തെ ആസ്‌പദമാക്കി പ്രസ്‌താവിക്കാതിരുന്നത്‌ ഏതായാലും ഭാഗ്യമായി.... ഇനി ഈ ചെസ്റ്റര്‍ടണ്‍ന്റെ അഭിപ്രായഗതിയുടെ സാധുതയെക്കുറിച്ചു ചിന്തിക്കുമ്പോഴാണ്‌ ചിരിവരിക. ഡാര്‍വിന്റെ പരിണാമവാദത്തെപ്പോലെയോ അതിനെക്കാള്‍ കവിഞ്ഞ രീതിയിലോ യൂറോപ്പില്‍ ഒട്ടാകെ കോളിളക്കമുണ്ടാക്കിയ ഒന്നാണ്‌ ഫ്രോയിഡിന്റെ മാനസികാപഗ്രഥനം. അതിനോടുള്ള പ്രതിഷേധകോലഹലങ്ങള്‍ ഇനിയും നിശ്ശേഷം ശമിച്ചിട്ടില്ല. അതിന്റെ പ്രരംഭഘട്ടത്തില്‍, ഒരു തികഞ്ഞ യാഥാസ്ഥിതികനായ (Conservative) ചെസ്റ്റര്‍ട്ടണ്‍ന്റെ അഭിപ്രായഗതിയുടെ സ്വഭാവം ഏതാണ്ടൂഹിക്കാമല്ലോ നവയുഗത്തിലെ പരിവര്‍ത്തനങ്ങളെ നിഷ്‌ഫലമായി എതിര്‍ത്തുകൊണ്ടിരുന്ന ഒരാളാണ്‌ ചെസ്റ്റര്‍ടണ്‍. ബെര്‍നാര്‍ഡ്‌ ഷായോടുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പോരാട്ടത്തിനിടയില്‍ത്തന്നെ അന്ധമായ മതഭക്തിസവിശേഷം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നുണ്ട്‌. മാമൂല്‍ പ്രിയനായ ചെസ്റ്റര്‍ടണ്‍ന്റെ, മാനസികാപഗ്രഥനസംബന്ധമായ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ക്ക്‌ ആ ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ യഥാര്‍ത്ഥതത്ത്വങ്ങളോട്‌ എത്രമാത്രം അടുക്കാന്‍ കഴിയുമെന്നു ഇതില്‍നിന്നു വെളിവാകുന്നുണ്ടല്ലോ. അങ്ങനെയുള്ള ഒരാളുടെ അഭിപ്രായഗതിയോടു സഞ്‌ജയന്‍ യോജിക്കുന്നതായി പ്പറയപ്പെടുന്നതുതന്നെ ആ വിഷയത്തിലുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ അജ്ഞതയെ ഒന്നുകൂടി പ്രബലപ്പെടുത്തുകയേ ചെയ്യുന്നുള്ളു.
ശ്‌മശാനഭൂവില്‍ വിലയം പ്രാപിച്ച ഒരു സാഹിതീഭക്തന്റെ മുമ്പില്‍ കൂപ്പുകൈയര്‍പ്പിക്കുന്നതു മനുഷ്യത്വത്തിന്റെ പ്രാഥമികഘടകമാണ്‌. ആര്‍ക്കും അതില്‍ അഭിപ്രായവ്യത്യാസത്തിനവകാശമില്ല. പക്ഷേ അതിനു ചുറ്റും ഒന്നിനുപുറകെ ഒന്നായി എണ്ണമറ്റ പരിവേഷങ്ങളെ തുന്നിപ്പിടിപ്പിക്കുന്നതും, നാം കണ്ണടച്ചവയെ കൈകൂപ്പിക്കൊള്ളണമെന്നു നിര്‍ബ്ബന്ധിക്കുന്നതും ഇത്തരത്തിലുള്ള പ്രതിഷേധങ്ങള്‍ക്കിടകൊടുക്കുന്നത്‌ ഒട്ടും അസ്വാഭാവികമല്ല. ഉള്ള മേന്മയെ വിലവെയ്‌ക്കേണ്ടതാവശ്യം തന്നെ. പക്ഷേ ഭേദപ്പെട്ട ഒരു മുദ്രണശാലയും, പ്രചാരമുള്ള ഒരു വൃത്താന്തപത്രവും, പരസ്‌പരം പൊരുത്തമുള്ള ചിലതാല്‌പര്യങ്ങളും ഒത്തിണങ്ങിയാല്‍, ആ സംഘടിതശക്തിക്ക്‌ ആധുനികകാലത്തുണ്ടാകാവുന്ന അത്ഭുതസാദ്ധ്യതകളില്‍ ഒന്നിന്റെ പ്രത്യക്ഷീകരണമാണ്‌ ഇന്നു സഞ്‌ജയന്റെ നാമത്തെ വലയം ചെയ്യുന്ന പരിവേഷത്തിന്റെ വ്യാപ്‌തിയില്‍ ദൃശ്യമാകുന്നതെന്നു വ്യസനപൂര്‍വ്വം പറയേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ലോകവും കാലവും അതിനെക്കാള്‍ ശക്തികൂടിയതാണെന്ന്‌ അധികമാരും അറിയുന്നില്ല. അന്ധമായ ആരാധനയുടെ അനൗചിത്യം ഇതില്‍നിന്നു വെളിപ്പെടുന്നണ്ടല്ലോ. ഈ ദുഷിച്ച പാരമ്പര്യമാണ്‌ നമ്മുടെ പുരോഗതിയുടെ മുന്നില്‍ നൂറ്റാണ്ടുകളായി നിലനിന്നുപോരുന്ന സാരമായ ഒരു പ്രതിബന്ധം. കേരള ടാഗോര്‍ എന്നോ കേരളകാളിദാസന്‍ എന്നോ കേരളവ്യാസന്‍ എന്നോ കൊട്ടിഘോഷിക്കുവാന്‍ ഒരു വിഷമവുമില്ല; ആ കവികളെ സ്സംബന്ധിച്ചുള്ള നമ്മുടെ അജ്ഞതയാണ്‌ ആ വക കോലാഹലങ്ങളില്‍ വെളിപ്പെടുന്നതെന്നെങ്കിലും അറിയുവാനുള്ള ബുദ്ധി നമുക്കുണ്ടായിരുന്നെങ്കില്‍! മണ്ണടിഞ്ഞുപോയ ഒരാളുടെ എത്ര ക്ഷുദ്രമായ കൃതിയേയും സ്ഥാനത്തും അസ്ഥാനത്തും പുകഴ്‌ത്തി പ്പൂജിക്കുവാനുള്ള അനിയന്ത്രിതമായ അഭിനിവേശം പരക്കെ കണ്ടുവരുന്ന ഒരു പകര്‍ച്ചവ്യാധിയാണ്‌. ഒരുത്തമകലാകാരന്റെ പ്രശസ്‌തി പരസ്യങ്ങളിലോ പ്രതിമകളിലോ സ്‌മാരകങ്ങളിലോ അല്ല, അദ്ദേഹത്തിന്റെ കലാസൃഷ്‌ടികളിലാണ്‌ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്‌. കാളിദാസന്റെ ഒരു സ്‌മാരകം ലോകത്തിലെവിടേയും സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ളതായി കേട്ടിട്ടില്ല. എന്നിട്ടും അദ്ദേഹം ജീവിച്ചില്ലേ? ഇന്നും ജീവിക്കുന്നില്ലേ? ഇനി ജീവിക്കയും ചെയ്യുകയില്ലേ? കാലികങ്ങളായ താല്‍പര്യങ്ങളുടെ തിളച്ചുപൊന്തുന്ന ആവേശങ്ങള്‍ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്ന സ്‌മാരകങ്ങളാകട്ടെ കാലത്തിന്റെ കരുത്തുള്ള ഊത്തില്‍ ദയനീയമാം വിധം ചിന്നിച്ചിതറിപ്പോകുന്നു.
ആധുനികഭാഷാസാഹിത്യം ഏറിയകൂറും പാശ്ചാത്യസാഹിത്യത്തോടാണടുത്തുതുടങ്ങുന്നതെന്നു മുകളില്‍ പ്രസ്‌താവിച്ചിട്ടുണ്ടല്ലോ. അതിനാല്‍ യൂറോപ്യന്‍സാഹിത്യത്തിലെ ഇന്നത്തെ ചില ഗതിവിശേഷങ്ങളെപ്പറ്റിയുള്ള ചിന്ത സമുചിതമായിരിക്കും.
പത്തൊന്‍പതാംശതകത്തിലെ യൂറോപ്യന്‍സാഹിത്യം - പ്രത്യേകിച്ചു കവിത - യൂറോപ്പിലെ ജനതയുടെ മാനസികമണ്ഡലത്തില്‍ തിരയടിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന പ്രധാനപ്പെട്ട പ്രവാഹങ്ങളെ സമര്‍ത്ഥമായി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്‌. ഇവയില്‍ രണ്ടു പ്രവാഹങ്ങളാണ്‌ ഏറ്റവും പ്രാധാന്യം അര്‍ഹിക്കുന്നത്‌.
മനുഷ്യന്‍, പ്രകൃതി, ലോകം ഇവയുടെ പരിണാമം, ചരിത്രം, ശക്തി എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ജ്ഞാനത്തിന്റെ അനല്‌പവും സുദൃഢവുമായ വികാസമാണ്‌ ഒന്നാമത്തെ പ്രവാഹം; അസ്‌തിത്വത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളുടേയും യഥാര്‍ത്ഥമൂല്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ബോധത്തിന്റെ വളര്‍ച്ച രണ്ടാമത്തേതും
വിശേഷിച്ചും, കഴിഞ്ഞ അറുപതു കൊല്ലങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ യൂറോപ്യന്‍ കവിതയ്‌ക്ക്‌ അത്ഭുതാവഹമായ ഒരു മാറ്റം സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. വിവിധ പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ ഈ ചുരുങ്ങിയ കാലഘട്ടത്തിനുള്ളില്‍ തുടര്‍ച്ചയായി ആവിര്‍ഭവിച്ചിരിക്കുന്നു. അവയില്‍ ഒട്ടു മിക്കതിന്റേയും ജന്മഭൂമി ഫ്രാന്‍സാണ്‌. ഇതരരാജ്യങ്ങളില്‍ അവ പകര്‍ത്തപ്പെടുകയും കരുത്തുള്ള കൈകളാല്‍ പോഷിപ്പിക്കപ്പെടുകയുമാണ്‌ പതിവ്‌. ആദ്യം ഇറ്റലിയും, പിന്നീടു സ്‌പെയിനും, അതിനുശേഷം ജര്‍മ്മനിയും, ഒടുവില്‍ ഇംഗ്ലണ്ടുമാണ്‌ ഫ്രഞ്ചുപ്രസ്ഥാനങ്ങളെ സ്വീകരിച്ചുവരുന്നതായിക്കാണുന്നത്‌.
സാഹിത്യദൃഷ്‌ട്യാ പരിശോധിക്കുമ്പോള്‍ മേല്‍പ്പറഞ്ഞ കാലഘട്ടത്തെ മൂന്നായി വിഭജിക്കാവുന്നതാണ്‌. ഇവയില്‍ ഒന്നാമത്തെ കാലഘട്ടം `പര്‍ണ്ണാസിയന്‍' കവികളുടെ സര്‍വ്വാധിപത്യത്തിനു സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു. ലോകത്തിന്റെ സൗന്ദര്യത്തേയും ദുരന്തസ്വഭാവത്തേയും പരമമായ സത്യശീലതയോടും കൃത്യതയോടും അകര്‍ത്തൃകമായ ആത്മസംയമനത്തോടുംകൂടി സജീവമായി പ്രകടിപ്പിക്കുകയെന്നതായിരുന്നു. അപ്പോഴത്തെ കവിതയുടെ ലക്ഷ്യം. പ്രകടനശക്തിയുടെ പരമസീമയില്‍ കവിതയെ എത്തിക്കുവാന്‍ പര്‍ണ്ണാസിയന്‍ കവികള്‍ക്കു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടെന്നുള്ള പരമാര്‍ത്ഥം വിസ്‌മരിക്കാവതല്ല. കവികള്‍ ശാസ്‌ത്രത്തെ സമാദരിക്കുവാന്‍ സന്നദ്ധത കാണിച്ചിരുന്ന ഒരു കാലഘട്ടമായിരുന്നു അത്‌.
അടുത്തതു`സിംബോളിക്‌' പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ വാഴ്‌ചയാണ്‌. അതു ശാസ്‌ത്രത്തോടു പ്രത്യക്ഷമായ വിരോധം തന്നെ ധൈര്യപൂര്‍വ്വം പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കയുണ്ടായി. അത്‌ അഗണ്യകോടിയില്‍ തള്ളുകയോ നിരസിക്കുകയോ ചെയ്‌തിരുന്ന ഒരു യാഥാര്‍ത്ഥ്യാംശത്തിന്റെ പേരില്‍ വസ്‌തുനിഷ്‌ഠമായ യാഥാര്‍ത്ഥ്യം ലക്ഷ്യമാക്കിയുള്ള ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ വിശ്വാസപൂര്‍ണ്ണമായ അപഗ്രഥനത്തെ സിംബോളിക്‌കവികള്‍ നിശ്ശേഷം ഹനിക്കുകതന്നെ ചെയ്‌തു വെന്നു ഫ്രഞ്ചുസിംബോളിക്‌ പ്രസ്ഥാനപണ്ഡിതനായ ആര്‍ദര്‍ സിമണ്‍സ്‌ പ്രസ്‌താവിക്കുന്നു. നേരിട്ടുള്ള വിവരണത്തില്‍നിന്നു കൗശലത്തില്‍ തെറ്റിമാറുന്നതും വാഗ്മിത്വത്തെ ഭഞ്‌ജിക്കുന്നതുമായ ഒരമൂര്‍ത്തപ്രപഞ്ചത്തെ ഒരു മിസ്റ്റിക്‌മനോഭാവത്തോടെ ഗ്രഹിക്കുകയായിരുന്നു അവര്‍ ചെയ്‌തത്‌; വര്‍ണ്ണം, സംഗീതം, ചിഹ്നം ഇവകൊണ്ടുണ്ടാക്കാവുന്ന മാന്ത്രികങ്ങളായ ധ്വനിവൈചിത്ര്യങ്ങളായിരുന്നു അതിന്റെ ആവിഷ്‌ക്കരണത്തിനുള്ള അവരുടെ ഉപകരണങ്ങള്‍.
മൂന്നാമത്തെ കാലഘട്ടം - ആധുനികകാലഘട്ടം - ശാസ്‌ത്രത്തിനോടു കൂടുതല്‍ മമത കാണിക്കുന്നണ്ട്‌. യാഥാര്‍ത്ഥ്യത്തില്‍ നിന്നുടലെടുത്ത വളരുന്ന നൂതനമായ ഒരു കല്‌പനാവിശേഷമാണ്‌ ഏറിയകൂറും അതിനടിസ്ഥാനം. പ്രകൃതിയ്‌ക്കും ആത്മസത്തയ്‌ക്കും മദ്ധ്യേ സ്ഥാനം പിടിക്കുവാന്‍ ശാസ്‌ത്രം ധാരാളം ഇടംകണ്ടെത്തിയിരിക്കുന്നതിനാല്‍ കാവ്യത്തിന്‌ ഇന്നതിനോടു കലഹിക്കേണ്ട ആവശ്യവുമില്ല. ആദ്യത്തെ കൂട്ടര്‍ ശില്‌പത്തിന്റെ സുഖനമ്യമായ വിശ്രാന്തിയിലും, രണ്ടാമത്തെ കൂട്ടര്‍ സംഗീതത്തിന്റെ ദുര്‍ജ്ഞേയമായ സ്വരസംക്രമങ്ങളിലുമാണ്‌ കലയുടെ ലക്ഷ്യമായ സൗന്ദര്യം ദര്‍ശിച്ചതെങ്കില്‍ ഇരുപതാംനൂറ്റാണ്ടിലെ കവിതയാകട്ടെ അതിന്റെ പരമലക്ഷ്യം കണ്ടെത്തിയതു ജീവിതത്തിലാണ്‌; അസ്‌തിത്വത്തിന്റെ സര്‍ഗ്ഗാത്മകപരിണാമത്തിലാണ്‌.
പത്തൊന്‍പതാം ശതകത്തിന്റെ മദ്ധ്യകാലത്തിനുശേഷം, സ്വപ്‌നത്തില്‍ ജീവിച്ചിരുന്ന കവികളോടും സാഹിത്യകാരന്മാരോടും യൂറോപ്പ്‌ അവജ്ഞ കാണിക്കാന്‍ തുടങ്ങി. സാഹിത്യകാരന്മാര്‍ അവരുടെ സ്വപ്‌നസൗധങ്ങളില്‍ നിന്നിറങ്ങി പരുപരുത്ത ജീവിതയാഥാര്‍ത്ഥ്യങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുവാനുള്ള ആഹ്വാനം ആദ്യമായി ഫ്രാന്‍സില്‍നിന്നാണ്‌ ആവിര്‍ഭവിച്ചത്‌. തിളച്ചുപൊന്തുന്ന ഇന്നത്തെ റഷ്യന്‍ജീവസാഹിത്യത്തിനുപോലും ഉത്തേജനം ലഭിച്ചതു ഫ്രാന്‍സില്‍നിന്നാണ്‌.ആധുനികവിശ്വസാഹിത്യത്തിന്റെ അണിയറയാണ്‌ ഫ്രാന്‍സെന്നു പറയാം. ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ വ്യാഖ്യാനത്തിനു വിധേയമായിനിന്ന യാഥാര്‍ത്ഥ്യത്തെ സമീപിക്കുകയായിരുന്നു സാഹിത്യത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ ഉദ്യമം. കലയെ തീവ്രവും പരിച്ഛിന്നവുമാക്കി രൂപാന്തരപ്പെടുത്തുവാനുള്ള സംരംഭത്തിന്‌ അക്കാലത്തു വലിയ പിന്‍തുണ സിദ്ധിക്കുകയുണ്ടായി. ഫ്‌ളോബേര്‍ട്ടിന്റെ `മാഡംബോവറി' (പ്രണയരംഗം) എന്ന വിഖ്യാതമായ നോവലിന്റെ ആവിര്‍ഭാവത്തോടുകൂടി യൂറോപ്പില്‍ നാച്വറലിസത്തിന്റെ ആരംഭമായി. അധികം താമസിയാതെ സാദൃശ്യാത്മകവര്‍ണ്ണനാരീതി (Realism) ടോള്‍സ്റ്റോയിയുടേയും ഡാസ്റ്റവസ്‌തിയുടേയും കൃതികളിലൂടെ റഷ്യയില്‍ പ്രചരിച്ചുതുടങ്ങി. റിയലിസം അതിന്റെ പരിപൂര്‍ണ്ണമായ ആഹാര്യതയോടെ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നതു മോപ്പസാങ്ങിന്റേയും ഇബ്‌സെന്റേയും കൃതികളിലാണ്‌. എന്നാല്‍ ഇബ്‌സെന്റെ ചില നാടകങ്ങളില്‍ സിംബോളിസത്തിന്റെ സ്വാധീനശക്തിയും സ്‌പഷ്‌ടമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നുണ്ട്‌. സാഹിത്യത്തിനു നേരിട്ട ഈ ആധുനികപരിവര്‍ത്തനം ഫ്രാന്‍സില്‍ രണ്ടു വിഖ്യാതവിമര്‍ശകന്മാരെ സൃഷ്‌ടിക്കയുണ്ടായി: സാങ്ങ്‌ ബോവും, ടെയിനും.
വ്യല്‍പത്തിക്കും കലര്‍പ്പറ്റ കലാഭംഗിക്കും പ്രാധാന്യം കൊടുത്തുകൊണ്ടുള്ള ഉല്‍കൃഷ്‌ടകാവ്യങ്ങള്‍ മില്‍ട്ടണ്‍ന്റെ കാലത്തിനുശേഷം യൂറോപ്പിനു ലഭിക്കുന്നതു പര്‍ണ്ണാസിയന്‍ കവികളില്‍നിന്നാണ്‌. `കല കലയ്‌ക്കുവേണ്ടി' എന്ന വാദത്തെ മുറുകെപ്പിടിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നവരാണിവര്‍.
ലിക്കോന്ത്‌ദെ ലൈല്‍ എന്ന കവിയാണ്‌ ഇവരുടെ നായകനായി പരിലസിക്കുന്നത്‌. സൗന്ദര്യമായിരുന്നു അവരുടെ പരമലക്ഷ്യം. മാക്‌സ്‌നോര്‍ഡോ എന്ന ജര്‍മ്മന്‍ ചിന്തകര്‍ പറയുന്നു. "പര്‍ണ്ണാസിയന്‍ കവികള്‍ക്കു നന്മ,തിന്മ, ഇവ രണ്ടിനെയും കുറിച്ചു ചിന്തയില്ല. ഒന്നില്‍ മാത്രമേ അവരുടെ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരുന്നുള്ളു - സൗന്ദര്യം! "
"കവിത - അതിന്‌ അതൊഴികെ മറ്റൊരു ലക്ഷ്യവുമില്ല. ഉണ്ടാകുവാനും തരമില്ല. ആനന്ദത്തിനു വേണ്ടി മാത്രം എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഒരു കവിതയെപ്പോലെ അത്ര ശ്രേഷ്‌ഠവും ഉത്തമവുമായ ഒരു കവിത വേറെ കാണുകയില്ല; അതിനുമാത്രമേ യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ കവിത എന്ന പേരിനര്‍ഹതയുള്ളു" എന്നാണ്‌ ബോദ്‌ലേര്‍ പറയുന്നത്‌.
ഇറ്റലിയില്‍ കാര്‍ഡുച്ചി, ലിയോപ്പാര്‍ഡി, പാസ്‌കോലി, ദ്‌ അനണ്‍സിയോ തുടങ്ങിയ മഹാകവികളുടെ കൃതികളില്‍ ഈഷദ്‌ഭേദത്തോടു കൂടിയാണെങ്കിലും ഫ്രഞ്ചുപര്‍ണ്ണാസിയന്‍കവികളുടെ സ്വാധീനശക്തി സ്‌പഷ്‌ടമായിക്കാണുവാന്‍ കഴിയും സ്‌പെയിനില്‍ റൂബെന്‍ സാരിയോവും, ഇംഗ്ലണ്ടില്‍ ജെ. ഈ. ഫ്‌ളെക്കറും പര്‍ണ്ണാസിയന്‍തത്ത്വങ്ങളെ മാതൃകയാക്കി മനോഹരകാവ്യങ്ങള്‍ രചിക്കുകയുണ്ടായി. ജര്‍മ്മനിയില്‍ സ്റ്റീഫന്‍ ജോര്‍ജ്ജിന്റെ നേതൃത്വത്തില്‍ സമാരംഭിക്കപ്പെട്ട ഭാവഗായകന്മാരുടെ സംഘമാണ്‌ ആ സിദ്ധാന്തങ്ങളെ പ്രചരിപ്പിച്ചത്‌. ഈ കവികളുടെ കൃതികളില്‍, ആധുനികശാസ്‌ത്രത്തോടുള്ള അടുത്ത ബന്ധം കൊണ്ടായിരിക്കാം, മതത്തില്‍നിന്നുള്ള ഒരൊഴിഞ്ഞുമാറ്റംചിലപ്പോള്‍ അതിനോട്‌ പ്രത്യക്ഷമായ വിരോധംപോലും തെളിഞ്ഞുകാണുന്നുണ്ട്‌. ജെയിംസ്‌ തോംസണ്‍, സ്വിന്‍ബേണ്‍ തുടങ്ങിയ ആംഗലകവികളില്‍ ഈ സ്വഭാവം മുഴച്ചുനില്‍ക്കുന്നതായിക്കാണാം. വിക്തോര്‍ യൂഗോ ഒരു റൊമാന്റിക്‌ കവിയായിട്ടാണ്‌ ഏറിയകൂറും അറിയപ്പെടുന്നതെങ്കിലും പര്‍ണ്ണാസിയന്‍കവികളുടെ സ്വാധീനശക്തി അദ്ദേഹത്തിന്റെ രണ്ടുമൂന്നു മികച്ച കൃതികളില്‍ പൊന്തിനില്‍ക്കുന്നു.
ക്രിസ്‌താബ്‌ദം 1870 നോടുകൂടി യൂറോപ്പിലെ ജനതയുടെ സ്വഭാവത്തില്‍ ശ്രദ്ധേയങ്ങളായ ചില മാറ്റങ്ങള്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടുതുടങ്ങി. ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ കണ്ടുപിടിത്തങ്ങളിലും വിജയബോധത്തിലും ഉണ്ടായിരുന്ന അടിയുറച്ച വിശ്വാസത്തിന്‌ അല്‌പാല്‌പം ഇളക്കം തട്ടിക്കൊണ്ടിരുന്നു. ഒന്നിലും ഒരെത്തും പിടിയുമില്ലായ്‌മയും, ഏതൊന്നിന്മേലാണ്‌ പറ്റിപ്പിടിച്ചു നില്‍ക്കേണ്ടതെന്നുള്ള ഉല്‍ക്കണ്‌ഠയും ജനതയെ സദാ അമ്പരപ്പിക്കുകയും രൂക്ഷമായ വിഷാദാത്മകത്വവും സംശയാത്മകത്വവും മനുഷ്യ ഹൃദയത്തില്‍ വേരുന്നിത്തുടങ്ങുകയും ചെയ്‌തു. `ജീവിത'ത്തിന്റെ സ്ഥിതി വിശ്വസിച്ചിരുന്ന വിധത്തിലൊന്നുമല്ലെന്നും അത്‌ അപ്രമേയവും ദുര്‍ജ്ഞേയവും കൂടുതല്‍ ബൃഹത്തരവുമായ ഒന്നാണെന്നും, ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ അളവുകോല്‍കൊണ്ട്‌ അതിനെ സമീപിക്കുന്നതു വ്യര്‍ത്ഥമാണെന്നും, ഏറ്റവും പരിപൂര്‍ണ്ണമായ കലയ്‌ക്കുപോലും അതിനെ യഥാര്‍ത്ഥമായ രീതിയില്‍ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുവാന്‍ സാദ്ധ്യമല്ലെന്നും ഒരു ബോധം ജനങ്ങള്‍ക്കൂണ്ടായി. രാഷ്‌ട്രീയവും സാമുദായികവുമായ സ്ഥിതിഗതികള്‍ ഈ ബോധസ്‌ഫുലിംഗത്തെ ഒന്നുകൂടി ഊതി ജ്വലിപ്പിച്ചു. ജര്‍മ്മനിയാണ്‌ ഇതിനാദ്യമായി വിത്തുപാകിയത്‌. വിപ്ലവാത്മകമായ സോഷ്യലിസത്തിന്റെ നൂതന സിദ്ധാന്തങ്ങളോടുകൂടിയ, കാര്‍ള്‍മാര്‍ക്‌സിന്റെ ആവിര്‍ഭാവം യൂറോപ്യന്‍ ചിന്താഗതിയെ ആമൂലാഗ്രം ഒന്നു പിടിച്ചുകുലുക്കുവാന്‍ തുടങ്ങിയത്‌ ഇക്കാലത്താണ്‌. ഫെച്‌നറുടെ മനശ്ശാസ്‌ത്രസിദ്ധാന്തങ്ങളും നൂതനമായ ഒരു ചിന്താഗതിക്കു വഴിതെളിച്ചിട്ടു. ഉച്ഛറ്യംഖലമായ ആ ചിന്താഗതി പരമപ്രധാനമായ അതിന്റെ സാഹിത്യരൂപത്തെ കൈകക്കൊണ്ടതു `സിംബോളിസ' സത്തിന്റെ വളര്‍ച്ചയിലാണ്‌. ഫ്രഞ്ചുസാഹിത്യത്തില്‍ സിംബോളിസം ഒരു തത്ത്വസംഹിതയായി, ഒരു മതമായിത്തന്നെ, പ്രതിഷ്‌ഠ നേടുകയുണ്ടായി. ശാസ്‌ത്രത്തെ അടിച്ചുതകര്‍ക്കുവാനായിരുന്നു അതിന്റെ ആദ്യത്തെ ശ്രമം. ഫ്‌റാന്‍സിലെ സംബോളിസസ്ഥാപകനായ വില്ലീഴ്‌സ്‌ ദെലൈല്‍ ആദാം ശാസ്‌ത്രം മുടിഞ്ഞു മുദ്രകുത്തിപ്പോയി എന്നുല്‍ഘോഷിച്ചുകൊണ്ടു വിജയഭേരിയടിച്ചു. ശാസ്‌ത്രത്തിന്‌ അതുവരെത്തുറന്നുകാട്ടുവാന്‍ സാധിക്കാഞ്ഞ വിചിത്രരാമണീയകത്തോടും അദൃശ്യദുര്‍ജ്ഞേയതയോടും കൂടിയ ഒരു നൂതനലോകത്തെ തന്റെ തൂലികാചലനത്തിന്റെ മാന്ത്രികശക്തിയാല്‍ വില്ലീഴ്‌സ്‌ നിഷ്‌പ്രയാസം ആവിഷ്‌കരിക്കയുണ്ടായി. ബോദ്‌ലേര്‍, വെര്‍ലേന്‍ മല്ലര്‍മേ ഇവരാണ്‌ ഈ പ്രസ്ഥാനത്തിലെ നായകന്മാര്‍. സിംബോളിസത്തില്‍നിന്ന്‌ ഈഷദ്‌ഭേദത്തോടുകൂടിയ `ഇന്‍സ്റ്ററുമെന്‍റാലിസം' എന്ന ഉപപ്രസ്ഥാനത്തിലെ സമ്രാട്ടായി ആര്‍ദര്‍റിംബോ എന്ന ഒരത്ഭുതകവി ആവിര്‍ഭവിച്ചു. പര്‍ണ്ണാസിയന്‍കവികളുടെ വ്യൂല്‍പത്തിയോടും വാഗ്മിത്വത്തോടുമുളള ശക്തിയേറിയ എതിര്‍പ്പ്‌ ഈ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാനലക്ഷണമാണ്‌. അകൃത്രിമരമണീയവും വാഗ്മിത്വരഹിതവും സംഗീതാത്മകവുമായ ഒരന്തരീക്ഷമാണ്‌ സിംബോളിക്‌ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലം. വാഗ്മിത്വവും അലങ്കാരധാടിയും ആത്മാര്‍ത്ഥതയുടെ അഭാവത്തിന്റെ പര്യായമായി അധിക്ഷപിക്കപ്പെട്ടു."Take Eloquence and wring her neck! Nothing but music and nuanceall the rest is 'Literature',mere writing futile verbosity എന്നാണ്‌ വെര്‍ലോന്‍ ഘോഷിച്ചത്‌. (വാഗ്മിത്വത്തെ കടന്നു പിടികൂടി അവളുടെ കഴുത്തു ഞെരിക്കുക! മറ്റൊന്നും വേണ്ട, സംഗീതവും നേരിയ ലയഭേദങ്ങളും മാത്രം ശേഷമുള്ളതെല്ലാം ഗ്രന്ഥരചന, വെറും എഴുത്ത്‌ വ്യര്‍ത്ഥമായ വാഗ്വിസ്‌തരം!)
കലയില്‍ - കവിതയില്‍ - കലര്‍പ്പറ്റ ആത്മാര്‍ത്ഥതയ്‌ക്കുവേണ്ടി സിംബോളിക്‌ കവികള്‍ മുറവിളികൂട്ടി. കാവ്യത്തിലെ വാഗ്മിത്വാംശത്തെസ്സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ബോദ്‌ലേക്കു പര്‍ണ്ണാസിയന്‍ കവികളോടാണടുപ്പം. വികാരാനുഭൂതികളില്‍ അന്തര്‍ല്ലീനമായി വര്‍ത്തിക്കുന്ന ധ്വനി പ്രവണതകളിലാണ്‌ സിംബോളിക്‌ കവികളുടെ വിജയവൈജയന്തി അധിഷ്‌ഠിതമായിരിക്കുന്നത്‌. ഇതാദ്യമായി കണ്ടുപിടിച്ച ആള്‍ ബോദ്‌ലേറാണ്‌.
ഒരു ദിവ്യക്ഷേത്രമീ ലോക,മതിനുള്ളില്‍
നിരനിരയായ്‌ ത്തുണുകള്‍ തിങ്ങിവിങ്ങി,
അതിവക്രസരണികളുണ്ടവയിങ്കല്‍ നി
ന്നണയുന്നു സംഭ്രാന്തമര്‍മ്മരങ്ങള്‍;
ഉയിരിയലുമുച്ചാരണത്തിന്‍, ശിഥിലമാ
യുതിരു,മവ്യക്ത സ്വരാങ്കുരങ്ങള്‍;
അതിനുള്ളില്‍, പരിചയം വഴിയുന്ന മിഴികളാ
ലവനെയും ധ്യാനിച്ചണിയണിയായ്‌,
അമരും, ചിഹ്നങ്ങള്‍ തന്‍ വനവീഥിയിലൊന്നിലൂ
ടടിവെച്ചു മന്ദം ചരിപ്പു മര്‍ത്ത്യന്‍!
അനുമാത്രമനുമാത്രമുടനീളം വെച്ചുവെ
ച്ചലതല്ലിത്തല്ലിയല,ഞ്ഞൊടുവില്‍,
അതിദൂര,ത്തിരുള്‍മുറ്റുമാഴത്തിലൊന്നില്‍,ച്ചെ
ന്നൊരുമിച്ചുചേരും മാറ്റൊലികള്‍പോലെ;
ഇരുളും വെളിച്ചവും പോലെയസ്‌പൃശ്യമായ്‌
സ്വരഗന്ധവര്‍ണ്ണങ്ങളേകോപിപ്പൂ!
(സ്വന്തം തര്‍ജ്ജമ)
ഇന്ദ്രിയാനുഭൂതികളുടെ ഏകതാനതയിലുള്ള സംയോഗത്തെസ്സംബന്ധിച്ച ഈ ബോധം സിംബോളിക്‌ കവിതയുടെ ജീവനാണ്‌. വാഗ്നറൂടെ ഗാനാത്മകനാടകങ്ങള്‍ക്കു പ്രചോദനമരുളിയതും മറ്റൊന്നല്ല. ത്വരയോടുകൂടിയ ഈ യാഥാര്‍ത്ഥ്യാന്വേഷണത്തില്‍ സിംബോളിക്‌ കവിതകള്‍ക്ക്‌ അതിനെ സ്‌പര്‍ശിക്കുവാന്‍ സാധിച്ചിട്ടുള്ളത്‌ . ആന്തരികജീവിതത്തിലൂടെയാണ്‌. അക്കാര്യത്തില്‍, അവരുടെ സ്വന്തം രീതിയില്‍, അവര്‍ റിയലിസ്റ്റുകള്‍ തന്നെ. ആല്‍ബേര്‍ട്ട്‌ സാമേയില്‍ എന്ന കവിയുടെ ഭാഷയില്‍ പറയുകയാണെങ്കില്‍,
ഈ വിശ്വപ്രാണന്‍തന്‍ ഗാനപ്രവാഹം, നീര്‍
താവിത്തുളുമ്പും തിരകണക്കേ,
തങ്ങള്‍തന്നുള്ളിലണഞ്ഞതിലാത്മാവു
മുങ്ങിടും പോലുള്ളനുഭവവും,
സ്വര്‍ഗ്ഗീയസ്‌പന്ദങ്ങള്‍ തങ്ങള്‍ തന്‍ ചിത്തത്തില്‍
സ്വച്ഛന്ദം കേള്‍ക്കുവാനുള്ള കെല്‌പും,
(സ്വന്തം തര്‍ജ്ജമ)
സിംബോളിക്‌ കവികള്‍ക്കു സിദ്ധിച്ചിരുന്ന അമൂല്യാനുഗ്രഹങ്ങളായിരുന്നു. ബാഹ്യപ്രപഞ്ചത്തിനുനേര്‍ക്കു കണ്ണടച്ചിരുന്നുകൊണ്ട്‌, ആന്തരികജീവിതത്തില്‍നിന്നുണ്ടാകുന്ന അനുഭൂതികള്‍ക്കുമാത്രം സര്‍വ്വതോമുഖമായ പ്രാധാന്യം കല്‌പിച്ചിരുന്നവരില്‍ അഗ്രഗണ്യനാണ്‌ ബല്‍ജിയന്‍ ഷേക്‌സ്‌പിയര്‍ എന്നു വിളിക്കപ്പെടുന്ന മാറിസ്‌മേറ്റര്‍ലിന്‍ക്‌. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യകാലത്തെ കവിതകളെല്ലാം ഈ അനുഭൂതികളുടെ ചിത്രശാലകളാണ്‌.
മയിലുക,ളശ്രദ്ധ മയിലുകള്‍, തൂവെള്ള
മയിലുകള്‍ മുഴുവനും പറപറന്നു.
പറപറന്നു വെള്ളമയിലുക, ളുണര്‍വിന്റെ
പരവശതയിങ്കല്‍നിന്നകലെച്ചെന്നു.
മയിലുകള്‍, തൂവെള്ളമയിലുക,ളിന്നത്തെ
മയിലുകളെ ഞാനിതാ മുന്നില്‍ക്കാണ്‍മൂ.
മമ നിദ്രയില്‍നിന്നും ചിറകടിയോടു മറഞ്ഞീടിന
മയിലുകളെ, മയിലുകളെക്കാണ്‍മു ഹാ ഞാന്‍!
മയിലുക,ളശ്രദ്ധ മയിലുക,ളിന്നത്തെ
മയിലുക,ളലസതയിലണിയണിയായ്‌,
ദിനകരരഹിതമാം വനവാപീതീരത്തി
ലണയുന്നു, കേള്‍ക്കുന്നു കളകളങ്ങള്‍.
മയിലുകള്‍, മാനസികഗ്ലാനിതന്‍ തുവെള്ള
മയിലുക, ളകലെച്ചെന്നലസതയില്‍,
ദിനകരരഹിതമാം സമയങ്ങളണയുവാ
നണിയണിയായങ്ങനെ കാത്തുനില്‍പ്പൂ! (Ennui സ്വന്തം തര്‍ജ്ജമ)
ജര്‍മ്മനിയില്‍നിന്നു പുറപ്പെട്ട, നീറ്റിഷിന്റെ അഭിനവമായ തത്ത്വചിന്തയും ഇക്കാലത്തെ യൂറോപ്യന്‍ കവിതയില്‍ അനല്‌പമായ സ്വാധീനശക്തി ചെലുത്തിയിട്ടുണ്ട്‌. സിംബോളിക്‌ പ്രസ്ഥാനത്തിനു ജര്‍മ്മനിയിലും ഇറ്റലിയിലും അത്ഭൂതപൂര്‍വ്വമായ സ്വാഗതംലഭിച്ചു. റഷ്യയില്‍ അത്രയ്‌ക്കുണ്ടായെന്നു പറയുവാന്‍ നിവൃത്തിയില്ല. വെര്‍ലെയിനെ ഗുരുവായി സ്വീകരിച്ച്‌, ജര്‍മ്മനിയില്‍ ഡെഹ്‌മലും, ഇറ്റലിയില്‍ ദി' അനണ്‍സിയോവും ഒന്നാംതരം സിംബോളിക്‌കവിതകള്‍ രചിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. ഐര്‍ലണ്ടിലെ `കെല്‍ടിക്‌ കവിസംഘം' ഈ നവീനപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഉത്തമപ്രചാരകരായിരുന്നു. ബ്‌ളേക്കിന്റെ മിസ്റ്റിക്‌കവിതകള്‍ ഈ പ്രസ്ഥാനത്തെ ഒന്നു കൂടി ഉജ്ജ്വലിപ്പിച്ചു. കെല്‍ടിക്‌ കവിസംഘത്തിലെ നായകന്മാരായിരുന്നു `ഏ. ഈ. യീറ്റ്‌സ്‌ എന്നിവര്‍.
ഇരുപതാംശതകത്തിലെ യൂറോപ്യന്‍സാഹിത്യം അതിനാവശ്യമുള്ള ചൂടും വെളിച്ചവും സംഭരിച്ചതു നീറ്റ്‌ഷ്‌, ബര്‍ഗ്ഗ്‌സണ്‍, ഷോഫനോര്‍ എന്നിവരുടെ തത്ത്വചിന്തകളിലും ബനഡെറ്റോ ക്രോച്ചേയുടെ രസജ്ഞാനശാസ്‌ത്രത്തിലും, വണ്‍ഡ്‌ട്‌, മണ്‍സെറ്റര്‍ബര്‍ഗ്ഗ്‌ എന്നിവരുടെ മനശ്ശാസ്‌ത്രത്തിലും, ഫ്രോയ്‌ഡിന്റെ മാനസികാപഗ്രഥനത്തിലും നിന്നാണ്‌. വിക്രമകര്‍മ്മങ്ങളില്‍ പ്രതിപത്തി കാണിക്കുന്ന ഒരു പ്രകൃതിയാണ്‌ ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ കാവ്യങ്ങളില്‍ മുഴച്ചുനില്‌ക്കുന്നത്‌. കലാലോകത്തില്‍ ഇത്രയധികം പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ അടിക്കടി ആവിര്‍ഭവിച്ചിട്ടുള്ള ഘട്ടം വേറെ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. ഒരു നവലോകം സൃഷ്‌ടിക്കുവാനുള്ള സമരത്തില്‍, ബദ്ധശസ്‌ത്രരായ പോരാളികളെപ്പോലെയാണ്‌ കലാകാരന്മാരുടെ നില. ഫ്രാന്‍സില്‍ ക്ലാഡലും ജര്‍മ്മനിയില്‍ ആര്‍നോഹോള്‍സും ഇവരുടെ മുന്നണിയില്‍ നില്‌ക്കുന്നു. കവിതയുടെ ബാഹ്യരൂപത്തില്‍പ്പോലും ഇവര്‍ സാരമായ പല ഭേദഗതികളും വരുത്തുകയുണ്ടായി. വൃത്തനിബന്ധങ്ങളാണെന്നും അവയെ തട്ടിത്തകര്‍ത്തെങ്കില്‍ മാത്രമേ കവിത അതിന്റെ സ്വാഭാവിക ശക്തിയോടും ജീവചൈതന്യത്തോടും കൂടി രൂപമെടുക്കുകയുള്ളുവെന്നും ഇവര്‍ ശക്തിയായി വാദിച്ചു. അന്യത്ര ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുള്ള ജി. ശങ്കരക്കുറുപ്പിന്റെ `ജൈത്രപടഹം' പോലെ വൃത്തരഹിതവും എന്നാല്‍ സൂക്ഷ്‌മതയോടെ നിര്‍വ്വഹിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള പദഘടനകളാല്‍ സംഗീതസാന്ദ്രവുമായ ഒരു പദ്ധതിയാണ്‌ ഇവര്‍ കാവ്യരചനയക്കായി അംഗീകരിച്ചത്‌. ഇവരില്‍ ഏറ്റവും വിജയം നേടിയ ആള്‍ അമേരിക്കന്‍മഹാകവി വാള്‍ട്‌ വിറ്റ്‌മാന്‍ ആണ്‌. സാദൃശ്യാത്മകവര്‍ണ്ണനാരീതിയെ ഏറ്റവും മാനിച്ചിരുന്ന കവികളാണിവര്‍. എന്നാല്‍ നമ്മുടെ ഭാഷയില്‍, ജി. ശങ്കരക്കുറുപ്പ്‌ അംഗീകരിച്ചിട്ടുള്ള പദ്ധതി ലജ്ജാവഹമായ രീതിയില്‍ കൃത്രിമമാണെന്നു സൂചിപ്പിക്കാതെ നിവൃത്തിയില്ല. ആര്‍നോഹോള്‍സ്‌, ക്ലാഡല്‍, വിറ്റ്‌മാന്‍, മേറ്റര്‍ലിങ്ക്‌ തുടങ്ങിയവര്‍ വികാരാവിഷ്‌ക്കരണത്തിനു തികച്ചും പ്രാപ്‌തിയുള്ള അകൃത്രിമമായ ഒരു ശൈലിയെയാണ്‌ അംഗീകരിച്ചത്‌; ശങ്കരക്കുറുപ്പാകട്ടെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മിസ്റ്റിക്‌ കവിതകള്‍ എന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നവയില്‍ ഒരൊറ്റ ആശയാവിഷ്‌ക്കരണത്തിനായി അസംഖ്യം ചിഹ്നങ്ങളുടെ പുറകെ അലഞ്ഞുനടക്കുന്നതുപോലെ, സ്വതന്ത്രമെന്നു ഭാവിക്കപ്പെടുന്ന പദ്യാത്മകഗദ്യശൈലിയില്‍ അനുപ്രാസങ്ങള്‍ക്കായി അത്യധികം ക്ലേശിക്കുന്നതായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.
ഹോള്‍സിലും വിറ്റ്‌മാനിലും ഈ ദൂഷ്യം ലേശംപോലും കാണുന്നില്ല.
വൃത്തത്തില്‍നിന്നു നേടുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യം വൃഥാസ്ഥൂലതയ്‌ക്കായി വില്‍ക്കപ്പെടുന്നതു കഷ്‌ടമാണ്‌.
മരിക്ക സാധാരണ,മീ വിശപ്പില്‍
ദ്ദഹിക്കലോ?നമ്മുടെ നാട്ടില്‍ മാത്രം
ഐക്യക്ഷയത്താലടിമശ്ശവങ്ങ
ളടിഞ്ഞുകൂടും ചുടുകാട്ടില്‍ മാത്രം
എന്ന വികാരനിര്‍ഭരമായ പദ്യം ഒന്നു പരിശോധിക്കുക. ഇതേ ആശയം സ്വതന്ത്രമെന്നഭിമാനിക്കപ്പെടുന്ന ഇന്നത്തെ പദ്യാത്മകഗദ്യശൈലിയിലേയ്‌ക്കു പകര്‍ത്തപ്പെടുമ്പോള്‍ ഏതാണ്ട്‌ ഈ രൂപം കൈക്കൊള്ളുവാനാണ്‌ എളുപ്പം:
മരണം!അതെത്ര സാധാരണം!
പക്ഷേ,
ഈ വിശപ്പില്‍, പട്ടിണിയുടെ അടുപ്പില്‍, ദഹിക്കുന്നതോ?
എങ്ങുമില്ല; ഒരിടത്തുമാത്രം - അതെ, നമ്മുടെ നാട്ടില്‍!
അടിമകളായ പാവങ്ങള്‍, അവരുടെ ശവശരീങ്ങള്‍
അടിക്കടി അടിഞ്ഞുകൂടുന്നതോ? -
അഹോ, കഷ്‌ടം, ചുടകാട്ടില്‍,ചുടുകാട്ടില്‍!
അടിച്ചുപരത്തിയപ്പോള്‍ വികാരം എത്ര ചോര്‍ന്നു പോയി! സ്വാരസ്യത്തിനെന്തുടവുതട്ടി! നവീനമെന്നു ഘോഷിക്കപ്പെടുന്ന ഇന്നത്തെ മലയാള ഗദ്യകവിതയ്‌ക്കുള്ള പ്രധാനദൂഷ്യമാണിത്‌.
ഈ പ്രസ്ഥാനത്തില്‍ അദ്വിതീയനെന്നു പരക്കെ സമ്മതിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ആര്‍നോ ഹോള്‍സിന്റെ `മായികച്ഛായകള്‍' എന്ന കൃതിയില്‍നിന്ന്‌ ഒരു പദ്യം ഇവിടെ ഉദ്ധരിക്കുന്നത്‌ ഉചിതമായിരിക്കും.
രക്തം വമിച്ചു മരിക്കുന്ന നിലയുറച്ച നക്ഷത്രങ്ങളുടെ
തീക്ഷ്‌ണശോണമായ വനാന്തരത്തില്‍,
എന്റെ ചിറകുള്ള കുതിരയെ,
ഞാന്‍ ചമ്മട്ടിയുലച്ചടിക്കുന്നു.
മുന്നോട്ട്‌!
ജര്‍ജ്ജരിതങ്ങളായ ഗോളയൂഥങ്ങള്‍ക്കപ്പുറം,
ആദികാലംമുതല്‍ക്കുള്ള മരവിച്ച ആദിത്യമണ്ഡലങ്ങള്‍ക്കപ്പുറം,
രാത്രിയുടേയും ശൂന്യതയുടേയും മരുപ്പരപ്പുകള്‍ക്കപ്പുറം,
മിന്നിമിന്നിത്തെളിഞ്ഞുകൊണ്ട്‌,
നവലോകങ്ങള്‍ ഉദിച്ചുയരുന്നു
കോടാനകോടി കുങ്കുമപ്പുവുകള്‍!............
(സ്വന്തം തര്‍ജ്ജമ)
സമരകോലാഹലങ്ങളുടേയും രക്തപ്പുഴകളുടേയും ഇടയ്‌ക്കുക്കൂടി വിജയഭേരിയടിച്ചുകൊണ്ടു ത്വരിതപ്രയാണം ചെയ്യുന്ന മനുഷ്യശക്തി അതിമാനുഷത്വത്തെ അധിരോഹണം ചെയ്‌തു പ്രകൃതിയെമാത്രമല്ല, മൃതിയെപ്പോലും തന്റെ കാല്‍ച്ചുവട്ടില്‍ അടക്കിനിര്‍ത്തുന്ന ഒരു കാലം ഒരു നവലോകം ആസന്നമല്ലെന്നാര്‍ക്കറിയാം?
വിറ്റ്‌മാന്‍ തുടങ്ങിയവര്‍ പരുപരുത്ത യാഥാര്‍ത്ഥ്യങ്ങള്‍ നിറഞ്ഞ ഈ ഭൂമിയില്‍നിന്ന്‌ ഒരടിയെങ്കിലും മേലോട്ടുയരുവാനിഷ്‌ടപ്പെട്ടില്ല. മനുഷ്യന്റെ ജീവിതം ശോകാത്മകവും ദുരിതസമ്പൂര്‍ണ്ണവും മത്സരാങ്കിതവുമായ ഐഹികജീവിതം അതിന്റെ സകലവശങ്ങളും സൂക്ഷ്‌മമായി നോക്കി മനസ്സിലാക്കുവാനും, അവയെ ഏറ്റവും പരിപൂര്‍ണ്ണമായ വിധത്തില്‍ കലയില്‍ പകര്‍ത്തുവാനുമായിരുന്നു ഇവരുടെശ്രമം. "ഒരു നാടകത്തിന്റെ വിലതിട്ടപ്പെടുത്തുന്നത്‌ അതുള്‍ക്കൊള്ളുന്ന ജീവിതത്തിന്റെ പൂര്‍ണ്ണതയിലാണ്‌. "എന്ന ദ്‌'അനണ്‍സിയോവിന്റെ പ്രസ്‌താവനയില്‍ ഇതു സ്‌പഷ്‌ടമാകുന്നുണ്ട്‌. പുണ്യപാപങ്ങളുടേയും സ്വര്‍ഗ്ഗനരകങ്ങളുടേയും ചിത്രപ്രശ്‌നം പൂരിപ്പിക്കുവാനായി നീതിശാസ്‌ത്രങ്ങളുടേയും മതത്തിന്റേയും കനത്ത നിഘണ്ടുക്കളില്‍ സമയം പാഴാക്കാന്‍ അവര്‍ ഒരുമ്പെട്ടിട്ടില്ല. "നിങ്ങള്‍ ജീവിതത്തിന്റെ സാധാരണമായ ഒഴുക്കിലേയ്‌ക്കു കുതിച്ചുചാടുക.......നിങ്ങളുടെ കഥാനായകനായി, നിത്യജീവിതത്തിന്റെ അകൃത്രിമത്വത്തില്‍ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു സാധാരണക്കാരനെ സ്വീകരിക്കുക!" എന്നുള്ള സോളായുടെ ഉപദേശം ഈ ഘട്ടത്തില്‍ സ്‌മരണീയമാണ്‌. ജീവിതത്തെ അടുത്തു പരിശോധിക്കുകയാല്‍ അതിന്റെ ഇരുണ്ട ഭാഗങ്ങളോടും വൈരൂപ്യത്തോടുമുള്ള വെറുപ്പുക്രമേണ മാഞ്ഞുപോവുകയും അവയ്‌ക്കു സാഹിത്യത്തില്‍ അനിഷേദ്ധ്യമായ ഒരു സ്ഥാനം സിദ്ധിക്കുകയും ചെയ്‌തു. ഈ മതത്തിന്റേയും ആദ്യത്തെ പ്രവാചകന്‍ യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ബോദ്‌ലേറാണ്‌. മോറിസ്‌ റോളള്‌നാറ്റ്‌ എന്ന കവി ഇപ്രകാരം പ്രസ്‌താവിക്കുന്നു: - " ഞാന്‍ എവിടയായലും, ഏതവസരത്തിലും കവികര്‍മ്മത്തിന്റെ ഉത്തുംഗമേഖലയില്‍ വര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍പ്പോലും ദുഷ്‌ടവിചാരങ്ങള്‍ എന്റെ ആത്മാവില്‍ പാഞ്ഞണയുന്നു..... എത്ര തടുത്താലും ഒരു വിശേഷവുമില്ല. ചെയ്‌ത്താന്‍ മുട്ടിവിളിക്കുന്ന എന്റെ ഹൃദയത്തില്‍ അനുസ്യൂതമായി സ്‌പന്ദിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന നാരകീയസ്വരങ്ങള്‍ക്കു ഞാന്‍ സശ്രദ്ധം ചെവികൊടുത്തുപോകുന്നു. ശനിപിടിച്ച വെറിക്കൂത്തില്‍ എനിക്കൊരു ഭയമുണ്ട്‌; അതിന്റെ വെറുമൊരു നിഴല്‍മാത്രം മതി എന്നെ അരിശം കൊള്ളിക്കാന്‍; ഇങ്ങനെയെല്ലാമാണെങ്കിലും എനിക്കുതന്നെ അടക്കാന്‍ സാധിക്കാത്ത രീതിയില്‍ ആ നാരകീയസ്വരങ്ങള്‍ക്കു ഞാന്‍ ചെവികൊടുത്തുപോകുന്നു. എന്റെ മാസ്‌തിഷ്‌കമണ്ഡലത്തില്‍, ന്യായബോധത്തെ വിലങ്ങടിച്ച്‌, അപരാധാസക്തിയുടെ അസിതച്ഛായാരൂപം ഗൂഢമായങ്ങനെ ചുറ്റിനടക്കുന്നു.... കുത്തിക്കൊല, ബലാല്‍സംഗം,കൊള്ള, പിതൃഹത്യ ഇവയെല്ലാം കിടുകിടുപ്പിക്കുന്ന ഇടിമിന്നലുകളെപ്പോലെ എന്റെ മനസ്സിലൂടെ കടന്നുപോകുന്നു....."
സമുദായനീതിയുടെ ദൃഷ്‌ടിയില്‍ അധമമെന്നോ അസാന്മാര്‍ഗ്ഗികമെന്നോ കരുതപ്പെടുന്നതും, മാമൂല്‍പ്രീയന്മാര്‍ അവജ്ഞയോടെ ചൂളിമാറുന്നതുമായ പലേ `വൈരുപ്യങ്ങള്‍'ക്കും ബോദ്‌ലേര്‍ കലാലോകത്തില്‍ അനിഷേദ്ധ്യമായ സ്ഥാനംകൊടുത്തു. ചീഞ്ഞിളിയുന്ന ശവശരീരങ്ങള്‍, ഉല്‍ക്കടവ്യാധികളുടെ വിലാപഭേദങ്ങള്‍, അധമാധമങ്ങളായ അപരാധങ്ങളുടെ പൈശാചികാവേശങ്ങള്‍, നിസ്സഹായകളായ തേവിടിശ്ശികളുടെ ബീഭത്സപരിണാമങ്ങള്‍ ഇങ്ങനെ മടുപ്പിക്കുന്ന പലതും ബോദാലേയറുടെ കൃതികളില്‍ തികഞ്ഞ കലാഭംഗിയാര്‍ന്ന അനശ്വരരൂപങ്ങള്‍ കൈക്കൊണ്ടിട്ടുണ്ട്‌. സമുദായനീതിയാല്‍ അടിച്ചമര്‍ക്കപ്പെടുന്ന ജന്മവാസനകളില്‍ വേരുറച്ച വികാരങ്ങളുടെ ഉച്ഛറുംഖലമായ ഉഡ്ഡയനത്തിന്‌ ഉത്തമോദാഹരണങ്ങളാണ്‌ തീയോഫീല്‍ ഗോത്തിയെ, കാത്തുളെമെന്ദെ തുടങ്ങിയവരുടെ കൃതികള്‍. ലോകപ്രസിദ്ധനായ സാങ്‌ബോ എന്ന വിമര്‍ശകകേസരിയുടെ `വളുപ്‌തെ' എന്ന ആഖ്യായികയില്‍ നാം ദര്‍ശിക്കുന്നതു കാമവികാരത്തിന്റെ തമോമയമായ അന്തരീക്ഷത്തില്‍ അലറിപ്പായുന്ന കൊടുങ്കാറ്റുകളുടെ സംഹാരതാണ്ഡവമാണ്‌. ഫ്രാന്‍സ്‌ബ്രെന്‍റാനോ, പാള്‍ഹാന്‍, ഒസ്‌വേള്‍ഡ്‌ സിമ്മെര്‍മാന്‍ തുടങ്ങിയ ചിന്തകന്മാര്‍ `കവിതയില്‍ തിന്മയ്‌ക്കുള്ള സ്ഥാനെത്തക്കുറിച്ച്‌ ദീര്‍ഘമായി ഉപന്യസിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. ചിന്തകന്മാരെ ഇന്നും അലട്ടിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒന്നാണ്‌ ബോദ്‌ലേറുടെ കലാപ്രപഞ്ചമെന്ന്‌ ഈ ഘട്ടത്തില്‍ പ്രത്യേകം പ്രസ്‌താവിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ `തിന്മയുടെ പുഷ്‌പങ്ങള്‍' (Les Fleurs du mal) കാവ്യലോകത്തിലെ അഭൂതപൂർവമായ ഒരത്ഭൂതമാണ്‌.
ശപ്‌തവൃഥാപൂര്‍ണ്ണ പാത്രമേ, ഹാ, മഹാ
ശബ്‌ദശൂന്യത്വമേ, നിന്നെത്തൊഴുന്നു ഞാന്‍!
അല്ലിന്‍ നിഗൂഢകുഹരാന്തരങ്ങള്‍പോല്‍
ചൊല്ലെഴും നിന്നെയാരാധിച്ചിടുന്നു ഞാന്‍!
കഷ്‌ടം, പറന്നുപോം; നില്‌ക്കില്ല നീനിന്നെ
യിഷ്‌ടപ്പെടുന്നിതതുമൂലമേറെ ഞാന്‍!
എന്‍നിശീഥത്തിന്റെ ലാവണ്യകേന്ദ്രമേ,
കുന്നുകൂട്ടുന്നതായ്‌ത്തോന്നുകയാണ്‌ നീ;
ഇന്നിപ്പൊഴും വെറും ഹാസ്യ,മെന്നാല്‍ സ്‌തുതി
യെന്നുഭാവിച്ചതേ, കുന്നുകൂട്ടുന്നു നീ;
എന്‍കൈയില്‍നിന്നുമാ നീലനിസ്സീമത
പങ്കിട്ടകറ്റും മഹായോജനകളെ!
പൂഴിയില്‍ ഭൂഗര്‍ഭഗഹ്വരത്തില്‍പ്പെട്ടു
ചീയുമൊരുഗ്രശവശരീരത്തിനെ,
ആയത്തയൗവനരാകും പുഴുക്കളാം
ഗായകന്മാരുടെ സംഘമൊന്നെന്നപോല്‍,
ആക്രമത്തിന്നു, കൈയേറ്റത്തി, നിന്നിര
ച്ചാര്‍ത്തു മുന്നോട്ടു മുന്നോട്ടു കുതിപ്പു ഞാന്‍!
നിശ്ശാമ്യരോഷോഗ്രമേ, മൃഗമേ,നിത്യ
നിഷഠൂരമേ, നിന്റെ നീങ്ങാത്ത നീരസം!
നിന്നഴകിന്നതു മാറ്റേറ്റിടുകയാ
ണെന്നാലു,മായതെന്‍ കണ്ണുകള്‍ക്കുത്സവം!!
(ബോദ്‌ലേര്‍ - സ്വന്തം തര്‍ജ്ജമ )
തിന്മയുടെ തിമിരാത്മകമായ തിരസ്‌കരണിയിലൂടെ അവ്യക്തഗഹനമായ ഒരു സംഗീതധാരയുടെ ആരോഹണാവരോഹണങ്ങള്‍ക്കൊപ്പിച്ച്‌ മിന്നല്‍ക്കൊടികള്‍ നൃത്തം ചെയ്യുന്ന അജ്ഞാതലോകങ്ങളെ ബോദ്‌ലേര്‍ നമുക്കു കാണിച്ചുതരുന്നു. അദ്ദേഹം ഒരസ്ഥിപഞ്‌ജരത്തോടു സംസാരിക്കുമ്പോള്‍ (Dance macabre) അതിന്റെ ചുറ്റും മാംസം ഉരുണ്ടുകൂടി കണ്‍പോളകള്‍ വിടര്‍ന്ന്‌ അത്ഭുതരശ്‌മികള്‍ പ്രസരിക്കുന്നതായും, ക്രമേണ അതിന്റെ അംഗങ്ങള്‍ ചലിക്കുന്നതായും, അതിനുചുറ്റും അദൃശ്യരായ ആയിരമായിരം ദേവതകള്‍ കൈകോര്‍ത്തു പിടിച്ച നൃത്തംചെയ്യുമ്പോള്‍, അവരുടെ മിനുത്ത നേര്‍ത്ത തുകില്‍ത്തുമ്പുകളുടെ ദിവ്യസ്‌പര്‍ശം നാം അനുഭവിക്കുന്നതായും നമുക്കുതോന്നിപ്പോകുന്നു. കാമുകന്‍ തലയറുത്തുകൊണ്ടുപോയ സുന്ദരിയായ ഒരു വേശ്യയുടെ കബന്ധം മഞ്ചത്തില്‍ക്കിടന്നു പിടയ്‌ക്കുന്നതു തികഞ്ഞ പ്രസന്നതയോടെ സുസൂക്ഷ്‌മമായി അദ്ദേഹം ചിത്രീകരിക്കുമ്പോള്‍ (Une Martyre) നാം അത്ഭുതസ്‌തബ്‌ധരായിത്തീരുന്നു. ആബലും കെയിനും തമ്മിലുള്ള പടവെട്ടലില്‍ കെയിനിന്റെ പക്ഷം പിടിക്കുവാനോ (Able et cain) ചെയിത്താന്റെ പാദങ്ങളില്‍ പുഷ്‌പാഞ്‌ജലി ചെയ്യുവാനോ (Les Listanies de Satan) ബോദ്‌ലേക്കു യാതൊരു മടിയുമില്ല. അദ്ദേഹത്തിന്റെ `സാഡിസ'മാണ്‌ സ്വിന്‍ബേണിലേയ്‌ക്കു പകര്‍ന്നത്‌. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശിഷ്യന്മാരായ വില്ല്യേഴ്‌സ്‌ ദെ ലൈല്‍ ആദാമിലും ബാര്‍ബേദെ' ആരെവില്ലിയിലും ഈ സ്വഭാവം മുഴച്ചു കാണാം.
മനുഷ്യപ്പുഴുക്കള്‍ മദിച്ചുപുളച്ചിരുന്ന ഈ ലോകത്തെ ആധുനികകവികള്‍ വെറുക്കുകയല്ല അധികം ഇഷ്‌ടപ്പെടുകയാണ്‌ ചെയ്‌തത്‌. മരീചികാസദൃശങ്ങളായ സ്വപ്‌നലോകങ്ങളെ അവര്‍ കഠിനമായി വെറുത്തു. മേസ്‌ഫീല്‍ഡ്‌ പറയുന്നതു നോക്കുക:
പാടിടാമപരന്മാര്‍ മുന്തിരച്ചാറും, വിത്ത
ധാടിയു,മാഹ്ലാദവും വര്‍ണ്ണിച്ചുവര്‍ണ്ണി, ച്ചെന്നാല്‍,
മാമകഗാനം,ചേറും, പിശടും, മന്നിന്‍ മറ്റു
മാലിന്യങ്ങളും, പൊടിപ്പടര്‍പ്പും പ്രകീര്‍ത്തിക്കും!
(സ്വന്തം തര്‍ജ്ജമ)
മേസ്‌ഫീല്‍ഡിന്റെ ചേറും പിശടും, കലാദൃഷ്‌ട്യാ, ഏതുറൊമാന്റിക്‌ കവിയുടെ ആദര്‍ശസുന്ദരങ്ങളായ വസ്‌തുക്കളേക്കാളും കമനീയമാണ്‌. വെര്‍ഹേരന്‍ എന്ന ബല്‍ജിയന്‍ മഹാകവിയുടെ കൃതികളിലാണ്‌ ഈ കലാവൈചിത്ര്യം അതിന്റെ ഏറ്റവും വിജയകരമായ പരിപൂര്‍ണ്ണതയില്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്‌. ഒച്ചപ്പാടുണ്ടാക്കുന്ന ഫാക്‌ടറികളും, ജനനിബിഡങ്ങളായ ആപണവീഥികളും, മദ്യശാലകളും, വേശ്യാലയങ്ങളും തിങ്ങിനിറഞ്ഞു, വ്യവസായസങ്കേതങ്ങളായ ആധുനികനഗരങ്ങള്‍ അവയുടെ സര്‍വ്വമാലിന്യങ്ങളോടുകൂടി വെര്‍ഹേരന്റെ കൃതികളില്‍ സ്ഥാനംപിടിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. ജീവിതത്തിന്റെ ചൂളയില്‍നിന്നുത്ഭവിക്കുന്ന ഗര്‍ജ്ജനസംഘട്ടനങ്ങളുടെ കോലാഹലാകലിതങ്ങളായ ശക്ത്യാവേശങ്ങളുടെ കവിയായിരുന്നു വെര്‍ഹേരന്‍ എന്നു പ്രൊഫസര്‍ സി. എച്ച്‌. ഹെര്‍ഫോര്‍ഡ്‌ പറയുന്നു. അപ്രതിമമായ ശക്തിയാണ്‌ അനിരോദ്ധ്യമായ സമരാസക്തിയാണ്‌ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കവിതയുടെ ജീവന്‍. നീറ്റ്‌ഷിന്റെ തത്ത്വചിന്തയുടെ സ്വാധീനശക്തി അദ്ദേഹത്തിന്റെ പരാജയബോധത്തിനു കനംകൂട്ടിയിരുന്നു എങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിനു മനുഷ്യവര്‍ഗ്ഗത്തില്‍ ഉദാരമായ ഒരു വിശ്വാസമില്ലാതിരുന്നില്ല. ശക്തിയിലുള്ള പ്രതിപത്തി, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭസ്‌മീകരിക്കുന്ന വിലാപങ്ങളുടേയും കിടുകിടുപ്പിക്കുന്ന ഗര്‍ജ്ജനങ്ങളുടേയും ഇടയില്‍, ആനന്ദത്തിന്റെ ഒരു നേരിയ ഇഴ ഇടയ്‌ക്കിടെ പാകിക്കൊണ്ടിരുന്ന തായിക്കാണാം:
മര്‍ത്ത്യനെ സ്‌നേഹിപ്പൂ ഞാന്‍ ഗാഢമാ,യതുപോലെ
മല്‍ച്ചിത്തം ലോകത്തെയും സതതം സ്‌നേഹിക്കുന്നു.
മര്‍ത്ത്യനില്‍നിന്നും,ലോകരംഗത്തില്‍നിന്നും, മമ
ശക്തി,യാതൊരു ശക്തി സതതം സമാര്‍ജ്ജിപ്പൂ;
അതുപോല്‍, മമശക്തി മര്‍ത്ത്യനും ലോകത്തിനും
സതതം നല്‍കും ശക്തിയേ,തതാരാധിപ്പൂ ഞാന്‍!
(വെര്‍ഹേരന്‍ സ്വന്തം തര്‍ജ്ജമ)
ഈ ശക്തിയുടെ - അതിമാനുഷികമായ ഈ അത്ഭുതശക്തിയുടെഉപാസകന്മാരാണ്‌ ബര്‍ണാഡ്‌ഷായും ഗെര്‍ഹെര്‍ട്‌ ഹാപ്‌റ്റ്‌മാനും.
സദാ മുന്നോട്ടൊഴുകിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നതും നിമിഷം പ്രതി പരിണാമത്തിനു വിധേയമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നതുമായ ജീവിതവാഹിനിയെ, അതിന്റെ തടത്തില്‍ ഒഴിഞ്ഞുനിന്നുകൊണ്ടു വീക്ഷിക്കുവാനല്ല, നേരേമറിച്ച്‌, അതിലേയ്‌ക്കു കുതിച്ചുചാടി നീന്തിത്തിമര്‍ക്കുകയും, അതിന്റെ നിഗൂഢങ്ങളായ അഗാധതകളിലേയ്‌ക്കു ആണ്ടിറങ്ങുകയും ആ വിക്രമകര്‍മ്മത്തില്‍ നിന്നുണ്ടാകുന്ന അനുഭവപരമ്പരകളിലൂടെ അതിന്റെ സ്വഭാവത്തെ വ്യാഖ്യാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിലാണ്‌ ആധുനികസാഹിത്യകാരന്മാര്‍ പ്രതിപത്തിയും സാമര്‍ത്ഥ്യവും പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുന്നത്‌.ധ്യാനത്തിനായിട്ടല്ല, ജീവിക്കുവാന്‍, അനുഭവിക്കുവാന്‍, ആയിട്ടാണ്‌ അത്ര ഗാഢമായി അവര്‍ ജീവിതത്തെ മാറോടടുക്കിപ്പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. ഇതിനുവേണ്ട ഏറ്റവും സമുചിതമായ പശ്ചാത്തലം 1914ലെ മഹായുദ്ധം അവര്‍ക്കൊരുക്കിക്കൊടുത്തു. സമരാങ്കണത്തില്‍നിന്നു സമാര്‍ജ്ജിക്കപ്പെട്ട നൂതനാനുഭവങ്ങള്‍ അവരുടെ മനഃപ്രസാദത്തെ മന്ദീഭവിപ്പിക്കുകയോ അവരുടെ ആത്മാവില്‍ തീക്ഷ്‌ണമായ വിശ്വാസത്തിന്റേയും പൊന്‍ചിറകുകള്‍ അരിഞ്ഞുവീഴ്‌ത്തുകയോ അല്ല ചെയ്‌തിട്ടുള്ളതെന്നു പ്രത്യേകം ഓര്‍ക്കേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്‌. നാശം, രോഗം, അനാഥത്വം, മരണം, അടിക്കടിയുണ്ടാകുന്ന അവധിയറ്റ ജീവിതക്ലേശം - ഇവയുടെ ഭയങ്കരതകള്‍ക്കു സാക്ഷ്യംവഹിച്ച അവര്‍ മനുഷ്യാത്മാവിന്റെ ഉല്‍ക്കര്‍ഷസോപനത്തിലേയ്‌ക്കുള്ള പ്രയാണത്തെ ദര്‍ശിക്കുകയും, അതിന്റെ ശുഭാപ്‌തിയില്‍ അവര്‍ക്കു തോന്നിയ അടിയുറച്ച വിശ്വാസത്തെ കലാസൃഷ്‌ടികളില്‍ സമര്‍ത്ഥമായ രീതിയില്‍ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുകയുമാണ്‌ ചെയ്‌തത്‌.
ആധുനികയൂറോപ്യന്‍ സാഹിത്യത്തിലെ ഗതിവൈചിത്ര്യങ്ങളെക്കുറിച്ച്‌ ഇങ്ങനെ ചില സൂചനകള്‍ നല്‌കുവാന്‍ മാത്രമേ ഞാന്‍ ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളു. ഓരോ പ്രസ്ഥാനവിശേഷത്തെക്കുറിച്ചും അതിലെ നായകന്മാരുടെ പ്രത്യേകതയെക്കുറിച്ചും സവിസ്‌താരം പ്രതിപാദിക്കുന്നതിന്‌, സാമാന്യത്തിലധികം ദീര്‍ഘിച്ചുപോയ ഈ പ്രസംഗത്തില്‍ സ്ഥാനമില്ലാത്തതിനാല്‍, തല്‍ക്കാലം ഞാന്‍ തുനിയുന്നില്ല.
മേല്‍പ്രസ്‌താവിച്ച ചില പ്രസ്ഥാനങ്ങളെ, അവയുടെ ശരിയായ രൂപത്തിലല്ലെങ്കിലും, ആധുനികഭാഷാസാഹിത്യം സ്വാഗതം ചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌. ഗ്രന്ഥകാരന്മാര്‍ അവയില്‍ എത്രത്തോളം വിജയം നേടിയിട്ടുണ്ടെന്നോ അവരുടെ കൃതികളില്‍ ഉള്ള പോരായ്‌മകള്‍ എന്തെല്ലാമാണെന്നോ നിരൂപിക്കുവാന്‍ ഞാനിപ്പോള്‍ ഒരുമ്പെടുന്നില്ല. ഏതായാലും ഒന്നു പറയാം: പ്രസ്ഥാനങ്ങളില്‍ ഭ്രമിച്ച്‌, ഒന്നില്‍നിന്നു മറ്റൊന്നിലേയ്‌ക്ക്‌, ഒന്നിലും ഉറച്ചുനില്‌ക്കാതെ, സദാ അങ്ങനെ ചാടിക്കൊണ്ടിരിയ്‌ക്കുന്നതു നന്നല്ല. ഡാര്‍വിന്റെ പരിണാമവാദത്തെ അനുസ്‌മരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ശീലമാണത്‌. ഒരാള്‍ക്കു നദിയില്‍ നിന്നാണെങ്കിലും വയറ്റില്‍ കൊള്ളുന്നിടത്തോളം വെള്ളമേ കുടിക്കാനൊക്കു; വനാന്തരത്തിലാണെങ്കിലും ഒരു പക്ഷിക്ക്‌ ഒരൊറ്റ വൃക്ഷശിഖരത്തിലേ വിശ്രമിക്കാന്‍ സാധിക്കൂ! എന്ന് ഒരു ചീനമഹാകവി പാടിയിട്ടുള്ള തത്ത്വം സ്‌മരണീയമാണ്‌. എല്ലാ വഞ്ചിയിലും കാലുകുത്തിയാല്‍ ഒന്നിലും നിലകിട്ടാതെ വെള്ളത്തില്‍ വീണുപോവാനാണെളുപ്പം. കാലികമായ ഒഴുക്കില്‍ മുന്നണിയിലെത്താന്‍ തരപ്പെട്ടില്ലെങ്കിലോ എന്ന ഭയമാണിതിനു കാരണമെന്നുകാണാം. ഒരു പ്രതിഭാശാലിക്ക്‌ ഒരിക്കലും കാലത്തെ ഭയപ്പെടേണ്ടതായിട്ടില്ല. ("The ages are all equal; but genius is always above its age') എന്നു ബ്ലേക്‌ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്‌ ശരിയാണ്‌. ഒരു കാല്‍ ക്ലാസിസത്തില്‍ കുത്തി, ഒരു കൈ റൊമാന്റിസിസത്തിന്മേല്‍ മുറുക്കിപ്പിടുച്ചു മറ്റേക്കാല്‍ മിസ്റ്റിസിസത്തിലേയ്‌ക്കുയര്‍ത്തി മറ്റേക്കൈകൊണ്ടു വഴുതിമാറുന്ന പുരോഗമനത്തെത്തപ്പിപ്പിടിക്കുവാനായി ചിലര്‍ കാട്ടിക്കൂട്ടുന്ന പ്രാണപരാക്രമങ്ങള്‍ കാണുമ്പോള്‍, ചിരിച്ചു തലതല്ലിപ്പോകും
സാഹിത്യത്തില്‍ വിവിധപ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകുന്നതില്‍ ഒട്ടും പരിഭ്രമിക്കാനില്ല; അതിന്റെ പുരോഗമനത്തിനും വികാസത്തിനും അവ കൂടിയേ കഴിയൂ. പക്ഷേ ഒന്നുണ്ട്‌: ഓരോ പ്രസ്ഥാനക്കാരും അവരുടെ കലാകര്‍മ്മം മാത്രമാണുല്‍ക്കൃഷ്‌ടമെന്നും അതുകൊണ്ടുമാത്രം കലയുടെ പരമലക്ഷ്യം പ്രാപിക്കാമെന്നും ദുരഭിമാനംകൊള്ളുന്നത്‌ ഒരിക്കലും ആശാസ്യമല്ല. മാനവസമുദായത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരികപുരോഗമനമായിരിക്കണം കലയുടേയും കലാകാരന്മാരുടേയും പൊതുലക്ഷ്യം. തങ്ങളുടെ സിദ്ധാന്തങ്ങളില്‍മാത്രം അന്ധമായ വിശ്വാസവും മറ്റുള്ളവയില്‍ അതിരുകവിഞ്ഞ വെറുപ്പും പ്രത്യേകതാല്‍പര്യങ്ങളുടെ പ്രേരണയാലുണ്ടാകുന്ന കക്ഷിപിടുത്തവും പക്ഷപാതബുദ്ധിയും ഒരിക്കലും നന്നല്ല. മനുഷ്യന്‍ ഇന്നും അപൂര്‍ണ്ണനാണ്‌; കലാസൃഷ്‌ടി അവന്റേതാണല്ലോ. ആ നിലയ്‌ക്ക്‌ അതു പൂര്‍ണ്ണമാണെന്നഭിമാനിക്കുന്നതില്‍ അര്‍ത്ഥമില്ല. 1932ല്‍ ഇംഗ്ലണ്ടില്‍ `The Federation of Progressive Societies and Individuals' എന്ന വിഖ്യാതസംഘടന ആരംഭിച്ചപ്പോള്‍ അതിന്റെ അദ്ധ്യക്ഷനായ സി. ഇ. എം. ജോഡ്‌ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ `മാനിഫെസ്റ്റോ'വില്‍ എച്ച്‌.ജി. വെല്‍സ്‌ ഇങ്ങനെ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു:
The aim to make the world anew and nearer the hear'ts desire of mankind is universal; but the methods are generally local, sectarian, partisans hysterical and confused.......
പുരോഗമനസാഹിത്യകാരന്മാരുടെ സംഘടന വെല്‍സിന്റെ ഈ അഭിപ്രായത്തെ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കുകയും അതനുസരിച്ചു പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്‌.
കലാകാരന്‍ ഒരിക്കലും ഒരു ദേവനല്ല; നമ്മെപ്പോലെതന്നെ മജ്ജയുംമാംസവും രക്തവും അസ്ഥിയും ഒത്തുചേര്‍ന്ന ഒരു മനുഷ്യന്‍മാത്രം. അയാള്‍ തന്റെ കലാസൃഷ്‌ടി പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുന്നതു മനുഷ്യരുടെ മുമ്പിലാണ്‌; മനുഷ്യര്‍ക്കുവേണ്ടിയാണ്‌. ദേവന്മാര്‍ക്കു മനുഷ്യരെക്കൊണ്ടാവശ്യമില്ല; മനുഷ്യര്‍ക്കു ദേവന്മാരെക്കൊണ്ടും. ഈ ബോധമായിരിക്കണം കലാകാരന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെ നയിക്കേണ്ടത്‌. മനുഷ്യന്റെ അവശതകളെ, ആവശ്യങ്ങളെ, കാണാത്ത ഭാവം നടിച്ചു ഭാവനയുടെ ചിറകുകള്‍ വിടുര്‍ത്തി പൊന്മേഘമാലകള്‍ക്കിടയില്‍ സ്വച്ഛന്ദവിഹാരം ചെയ്‌തതുകൊണ്ടായില്ല; അയാള്‍ കാലുറപ്പിച്ചുനില്‌ക്കേണ്ടത്‌ പരുപരുത്ത ഈ മണ്ണില്‍ത്തന്നെയാണ്‌. അയാളെ ചൂഴുന്ന ജീവിതയാഥാര്‍ത്ഥ്യങ്ങളില്‍നിന്നു കേവലം ഭീരുവിനെപ്പോലെ പലായനം ചെയ്യുകയല്ലാ, അവയുമായി പടവെട്ടി വിജയംനേടാന്‍ ശ്രമിക്കുകയാണ്‌ അയാളുടെ ധര്‍മ്മം. ജീവരക്തത്തില്‍ മുക്കി ജീവിതം പകര്‍ത്തിക്കാണിച്ചാല്‍ മാത്രംപോരാ; ആ ജീവിതത്തില്‍ ഒട്ടിപ്പിടിച്ചിരിക്കുന്ന മാലിന്യങ്ങളെ നിര്‍മ്മാര്‍ജ്ജനംചെയ്‌തു ജീവിതത്തെ ക്ഷേമാസ്‌പദമാംവിധം പരിഷ്‌കരിക്കുകകൂടിവേണം. പുരോഗമനേച്ഛുക്കളായ കലാകാരന്മാര്‍ പരമമായ ആ കര്‍ത്തവ്യത്തെ വിസ്‌മരിക്കുകയില്ലെന്നു വിശ്വസിച്ചുകൊണ്ട്‌, ശ്രീ. വൈക്കം മുഹമ്മദ്‌ബഷീറിന്റെ വാക്കുകളില്‍ ഞാന്‍ നിങ്ങള്‍ക്കു മംഗളാശംസ ചെയ്‌തുകൊള്ളുന്നു.
യുവജനങ്ങളേ,
മുമ്പോട്ടു പോകുവാന്‍ വെമ്പുന്ന നിങ്ങള്‍ക്കു പരാജയപ്പെട്ടു കഴിഞ്ഞ കാലങ്ങളുടെ പ്രതിനിധികളായ ഞങ്ങള്‍ മംഗളം ആശംസിക്കുന്നു! വിജയം എന്നും
നിങ്ങളുടെ കണ്‌ഠങ്ങളില്‍ വരണമാല്യം അണിയിക്കട്ടേ! ധീരമോഹനമായ ഒരു നവ്യപ്രപഞ്ചത്തിലേയ്‌ക്കുള്ള അരുണോദയത്തിലൂടെയാവട്ടെ, നിങ്ങളുടെ ജൈത്രയാത്ര!
യുവാക്കളേ, യുവതികളേ,
എല്ലാം ഞങ്ങള്‍ നിങ്ങളില്‍ സമര്‍പ്പിച്ചിരിക്കയാണ്‌. പുരോഗതിയും വികാസവും: നിങ്ങള്‍ക്കുള്ളതാണഖിലവും. പോകുക,പോകുക! ഉജ്ജ്വലഗംഭീരങ്ങളായ സംഗ്രാമഗീതങ്ങളാല്‍
പ്രപഞ്ചത്തെ ഞെട്ടിച്ചുണര്‍ത്തിക്കൊണ്ട്‌, അവസാനിക്കാത്ത ധീരപ്രവൃത്തികളാല്‍ ലോകത്തെ പുതുക്കിക്കൊണ്ട്‌, ആശയും ആവേശവും നിറഞ്ഞ യുവത്വമേ, പോകുക! മുന്നോട്ട്‌!
